Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā

    7. ධම්‌මකථාවණ්‌ණනා

    7. Dhammakathāvaṇṇanā

    887-888. රූපසභාවො රූපට්‌ඨොති ආහ ‘‘රූපට්‌ඨො නාම කොචි රූපතො අඤ්‌ඤො නත්‌ථී’’ති. යං පන යතො අඤ්‌ඤං, න තං තංසභාවන්‌ති ආහ ‘‘රූපට්‌ඨතො අඤ්‌ඤං රූපඤ්‌ච න හොතී’’ති, රූපමෙව න හොතීති අත්‌ථො. එතෙන බ්‍යතිරෙකතො තමත්‌ථං සාධෙති. තස්‌මාති යස්‌මා රූපතො අඤ්‌ඤො රූපට්‌ඨො නත්‌ථි, රූපට්‌ඨතො ච අඤ්‌ඤං රූපං, තස්‌මා රූපං රූපමෙව රූපසභාවමෙවාති එව-කාරෙන නිවත්‌තිතං දස්‌සෙති ‘‘න වෙදනාදිසභාව’’න්‌ති. අධිප්‌පායෙනාති රූපරූපට්‌ඨානං අනඤ්‌ඤත්‌තාධිප්‌පායෙන. අඤ්‌ඤථාති තෙසං අඤ්‌ඤත්‌තෙ රූපට්‌ඨෙන නියමෙන රූපං නියතන්‌ති වත්‌තබ්‌බන්‌ති යොජනා. දස්‌සිතොයෙව හොති අත්‌ථතො ආපන්‌නත්‌තා. න හි අභින්‌නෙ වත්‌ථුස්‌මිං පරියායන්‌තරභෙදං කරොති. අඤ්‌ඤත්‌තන්‌ති රූපසභාවානං රූපරූපට්‌ඨානඤ්‌ච. සසාමිනිද්‌දෙසසිද්‌ධාභෙදා ‘‘සිලාපුත්‌තකස්‌ස සරීර’’න්‌ති විය, කප්‌පනාමත්‌තතො චායං භෙදො, න පරමත්‌ථතොති ආහ ‘‘ගහෙත්‌වා විය පවත්‌තො’’ති. වෙදනාදීහි නානත්‌තමෙවාති වෙදනාදීහි අඤ්‌ඤත්‌තමෙව. සො සභාවොති සො රූපසභාවො. නානත්‌තසඤ්‌ඤාපනත්‌ථන්‌ති රූපස්‌ස සභාවො, න වෙදනාදීනන්‌ති එවං භෙදස්‌ස ඤාපනත්‌ථං. තඤ්‌ච වචනන්‌ති ‘‘රූපං රූපට්‌ඨෙන න නියත’’න්‌ති වචනං. වුත්‌තප්‌පකාරෙනාති ‘‘රූපට්‌ඨතො අඤ්‌ඤස්‌ස රූපස්‌ස අභාවා’’තිආදිනා වුත්‌තාකාරෙන. යදි සදොසං, අථ කස්‌මා පටිජානාතීති යොජනා.

    887-888. Rūpasabhāvo rūpaṭṭhoti āha ‘‘rūpaṭṭho nāma koci rūpato añño natthī’’ti. Yaṃ pana yato aññaṃ, na taṃ taṃsabhāvanti āha ‘‘rūpaṭṭhato aññaṃ rūpañca na hotī’’ti, rūpameva na hotīti attho. Etena byatirekato tamatthaṃ sādheti. Tasmāti yasmā rūpato añño rūpaṭṭho natthi, rūpaṭṭhato ca aññaṃ rūpaṃ, tasmā rūpaṃ rūpameva rūpasabhāvamevāti eva-kārena nivattitaṃ dasseti ‘‘na vedanādisabhāva’’nti. Adhippāyenāti rūparūpaṭṭhānaṃ anaññattādhippāyena. Aññathāti tesaṃ aññatte rūpaṭṭhena niyamena rūpaṃ niyatanti vattabbanti yojanā. Dassitoyeva hoti atthato āpannattā. Na hi abhinne vatthusmiṃ pariyāyantarabhedaṃ karoti. Aññattanti rūpasabhāvānaṃ rūparūpaṭṭhānañca. Sasāminiddesasiddhābhedā ‘‘silāputtakassa sarīra’’nti viya, kappanāmattato cāyaṃ bhedo, na paramatthatoti āha ‘‘gahetvā viya pavatto’’ti. Vedanādīhi nānattamevāti vedanādīhi aññattameva. So sabhāvoti so rūpasabhāvo. Nānattasaññāpanatthanti rūpassa sabhāvo, na vedanādīnanti evaṃ bhedassa ñāpanatthaṃ. Tañca vacananti ‘‘rūpaṃ rūpaṭṭhena na niyata’’nti vacanaṃ. Vuttappakārenāti ‘‘rūpaṭṭhato aññassa rūpassa abhāvā’’tiādinā vuttākārena. Yadi sadosaṃ, atha kasmā paṭijānātīti yojanā.

    වුත්‌තමෙව කාරණන්‌ති ‘‘රූපං රූපමෙව, න වෙදනාදිසභාව’’න්‌ති එවං වුත්‌තමෙව යුත්‌තිං. පරෙන චොදිතන්‌ති ‘‘න වත්‌තබ්‌බං රූපං රූපට්‌ඨෙන නියත’’න්‌තිආදිනා පරවාදිනො චොදනං සන්‌ධායාහ. තමෙව කාරණං දස්‌සෙත්‌වාති තමෙව යථාවුත්‌තං යුත්‌තිං ‘‘එත්‌ථ හී’’තිආදිනා දස්‌සෙත්‌වා. චොදනං නිවත්‌තෙතීති ‘‘අථ කස්‌මා පටිජානාතී’’ති වුත්‌තං චොදනං නිවත්‌තෙති. යමත්‌ථං සන්‌ධාය ‘‘ඉතො අඤ්‌ඤථා’’ති වුත්‌තං, තං දස්‌සෙතුං ‘‘රූපාදී’’තිආදි වුත්‌තං.

    Vuttameva kāraṇanti ‘‘rūpaṃ rūpameva, na vedanādisabhāva’’nti evaṃ vuttameva yuttiṃ. Parena coditanti ‘‘na vattabbaṃ rūpaṃ rūpaṭṭhena niyata’’ntiādinā paravādino codanaṃ sandhāyāha. Tameva kāraṇaṃ dassetvāti tameva yathāvuttaṃ yuttiṃ ‘‘ettha hī’’tiādinā dassetvā. Codanaṃ nivattetīti ‘‘atha kasmā paṭijānātī’’ti vuttaṃ codanaṃ nivatteti. Yamatthaṃ sandhāya ‘‘ito aññathā’’ti vuttaṃ, taṃ dassetuṃ ‘‘rūpādī’’tiādi vuttaṃ.

    ධම්‌මකථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Dhammakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.

    එකවීසතිමවග්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Ekavīsatimavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (206) 7. ධම්‌මකථා • (206) 7. Dhammakathā

    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්‌මපිටක (අට්‌ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 7. ධම්‌මකථාවණ්‌ණනා • 7. Dhammakathāvaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 7. ධම්‌මකථාවණ්‌ණනා • 7. Dhammakathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact