Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विभङ्गपाळि • Vibhaṅgapāḷi

१८. धम्महदयविभङ्गो

18. Dhammahadayavibhaṅgo

१. सब्बसङ्गाहिकवारो

1. Sabbasaṅgāhikavāro

९७८. कति खन्धा, कति आयतनानि, कति धातुयो, कति सच्‍चानि, कति इन्द्रियानि, कति हेतू, कति आहारा, कति फस्सा, कति वेदना, कति सञ्‍ञा, कति चेतना, कति चित्तानि?

978. Kati khandhā, kati āyatanāni, kati dhātuyo, kati saccāni, kati indriyāni, kati hetū, kati āhārā, kati phassā, kati vedanā, kati saññā, kati cetanā, kati cittāni?

पञ्‍चक्खन्धा, द्वादसायतनानि, अट्ठारस धातुयो, चत्तारि सच्‍चानि, बावीसतिन्द्रियानि, नव हेतू, चत्तारो आहारा, सत्त फस्सा, सत्त वेदना, सत्त सञ्‍ञा, सत्त चेतना, सत्त चित्तानि।

Pañcakkhandhā, dvādasāyatanāni, aṭṭhārasa dhātuyo, cattāri saccāni, bāvīsatindriyāni, nava hetū, cattāro āhārā, satta phassā, satta vedanā, satta saññā, satta cetanā, satta cittāni.

९७९. तत्थ कतमे पञ्‍चक्खन्धा? रूपक्खन्धो, वेदनाक्खन्धो, सञ्‍ञाक्खन्धो, सङ्खारक्खन्धो, विञ्‍ञाणक्खन्धो – इमे वुच्‍चन्ति ‘‘पञ्‍चक्खन्धा’’।

979. Tattha katame pañcakkhandhā? Rūpakkhandho, vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ime vuccanti ‘‘pañcakkhandhā’’.

९८०. तत्थ कतमानि द्वादसायतनानि? चक्खायतनं, रूपायतनं, सोतायतनं, सद्दायतनं, घानायतनं, गन्धायतनं, जिव्हायतनं, रसायतनं, कायायतनं, फोट्ठब्बायतनं, मनायतनं, धम्मायतनं – इमानि वुच्‍चन्ति ‘‘द्वादसायतनानि’’।

980. Tattha katamāni dvādasāyatanāni? Cakkhāyatanaṃ, rūpāyatanaṃ, sotāyatanaṃ, saddāyatanaṃ, ghānāyatanaṃ, gandhāyatanaṃ, jivhāyatanaṃ, rasāyatanaṃ, kāyāyatanaṃ, phoṭṭhabbāyatanaṃ, manāyatanaṃ, dhammāyatanaṃ – imāni vuccanti ‘‘dvādasāyatanāni’’.

९८१. तत्थ कतमा अट्ठारस धातुयो? चक्खुधातु, रूपधातु, चक्खुविञ्‍ञाणधातु, सोतधातु, सद्दधातु, सोतविञ्‍ञाणधातु, घानधातु , गन्धधातु, घानविञ्‍ञाणधातु, जिव्हाधातु, रसधातु, जिव्हाविञ्‍ञाणधातु, कायधातु, फोट्ठब्बधातु, कायविञ्‍ञाणधातु, मनोधातु, धम्मधातु, मनोविञ्‍ञाणधातु – इमा वुच्‍चन्ति ‘‘अट्ठारस धातुयो’’।

981. Tattha katamā aṭṭhārasa dhātuyo? Cakkhudhātu, rūpadhātu, cakkhuviññāṇadhātu, sotadhātu, saddadhātu, sotaviññāṇadhātu, ghānadhātu , gandhadhātu, ghānaviññāṇadhātu, jivhādhātu, rasadhātu, jivhāviññāṇadhātu, kāyadhātu, phoṭṭhabbadhātu, kāyaviññāṇadhātu, manodhātu, dhammadhātu, manoviññāṇadhātu – imā vuccanti ‘‘aṭṭhārasa dhātuyo’’.

९८२. तत्थ कतमानि चत्तारि सच्‍चानि? दुक्खसच्‍चं, समुदयसच्‍चं, निरोधसच्‍चं, मग्गसच्‍चं – इमानि वुच्‍चन्ति ‘‘चत्तारि सच्‍चानि’’।

982. Tattha katamāni cattāri saccāni? Dukkhasaccaṃ, samudayasaccaṃ, nirodhasaccaṃ, maggasaccaṃ – imāni vuccanti ‘‘cattāri saccāni’’.

९८३. तत्थ कतमानि बावीसतिन्द्रियानि? चक्खुन्द्रियं, सोतिन्द्रियं, घानिन्द्रियं, जिव्हिन्द्रियं, कायिन्द्रियं, मनिन्द्रियं, इत्थिन्द्रियं, पुरिसिन्द्रियं, जीवितिन्द्रियं, सुखिन्द्रियं, दुक्खिन्द्रियं, सोमनस्सिन्द्रियं, दोमनस्सिन्द्रियं, उपेक्खिन्द्रियं , सद्धिन्द्रियं, वीरियिन्द्रियं, सतिन्द्रियं, समाधिन्द्रियं, पञ्‍ञिन्द्रियं, अनञ्‍ञातञ्‍ञस्सामीतिन्द्रियं, अञ्‍ञिन्द्रियं, अञ्‍ञाताविन्द्रियं – इमानि वुच्‍चन्ति ‘‘बावीसतिन्द्रियानि’’।

983. Tattha katamāni bāvīsatindriyāni? Cakkhundriyaṃ, sotindriyaṃ, ghānindriyaṃ, jivhindriyaṃ, kāyindriyaṃ, manindriyaṃ, itthindriyaṃ, purisindriyaṃ, jīvitindriyaṃ, sukhindriyaṃ, dukkhindriyaṃ, somanassindriyaṃ, domanassindriyaṃ, upekkhindriyaṃ , saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ, anaññātaññassāmītindriyaṃ, aññindriyaṃ, aññātāvindriyaṃ – imāni vuccanti ‘‘bāvīsatindriyāni’’.

९८४. तत्थ कतमे नव हेतू? तयो कुसलहेतू, तयो अकुसलहेतू, तयो अब्याकतहेतू।

984. Tattha katame nava hetū? Tayo kusalahetū, tayo akusalahetū, tayo abyākatahetū.

तत्थ कतमे तयो कुसलहेतू? अलोभो कुसलहेतु, अदोसो कुसलहेतु, अमोहो कुसलहेतु – इमे तयो कुसलहेतू।

Tattha katame tayo kusalahetū? Alobho kusalahetu, adoso kusalahetu, amoho kusalahetu – ime tayo kusalahetū.

तत्थ कतमे तयो अकुसलहेतू? लोभो अकुसलहेतु, दोसो अकुसलहेतु, मोहो अकुसलहेतु – इमे तयो अकुसलहेतू।

Tattha katame tayo akusalahetū? Lobho akusalahetu, doso akusalahetu, moho akusalahetu – ime tayo akusalahetū.

तत्थ कतमे तयो अब्याकतहेतू? कुसलानं वा धम्मानं विपाकतो किरियाब्याकतेसु वा धम्मेसु अलोभो, अदोसो, अमोहो – इमे तयो अब्याकतहेतू। इमे वुच्‍चन्ति ‘‘नव हेतू’’।

Tattha katame tayo abyākatahetū? Kusalānaṃ vā dhammānaṃ vipākato kiriyābyākatesu vā dhammesu alobho, adoso, amoho – ime tayo abyākatahetū. Ime vuccanti ‘‘nava hetū’’.

९८५. तत्थ कतमे चत्तारो आहारा? कबळीकाराहारो ¹, फस्साहारो, मनोसञ्‍चेतनाहारो , विञ्‍ञाणाहारो – इमे वुच्‍चन्ति ‘‘चत्तारो आहारा’’।

985. Tattha katame cattāro āhārā? Kabaḷīkārāhāro ², phassāhāro, manosañcetanāhāro , viññāṇāhāro – ime vuccanti ‘‘cattāro āhārā’’.

९८६. तत्थ कतमे सत्त फस्सा? चक्खुसम्फस्सो, सोतसम्फस्सो, घानसम्फस्सो, जिव्हासम्फस्सो, कायसम्फस्सो, मनोधातुसम्फस्सो, मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सो – इमे वुच्‍चन्ति ‘‘सत्त फस्सा’’।

986. Tattha katame satta phassā? Cakkhusamphasso, sotasamphasso, ghānasamphasso, jivhāsamphasso, kāyasamphasso, manodhātusamphasso, manoviññāṇadhātusamphasso – ime vuccanti ‘‘satta phassā’’.

९८७. तत्थ कतमा सत्त वेदना? चक्खुसम्फस्सजा वेदना, सोतसम्फस्सजा वेदना, घानसम्फस्सजा वेदना, जिव्हासम्फस्सजा वेदना, कायसम्फस्सजा वेदना, मनोधातुसम्फस्सजा वेदना, मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सजा वेदना – इमा वुच्‍चन्ति ‘‘सत्त वेदना’’।

987. Tattha katamā satta vedanā? Cakkhusamphassajā vedanā, sotasamphassajā vedanā, ghānasamphassajā vedanā, jivhāsamphassajā vedanā, kāyasamphassajā vedanā, manodhātusamphassajā vedanā, manoviññāṇadhātusamphassajā vedanā – imā vuccanti ‘‘satta vedanā’’.

९८८. तत्थ कतमा सत्त सञ्‍ञा? चक्खुसम्फस्सजा सञ्‍ञा, सोतसम्फस्सजा सञ्‍ञा, घानसम्फस्सजा सञ्‍ञा, जिव्हासम्फस्सजा सञ्‍ञा, कायसम्फस्सजा सञ्‍ञा, मनोधातुसम्फस्सजा सञ्‍ञा, मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सजा सञ्‍ञा – इमा वुच्‍चन्ति ‘‘सत्त सञ्‍ञा’’।

988. Tattha katamā satta saññā? Cakkhusamphassajā saññā, sotasamphassajā saññā, ghānasamphassajā saññā, jivhāsamphassajā saññā, kāyasamphassajā saññā, manodhātusamphassajā saññā, manoviññāṇadhātusamphassajā saññā – imā vuccanti ‘‘satta saññā’’.

९८९. तत्थ कतमा सत्त चेतना? चक्खुसम्फस्सजा चेतना, सोतसम्फस्सजा चेतना, घानसम्फस्सजा चेतना, जिव्हासम्फस्सजा चेतना, कायसम्फस्सजा चेतना, मनोधातुसम्फस्सजा चेतना, मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सजा चेतना – इमा वुच्‍चन्ति ‘‘सत्त चेतना’’।

989. Tattha katamā satta cetanā? Cakkhusamphassajā cetanā, sotasamphassajā cetanā, ghānasamphassajā cetanā, jivhāsamphassajā cetanā, kāyasamphassajā cetanā, manodhātusamphassajā cetanā, manoviññāṇadhātusamphassajā cetanā – imā vuccanti ‘‘satta cetanā’’.

९९०. तत्थ कतमानि सत्त चित्तानि? चक्खुविञ्‍ञाणं, सोतविञ्‍ञाणं, घानविञ्‍ञाणं, जिव्हाविञ्‍ञाणं , कायविञ्‍ञाणं, मनोधातु, मनोविञ्‍ञाणधातु – इमानि वुच्‍चन्ति ‘‘सत्त चित्तानि’’।

990. Tattha katamāni satta cittāni? Cakkhuviññāṇaṃ, sotaviññāṇaṃ, ghānaviññāṇaṃ, jivhāviññāṇaṃ , kāyaviññāṇaṃ, manodhātu, manoviññāṇadhātu – imāni vuccanti ‘‘satta cittāni’’.

२. उप्पत्तानुप्पत्तिवारो

2. Uppattānuppattivāro

१. कामधातु

1. Kāmadhātu

९९१. कामधातुया कति खन्धा, कति आयतनानि, कति धातुयो, कति सच्‍चानि, कति इन्द्रियानि, कति हेतू, कति आहारा, कति फस्सा, कति वेदना, कति सञ्‍ञा, कति चेतना, कति चित्तानि?

991. Kāmadhātuyā kati khandhā, kati āyatanāni, kati dhātuyo, kati saccāni, kati indriyāni, kati hetū, kati āhārā, kati phassā, kati vedanā, kati saññā, kati cetanā, kati cittāni?

कामधातुया पञ्‍चक्खन्धा, द्वादसायतनानि, अट्ठारस धातुयो, तीणि सच्‍चानि, बावीसतिन्द्रियानि, नव हेतू, चत्तारो आहारा, सत्त फस्सा, सत्त वेदना, सत्त सञ्‍ञा, सत्त चेतना, सत्त चित्तानि।

Kāmadhātuyā pañcakkhandhā, dvādasāyatanāni, aṭṭhārasa dhātuyo, tīṇi saccāni, bāvīsatindriyāni, nava hetū, cattāro āhārā, satta phassā, satta vedanā, satta saññā, satta cetanā, satta cittāni.

९९२. तत्थ कतमे कामधातुया पञ्‍चक्खन्धा? रूपक्खन्धो, वेदनाक्खन्धो, सञ्‍ञाक्खन्धो, सङ्खारक्खन्धो, विञ्‍ञाणक्खन्धो – इमे वुच्‍चन्ति ‘‘कामधातुया पञ्‍चक्खन्धा’’।

992. Tattha katame kāmadhātuyā pañcakkhandhā? Rūpakkhandho, vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ime vuccanti ‘‘kāmadhātuyā pañcakkhandhā’’.

तत्थ कतमानि कामधातुया द्वादसायतनानि? चक्खायतनं, रूपायतनं , सोतायतनं, सद्दायतनं, घानायतनं, गन्धायतनं, जिव्हायतनं, रसायतनं, कायायतनं, फोट्ठब्बायतनं, मनायतनं, धम्मायतनं – इमानि वुच्‍चन्ति ‘‘कामधातुया द्वादसायतनानि’’।

Tattha katamāni kāmadhātuyā dvādasāyatanāni? Cakkhāyatanaṃ, rūpāyatanaṃ , sotāyatanaṃ, saddāyatanaṃ, ghānāyatanaṃ, gandhāyatanaṃ, jivhāyatanaṃ, rasāyatanaṃ, kāyāyatanaṃ, phoṭṭhabbāyatanaṃ, manāyatanaṃ, dhammāyatanaṃ – imāni vuccanti ‘‘kāmadhātuyā dvādasāyatanāni’’.

तत्थ कतमा कामधातुया अट्ठारस धातुयो? चक्खुधातु, रूपधातु, चक्खुविञ्‍ञाणधातु, सोतधातु, सद्दधातु, सोतविञ्‍ञाणधातु, घानधातु, गन्धधातु, घानविञ्‍ञाणधातु, जिव्हाधातु, रसधातु, जिव्हाविञ्‍ञाणधातु, कायधातु, फोट्ठब्बधातु, कायविञ्‍ञाणधातु, मनोधातु, धम्मधातु , मनोविञ्‍ञाणधातु – इमा वुच्‍चन्ति ‘‘कामधातुया अट्ठारस धातुयो’’।

Tattha katamā kāmadhātuyā aṭṭhārasa dhātuyo? Cakkhudhātu, rūpadhātu, cakkhuviññāṇadhātu, sotadhātu, saddadhātu, sotaviññāṇadhātu, ghānadhātu, gandhadhātu, ghānaviññāṇadhātu, jivhādhātu, rasadhātu, jivhāviññāṇadhātu, kāyadhātu, phoṭṭhabbadhātu, kāyaviññāṇadhātu, manodhātu, dhammadhātu , manoviññāṇadhātu – imā vuccanti ‘‘kāmadhātuyā aṭṭhārasa dhātuyo’’.

तत्थ कतमानि कामधातुया तीणि सच्‍चानि? दुक्खसच्‍चं, समुदयसच्‍चं, मग्गसच्‍चं – इमानि वुच्‍चन्ति ‘‘कामधातुया तीणि सच्‍चानि’’।

Tattha katamāni kāmadhātuyā tīṇi saccāni? Dukkhasaccaṃ, samudayasaccaṃ, maggasaccaṃ – imāni vuccanti ‘‘kāmadhātuyā tīṇi saccāni’’.

तत्थ कतमानि कामधातुया बावीसतिन्द्रियानि? चक्खुन्द्रियं, सोतिन्द्रियं…पे॰… अञ्‍ञाताविन्द्रियं – इमानि वुच्‍चन्ति ‘‘कामधातुया बावीसतिन्द्रियानि’’।

Tattha katamāni kāmadhātuyā bāvīsatindriyāni? Cakkhundriyaṃ, sotindriyaṃ…pe… aññātāvindriyaṃ – imāni vuccanti ‘‘kāmadhātuyā bāvīsatindriyāni’’.

तत्थ कतमे कामधातुया नव हेतू? तयो कुसलहेतू, तयो अकुसलहेतू, तयो अब्याकतहेतू…पे॰… इमे वुच्‍चन्ति ‘‘कामधातुया नव हेतू’’।

Tattha katame kāmadhātuyā nava hetū? Tayo kusalahetū, tayo akusalahetū, tayo abyākatahetū…pe… ime vuccanti ‘‘kāmadhātuyā nava hetū’’.

तत्थ कतमे कामधातुया चत्तारो आहारा? कबळीकाराहारो, फस्साहारो, मनोसञ्‍चेतनाहारो, विञ्‍ञाणाहारो – इमे वुच्‍चन्ति ‘‘कामधातुया चत्तारो आहारा’’।

Tattha katame kāmadhātuyā cattāro āhārā? Kabaḷīkārāhāro, phassāhāro, manosañcetanāhāro, viññāṇāhāro – ime vuccanti ‘‘kāmadhātuyā cattāro āhārā’’.

तत्थ कतमे कामधातुया सत्त फस्सा? चक्खुसम्फस्सो सोतसम्फस्सो, घानसम्फस्सो, जिव्हासम्फस्सो, कायसम्फस्सो, मनोधातुसम्फस्सो, मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सो – इमे वुच्‍चन्ति ‘‘कामधातुया सत्त फस्सा’’।

Tattha katame kāmadhātuyā satta phassā? Cakkhusamphasso sotasamphasso, ghānasamphasso, jivhāsamphasso, kāyasamphasso, manodhātusamphasso, manoviññāṇadhātusamphasso – ime vuccanti ‘‘kāmadhātuyā satta phassā’’.

तत्थ कतमा कामधातुया सत्त वेदना? चक्खुसम्फस्सजा वेदना, सोतसम्फस्सजा वेदना, घानसम्फस्सजा वेदना, जिव्हासम्फस्सजा वेदना, कायसम्फस्सजा वेदना, मनोधातुसम्फस्सजा वेदना, मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सजा वेदना – इमा वुच्‍चत्ति ‘‘कामधातुया सत्त वेदना’’।

Tattha katamā kāmadhātuyā satta vedanā? Cakkhusamphassajā vedanā, sotasamphassajā vedanā, ghānasamphassajā vedanā, jivhāsamphassajā vedanā, kāyasamphassajā vedanā, manodhātusamphassajā vedanā, manoviññāṇadhātusamphassajā vedanā – imā vuccatti ‘‘kāmadhātuyā satta vedanā’’.

तत्थ कतमा कामधातुया सत्त सञ्‍ञा? चक्खुसम्फस्सजा सञ्‍ञा, सोतसम्फस्सजा सञ्‍ञा, घानसम्फस्सजा सञ्‍ञा, जिव्हासम्फस्सजा सञ्‍ञा, कायसम्फस्सजा सञ्‍ञा, मनोधातुसम्फस्सजा सञ्‍ञा, मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सजा सञ्‍ञा – इमा वुच्‍चन्ति ‘‘कामधातुया सत्त सञ्‍ञा’’।

Tattha katamā kāmadhātuyā satta saññā? Cakkhusamphassajā saññā, sotasamphassajā saññā, ghānasamphassajā saññā, jivhāsamphassajā saññā, kāyasamphassajā saññā, manodhātusamphassajā saññā, manoviññāṇadhātusamphassajā saññā – imā vuccanti ‘‘kāmadhātuyā satta saññā’’.

तत्थ कतमा कामधातुया सत्त चेतना? चक्खुसम्फस्सजा चेतना, सोतसम्फस्सजा चेतना, घानसम्फस्सजा चेतना, जिव्हासम्फस्सजा चेतना, कायसम्फस्सजा चेतना, मनोधातुसम्फस्सजा चेतना, मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सजा चेतना – इमा वुच्‍चन्ति ‘‘कामधातुया सत्त चेतना’’।

Tattha katamā kāmadhātuyā satta cetanā? Cakkhusamphassajā cetanā, sotasamphassajā cetanā, ghānasamphassajā cetanā, jivhāsamphassajā cetanā, kāyasamphassajā cetanā, manodhātusamphassajā cetanā, manoviññāṇadhātusamphassajā cetanā – imā vuccanti ‘‘kāmadhātuyā satta cetanā’’.

तत्थ कतमानि कामधातुया सत्त चित्तानि? चक्खुविञ्‍ञाणं, सोतविञ्‍ञाणं, घानविञ्‍ञाणं, जिव्हाविञ्‍ञाणं, कायविञ्‍ञाणं, मनोधातु, मनोविञ्‍ञाणधातु – इमानि वुच्‍चन्ति ‘‘कामधातुया सत्त चित्तानि’’।

Tattha katamāni kāmadhātuyā satta cittāni? Cakkhuviññāṇaṃ, sotaviññāṇaṃ, ghānaviññāṇaṃ, jivhāviññāṇaṃ, kāyaviññāṇaṃ, manodhātu, manoviññāṇadhātu – imāni vuccanti ‘‘kāmadhātuyā satta cittāni’’.

२. रूपधातु

2. Rūpadhātu

९९३. रूपधातुया कति खन्धा, कति आयतना, कति धातुयो, कति सच्‍चानि, कति इन्द्रियानि…पे॰… कति चित्तानि?

993. Rūpadhātuyā kati khandhā, kati āyatanā, kati dhātuyo, kati saccāni, kati indriyāni…pe… kati cittāni?

रूपधातुया पञ्‍चक्खन्धा, छ आयतनानि, नव धातुयो, तीणि सच्‍चानि , चुद्दसिन्द्रियानि, अट्ठ हेतू, तयो आहारा, चत्तारो फस्सा, चतस्सो वेदना, चतस्सो सञ्‍ञा, चतस्सो चेतना, चत्तारि चित्तानि।

Rūpadhātuyā pañcakkhandhā, cha āyatanāni, nava dhātuyo, tīṇi saccāni , cuddasindriyāni, aṭṭha hetū, tayo āhārā, cattāro phassā, catasso vedanā, catasso saññā, catasso cetanā, cattāri cittāni.

९९४. तत्थ कतमे रूपधातुया पञ्‍चक्खन्धा? रूपक्खन्धो, वेदनाक्खन्धो, सञ्‍ञाक्खन्धो, सङ्खारक्खन्धो, विञ्‍ञाणक्खन्धो – इमे वुच्‍चन्ति ‘‘रूपधातुया पञ्‍चक्खन्धा’’।

994. Tattha katame rūpadhātuyā pañcakkhandhā? Rūpakkhandho, vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ime vuccanti ‘‘rūpadhātuyā pañcakkhandhā’’.

तत्थ कतमानि रूपधातुया छ आयतनानि? चक्खायतनं, रूपायतनं, सोतायतनं, सद्दायतनं, मनायतनं, धम्मायतनं – इमानि वुच्‍चन्ति ‘‘रूपधातुया छ आयतनानि’’।

Tattha katamāni rūpadhātuyā cha āyatanāni? Cakkhāyatanaṃ, rūpāyatanaṃ, sotāyatanaṃ, saddāyatanaṃ, manāyatanaṃ, dhammāyatanaṃ – imāni vuccanti ‘‘rūpadhātuyā cha āyatanāni’’.

तत्थ कतमा रूपधातुया नव धातुयो? चक्खुधातु, रूपधातु, चक्खुविञ्‍ञाणधातु, सोतधातु, सद्दधातु, सोतविञ्‍ञाणधातु, मनोधातु, धम्मधातु, मनोविञ्‍ञाणधातु – इमा वुच्‍चन्ति ‘‘रूपधातुया नव धातुयो’’।

Tattha katamā rūpadhātuyā nava dhātuyo? Cakkhudhātu, rūpadhātu, cakkhuviññāṇadhātu, sotadhātu, saddadhātu, sotaviññāṇadhātu, manodhātu, dhammadhātu, manoviññāṇadhātu – imā vuccanti ‘‘rūpadhātuyā nava dhātuyo’’.

तत्थ कतमानि रूपधातुया तीणि सच्‍चानि? दुक्खसच्‍चं, समुदयसच्‍चं, मग्गसच्‍चं – इमानि वुच्‍चन्ति ‘‘रूपधातुया तीणि सच्‍चानि’’।

Tattha katamāni rūpadhātuyā tīṇi saccāni? Dukkhasaccaṃ, samudayasaccaṃ, maggasaccaṃ – imāni vuccanti ‘‘rūpadhātuyā tīṇi saccāni’’.

तत्थ कतमानि रूपधातुया चुद्दसिन्द्रियानि? चक्खुन्द्रियं, सोतिन्द्रियं, मनिन्द्रियं, जीवितिन्द्रियं, सोमनस्सिन्द्रियं , उपेक्खिन्द्रियं, सद्धिन्द्रियं, वीरियिन्द्रियं, सतिन्द्रियं, समाधिन्द्रियं, पञ्‍ञिन्द्रियं, अनञ्‍ञातञ्‍ञस्सामीतिन्द्रियं, अञ्‍ञिन्द्रियं, अञ्‍ञाताविन्द्रियं – इमानि वुच्‍चन्ति ‘‘रूपधातुया चुद्दसिन्द्रियानि’’।

Tattha katamāni rūpadhātuyā cuddasindriyāni? Cakkhundriyaṃ, sotindriyaṃ, manindriyaṃ, jīvitindriyaṃ, somanassindriyaṃ , upekkhindriyaṃ, saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ, anaññātaññassāmītindriyaṃ, aññindriyaṃ, aññātāvindriyaṃ – imāni vuccanti ‘‘rūpadhātuyā cuddasindriyāni’’.

तत्थ कतमे रूपधातुया अट्ठ हेतू? तयो कुसलहेतू, द्वे अकुसलहेतू, तयो अब्याकतहेतू।

Tattha katame rūpadhātuyā aṭṭha hetū? Tayo kusalahetū, dve akusalahetū, tayo abyākatahetū.

Tattha katame tayo kusalahetū? Alobho kusalahetu, adoso kusalahetu, amoho kusalahetu – ime tayo kusalahetū.

तत्थ कतमे द्वे अकुसलहेतू? लोभो अकुसलहेतु, मोहो अकुसलहेतु – इमे द्वे अकुसलहेतू।

Tattha katame dve akusalahetū? Lobho akusalahetu, moho akusalahetu – ime dve akusalahetū.

तत्थ कतमे तयो अब्याकतहेतू? कुसलानं वा धम्मानं विपाकतो किरियाब्याकतेसु वा धम्मेसु अलोभो, अदोसो, अमोहो – इमे तयो अब्याकतहेतू। इमे वुच्‍चन्ति रूपधातुया अट्ठ हेतू।

Tattha katame tayo abyākatahetū? Kusalānaṃ vā dhammānaṃ vipākato kiriyābyākatesu vā dhammesu alobho, adoso, amoho – ime tayo abyākatahetū. Ime vuccanti rūpadhātuyā aṭṭha hetū.

तत्थ कतमे रूपधातुया तयो आहारा? फस्साहारो, मनोसञ्‍चेतनाहारो, विञ्‍ञाणाहारो – इमे वुच्‍चन्ति ‘‘रूपधातुया तयो आहारा’’।

Tattha katame rūpadhātuyā tayo āhārā? Phassāhāro, manosañcetanāhāro, viññāṇāhāro – ime vuccanti ‘‘rūpadhātuyā tayo āhārā’’.

तत्थ कतमे रूपधातुया चत्तारो फस्सा? चक्खुसम्फस्सो, सोतसम्फस्सो, मनोधातुसम्फस्सो, मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सो – इमे वुच्‍चन्ति ‘‘रूपधातुया चत्तारो फस्सा’’।

Tattha katame rūpadhātuyā cattāro phassā? Cakkhusamphasso, sotasamphasso, manodhātusamphasso, manoviññāṇadhātusamphasso – ime vuccanti ‘‘rūpadhātuyā cattāro phassā’’.

तत्थ कतमा रूपधातुया चतस्सो वेदना…पे॰… चतस्सो सञ्‍ञा…पे॰… चतस्सो चेतना…पे॰… चत्तारि चित्तानि? चक्खुविञ्‍ञाणं, सोतविञ्‍ञाणं, मनोधातु, मनोविञ्‍ञाणधातु – इमानि वुच्‍चन्ति ‘‘रूपधातुया चत्तारि चित्तानि’’।

Tattha katamā rūpadhātuyā catasso vedanā…pe… catasso saññā…pe… catasso cetanā…pe… cattāri cittāni? Cakkhuviññāṇaṃ, sotaviññāṇaṃ, manodhātu, manoviññāṇadhātu – imāni vuccanti ‘‘rūpadhātuyā cattāri cittāni’’.

३. अरूपधातु

3. Arūpadhātu

९९५. अरूपधातुया कति खन्धा…पे॰… कति चित्तानि?

995. Arūpadhātuyā kati khandhā…pe… kati cittāni?

अरूपधातुया चत्तारो खन्धा, द्वे आयतनानि, द्वे धातुयो, तीणि सच्‍चानि, एकादसिन्द्रियानि , अट्ठ हेतू, तयो आहारा, एको फस्सो, एका वेदना, एका सञ्‍ञा, एका चेतना, एकं चित्तं।

Arūpadhātuyā cattāro khandhā, dve āyatanāni, dve dhātuyo, tīṇi saccāni, ekādasindriyāni , aṭṭha hetū, tayo āhārā, eko phasso, ekā vedanā, ekā saññā, ekā cetanā, ekaṃ cittaṃ.

९९६. तत्थ कतमे अरूपधातुया चत्तारो खन्धा? वेदनाक्खन्धो, सञ्‍ञाक्खन्धो, सङ्खारक्खन्धो, विञ्‍ञाणक्खन्धो – इमे वुच्‍चन्ति ‘‘अरूपधातुया चत्तारो खन्धा’’।

996. Tattha katame arūpadhātuyā cattāro khandhā? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ime vuccanti ‘‘arūpadhātuyā cattāro khandhā’’.

तत्थ कतमानि अरूपधातुया द्वे आयतनानि? मनायतनं, धम्मायतनं – इमानि वुच्‍चन्ति ‘‘अरूपधातुया द्वे आयतनानि’’।

Tattha katamāni arūpadhātuyā dve āyatanāni? Manāyatanaṃ, dhammāyatanaṃ – imāni vuccanti ‘‘arūpadhātuyā dve āyatanāni’’.

तत्थ कतमा अरूपधातुया द्वे धातुयो? मनोविञ्‍ञाणधातु , धम्मधातु – इमा वुच्‍चन्ति ‘‘अरूपधातुया द्वे धातुयो’’।

Tattha katamā arūpadhātuyā dve dhātuyo? Manoviññāṇadhātu , dhammadhātu – imā vuccanti ‘‘arūpadhātuyā dve dhātuyo’’.

तत्थ कतमानि अरूपधातुया तीणि सच्‍चानि? दुक्खसच्‍चं, समुदयसच्‍चं, मग्गसच्‍चं – इमानि वुच्‍चन्ति ‘‘अरूपधातुया तीणि सच्‍चानि’’।

Tattha katamāni arūpadhātuyā tīṇi saccāni? Dukkhasaccaṃ, samudayasaccaṃ, maggasaccaṃ – imāni vuccanti ‘‘arūpadhātuyā tīṇi saccāni’’.

तत्थ कतमानि अरूपधातुया एकादसिन्द्रियानि? मनिन्द्रियं, जीवितिन्द्रियं, सोमनस्सिन्द्रियं, उपेक्खिन्द्रियं, सद्धिन्द्रियं, वीरियिन्द्रियं, सतिन्द्रियं, समाधिन्द्रियं, पञ्‍ञिन्द्रियं, अञ्‍ञिन्द्रियं, अञ्‍ञाताविन्द्रियं – इमानि वुच्‍चन्ति ‘‘अरूपधातुया एकादसिन्द्रियानि’’।

Tattha katamāni arūpadhātuyā ekādasindriyāni? Manindriyaṃ, jīvitindriyaṃ, somanassindriyaṃ, upekkhindriyaṃ, saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ, aññindriyaṃ, aññātāvindriyaṃ – imāni vuccanti ‘‘arūpadhātuyā ekādasindriyāni’’.

तत्थ कतमे अरूपधातुया अट्ठ हेतू? तयो कुसलहेतू, द्वे अकुसलहेतू, तयो अब्याकतहेतू…पे॰… इमे वुच्‍चन्ति ‘‘अरूपधातुया अट्ठ हेतू’’।

Tattha katame arūpadhātuyā aṭṭha hetū? Tayo kusalahetū, dve akusalahetū, tayo abyākatahetū…pe… ime vuccanti ‘‘arūpadhātuyā aṭṭha hetū’’.

तत्थ कतमे अरूपधातुया तयो आहारा? फस्साहारो, मनोसञ्‍चेतनाहारो, विञ्‍ञाणाहारो – इमे वुच्‍चन्ति ‘‘अरूपधातुया तयो आहारा’’।

Tattha katame arūpadhātuyā tayo āhārā? Phassāhāro, manosañcetanāhāro, viññāṇāhāro – ime vuccanti ‘‘arūpadhātuyā tayo āhārā’’.

तत्थ कतमो अरूपधातुया एको फस्सो? मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सो – अयं वुच्‍चति ‘‘अरूपधातुया एको फस्सो’’।

Tattha katamo arūpadhātuyā eko phasso? Manoviññāṇadhātusamphasso – ayaṃ vuccati ‘‘arūpadhātuyā eko phasso’’.

तत्थ कतमा अरूपधातुया एका वेदना…पे॰… एका सञ्‍ञा…पे॰… एका चेतना…पे॰… एकं चित्तं? मनोविञ्‍ञाणधातु – इदं वुच्‍चति ‘‘अरूपधातुया एकं चित्तं’’।

Tattha katamā arūpadhātuyā ekā vedanā…pe… ekā saññā…pe… ekā cetanā…pe… ekaṃ cittaṃ? Manoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘arūpadhātuyā ekaṃ cittaṃ’’.

४. अपरियापन्‍नं

4. Apariyāpannaṃ

९९७. अपरियापन्‍ने कति खन्धा…पे॰… कति चित्तानि?

997. Apariyāpanne kati khandhā…pe… kati cittāni?

अपरियापन्‍ने चत्तारो खन्धा, द्वे आयतनानि, द्वे धातुयो, द्वे सच्‍चानि, द्वादसिन्द्रियानि, छ हेतू, तयो आहारा, एको फस्सो, एका वेदना, एका सञ्‍ञा, एका चेतना, एकं चित्तं।

Apariyāpanne cattāro khandhā, dve āyatanāni, dve dhātuyo, dve saccāni, dvādasindriyāni, cha hetū, tayo āhārā, eko phasso, ekā vedanā, ekā saññā, ekā cetanā, ekaṃ cittaṃ.

९९८. तत्थ कतमे अपरियापन्‍ने चत्तारो खन्धा? वेदनाक्खन्धो, सञ्‍ञाक्खन्धो , सङ्खारक्खन्धो, विञ्‍ञाणक्खन्धो – इमे वुच्‍चन्ति ‘‘अपरियापन्‍ने चत्तारो खन्धा’’।

998. Tattha katame apariyāpanne cattāro khandhā? Vedanākkhandho, saññākkhandho , saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ime vuccanti ‘‘apariyāpanne cattāro khandhā’’.

तत्थ कतमानि अपरियापन्‍ने द्वे आयतनानि? मनायतनं, धम्मायतनं – इमानि वुच्‍चन्ति ‘‘अपरियापन्‍ने द्वे आयतनानि’’।

Tattha katamāni apariyāpanne dve āyatanāni? Manāyatanaṃ, dhammāyatanaṃ – imāni vuccanti ‘‘apariyāpanne dve āyatanāni’’.

तत्थ कतमा अपरियापन्‍ने द्वे धातुयो? मनोविञ्‍ञाणधातु, धम्मधातु – इमा वुच्‍चन्ति ‘‘अपरियापन्‍ने द्वे धातुयो’’।

Tattha katamā apariyāpanne dve dhātuyo? Manoviññāṇadhātu, dhammadhātu – imā vuccanti ‘‘apariyāpanne dve dhātuyo’’.

तत्थ कतमानि अपरियापन्‍ने द्वे सच्‍चानि? मग्गसच्‍चं, निरोधसच्‍चं – इमानि वुच्‍चन्ति ‘‘अपरियापन्‍ने द्वे सच्‍चानि’’।

Tattha katamāni apariyāpanne dve saccāni? Maggasaccaṃ, nirodhasaccaṃ – imāni vuccanti ‘‘apariyāpanne dve saccāni’’.

तत्थ कतमानि अपरियापन्‍ने द्वादसिन्द्रियानि? मनिन्द्रियं, जीवितिन्द्रियं, सोमनस्सिन्द्रियं, उपेक्खिन्द्रियं, सद्धिन्द्रियं, वीरियिन्द्रियं, सतिन्द्रियं, समाधिन्द्रियं, पञ्‍ञिन्द्रियं, अनञ्‍ञातञ्‍ञस्सामीतिन्द्रियं, अञ्‍ञिन्द्रियं, अञ्‍ञाताविन्द्रियं – इमानि वुच्‍चन्ति ‘‘अपरियापन्‍ने द्वादसिन्द्रियानि’’।

Tattha katamāni apariyāpanne dvādasindriyāni? Manindriyaṃ, jīvitindriyaṃ, somanassindriyaṃ, upekkhindriyaṃ, saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ, anaññātaññassāmītindriyaṃ, aññindriyaṃ, aññātāvindriyaṃ – imāni vuccanti ‘‘apariyāpanne dvādasindriyāni’’.

तत्थ कतमे अपरियापन्‍ने छ हेतू? तयो कुसलहेतू, तयो अब्याकतहेतू।

Tattha katame apariyāpanne cha hetū? Tayo kusalahetū, tayo abyākatahetū.

Tattha katame tayo kusalahetū? Alobho kusalahetu, adoso kusalahetu, amoho kusalahetu – ime tayo kusalahetū.

तत्थ कतमे तयो अब्याकतहेतू? कुसलानं धम्मानं विपाकतो अलोभो, अदोसो, अमोहो – इमे तयो अब्याकतहेतू। इमे वुच्‍चन्ति ‘‘अपरियापन्‍ने छ हेतू’’।

Tattha katame tayo abyākatahetū? Kusalānaṃ dhammānaṃ vipākato alobho, adoso, amoho – ime tayo abyākatahetū. Ime vuccanti ‘‘apariyāpanne cha hetū’’.

तत्थ कतमे अपरियापन्‍ने तयो आहारा? फस्साहारो, मनोसञ्‍चेतनाहारो, विञ्‍ञाणाहारो – इमे वुच्‍चन्ति ‘‘अपरियापन्‍ने तयो आहारा’’।

Tattha katame apariyāpanne tayo āhārā? Phassāhāro, manosañcetanāhāro, viññāṇāhāro – ime vuccanti ‘‘apariyāpanne tayo āhārā’’.

तत्थ कतमो अपरियापन्‍ने एको फस्सो? मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सो – अयं वुच्‍चति ‘‘अपरियापन्‍ने एको फस्सो’’।

Tattha katamo apariyāpanne eko phasso? Manoviññāṇadhātusamphasso – ayaṃ vuccati ‘‘apariyāpanne eko phasso’’.

तत्थ कतमा अपरियापन्‍ने एका वेदना…पे॰… एका सञ्‍ञा…पे॰… एका चेतना…पे॰… एकं चित्तं? मनोविञ्‍ञाणधातु – इदं वुच्‍चति ‘‘अपरियापन्‍ने एकं चित्तं’’।

Tattha katamā apariyāpanne ekā vedanā…pe… ekā saññā…pe… ekā cetanā…pe… ekaṃ cittaṃ? Manoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘apariyāpanne ekaṃ cittaṃ’’.

३. परियापन्‍नापरियापन्‍नवारो

3. Pariyāpannāpariyāpannavāro

१. कामधातु

1. Kāmadhātu

९९९. पञ्‍चन्‍नं खन्धानं कति कामधातुपरियापन्‍ना, कति न कामधातुपरियापन्‍ना…पे॰… सत्तन्‍नं चित्तानं कति कामधातुपरियापन्‍ना, कति न कामधातुपरियापन्‍ना?

999. Pañcannaṃ khandhānaṃ kati kāmadhātupariyāpannā, kati na kāmadhātupariyāpannā…pe… sattannaṃ cittānaṃ kati kāmadhātupariyāpannā, kati na kāmadhātupariyāpannā?

१०००. रूपक्खन्धो कामधातुपरियापन्‍नो; चत्तारो खन्धा सिया कामधातुपरियापन्‍ना, सिया न कामधातुपरियापन्‍ना।

1000. Rūpakkhandho kāmadhātupariyāpanno; cattāro khandhā siyā kāmadhātupariyāpannā, siyā na kāmadhātupariyāpannā.

दसायतना कामधातुपरियापन्‍ना; द्वे आयतना सिया कामधातुपरियापन्‍ना, सिया न कामधातुपरियापन्‍ना।

Dasāyatanā kāmadhātupariyāpannā; dve āyatanā siyā kāmadhātupariyāpannā, siyā na kāmadhātupariyāpannā.

सोळस धातुयो कामधातुपरियापन्‍ना; द्वे धातुयो सिया कामधातुपरियापन्‍ना, सिया न कामधातुपरियापन्‍ना।

Soḷasa dhātuyo kāmadhātupariyāpannā; dve dhātuyo siyā kāmadhātupariyāpannā, siyā na kāmadhātupariyāpannā.

समुदयसच्‍चं कामधातुपरियापन्‍नं; द्वे सच्‍चा न कामधातुपरियापन्‍ना; दुक्खसच्‍चं सिया कामधातुपरियापन्‍नं, सिया न कामधातुपरियापन्‍नं।

Samudayasaccaṃ kāmadhātupariyāpannaṃ; dve saccā na kāmadhātupariyāpannā; dukkhasaccaṃ siyā kāmadhātupariyāpannaṃ, siyā na kāmadhātupariyāpannaṃ.

दसिन्द्रिया कामधातुपरियापन्‍ना; तीणिन्द्रिया न कामधातुपरियापन्‍ना; नविन्द्रिया सिया कामधातुपरियापन्‍ना, सिया न कामधातुपरियापन्‍ना।

Dasindriyā kāmadhātupariyāpannā; tīṇindriyā na kāmadhātupariyāpannā; navindriyā siyā kāmadhātupariyāpannā, siyā na kāmadhātupariyāpannā.

तयो अकुसलहेतू कामधातुपरियापन्‍ना; छ हेतू सिया कामधातुपरियापन्‍ना, सिया न कामधातुपरियापन्‍ना।

Tayo akusalahetū kāmadhātupariyāpannā; cha hetū siyā kāmadhātupariyāpannā, siyā na kāmadhātupariyāpannā.

कबळीकारो आहारो कामधातुपरियापन्‍नो; तयो आहारा सिया कामधातुपरियापन्‍ना, सिया न कामधातुपरियापन्‍ना।

Kabaḷīkāro āhāro kāmadhātupariyāpanno; tayo āhārā siyā kāmadhātupariyāpannā, siyā na kāmadhātupariyāpannā.

छ फस्सा कामधातुपरियापन्‍ना; मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सो सिया कामधातु परियापन्‍नो, सिया न कामधातुपरियापन्‍नो।

Cha phassā kāmadhātupariyāpannā; manoviññāṇadhātusamphasso siyā kāmadhātu pariyāpanno, siyā na kāmadhātupariyāpanno.

छ वेदना…पे॰… छ सञ्‍ञा… छ चेतना… छ चित्ता कामधातुपरियापन्‍ना; मनोविञ्‍ञाणधातु सिया कामधातुपरियापन्‍ना, सिया न कामधातुपरियापन्‍ना।

Cha vedanā…pe… cha saññā… cha cetanā… cha cittā kāmadhātupariyāpannā; manoviññāṇadhātu siyā kāmadhātupariyāpannā, siyā na kāmadhātupariyāpannā.

२. रूपधातु

2. Rūpadhātu

१००१. पञ्‍चन्‍नं खन्धानं कति रूपधातुपरियापन्‍ना, कति न रूपधातुपरियापन्‍ना …पे॰… सत्तन्‍नं चित्तानं कति रूपधातुपरियापन्‍ना, कति न रूपधातुपरियापन्‍ना?

1001. Pañcannaṃ khandhānaṃ kati rūpadhātupariyāpannā, kati na rūpadhātupariyāpannā …pe… sattannaṃ cittānaṃ kati rūpadhātupariyāpannā, kati na rūpadhātupariyāpannā?

१००२. रूपक्खन्धो न रूपधातुपरियापन्‍नो; चत्तारो खन्धा सिया रूपधातुपरियापन्‍ना, सिया न रूपधातुपरियापन्‍ना।

1002. Rūpakkhandho na rūpadhātupariyāpanno; cattāro khandhā siyā rūpadhātupariyāpannā, siyā na rūpadhātupariyāpannā.

दसायतना न रूपधातुपरियापन्‍ना; द्वे आयतना सिया रूपधातुपरियापन्‍ना, सिया न रूपधातुपरियापन्‍ना।

Dasāyatanā na rūpadhātupariyāpannā; dve āyatanā siyā rūpadhātupariyāpannā, siyā na rūpadhātupariyāpannā.

सोळस धातुयो न रूपधातुपरियापन्‍ना; द्वे धातुयो सिया रूपधातुपरियापन्‍ना, सिया न रूपधातुपरियापन्‍ना।

Soḷasa dhātuyo na rūpadhātupariyāpannā; dve dhātuyo siyā rūpadhātupariyāpannā, siyā na rūpadhātupariyāpannā.

तीणि सच्‍चानि न रूपधातुपरियापन्‍ना; दुक्खसच्‍चं सिया रूपधातुपरियापन्‍नं, सिया न रूपधातुपरियापन्‍नं।

Tīṇi saccāni na rūpadhātupariyāpannā; dukkhasaccaṃ siyā rūpadhātupariyāpannaṃ, siyā na rūpadhātupariyāpannaṃ.

तेरसिन्द्रिया न रूपधातुपरियापन्‍ना; नविन्द्रिया सिया रूपधातुपरियापन्‍ना, सिया न रूपधातुपरियापन्‍ना।

Terasindriyā na rūpadhātupariyāpannā; navindriyā siyā rūpadhātupariyāpannā, siyā na rūpadhātupariyāpannā.

तयो अकुसलहेतू न रूपधातुपरियापन्‍ना; छ हेतू सिया रूपधातुपरियापन्‍ना, सिया न रूपधातुपरियापन्‍ना।

Tayo akusalahetū na rūpadhātupariyāpannā; cha hetū siyā rūpadhātupariyāpannā, siyā na rūpadhātupariyāpannā.

कबळीकारो आहारो न रूपधातुपरियापन्‍नो; तयो आहारा सिया रूपधातुपरियापन्‍ना, सिया न रूपधातुपरियापन्‍ना।

Kabaḷīkāro āhāro na rūpadhātupariyāpanno; tayo āhārā siyā rūpadhātupariyāpannā, siyā na rūpadhātupariyāpannā.

छ फस्सा न रूपधातुपरियापन्‍ना; मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सो सिया रूपधातुपरियापन्‍नो, सिया न रूपधातुपरियापन्‍नो।

Cha phassā na rūpadhātupariyāpannā; manoviññāṇadhātusamphasso siyā rūpadhātupariyāpanno, siyā na rūpadhātupariyāpanno.

