Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ചരിയാപിടക-അട്ഠകഥാ • Cariyāpiṭaka-aṭṭhakathā

    ൮. ധമ്മദേവപുത്തചരിയാവണ്ണനാ

    8. Dhammadevaputtacariyāvaṇṇanā

    ൬൬. അട്ഠമേ മഹാപക്ഖോതി മഹാപരിവാരോ. മഹിദ്ധികോതി മഹതിയാ ദേവിദ്ധിയാ സമന്നാഗതോ. ധമ്മോ നാമ മഹായക്ഖോതി നാമേന ധമ്മോ നാമ മഹാനുഭാവോ ദേവപുത്തോ. സബ്ബലോകാനുകമ്പകോതി വിഭാഗം അകത്വാ മഹാകരുണായ സബ്ബലോകം അനുഗ്ഗണ്ഹനകോ.

    66. Aṭṭhame mahāpakkhoti mahāparivāro. Mahiddhikoti mahatiyā deviddhiyā samannāgato. Dhammo nāma mahāyakkhoti nāmena dhammo nāma mahānubhāvo devaputto. Sabbalokānukampakoti vibhāgaṃ akatvā mahākaruṇāya sabbalokaṃ anuggaṇhanako.

    മഹാസത്തോ ഹി തദാ കാമാവചരദേവലോകേ ധമ്മോ നാമ ദേവപുത്തോ ഹുത്വാ നിബ്ബത്തി. സോ ദിബ്ബാലങ്കാരപടിമണ്ഡിതോ ദിബ്ബരഥമഭിരുയ്ഹ അച്ഛരാഗണപരിവുതോ മനുസ്സേസു സായമാസം ഭുഞ്ജിത്വാ അത്തനോ അത്തനോ ഘരദ്വാരേസു സുഖകഥായ നിസിന്നേസു പുണ്ണമുപോസഥദിവസേ ഗാമനിഗമരാജധാനീസു ആകാസേ ഠത്വാ ‘‘പാണാതിപാതാദീഹി ദസഹി അകുസലകമ്മപഥേഹി വിരമിത്വാ തിവിധസുചരിതധമ്മം പൂരേഥ, മത്തേയ്യാ പേത്തേയ്യാ സാമഞ്ഞാ ബ്രഹ്മഞ്ഞാ കുലേ ജേട്ഠാപചായിനോ ഭവഥ, സഗ്ഗപരായനാ ഹുത്വാ മഹന്തം യസം അനുഭവിസ്സഥാ’’തി മനുസ്സേ ദസകുസലകമ്മപഥേ സമാദപേന്തോ ജമ്ബുദീപം പദക്ഖിണം കരോതി. തേന വുത്തം –

    Mahāsatto hi tadā kāmāvacaradevaloke dhammo nāma devaputto hutvā nibbatti. So dibbālaṅkārapaṭimaṇḍito dibbarathamabhiruyha accharāgaṇaparivuto manussesu sāyamāsaṃ bhuñjitvā attano attano gharadvāresu sukhakathāya nisinnesu puṇṇamuposathadivase gāmanigamarājadhānīsu ākāse ṭhatvā ‘‘pāṇātipātādīhi dasahi akusalakammapathehi viramitvā tividhasucaritadhammaṃ pūretha, matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino bhavatha, saggaparāyanā hutvā mahantaṃ yasaṃ anubhavissathā’’ti manusse dasakusalakammapathe samādapento jambudīpaṃ padakkhiṇaṃ karoti. Tena vuttaṃ –

    ൬൭.

    67.

    ‘‘ദസകുസലകമ്മപഥേ, സമാദപേന്തോ മഹാജനം;

    ‘‘Dasakusalakammapathe, samādapento mahājanaṃ;

    ചരാമി ഗാമനിഗമം, സമിത്തോ സപരിജ്ജനോ’’തി.

    Carāmi gāmanigamaṃ, samitto saparijjano’’ti.

    തത്ഥ സമിത്തോതി ധമ്മികേഹി ധമ്മവാദീഹി സഹായേഹി സസഹായോ.

    Tattha samittoti dhammikehi dhammavādīhi sahāyehi sasahāyo.

    തേന ച സമയേന അധമ്മോ നാമേകോ ദേവപുത്തോ കാമാവചരദേവലോകേ നിബ്ബത്തി. ‘‘സോ പാണം ഹനഥ, അദിന്നം ആദിയഥാ’’തിആദിനാ നയേന സത്തേ അകുസലകമ്മപഥേ സമാദപേന്തോ മഹതിയാ പരിസായ പരിവുതോ ജമ്ബുദീപം വാമം കരോതി. തേന വുത്തം –

    Tena ca samayena adhammo nāmeko devaputto kāmāvacaradevaloke nibbatti. ‘‘So pāṇaṃ hanatha, adinnaṃ ādiyathā’’tiādinā nayena satte akusalakammapathe samādapento mahatiyā parisāya parivuto jambudīpaṃ vāmaṃ karoti. Tena vuttaṃ –

    ൬൮.

