| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
೭. ಧಮ್ಮಕಥಾವಣ್ಣನಾ
7. Dhammakathāvaṇṇanā
೮೮೭-೮೮೮. ಇದಾನಿ ಧಮ್ಮಕಥಾ ನಾಮ ಹೋತಿ। ತತ್ಥ ಯಸ್ಮಾ ರೂಪಾದಯೋ ರೂಪಾದಿಸಭಾವೇನ ನಿಯತಾ ನ ತಂ ಸಭಾವಂ ವಿಜಹನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಬ್ಬಧಮ್ಮಾ ನಿಯತಾತಿ ಯೇಸಂ ಲದ್ಧಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಅನ್ಧಕಾನಞ್ಚೇವ ಏಕಚ್ಚಾನಞ್ಚ ಉತ್ತರಾಪಥಕಾನಂ; ತೇ ಸನ್ಧಾಯ ಸಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮಾತಿ ಪುಚ್ಛಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ, ಪಟಿಞ್ಞಾ ಇತರಸ್ಸ। ಅಥ ನಂ ‘‘ಸಚೇ ತೇ ನಿಯತಾ, ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತಾ ವಾ ಸಿಯುಂ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತಾ ವಾ, ಇತೋ ಅಞ್ಞೋ ನಿಯಾಮೋ ನಾಮ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ಚೋದೇತುಂ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತಾತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಚ ಪಟಿಞ್ಞಾ ಚ ಪರವಾದಿಸ್ಸ। ರೂಪಂ ರೂಪಟ್ಠೇನಾತಿಆದಿ ಯೇನತ್ಥೇನ ನಿಯತಾತಿ ವದತಿ, ತಸ್ಸ ವಸೇನ ಚೋದೇತುಂ ವುತ್ತಂ। ತತ್ರಾಯಂ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ – ರೂಪಞ್ಹಿ ರೂಪಟ್ಠೇನ ನಿಯತನ್ತಿ ರೂಪಂ ರೂಪಮೇವ, ನ ವೇದನಾದಿಸಭಾವನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಇತೋ ಅಞ್ಞಥಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ಕಸ್ಮಾ? ರೂಪಟ್ಠತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ರೂಪಸ್ಸ ಅಭಾವಾ। ರೂಪಸಭಾವೋ ಹಿ ರೂಪಟ್ಠೋ, ರೂಪಸಭಾವೋ ಚ ರೂಪಮೇವ, ನ ರೂಪತೋ ಅಞ್ಞೋ। ವೇದನಾದೀಹಿ ಪನಸ್ಸ ನಾನತ್ತಪಞ್ಞಾಪನತ್ಥಂ ಏಸ ವೋಹಾರೋ ಹೋತೀತಿ। ತಸ್ಮಾ ‘‘ರೂಪಂ ರೂಪಟ್ಠೇನ ನಿಯತ’’ನ್ತಿ ವದನ್ತೇನ ರೂಪಂ ನಿಯತನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ನಿಯತಞ್ಚ ನಾಮ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತಂ ವಾ ಸಿಯಾ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತಂ ವಾ, ಇತೋ ಅಞ್ಞೋ ನಿಯಾಮೋ ನಾಮ ನತ್ಥೀತಿ। ಅಥ ಕಸ್ಮಾ ಪಟಿಜಾನಾತೀತಿ? ಅತ್ಥನ್ತರವಸೇನ। ರೂಪಂ ರೂಪಟ್ಠೇನ ನಿಯತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಹಿ ರೂಪಂ ರೂಪಮೇವ, ನ ವೇದನಾದಿಸಭಾವನ್ತಿ ಅಯಮತ್ಥೋ। ತಸ್ಮಾ ಪಟಿಜಾನಾತಿ। ಇತೋ ಅಞ್ಞಥಾ ಪನಸ್ಸ ನಿಯತತ್ತಂ ನತ್ಥೀತಿ ಪುನ ತೇನೇವ ನಯೇನ ಚೋದೇತುಂ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತನ್ತಿಆದಿಮಾಹ । ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವ। ತೇನ ಹಿ ರೂಪನ್ತಿ ಲದ್ಧಿಪಿ ಅಯೋನಿಸೋ ಪತಿಟ್ಠಾಪಿತತ್ತಾ ಅಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತಾವ ಹೋತೀತಿ।
887-888. Idāni dhammakathā nāma hoti. Tattha yasmā rūpādayo rūpādisabhāvena niyatā na taṃ sabhāvaṃ vijahanti, tasmā sabbadhammā niyatāti yesaṃ laddhi, seyyathāpi andhakānañceva ekaccānañca uttarāpathakānaṃ; te sandhāya sabbe dhammāti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘sace te niyatā, micchattaniyatā vā siyuṃ sammattaniyatā vā, ito añño niyāmo nāma natthī’’ti codetuṃ micchattaniyatātiādimāha. Tattha paṭikkhepo ca paṭiññā ca paravādissa. Rūpaṃ rūpaṭṭhenātiādi yenatthena niyatāti vadati, tassa vasena codetuṃ vuttaṃ. Tatrāyaṃ adhippāyo – rūpañhi rūpaṭṭhena niyatanti rūpaṃ rūpameva, na vedanādisabhāvanti adhippāyena vattabbaṃ, ito aññathā na vattabbaṃ. Kasmā? Rūpaṭṭhato aññassa rūpassa abhāvā. Rūpasabhāvo hi rūpaṭṭho, rūpasabhāvo ca rūpameva, na rūpato añño. Vedanādīhi panassa nānattapaññāpanatthaṃ esa vohāro hotīti. Tasmā ‘‘rūpaṃ rūpaṭṭhena niyata’’nti vadantena rūpaṃ niyatanti vuttaṃ hoti. Niyatañca nāma micchattaniyataṃ vā siyā sammattaniyataṃ vā, ito añño niyāmo nāma natthīti. Atha kasmā paṭijānātīti? Atthantaravasena. Rūpaṃ rūpaṭṭhena niyatanti ettha hi rūpaṃ rūpameva, na vedanādisabhāvanti ayamattho. Tasmā paṭijānāti. Ito aññathā panassa niyatattaṃ natthīti puna teneva nayena codetuṃ micchattaniyatantiādimāha . Taṃ sabbaṃ uttānatthameva. Tena hi rūpanti laddhipi ayoniso patiṭṭhāpitattā appatiṭṭhitāva hotīti.
ಧಮ್ಮಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Dhammakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಕಥಾವತ್ಥುಪಾಳಿ • Kathāvatthupāḷi / (೨೦೬) ೭. ಧಮ್ಮಕಥಾ • (206) 7. Dhammakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ೭. ಧಮ್ಮಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 7. Dhammakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ೭. ಧಮ್ಮಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 7. Dhammakathāvaṇṇanā