छ वेदना…पे॰… छ सञ्‍ञा… छ चेतना… छ चित्ता न रूपधातुपरियापन्‍ना; मनोविञ्‍ञाणधातु सिया रूपधातुपरियापन्‍ना, सिया न रूपधातुपरियापन्‍ना।

Cha vedanā…pe… cha saññā… cha cetanā… cha cittā na rūpadhātupariyāpannā; manoviññāṇadhātu siyā rūpadhātupariyāpannā, siyā na rūpadhātupariyāpannā.

३. अरूपधातु

3. Arūpadhātu

१००३. पञ्‍चन्‍नं खन्धानं कति अरूपधातुपरियापन्‍ना, कति न अरूपधातुपरियापन्‍ना…पे॰… सत्तन्‍नं चित्तानं कति अरूपधातुपरियापन्‍ना, कति न अरूपधातुपरियापन्‍ना?

1003. Pañcannaṃ khandhānaṃ kati arūpadhātupariyāpannā, kati na arūpadhātupariyāpannā…pe… sattannaṃ cittānaṃ kati arūpadhātupariyāpannā, kati na arūpadhātupariyāpannā?

१००४. रूपक्खन्धो न अरूपधातुपरियापन्‍नो; चत्तारो खन्धा सिया अरूपधातुपरियापन्‍ना, सिया न अरूपधातुपरियापन्‍ना।

1004. Rūpakkhandho na arūpadhātupariyāpanno; cattāro khandhā siyā arūpadhātupariyāpannā, siyā na arūpadhātupariyāpannā.

दसायतना न अरूपधातुपरियापन्‍ना; द्वे आयतना सिया अरूपधातुपरियापन्‍ना, सिया न अरूपधातुपरियापन्‍ना।

Dasāyatanā na arūpadhātupariyāpannā; dve āyatanā siyā arūpadhātupariyāpannā, siyā na arūpadhātupariyāpannā.

सोळस धातुयो न अरूपधातुपरियापन्‍ना; द्वे धातुयो सिया अरूपधातुपरियापन्‍ना, सिया न अरूपधातुपरियापन्‍ना।

Soḷasa dhātuyo na arūpadhātupariyāpannā; dve dhātuyo siyā arūpadhātupariyāpannā, siyā na arūpadhātupariyāpannā.

तीणि सच्‍चानि न अरूपधातुपरियापन्‍नानि।

Tīṇi saccāni na arūpadhātupariyāpannāni.

दुक्खसच्‍चं सिया अरूपधातुपरियापन्‍नं, सिया न अरूपधातुपरियापन्‍नं।

Dukkhasaccaṃ siyā arūpadhātupariyāpannaṃ, siyā na arūpadhātupariyāpannaṃ.

चुद्दसिन्द्रिया न अरूपधातुपरियापन्‍ना; अट्ठिन्द्रिया सिया अरूपधातुपरियापन्‍ना, सिया न अरूपधातुपरियापन्‍ना।

Cuddasindriyā na arūpadhātupariyāpannā; aṭṭhindriyā siyā arūpadhātupariyāpannā, siyā na arūpadhātupariyāpannā.

तयो अकुसलहेतू न अरूपधातुपरियापन्‍ना; छ हेतू सिया अरूपधातुपरियापन्‍ना, सिया न अरूपधातुपरियापन्‍ना।

Tayo akusalahetū na arūpadhātupariyāpannā; cha hetū siyā arūpadhātupariyāpannā, siyā na arūpadhātupariyāpannā.

कबळीकारो आहारो न अरूपधातुपरियापन्‍नो; तयो आहारा सिया अरूपधातुपरियापन्‍ना, सिया न अरूपधातुपरियापन्‍ना।

Kabaḷīkāro āhāro na arūpadhātupariyāpanno; tayo āhārā siyā arūpadhātupariyāpannā, siyā na arūpadhātupariyāpannā.

छ फस्सा न अरूपधातुपरियापन्‍ना; मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सो सिया अरूपधातुपरियापन्‍नो, सिया न अरूपधातुपरियापन्‍नो।

Cha phassā na arūpadhātupariyāpannā; manoviññāṇadhātusamphasso siyā arūpadhātupariyāpanno, siyā na arūpadhātupariyāpanno.

छ वेदना…पे॰… छ सञ्‍ञा … छ चेतना… छ चित्ता न अरूपधातुपरियापन्‍ना; मनोविञ्‍ञाणधातु सिया अरूपधातुपरियापन्‍ना, सिया न अरूपधातुपरियापन्‍ना।

Cha vedanā…pe… cha saññā … cha cetanā… cha cittā na arūpadhātupariyāpannā; manoviññāṇadhātu siyā arūpadhātupariyāpannā, siyā na arūpadhātupariyāpannā.

४. परियापन्‍नापरियापन्‍नं

4. Pariyāpannāpariyāpannaṃ

१००५. पञ्‍चन्‍नं खन्धानं कति परियापन्‍ना, कति अपरियापन्‍ना…पे॰… सत्तन्‍नं चित्तानं कति परियापन्‍ना, कति अपरियापन्‍ना?

1005. Pañcannaṃ khandhānaṃ kati pariyāpannā, kati apariyāpannā…pe… sattannaṃ cittānaṃ kati pariyāpannā, kati apariyāpannā?

१००६. रूपक्खन्धो परियापन्‍नो; चत्तारो खन्धा सिया परियापन्‍ना, सिया अपरियापन्‍ना।

1006. Rūpakkhandho pariyāpanno; cattāro khandhā siyā pariyāpannā, siyā apariyāpannā.

दसायतना परियापन्‍ना; द्वे आयतना सिया परियापन्‍ना, सिया अपरियापन्‍ना।

Dasāyatanā pariyāpannā; dve āyatanā siyā pariyāpannā, siyā apariyāpannā.

सोळस धातुयो परियापन्‍ना; द्वे धातुयो सिया परियापन्‍ना, सिया अपरियापन्‍ना।

Soḷasa dhātuyo pariyāpannā; dve dhātuyo siyā pariyāpannā, siyā apariyāpannā.

द्वे सच्‍चा परियापन्‍ना; द्वे सच्‍चा अपरियापन्‍ना।

Dve saccā pariyāpannā; dve saccā apariyāpannā.

दसिन्द्रिया परियापन्‍ना, तीणिन्द्रिया अपरियापन्‍ना; नविन्द्रिया सिया परियापन्‍ना, सिया अपरियापन्‍ना।

Dasindriyā pariyāpannā, tīṇindriyā apariyāpannā; navindriyā siyā pariyāpannā, siyā apariyāpannā.

तयो अकुसलहेतू परियापन्‍ना; छ हेतू सिया परियापन्‍ना, सिया अपरियापन्‍ना।

Tayo akusalahetū pariyāpannā; cha hetū siyā pariyāpannā, siyā apariyāpannā.

कबळीकारो आहारो परियापन्‍नो; तयो आहारा सिया परियापन्‍ना, सिया अपरियापन्‍ना।

Kabaḷīkāro āhāro pariyāpanno; tayo āhārā siyā pariyāpannā, siyā apariyāpannā.

छ फस्सा परियापन्‍ना; मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सो सिया परियापन्‍नो, सिया अपरियापन्‍नो।

Cha phassā pariyāpannā; manoviññāṇadhātusamphasso siyā pariyāpanno, siyā apariyāpanno.

छ वेदना…पे॰… छ सञ्‍ञा… छ चेतना… छ चित्ता परियापन्‍ना; मनोविञ्‍ञाणधातु सिया परियापन्‍ना, सिया अपरियापन्‍ना।

Cha vedanā…pe… cha saññā… cha cetanā… cha cittā pariyāpannā; manoviññāṇadhātu siyā pariyāpannā, siyā apariyāpannā.

४. धम्मदस्सनवारो

4. Dhammadassanavāro

१. कामधातु

1. Kāmadhātu

१००७. कामधातुया उपपत्तिक्खणे कति खन्धा पातुभवन्ति…पे॰… कति चित्तानि पातुभवन्ति?

1007. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kati khandhā pātubhavanti…pe… kati cittāni pātubhavanti?

कामधातुया उपपत्तिक्खणे सब्बेसं पञ्‍चक्खन्धा पातुभवन्ति; कस्सचि एकादसायतनानि पातुभवन्ति; कस्सचि दसायतनानि पातुभवन्ति; कस्सचि अपरानि दसायतनानि पातुभवन्ति; कस्सचि नवायतनानि पातुभवन्ति; कस्सचि सत्तायतनानि पातुभवन्ति; कस्सचि एकादस धातुयो पातुभवन्ति; कस्सचि दस धातुयो पातुभवन्ति; कस्सचि अपरा दस धातुयो पातुभवन्ति; कस्सचि नव धातुयो पातुभवन्ति; कस्सचि सत्त धातुयो पातुभवन्ति; सब्बेसं एकं सच्‍चं पातुभवति; कस्सचि चुद्दसिन्द्रियानि पातुभवन्ति; कस्सचि तेरसिन्द्रियानि पातुभवन्ति; कस्सचि अपरानि तेरसिन्द्रियानि पातुभवन्ति; कस्सचि द्वादसिन्द्रियानि पातुभवन्ति; कस्सचि दसिन्द्रियानि पातुभवन्ति; कस्सचि नविन्द्रियानि पातुभवन्ति; कस्सचि अपरानि नविन्द्रियानि पातुभवन्ति; कस्सचि अट्ठिन्द्रियानि पातुभवन्ति; कस्सचि अपरानि अट्ठिन्द्रियानि पातुभवन्ति; कस्सचि सत्तिन्द्रियानि पातुभवन्ति; कस्सचि पञ्‍चिन्द्रियानि पातुभवन्ति; कस्सचि चत्तारिन्द्रियानि पातुभवन्ति; कस्सचि तयो हेतू पातुभवन्ति; कस्सचि द्वे हेतू पातुभवन्ति; कस्सचि ³ अहेतुका पातुभवन्ति ; सब्बेसं चत्तारो आहारा पातुभवन्ति; सब्बेसं एको फस्सो पातुभवति; सब्बेसं एका वेदना… एका सञ्‍ञा… एका चेतना… एकं चित्तं पातुभवति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe sabbesaṃ pañcakkhandhā pātubhavanti; kassaci ekādasāyatanāni pātubhavanti; kassaci dasāyatanāni pātubhavanti; kassaci aparāni dasāyatanāni pātubhavanti; kassaci navāyatanāni pātubhavanti; kassaci sattāyatanāni pātubhavanti; kassaci ekādasa dhātuyo pātubhavanti; kassaci dasa dhātuyo pātubhavanti; kassaci aparā dasa dhātuyo pātubhavanti; kassaci nava dhātuyo pātubhavanti; kassaci satta dhātuyo pātubhavanti; sabbesaṃ ekaṃ saccaṃ pātubhavati; kassaci cuddasindriyāni pātubhavanti; kassaci terasindriyāni pātubhavanti; kassaci aparāni terasindriyāni pātubhavanti; kassaci dvādasindriyāni pātubhavanti; kassaci dasindriyāni pātubhavanti; kassaci navindriyāni pātubhavanti; kassaci aparāni navindriyāni pātubhavanti; kassaci aṭṭhindriyāni pātubhavanti; kassaci aparāni aṭṭhindriyāni pātubhavanti; kassaci sattindriyāni pātubhavanti; kassaci pañcindriyāni pātubhavanti; kassaci cattārindriyāni pātubhavanti; kassaci tayo hetū pātubhavanti; kassaci dve hetū pātubhavanti; kassaci ⁴ ahetukā pātubhavanti ; sabbesaṃ cattāro āhārā pātubhavanti; sabbesaṃ eko phasso pātubhavati; sabbesaṃ ekā vedanā… ekā saññā… ekā cetanā… ekaṃ cittaṃ pātubhavati.

१००८. कामधातुया उपपत्तिक्खणे सब्बेसं कतमे पञ्‍चक्खन्धा पातुभवन्ति? रूपक्खन्धो…पे॰… विञ्‍ञाणक्खन्धो – कामधातुया उपपत्तिक्खणे सब्बेसं इमे पञ्‍चक्खन्धा पातुभवन्ति।

1008. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe sabbesaṃ katame pañcakkhandhā pātubhavanti? Rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – kāmadhātuyā upapattikkhaṇe sabbesaṃ ime pañcakkhandhā pātubhavanti.

१००९. कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स एकादसायतनानि पातुभवन्ति? कामावचरानं देवानं, पठमकप्पिकानं मनुस्सानं, ओपपातिकानं पेतानं, ओपपातिकानं असुरानं, ओपपातिकानं तिरच्छानगतानं, नेरयिकानं परिपुण्णायतनानं उपपत्तिक्खणे एकादसायतनानि पातुभवन्ति – चक्खायतनं, रूपायतनं, सोतायतनं, घानायतनं, गन्धायतनं, जिव्हायतनं, रसायतनं, कायायतनं, फोट्ठब्बायतनं, मनायतनं, धम्मायतनं। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमानि एकादसायतनानि पातुभवन्ति।

1009. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa ekādasāyatanāni pātubhavanti? Kāmāvacarānaṃ devānaṃ, paṭhamakappikānaṃ manussānaṃ, opapātikānaṃ petānaṃ, opapātikānaṃ asurānaṃ, opapātikānaṃ tiracchānagatānaṃ, nerayikānaṃ paripuṇṇāyatanānaṃ upapattikkhaṇe ekādasāyatanāni pātubhavanti – cakkhāyatanaṃ, rūpāyatanaṃ, sotāyatanaṃ, ghānāyatanaṃ, gandhāyatanaṃ, jivhāyatanaṃ, rasāyatanaṃ, kāyāyatanaṃ, phoṭṭhabbāyatanaṃ, manāyatanaṃ, dhammāyatanaṃ. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ imāni ekādasāyatanāni pātubhavanti.

कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स दसायतनानि पातुभवन्ति? ओपपातिकानं पेतानं, ओपपातिकानं असुरानं, ओपपातिकानं तिरच्छानगतानं नेरयिकानं, जच्‍चन्धानं उपपत्तिक्खणे दसायतनानि पातुभवन्ति – रूपायतनं, सोतायतनं, घानायतनं, गन्धायतनं, जिव्हायतनं, रसायतनं , कायायतनं, फोट्ठब्बायतनं, मनायतनं, धम्मायतनं। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमानि दसायतनानि पातुभवन्ति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa dasāyatanāni pātubhavanti? Opapātikānaṃ petānaṃ, opapātikānaṃ asurānaṃ, opapātikānaṃ tiracchānagatānaṃ nerayikānaṃ, jaccandhānaṃ upapattikkhaṇe dasāyatanāni pātubhavanti – rūpāyatanaṃ, sotāyatanaṃ, ghānāyatanaṃ, gandhāyatanaṃ, jivhāyatanaṃ, rasāyatanaṃ , kāyāyatanaṃ, phoṭṭhabbāyatanaṃ, manāyatanaṃ, dhammāyatanaṃ. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ imāni dasāyatanāni pātubhavanti.

कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स अपरानि दसायतनानि पातुभवन्ति? ओपपातिकानं पेतानं, ओपपातिकानं असुरानं, ओपपातिकानं तिरच्छानगतानं नेरयिकानं, जच्‍चबधिरानं उपपत्तिक्खणे दसायतनानि पातुभवन्ति – चक्खायतनं, रूपायतनं, घानायतनं, गन्धायतनं, जिव्हायतनं, रसायतनं, कायायतनं, फोट्ठब्बायतनं, मनायतनं, धम्मायतनं। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमानि दसायतनानि पातुभवन्ति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa aparāni dasāyatanāni pātubhavanti? Opapātikānaṃ petānaṃ, opapātikānaṃ asurānaṃ, opapātikānaṃ tiracchānagatānaṃ nerayikānaṃ, jaccabadhirānaṃ upapattikkhaṇe dasāyatanāni pātubhavanti – cakkhāyatanaṃ, rūpāyatanaṃ, ghānāyatanaṃ, gandhāyatanaṃ, jivhāyatanaṃ, rasāyatanaṃ, kāyāyatanaṃ, phoṭṭhabbāyatanaṃ, manāyatanaṃ, dhammāyatanaṃ. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ imāni dasāyatanāni pātubhavanti.

कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स नवायतनानि पातुभवन्ति? ओपपातिकानं पेतानं, ओपपातिकानं असुरानं, ओपपातिकानं तिरच्छानगतानं नेरयिकानं, जच्‍चन्धबधिरानं उपपत्तिक्खणे नवायतनानि पातुभवन्ति – रूपायतनं, घानायतनं, गन्धायतनं, जिव्हायतनं, रसायतनं, कायायतनं, फोट्ठब्बायतनं, मनायतनं, धम्मायतनं। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमानि नवायतनानि पातुभवन्ति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa navāyatanāni pātubhavanti? Opapātikānaṃ petānaṃ, opapātikānaṃ asurānaṃ, opapātikānaṃ tiracchānagatānaṃ nerayikānaṃ, jaccandhabadhirānaṃ upapattikkhaṇe navāyatanāni pātubhavanti – rūpāyatanaṃ, ghānāyatanaṃ, gandhāyatanaṃ, jivhāyatanaṃ, rasāyatanaṃ, kāyāyatanaṃ, phoṭṭhabbāyatanaṃ, manāyatanaṃ, dhammāyatanaṃ. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ imāni navāyatanāni pātubhavanti.

कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स सत्तायतनानि पातुभवन्ति? गब्भसेय्यकानं सत्तानं उपपत्तिक्खणे सत्तायतनानि पातुभवन्ति – रूपायतनं, गन्धायतनं, रसायतनं, कायायतनं, फोट्ठब्बायतनं, मनायतनं, धम्मायतनं। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमानि सत्तायतनानि पातुभवन्ति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa sattāyatanāni pātubhavanti? Gabbhaseyyakānaṃ sattānaṃ upapattikkhaṇe sattāyatanāni pātubhavanti – rūpāyatanaṃ, gandhāyatanaṃ, rasāyatanaṃ, kāyāyatanaṃ, phoṭṭhabbāyatanaṃ, manāyatanaṃ, dhammāyatanaṃ. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ imāni sattāyatanāni pātubhavanti.

१०१०. कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स एकादस धातुयो पातुभवन्ति? कामावचरानं देवानं, पठमकप्पिकानं मनुस्सानं, ओपपातिकानं पेतानं, ओपपातिकानं असुरानं, ओपपातिकानं तिरच्छानगतानं नेरयिकानं परिपुण्णायतनानं उपपत्तिक्खणे एकादस धातुयो पातुभवन्ति – चक्खुधातु, रूपधातु, सोतधातु, घानधातु, गन्धधातु, जिव्हाधातु, रसधातु, कायधातु, फोट्ठब्बधातु, मनोविञ्‍ञाणधातु, धम्मधातु। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमा एकादस धातुयो पातुभवन्ति।

1010. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa ekādasa dhātuyo pātubhavanti? Kāmāvacarānaṃ devānaṃ, paṭhamakappikānaṃ manussānaṃ, opapātikānaṃ petānaṃ, opapātikānaṃ asurānaṃ, opapātikānaṃ tiracchānagatānaṃ nerayikānaṃ paripuṇṇāyatanānaṃ upapattikkhaṇe ekādasa dhātuyo pātubhavanti – cakkhudhātu, rūpadhātu, sotadhātu, ghānadhātu, gandhadhātu, jivhādhātu, rasadhātu, kāyadhātu, phoṭṭhabbadhātu, manoviññāṇadhātu, dhammadhātu. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ imā ekādasa dhātuyo pātubhavanti.

कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स दस धातुयो पातुभवन्ति? ओपपातिकानं पेतानं, ओपपातिकानं असुरानं, ओपपातिकानं तिरच्छानगतानं नेरयिकानं , जच्‍चन्धानं उपपत्तिक्खणे दस धातुयो पातुभवन्ति – रूपधातु, सोतधातु, घानधातु, गन्धधातु, जिव्हाधातु, रसधातु, कायधातु, फोट्ठब्बधातु, मनोविञ्‍ञाणधातु, धम्मधातु। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमा दस धातुयो पातुभवन्ति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa dasa dhātuyo pātubhavanti? Opapātikānaṃ petānaṃ, opapātikānaṃ asurānaṃ, opapātikānaṃ tiracchānagatānaṃ nerayikānaṃ , jaccandhānaṃ upapattikkhaṇe dasa dhātuyo pātubhavanti – rūpadhātu, sotadhātu, ghānadhātu, gandhadhātu, jivhādhātu, rasadhātu, kāyadhātu, phoṭṭhabbadhātu, manoviññāṇadhātu, dhammadhātu. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ imā dasa dhātuyo pātubhavanti.

कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स अपरा दस धातुयो पातुभवन्ति? ओपपातिकानं पेतानं, ओपपातिकानं असुरानं, ओपपातिकानं तिरच्छानगतानं नेरयिकानं, जच्‍चबधिरानं उपपत्तिक्खणे दस धातुयो पातुभवन्ति – चक्खुधातु, रूपधातु, घानधातु, गन्धधातु, जिव्हाधातु, रसधातु, कायधातु, फोट्ठब्बधातु, मनोविञ्‍ञाणधातु, धम्मधातु। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमा दस धातुयो पातुभवन्ति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa aparā dasa dhātuyo pātubhavanti? Opapātikānaṃ petānaṃ, opapātikānaṃ asurānaṃ, opapātikānaṃ tiracchānagatānaṃ nerayikānaṃ, jaccabadhirānaṃ upapattikkhaṇe dasa dhātuyo pātubhavanti – cakkhudhātu, rūpadhātu, ghānadhātu, gandhadhātu, jivhādhātu, rasadhātu, kāyadhātu, phoṭṭhabbadhātu, manoviññāṇadhātu, dhammadhātu. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ imā dasa dhātuyo pātubhavanti.

कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स नव धातुयो पातुभवन्ति? ओपपातिकानं पेतानं, ओपपातिकानं असुरानं, ओपपातिकानं तिरच्छानगतानं नेरयिकानं, जच्‍चन्धबधिरानं उपपत्तिक्खणे नव धातुयो पातुभवन्ति – रूपधातु, घानधातु, गन्धधातु, जिव्हाधातु, रसधातु, कायधातु, फोट्ठब्बधातु, मनोविञ्‍ञाणधातु, धम्मधातु। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमा नव धातुयो पातुभवन्ति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa nava dhātuyo pātubhavanti? Opapātikānaṃ petānaṃ, opapātikānaṃ asurānaṃ, opapātikānaṃ tiracchānagatānaṃ nerayikānaṃ, jaccandhabadhirānaṃ upapattikkhaṇe nava dhātuyo pātubhavanti – rūpadhātu, ghānadhātu, gandhadhātu, jivhādhātu, rasadhātu, kāyadhātu, phoṭṭhabbadhātu, manoviññāṇadhātu, dhammadhātu. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ imā nava dhātuyo pātubhavanti.

कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स सत्त धातुयो पातुभवन्ति? गब्भसेय्यकानं सत्तानं उपपत्तिक्खणे सत्त धातुयो पातुभवन्ति – रूपधातु, गन्धधातु, रसधातु, कायधातु, फोट्ठब्बधातु, मनोविञ्‍ञाणधातु, धम्मधातु। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमा सत्त धातुयो पातुभवन्ति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa satta dhātuyo pātubhavanti? Gabbhaseyyakānaṃ sattānaṃ upapattikkhaṇe satta dhātuyo pātubhavanti – rūpadhātu, gandhadhātu, rasadhātu, kāyadhātu, phoṭṭhabbadhātu, manoviññāṇadhātu, dhammadhātu. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ imā satta dhātuyo pātubhavanti.

१०११. कामधातुया उपपत्तिक्खणे सब्बेसं कतमं एकं सच्‍चं पातुभवति? दुक्खसच्‍चं – कामधातुया उपपत्तिक्खणे सब्बेसं इदं एकं सच्‍चं पातुभवति।

1011. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe sabbesaṃ katamaṃ ekaṃ saccaṃ pātubhavati? Dukkhasaccaṃ – kāmadhātuyā upapattikkhaṇe sabbesaṃ idaṃ ekaṃ saccaṃ pātubhavati.