    68.

    ‘‘പാപോ കദരിയോ യക്ഖോ, ദീപേന്തോ ദസ പാപകേ;

    ‘‘Pāpo kadariyo yakkho, dīpento dasa pāpake;

    സോപേത്ഥ മഹിയാ ചരതി, സമിത്തോ സപരിജ്ജനോ’’തി.

    Sopettha mahiyā carati, samitto saparijjano’’ti.

    തത്ഥ പാപോതി പാപധമ്മേഹി സമന്നാഗതോ. കദരിയോതി ഥദ്ധമച്ഛരീ. യക്ഖോതി ദേവപുത്തോ. ദീപേന്തോ ദസ പാപകേതി സബ്ബലോകേ ഗോചരം നാമ സത്താനം ഉപഭോഗപരിഭോഗായ ജാതം. തസ്മാ സത്തേ വധിത്വാ യംകിഞ്ചി കത്വാ ച അത്താ പീണേതബ്ബോ, ഇന്ദ്രിയാനി സന്തപ്പേതബ്ബാനീതിആദിനാ നയേന പാണാതിപാതാദികേ ദസ ലാമകധമ്മേ കത്തബ്ബേ കത്വാ പകാസേന്തോ. സോപേത്ഥാതി സോപി അധമ്മോ ദേവപുത്തോ ഇമസ്മിം ജമ്ബുദീപേ. മഹിയാതി ഭൂമിയാ ആസന്നേ, മനുസ്സാനം ദസ്സനസവനൂപചാരേതി അത്ഥോ.

    Tattha pāpoti pāpadhammehi samannāgato. Kadariyoti thaddhamaccharī. Yakkhoti devaputto. Dīpento dasa pāpaketi sabbaloke gocaraṃ nāma sattānaṃ upabhogaparibhogāya jātaṃ. Tasmā satte vadhitvā yaṃkiñci katvā ca attā pīṇetabbo, indriyāni santappetabbānītiādinā nayena pāṇātipātādike dasa lāmakadhamme kattabbe katvā pakāsento. Sopetthāti sopi adhammo devaputto imasmiṃ jambudīpe. Mahiyāti bhūmiyā āsanne, manussānaṃ dassanasavanūpacāreti attho.

    ൬൯. തത്ഥ യേ സത്താ സാധുകമ്മികാ ധമ്മഗരുനോ, തേ ധമ്മം ദേവപുത്തം തഥാ ആഗച്ഛന്തമേവ ദിസ്വാ ആസനാ വുട്ഠായ ഗന്ധമാലാദീഹി പൂജേന്താ യാവ ചക്ഖുപഥസമതിക്കമനാ താവ അഭിത്ഥവന്തി , പഞ്ജലികാ നമസ്സമാനാ തിട്ഠന്തി, തസ്സ വചനം സുത്വാ അപ്പമത്താ സക്കച്ചം പുഞ്ഞാനി കരോന്തി. യേ പന സത്താ പാപസമാചാരാ കുരൂരകമ്മന്താ, തേ അധമ്മസ്സ വചനം സുത്വാ അബ്ഭനുമോദന്തി , ഭിയ്യോസോമത്തായ പാപാനി സമാചരന്തി. ഏവം തേ തദാ അഞ്ഞമഞ്ഞസ്സ ഉജുവിപച്ചനീകവാദാ ചേവ ഉജുവിപച്ചനീകകിരിയാ ച ഹുത്വാ ലോകേ വിചരന്തി. തേനാഹ ഭഗവാ ‘‘ധമ്മവാദീ അധമ്മോ ച, ഉഭോ പച്ചനികാ മയ’’ന്തി.

    69. Tattha ye sattā sādhukammikā dhammagaruno, te dhammaṃ devaputtaṃ tathā āgacchantameva disvā āsanā vuṭṭhāya gandhamālādīhi pūjentā yāva cakkhupathasamatikkamanā tāva abhitthavanti , pañjalikā namassamānā tiṭṭhanti, tassa vacanaṃ sutvā appamattā sakkaccaṃ puññāni karonti. Ye pana sattā pāpasamācārā kurūrakammantā, te adhammassa vacanaṃ sutvā abbhanumodanti , bhiyyosomattāya pāpāni samācaranti. Evaṃ te tadā aññamaññassa ujuvipaccanīkavādā ceva ujuvipaccanīkakiriyā ca hutvā loke vicaranti. Tenāha bhagavā ‘‘dhammavādī adhammo ca, ubho paccanikā maya’’nti.

