| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
೭. ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
7. Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā
೬೦. ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ – ಘರಣೀತಿ ಘರಸಾಮಿನೀ। ನಿವೇಸನದ್ವಾರೇತಿ ನಿವೇಸನಸ್ಸ ಮಹಾದ್ವಾರೇ। ಘರಸುಣ್ಹಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಘರೇ ಸುಣ್ಹಾ। ಆವಸಥದ್ವಾರೇತಿ ಓವರಕದ್ವಾರೇ। ವಿಸ್ಸಟ್ಠೇನಾತಿ ಸುನಿಗ್ಗತೇನ ಸದ್ದೇನ। ವಿವಟೇನಾತಿ ಸುಟ್ಠು ಪಕಾಸೇನ ಅಸಂವುತೇನ। ಧಮ್ಮೋ ದೇಸೇತಬ್ಬೋತಿ ಅಯಂ ಸರಣಸೀಲಾದಿಭೇದೋ ಧಮ್ಮೋ ಕಥೇತಬ್ಬೋ। ಅಞ್ಞಾತುನ್ತಿ ಆಜಾನಿತುಂ। ವಿಞ್ಞುನಾ ಪುರಿಸವಿಗ್ಗಹೇನಾತಿ ವಿಞ್ಞುನಾ ಪುರಿಸೇನ, ಪುರಿಸವಿಗ್ಗಹಂ ಗಹೇತ್ವಾಪಿ ಠಿತೇನ ನ ಯಕ್ಖೇನ ನ ಪೇತೇನ ನ ತಿರಚ್ಛಾನಗತೇನ।
60. Sattamasikkhāpade – gharaṇīti gharasāminī. Nivesanadvāreti nivesanassa mahādvāre. Gharasuṇhāti tasmiṃ ghare suṇhā. Āvasathadvāreti ovarakadvāre. Vissaṭṭhenāti suniggatena saddena. Vivaṭenāti suṭṭhu pakāsena asaṃvutena. Dhammo desetabboti ayaṃ saraṇasīlādibhedo dhammo kathetabbo. Aññātunti ājānituṃ. Viññunā purisaviggahenāti viññunā purisena, purisaviggahaṃ gahetvāpi ṭhitena na yakkhena na petena na tiracchānagatena.
೬೬. ಅನಾಪತ್ತಿ ವಿಞ್ಞುನಾ ಪುರಿಸವಿಗ್ಗಹೇನಾತಿ ವಿಞ್ಞುನಾ ಪುರಿಸವಿಗ್ಗಹೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಠಿತಾಯ ಬಹುಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹೀತಿ ಛಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವಾಚಾಹಿ ಯೋ ದೇಸೇತಿ, ತಸ್ಸಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ। ತತ್ಥ ಏಕೋ ಗಾಥಾಪಾದೋ ಏಕವಾಚಾತಿ ಏವಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಾಚಾಪಮಾಣಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಸಚೇ ಅಟ್ಠಕಥಂ ಧಮ್ಮಪದಂ ಜಾತಕಾದಿವತ್ಥುಂ ವಾ ಕಥೇತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ಛಪ್ಪಞ್ಚಪದಮತ್ತಮೇವ ಕಥೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಪಾಳಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಕಥೇನ್ತೇನ ಏಕಪದಂ ಪಾಳಿತೋ ಪಞ್ಚ ಅಟ್ಠಕಥಾತೋತಿ ಏವಂ ಛ ಪದಾನಿ ಅನತಿಕ್ಕಾಮೇತ್ವಾವ ಕಥೇತಬ್ಬೋ। ಪದಸೋಧಮ್ಮೇ ವುತ್ತಪ್ಪಭೇದೋ ಹಿ ಇಧಾಪಿ ಸಬ್ಬೋ ಧಮ್ಮೋಯೇವ। ತಸ್ಮಿಂ ದೇಸೇತೀತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಖಣೇ ದೇಸೇತಿ। ಸಮ್ಪದಾನತ್ಥೇ ವಾ ಏತಂ ಭುಮ್ಮವಚನಂ। ತಸ್ಸಾ ದೇಸೇತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸಾತಿ ಏಕಿಸ್ಸಾ ದೇಸೇತ್ವಾ ಪುನ ಆಗತಾಗತಾಯ ಅಞ್ಞಿಸ್ಸಾಪಿ ದೇಸೇತೀತಿ ಏವಂ ಏಕಾಸನೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಮಾತುಗಾಮಸತಸಹಸ್ಸನ್ನಮ್ಪಿ ದೇಸೇತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಂ ಸಮಂ ನಿಸಿನ್ನಾನಂ ಮಾತುಗಾಮಾನಂ ‘‘ತುಮ್ಹಾಕಂ ಏಕೇಕಿಸ್ಸಾ ಏಕೇಕಂ ಗಾಥಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮಿ, ತಂ ಸುಣಾಥಾತಿ ದೇಸೇತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಪಠಮಂ ಏಕೇಕಿಸ್ಸಾ ಏಕೇಕಂ ಗಾಥಂ ಕಥೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಆಭೋಗಂ ಕತ್ವಾ ಜಾನಾಪೇತ್ವಾ ಕಥೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ನ ಪಚ್ಛಾತಿ। ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛತಿ ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠೋ ಕಥೇತೀತಿ ಮಾತುಗಾಮೋ ‘‘ದೀಘನಿಕಾಯೋ ನಾಮ ಭನ್ತೇ ಕಿಮತ್ಥಂ ದೀಪೇತೀ’’ತಿ ಪುಚ್ಛತಿ। ಏವಂ ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಬ್ಬಂ ಚೇಪಿ ದೀಘನಿಕಾಯಂ ಕಥೇತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವ।