१०१२. कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स चुद्दसिन्द्रियानि पातुभवन्ति? कामावचरानं देवानं, सहेतुकानं ञाणसम्पयुत्तानं उपपत्तिक्खणे चुद्दसिन्द्रियानि पातुभवन्ति – चक्खुन्द्रियं, सोतिन्द्रियं, घानिन्द्रियं, जिव्हिन्द्रियं, कायिन्द्रियं , मनिन्द्रियं, इत्थिन्द्रियं वा पुरिसिन्द्रियं वा, जीवितिन्द्रियं, सोमनस्सिन्द्रियं वा उपेक्खिन्द्रियं वा, सद्धिन्द्रियं, वीरियिन्द्रियं, सतिन्द्रियं, समाधिन्द्रियं, पञ्‍ञिन्द्रियं। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमानि चुद्दसिन्द्रियानि पातुभवन्ति।

1012. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa cuddasindriyāni pātubhavanti? Kāmāvacarānaṃ devānaṃ, sahetukānaṃ ñāṇasampayuttānaṃ upapattikkhaṇe cuddasindriyāni pātubhavanti – cakkhundriyaṃ, sotindriyaṃ, ghānindriyaṃ, jivhindriyaṃ, kāyindriyaṃ , manindriyaṃ, itthindriyaṃ vā purisindriyaṃ vā, jīvitindriyaṃ, somanassindriyaṃ vā upekkhindriyaṃ vā, saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ imāni cuddasindriyāni pātubhavanti.

कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स तेरसिन्द्रियानि पातुभवन्ति? कामावचरानं देवानं सहेतुकानं ञाणविप्पयुत्तानं उपपत्तिक्खणे तेरसिन्द्रियानि पातुभवन्ति – चक्खुन्द्रियं, सोतिन्द्रियं, घानिन्द्रियं, जिव्हिन्द्रियं, कायिन्द्रियं, मनिन्द्रियं, इत्थिन्द्रियं वा पुरिसिन्द्रियं वा, जीवितिन्द्रियं, सोमनस्सिन्द्रियं वा उपेक्खिन्द्रियं वा, सद्धिन्द्रियं, वीरियिन्द्रियं, सतिन्द्रियं, समाधिन्द्रियं। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमानि तेरसिन्द्रियानि पातुभवन्ति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa terasindriyāni pātubhavanti? Kāmāvacarānaṃ devānaṃ sahetukānaṃ ñāṇavippayuttānaṃ upapattikkhaṇe terasindriyāni pātubhavanti – cakkhundriyaṃ, sotindriyaṃ, ghānindriyaṃ, jivhindriyaṃ, kāyindriyaṃ, manindriyaṃ, itthindriyaṃ vā purisindriyaṃ vā, jīvitindriyaṃ, somanassindriyaṃ vā upekkhindriyaṃ vā, saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ imāni terasindriyāni pātubhavanti.

कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स अपरानि तेरसिन्द्रियानि पातुभवन्ति? पठमकप्पिकानं मनुस्सानं सहेतुकानं ञाणसम्पयुत्तानं उपपत्तिक्खणे तेरसिन्द्रियानि पातुभवन्ति – चक्खुन्द्रियं, सोतिन्द्रियं, घानिन्द्रियं, जिव्हिन्द्रियं, कायिन्द्रियं, मनिन्द्रियं, जीवितिन्द्रियं, सोमनस्सिन्द्रियं वा उपेक्खिन्द्रियं वा, सद्धिन्द्रियं , वीरियिन्द्रियं, सतिन्द्रियं, समाधिन्द्रियं, पञ्‍ञिन्द्रियं। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमानि तेरसिन्द्रियानि पातुभवन्ति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa aparāni terasindriyāni pātubhavanti? Paṭhamakappikānaṃ manussānaṃ sahetukānaṃ ñāṇasampayuttānaṃ upapattikkhaṇe terasindriyāni pātubhavanti – cakkhundriyaṃ, sotindriyaṃ, ghānindriyaṃ, jivhindriyaṃ, kāyindriyaṃ, manindriyaṃ, jīvitindriyaṃ, somanassindriyaṃ vā upekkhindriyaṃ vā, saddhindriyaṃ , vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ imāni terasindriyāni pātubhavanti.

कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स द्वादसिन्द्रियानि पातुभवन्ति? पठमकप्पिकानं मनुस्सानं सहेतुकानं ञाणविप्पयुत्तानं उपपत्तिक्खणे द्वादसिन्द्रियानि पातुभवन्ति – चक्खुन्द्रियं, सोतिन्द्रियं, घानिन्द्रियं, जिव्हिन्द्रियं, कायिन्द्रियं, मनिन्द्रियं, जीवितिन्द्रियं, सोमनस्सिन्द्रियं वा उपेक्खिन्द्रियं वा, सद्धिन्द्रियं, वीरियिन्द्रियं, सतिन्द्रियं, समाधिन्द्रियं। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमानि द्वादसिन्द्रियानि पातुभवन्ति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa dvādasindriyāni pātubhavanti? Paṭhamakappikānaṃ manussānaṃ sahetukānaṃ ñāṇavippayuttānaṃ upapattikkhaṇe dvādasindriyāni pātubhavanti – cakkhundriyaṃ, sotindriyaṃ, ghānindriyaṃ, jivhindriyaṃ, kāyindriyaṃ, manindriyaṃ, jīvitindriyaṃ, somanassindriyaṃ vā upekkhindriyaṃ vā, saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ imāni dvādasindriyāni pātubhavanti.

कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स दसिन्द्रियानि पातुभवन्ति? गब्भसेय्यकानं सत्तानं सहेतुकानं ञाणसम्पयुत्तानं उपपत्तिक्खणे दसिन्द्रियानि पातुभवन्ति – कायिन्द्रियं, मनिन्द्रियं, इत्थिन्द्रियं वा पुरिसिन्द्रियं वा, जीवितिन्द्रियं, सोमनस्सिन्द्रियं वा उपेक्खिन्द्रियं वा, सद्धिन्द्रियं, वीरियिन्द्रियं, सतिन्द्रियं, समाधिन्द्रियं, पञ्‍ञिन्द्रियं। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमानि दसिन्द्रियानि पातुभवन्ति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa dasindriyāni pātubhavanti? Gabbhaseyyakānaṃ sattānaṃ sahetukānaṃ ñāṇasampayuttānaṃ upapattikkhaṇe dasindriyāni pātubhavanti – kāyindriyaṃ, manindriyaṃ, itthindriyaṃ vā purisindriyaṃ vā, jīvitindriyaṃ, somanassindriyaṃ vā upekkhindriyaṃ vā, saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ imāni dasindriyāni pātubhavanti.

कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स नविन्द्रियानि पातुभवन्ति? गब्भसेय्यकानं सत्तानं सहेतुकानं ञाणविप्पयुत्तानं उपपत्तिक्खणे नविन्द्रियानि पातुभवन्ति – कायिन्द्रियं, मनिन्द्रियं, इत्थिन्द्रियं वा पुरिसिन्द्रियं वा, जीवितिन्द्रियं, सोमनस्सिन्द्रियं वा उपेक्खिन्द्रियं वा, सद्धिन्द्रियं, वीरियिन्द्रियं, सतिन्द्रियं, समाधिन्द्रियं। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमानि नविन्द्रियानि पातुभवन्ति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa navindriyāni pātubhavanti? Gabbhaseyyakānaṃ sattānaṃ sahetukānaṃ ñāṇavippayuttānaṃ upapattikkhaṇe navindriyāni pātubhavanti – kāyindriyaṃ, manindriyaṃ, itthindriyaṃ vā purisindriyaṃ vā, jīvitindriyaṃ, somanassindriyaṃ vā upekkhindriyaṃ vā, saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ imāni navindriyāni pātubhavanti.

कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स अपरानि नविन्द्रियानि पातुभवन्ति? ओपपातिकानं पेतानं, ओपपातिकानं असुरानं, ओपपातिकानं तिरच्छानगतानं नेरयिकानं परिपुण्णायतनानं उपपत्तिक्खणे नविन्द्रियानि पातुभवन्ति – चक्खुन्द्रियं, सोतिन्द्रियं, घानिन्द्रियं, जिव्हिन्द्रियं, कायिन्द्रियं, मनिन्द्रियं, इत्थिन्द्रियं वा पुरिसिन्द्रियं वा, जीवितिन्द्रियं , उपेक्खिन्द्रियं। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमानि नविन्द्रियानि पातुभवन्ति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa aparāni navindriyāni pātubhavanti? Opapātikānaṃ petānaṃ, opapātikānaṃ asurānaṃ, opapātikānaṃ tiracchānagatānaṃ nerayikānaṃ paripuṇṇāyatanānaṃ upapattikkhaṇe navindriyāni pātubhavanti – cakkhundriyaṃ, sotindriyaṃ, ghānindriyaṃ, jivhindriyaṃ, kāyindriyaṃ, manindriyaṃ, itthindriyaṃ vā purisindriyaṃ vā, jīvitindriyaṃ , upekkhindriyaṃ. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ imāni navindriyāni pātubhavanti.

कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स अट्ठिन्द्रियानि पातुभवन्ति? ओपपातिकानं पेतानं, ओपपातिकानं असुरानं, ओपपातिकानं तिरच्छानगतानं नेरयिकानं, जच्‍चन्धानं उपपत्तिक्खणे अट्ठिन्द्रियानि पातुभवन्ति – सोतिन्द्रियं, घानिन्द्रियं, जिव्हिन्द्रियं, कायिन्द्रियं, मनिन्द्रियं, इत्थिन्द्रियं वा पुरिसिन्द्रियं वा, जीवितिन्द्रियं, उपेक्खिन्द्रियं। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमानि अट्ठिन्द्रियानि पातुभवन्ति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa aṭṭhindriyāni pātubhavanti? Opapātikānaṃ petānaṃ, opapātikānaṃ asurānaṃ, opapātikānaṃ tiracchānagatānaṃ nerayikānaṃ, jaccandhānaṃ upapattikkhaṇe aṭṭhindriyāni pātubhavanti – sotindriyaṃ, ghānindriyaṃ, jivhindriyaṃ, kāyindriyaṃ, manindriyaṃ, itthindriyaṃ vā purisindriyaṃ vā, jīvitindriyaṃ, upekkhindriyaṃ. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ imāni aṭṭhindriyāni pātubhavanti.

कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स अपरानि अट्ठिन्द्रियानि पातुभवन्ति? ओपपातिकानं पेतानं, ओपपातिकानं असुरानं, ओपपातिकानं तिरच्छानगतानं नेरयिकानं, जच्‍चबधिरानं उपपत्तिक्खणे अट्ठिन्द्रियानि पातुभवन्ति – चक्खुन्द्रियं, घानिन्द्रियं, जिव्हिन्द्रियं, कायिन्द्रियं मनिन्द्रियं, इत्थिन्द्रियं वा पुरिसिन्द्रियं वा, जीवितिन्द्रियं, उपेक्खिन्द्रियं। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमानि अट्ठिन्द्रियानि पातुभवन्ति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa aparāni aṭṭhindriyāni pātubhavanti? Opapātikānaṃ petānaṃ, opapātikānaṃ asurānaṃ, opapātikānaṃ tiracchānagatānaṃ nerayikānaṃ, jaccabadhirānaṃ upapattikkhaṇe aṭṭhindriyāni pātubhavanti – cakkhundriyaṃ, ghānindriyaṃ, jivhindriyaṃ, kāyindriyaṃ manindriyaṃ, itthindriyaṃ vā purisindriyaṃ vā, jīvitindriyaṃ, upekkhindriyaṃ. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ imāni aṭṭhindriyāni pātubhavanti.

कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स सत्तिन्द्रियानि पातुभवन्ति? ओपपातिकानं पेतानं, ओपपातिकानं असुरानं, ओपपातिकानं तिरच्छानगतानं नेरयिकानं, जच्‍चन्धबधिरानं उपपत्तिक्खणे सत्तिन्द्रियानि पातुभवन्ति – घानिन्द्रियं , जिव्हिन्द्रियं, कायिन्द्रियं, मनिन्द्रियं, इत्थिन्द्रियं वा पुरिसिन्द्रियं वा, जीवितिन्द्रियं, उपेक्खिन्द्रियं। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमानि सत्तिन्द्रियानि पातुभवन्ति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa sattindriyāni pātubhavanti? Opapātikānaṃ petānaṃ, opapātikānaṃ asurānaṃ, opapātikānaṃ tiracchānagatānaṃ nerayikānaṃ, jaccandhabadhirānaṃ upapattikkhaṇe sattindriyāni pātubhavanti – ghānindriyaṃ , jivhindriyaṃ, kāyindriyaṃ, manindriyaṃ, itthindriyaṃ vā purisindriyaṃ vā, jīvitindriyaṃ, upekkhindriyaṃ. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ imāni sattindriyāni pātubhavanti.

कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स पञ्‍चिन्द्रियानि पातुभवन्ति? गब्भसेय्यकानं सत्तानं अहेतुकानं, ठपेत्वा नपुंसकानं, उपपत्तिक्खणे पञ्‍चिन्द्रियानि पातुभवन्ति – कायिन्द्रियं, मनिन्द्रियं, इत्थिन्द्रियं वा पुरिसिन्द्रियं वा, जीवितिन्द्रियं, उपेक्खिन्द्रियं। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमानि पञ्‍चिन्द्रियानि पातुभवन्ति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa pañcindriyāni pātubhavanti? Gabbhaseyyakānaṃ sattānaṃ ahetukānaṃ, ṭhapetvā napuṃsakānaṃ, upapattikkhaṇe pañcindriyāni pātubhavanti – kāyindriyaṃ, manindriyaṃ, itthindriyaṃ vā purisindriyaṃ vā, jīvitindriyaṃ, upekkhindriyaṃ. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ imāni pañcindriyāni pātubhavanti.

कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स चत्तारिन्द्रियानि पातुभवन्ति? गब्भसेय्यकानं सत्तानं अहेतुकानं, नपुंसकानं उपपत्तिक्खणे चत्तारिन्द्रियानि पातुभवन्ति – कायिन्द्रियं, मनिन्द्रियं, जीवितिन्द्रियं , उपेक्खिन्द्रियं। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमानि चत्तारिन्द्रियानि पातुभवन्ति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa cattārindriyāni pātubhavanti? Gabbhaseyyakānaṃ sattānaṃ ahetukānaṃ, napuṃsakānaṃ upapattikkhaṇe cattārindriyāni pātubhavanti – kāyindriyaṃ, manindriyaṃ, jīvitindriyaṃ , upekkhindriyaṃ. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ imāni cattārindriyāni pātubhavanti.

१०१३. कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स तयो हेतू पातुभवन्ति? कामावचरानं देवानं, पठमकप्पिकानं मनुस्सानं, गब्भसेय्यकानं सत्तानं सहेतुकानं ञाणसम्पयुत्तानं उपपत्तिक्खणे तयो हेतू पातुभवन्ति – अलोभो विपाकहेतु, अदोसो विपाकहेतु, अमोहो विपाकहेतु। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमे तयो हेतू पातुभवन्ति।

1013. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa tayo hetū pātubhavanti? Kāmāvacarānaṃ devānaṃ, paṭhamakappikānaṃ manussānaṃ, gabbhaseyyakānaṃ sattānaṃ sahetukānaṃ ñāṇasampayuttānaṃ upapattikkhaṇe tayo hetū pātubhavanti – alobho vipākahetu, adoso vipākahetu, amoho vipākahetu. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ ime tayo hetū pātubhavanti.

कामधातुया उपपत्तिक्खणे कस्स द्वे हेतू पातुभवन्ति? कामावचरानं देवानं, पठमकप्पिकानं मनुस्सानं, गब्भसेय्यकानं सत्तानं सहेतुकानं ञाणविप्पयुत्तानं उपपत्तिक्खणे द्वे हेतू पातुभवन्ति – अलोभो विपाकहेतु, अदोसो विपाकहेतु। कामधातुया उपपत्तिक्खणे एतेसं इमे द्वे हेतू पातुभवन्ति। अवसेसानं सत्तानं ⁵ अहेतुका पातुभवन्ति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe kassa dve hetū pātubhavanti? Kāmāvacarānaṃ devānaṃ, paṭhamakappikānaṃ manussānaṃ, gabbhaseyyakānaṃ sattānaṃ sahetukānaṃ ñāṇavippayuttānaṃ upapattikkhaṇe dve hetū pātubhavanti – alobho vipākahetu, adoso vipākahetu. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe etesaṃ ime dve hetū pātubhavanti. Avasesānaṃ sattānaṃ ⁶ ahetukā pātubhavanti.

१०१४. कामधातुया उपपत्तिक्खणे सब्बेसं कतमे चत्तारो आहारा पातुभवन्ति। कबळीकारो आहारो, फस्साहारो, मनोसञ्‍चेतनाहारो, विञ्‍ञाणाहारो – कामधातुया उपपत्तिक्खणे सब्बेसं इमे चत्तारो आहारा पातुभवन्ति।

1014. Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe sabbesaṃ katame cattāro āhārā pātubhavanti. Kabaḷīkāro āhāro, phassāhāro, manosañcetanāhāro, viññāṇāhāro – kāmadhātuyā upapattikkhaṇe sabbesaṃ ime cattāro āhārā pātubhavanti.

कामधातुया उपपत्तिक्खणे सब्बेसं कतमो एको फस्सो पातुभवति? मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सो – कामधातुया उपपत्तिक्खणे सब्बेसं अयं एको फस्सो पातुभवति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe sabbesaṃ katamo eko phasso pātubhavati? Manoviññāṇadhātusamphasso – kāmadhātuyā upapattikkhaṇe sabbesaṃ ayaṃ eko phasso pātubhavati.

कामधातुया उपपत्तिक्खणे सब्बेसं कतमा एका वेदना … एका सञ्‍ञा… एका चेतना… एकं चित्तं पातुभवति? मनोविञ्‍ञाणधातु – कामधातुया उपपत्तिक्खणे सब्बेसं इदं एकं चित्तं पातुभवति।

Kāmadhātuyā upapattikkhaṇe sabbesaṃ katamā ekā vedanā … ekā saññā… ekā cetanā… ekaṃ cittaṃ pātubhavati? Manoviññāṇadhātu – kāmadhātuyā upapattikkhaṇe sabbesaṃ idaṃ ekaṃ cittaṃ pātubhavati.

२. रूपधातु

2. Rūpadhātu

१०१५. रूपधातुया उपपत्तिक्खणे कति खन्धा पातुभवन्ति…पे॰… कति चित्तानि पातुभवन्ति?

1015. Rūpadhātuyā upapattikkhaṇe kati khandhā pātubhavanti…pe… kati cittāni pātubhavanti?

रूपधातुया उपपत्तिक्खणे, ठपेत्वा असञ्‍ञसत्तानं देवानं, पञ्‍चक्खन्धा पातुभवन्ति, पञ्‍चायतनानि पातुभवन्ति, पञ्‍च धातुयो पातुभवन्ति, एकं सच्‍चं पातुभवति, दसिन्द्रियानि पातुभवन्ति, तयो हेतू पातुभवन्ति, तयो आहारा पातुभवन्ति, एको फस्सो पातुभवति, एका वेदना… एका सञ्‍ञा… एका चेतना… एकं चित्तं पातुभवति।

Rūpadhātuyā upapattikkhaṇe, ṭhapetvā asaññasattānaṃ devānaṃ, pañcakkhandhā pātubhavanti, pañcāyatanāni pātubhavanti, pañca dhātuyo pātubhavanti, ekaṃ saccaṃ pātubhavati, dasindriyāni pātubhavanti, tayo hetū pātubhavanti, tayo āhārā pātubhavanti, eko phasso pātubhavati, ekā vedanā… ekā saññā… ekā cetanā… ekaṃ cittaṃ pātubhavati.

१०१६. रूपधातुया उपपत्तिक्खणे कतमे पञ्‍चक्खन्धा पातुभवन्ति ? रूपक्खन्धो, वेदनाक्खन्धो, सञ्‍ञाक्खन्धो, सङ्खारक्खन्धो, विञ्‍ञाणक्खन्धो – रूपधातुया उपपत्तिक्खणे इमे पञ्‍चक्खन्धा पातुभवन्ति।

1016. Rūpadhātuyā upapattikkhaṇe katame pañcakkhandhā pātubhavanti ? Rūpakkhandho, vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – rūpadhātuyā upapattikkhaṇe ime pañcakkhandhā pātubhavanti.

रूपधातुया उपपत्तिक्खणे कतमानि पञ्‍चायतनानि पातुभवन्ति? चक्खायतनं, रूपायतनं, सोतायतनं, मनायतनं, धम्मायतनं – रूपधातुया उपपत्तिक्खणे इमानि पञ्‍चायतनानि पातुभवन्ति।

Rūpadhātuyā upapattikkhaṇe katamāni pañcāyatanāni pātubhavanti? Cakkhāyatanaṃ, rūpāyatanaṃ, sotāyatanaṃ, manāyatanaṃ, dhammāyatanaṃ – rūpadhātuyā upapattikkhaṇe imāni pañcāyatanāni pātubhavanti.

रूपधातुया उपपत्तिक्खणे कतमा पञ्‍च धातुयो पातुभवन्ति? चक्खुधातु, रूपधातु, सोतधातु, मनोविञ्‍ञाणधातु, धम्मधातु – रूपधातुया उपपत्तिक्खणे इमा पञ्‍च धातुयो पातुभवन्ति।

Rūpadhātuyā upapattikkhaṇe katamā pañca dhātuyo pātubhavanti? Cakkhudhātu, rūpadhātu, sotadhātu, manoviññāṇadhātu, dhammadhātu – rūpadhātuyā upapattikkhaṇe imā pañca dhātuyo pātubhavanti.

रूपधातुया उपपत्तिक्खणे कतमं एकं सच्‍चं पातुभवति? दुक्खसच्‍चं – रूपधातुया उपपत्तिक्खणे इदं एकं सच्‍चं पातुभवति।

Rūpadhātuyā upapattikkhaṇe katamaṃ ekaṃ saccaṃ pātubhavati? Dukkhasaccaṃ – rūpadhātuyā upapattikkhaṇe idaṃ ekaṃ saccaṃ pātubhavati.

रूपधातुया उपपत्तिक्खणे कतमानि दसिन्द्रियानि पातुभवन्ति? चक्खुन्द्रियं, सोतिन्द्रियं, मनिन्द्रियं, जीवितिन्द्रियं, सोमनस्सिन्द्रियं वा उपेक्खिन्द्रियं वा, सद्धिन्द्रियं, वीरियिन्द्रियं , सतिन्द्रियं, समाधिन्द्रियं, पञ्‍ञिन्द्रियं – रूपधातुया उपपत्तिक्खणे इमानि दसिन्द्रियानि पातुभवन्ति।

Rūpadhātuyā upapattikkhaṇe katamāni dasindriyāni pātubhavanti? Cakkhundriyaṃ, sotindriyaṃ, manindriyaṃ, jīvitindriyaṃ, somanassindriyaṃ vā upekkhindriyaṃ vā, saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ , satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ – rūpadhātuyā upapattikkhaṇe imāni dasindriyāni pātubhavanti.

रूपधातुया उपपत्तिक्खणे कतमे तयो हेतू पातुभवन्ति? अलोभो विपाकहेतु, अदोसो विपाकहेतु, अमोहो विपाकहेतु – रूपधातुया उपपत्तिक्खणे इमे तयो हेतू पातुभवन्ति।

Rūpadhātuyā upapattikkhaṇe katame tayo hetū pātubhavanti? Alobho vipākahetu, adoso vipākahetu, amoho vipākahetu – rūpadhātuyā upapattikkhaṇe ime tayo hetū pātubhavanti.

रूपधातुया उपपत्तिक्खणे कतमे तयो आहारा पातुभवन्ति? फस्साहारो, मनोसञ्‍चेतनाहारो, विञ्‍ञाणाहारो – रूपधातुया उपपत्तिक्खणे इमे तयो आहारा पातुभवन्ति।

Rūpadhātuyā upapattikkhaṇe katame tayo āhārā pātubhavanti? Phassāhāro, manosañcetanāhāro, viññāṇāhāro – rūpadhātuyā upapattikkhaṇe ime tayo āhārā pātubhavanti.