    ഏവം പന ഗച്ഛന്തേ കാലേ അഥേകദിവസം തേസം രഥാ ആകാസേ സമ്മുഖാ അഹേസും. അഥ നേസം പരിസാ ‘‘തുമ്ഹേ കസ്സ, തുമ്ഹേ കസ്സാ’’തി പുച്ഛിത്വാ ‘‘മയം ധമ്മസ്സ, മയം അധമ്മസ്സാ’’തി വത്വാ മഗ്ഗാ ഓക്കമിത്വാ ദ്വിധാ ജാതാ. ധമ്മസ്സ പന അധമ്മസ്സ ച രഥാ അഭിമുഖാ ഹുത്വാ ഈസായ ഈസം ആഹച്ച അട്ഠംസു. ‘‘തവ രഥം ഓക്കമാപേത്വാ മയ്ഹം മഗ്ഗം ദേഹി, തവ രഥം ഓക്കമാപേത്വാ മയ്ഹം മഗ്ഗം ദേഹീ’’തി അഞ്ഞമഞ്ഞം മഗ്ഗദാപനത്ഥം വിവാദം അകംസു. പരിസാ ച നേസം ആവുധാനി അഭിഹരിത്വാ യുദ്ധസജ്ജാ അഹേസും. യം സന്ധായ വുത്തം –

    Evaṃ pana gacchante kāle athekadivasaṃ tesaṃ rathā ākāse sammukhā ahesuṃ. Atha nesaṃ parisā ‘‘tumhe kassa, tumhe kassā’’ti pucchitvā ‘‘mayaṃ dhammassa, mayaṃ adhammassā’’ti vatvā maggā okkamitvā dvidhā jātā. Dhammassa pana adhammassa ca rathā abhimukhā hutvā īsāya īsaṃ āhacca aṭṭhaṃsu. ‘‘Tava rathaṃ okkamāpetvā mayhaṃ maggaṃ dehi, tava rathaṃ okkamāpetvā mayhaṃ maggaṃ dehī’’ti aññamaññaṃ maggadāpanatthaṃ vivādaṃ akaṃsu. Parisā ca nesaṃ āvudhāni abhiharitvā yuddhasajjā ahesuṃ. Yaṃ sandhāya vuttaṃ –

    ‘‘ധുരേ ധുരം ഘട്ടയന്താ, സമിമ്ഹാ പടിപഥേ ഉഭോ’’.

    ‘‘Dhure dhuraṃ ghaṭṭayantā, samimhā paṭipathe ubho’’.

    ൭൦.

    70.

    ‘‘കലഹോ വത്തതീ ഭേസ്മാ, കല്യാണപാപകസ്സ ച;

    ‘‘Kalaho vattatī bhesmā, kalyāṇapāpakassa ca;

    മഗ്ഗാ ഓക്കമനത്ഥായ, മഹായുദ്ധോ ഉപട്ഠിതോ’’തി.

    Maggā okkamanatthāya, mahāyuddho upaṭṭhito’’ti.

    തത്ഥ ധുരേ ധുരന്തി ഏകസ്സ രഥീസായ ഇതരസ്സ രഥീസം ഘട്ടയന്താ. സമിമ്ഹാതി സമാഗതാ സമ്മുഖീഭൂതാ. പുന ഉഭോതി വചനം ഉഭോപി മയം അഞ്ഞമഞ്ഞസ്സ പച്ചനീകാ ഹുത്വാ ലോകേ വിചരന്താ ഏകദിവസം പടിമുഖം ആഗച്ഛന്താ ദ്വീസു പരിസാസു ഉഭോസു പസ്സേസു മഗ്ഗതോ ഓക്കന്താസു സഹ രഥേന മയം ഉഭോ ഏവ സമാഗതാതി ദസ്സനത്ഥം വുത്തം. ഭേസ്മാതി ഭയജനകോ. കല്യാണപാപകസ്സ ചാതി കല്യാണസ്സ ച പാപകസ്സ ച. മഹായുദ്ധോ ഉപട്ഠിതോതി മഹാസങ്ഗാമോ പച്ചുപട്ഠിതോ ആസി.

    Tattha dhure dhuranti ekassa rathīsāya itarassa rathīsaṃ ghaṭṭayantā. Samimhāti samāgatā sammukhībhūtā. Puna ubhoti vacanaṃ ubhopi mayaṃ aññamaññassa paccanīkā hutvā loke vicarantā ekadivasaṃ paṭimukhaṃ āgacchantā dvīsu parisāsu ubhosu passesu maggato okkantāsu saha rathena mayaṃ ubho eva samāgatāti dassanatthaṃ vuttaṃ. Bhesmāti bhayajanako. Kalyāṇapāpakassa cāti kalyāṇassa ca pāpakassa ca. Mahāyuddho upaṭṭhitoti mahāsaṅgāmo paccupaṭṭhito āsi.

