Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஜாதக-அட்ட²கதா² • Jātaka-aṭṭhakathā |
[457] 3. த⁴ம்மதே³வபுத்தஜாதகவண்ணனா
[457] 3. Dhammadevaputtajātakavaṇṇanā
யஸோகரோ புஞ்ஞகரோஹமஸ்மீதி இத³ங் ஸத்தா² ஜேதவனே விஹரந்தோ தே³வத³த்தஸ்ஸ பத²விபவேஸனங் ஆரப்³ப⁴ கதே²ஸி. ததா³ ஹி பி⁴க்கூ² த⁴ம்மஸபா⁴யங் கத²ங் ஸமுட்டா²பேஸுங் ‘‘ஆவுஸோ, தே³வத³த்தோ ததா²க³தேன ஸத்³தி⁴ங் படிவிருஜ்ஜி²த்வா பத²விங் பவிட்டோ²’’தி. ஸத்தா² ஆக³ந்த்வா ‘‘காய நுத்த², பி⁴க்க²வே, ஏதரஹி கதா²ய ஸன்னிஸின்னா’’தி புச்சி²த்வா ‘‘இமாய நாமா’’தி வுத்தே ‘‘ந இதா³னேவேஸ, பி⁴க்க²வே, மம ஜினசக்கே பஹாரங் த³த்வா பத²விங் பவிட்டோ², புப்³பே³பி த⁴ம்மசக்கே பஹாரங் த³த்வா பத²விங் பவிஸித்வா அவீசிபராயணோ ஜாதோயேவா’’தி வத்வா அதீதங் ஆஹரி.
Yasokaro puññakarohamasmīti idaṃ satthā jetavane viharanto devadattassa pathavipavesanaṃ ārabbha kathesi. Tadā hi bhikkhū dhammasabhāyaṃ kathaṃ samuṭṭhāpesuṃ ‘‘āvuso, devadatto tathāgatena saddhiṃ paṭivirujjhitvā pathaviṃ paviṭṭho’’ti. Satthā āgantvā ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchitvā ‘‘imāya nāmā’’ti vutte ‘‘na idānevesa, bhikkhave, mama jinacakke pahāraṃ datvā pathaviṃ paviṭṭho, pubbepi dhammacakke pahāraṃ datvā pathaviṃ pavisitvā avīciparāyaṇo jātoyevā’’ti vatvā atītaṃ āhari.
அதீதே பா³ராணஸியங் ப்³ரஹ்மத³த்தே ரஜ்ஜங் காரெந்தே போ³தி⁴ஸத்தோ காமாவசரதே³வலோகே த⁴ம்மோ நாம தே³வபுத்தோ ஹுத்வா நிப்³ப³த்தி, தே³வத³த்தோ அத⁴ம்மோ நாம. தேஸு த⁴ம்மோ தி³ப்³பா³லங்காரபடிமண்டி³தோ தி³ப்³ப³ரத²வரமபி⁴ருய்ஹ அச்ச²ராக³ணபரிவுதோ மனுஸ்ஸேஸு ஸாயமாஸங் பு⁴ஞ்ஜித்வா அத்தனோ அத்தனோ க⁴ரத்³வாரே ஸுக²கதா²ய நிஸின்னேஸு புண்ணமுபோஸத²தி³வஸே கா³மனிக³மஜனபத³ராஜதா⁴னீஸு ஆகாஸே ட²த்வா ‘‘பாணாதிபாதாதீ³ஹி த³ஸஹி அகுஸலகம்மபதே²ஹி விரமித்வா மாதுபட்டா²னத⁴ம்மங் பிதுபட்டா²னத⁴ம்மங் திவித⁴ஸுசரிதத⁴ம்மஞ்ச பூரேத² , ஏவங் ஸக்³க³பராயணா ஹுத்வா மஹந்தங் யஸங் அனுப⁴விஸ்ஸதா²’’தி மனுஸ்ஸே த³ஸ குஸலகம்மபதே² ஸமாத³பெந்தோ ஜம்பு³தீ³பங் பத³க்கி²ணங் கரோதி. அத⁴ம்மோ பன தே³வபுத்தோ ‘‘பாணங் ஹனதா²’’திஆதி³னா நயேன த³ஸ அகுஸலகம்மபதே² ஸமாத³பெந்தோ ஜம்பு³தீ³பங் வாமங் கரோதி. அத² தேஸங் ஆகாஸே