रूपधातुया उपपत्तिक्खणे कतमो एको फस्सो पातुभवति? मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सो – रूपधातुया उपपत्तिक्खणे अयं एको फस्सो पातुभवति।

Rūpadhātuyā upapattikkhaṇe katamo eko phasso pātubhavati? Manoviññāṇadhātusamphasso – rūpadhātuyā upapattikkhaṇe ayaṃ eko phasso pātubhavati.

रूपधातुया उपपत्तिक्खणे कतमा एका वेदना… एका सञ्‍ञा… एका चेतना… एकं चित्तं पातुभवति? मनोविञ्‍ञाणधातु – रूपधातुया उपपत्तिक्खणे इदं एकं चित्तं पातुभवति।

Rūpadhātuyā upapattikkhaṇe katamā ekā vedanā… ekā saññā… ekā cetanā… ekaṃ cittaṃ pātubhavati? Manoviññāṇadhātu – rūpadhātuyā upapattikkhaṇe idaṃ ekaṃ cittaṃ pātubhavati.

३. असञ्‍ञसत्ता

3. Asaññasattā

१०१७. असञ्‍ञसत्तानं देवानं उपपत्तिक्खणे कति खन्धा पातुभवन्ति…पे॰… कति चित्तानि पातुभवन्ति?

1017. Asaññasattānaṃ devānaṃ upapattikkhaṇe kati khandhā pātubhavanti…pe… kati cittāni pātubhavanti?

असञ्‍ञसत्तानं देवानं उपपत्तिक्खणे एको खन्धो पातुभवति – रूपक्खन्धो; द्वे आयतनानि पातुभवन्ति – रूपायतनं, धम्मायतनं; द्वे धातुयो पातुभवन्ति – रूपधातु, धम्मधातु; एकं सच्‍चं पातुभवति – दुक्खसच्‍चं; एकिन्द्रियं पातुभवति – रूपजीवितिन्द्रियं। असञ्‍ञसत्ता देवा अहेतुका अनाहारा अफस्सका अवेदनका असञ्‍ञका अचेतनका अचित्तका पातुभवन्ति।

Asaññasattānaṃ devānaṃ upapattikkhaṇe eko khandho pātubhavati – rūpakkhandho; dve āyatanāni pātubhavanti – rūpāyatanaṃ, dhammāyatanaṃ; dve dhātuyo pātubhavanti – rūpadhātu, dhammadhātu; ekaṃ saccaṃ pātubhavati – dukkhasaccaṃ; ekindriyaṃ pātubhavati – rūpajīvitindriyaṃ. Asaññasattā devā ahetukā anāhārā aphassakā avedanakā asaññakā acetanakā acittakā pātubhavanti.

४. अरूपधातु

4. Arūpadhātu

१०१८. अरूपधातुया उपपत्तिक्खणे कति खन्धा पातुभवन्ति…पे॰… कति चित्तानि पातुभवन्ति?

1018. Arūpadhātuyā upapattikkhaṇe kati khandhā pātubhavanti…pe… kati cittāni pātubhavanti?

अरूपधातुया उपपत्तिक्खणे चत्तारो खन्धा पातुभवन्ति, द्वे आयतनानि पातुभवन्ति, द्वे धातुयो पातुभवन्ति, एकं सच्‍चं पातुभवति, अट्ठिन्द्रियानि पातुभवन्ति, तयो हेतू पातुभवन्ति, तयो आहारा पातुभवन्ति, एको फस्सो पातुभवति, एका वेदना… एका सञ्‍ञा… एका चेतना… एकं चित्तं पातुभवति।

Arūpadhātuyā upapattikkhaṇe cattāro khandhā pātubhavanti, dve āyatanāni pātubhavanti, dve dhātuyo pātubhavanti, ekaṃ saccaṃ pātubhavati, aṭṭhindriyāni pātubhavanti, tayo hetū pātubhavanti, tayo āhārā pātubhavanti, eko phasso pātubhavati, ekā vedanā… ekā saññā… ekā cetanā… ekaṃ cittaṃ pātubhavati.

१०१९. अरूपधातुया उपपत्तिक्खणे कतमे चत्तारो खन्धा पातुभवन्ति? वेदनाक्खन्धो, सञ्‍ञाक्खन्धो, सङ्खारक्खन्धो, विञ्‍ञाणक्खन्धो – अरूपधातुया उपपत्तिक्खणे इमे चत्तारो खन्धा पातुभवन्ति।

1019. Arūpadhātuyā upapattikkhaṇe katame cattāro khandhā pātubhavanti? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – arūpadhātuyā upapattikkhaṇe ime cattāro khandhā pātubhavanti.

अरूपधातुया उपपत्तिक्खणे कतमानि द्वे आयतनानि पातुभवन्ति? मनायतनं, धम्मायतनं – अरूपधातुया उपपत्तिक्खणे इमानि द्वे आयतनानि पातुभवन्ति।

Arūpadhātuyā upapattikkhaṇe katamāni dve āyatanāni pātubhavanti? Manāyatanaṃ, dhammāyatanaṃ – arūpadhātuyā upapattikkhaṇe imāni dve āyatanāni pātubhavanti.

अरूपधातुया उपपत्तिक्खणे कतमा द्वे धातुयो पातुभवन्ति? मनोविञ्‍ञाणधातु, धम्मधातु – अरूपधातुया उपपत्तिक्खणे इमा द्वे धातुयो पातुभवन्ति।

Arūpadhātuyā upapattikkhaṇe katamā dve dhātuyo pātubhavanti? Manoviññāṇadhātu, dhammadhātu – arūpadhātuyā upapattikkhaṇe imā dve dhātuyo pātubhavanti.

अरूपधातुया उपपत्तिक्खणे कतमं एकं सच्‍चं पातुभवति? दुक्खसच्‍चं – अरूपधातुया उपपत्तिक्खणे इदं एकं सच्‍चं पातुभवति।

Arūpadhātuyā upapattikkhaṇe katamaṃ ekaṃ saccaṃ pātubhavati? Dukkhasaccaṃ – arūpadhātuyā upapattikkhaṇe idaṃ ekaṃ saccaṃ pātubhavati.

अरूपधातुया उपपत्तिक्खणे कतमानि अट्ठिन्द्रियानि पातुभवन्ति? मनिन्द्रियं, जीवितिन्द्रियं, उपेक्खिन्द्रियं, सद्धिन्द्रियं, वीरियिन्द्रियं, सतिन्द्रियं, समाधिन्द्रियं, पञ्‍ञिन्द्रियं – अरूपधातुया उपपत्तिक्खणे इमानि अट्ठिन्द्रियानि पातुभवन्ति।

Arūpadhātuyā upapattikkhaṇe katamāni aṭṭhindriyāni pātubhavanti? Manindriyaṃ, jīvitindriyaṃ, upekkhindriyaṃ, saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ – arūpadhātuyā upapattikkhaṇe imāni aṭṭhindriyāni pātubhavanti.

अरूपधातुया उपपत्तिक्खणे कतमे तयो हेतू पातुभवन्ति? अलोभो विपाकहेतु, अदोसो विपाकहेतु, अमोहो विपाकहेतु – अरूपधातुया उपपत्तिक्खणे इमे तयो हेतू पातुभवन्ति।

Arūpadhātuyā upapattikkhaṇe katame tayo hetū pātubhavanti? Alobho vipākahetu, adoso vipākahetu, amoho vipākahetu – arūpadhātuyā upapattikkhaṇe ime tayo hetū pātubhavanti.

अरूपधातुया उपपत्तिक्खणे कतमे तयो आहारा पातुभवन्ति? फस्साहारो, मनोसञ्‍चेतनाहारो, विञ्‍ञाणाहारो – अरूपधातुया उपपत्तिक्खणे इमे तयो आहारा पातुभवन्ति।

Arūpadhātuyā upapattikkhaṇe katame tayo āhārā pātubhavanti? Phassāhāro, manosañcetanāhāro, viññāṇāhāro – arūpadhātuyā upapattikkhaṇe ime tayo āhārā pātubhavanti.

अरूपधातुया उपपत्तिक्खणे कतमो एको फस्सो पातुभवति? मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सो – अरूपधातुया उपपत्तिक्खणे अयं एको फस्सो पातुभवति।

Arūpadhātuyā upapattikkhaṇe katamo eko phasso pātubhavati? Manoviññāṇadhātusamphasso – arūpadhātuyā upapattikkhaṇe ayaṃ eko phasso pātubhavati.

अरूपधातुया उपपत्तिक्खणे कतमा एका वेदना…पे॰… एका सञ्‍ञा… एका चेतना… एकं चित्तं पातुभवति? मनोविञ्‍ञाणधातु – अरूपधातुया उपपत्तिक्खणे इदं एकं चित्तं पातुभवति।

Arūpadhātuyā upapattikkhaṇe katamā ekā vedanā…pe… ekā saññā… ekā cetanā… ekaṃ cittaṃ pātubhavati? Manoviññāṇadhātu – arūpadhātuyā upapattikkhaṇe idaṃ ekaṃ cittaṃ pātubhavati.

५. भूमन्तरदस्सनवारो

5. Bhūmantaradassanavāro

१०२०. कामावचरा धम्मा, न कामावचरा धम्मा, रूपावचरा धम्मा, न रूपावचरा धम्मा, अरूपावचरा धम्मा, न अरूपावचरा धम्मा, परियापन्‍ना धम्मा, अपरियापन्‍ना धम्मा।

1020. Kāmāvacarā dhammā, na kāmāvacarā dhammā, rūpāvacarā dhammā, na rūpāvacarā dhammā, arūpāvacarā dhammā, na arūpāvacarā dhammā, pariyāpannā dhammā, apariyāpannā dhammā.

कतमे धम्मा कामावचरा? हेट्ठतो अवीचिनिरयं परियन्तं करित्वा, उपरितो परनिम्मितवसवत्ती देवे अन्तोकरित्वा, यं एतस्मिं अन्तरे एत्थावचरा एत्थ परियापन्‍ना खन्धधातुआयतना; रूपं, वेदना, सञ्‍ञा, सङ्खारा, विञ्‍ञाणं – इमे धम्मा कामावचरा।

Katame dhammā kāmāvacarā? Heṭṭhato avīcinirayaṃ pariyantaṃ karitvā, uparito paranimmitavasavattī deve antokaritvā, yaṃ etasmiṃ antare etthāvacarā ettha pariyāpannā khandhadhātuāyatanā; rūpaṃ, vedanā, saññā, saṅkhārā, viññāṇaṃ – ime dhammā kāmāvacarā.

कतमे धम्मा न कामावचरा? रूपावचरा, अरूपावचरा, अपरियापन्‍ना – इमे धम्मा न कामावचरा।

Katame dhammā na kāmāvacarā? Rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā – ime dhammā na kāmāvacarā.

कतमे धम्मा रूपावचरा? हेट्ठतो ब्रह्मलोकं परियन्तं करित्वा, उपरितो अकनिट्ठे देवे अन्तोकरित्वा , यं एतस्मिं अन्तरे एत्थावचरा एत्थ परियापन्‍ना समापन्‍नस्स वा उपपन्‍नस्स वा दिट्ठधम्मसुखविहारिस्स वा चित्तचेतसिका धम्मा – इमे धम्मा रूपावचरा।

Katame dhammā rūpāvacarā? Heṭṭhato brahmalokaṃ pariyantaṃ karitvā, uparito akaniṭṭhe deve antokaritvā , yaṃ etasmiṃ antare etthāvacarā ettha pariyāpannā samāpannassa vā upapannassa vā diṭṭhadhammasukhavihārissa vā cittacetasikā dhammā – ime dhammā rūpāvacarā.

कतमे धम्मा न रूपावचरा? कामावचरा, अरूपावचरा, अपरियापन्‍ना – इमे धम्मा न रूपावचरा।

Katame dhammā na rūpāvacarā? Kāmāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā – ime dhammā na rūpāvacarā.

कतमे धम्मा अरूपावचरा? हेट्ठतो आकासानञ्‍चायतनूपगे देवे परियन्तं करित्वा, उपरितो नेवसञ्‍ञानासञ्‍ञायतनूपगे देवे अन्तोकरित्वा, यं एतस्मिं अन्तरे एत्थावचरा एत्थ परियापन्‍ना समापन्‍नस्स वा उपपन्‍नस्स वा दिट्ठधम्मसुखविहारिस्स वा चित्तचेतसिका धम्मा – इमे धम्मा अरूपावचरा।

Katame dhammā arūpāvacarā? Heṭṭhato ākāsānañcāyatanūpage deve pariyantaṃ karitvā, uparito nevasaññānāsaññāyatanūpage deve antokaritvā, yaṃ etasmiṃ antare etthāvacarā ettha pariyāpannā samāpannassa vā upapannassa vā diṭṭhadhammasukhavihārissa vā cittacetasikā dhammā – ime dhammā arūpāvacarā.

कतमे धम्मा न अरूपावचरा? कामावचरा, रूपावचरा, अपरियापन्‍ना – इमे धम्मा न अरूपावचरा।

Katame dhammā na arūpāvacarā? Kāmāvacarā, rūpāvacarā, apariyāpannā – ime dhammā na arūpāvacarā.

कतमे धम्मा परियापन्‍ना? सासवा कुसलाकुसलब्याकता धम्मा कामावचरा, रूपावचरा, अरूपावचरा, रूपक्खन्धो, वेदनाक्खन्धो, सञ्‍ञाक्खन्धो, सङ्खारक्खन्धो, विञ्‍ञाणक्खन्धो – इमे धम्मा परियापन्‍ना।

Katame dhammā pariyāpannā? Sāsavā kusalākusalabyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, rūpakkhandho, vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ime dhammā pariyāpannā.

कतमे धम्मा अपरियापन्‍ना? मग्गा च, मग्गफलानि च, असङ्खता च धातु – इमे धम्मा अपरियापन्‍ना।

Katame dhammā apariyāpannā? Maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā apariyāpannā.

६. उप्पादककम्मआयुप्पमाणवारो

6. Uppādakakammaāyuppamāṇavāro

१. उप्पादककम्मं

1. Uppādakakammaṃ

१०२१. देवाति । तयो देवा – सम्मुतिदेवा ⁷, उपपत्तिदेवा, विसुद्धिदेवा।

1021. Devāti . Tayo devā – sammutidevā ⁸, upapattidevā, visuddhidevā.

सम्मुतिदेवा नाम – राजानो, देवियो, कुमारा।

Sammutidevā nāma – rājāno, deviyo, kumārā.

उपपत्तिदेवा नाम – चातुमहाराजिके ⁹ देवे उपादाय तदुपरि देवा।

Upapattidevā nāma – cātumahārājike ¹⁰ deve upādāya tadupari devā.

विसुद्धिदेवा नाम – अरहन्तो वुच्‍चन्ति।

Visuddhidevā nāma – arahanto vuccanti.

दानं दत्वा, सीलं समादियित्वा, उपोसथकम्मं कत्वा कत्थ उपपज्‍जन्ति? दानं दत्वा, सीलं समादियित्वा, उपोसथकम्मं कत्वा अप्पेकच्‍चे खत्तियमहासालानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति, अप्पेकच्‍चे ब्राह्मणमहासालानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति, अप्पेकच्‍चे गहपतिमहासालानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति, अप्पेकच्‍चे चातुमहाराजिकानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति, अप्पेकच्‍चे तावतिंसानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति, अप्पेकच्‍चे यामानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति, अप्पेकच्‍चे तुसितानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति, अप्पेकच्‍चे निम्मानरतीनं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति, अप्पेकच्‍चे परनिम्मितवसवत्तीनं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति।

Dānaṃ datvā, sīlaṃ samādiyitvā, uposathakammaṃ katvā kattha upapajjanti? Dānaṃ datvā, sīlaṃ samādiyitvā, uposathakammaṃ katvā appekacce khattiyamahāsālānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce brāhmaṇamahāsālānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce gahapatimahāsālānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce cātumahārājikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce tāvatiṃsānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce yāmānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce tusitānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce nimmānaratīnaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti.

२. आयुप्पमाणं

2. Āyuppamāṇaṃ

१०२२. मनुस्सानं कित्तकं आयुप्पमाणं? वस्ससतं, अप्पं वा भिय्यो ¹¹।

1022. Manussānaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Vassasataṃ, appaṃ vā bhiyyo ¹².

१०२३. चातुमहाराजिकानं देवानं कित्तकं आयुप्पमाणं? यानि मानुसकानि पञ्‍ञास वस्सानि, चातुम्महाराजिकानं देवानं एसो एको रत्तिन्दिवो ¹³। ताय रत्तिया तिंस रत्तियो मासो। तेन मासेन द्वादसमासियो संवच्छरो। तेन संवच्छरेन दिब्बानि पञ्‍च वस्ससतानि चातुम्महाराजिकानं देवानं आयुप्पमाणं। मनुस्सानं गणनाय कित्तकं होति? नवुति वस्ससतसहस्सानि।

1023. Cātumahārājikānaṃ devānaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Yāni mānusakāni paññāsa vassāni, cātummahārājikānaṃ devānaṃ eso eko rattindivo ¹⁴. Tāya rattiyā tiṃsa rattiyo māso. Tena māsena dvādasamāsiyo saṃvaccharo. Tena saṃvaccharena dibbāni pañca vassasatāni cātummahārājikānaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ. Manussānaṃ gaṇanāya kittakaṃ hoti? Navuti vassasatasahassāni.

तावतिंसानं देवानं कित्तकं आयुप्पमाणं? यं मानुसकं वस्ससतं, तावतिंसानं देवानं एसो एको रत्तिन्दिवो। ताय रत्तिया तिंस रत्तियो मासो। तेन मासेन द्वादसमासियो संवच्छरो। तेन संवच्छरेन दिब्बं वस्ससहस्सं तावतिंसानं देवानं आयुप्पमाणं। मनुस्सानं गणनाय कित्तकं होति? तिस्सो च वस्सकोटियो सट्ठि च वस्ससतसहस्सानि।

Tāvatiṃsānaṃ devānaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Yaṃ mānusakaṃ vassasataṃ, tāvatiṃsānaṃ devānaṃ eso eko rattindivo. Tāya rattiyā tiṃsa rattiyo māso. Tena māsena dvādasamāsiyo saṃvaccharo. Tena saṃvaccharena dibbaṃ vassasahassaṃ tāvatiṃsānaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ. Manussānaṃ gaṇanāya kittakaṃ hoti? Tisso ca vassakoṭiyo saṭṭhi ca vassasatasahassāni.

यामानं देवानं कित्तकं आयुप्पमाणं? यानि मानुसकानि द्वे वस्ससतानि, यामानं देवानं एसो एको रत्तिन्दिवो। ताय रत्तिया तिंसरत्तियो मासो । तेन मासेन द्वादसमासियो संवच्छरो। तेन संवच्छरेन दिब्बानि द्वे वस्ससहस्सानि यामानं देवानं आयुप्पमाणं। मनुस्सानं गणनाय कित्तकं होति? चुद्दसञ्‍च वस्सकोटियो चत्तारीसञ्‍च वस्ससतसहस्सानि।

Yāmānaṃ devānaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Yāni mānusakāni dve vassasatāni, yāmānaṃ devānaṃ eso eko rattindivo. Tāya rattiyā tiṃsarattiyo māso . Tena māsena dvādasamāsiyo saṃvaccharo. Tena saṃvaccharena dibbāni dve vassasahassāni yāmānaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ. Manussānaṃ gaṇanāya kittakaṃ hoti? Cuddasañca vassakoṭiyo cattārīsañca vassasatasahassāni.

तुसितानं देवानं कित्तकं आयुप्पमाणं? यानि मानुसकानि चत्तारि वस्ससतानि, तुसितानं देवानं एसो एको रत्तिन्दिवो। ताय रत्तिया तिंसरत्तियो मासो। तेन मासेन द्वादसमासियो संवच्छरो। तेन संवच्छरेन दिब्बानि चत्तारि वस्ससहस्सानि तुसितानं देवानं आयुप्पमाणं। मनुस्सानं गणनाय कित्तकं होति? सत्तपञ्‍ञास वस्सकोटियो सट्ठि च वस्ससतसहस्सानि।

Tusitānaṃ devānaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Yāni mānusakāni cattāri vassasatāni, tusitānaṃ devānaṃ eso eko rattindivo. Tāya rattiyā tiṃsarattiyo māso. Tena māsena dvādasamāsiyo saṃvaccharo. Tena saṃvaccharena dibbāni cattāri vassasahassāni tusitānaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ. Manussānaṃ gaṇanāya kittakaṃ hoti? Sattapaññāsa vassakoṭiyo saṭṭhi ca vassasatasahassāni.

निम्मानरतीनं देवानं कित्तकं आयुप्पमाणं? यानि मानुसकानि अट्ठ वस्ससतानि, निम्मानरतीनं देवानं एसो एको रत्तिन्दिवो। ताय रत्तिया तिंसरत्तियो मासो। तेन मासेन द्वादसमासियो संवच्छरो। तेन संवच्छरेन दिब्बानि अट्ठ वस्ससहस्सानि निम्मानरतीनं देवानं आयुप्पमाणं। मनुस्सानं गणनाय कित्तकं होति? द्वे वस्सकोटिसतानि तिंसञ्‍च वस्सकोटियो चत्तारीसञ्‍च वस्ससतसहस्सानि।

Nimmānaratīnaṃ devānaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Yāni mānusakāni aṭṭha vassasatāni, nimmānaratīnaṃ devānaṃ eso eko rattindivo. Tāya rattiyā tiṃsarattiyo māso. Tena māsena dvādasamāsiyo saṃvaccharo. Tena saṃvaccharena dibbāni aṭṭha vassasahassāni nimmānaratīnaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ. Manussānaṃ gaṇanāya kittakaṃ hoti? Dve vassakoṭisatāni tiṃsañca vassakoṭiyo cattārīsañca vassasatasahassāni.

परनिम्मितवसवत्तीनं देवानं कित्तकं आयुप्पमाणं? यानि मानुसकानि सोळस वस्ससतानि, परनिम्मितवसवत्तीनं देवानं एसो एको रत्तिन्दिवो। ताय रत्तिया तिंसरत्तियो मासो। तेन मासेन द्वादसमासियो संवच्छरो। तेन संवच्छरेन दिब्बानि सोळस वस्ससहस्सानि परनिम्मितवसवत्तीनं देवानं आयुप्पमाणं। मनुस्सानं गणनाय कित्तकं होति? नव च वस्सकोटिसतानि एकवीसञ्‍च वस्सकोटियो सट्ठि च वस्ससतसहस्सानीति।

Paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Yāni mānusakāni soḷasa vassasatāni, paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ eso eko rattindivo. Tāya rattiyā tiṃsarattiyo māso. Tena māsena dvādasamāsiyo saṃvaccharo. Tena saṃvaccharena dibbāni soḷasa vassasahassāni paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ. Manussānaṃ gaṇanāya kittakaṃ hoti? Nava ca vassakoṭisatāni ekavīsañca vassakoṭiyo saṭṭhi ca vassasatasahassānīti.

छ एते ¹⁵ कामावचरा, सब्बकामसमिद्धिनो।

Cha ete ¹⁶ kāmāvacarā, sabbakāmasamiddhino;

सब्बेसं एकसङ्खातो, आयु भवति कित्तको॥

Sabbesaṃ ekasaṅkhāto, āyu bhavati kittako.

द्वादस कोटिसतं तेसं, अट्ठवीसञ्‍च कोटियो।

Dvādasa koṭisataṃ tesaṃ, aṭṭhavīsañca koṭiyo;

पञ्‍ञास सतसहस्सानि, वस्सग्गेन पकासिताति॥

Paññāsa satasahassāni, vassaggena pakāsitāti.

१०२४. पठमं झानं परित्तं भावेत्वा कत्थ उपपज्‍जन्ति? पठमं झानं परित्तं भावेत्वा ब्रह्मपारिसज्‍जानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति। तेसं कित्तकं आयुप्पमाणं? कप्पस्स ततियो भागो।

1024. Paṭhamaṃ jhānaṃ parittaṃ bhāvetvā kattha upapajjanti? Paṭhamaṃ jhānaṃ parittaṃ bhāvetvā brahmapārisajjānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti. Tesaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Kappassa tatiyo bhāgo.

