Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
੭. ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
7. Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā
੬੦. ਸਤ੍ਤਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ – ਘਰਣੀਤਿ ਘਰਸਾਮਿਨੀ। ਨਿવੇਸਨਦ੍વਾਰੇਤਿ ਨਿવੇਸਨਸ੍ਸ ਮਹਾਦ੍વਾਰੇ। ਘਰਸੁਣ੍ਹਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਘਰੇ ਸੁਣ੍ਹਾ। ਆવਸਥਦ੍વਾਰੇਤਿ ਓવਰਕਦ੍વਾਰੇ। વਿਸ੍ਸਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਸੁਨਿਗ੍ਗਤੇਨ ਸਦ੍ਦੇਨ। વਿવਟੇਨਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਕਾਸੇਨ ਅਸਂવੁਤੇਨ। ਧਮ੍ਮੋ ਦੇਸੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਯਂ ਸਰਣਸੀਲਾਦਿਭੇਦੋ ਧਮ੍ਮੋ ਕਥੇਤਬ੍ਬੋ। ਅਞ੍ਞਾਤੁਨ੍ਤਿ ਆਜਾਨਿਤੁਂ। વਿਞ੍ਞੁਨਾ ਪੁਰਿਸવਿਗ੍ਗਹੇਨਾਤਿ વਿਞ੍ਞੁਨਾ ਪੁਰਿਸੇਨ, ਪੁਰਿਸવਿਗ੍ਗਹਂ ਗਹੇਤ੍વਾਪਿ ਠਿਤੇਨ ਨ ਯਕ੍ਖੇਨ ਨ ਪੇਤੇਨ ਨ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤੇਨ।
60. Sattamasikkhāpade – gharaṇīti gharasāminī. Nivesanadvāreti nivesanassa mahādvāre. Gharasuṇhāti tasmiṃ ghare suṇhā. Āvasathadvāreti ovarakadvāre. Vissaṭṭhenāti suniggatena saddena. Vivaṭenāti suṭṭhu pakāsena asaṃvutena. Dhammo desetabboti ayaṃ saraṇasīlādibhedo dhammo kathetabbo. Aññātunti ājānituṃ. Viññunā purisaviggahenāti viññunā purisena, purisaviggahaṃ gahetvāpi ṭhitena na yakkhena na petena na tiracchānagatena.
੬੬. ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ વਿਞ੍ਞੁਨਾ ਪੁਰਿਸવਿਗ੍ਗਹੇਨਾਤਿ વਿਞ੍ਞੁਨਾ ਪੁਰਿਸવਿਗ੍ਗਹੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਠਿਤਾਯ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਛਪ੍ਪਞ੍ਚવਾਚਾਹੀਤਿ ਛਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ વਾਚਾਹਿ ਯੋ ਦੇਸੇਤਿ, ਤਸ੍ਸਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਏਕੋ ਗਾਥਾਪਾਦੋ ਏਕવਾਚਾਤਿ ਏવਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ વਾਚਾਪਮਾਣਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਸਚੇ ਅਟ੍ਠਕਥਂ ਧਮ੍ਮਪਦਂ ਜਾਤਕਾਦਿવਤ੍ਥੁਂ વਾ ਕਥੇਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਛਪ੍ਪਞ੍ਚਪਦਮਤ੍ਤਮੇવ ਕਥੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਥੇਨ੍ਤੇਨ ਏਕਪਦਂ ਪਾਲ਼ਿਤੋ ਪਞ੍ਚ ਅਟ੍ਠਕਥਾਤੋਤਿ ਏવਂ ਛ ਪਦਾਨਿ ਅਨਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤ੍વਾવ ਕਥੇਤਬ੍ਬੋ। ਪਦਸੋਧਮ੍ਮੇ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਭੇਦੋ ਹਿ ਇਧਾਪਿ ਸਬ੍ਬੋ ਧਮ੍ਮੋਯੇવ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਦੇਸੇਤੀਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਦੇਸੇਤਿ। ਸਮ੍ਪਦਾਨਤ੍ਥੇ વਾ ਏਤਂ ਭੁਮ੍ਮવਚਨਂ। ਤਸ੍ਸਾ ਦੇਸੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਞ੍ਞਿਸ੍ਸਾ ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸਾਤਿ ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਦੇਸੇਤ੍વਾ ਪੁਨ ਆਗਤਾਗਤਾਯ ਅਞ੍ਞਿਸ੍ਸਾਪਿ ਦੇਸੇਤੀਤਿ ਏવਂ ਏਕਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਮਾਤੁਗਾਮਸਤਸਹਸ੍ਸਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਦੇਸੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਂ ਸਮਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਨਂ ਮਾਤੁਗਾਮਾਨਂ ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਏਕੇਕਿਸ੍ਸਾ ਏਕੇਕਂ ਗਾਥਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਤਂ ਸੁਣਾਥਾਤਿ ਦੇਸੇਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਪਠਮਂ ਏਕੇਕਿਸ੍ਸਾ ਏਕੇਕਂ ਗਾਥਂ ਕਥੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਆਭੋਗਂ ਕਤ੍વਾ ਜਾਨਾਪੇਤ੍વਾ ਕਥੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ, ਨ ਪਚ੍ਛਾਤਿ। ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਕਥੇਤੀਤਿ ਮਾਤੁਗਾਮੋ ‘‘ਦੀਘਨਿਕਾਯੋ ਨਾਮ ਭਨ੍ਤੇ ਕਿਮਤ੍ਥਂ ਦੀਪੇਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਏવਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਬਂ ਚੇਪਿ ਦੀਘਨਿਕਾਯਂ ਕਥੇਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવ।
66.Anāpatti viññunā purisaviggahenāti viññunā purisaviggahena saddhiṃ ṭhitāya bahumpi dhammaṃ desentassa anāpatti. Chappañcavācāhīti chahi pañcahi vācāhi yo deseti, tassapi anāpatti. Tattha eko gāthāpādo ekavācāti evaṃ sabbattha vācāpamāṇaṃ veditabbaṃ. Sace aṭṭhakathaṃ dhammapadaṃ jātakādivatthuṃ vā kathetukāmo hoti, chappañcapadamattameva kathetuṃ vaṭṭati. Pāḷiyā saddhiṃ kathentena ekapadaṃ pāḷito pañca aṭṭhakathātoti evaṃ cha padāni anatikkāmetvāva kathetabbo. Padasodhamme vuttappabhedo hi idhāpi sabbo dhammoyeva. Tasmiṃ desetīti tasmiṃ khaṇe deseti. Sampadānatthe vā etaṃ bhummavacanaṃ. Tassā desetīti attho. Aññissā mātugāmassāti ekissā desetvā puna āgatāgatāya aññissāpi desetīti evaṃ ekāsane nisinno mātugāmasatasahassannampi desetīti attho. Mahāpaccariyaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ samaṃ nisinnānaṃ mātugāmānaṃ ‘‘tumhākaṃ ekekissā ekekaṃ gāthaṃ desessāmi, taṃ suṇāthāti deseti, anāpatti. Paṭhamaṃ ekekissā ekekaṃ gāthaṃ kathessāmīti ābhogaṃ katvā jānāpetvā kathetuṃ vaṭṭati, na pacchāti. Pañhaṃ pucchati pañhaṃ puṭṭho kathetīti mātugāmo ‘‘dīghanikāyo nāma bhante kimatthaṃ dīpetī’’ti pucchati. Evaṃ pañhaṃ puṭṭho bhikkhu sabbaṃ cepi dīghanikāyaṃ katheti, anāpatti. Sesamettha uttānatthameva.
ਪਦਸੋਧਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ – વਾਚਤੋ ਚ વਾਚਾਚਿਤ੍ਤਤੋ ਚ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਕਿਰਿਯਾਕਿਰਿਯਂ, ਨੋਸਞ੍ਞਾવਿਮੋਕ੍ਖਂ, ਅਚਿਤ੍ਤਕਂ, ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿવਜ੍ਜਂ, વਚੀਕਮ੍ਮਂ, ਤਿਚਿਤ੍ਤਂ, ਤਿવੇਦਨਨ੍ਤਿ।
Padasodhammasamuṭṭhānaṃ – vācato ca vācācittato ca samuṭṭhāti, kiriyākiriyaṃ, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, vacīkammaṃ, ticittaṃ, tivedananti.
ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਸਤ੍ਤਮਂ।
Dhammadesanāsikkhāpadaṃ sattamaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੧. ਮੁਸਾવਾਦવਗ੍ਗੋ • 1. Musāvādavaggo
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ੭. ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 7. Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੭. ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 7. Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੭. ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 7. Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੭. ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ • 7. Dhammadesanāsikkhāpadaṃ