    അഞ്ഞമഞ്ഞസ്സ ഹി പരിസായ ച യുജ്ഝിതുകാമതാ ജാതാ. തത്ഥ ഹി ധമ്മോ അധമ്മം ആഹ – ‘‘സമ്മ, ത്വം അധമ്മോ, അഹം ധമ്മോ, മഗ്ഗോ മയ്ഹം അനുച്ഛവികോ, തവ രഥം ഓക്കമാപേത്വാ മയ്ഹം മഗ്ഗം ദേഹീ’’തി. ഇതരോ ‘‘അഹം ദള്ഹയാനോ ബലവാ അസന്താസീ, തസ്മാ മഗ്ഗം ന ദേമി, യുദ്ധം പന കരിസ്സാമി, യോ യുദ്ധേ ജിനിസ്സതി, തസ്സ മഗ്ഗോ ഹോതൂ’’തി ആഹ. തേനേവാഹ –

    Aññamaññassa hi parisāya ca yujjhitukāmatā jātā. Tattha hi dhammo adhammaṃ āha – ‘‘samma, tvaṃ adhammo, ahaṃ dhammo, maggo mayhaṃ anucchaviko, tava rathaṃ okkamāpetvā mayhaṃ maggaṃ dehī’’ti. Itaro ‘‘ahaṃ daḷhayāno balavā asantāsī, tasmā maggaṃ na demi, yuddhaṃ pana karissāmi, yo yuddhe jinissati, tassa maggo hotū’’ti āha. Tenevāha –

    ‘‘യസോകരോ പുഞ്ഞകരോഹമസ്മി, സദാത്ഥുതോ സമണബ്രാഹ്മണാനം;

    ‘‘Yasokaro puññakarohamasmi, sadātthuto samaṇabrāhmaṇānaṃ;

    മഗ്ഗാരഹോ ദേവമനുസ്സപൂജിതോ, ധമ്മോ അഹം ദേഹി അധമ്മ മഗ്ഗം.

    Maggāraho devamanussapūjito, dhammo ahaṃ dehi adhamma maggaṃ.

    ‘‘അധമ്മയാനം ദള്ഹമാരുഹിത്വാ, അസന്തസന്തോ ബലവാഹമസ്മി;

    ‘‘Adhammayānaṃ daḷhamāruhitvā, asantasanto balavāhamasmi;

    സ കിസ്സ ഹേതുമ്ഹി തവജ്ജ ദജ്ജം, മഗ്ഗം അഹം ധമ്മ അദിന്നപുബ്ബം.

    Sa kissa hetumhi tavajja dajjaṃ, maggaṃ ahaṃ dhamma adinnapubbaṃ.

    ‘‘ധമ്മോ ഹവേ പാതുരഹോസി പുബ്ബേ, പച്ഛാ അധമ്മോ ഉദപാദി ലോകേ;

    ‘‘Dhammo have pāturahosi pubbe, pacchā adhammo udapādi loke;

    ജേട്ഠോ ച സേട്ഠോ ച സനന്തനോ ച, ഉയ്യാഹി ജേട്ഠസ്സ കനിട്ഠ മഗ്ഗാ.

    Jeṭṭho ca seṭṭho ca sanantano ca, uyyāhi jeṭṭhassa kaniṭṭha maggā.

    ‘‘ന യാചനായ നപി പാതിരൂപാ, ന അരഹതാ തേഹം ദദേയ്യ മഗ്ഗം;

    ‘‘Na yācanāya napi pātirūpā, na arahatā tehaṃ dadeyya maggaṃ;

    യുദ്ധഞ്ച നോ ഹോതു ഉഭിന്നമജ്ജ, യുദ്ധമ്ഹി യോ ജേസ്സതി തസ്സ മഗ്ഗോ.

    Yuddhañca no hotu ubhinnamajja, yuddhamhi yo jessati tassa maggo.

    ‘‘സബ്ബാ ദിസാ അനുവിസടോഹമസ്മി, മഹബ്ബലോ അമിതയസോ അതുല്യോ;

    ‘‘Sabbā disā anuvisaṭohamasmi, mahabbalo amitayaso atulyo;

    ഗുണേഹി സബ്ബേഹി ഉപേതരൂപോ, ധമ്മോ അധമ്മ ത്വം കഥം വിജേസ്സസി.

    Guṇehi sabbehi upetarūpo, dhammo adhamma tvaṃ kathaṃ vijessasi.