ரதா² ஸம்முகா² அஹேஸுங். அத² நேஸங் பரிஸா ‘‘தும்ஹே கஸ்ஸ, தும்ஹே கஸ்ஸா’’தி புச்சி²த்வா ‘‘மயங் த⁴ம்மஸ்ஸ, மயங் அத⁴ம்மஸ்ஸா’’தி வத்வா மக்³கா³ ஓக்கமித்வா த்³விதா⁴ ஜாதா. த⁴ம்மோபி அத⁴ம்மங் ஆமந்தெத்வா ‘‘ஸம்ம, த்வங் அத⁴ம்மோ, அஹங் த⁴ம்மோ, மக்³கோ³ மய்ஹங் அனுச்ச²விகோ, தவ ரத²ங் ஓக்காமெத்வா மய்ஹங் மக்³க³ங் தே³ஹீ’’தி பட²மங் கா³த²மாஹ –
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto kāmāvacaradevaloke dhammo nāma devaputto hutvā nibbatti, devadatto adhammo nāma. Tesu dhammo dibbālaṅkārapaṭimaṇḍito dibbarathavaramabhiruyha accharāgaṇaparivuto manussesu sāyamāsaṃ bhuñjitvā attano attano gharadvāre sukhakathāya nisinnesu puṇṇamuposathadivase gāmanigamajanapadarājadhānīsu ākāse ṭhatvā ‘‘pāṇātipātādīhi dasahi akusalakammapathehi viramitvā mātupaṭṭhānadhammaṃ pitupaṭṭhānadhammaṃ tividhasucaritadhammañca pūretha , evaṃ saggaparāyaṇā hutvā mahantaṃ yasaṃ anubhavissathā’’ti manusse dasa kusalakammapathe samādapento jambudīpaṃ padakkhiṇaṃ karoti. Adhammo pana devaputto ‘‘pāṇaṃ hanathā’’tiādinā nayena dasa akusalakammapathe samādapento jambudīpaṃ vāmaṃ karoti. Atha tesaṃ ākāse rathā sammukhā ahesuṃ. Atha nesaṃ parisā ‘‘tumhe kassa, tumhe kassā’’ti pucchitvā ‘‘mayaṃ dhammassa, mayaṃ adhammassā’’ti vatvā maggā okkamitvā dvidhā jātā. Dhammopi adhammaṃ āmantetvā ‘‘samma, tvaṃ adhammo, ahaṃ dhammo, maggo mayhaṃ anucchaviko, tava rathaṃ okkāmetvā mayhaṃ maggaṃ dehī’’ti paṭhamaṃ gāthamāha –
26.
26.
‘‘யஸோகரோ புஞ்ஞகரோஹமஸ்மி, ஸதா³த்து²தோ ஸமணப்³ராஹ்மணானங்;
‘‘Yasokaro puññakarohamasmi, sadātthuto samaṇabrāhmaṇānaṃ;
மக்³கா³ரஹோ தே³வமனுஸ்ஸபூஜிதோ, த⁴ம்மோ அஹங் தே³ஹி அத⁴ம்ம மக்³க³’’ந்தி.
Maggāraho devamanussapūjito, dhammo ahaṃ dehi adhamma magga’’nti.
தத்த² யஸோகரோதி அஹங் தே³வமனுஸ்ஸானங் யஸதா³யகோ. து³தியபதே³பி ஏஸேவ நயோ. ஸதா³த்து²தோதி ஸதா³ து²தோ நிச்சபஸத்தோ². ததோ பரா –
Tattha yasokaroti ahaṃ devamanussānaṃ yasadāyako. Dutiyapadepi eseva nayo. Sadātthutoti sadā thuto niccapasattho. Tato parā –
27.
