| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
၇. ဓမ္မဒေသနာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
7. Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā
၆၀-၆၄. သတ္တမေ ဃရံ နယတီတိ ဃရဏီ, ဃရနာယိကာ။ တေနာဟ ‘‘ဃရသာမိနီ’’တိ။ သုဏ္ဟာတိ သုဏိသာ။ န ယက္ခေနာတိအာဒီနံ ‘‘အညတ္ရာ’’တိ ဣမိနာ သမ္ဗန္ဓော။ ပုရိသဝိဂ္ဂဟံ ဂဟေတ္ဝာ ဌိတေန ယက္ခေန ဝာ ပေတေန ဝာ တိရစ္ဆာနေန ဝာ သဒ္ဓိံ ဌိတာယပိ ဒေသေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ အက္ခရာယ ဒေသေတီတိ ဧတ္ထ ‘‘ဆပ္ပဉ္စဝာစတော ဥတ္တရိ ‘ဣမံ ပဒံ ဘာသိသ္သာမီ’တိ ဧကမ္ပိ အက္ခရံ ဝတ္ဝာ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တိယေဝာ’’တိ ဝဒန္တိ။
60-64. Sattame gharaṃ nayatīti gharaṇī, gharanāyikā. Tenāha ‘‘gharasāminī’’ti. Suṇhāti suṇisā. Na yakkhenātiādīnaṃ ‘‘aññatrā’’ti iminā sambandho. Purisaviggahaṃ gahetvā ṭhitena yakkhena vā petena vā tiracchānena vā saddhiṃ ṭhitāyapi desetuṃ na vaṭṭati. Akkharāya desetīti ettha ‘‘chappañcavācato uttari ‘imaṃ padaṃ bhāsissāmī’ti ekampi akkharaṃ vatvā tiṭṭhati, āpattiyevā’’ti vadanti.
၆၆. ‘‘ဧကော ဂာထာပာဒောတိ ဣဒံ ဂာထာဗန္ဓမေဝ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ, အညတ္ထ ပန ဝိဘတ္တိအန္တပဒမေဝ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ ဝဒန္တိ။ ‘‘အဋ္ဌကထံ ဓမ္မပဒံ ဇာတကာဒိဝတ္ထုံ ဝာတိ ဣမိနာပိ ပောရာဏံ သင္ဂီတိအာရုဠ္ဟမေဝ အဋ္ဌကထာဒိ ဝုတ္တ’’န္တိ ဝဒန္တိ။ အဋ္ဌကထာဒိပာဌံ ဌပေတ္ဝာ ဒမိဠာဒိဘာသန္တရေန ယထာရုစိ ကထေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပဒသောဓမ္မေ ဝုတ္တပ္ပဘေဒောတိ ဣမိနာ အညတ္ထ အနာပတ္တီတိ ဒီပေတိ။ ဥဋ္ဌဟိတ္ဝာ ပုန နိသီဒိတ္ဝာတိ ဣရိယာပထပရိဝတ္တနနယေန နာနာဣရိယာပထေနပိ အနာပတ္တီတိ ဒီပေတိ။ သဗ္ဗံ စေပိ ဒီဃနိကာယံ ကထေတီတိ ယာဝ န နိဋ္ဌာတိ, တာဝ ပုနဒိဝသေပိ ကထေတိ။
66.‘‘Eko gāthāpādoti idaṃ gāthābandhameva sandhāya vuttaṃ, aññattha pana vibhattiantapadameva gahetabba’’nti vadanti. ‘‘Aṭṭhakathaṃ dhammapadaṃ jātakādivatthuṃ vāti imināpi porāṇaṃ saṅgītiāruḷhameva aṭṭhakathādi vutta’’nti vadanti. Aṭṭhakathādipāṭhaṃ ṭhapetvā damiḷādibhāsantarena yathāruci kathetuṃ vaṭṭati. Padasodhamme vuttappabhedoti iminā aññattha anāpattīti dīpeti. Uṭṭhahitvā puna nisīditvāti iriyāpathaparivattananayena nānāiriyāpathenapi anāpattīti dīpeti. Sabbaṃ cepi dīghanikāyaṃ kathetīti yāva na niṭṭhāti, tāva punadivasepi katheti.
ဒုတိယသ္သ ဝိညူပုရိသသ္သ အဂ္ဂဟဏံ အကိရိယာ။ မာတုဂာမေန သဒ္ဓိံ ဌိတသ္သ စ ဝိညူပုရိသသ္သ စ ဥပစာရော အနိယတေသု ဝုတ္တနယေနေဝ ဂဟေတဗ္ဗော။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဝုတ္တလက္ခဏသ္သ ဓမ္မသ္သ ဆန္နံ ဝာစာနံ ဥပရိ ဒေသနာ, ဝုတ္တလက္ခဏော မာတုဂာမော, ဣရိယာပထပအဝတ္တနာဘာဝော, ဝိညူပုရိသာဘာဝော, အပဉ္ဟဝိသ္သဇ္ဇနာတိ ဣမာနိ ပနေတ္ထ ပဉ္စ အင္ဂာနိ။
Dutiyassa viññūpurisassa aggahaṇaṃ akiriyā. Mātugāmena saddhiṃ ṭhitassa ca viññūpurisassa ca upacāro aniyatesu vuttanayeneva gahetabbo. Sesaṃ uttānameva. Vuttalakkhaṇassa dhammassa channaṃ vācānaṃ upari desanā, vuttalakkhaṇo mātugāmo, iriyāpathapaavattanābhāvo, viññūpurisābhāvo, apañhavissajjanāti imāni panettha pañca aṅgāni.
ဓမ္မဒေသနာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ၁. မုသာဝာဒဝဂ္ဂော • 1. Musāvādavaggo
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၇. ဓမ္မဒေသနာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 7. Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ၇. ဓမ္မဒေသနာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 7. Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ၇. ဓမ္မဒေသနာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 7. Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၇. ဓမ္မဒေသနာသိက္ခာပဒံ • 7. Dhammadesanāsikkhāpadaṃ