    ‘‘ലോഹേന വേ ഹഞ്ഞതി ജാതരൂപം, ന ജാതരൂപേന ഹനന്തി ലോഹം;

    ‘‘Lohena ve haññati jātarūpaṃ, na jātarūpena hananti lohaṃ;

    സചേ അധമ്മോ ഹഞ്ഛതി ധമ്മമജ്ജ, അയോ സുവണ്ണം വിയ ദസ്സനേയ്യം.

    Sace adhammo hañchati dhammamajja, ayo suvaṇṇaṃ viya dassaneyyaṃ.

    ‘‘സചേ തുവം യുദ്ധബലോ അധമ്മ, ന തുയ്ഹം വുഡ്ഢാ ച ഗരൂ ച അത്ഥി;

    ‘‘Sace tuvaṃ yuddhabalo adhamma, na tuyhaṃ vuḍḍhā ca garū ca atthi;

    മഗ്ഗഞ്ച തേ ദമ്മി പിയാപ്പിയേന, വാചാ ദുരുത്താനിപി തേ ഖമാമീ’’തി. (ജാ॰ ൧.൧൧.൨൬-൩൨);

    Maggañca te dammi piyāppiyena, vācā duruttānipi te khamāmī’’ti. (jā. 1.11.26-32);

    ഇമാ ഹി തേസം വചനപടിവചനകഥാ.

    Imā hi tesaṃ vacanapaṭivacanakathā.

    തത്ഥ യസോകരോതി ധമ്മേ നിയോജനവസേന ദേവമനുസ്സാനം യസദായകോ. ദുതിയപദേപി ഏസേവ നയോ. സദാത്ഥുതോതി സദാ ഥുതോ നിച്ചപ്പസത്ഥോ. സ കിസ്സ ഹേതുമ്ഹി തവജ്ജ ദജ്ജന്തി സോമ്ഹി അഹം അധമ്മോ അധമ്മയാനരഥം അഭിരുള്ഹോ അഭീതോ ബലവാ, കിംകാരണാ അജ്ജ, ഭോ ധമ്മ, കസ്സചി അദിന്നപുബ്ബം മഗ്ഗം തുയ്ഹം ദമ്മി. പാതുരഹോസീതി പഠമകപ്പികകാലേ ഇമസ്മിം ലോകേ ദസകുസലകമ്മപഥധമ്മോ പുബ്ബേ പാതുരഹോസി, പച്ഛാ അധമ്മോ. ജേട്ഠോ ചാതി പുരേ നിബ്ബത്തഭാവേന അഹം ജേട്ഠോ ച സേട്ഠോ ച പോരാണകോ ച, ത്വം പന കനിട്ഠോ, തസ്മാ ‘‘മഗ്ഗാ ഉയ്യാഹീ’’തി വദതി.

    Tattha yasokaroti dhamme niyojanavasena devamanussānaṃ yasadāyako. Dutiyapadepi eseva nayo. Sadātthutoti sadā thuto niccappasattho. Sa kissa hetumhi tavajja dajjanti somhi ahaṃ adhammo adhammayānarathaṃ abhiruḷho abhīto balavā, kiṃkāraṇā ajja, bho dhamma, kassaci adinnapubbaṃ maggaṃ tuyhaṃ dammi. Pāturahosīti paṭhamakappikakāle imasmiṃ loke dasakusalakammapathadhammo pubbe pāturahosi, pacchā adhammo. Jeṭṭho cāti pure nibbattabhāvena ahaṃ jeṭṭho ca seṭṭho ca porāṇako ca, tvaṃ pana kaniṭṭho, tasmā ‘‘maggā uyyāhī’’ti vadati.

    നപി പാതിരൂപാതി അഹഞ്ഹി ഭോതോ നേവ യാചനായ ന പടിരൂപവചനേന ന മഗ്ഗാരഹതായ മഗ്ഗം ദദേയ്യം. അനുവിസടോതി അഹം ചതസ്സോ ദിസാ ചതസ്സോ അനുദിസാതി സബ്ബാ ദിസാ അത്തനോ ഗുണേന പത്ഥടോ പഞ്ഞാതോ. ലോഹേനാതി അയോമുട്ഠികേന. ഹഞ്ഛതീതി ഹനിസ്സതി. യുദ്ധബലോ അധമ്മാതി സചേ തുവം യുദ്ധബലോ അസി അധമ്മ. വുഡ്ഢാ ച ഗരൂ ചാതി യദി തുയ്ഹം ഇമേ വുഡ്ഢാ ഇമേ ഗരൂ പണ്ഡിതാതി ഏതം നത്ഥി. പിയാപ്പിയേനാതി പിയേന വിയ അപ്പിയേന, അപ്പിയേനപി ദദന്തോ (ജാ॰ അട്ഠ॰ ൪.൧൧.൩൨) പിയേന വിയ തേ മഗ്ഗം ദദാമീതി അത്ഥോ.