27.
‘‘அத⁴ம்மயானங் த³ள்ஹமாருஹித்வா, அஸந்தஸந்தோ ப³லவாஹமஸ்மி;
‘‘Adhammayānaṃ daḷhamāruhitvā, asantasanto balavāhamasmi;
ஸ கிஸ்ஸ ஹேதும்ஹி தவஜ்ஜ த³ஜ்ஜங், மக்³க³ங் அஹங் த⁴ம்ம அதி³ன்னபுப்³ப³ங்.
Sa kissa hetumhi tavajja dajjaṃ, maggaṃ ahaṃ dhamma adinnapubbaṃ.
28.
28.
‘‘த⁴ம்மோ ஹவே பாதுரஹோஸி புப்³பே³, பச்சா² அத⁴ம்மோ உத³பாதி³ லோகே;
‘‘Dhammo have pāturahosi pubbe, pacchā adhammo udapādi loke;
ஜெட்டோ² ச ஸெட்டோ² ச ஸனந்தனோ ச, உய்யாஹி ஜெட்ட²ஸ்ஸ கனிட்ட² மக்³கா³.
Jeṭṭho ca seṭṭho ca sanantano ca, uyyāhi jeṭṭhassa kaniṭṭha maggā.
29.
29.
‘‘ந யாசனாய நபி பாதிரூபா, ந அரஹதா தேஹங் த³தெ³ய்யங் மக்³க³ங்;
‘‘Na yācanāya napi pātirūpā, na arahatā tehaṃ dadeyyaṃ maggaṃ;
யுத்³த⁴ஞ்ச நோ ஹோது உபி⁴ன்னமஜ்ஜ, யுத்³த⁴ம்ஹி யோ ஜெஸ்ஸதி தஸ்ஸ மக்³கோ³.
Yuddhañca no hotu ubhinnamajja, yuddhamhi yo jessati tassa maggo.
30.
30.
‘‘ஸப்³பா³ தி³ஸா அனுவிஸடோஹமஸ்மி, மஹப்³ப³லோ அமிதயஸோ அதுல்யோ;
‘‘Sabbā disā anuvisaṭohamasmi, mahabbalo amitayaso atulyo;
கு³ணேஹி ஸப்³பே³ஹி உபேதரூபோ, த⁴ம்மோ அத⁴ம்ம த்வங் கத²ங் விஜெஸ்ஸஸி.
Guṇehi sabbehi upetarūpo, dhammo adhamma tvaṃ kathaṃ vijessasi.
31.
31.
‘‘லோஹேன வே ஹஞ்ஞதி ஜாதரூபங், ந ஜாதரூபேன ஹனந்தி லோஹங்;
‘‘Lohena ve haññati jātarūpaṃ, na jātarūpena hananti lohaṃ;
ஸசே அத⁴ம்மோ ஹஞ்ச²தி த⁴ம்மமஜ்ஜ, அயோ ஸுவண்ணங் விய த³ஸ்ஸனெய்யங்.
Sace adhammo hañchati dhammamajja, ayo suvaṇṇaṃ viya dassaneyyaṃ.
32.
32.
‘‘ஸசே துவங் யுத்³த⁴ப³லோ அத⁴ம்ம, ந துய்ஹ வுட்³டா⁴ ச க³ரூ ச அத்தி²;
‘‘Sace tuvaṃ yuddhabalo adhamma, na tuyha vuḍḍhā ca garū ca atthi;
மக்³க³ஞ்ச தே த³ம்மி பியாப்பியேன, வாசாது³ருத்தானிபி தே க²மாமீ’’தி. –
Maggañca te dammi piyāppiyena, vācāduruttānipi te khamāmī’’ti. –
இமா ச² கா³தா² தேஸஞ்ஞேவ வசனபடிவசனவஸேன கதி²தா.
Imā cha gāthā tesaññeva vacanapaṭivacanavasena kathitā.