पठमं झानं मज्झिमं भावेत्वा कत्थ उपपज्‍जन्ति? पठमं झानं मज्झिमं भावेत्वा ब्रह्मपुरोहितानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति। तेसं कित्तकं आयुप्पमाणं? उपड्ढकप्पो।

Paṭhamaṃ jhānaṃ majjhimaṃ bhāvetvā kattha upapajjanti? Paṭhamaṃ jhānaṃ majjhimaṃ bhāvetvā brahmapurohitānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti. Tesaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Upaḍḍhakappo.

पठमं झानं पणीतं भावेत्वा कत्थ उपपज्‍जन्ति? पठमं झानं पणीतं भावेत्वा महाब्रह्मानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति। तेसं कित्तकं आयुप्पमाणं? कप्पो ¹⁷।

Paṭhamaṃ jhānaṃ paṇītaṃ bhāvetvā kattha upapajjanti? Paṭhamaṃ jhānaṃ paṇītaṃ bhāvetvā mahābrahmānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti. Tesaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Kappo ¹⁸.

१०२५. दुतियं झानं परित्तं भावेत्वा कत्थ उपपज्‍जन्ति? दुतियं झानं परित्तं भावेत्वा परित्ताभानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति। तेसं कित्तकं आयुप्पमाणं? द्वे कप्पा।

1025. Dutiyaṃ jhānaṃ parittaṃ bhāvetvā kattha upapajjanti? Dutiyaṃ jhānaṃ parittaṃ bhāvetvā parittābhānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti. Tesaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Dve kappā.

दुतियं झानं मज्झिमं भावेत्वा कत्थ उपपज्‍जन्ति? दुतियं झानं मज्झिमं भावेत्वा अप्पमाणाभानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति। तेसं कित्तकं आयुप्पमाणं? चत्तारो कप्पा।

Dutiyaṃ jhānaṃ majjhimaṃ bhāvetvā kattha upapajjanti? Dutiyaṃ jhānaṃ majjhimaṃ bhāvetvā appamāṇābhānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti. Tesaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Cattāro kappā.

दुतियं झानं पणीतं भावेत्वा कत्थ उपपज्‍जन्ति? दुतियं झानं पणीतं भावेत्वा आभस्सरानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति। तेसं कित्तकं आयुप्पमाणं? अट्ठ कप्पा।

Dutiyaṃ jhānaṃ paṇītaṃ bhāvetvā kattha upapajjanti? Dutiyaṃ jhānaṃ paṇītaṃ bhāvetvā ābhassarānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti. Tesaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Aṭṭha kappā.

१०२६. ततियं झानं परित्तं भावेत्वा कत्थ उपपज्‍जन्ति? ततियं झानं परित्तं भावेत्वा परित्तसुभानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति। तेसं कित्तकं आयुप्पमाणं? सोळस कप्पा।

1026. Tatiyaṃ jhānaṃ parittaṃ bhāvetvā kattha upapajjanti? Tatiyaṃ jhānaṃ parittaṃ bhāvetvā parittasubhānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti. Tesaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Soḷasa kappā.

ततियं झानं मज्झिमं भावेत्वा कत्थ उपपज्‍जन्ति? ततियं झानं मज्झिमं भावेत्वा अप्पमाणसुभानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति। तेसं कित्तकं आयुप्पमाणं? बात्तिंस कप्पा।

Tatiyaṃ jhānaṃ majjhimaṃ bhāvetvā kattha upapajjanti? Tatiyaṃ jhānaṃ majjhimaṃ bhāvetvā appamāṇasubhānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti. Tesaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Bāttiṃsa kappā.

ततियं झानं पणीतं भावेत्वा कत्थ उपपज्‍जन्ति? ततियं झानं पणीतं भावेत्वा सुभकिण्हानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति। तेसं कित्तकं आयुप्पमाणं? चतुसट्ठि कप्पा।

Tatiyaṃ jhānaṃ paṇītaṃ bhāvetvā kattha upapajjanti? Tatiyaṃ jhānaṃ paṇītaṃ bhāvetvā subhakiṇhānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti. Tesaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Catusaṭṭhi kappā.

१०२७. चतुत्थं झानं भावेत्वा आरम्मणनानत्तता मनसिकारनानत्तता छन्दनानत्तता पणिधिनानत्तता अधिमोक्खनानत्तता अभिनीहारनानत्तता पञ्‍ञानानत्तता अप्पेकच्‍चे असञ्‍ञसत्तानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति, अप्पेकच्‍चे वेहप्फलानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति, अप्पेकच्‍चे अविहानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति, अप्पेकच्‍चे अतप्पानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति, अप्पेकच्‍चे सुदस्सानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति, अप्पेकच्‍चे सुदस्सीनं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति, अप्पेकच्‍चे अकनिट्ठानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति, अप्पेकच्‍चे आकासानञ्‍चायतनूपगानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति, अप्पेकच्‍चे विञ्‍ञाणञ्‍चायतनूपगानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति, अप्पेकच्‍चे आकिञ्‍चञ्‍ञायतनूपगानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति, अप्पेकच्‍चे नेवसञ्‍ञानासञ्‍ञायतनूपगानं देवानं सहब्यतं उपपज्‍जन्ति।

1027. Catutthaṃ jhānaṃ bhāvetvā ārammaṇanānattatā manasikāranānattatā chandanānattatā paṇidhinānattatā adhimokkhanānattatā abhinīhāranānattatā paññānānattatā appekacce asaññasattānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce vehapphalānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce avihānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce atappānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce sudassānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce sudassīnaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce akaniṭṭhānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce ākāsānañcāyatanūpagānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce viññāṇañcāyatanūpagānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce ākiñcaññāyatanūpagānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce nevasaññānāsaññāyatanūpagānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti.

असञ्‍ञसत्तानञ्‍च वेहप्फलानञ्‍च देवानं कित्तकं आयुप्पमाणं? पञ्‍चकप्पसतानि।

Asaññasattānañca vehapphalānañca devānaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Pañcakappasatāni.

अविहानं देवानं कित्तकं आयुप्पमाणं? कप्पसहस्सं।

Avihānaṃ devānaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Kappasahassaṃ.

अतप्पानं देवानं कित्तकं आयुप्पमाणं? द्वे कप्पसहस्सानि।

Atappānaṃ devānaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Dve kappasahassāni.

सुदस्सानं देवानं कित्तकं आयुप्पमाणं? चत्तारि कप्पसहस्सानि।

Sudassānaṃ devānaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Cattāri kappasahassāni.

सुदस्सीनं देवानं कित्तकं आयुप्पमाणं? अट्ठ कप्पसहस्सानि।

Sudassīnaṃ devānaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Aṭṭha kappasahassāni.

अकनिट्ठानं देवानं कित्तकं आयुप्पमाणं? सोळस कप्पसहस्सानि।

Akaniṭṭhānaṃ devānaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Soḷasa kappasahassāni.

१०२८. आकासानञ्‍चायतनूपगानं देवानं कित्तकं आयुप्पमाणं? वीसति कप्पसहस्सानि।

1028. Ākāsānañcāyatanūpagānaṃ devānaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Vīsati kappasahassāni.

विञ्‍ञाणञ्‍चायतनूपगानं देवानं कित्तकं आयुप्पमाणं? चत्तारीस कप्पसहस्सानि।

Viññāṇañcāyatanūpagānaṃ devānaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Cattārīsa kappasahassāni.

आकिञ्‍चञ्‍ञायतनूपगानं देवानं कित्तकं आयुप्पमाणं? सट्ठि कप्पसहस्सानि।

Ākiñcaññāyatanūpagānaṃ devānaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Saṭṭhi kappasahassāni.

नेवसञ्‍ञानासञ्‍ञायतनूपगानं देवानं कित्तकं आयुप्पमाणं? चतुरासीति कप्पसहस्सानीति।

Nevasaññānāsaññāyatanūpagānaṃ devānaṃ kittakaṃ āyuppamāṇaṃ? Caturāsīti kappasahassānīti.

१०२९. उक्खित्ता पुञ्‍ञतेजेन, कामरूपगतिं गता।

1029. Ukkhittā puññatejena, kāmarūpagatiṃ gatā.

भवग्गतम्पि ¹⁹ सम्पत्ता, पुनागच्छन्ति ²⁰ दुग्गतिं॥

Bhavaggatampi ²¹ sampattā, punāgacchanti ²² duggatiṃ.

ताव दीघायुका सत्ता, चवन्ति आयुसङ्खया।

Tāva dīghāyukā sattā, cavanti āyusaṅkhayā;

नत्थि कोचि भवो निच्‍चो, इति वुत्तं महेसिना॥

Natthi koci bhavo nicco, iti vuttaṃ mahesinā.

तस्मा हि धीरा निपका, निपुणा अत्थचिन्तका।

Tasmā hi dhīrā nipakā, nipuṇā atthacintakā;

जरामरणमोक्खाय, भावेन्ति मग्गमुत्तमं॥

Jarāmaraṇamokkhāya, bhāventi maggamuttamaṃ.

भावयित्वा सुचिं मग्गं, निब्बानोगधगामिनं।

Bhāvayitvā suciṃ maggaṃ, nibbānogadhagāminaṃ;

सब्बासवे परिञ्‍ञाय, परिनिब्बन्ति अनासवाति॥

Sabbāsave pariññāya, parinibbanti anāsavāti.

७. अभिञ्‍ञेय्यादिवारो

7. Abhiññeyyādivāro

१०३०. पञ्‍चन्‍नं खन्धानं कति अभिञ्‍ञेय्या, कति परिञ्‍ञेय्या, कति पहातब्बा, कति भावेतब्बा, कति सच्छिकातब्बा, कति न पहातब्बा, न भावेतब्बा, न सच्छिकातब्बा…पे॰… सत्तन्‍नं चित्तानं कति अभिञ्‍ञेय्या, कति परिञ्‍ञेय्या, कति पहातब्बा, कति भावेतब्बा, कति सच्छिकातब्बा, कति न पहातब्बा न भावेतब्बा न सच्छिकातब्बा?

1030. Pañcannaṃ khandhānaṃ kati abhiññeyyā, kati pariññeyyā, kati pahātabbā, kati bhāvetabbā, kati sacchikātabbā, kati na pahātabbā, na bhāvetabbā, na sacchikātabbā…pe… sattannaṃ cittānaṃ kati abhiññeyyā, kati pariññeyyā, kati pahātabbā, kati bhāvetabbā, kati sacchikātabbā, kati na pahātabbā na bhāvetabbā na sacchikātabbā?

१०३१. रूपक्खन्धो अभिञ्‍ञेय्यो परिञ्‍ञेय्यो न पहातब्बो न भावेतब्बो न सच्छिकातब्बो। चत्तारो खन्धा अभिञ्‍ञेय्या परिञ्‍ञेय्या, सिया पहातब्बा, सिया भावेतब्बा, सिया सच्छिकातब्बा, सिया न पहातब्बा न भावेतब्बा न सच्छिकातब्बा।

1031. Rūpakkhandho abhiññeyyo pariññeyyo na pahātabbo na bhāvetabbo na sacchikātabbo. Cattāro khandhā abhiññeyyā pariññeyyā, siyā pahātabbā, siyā bhāvetabbā, siyā sacchikātabbā, siyā na pahātabbā na bhāvetabbā na sacchikātabbā.

दसायतना अभिञ्‍ञेय्या परिञ्‍ञेय्या न पहातब्बा न भावेतब्बा न सच्छिकातब्बा। द्वे आयतना अभिञ्‍ञेय्या परिञ्‍ञेय्या, सिया पहातब्बा, सिया भावेतब्बा, सिया सच्छिकातब्बा, सिया न पहातब्बा न भावेतब्बा न सच्छिकातब्बा।

Dasāyatanā abhiññeyyā pariññeyyā na pahātabbā na bhāvetabbā na sacchikātabbā. Dve āyatanā abhiññeyyā pariññeyyā, siyā pahātabbā, siyā bhāvetabbā, siyā sacchikātabbā, siyā na pahātabbā na bhāvetabbā na sacchikātabbā.

सोळस धातुयो अभिञ्‍ञेय्या परिञ्‍ञेय्या न पहातब्बा न भावेतब्बा न सच्छिकातब्बा। द्वे धातुयो अभिञ्‍ञेय्या परिञ्‍ञेय्या, सिया पहातब्बा, सिया भावेतब्बा, सिया सच्छिकातब्बा, सिया न पहातब्बा न भावेतब्बा न सच्छिकातब्बा।

Soḷasa dhātuyo abhiññeyyā pariññeyyā na pahātabbā na bhāvetabbā na sacchikātabbā. Dve dhātuyo abhiññeyyā pariññeyyā, siyā pahātabbā, siyā bhāvetabbā, siyā sacchikātabbā, siyā na pahātabbā na bhāvetabbā na sacchikātabbā.

समुदयसच्‍चं अभिञ्‍ञेय्यं परिञ्‍ञेय्यं पहातब्बं न भावेतब्बं न सच्छिकातब्बं। मग्गसच्‍चं अभिञ्‍ञेय्यं परिञ्‍ञेय्यं न पहातब्बं भावेतब्बं न सच्छिकातब्बं । निरोधसच्‍चं अभिञ्‍ञेय्यं परिञ्‍ञेय्यं न पहातब्बं न भावेतब्बं सच्छिकातब्बं। दुक्खसच्‍चं अभिञ्‍ञेय्यं परिञ्‍ञेय्यं, सिया पहातब्बं, न भावेतब्बं, न सच्छिकातब्बं, सिया न पहातब्बं।

Samudayasaccaṃ abhiññeyyaṃ pariññeyyaṃ pahātabbaṃ na bhāvetabbaṃ na sacchikātabbaṃ. Maggasaccaṃ abhiññeyyaṃ pariññeyyaṃ na pahātabbaṃ bhāvetabbaṃ na sacchikātabbaṃ . Nirodhasaccaṃ abhiññeyyaṃ pariññeyyaṃ na pahātabbaṃ na bhāvetabbaṃ sacchikātabbaṃ. Dukkhasaccaṃ abhiññeyyaṃ pariññeyyaṃ, siyā pahātabbaṃ, na bhāvetabbaṃ, na sacchikātabbaṃ, siyā na pahātabbaṃ.

नविन्द्रिया अभिञ्‍ञेय्या परिञ्‍ञेय्या न पहातब्बा न भावेतब्बा न सच्छिकातब्बा। दोमनस्सिन्द्रियं अभिञ्‍ञेय्यं परिञ्‍ञेय्यं पहातब्बं न भावेतब्बं न सच्छिकातब्बं। अनञ्‍ञातञ्‍ञस्सामीतिन्द्रियं अभिञ्‍ञेय्यं परिञ्‍ञेय्यं न पहातब्बं भावेतब्बं न सच्छिकातब्बं। अञ्‍ञिन्द्रियं अभिञ्‍ञेय्यं परिञ्‍ञेय्यं न पहातब्बं, सिया भावेतब्बं, सिया सच्छिकातब्बं। अञ्‍ञाताविन्द्रियं अभिञ्‍ञेय्यं परिञ्‍ञेय्यं न पहातब्बं न भावेतब्बं सच्छिकातब्बं। तीणिन्द्रिया अभिञ्‍ञेय्या परिञ्‍ञेय्या न पहातब्बा, सिया भावेतब्बा, सिया सच्छिकातब्बा, सिया न भावेतब्बा, सच्छिकातब्बा। छ इन्द्रिया अभिञ्‍ञेय्या परिञ्‍ञेय्या, सिया पहातब्बा, सिया भावेतब्बा, सिया सच्छिकातब्बा, सिया न पहातब्बा न भावेतब्बा न सच्छिकातब्बा।

Navindriyā abhiññeyyā pariññeyyā na pahātabbā na bhāvetabbā na sacchikātabbā. Domanassindriyaṃ abhiññeyyaṃ pariññeyyaṃ pahātabbaṃ na bhāvetabbaṃ na sacchikātabbaṃ. Anaññātaññassāmītindriyaṃ abhiññeyyaṃ pariññeyyaṃ na pahātabbaṃ bhāvetabbaṃ na sacchikātabbaṃ. Aññindriyaṃ abhiññeyyaṃ pariññeyyaṃ na pahātabbaṃ, siyā bhāvetabbaṃ, siyā sacchikātabbaṃ. Aññātāvindriyaṃ abhiññeyyaṃ pariññeyyaṃ na pahātabbaṃ na bhāvetabbaṃ sacchikātabbaṃ. Tīṇindriyā abhiññeyyā pariññeyyā na pahātabbā, siyā bhāvetabbā, siyā sacchikātabbā, siyā na bhāvetabbā, sacchikātabbā. Cha indriyā abhiññeyyā pariññeyyā, siyā pahātabbā, siyā bhāvetabbā, siyā sacchikātabbā, siyā na pahātabbā na bhāvetabbā na sacchikātabbā.

तयो अकुसलहेतू अभिञ्‍ञेय्या परिञ्‍ञेय्या पहातब्बा न भावेतब्बा न सच्छिकातब्बा। तयो कुसलहेतू अभिञ्‍ञेय्या परिञ्‍ञेय्या न पहातब्बा, सिया भावेतब्बा, न सच्छिकातब्बा, सिया न भावेतब्बा। तयो अब्याकतहेतू अभिञ्‍ञेय्या परिञ्‍ञेय्या न पहातब्बा न भावेतब्बा, सिया सच्छिकातब्बा , सिया न सच्छिकातब्बा।

Tayo akusalahetū abhiññeyyā pariññeyyā pahātabbā na bhāvetabbā na sacchikātabbā. Tayo kusalahetū abhiññeyyā pariññeyyā na pahātabbā, siyā bhāvetabbā, na sacchikātabbā, siyā na bhāvetabbā. Tayo abyākatahetū abhiññeyyā pariññeyyā na pahātabbā na bhāvetabbā, siyā sacchikātabbā , siyā na sacchikātabbā.

कबळीकारो आहारो अभिञ्‍ञेय्यो परिञ्‍ञेय्यो न पहातब्बो न भावेतब्बो न सच्छिकातब्बो। तयो आहारा अभिञ्‍ञेय्या परिञ्‍ञेय्या, सिया पहातब्बा, सिया भावेतब्बा, सिया सच्छिकातब्बा, सिया न पहातब्बा न भावेतब्बा न सच्छिकातब्बा।

Kabaḷīkāro āhāro abhiññeyyo pariññeyyo na pahātabbo na bhāvetabbo na sacchikātabbo. Tayo āhārā abhiññeyyā pariññeyyā, siyā pahātabbā, siyā bhāvetabbā, siyā sacchikātabbā, siyā na pahātabbā na bhāvetabbā na sacchikātabbā.

छ फस्सा अभिञ्‍ञेय्या परिञ्‍ञेय्या न पहातब्बा न भावेतब्बा न सच्छिकातब्बा। मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सो अभिञ्‍ञेय्यो परिञ्‍ञेय्यो, सिया पहातब्बो, सिया भावेतब्बो, सिया सच्छिकातब्बो, सिया न पहातब्बो न भावेतब्बो न सच्छिकातब्बो।

Cha phassā abhiññeyyā pariññeyyā na pahātabbā na bhāvetabbā na sacchikātabbā. Manoviññāṇadhātusamphasso abhiññeyyo pariññeyyo, siyā pahātabbo, siyā bhāvetabbo, siyā sacchikātabbo, siyā na pahātabbo na bhāvetabbo na sacchikātabbo.

छ वेदना…पे॰… छ सञ्‍ञा… छ चेतना… छ चित्ता अभिञ्‍ञेय्या परिञ्‍ञेय्या न पहातब्बा न भावेतब्बा न सच्छिकातब्बा। मनोविञ्‍ञाणधातु अभिञ्‍ञेय्या परिञ्‍ञेय्या, सिया पहातब्बा, सिया भावेतब्बा, सिया सच्छिकातब्बा , सिया न पहातब्बा न भावेतब्बा न सच्छिकातब्बा।

Cha vedanā…pe… cha saññā… cha cetanā… cha cittā abhiññeyyā pariññeyyā na pahātabbā na bhāvetabbā na sacchikātabbā. Manoviññāṇadhātu abhiññeyyā pariññeyyā, siyā pahātabbā, siyā bhāvetabbā, siyā sacchikātabbā , siyā na pahātabbā na bhāvetabbā na sacchikātabbā.

८. सारम्मणानारम्मणवारो

8. Sārammaṇānārammaṇavāro

१०३२. पञ्‍चन्‍नं खन्धानं कति सारम्मणा, कति अनारम्मणा…पे॰… सत्तन्‍नं चित्तानं कति सारम्मणा, कति अनारम्मणा?

1032. Pañcannaṃ khandhānaṃ kati sārammaṇā, kati anārammaṇā…pe… sattannaṃ cittānaṃ kati sārammaṇā, kati anārammaṇā?

१०३३. रूपक्खन्धो अनारम्मणो। चत्तारो खन्धा सारम्मणा।

1033. Rūpakkhandho anārammaṇo. Cattāro khandhā sārammaṇā.

दसायतना अनारम्मणा। मनायतनं सारम्मणं। धम्मायतनं सिया सारम्मणं, सिया अनारम्मणं।

Dasāyatanā anārammaṇā. Manāyatanaṃ sārammaṇaṃ. Dhammāyatanaṃ siyā sārammaṇaṃ, siyā anārammaṇaṃ.

दस धातुयो अनारम्मणा। सत्त धातुयो सारम्मणा। धम्मधातु सिया सारम्मणा, सिया अनारम्मणा।

Dasa dhātuyo anārammaṇā. Satta dhātuyo sārammaṇā. Dhammadhātu siyā sārammaṇā, siyā anārammaṇā.

द्वे सच्‍चा सारम्मणा। निरोधसच्‍चं अनारम्मणं। दुक्खसच्‍चं सिया सारम्मणं, सिया अनारम्मणं।

Dve saccā sārammaṇā. Nirodhasaccaṃ anārammaṇaṃ. Dukkhasaccaṃ siyā sārammaṇaṃ, siyā anārammaṇaṃ.

सत्तिन्द्रिया अनारम्मणा। चुद्दसिन्द्रिया सारम्मणा। जीवितिन्द्रियं सिया सारम्मणं, सिया अनारम्मणं। नव हेतू सारम्मणा। कबळीकारो आहारो अनारम्मणो। तयो आहारा सारम्मणा। सत्त फस्सा… सत्त वेदना… सत्त सञ्‍ञा… सत्त चेतना… सत्त चित्ता सारम्मणा।

Sattindriyā anārammaṇā. Cuddasindriyā sārammaṇā. Jīvitindriyaṃ siyā sārammaṇaṃ, siyā anārammaṇaṃ. Nava hetū sārammaṇā. Kabaḷīkāro āhāro anārammaṇo. Tayo āhārā sārammaṇā. Satta phassā… satta vedanā… satta saññā… satta cetanā… satta cittā sārammaṇā.

१०३४. पञ्‍चन्‍नं खन्धानं कति सारम्मणारम्मणा, कति अनारम्मणारम्मणा…पे॰… सत्तन्‍नं चित्तानं कति सारम्मणारम्मणा, कति अनारम्मणारम्मणा?

1034. Pañcannaṃ khandhānaṃ kati sārammaṇārammaṇā, kati anārammaṇārammaṇā…pe… sattannaṃ cittānaṃ kati sārammaṇārammaṇā, kati anārammaṇārammaṇā?

१०३५. रूपक्खन्धो अनारम्मणो। चत्तारो खन्धा सिया सारम्मणारम्मणा, सिया अनारम्मणारम्मणा।

1035. Rūpakkhandho anārammaṇo. Cattāro khandhā siyā sārammaṇārammaṇā, siyā anārammaṇārammaṇā.

दसायतना अनारम्मणा। मनायतनं सिया सारम्मणारम्मणं, सिया अनारम्मणारम्मणं। धम्मायतनं सिया सारम्मणारम्मणं, सिया अनारम्मणारम्मणं, सिया अनारम्मणं।

Dasāyatanā anārammaṇā. Manāyatanaṃ siyā sārammaṇārammaṇaṃ, siyā anārammaṇārammaṇaṃ. Dhammāyatanaṃ siyā sārammaṇārammaṇaṃ, siyā anārammaṇārammaṇaṃ, siyā anārammaṇaṃ.