66.Anāpatti viññunā purisaviggahenāti viññunā purisaviggahena saddhiṃ ṭhitāya bahumpi dhammaṃ desentassa anāpatti. Chappañcavācāhīti chahi pañcahi vācāhi yo deseti, tassapi anāpatti. Tattha eko gāthāpādo ekavācāti evaṃ sabbattha vācāpamāṇaṃ veditabbaṃ. Sace aṭṭhakathaṃ dhammapadaṃ jātakādivatthuṃ vā kathetukāmo hoti, chappañcapadamattameva kathetuṃ vaṭṭati. Pāḷiyā saddhiṃ kathentena ekapadaṃ pāḷito pañca aṭṭhakathātoti evaṃ cha padāni anatikkāmetvāva kathetabbo. Padasodhamme vuttappabhedo hi idhāpi sabbo dhammoyeva. Tasmiṃ desetīti tasmiṃ khaṇe deseti. Sampadānatthe vā etaṃ bhummavacanaṃ. Tassā desetīti attho. Aññissā mātugāmassāti ekissā desetvā puna āgatāgatāya aññissāpi desetīti evaṃ ekāsane nisinno mātugāmasatasahassannampi desetīti attho. Mahāpaccariyaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ samaṃ nisinnānaṃ mātugāmānaṃ ‘‘tumhākaṃ ekekissā ekekaṃ gāthaṃ desessāmi, taṃ suṇāthāti deseti, anāpatti. Paṭhamaṃ ekekissā ekekaṃ gāthaṃ kathessāmīti ābhogaṃ katvā jānāpetvā kathetuṃ vaṭṭati, na pacchāti. Pañhaṃ pucchati pañhaṃ puṭṭho kathetīti mātugāmo ‘‘dīghanikāyo nāma bhante kimatthaṃ dīpetī’’ti pucchati. Evaṃ pañhaṃ puṭṭho bhikkhu sabbaṃ cepi dīghanikāyaṃ katheti, anāpatti. Sesamettha uttānatthameva.
ಪದಸೋಧಮ್ಮಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ವಾಚತೋ ಚ ವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
Padasodhammasamuṭṭhānaṃ – vācato ca vācācittato ca samuṭṭhāti, kiriyākiriyaṃ, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, vacīkammaṃ, ticittaṃ, tivedananti.
ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಸತ್ತಮಂ।
Dhammadesanāsikkhāpadaṃ sattamaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೧. ಮುಸಾವಾದವಗ್ಗೋ • 1. Musāvādavaggo
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೭. ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 7. Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೭. ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 7. Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೭. ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 7. Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೭. ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 7. Dhammadesanāsikkhāpadaṃ