    Napipātirūpāti ahañhi bhoto neva yācanāya na paṭirūpavacanena na maggārahatāya maggaṃ dadeyyaṃ. Anuvisaṭoti ahaṃ catasso disā catasso anudisāti sabbā disā attano guṇena patthaṭo paññāto. Lohenāti ayomuṭṭhikena. Hañchatīti hanissati. Yuddhabalo adhammāti sace tuvaṃ yuddhabalo asi adhamma. Vuḍḍhā ca garū cāti yadi tuyhaṃ ime vuḍḍhā ime garū paṇḍitāti etaṃ natthi. Piyāppiyenāti piyena viya appiyena, appiyenapi dadanto (jā. aṭṭha. 4.11.32) piyena viya te maggaṃ dadāmīti attho.

    ൭൧. മഹാസത്തോ ഹി തദാ ചിന്തേസി – ‘‘സചാഹം ഇമം പാപപുഗ്ഗലം സബ്ബലോകസ്സ അഹിതായ പടിപന്നം ഏവം മയാ വിലോമഗ്ഗാഹം ഗഹേത്വാ ഠിതം അച്ഛരം പഹരിത്വാ ‘അനാചാര മാ ഇധ തിട്ഠ, സീഘം പടിക്കമ വിനസ്സാ’തി വദേയ്യം, സോ തങ്ഖണഞ്ഞേവ മമ ധമ്മതേജേന ഭുസമുട്ഠി വിയ വികിരേയ്യ, ന ഖോ പന മേതം പതിരൂപം, സ്വാഹം സബ്ബലോകം അനുകമ്പന്തോ ‘ലോകത്ഥചരിയം മത്ഥകം പാപേസ്സാമീ’തി പടിപജ്ജാമി, അയം ഖോ പന പാപോ ആയതിം മഹാദുക്ഖഭാഗീ, സ്വായം മയാ വിസേസതോ അനുകമ്പിതബ്ബോ, തസ്മാസ്സ മഗ്ഗം ദസ്സാമി, ഏവം മേ സീലം സുവിസുദ്ധം അഖണ്ഡിതം ഭവിസ്സതീ’’തി. ഏവം പന ചിന്തേത്വാ ബോധിസത്തേ ‘‘സചേ തുവം യുദ്ധബലോ’’തി ഗാഥം വത്വാ ഥോകം മഗ്ഗതോ ഓക്കന്തമത്തേ ഏവ അധമ്മോ രഥേ ഠാതും അസക്കോന്തോ അവംസിരോ പഥവിയം പതിത്വാ പഥവിയാ വിവരേ ദിന്നേ ഗന്ത്വാ അവീചിമ്ഹി ഏവ നിബ്ബത്തി. തേന വുത്തം ‘‘യദിഹം തസ്സ കുപ്പേയ്യ’’ന്തിആദി.

    71. Mahāsatto hi tadā cintesi – ‘‘sacāhaṃ imaṃ pāpapuggalaṃ sabbalokassa ahitāya paṭipannaṃ evaṃ mayā vilomaggāhaṃ gahetvā ṭhitaṃ accharaṃ paharitvā ‘anācāra mā idha tiṭṭha, sīghaṃ paṭikkama vinassā’ti vadeyyaṃ, so taṅkhaṇaññeva mama dhammatejena bhusamuṭṭhi viya vikireyya, na kho pana metaṃ patirūpaṃ, svāhaṃ sabbalokaṃ anukampanto ‘lokatthacariyaṃ matthakaṃ pāpessāmī’ti paṭipajjāmi, ayaṃ kho pana pāpo āyatiṃ mahādukkhabhāgī, svāyaṃ mayā visesato anukampitabbo, tasmāssa maggaṃ dassāmi, evaṃ me sīlaṃ suvisuddhaṃ akhaṇḍitaṃ bhavissatī’’ti. Evaṃ pana cintetvā bodhisatte ‘‘sace tuvaṃ yuddhabalo’’ti gāthaṃ vatvā thokaṃ maggato okkantamatte eva adhammo rathe ṭhātuṃ asakkonto avaṃsiro pathaviyaṃ patitvā pathaviyā vivare dinne gantvā avīcimhi eva nibbatti. Tena vuttaṃ ‘‘yadihaṃ tassa kuppeyya’’ntiādi.