दस धातुयो अनारम्मणा। छ धातुयो अनारम्मणारम्मणा। मनोविञ्‍ञाणधातु सिया सारम्मणारम्मणा, सिया अनारम्मणारम्मणा। धम्मधातु सिया सारम्मणारम्मणा, सिया अनारम्मणारम्मणा, सिया अनारम्मणा।

Dasa dhātuyo anārammaṇā. Cha dhātuyo anārammaṇārammaṇā. Manoviññāṇadhātu siyā sārammaṇārammaṇā, siyā anārammaṇārammaṇā. Dhammadhātu siyā sārammaṇārammaṇā, siyā anārammaṇārammaṇā, siyā anārammaṇā.

निरोधसच्‍चं अनारम्मणं। मग्गसच्‍चं अनारम्मणारम्मणं। समुदयसच्‍चं सिया सारम्मणारम्मणं, सिया अनारम्मणारम्मणं। दुक्खसच्‍चं सिया सारम्मणारम्मणं, सिया अनारम्मणारम्मणं, सिया अनारम्मणं।

Nirodhasaccaṃ anārammaṇaṃ. Maggasaccaṃ anārammaṇārammaṇaṃ. Samudayasaccaṃ siyā sārammaṇārammaṇaṃ, siyā anārammaṇārammaṇaṃ. Dukkhasaccaṃ siyā sārammaṇārammaṇaṃ, siyā anārammaṇārammaṇaṃ, siyā anārammaṇaṃ.

सत्तिन्द्रिया अनारम्मणा। पञ्‍चिन्द्रिया अनारम्मणारम्मणा। नविन्द्रिया सिया सारम्मणारम्मणा, सिया अनारम्मणारम्मणा। जीवितिन्द्रियं सिया सारम्मणारम्मणं, सिया अनारम्मणारम्मणं, सिया अनारम्मणं।

Sattindriyā anārammaṇā. Pañcindriyā anārammaṇārammaṇā. Navindriyā siyā sārammaṇārammaṇā, siyā anārammaṇārammaṇā. Jīvitindriyaṃ siyā sārammaṇārammaṇaṃ, siyā anārammaṇārammaṇaṃ, siyā anārammaṇaṃ.

नव हेतू सिया सारम्मणारम्मणा, सिया अनारम्मणारम्मणा। कबळीकारो आहारो अनारम्मणो। तयो आहारा सिया सारम्मणारम्मणा, सिया अनारम्मणारम्मणा। छ फस्सा अनारम्मणारम्मणा । मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सो सिया सारम्मणारम्मणो सिया अनारम्मणारम्मणो। छ वेदना… छ सञ्‍ञा… छ चेतना… छ चित्ता अनारम्मणारम्मणा। मनोविञ्‍ञाणधातु सिया सारम्मणारम्मणा, सिया अनारम्मणारम्मणा।

Nava hetū siyā sārammaṇārammaṇā, siyā anārammaṇārammaṇā. Kabaḷīkāro āhāro anārammaṇo. Tayo āhārā siyā sārammaṇārammaṇā, siyā anārammaṇārammaṇā. Cha phassā anārammaṇārammaṇā . Manoviññāṇadhātusamphasso siyā sārammaṇārammaṇo siyā anārammaṇārammaṇo. Cha vedanā… cha saññā… cha cetanā… cha cittā anārammaṇārammaṇā. Manoviññāṇadhātu siyā sārammaṇārammaṇā, siyā anārammaṇārammaṇā.

९. दिट्ठसुतादिदस्सनवारो

9. Diṭṭhasutādidassanavāro

१०३६. पञ्‍चन्‍नं खन्धानं कति दिट्ठा, कति सुता, कति मुता, कति विञ्‍ञाता, कति न दिट्ठा न सुता न मुता न विञ्‍ञाता…पे॰… सत्तन्‍नं चित्तानं कति दिट्ठा, कति सुता, कति मुता, कति विञ्‍ञाता, कति न दिट्ठा न सुता न मुता न विञ्‍ञाता?

1036. Pañcannaṃ khandhānaṃ kati diṭṭhā, kati sutā, kati mutā, kati viññātā, kati na diṭṭhā na sutā na mutā na viññātā…pe… sattannaṃ cittānaṃ kati diṭṭhā, kati sutā, kati mutā, kati viññātā, kati na diṭṭhā na sutā na mutā na viññātā?

१०३७. रूपक्खन्धो सिया दिट्ठो, सिया सुतो, सिया मुतो, सिया विञ्‍ञातो, सिया न दिट्ठो न सुतो न मुतो, विञ्‍ञातो। चत्तारो खन्धा न दिट्ठा न सुता न मुता, विञ्‍ञाता।

1037. Rūpakkhandho siyā diṭṭho, siyā suto, siyā muto, siyā viññāto, siyā na diṭṭho na suto na muto, viññāto. Cattāro khandhā na diṭṭhā na sutā na mutā, viññātā.

रूपायतनं दिट्ठं, न सुतं न मुतं, विञ्‍ञातं। सद्दायतनं न दिट्ठं, सुतं, न मुतं, विञ्‍ञातं। गन्धायतनं… रसायतनं… फोट्ठब्बायतनं न दिट्ठं न सुतं, मुतं, विञ्‍ञातं। सत्तायतना न दिट्ठा न सुता न मुता, विञ्‍ञाता।

Rūpāyatanaṃ diṭṭhaṃ, na sutaṃ na mutaṃ, viññātaṃ. Saddāyatanaṃ na diṭṭhaṃ, sutaṃ, na mutaṃ, viññātaṃ. Gandhāyatanaṃ… rasāyatanaṃ… phoṭṭhabbāyatanaṃ na diṭṭhaṃ na sutaṃ, mutaṃ, viññātaṃ. Sattāyatanā na diṭṭhā na sutā na mutā, viññātā.

रूपधातु दिट्ठा, न सुता न मुता, विञ्‍ञाता। सद्दधातु न दिट्ठा, सुता, न मुता, विञ्‍ञाता। गन्धधातु… रसधातु… फोट्ठब्बधातु न दिट्ठा न सुता, मुता, विञ्‍ञाता। तेरस धातुयो न दिट्ठा न सुता न मुता, विञ्‍ञाता।

Rūpadhātu diṭṭhā, na sutā na mutā, viññātā. Saddadhātu na diṭṭhā, sutā, na mutā, viññātā. Gandhadhātu… rasadhātu… phoṭṭhabbadhātu na diṭṭhā na sutā, mutā, viññātā. Terasa dhātuyo na diṭṭhā na sutā na mutā, viññātā.

तीणि सच्‍चानि न दिट्ठा न सुता न मुता, विञ्‍ञाता। दुक्खसच्‍चं सिया दिट्ठं, सिया सुतं, सिया मुतं, सिया विञ्‍ञातं, सिया न दिट्ठं न सुतं न मुतं, विञ्‍ञातं।

Tīṇi saccāni na diṭṭhā na sutā na mutā, viññātā. Dukkhasaccaṃ siyā diṭṭhaṃ, siyā sutaṃ, siyā mutaṃ, siyā viññātaṃ, siyā na diṭṭhaṃ na sutaṃ na mutaṃ, viññātaṃ.

बावीसतिन्द्रिया न दिट्ठा न सुता न मुता, विञ्‍ञाता। नव हेतू न दिट्ठा न सुता न मुता, विञ्‍ञाता। चत्तारो आहारा न दिट्ठा न सुता न मुता, विञ्‍ञाता। सत्त फस्सा न दिट्ठा न सुता न मुता, विञ्‍ञाता। सत्त वेदना… सत्त सञ्‍ञा… सत्त चेतना… सत्त चित्ता न दिट्ठा न सुता न मुता, विञ्‍ञाता।

Bāvīsatindriyā na diṭṭhā na sutā na mutā, viññātā. Nava hetū na diṭṭhā na sutā na mutā, viññātā. Cattāro āhārā na diṭṭhā na sutā na mutā, viññātā. Satta phassā na diṭṭhā na sutā na mutā, viññātā. Satta vedanā… satta saññā… satta cetanā… satta cittā na diṭṭhā na sutā na mutā, viññātā.

१०. तिकादिदस्सनवारो

10. Tikādidassanavāro

१. कुसलत्तिकं

1. Kusalattikaṃ

१०३८. पञ्‍चन्‍नं खन्धानं कति कुसला, कति अकुसला, कति अब्याकता…पे॰… सत्तन्‍नं चित्तानं कति कुसला, कति अकुसला, कति अब्याकता?

1038. Pañcannaṃ khandhānaṃ kati kusalā, kati akusalā, kati abyākatā…pe… sattannaṃ cittānaṃ kati kusalā, kati akusalā, kati abyākatā?

रूपक्खन्धो अब्याकतो। चत्तारो खन्धा सिया कुसला, सिया अकुसला, सिया अब्याकता। दसायतना अब्याकता। द्वायतना सिया कुसला, सिया अकुसला, सिया अब्याकता। सोळस धातुयो अब्याकता। द्वे धातुयो सिया कुसला, सिया अकुसला, सिया अब्याकता। समुदयसच्‍चं अकुसलं। मग्गसच्‍चं कुसलं। निरोधसच्‍चं अब्याकतं। दुक्खसच्‍चं सिया कुसलं, सिया अकुसलं, सिया अब्याकतं।

Rūpakkhandho abyākato. Cattāro khandhā siyā kusalā, siyā akusalā, siyā abyākatā. Dasāyatanā abyākatā. Dvāyatanā siyā kusalā, siyā akusalā, siyā abyākatā. Soḷasa dhātuyo abyākatā. Dve dhātuyo siyā kusalā, siyā akusalā, siyā abyākatā. Samudayasaccaṃ akusalaṃ. Maggasaccaṃ kusalaṃ. Nirodhasaccaṃ abyākataṃ. Dukkhasaccaṃ siyā kusalaṃ, siyā akusalaṃ, siyā abyākataṃ.

दसिन्द्रिया अब्याकता। दोमनस्सिन्द्रियं अकुसलं। अनञ्‍ञातञ्‍ञस्सामीतिन्द्रियं कुसलं। चत्तारिन्द्रिया सिया कुसला, सिया अब्याकता। छ इन्द्रिया सिया कुसला, सिया अकुसला, सिया अब्याकता।

Dasindriyā abyākatā. Domanassindriyaṃ akusalaṃ. Anaññātaññassāmītindriyaṃ kusalaṃ. Cattārindriyā siyā kusalā, siyā abyākatā. Cha indriyā siyā kusalā, siyā akusalā, siyā abyākatā.

तयो कुसलहेतू कुसला। तयो अकुसलहेतू अकुसला। तयो अब्याकतहेतू अब्याकता। कबळीकारो आहारो अब्याकतो। तयो आहारा सिया कुसला, सिया अकुसला, सिया अब्याकता। छ फस्सा अब्याकता। मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सो सिया कुसलो, सिया अकुसलो, सिया अब्याकतो। छ वेदना… छ सञ्‍ञा… छ चेतना… छ चित्ता अब्याकता। मनोविञ्‍ञाणधातु सिया कुसला, सिया अकुसला, सिया अब्याकता।

Tayo kusalahetū kusalā. Tayo akusalahetū akusalā. Tayo abyākatahetū abyākatā. Kabaḷīkāro āhāro abyākato. Tayo āhārā siyā kusalā, siyā akusalā, siyā abyākatā. Cha phassā abyākatā. Manoviññāṇadhātusamphasso siyā kusalo, siyā akusalo, siyā abyākato. Cha vedanā… cha saññā… cha cetanā… cha cittā abyākatā. Manoviññāṇadhātu siyā kusalā, siyā akusalā, siyā abyākatā.

२. वेदनातिकं

2. Vedanātikaṃ

१०३९. पञ्‍चन्‍नं खन्धानं कति सुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता, कति दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्ता, कति अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता…पे॰… सत्तन्‍नं चित्तानं कति सुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता, कति दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्ता, कति अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता?

1039. Pañcannaṃ khandhānaṃ kati sukhāya vedanāya sampayuttā, kati dukkhāya vedanāya sampayuttā, kati adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā…pe… sattannaṃ cittānaṃ kati sukhāya vedanāya sampayuttā, kati dukkhāya vedanāya sampayuttā, kati adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā?

द्वे खन्धा न वत्तब्बा सुखाय वेदनाय सम्पयुत्तातिपि, दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्तातिपि, अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्तातिपि। तयो खन्धा सिया सुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता, सिया दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्ता, सिया अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता।

Dve khandhā na vattabbā sukhāya vedanāya sampayuttātipi, dukkhāya vedanāya sampayuttātipi, adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttātipi. Tayo khandhā siyā sukhāya vedanāya sampayuttā, siyā dukkhāya vedanāya sampayuttā, siyā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā.

दसायतना न वत्तब्बा सुखाय वेदनाय सम्पयुत्तातिपि, दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्तातिपि, अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्तातिपि। मनायतनं सिया सुखाय वेदनाय सम्पयुत्तं, सिया दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्तं, सिया अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्तं। धम्मायतनं सिया सुखाय वेदनाय सम्पयुत्तं, सिया दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्तं, सिया अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्तं, सिया न वत्तब्बं सुखाय वेदनाय सम्पयुत्तन्तिपि, दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्तन्तिपि, अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्तन्तिपि।

Dasāyatanā na vattabbā sukhāya vedanāya sampayuttātipi, dukkhāya vedanāya sampayuttātipi, adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttātipi. Manāyatanaṃ siyā sukhāya vedanāya sampayuttaṃ, siyā dukkhāya vedanāya sampayuttaṃ, siyā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttaṃ. Dhammāyatanaṃ siyā sukhāya vedanāya sampayuttaṃ, siyā dukkhāya vedanāya sampayuttaṃ, siyā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttaṃ, siyā na vattabbaṃ sukhāya vedanāya sampayuttantipi, dukkhāya vedanāya sampayuttantipi, adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttantipi.

दस धातुयो न वत्तब्बा सुखाय वेदनाय सम्पयुत्तातिपि, दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्तातिपि, अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्तातिपि। पञ्‍च धातुयो अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता, कायविञ्‍ञाणधातु सिया सुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता, सिया दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्ता। मनोविञ्‍ञाणधातु सिया सुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता, सिया दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्ता, सिया अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता। धम्मधातु सिया सुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता, सिया दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्ता, सिया अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता, सिया न वत्तब्बा सुखाय वेदनाय सम्पयुत्तातिपि, दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्तातिपि, अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्तातिपि।

Dasa dhātuyo na vattabbā sukhāya vedanāya sampayuttātipi, dukkhāya vedanāya sampayuttātipi, adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttātipi. Pañca dhātuyo adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā, kāyaviññāṇadhātu siyā sukhāya vedanāya sampayuttā, siyā dukkhāya vedanāya sampayuttā. Manoviññāṇadhātu siyā sukhāya vedanāya sampayuttā, siyā dukkhāya vedanāya sampayuttā, siyā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā. Dhammadhātu siyā sukhāya vedanāya sampayuttā, siyā dukkhāya vedanāya sampayuttā, siyā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā, siyā na vattabbā sukhāya vedanāya sampayuttātipi, dukkhāya vedanāya sampayuttātipi, adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttātipi.

द्वे सच्‍चा सिया सुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता, सिया अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता। निरोधसच्‍चं न वत्तब्बं सुखाय वेदनाय सम्पयुत्तन्तिपि, दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्तन्तिपि, अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्तन्तिपि। दुक्खसच्‍चं सिया सुखाय वेदनाय सम्पयुत्तं, सिया दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्तं, सिया अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्तं, सिया न वत्तब्बं सुखाय वेदनाय सम्पयुत्तन्तिपि, दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्तन्तिपि, अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्तन्तिपि।

Dve saccā siyā sukhāya vedanāya sampayuttā, siyā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā. Nirodhasaccaṃ na vattabbaṃ sukhāya vedanāya sampayuttantipi, dukkhāya vedanāya sampayuttantipi, adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttantipi. Dukkhasaccaṃ siyā sukhāya vedanāya sampayuttaṃ, siyā dukkhāya vedanāya sampayuttaṃ, siyā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttaṃ, siyā na vattabbaṃ sukhāya vedanāya sampayuttantipi, dukkhāya vedanāya sampayuttantipi, adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttantipi.

द्वादसिन्द्रिया न वत्तब्बा सुखाय वेदनाय सम्पयुत्तातिपि, दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्तातिपि, अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्तातिपि। छ इन्द्रिया सिया सुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता, सिया अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता। तीणिन्द्रिया सिया सुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता, सिया दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्ता , सिया अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता। जीवितिन्द्रियं सिया सुखाय वेदनाय सम्पयुत्तं, सिया दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्तं, सिया अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्तं, सिया न वत्तब्बं सुखाय वेदनाय सम्पयुत्तन्तिपि, दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्तन्तिपि, अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्तन्तिपि।

Dvādasindriyā na vattabbā sukhāya vedanāya sampayuttātipi, dukkhāya vedanāya sampayuttātipi, adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttātipi. Cha indriyā siyā sukhāya vedanāya sampayuttā, siyā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā. Tīṇindriyā siyā sukhāya vedanāya sampayuttā, siyā dukkhāya vedanāya sampayuttā , siyā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā. Jīvitindriyaṃ siyā sukhāya vedanāya sampayuttaṃ, siyā dukkhāya vedanāya sampayuttaṃ, siyā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttaṃ, siyā na vattabbaṃ sukhāya vedanāya sampayuttantipi, dukkhāya vedanāya sampayuttantipi, adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttantipi.

दोसो अकुसलहेतु दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्तो। सत्त हेतू सिया सुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता, सिया अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता। मोहो अकुसलहेतु सिया सुखाय वेदनाय सम्पयुत्तो, सिया दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्तो, सिया दुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्तो।

Doso akusalahetu dukkhāya vedanāya sampayutto. Satta hetū siyā sukhāya vedanāya sampayuttā, siyā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā. Moho akusalahetu siyā sukhāya vedanāya sampayutto, siyā dukkhāya vedanāya sampayutto, siyā dukkhamasukhāya vedanāya sampayutto.

कबळीकारो आहारो न वत्तब्बो सुखाय वेदनाय सम्पयुत्तोति पि, दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्तोतिपि, अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्तोतिपि। तयो आहारा सिया सुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता, सिया दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्ता, सिया अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता।

Kabaḷīkāro āhāro na vattabbo sukhāya vedanāya sampayuttoti pi, dukkhāya vedanāya sampayuttotipi, adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttotipi. Tayo āhārā siyā sukhāya vedanāya sampayuttā, siyā dukkhāya vedanāya sampayuttā, siyā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā.

पञ्‍च फस्सा अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता। कायविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सो सिया सुखाय वेदनाय सम्पयुत्तो, सिया दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्तो। मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सो सिया सुखाय वेदनाय सम्पयुत्तो, सिया दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्तो, सिया अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्तो।

Pañca phassā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā. Kāyaviññāṇadhātusamphasso siyā sukhāya vedanāya sampayutto, siyā dukkhāya vedanāya sampayutto. Manoviññāṇadhātusamphasso siyā sukhāya vedanāya sampayutto, siyā dukkhāya vedanāya sampayutto, siyā adukkhamasukhāya vedanāya sampayutto.

सत्त वेदना न वत्तब्बा सुखाय वेदनाय सम्पयुत्तातिपि, दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्तातिपि, अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्तातिपि। पञ्‍च सञ्‍ञा… पञ्‍च चेतना… पञ्‍च चित्ता अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता, कायविञ्‍ञाणधातु सिया सुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता, सिया दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्ता। मनोविञ्‍ञाणधातु सिया सुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता, सिया दुक्खाय वेदनाय सम्पयुत्ता, सिया अदुक्खमसुखाय वेदनाय सम्पयुत्ता।

Satta vedanā na vattabbā sukhāya vedanāya sampayuttātipi, dukkhāya vedanāya sampayuttātipi, adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttātipi. Pañca saññā… pañca cetanā… pañca cittā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā, kāyaviññāṇadhātu siyā sukhāya vedanāya sampayuttā, siyā dukkhāya vedanāya sampayuttā. Manoviññāṇadhātu siyā sukhāya vedanāya sampayuttā, siyā dukkhāya vedanāya sampayuttā, siyā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā.

३. विपाकत्तिकं

3. Vipākattikaṃ

१०४०. पञ्‍चन्‍नं खन्धानं कति विपाका, कति विपाकधम्मधम्मा, कति नेवविपाकनविपाकधम्मधम्मा…पे॰… सत्तन्‍नं चित्तानं कति विपाका, कति विपाकधम्मधम्मा, कति नेवविपाकनविपाकधम्मधम्मा?

1040. Pañcannaṃ khandhānaṃ kati vipākā, kati vipākadhammadhammā, kati nevavipākanavipākadhammadhammā…pe… sattannaṃ cittānaṃ kati vipākā, kati vipākadhammadhammā, kati nevavipākanavipākadhammadhammā?

रूपक्खन्धो नेवविपाकनविपाकधम्मधम्मो। चत्तारो खन्धा सिया विपाका, सिया विपाकधम्मधम्मा, सिया नेवविपाकनविपाकधम्मधम्मा।

Rūpakkhandho nevavipākanavipākadhammadhammo. Cattāro khandhā siyā vipākā, siyā vipākadhammadhammā, siyā nevavipākanavipākadhammadhammā.

दसायतना नेवविपाकनविपाकधम्मधम्मा। द्वायतना सिया विपाका, सिया विपाकधम्मधम्मा, सिया नेवविपाकनविपाकधम्मधम्मा।

Dasāyatanā nevavipākanavipākadhammadhammā. Dvāyatanā siyā vipākā, siyā vipākadhammadhammā, siyā nevavipākanavipākadhammadhammā.

दस धातुयो नेवविपाकनविपाकधम्मधम्मा। पञ्‍च धातुयो विपाका। मनोधातु सिया विपाका, सिया नेवविपाकनविपाकधम्मधम्मा। द्वे धातुयो सिया विपाका सिया विपाकधम्मधम्मा, सिया नेवविपाकनविपाकधम्मधम्मा।

Dasa dhātuyo nevavipākanavipākadhammadhammā. Pañca dhātuyo vipākā. Manodhātu siyā vipākā, siyā nevavipākanavipākadhammadhammā. Dve dhātuyo siyā vipākā siyā vipākadhammadhammā, siyā nevavipākanavipākadhammadhammā.

द्वे सच्‍चा विपाकधम्मधम्मा। निरोधसच्‍चं नेवविपाकनविपाकधम्मधम्मं। दुक्खसच्‍चं सिया विपाकं, सिया विपाकधम्मधम्मं, सिया नेवविपाकनविपाकधम्मधम्मं।

Dve saccā vipākadhammadhammā. Nirodhasaccaṃ nevavipākanavipākadhammadhammaṃ. Dukkhasaccaṃ siyā vipākaṃ, siyā vipākadhammadhammaṃ, siyā nevavipākanavipākadhammadhammaṃ.

सत्तिन्द्रिया नेवविपाकनविपाकधम्मधम्मा। तीणिन्द्रिया विपाका। द्विन्द्रिया विपाकधम्मधम्मा। अञ्‍ञिन्द्रियं सिया विपाकं, सिया विपाकधम्मधम्मं। नविन्द्रिया सिया विपाका, सिया विपाकधम्मधम्मा, सिया नेवविपाकनविपाकधम्मधम्मा।

Sattindriyā nevavipākanavipākadhammadhammā. Tīṇindriyā vipākā. Dvindriyā vipākadhammadhammā. Aññindriyaṃ siyā vipākaṃ, siyā vipākadhammadhammaṃ. Navindriyā siyā vipākā, siyā vipākadhammadhammā, siyā nevavipākanavipākadhammadhammā.