தத்த² ஸ கிஸ்ஸ ஹேதும்ஹி தவஜ்ஜ த³ஜ்ஜந்தி ஸொம்ஹி அஹங் அத⁴ம்மோ அத⁴ம்மயானங் ரத²ங் ஆருள்ஹோ அபீ⁴தோ ப³லவா. கிங்காரணா அஜ்ஜ போ⁴ த⁴ம்ம, கஸ்ஸசி அதி³ன்னபுப்³ப³ங் மக்³க³ங் துய்ஹங் த³ம்மீதி. புப்³பே³தி பட²மகப்பிககாலே இமஸ்மிங் லோகே த³ஸகுஸலகம்மபத²த⁴ம்மோ ச புப்³பே³ பாதுரஹோஸி, பச்சா² அத⁴ம்மோ. ஜெட்டோ² சாதி புரே நிப்³ப³த்தபா⁴வேன அஹங் ஜெட்டோ² ச ஸெட்டோ² ச போராணகோ ச, த்வங் பன கனிட்டோ², தஸ்மா மக்³கா³ உய்யாஹீதி வத³தி. நபி பாதிரூபாதி அஹஞ்ஹி தே நேவ யாசனாய ந பதிரூபவசனேன மக்³கா³ரஹதாய மக்³க³ங் த³தெ³ய்யங். அனுவிஸடோதி அஹங் சதஸ்ஸோ தி³ஸா சதஸ்ஸோ அனுதி³ஸாதி ஸப்³பா³ தி³ஸா அத்தனோ கு³ணேன பத்த²டோ பஞ்ஞாதோ பாகடோ. லோஹேனாதி அயமுட்டி²கேன. ஹஞ்ச²தீதி ஹனிஸ்ஸதி. துவங் யுத்³த⁴ப³லோ அத⁴ம்மாதி ஸசே த்வங் யுத்³த⁴ப³லோஸி அத⁴ம்ம. வுட்³டா⁴ ச க³ரூ சாதி யதி³ துய்ஹங் ‘‘இமே வுட்³டா⁴, இமே க³ரூ பண்டி³தா’’தி ஏவங் நத்தி². பியாப்பியேனாதி பியேனாபி அப்பியேனாபி த³த³ந்தோ பியேன விய தே மக்³க³ங் த³தா³மீதி அத்தோ².
Tattha sa kissa hetumhi tavajja dajjanti somhi ahaṃ adhammo adhammayānaṃ rathaṃ āruḷho abhīto balavā. Kiṃkāraṇā ajja bho dhamma, kassaci adinnapubbaṃ maggaṃ tuyhaṃ dammīti. Pubbeti paṭhamakappikakāle imasmiṃ loke dasakusalakammapathadhammo ca pubbe pāturahosi, pacchā adhammo. Jeṭṭho cāti pure nibbattabhāvena ahaṃ jeṭṭho ca seṭṭho ca porāṇako ca, tvaṃ pana kaniṭṭho, tasmā maggā uyyāhīti vadati. Napi pātirūpāti ahañhi te neva yācanāya na patirūpavacanena maggārahatāya maggaṃ dadeyyaṃ. Anuvisaṭoti ahaṃ catasso disā catasso anudisāti sabbā disā attano guṇena patthaṭo paññāto pākaṭo. Lohenāti ayamuṭṭhikena. Hañchatīti hanissati. Tuvaṃ yuddhabalo adhammāti sace tvaṃ yuddhabalosi adhamma. Vuḍḍhā ca garū cāti yadi tuyhaṃ ‘‘ime vuḍḍhā, ime garū paṇḍitā’’ti evaṃ natthi. Piyāppiyenāti piyenāpi appiyenāpi dadanto piyena viya te maggaṃ dadāmīti attho.