    തത്ഥ യദിഹം തസ്സ കുപ്പേയ്യന്തി തസ്സ അധമ്മസ്സ യദി അഹം കുജ്ഝേയ്യം. യദി ഭിന്ദേ തപോഗുണന്തി തേനേവസ്സ കുജ്ഝനേന മയ്ഹം തപോഗുണം സീലസംവരം യദി വിനാസേയ്യം. സഹപരിജനം തസ്സാതി സപരിജനം തം അധമ്മം. രജഭൂതന്തി രജമിവ ഭൂതം, രജഭാവം പത്തം അഹം കരേയ്യം.

    Tattha yadihaṃ tassa kuppeyyanti tassa adhammassa yadi ahaṃ kujjheyyaṃ. Yadi bhinde tapoguṇanti tenevassa kujjhanena mayhaṃ tapoguṇaṃ sīlasaṃvaraṃ yadi vināseyyaṃ. Sahaparijanaṃ tassāti saparijanaṃ taṃ adhammaṃ. Rajabhūtanti rajamiva bhūtaṃ, rajabhāvaṃ pattaṃ ahaṃ kareyyaṃ.

    ൭൨. അപിചാഹന്തി ഏത്ഥ അഹന്തി നിപാതമത്തം. സീലരക്ഖായാതി സീലരക്ഖണത്ഥം. നിബ്ബാപേത്വാനാതി പടികച്ചേവ ഖന്തിമേത്താനുദ്ദയസ്സ ഉപട്ഠാപിതത്താ തസ്മിം അധമ്മേ ഉപ്പജ്ജനകകോധസ്സ അനുപ്പാദനേനേവ ദോസപരിളാഹവൂപസമനേന മാനസം വൂപസമേത്വാ. സഹ ജനേനോക്കമിത്വാതി മയ്ഹം പരിജനേന സദ്ധിം മഗ്ഗാ ഓക്കമിത്വാ തസ്സ പാപസ്സ അധമ്മസ്സ അഹം മഗ്ഗം അദാസിം.

    72.Apicāhanti ettha ahanti nipātamattaṃ. Sīlarakkhāyāti sīlarakkhaṇatthaṃ. Nibbāpetvānāti paṭikacceva khantimettānuddayassa upaṭṭhāpitattā tasmiṃ adhamme uppajjanakakodhassa anuppādaneneva dosapariḷāhavūpasamanena mānasaṃ vūpasametvā. Saha janenokkamitvāti mayhaṃ parijanena saddhiṃ maggā okkamitvā tassa pāpassa adhammassa ahaṃ maggaṃ adāsiṃ.

    ൭൩. സഹ പഥതോ ഓക്കന്തേതി വുത്തനയേന ചിത്തസ്സ വൂപസമം കത്വാ ‘‘മഗ്ഗം തേ ദമ്മീ’’തി ച വത്വാ ഥോകം മഗ്ഗതോ സഹ ഓക്കമനേന. പാപയക്ഖസ്സാതി അധമ്മദേവപുത്തസ്സ. താവദേതി തങ്ഖണം ഏവ മഹാപഥവീ വിവരമദാസി. ജാതകട്ഠകഥായം പന ‘‘മഗ്ഗഞ്ച തേ ദമ്മീ’’തി ഗാഥായ കഥിതക്ഖണേയേവാതി വുത്തം.

    73.Sahapathato okkanteti vuttanayena cittassa vūpasamaṃ katvā ‘‘maggaṃ te dammī’’ti ca vatvā thokaṃ maggato saha okkamanena. Pāpayakkhassāti adhammadevaputtassa. Tāvadeti taṅkhaṇaṃ eva mahāpathavī vivaramadāsi. Jātakaṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘maggañca te dammī’’ti gāthāya kathitakkhaṇeyevāti vuttaṃ.

    ഏവം തസ്മിം ഭൂമിയം പതിതേ ചതുനഹുതാധികദ്വിയോജനസതസഹസ്സബഹലാ സകലം വരാവരം ധാരേന്തീപി മഹാപഥവീ ‘‘നാഹമിമം പാപപുരിസം ധാരേമീ’’തി കഥേന്തീ വിയ തേന ഠിതട്ഠാനേ ദ്വിധാ ഭിജ്ജി. മഹാസത്തോ പന തസ്മിം നിപതിത്വാ അവീചിമ്ഹി നിബ്ബത്തേ രഥധുരേ യഥാഠിതോവ സപരിജനോ മഹതാ ദേവാനുഭാവേന ഗമനമഗ്ഗേനേവ ഗന്ത്വാ അത്തനോ ഭവനം പാവിസി. തേനാഹ ഭഗവാ –