छ हेतू विपाकधम्मधम्मा। तयो अब्याकतहेतू सिया विपाका, सिया नेवविपाकनविपाकधम्मधम्मा।

Cha hetū vipākadhammadhammā. Tayo abyākatahetū siyā vipākā, siyā nevavipākanavipākadhammadhammā.

कबळीकारो आहारो नेवविपाकनविपाकधम्मधम्मो। तयो आहारा सिया विपाका, सिया विपाकधम्मधम्मा, सिया नेवविपाकनविपाकधम्मधम्मा। पञ्‍च फस्सा विपाका। मनोधातुसम्फस्सो सिया विपाको, सिया नेवविपाकनविपाकधम्मधम्मो। मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सो सिया विपाको, सिया विपाकधम्मधम्मो, सिया नेवविपाकनविपाकधम्मधम्मो। पञ्‍च वेदना… पञ्‍च सञ्‍ञा… पञ्‍च चेतना… पञ्‍च चित्ता विपाका। मनोधातु सिया विपाका, सिया नेवविपाकनविपाकधम्मधम्मा। मनोविञ्‍ञाणधातु सिया विपाका, सिया विपाकधम्मधम्मा, सिया नेवविपाकनविपाकधम्मधम्मा।

Kabaḷīkāro āhāro nevavipākanavipākadhammadhammo. Tayo āhārā siyā vipākā, siyā vipākadhammadhammā, siyā nevavipākanavipākadhammadhammā. Pañca phassā vipākā. Manodhātusamphasso siyā vipāko, siyā nevavipākanavipākadhammadhammo. Manoviññāṇadhātusamphasso siyā vipāko, siyā vipākadhammadhammo, siyā nevavipākanavipākadhammadhammo. Pañca vedanā… pañca saññā… pañca cetanā… pañca cittā vipākā. Manodhātu siyā vipākā, siyā nevavipākanavipākadhammadhammā. Manoviññāṇadhātu siyā vipākā, siyā vipākadhammadhammā, siyā nevavipākanavipākadhammadhammā.

४. उपादिन्‍नत्तिकं

4. Upādinnattikaṃ

१०४१. पञ्‍चन्‍नं खन्धानं कति उपादिन्‍नुपादानिया, कति अनुपादिन्‍नुपादानिया, कति अनुपादिन्‍नअनुपादानिया…पे॰… सत्तन्‍नं चित्तानं कति उपादिन्‍नुपादानिया, कति अनुपादिन्‍नुपादानिया, कति अनुपादिन्‍नअनुपादानिया?

1041. Pañcannaṃ khandhānaṃ kati upādinnupādāniyā, kati anupādinnupādāniyā, kati anupādinnaanupādāniyā…pe… sattannaṃ cittānaṃ kati upādinnupādāniyā, kati anupādinnupādāniyā, kati anupādinnaanupādāniyā?

रूपक्खन्धो सिया उपादिन्‍नुपादानियो, सिया अनुपादिन्‍नुपादानियो ४। चत्तारो खन्धा सिया उपादिन्‍नुपादानिया, सिया अनुपादिन्‍नुपादानिया, सिया अनुपादिन्‍नअनुपादानिया।

Rūpakkhandho siyā upādinnupādāniyo, siyā anupādinnupādāniyo 4. Cattāro khandhā siyā upādinnupādāniyā, siyā anupādinnupādāniyā, siyā anupādinnaanupādāniyā.

पञ्‍चायतना उपादिन्‍नुपादानिया। सद्दायतनं अनुपादिन्‍नुपादानियं। चत्तारो आयतना सिया उपादिन्‍नुपादानिया, सिया अनुपादिन्‍नुपादानिया। द्वायतना सिया उपादिन्‍नुपादानिया, सिया अनुपादिन्‍नुपादानिया, सिया अनुपादिन्‍नअनुपादानिया।

Pañcāyatanā upādinnupādāniyā. Saddāyatanaṃ anupādinnupādāniyaṃ. Cattāro āyatanā siyā upādinnupādāniyā, siyā anupādinnupādāniyā. Dvāyatanā siyā upādinnupādāniyā, siyā anupādinnupādāniyā, siyā anupādinnaanupādāniyā.

दस धातुयो उपादिन्‍नुपादानिया। सद्दधातु अनुपादिन्‍नुपादानिया। पञ्‍च धातुयो सिया उपादिन्‍नुपादानिया, सिया अनुपादिन्‍नुपादानिया। द्वे धातुयो सिया उपादिन्‍नुपादानिया, सिया अनुपादिन्‍नुपादानिया, सिया अनुपादिन्‍नअनुपादानिया।

Dasa dhātuyo upādinnupādāniyā. Saddadhātu anupādinnupādāniyā. Pañca dhātuyo siyā upādinnupādāniyā, siyā anupādinnupādāniyā. Dve dhātuyo siyā upādinnupādāniyā, siyā anupādinnupādāniyā, siyā anupādinnaanupādāniyā.

समुदयसच्‍चं अनुपादिन्‍नुपादानियं। द्वे सच्‍चा अनुपादिन्‍नअनुपादानिया। दुक्खसच्‍चं सिया उपादिन्‍नुपादानियं, सिया अनुपादिन्‍नुपादानियं।

Samudayasaccaṃ anupādinnupādāniyaṃ. Dve saccā anupādinnaanupādāniyā. Dukkhasaccaṃ siyā upādinnupādāniyaṃ, siyā anupādinnupādāniyaṃ.

नविन्द्रिया उपादिन्‍नुपादानिया। दोमनस्सिन्द्रियं अनुपादिन्‍नुपादानियं। तीणिन्द्रिया अनुपादिन्‍नअनुपादानिया। नविन्द्रिया सिया उपादिन्‍नुपादानिया, सिया अनुपादिन्‍नुपादानिया, सिया अनुपादिन्‍नअनुपादानिया। तयो अकुसलहेतू अनुपादिन्‍नुपादानिया। तयो कुसलहेतू सिया अनुपादिन्‍नुपादानिया, सिया अनुपादिन्‍नअनुपादानिया। तयो अब्याकतहेतू सिया उपादिन्‍नुपादानिया, सिया अनुपादिन्‍नुपादानिया, सिया अनुपादिन्‍नअनुपादानिया।

Navindriyā upādinnupādāniyā. Domanassindriyaṃ anupādinnupādāniyaṃ. Tīṇindriyā anupādinnaanupādāniyā. Navindriyā siyā upādinnupādāniyā, siyā anupādinnupādāniyā, siyā anupādinnaanupādāniyā. Tayo akusalahetū anupādinnupādāniyā. Tayo kusalahetū siyā anupādinnupādāniyā, siyā anupādinnaanupādāniyā. Tayo abyākatahetū siyā upādinnupādāniyā, siyā anupādinnupādāniyā, siyā anupādinnaanupādāniyā.

कबळीकारो आहारो सिया उपादिन्‍नुपादानियो, सिया अनुपादिन्‍नुपादानियो। तयो आहारा सिया उपादिन्‍नुपादानिया, सिया अनुपादिन्‍नुपादानिया, सिया अनुपादिन्‍नअनुपादानिया ।

Kabaḷīkāro āhāro siyā upādinnupādāniyo, siyā anupādinnupādāniyo. Tayo āhārā siyā upādinnupādāniyā, siyā anupādinnupādāniyā, siyā anupādinnaanupādāniyā .

पञ्‍च फस्सा उपादिन्‍नुपादानिया। मनोधातुसम्फस्सो सिया उपादिन्‍नुपादानियो, सिया अनुपादिन्‍नुपादानियो। मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सो सिया उपादिन्‍नुपादानियो, सिया अनुपादिन्‍नुपादानियो, सिया अनुपादिन्‍नअनुपादानियो। पञ्‍च वेदना… पञ्‍च सञ्‍ञा… पञ्‍च चेतना… पञ्‍च चित्ता उपादिन्‍नुपादानिया। मनोधातु सिया उपादिन्‍नुपादानिया, सिया अनुपादिन्‍नुपादानिया। मनोविञ्‍ञाणधातु सिया उपादिन्‍नुपादानिया, सिया अनुपादिन्‍नुपादानिया, सिया अनुपादिन्‍नअनुपादानिया।

Pañca phassā upādinnupādāniyā. Manodhātusamphasso siyā upādinnupādāniyo, siyā anupādinnupādāniyo. Manoviññāṇadhātusamphasso siyā upādinnupādāniyo, siyā anupādinnupādāniyo, siyā anupādinnaanupādāniyo. Pañca vedanā… pañca saññā… pañca cetanā… pañca cittā upādinnupādāniyā. Manodhātu siyā upādinnupādāniyā, siyā anupādinnupādāniyā. Manoviññāṇadhātu siyā upādinnupādāniyā, siyā anupādinnupādāniyā, siyā anupādinnaanupādāniyā.

५. वितक्‍कत्तिकं

5. Vitakkattikaṃ

१०४२. पञ्‍चन्‍नं खन्धानं कति सवितक्‍कसविचारा, कति अवितक्‍कविचारमत्ता, कति अवितक्‍कअविचारा…पे॰… सत्तन्‍नं चित्तानं कति सवितक्‍कसविचारा, कति अवितक्‍कविचारमत्ता, कति अवितक्‍कअविचारा?

1042. Pañcannaṃ khandhānaṃ kati savitakkasavicārā, kati avitakkavicāramattā, kati avitakkaavicārā…pe… sattannaṃ cittānaṃ kati savitakkasavicārā, kati avitakkavicāramattā, kati avitakkaavicārā?

रूपक्खन्धो अवितक्‍कअविचारो। तयो खन्धा सिया सवितक्‍कसविचारा, सिया अवितक्‍कविचारमत्ता, सिया अवितक्‍कअविचारा। सङ्खारक्खन्धो सिया सवितक्‍कसविचारो, सिया अवितक्‍कविचारमत्तो, सिया अवितक्‍कअविचारो सिया न वत्तब्बो सवितक्‍कसविचारोतिपि , अवितक्‍कविचारमत्तोतिपि, अवितक्‍कअविचारोतिपि।

Rūpakkhandho avitakkaavicāro. Tayo khandhā siyā savitakkasavicārā, siyā avitakkavicāramattā, siyā avitakkaavicārā. Saṅkhārakkhandho siyā savitakkasavicāro, siyā avitakkavicāramatto, siyā avitakkaavicāro siyā na vattabbo savitakkasavicārotipi , avitakkavicāramattotipi, avitakkaavicārotipi.

दसायतना अवितक्‍कअविचारा। मनायतनं सिया सवितक्‍कसविचारं, सिया अवितक्‍कविचारमत्तं, सिया अवितक्‍कअविचारं। धम्मायतनं सिया सवितक्‍कसविचारं, सिया अवितक्‍कविचारमत्तं, सिया अवितक्‍कअविचारं, सिया न वत्तब्बं सवितक्‍कसविचारन्तिपि, अवितक्‍कविचारमत्तन्तिपि, अवितक्‍कअविचारन्तिपि।

Dasāyatanā avitakkaavicārā. Manāyatanaṃ siyā savitakkasavicāraṃ, siyā avitakkavicāramattaṃ, siyā avitakkaavicāraṃ. Dhammāyatanaṃ siyā savitakkasavicāraṃ, siyā avitakkavicāramattaṃ, siyā avitakkaavicāraṃ, siyā na vattabbaṃ savitakkasavicārantipi, avitakkavicāramattantipi, avitakkaavicārantipi.

पन्‍नरस धातुयो अवितक्‍कअविचारा। मनोधातु सवितक्‍कसविचारा। मनोविञ्‍ञाणधातु सिया सवितक्‍कसविचारा, सिया अवितक्‍कविचारमत्ता, सिया अवितक्‍कअविचारा। धम्मधातु सिया सवितक्‍कसविचारा, सिया अवितक्‍कविचारमत्ता, सिया अवितक्‍कअविचारा, सिया न वत्तब्बा सवितक्‍कसविचारातिपि, अवितक्‍कविचारमत्तातिपि, अवितक्‍कअविचारातिपि।

Pannarasa dhātuyo avitakkaavicārā. Manodhātu savitakkasavicārā. Manoviññāṇadhātu siyā savitakkasavicārā, siyā avitakkavicāramattā, siyā avitakkaavicārā. Dhammadhātu siyā savitakkasavicārā, siyā avitakkavicāramattā, siyā avitakkaavicārā, siyā na vattabbā savitakkasavicārātipi, avitakkavicāramattātipi, avitakkaavicārātipi.

समुदयसच्‍चं सवितक्‍कसविचारं। निरोधसच्‍चं अवितक्‍कअविचारं। मग्गसच्‍चं सिया सवितक्‍कसविचारं, सिया अवितक्‍कविचारमत्तं, सिया अवितक्‍कअविचारं। दुक्खसच्‍चं सिया सवितक्‍कसविचारं, सिया अवितक्‍कविचारमत्तं, सिया अवितक्‍कअविचारं, सिया न वत्तब्बं सवितक्‍कसविचारन्तिपि, अवितक्‍कविचारमत्तन्तिपि, अवितक्‍कअविचारन्तिपि।

Samudayasaccaṃ savitakkasavicāraṃ. Nirodhasaccaṃ avitakkaavicāraṃ. Maggasaccaṃ siyā savitakkasavicāraṃ, siyā avitakkavicāramattaṃ, siyā avitakkaavicāraṃ. Dukkhasaccaṃ siyā savitakkasavicāraṃ, siyā avitakkavicāramattaṃ, siyā avitakkaavicāraṃ, siyā na vattabbaṃ savitakkasavicārantipi, avitakkavicāramattantipi, avitakkaavicārantipi.

नविन्द्रिया अवितक्‍कअविचारा। दोमनस्सिन्द्रियं सवितक्‍कसविचारं। उपेक्खिन्द्रियं सिया सवितक्‍कसविचारं, सिया अवितक्‍कअविचारं। एकादसिन्द्रिया सिया सवितक्‍कसविचारा, सिया अवितक्‍कविचारमत्ता, सिया अवितक्‍कअविचारा।

Navindriyā avitakkaavicārā. Domanassindriyaṃ savitakkasavicāraṃ. Upekkhindriyaṃ siyā savitakkasavicāraṃ, siyā avitakkaavicāraṃ. Ekādasindriyā siyā savitakkasavicārā, siyā avitakkavicāramattā, siyā avitakkaavicārā.

तयो अकुसलहेतू सवितक्‍कसविचारा। छ हेतू सिया सवितक्‍कसविचारा, सिया अवितक्‍कविचारमत्ता, सिया अवितक्‍कअविचारा। कबळीकारो आहारो अवितक्‍कअविचारो। तयो आहारा सिया सवितक्‍कसविचारा, सिया अवितक्‍कविचारमत्ता, सिया अवितक्‍कअविचारा। पञ्‍च फस्सा अवितक्‍कअविचारा। मनोधातुसम्फस्सो सवितक्‍कसविचारो। मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सो सिया सवितक्‍कसविचारो, सिया अवितक्‍कविचारमत्तो, सिया अवितक्‍कअविचारो। पञ्‍च वेदना… पञ्‍च सञ्‍ञा… पञ्‍च चेतना… पञ्‍च चित्ता अवितक्‍कअविचारा मनोधातु सवितक्‍कसविचारा , मनोविञ्‍ञाणधातु सिया सवितक्‍कसविचारा, सिया अवितक्‍कविचारमत्ता, सिया अवितक्‍कअविचारा।

Tayo akusalahetū savitakkasavicārā. Cha hetū siyā savitakkasavicārā, siyā avitakkavicāramattā, siyā avitakkaavicārā. Kabaḷīkāro āhāro avitakkaavicāro. Tayo āhārā siyā savitakkasavicārā, siyā avitakkavicāramattā, siyā avitakkaavicārā. Pañca phassā avitakkaavicārā. Manodhātusamphasso savitakkasavicāro. Manoviññāṇadhātusamphasso siyā savitakkasavicāro, siyā avitakkavicāramatto, siyā avitakkaavicāro. Pañca vedanā… pañca saññā… pañca cetanā… pañca cittā avitakkaavicārā manodhātu savitakkasavicārā , manoviññāṇadhātu siyā savitakkasavicārā, siyā avitakkavicāramattā, siyā avitakkaavicārā.

(१) रूपदुकं

(1) Rūpadukaṃ

१०४३. पञ्‍चन्‍नं खन्धानं कति रूपा, कति अरूपा…पे॰… सत्तन्‍नं चित्तानं कति रूपा, कति अरूपा?

1043. Pañcannaṃ khandhānaṃ kati rūpā, kati arūpā…pe… sattannaṃ cittānaṃ kati rūpā, kati arūpā?

रूपक्खन्धो रूपं। चत्तारो खन्धा अरूपा। दसायतना रूपा। मनायतनं अरूपं। धम्मायतनं सिया रूपं, सिया अरूपं। दस धातुयो रूपा। सत्त धातुयो अरूपा। धम्मधातु सिया रूपा, सिया अरूपा। तीणि सच्‍चानि अरूपा। दुक्खसच्‍चं सिया रूपं, सिया अरूपं। सत्तिन्द्रिया रूपा। चुद्दसिन्द्रिया अरूपा। जीवितिन्द्रियं सिया रूपं, सिया अरूपं। नव हेतू अरूपा। कबळीकारो आहारो रूपं। तयो आहारा अरूपा। सत्त फस्सा अरूपा। सत्त वेदना… सत्त सञ्‍ञा… सत्त चेतना सत्त चित्ता अरूपा।

Rūpakkhandho rūpaṃ. Cattāro khandhā arūpā. Dasāyatanā rūpā. Manāyatanaṃ arūpaṃ. Dhammāyatanaṃ siyā rūpaṃ, siyā arūpaṃ. Dasa dhātuyo rūpā. Satta dhātuyo arūpā. Dhammadhātu siyā rūpā, siyā arūpā. Tīṇi saccāni arūpā. Dukkhasaccaṃ siyā rūpaṃ, siyā arūpaṃ. Sattindriyā rūpā. Cuddasindriyā arūpā. Jīvitindriyaṃ siyā rūpaṃ, siyā arūpaṃ. Nava hetū arūpā. Kabaḷīkāro āhāro rūpaṃ. Tayo āhārā arūpā. Satta phassā arūpā. Satta vedanā… satta saññā… satta cetanā satta cittā arūpā.

(२) लोकियदुकं

(2) Lokiyadukaṃ

१०४४. पञ्‍चन्‍नं खन्धानं कति लोकिया, कति लोकुत्तरा? द्वादसन्‍नं आयतनानं कति लोकिया, कति लोकुत्तरा? अट्ठारसन्‍नं धातूनं कति लोकिया, कति लोकुत्तरा? चतुन्‍नं सच्‍चानं कति लोकिया, कति लोकुत्तरा…पे॰… सत्तन्‍नं चित्तानं कति लोकिया, कति लोकुत्तरा?

1044. Pañcannaṃ khandhānaṃ kati lokiyā, kati lokuttarā? Dvādasannaṃ āyatanānaṃ kati lokiyā, kati lokuttarā? Aṭṭhārasannaṃ dhātūnaṃ kati lokiyā, kati lokuttarā? Catunnaṃ saccānaṃ kati lokiyā, kati lokuttarā…pe… sattannaṃ cittānaṃ kati lokiyā, kati lokuttarā?

रूपक्खन्धो लोकियो। चत्तारो खन्धा सिया लोकिया, सिया लोकुत्तरा। दसायतना लोकिया । द्वे आयतना सिया लोकिया , सिया लोकुत्तरा। सोळस धातुयो लोकिया। द्वे धातुयो सिया लोकिया, सिया लोकुत्तरा। द्वे सच्‍चा लोकिया। द्वे सच्‍चा लोकुत्तरा।

Rūpakkhandho lokiyo. Cattāro khandhā siyā lokiyā, siyā lokuttarā. Dasāyatanā lokiyā . Dve āyatanā siyā lokiyā , siyā lokuttarā. Soḷasa dhātuyo lokiyā. Dve dhātuyo siyā lokiyā, siyā lokuttarā. Dve saccā lokiyā. Dve saccā lokuttarā.

दसिन्द्रिया लोकिया। तीणिन्द्रिया लोकुत्तरा। नविन्द्रिया सिया लोकिया, सिया लोकुत्तरा। तयो अकुसलहेतू लोकिया। छ हेतू सिया लोकिया, सिया लोकुत्तरा। कबळीकारो आहारो लोकियो। तयो आहारा सिया लोकिया, सिया लोकुत्तरा । छ फस्सा लोकिया। मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सो सिया लोकियो, सिया लोकुत्तरो। छ वेदना लोकिया। मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सजा वेदना सिया लोकिया, सिया लोकुत्तरा। छ सञ्‍ञा लोकिया। मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सजा सञ्‍ञा सिया लोकिया, सिया लोकुत्तरा। छ चेतना लोकिया। मनोविञ्‍ञाणधातुसम्फस्सजा चेतना सिया लोकिया, सिया लोकुत्तरा। छ चित्ता लोकिया। मनोविञ्‍ञाणधातु सिया लोकिया, सिया लोकुत्तराति।

Dasindriyā lokiyā. Tīṇindriyā lokuttarā. Navindriyā siyā lokiyā, siyā lokuttarā. Tayo akusalahetū lokiyā. Cha hetū siyā lokiyā, siyā lokuttarā. Kabaḷīkāro āhāro lokiyo. Tayo āhārā siyā lokiyā, siyā lokuttarā . Cha phassā lokiyā. Manoviññāṇadhātusamphasso siyā lokiyo, siyā lokuttaro. Cha vedanā lokiyā. Manoviññāṇadhātusamphassajā vedanā siyā lokiyā, siyā lokuttarā. Cha saññā lokiyā. Manoviññāṇadhātusamphassajā saññā siyā lokiyā, siyā lokuttarā. Cha cetanā lokiyā. Manoviññāṇadhātusamphassajā cetanā siyā lokiyā, siyā lokuttarā. Cha cittā lokiyā. Manoviññāṇadhātu siyā lokiyā, siyā lokuttarāti.

अभिञ्‍ञा द्वे सारम्मणा, दिट्ठा कुसलवेदना।

Abhiññā dve sārammaṇā, diṭṭhā kusalavedanā;

विपाका च उपादिन्‍ना, वितक्‍कं रूपलोकियाति॥

Vipākā ca upādinnā, vitakkaṃ rūpalokiyāti.

धम्महदयविभङ्गो निट्ठितो।

Dhammahadayavibhaṅgo niṭṭhito.

विभङ्गपकरणं निट्ठितं।

Vibhaṅgapakaraṇaṃ niṭṭhitaṃ.

Footnotes:

1. कबळिंकारो आहारो (सी॰ स्या॰)

2. kabaḷiṃkāro āhāro (sī. syā.)

3. केचि (स्या॰)

4. keci (syā.)

5. अवसेसा सत्ता (?)

6. avasesā sattā (?)

7. सम्मतिदेवा (स्या॰)

8. sammatidevā (syā.)

9. चातुम्महाराजिके (सी॰ स्या॰)

10. cātummahārājike (sī. syā.)

11. अप्पं वा भिय्यो वा (स्या॰ क॰) दी॰ नि॰ २.७

12. appaṃ vā bhiyyo vā (syā. ka.) dī. ni. 2.7

13. रत्तिदिवो (क॰) अ॰ नि॰ ३.७१

14. rattidivo (ka.) a. ni. 3.71

15. छपि ते (स्या॰)

16. chapi te (syā.)

17. एको कप्पो (स्या॰)

18. eko kappo (syā.)

19. भवग्गं वापि (स्या॰)

20. पुन गच्छन्ति (स्या॰)

21. bhavaggaṃ vāpi (syā.)

22. puna gacchanti (syā.)

टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / विभङ्ग-मूलटीका • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / १८. धम्महदयविभङ्गो • 18. Dhammahadayavibhaṅgo

टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / विभङ्ग-अनुटीका • Vibhaṅga-anuṭīkā / १८. धम्महदयविभङ्गो • 18. Dhammahadayavibhaṅgo

© 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea^® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
Contact