| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೩. ಧಮ್ಮದಿನ್ನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
3. Dhammadinnasuttavaṇṇanā
೧೦೪೯. ಸತ್ತಸು ಜನೇಸೂತಿ ಸತ್ತಸು ಕಿತ್ತಿಯಮಾನೇಸು ಉಪಾಸಕಜನೇಸು। ಗಮ್ಭೀರಾತಿಆದೀಸು ಧಮ್ಮಗಮ್ಭೀರಾತಿ ಪಾಳಿಗತಿಯಾ ಗಮ್ಭೀರಾ, ತಥಾ ಚ ಸಲ್ಲಸುತ್ತಂ ಹೇಟ್ಠಾ ಪಕಾಸಿತಮೇವ। ‘‘ಚೇತನಾಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಮ್ಮಂ ವದಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಅ॰ ನಿ॰ ೬.೬೩; ಕಥಾ॰ ೫೩೯) ಆಗತಂ ಚೇತನಾಸುತ್ತಂ । ತತ್ಥ ‘‘ಚೇತನಾಸಹಜಾತಂ ನಾನಾಕ್ಖಣಿಕ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ಪಟ್ಠಾನೇ ಆಗತನಯೇನ, ಸುತ್ತೇಸು (ಅ॰ ನಿ॰ ೩.೧೦೧) ಚ ‘‘ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮವೇದನೀಯ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ಆಗತನಯೇನ ಗಮ್ಭೀರಭಾವೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ನಿಬ್ಬಾನಸ್ಸ ಚೇವ ಅರಿಯಮಗ್ಗಸ್ಸ ಚ ಪಕಾಸನತೋ ಅಸಙ್ಖತಸಂಯುತ್ತಸ್ಸ ಲೋಕುತ್ತರತ್ಥದೀಪಕತಾ। ‘‘ಅತೀತಂಪಾಹಂ ರೂಪೇನ ಖಜ್ಜಿಂ, ಏತರಹಿ ಖಜ್ಜಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಖನ್ಧಾನಂ ಖಾದಕಭಾವಸ್ಸ, ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಖಾದಿತಬ್ಬತಾಯ ವಿಭಾವನೇನ ಖಜ್ಜನೀಯಪರಿಯಾಯೇ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೩.೭೯) ವಿಸೇಸತೋ ನಿಸ್ಸತ್ತನಿಜ್ಜೀವತಾ ದೀಪಿತಾತಿ ವುತ್ತಂ ‘‘ಸತ್ತಸುಞ್ಞತಾದೀಪಕಾ ಖಜ್ಜನಿಕಸುತ್ತನ್ತಾದಯೋ’’ತಿ। ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮಾತಿ ಯೇ ತೇಸು ಸುತ್ತೇಸು ವುತ್ತಪಟಿಪದಂ ಸಮ್ಮದೇವ ಪರಿಪೂರೇನ್ತಿ, ತೇ ತೇಸು ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರನ್ತಿ ನಾಮ । ಏತ್ಥಾತಿ ‘‘ನ ಖೋ ನೇತ’’ನ್ತಿ ಏತ್ಥ ನ-ಕಾರೋ ‘‘ಅಞ್ಞಮಞ್ಞ’’ನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಮ-ಕಾರೋ ವಿಯ ಬ್ಯಞ್ಜನಸನ್ಧಿಮತ್ತಮೇವ, ನಾಸ್ಸ ಕೋಚಿ ಅತ್ಥೋ।
1049.Sattasu janesūti sattasu kittiyamānesu upāsakajanesu. Gambhīrātiādīsu dhammagambhīrāti pāḷigatiyā gambhīrā, tathā ca sallasuttaṃ heṭṭhā pakāsitameva. ‘‘Cetanāhaṃ, bhikkhave, kammaṃ vadāmī’’tiādinā (a. ni. 6.63; kathā. 539) āgataṃ cetanāsuttaṃ. Tattha ‘‘cetanāsahajātaṃ nānākkhaṇika’’ntiādinā paṭṭhāne āgatanayena, suttesu (a. ni. 3.101) ca ‘‘diṭṭhadhammavedanīya’’ntiādinā āgatanayena gambhīrabhāvo veditabbo, nibbānassa ceva ariyamaggassa ca pakāsanato asaṅkhatasaṃyuttassa lokuttaratthadīpakatā. ‘‘Atītaṃpāhaṃ rūpena khajjiṃ, etarahi khajjāmī’’tiādinā pañcannaṃ khandhānaṃ khādakabhāvassa, puggalassa khāditabbatāya vibhāvanena khajjanīyapariyāye (saṃ. ni. 3.79) visesato nissattanijjīvatā dīpitāti vuttaṃ ‘‘sattasuññatādīpakā khajjanikasuttantādayo’’ti. Upasampajja viharissāmāti ye tesu suttesu vuttapaṭipadaṃ sammadeva paripūrenti, te tesu upasampajja viharanti nāma . Etthāti ‘‘na kho neta’’nti ettha na-kāro ‘‘aññamañña’’nti ettha ma-kāro viya byañjanasandhimattameva, nāssa koci attho.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೩. ಧಮ್ಮದಿನ್ನಸುತ್ತಂ • 3. Dhammadinnasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೩. ಧಮ್ಮದಿನ್ನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 3. Dhammadinnasuttavaṇṇanā