போ³தி⁴ஸத்தேன பன இமாய கா³தா²ய கதி²தக்க²ணேயேவ அத⁴ம்மோ ரதே² டா²துங் அஸக்கொந்தோ அவங்ஸிரோ பத²வியங் பதித்வா பத²வியா விவரே தி³ன்னே க³ந்த்வா அவீசிம்ஹியேவ நிப்³ப³த்தி. ஏதமத்த²ங் விதி³த்வா ப⁴க³வா அபி⁴ஸம்பு³த்³தோ⁴ ஹுத்வா ஸேஸகா³தா² அபா⁴ஸி –
Bodhisattena pana imāya gāthāya kathitakkhaṇeyeva adhammo rathe ṭhātuṃ asakkonto avaṃsiro pathaviyaṃ patitvā pathaviyā vivare dinne gantvā avīcimhiyeva nibbatti. Etamatthaṃ viditvā bhagavā abhisambuddho hutvā sesagāthā abhāsi –
33.
33.
‘‘இத³ஞ்ச ஸுத்வா வசனங் அத⁴ம்மோ, அவங்ஸிரோ பதிதோ உத்³த⁴பாதோ³;
‘‘Idañca sutvā vacanaṃ adhammo, avaṃsiro patito uddhapādo;
யுத்³த⁴த்தி²கோ சே ந லபா⁴மி யுத்³த⁴ங், எத்தாவதா ஹோதி ஹதோ அத⁴ம்மோ.
Yuddhatthiko ce na labhāmi yuddhaṃ, ettāvatā hoti hato adhammo.
34.
34.
‘‘க²ந்தீப³லோ யுத்³த⁴ப³லங் விஜெத்வா, ஹந்த்வா அத⁴ம்மங் நிஹனித்வ பூ⁴ம்யா;
‘‘Khantībalo yuddhabalaṃ vijetvā, hantvā adhammaṃ nihanitva bhūmyā;
பாயாஸி வித்தோ அபி⁴ருய்ஹ ஸந்த³னங், மக்³கே³னேவ அதிப³லோ ஸச்சனிக்கமோ.
Pāyāsi vitto abhiruyha sandanaṃ, maggeneva atibalo saccanikkamo.
35.
35.
‘‘மாதா பிதா ஸமணப்³ராஹ்மணா ச, அஸம்மானிதா யஸ்ஸ ஸகே அகா³ரே;
‘‘Mātā pitā samaṇabrāhmaṇā ca, asammānitā yassa sake agāre;
இதே⁴வ நிக்கி²ப்ப ஸரீரதே³ஹங், காயஸ்ஸ பே⁴தா³ நிரயங் வஜந்தி தே;
Idheva nikkhippa sarīradehaṃ, kāyassa bhedā nirayaṃ vajanti te;
யதா² அத⁴ம்மோ பதிதோ அவங்ஸிரோ.
Yathā adhammo patito avaṃsiro.
36.
36.
‘‘மாதா பிதா ஸமணப்³ராஹ்மணா ச, ஸுஸம்மானிதா யஸ்ஸ ஸகே அகா³ரே;
‘‘Mātā pitā samaṇabrāhmaṇā ca, susammānitā yassa sake agāre;
இதே⁴வ நிக்கி²ப்ப ஸரீரதே³ஹங், காயஸ்ஸ பே⁴தா³ ஸுக³திங் வஜந்தி தே;
Idheva nikkhippa sarīradehaṃ, kāyassa bhedā sugatiṃ vajanti te;
யதா²பி த⁴ம்மோ அபி⁴ருய்ஹ ஸந்த³ன’’ந்தி.
Yathāpi dhammo abhiruyha sandana’’nti.
தத்த² யுத்³த⁴த்தி²கோ சேதி அயங் தஸ்ஸ விலாபோ, ஸோ கிரேவங் விலபந்தோயேவ பதித்வா பத²விங் பவிட்டோ² . எத்தாவதாதி பி⁴க்க²வே, யாவதா பத²விங் பவிட்டோ², தாவதா அத⁴ம்மோ ஹதோ நாம ஹோதி. க²ந்தீப³லோதி பி⁴க்க²வே, ஏவங் அத⁴ம்மோ பத²விங் பவிட்டோ² அதி⁴வாஸனக²ந்தீப³லோ தங் யுத்³த⁴ப³லங் விஜெத்வா வதி⁴த்வா பூ⁴மியங் நிஹனித்வா பாதெத்வா வித்தஜாததாய வித்தோ அத்தனோ ரத²ங் ஆருய்ஹ மக்³கே³னேவ ஸச்சனிக்கமோ தத²பரக்கமோ த⁴ம்மதே³வபுத்தோ பாயாஸி. அஸம்மானிதாதி அஸக்கதா. ஸரீரதே³ஹந்தி இமஸ்மிங்யேவ லோகே ஸரீரஸங்கா²தங் தே³ஹங் நிக்கி²பித்வா. நிரயங் வஜந்தீதி யஸ்ஸ பாபபுக்³க³லஸ்ஸ ஏதே ஸக்காராரஹா கே³ஹே அஸக்கதா, ததா²ரூபா யதா² அத⁴ம்மோ பதிதோ அவங்ஸிரோ, ஏவங் அவங்ஸிரா நிரயங் வஜந்தீதி அத்தோ². ஸுக³திங் வஜந்தீதி யஸ்ஸ பனேதே ஸக்கதா, தாதி³ஸா பண்டி³தா யதா²பி த⁴ம்மோ ஸந்த³னங் அபி⁴ருய்ஹ தே³வலோகங் க³தோ, ஏவங் ஸுக³திங் வஜந்தீதி.
Tattha yuddhatthiko ceti ayaṃ tassa vilāpo, so kirevaṃ vilapantoyeva patitvā pathaviṃ paviṭṭho . Ettāvatāti bhikkhave, yāvatā pathaviṃ paviṭṭho, tāvatā adhammo hato nāma hoti. Khantībaloti bhikkhave, evaṃ adhammo pathaviṃ paviṭṭho adhivāsanakhantībalo taṃ yuddhabalaṃ vijetvā vadhitvā bhūmiyaṃ nihanitvā pātetvā vittajātatāya vitto attano rathaṃ āruyha maggeneva saccanikkamo tathaparakkamo dhammadevaputto pāyāsi. Asammānitāti asakkatā. Sarīradehanti imasmiṃyeva loke sarīrasaṅkhātaṃ dehaṃ nikkhipitvā. Nirayaṃ vajantīti yassa pāpapuggalassa ete sakkārārahā gehe asakkatā, tathārūpā yathā adhammo patito avaṃsiro, evaṃ avaṃsirā nirayaṃ vajantīti attho. Sugatiṃ vajantīti yassa panete sakkatā, tādisā paṇḍitā yathāpi dhammo sandanaṃ abhiruyha devalokaṃ gato, evaṃ sugatiṃ vajantīti.
ஸத்தா² ஏவங் த⁴ம்மங் தே³ஸெத்வா ‘‘ந, பி⁴க்க²வே, இதா³னேவ, புப்³பே³பி தே³வத³த்தோ மயா ஸத்³தி⁴ங் படிவிருஜ்ஜி²த்வா பத²விங் பவிட்டோ²’’தி வத்வா ஜாதகங் ஸமோதா⁴னேஸி – ‘‘ததா³ அத⁴ம்மோ தே³வபுத்தோ தே³வத³த்தோ அஹோஸி, பரிஸாபிஸ்ஸ தே³வத³த்தபரிஸா, த⁴ம்மோ பன அஹமேவ, பரிஸா பு³த்³த⁴பரிஸாயேவா’’தி.
Satthā evaṃ dhammaṃ desetvā ‘‘na, bhikkhave, idāneva, pubbepi devadatto mayā saddhiṃ paṭivirujjhitvā pathaviṃ paviṭṭho’’ti vatvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā adhammo devaputto devadatto ahosi, parisāpissa devadattaparisā, dhammo pana ahameva, parisā buddhaparisāyevā’’ti.
த⁴ம்மதே³வபுத்தஜாதகவண்ணனா ததியா.
Dhammadevaputtajātakavaṇṇanā tatiyā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / ஜாதகபாளி • Jātakapāḷi / 457. த⁴ம்மதே³வபுத்தஜாதகங் • 457. Dhammadevaputtajātakaṃ