    Evaṃ tasmiṃ bhūmiyaṃ patite catunahutādhikadviyojanasatasahassabahalā sakalaṃ varāvaraṃ dhārentīpi mahāpathavī ‘‘nāhamimaṃ pāpapurisaṃ dhāremī’’ti kathentī viya tena ṭhitaṭṭhāne dvidhā bhijji. Mahāsatto pana tasmiṃ nipatitvā avīcimhi nibbatte rathadhure yathāṭhitova saparijano mahatā devānubhāvena gamanamaggeneva gantvā attano bhavanaṃ pāvisi. Tenāha bhagavā –

    ‘‘ഖന്തീബലോ യുദ്ധബലം വിജേത്വാ, ഹന്ത്വാ അധമ്മം നിഹനിത്വ ഭൂമ്യാ;

    ‘‘Khantībalo yuddhabalaṃ vijetvā, hantvā adhammaṃ nihanitva bhūmyā;

    പായാസി വിത്തോ അഭിരുയ്ഹ സന്ദനം, മഗ്ഗേനേവ അതിബലോ സച്ചനിക്കമോ’’തി. (ജാ॰ ൧.൧൧.൩൪);

    Pāyāsi vitto abhiruyha sandanaṃ, maggeneva atibalo saccanikkamo’’ti. (jā. 1.11.34);

    തദാ അധമ്മോ ദേവദത്തോ അഹോസി, തസ്സ പരിസാ ദേവദത്തപരിസാ, ധമ്മോ ലോകനാഥോ, തസ്സ പരിസാ ബുദ്ധപരിസാ.

    Tadā adhammo devadatto ahosi, tassa parisā devadattaparisā, dhammo lokanātho, tassa parisā buddhaparisā.

    ഇധാപി ഹേട്ഠാ വുത്തനയേനേവ സേസപാരമിയോ യഥാരഹം നിദ്ധാരേതബ്ബാ. തഥാ ഇധാപി ദിബ്ബേഹി ആയുവണ്ണയസസുഖആധിപതേയ്യേഹി ദിബ്ബേഹേവ ഉളാരേഹി കാമഗുണേഹി സമപ്പിതസ്സ സമങ്ഗീഭൂതസ്സ അനേകസഹസ്സസങ്ഖാഹി അച്ഛരാഹി സബ്ബകാലം പരിചാരിയമാനസ്സ മഹതി പമാദട്ഠാനേ ഠിതസ്സ സതോ ഈസകമ്പി പമാദം അനാപജ്ജിത്വാ ‘‘ലോകത്ഥചരിയം മത്ഥകം പാപേസ്സാമീ’’തി മാസേ മാസേ പുണ്ണമിയം ധമ്മം ദീപേന്തോ സപരിജനോ മനുസ്സപഥേ വിചരിത്വാ മഹാകരുണായ സബ്ബസത്തേ അധമ്മതോ വിവേചേത്വാ ധമ്മേ നിയോജനം, അധമ്മേന സമാഗതോപി തേന കതം അനാചാരം അഗണേത്വാ തത്ഥ ചിത്തം അകോപേത്വാ ഖന്തിമേത്താനുദ്ദയമേവ പച്ചുപട്ഠപേത്വാ അഖണ്ഡം സുവിസുദ്ധഞ്ച കത്വാ അത്തനോ സീലസ്സ രക്ഖണന്തി ഏവമാദയോ മഹാസത്തസ്സ ഗുണാനുഭാവാ വിഭാവേതബ്ബാതി.

    Idhāpi heṭṭhā vuttanayeneva sesapāramiyo yathārahaṃ niddhāretabbā. Tathā idhāpi dibbehi āyuvaṇṇayasasukhaādhipateyyehi dibbeheva uḷārehi kāmaguṇehi samappitassa samaṅgībhūtassa anekasahassasaṅkhāhi accharāhi sabbakālaṃ paricāriyamānassa mahati pamādaṭṭhāne ṭhitassa sato īsakampi pamādaṃ anāpajjitvā ‘‘lokatthacariyaṃ matthakaṃ pāpessāmī’’ti māse māse puṇṇamiyaṃ dhammaṃ dīpento saparijano manussapathe vicaritvā mahākaruṇāya sabbasatte adhammato vivecetvā dhamme niyojanaṃ, adhammena samāgatopi tena kataṃ anācāraṃ agaṇetvā tattha cittaṃ akopetvā khantimettānuddayameva paccupaṭṭhapetvā akhaṇḍaṃ suvisuddhañca katvā attano sīlassa rakkhaṇanti evamādayo mahāsattassa guṇānubhāvā vibhāvetabbāti.

    ധമ്മദേവപുത്തചരിയാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Dhammadevaputtacariyāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ചരിയാപിടകപാളി • Cariyāpiṭakapāḷi / ൮. ധമ്മദേവപുത്തചരിയാ • 8. Dhammadevaputtacariyā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact