| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੭. ਧਮ੍ਮਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
7. Dhammakathāvaṇṇanā
੮੮੭-੮੮੮. ਇਦਾਨਿ ਧਮ੍ਮਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਰੂਪਾਦਯੋ ਰੂਪਾਦਿਸਭਾવੇਨ ਨਿਯਤਾ ਨ ਤਂ ਸਭਾવਂ વਿਜਹਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਾ ਨਿਯਤਾਤਿ ਯੇਸਂ ਲਦ੍ਧਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਅਨ੍ਧਕਾਨਞ੍ਚੇવ ਏਕਚ੍ਚਾਨਞ੍ਚ ਉਤ੍ਤਰਾਪਥਕਾਨਂ; ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ। ਅਥ ਨਂ ‘‘ਸਚੇ ਤੇ ਨਿਯਤਾ, ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਨਿਯਤਾ વਾ ਸਿਯੁਂ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਤਾ વਾ, ਇਤੋ ਅਞ੍ਞੋ ਨਿਯਾਮੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਚੋਦੇਤੁਂ ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਨਿਯਤਾਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਚ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਚ ਪਰવਾਦਿਸ੍ਸ। ਰੂਪਂ ਰੂਪਟ੍ਠੇਨਾਤਿਆਦਿ ਯੇਨਤ੍ਥੇਨ ਨਿਯਤਾਤਿ વਦਤਿ, ਤਸ੍ਸ વਸੇਨ ਚੋਦੇਤੁਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਰੂਪਞ੍ਹਿ ਰੂਪਟ੍ਠੇਨ ਨਿਯਤਨ੍ਤਿ ਰੂਪਂ ਰੂਪਮੇવ, ਨ વੇਦਨਾਦਿਸਭਾવਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਇਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਕਸ੍ਮਾ? ਰੂਪਟ੍ਠਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਰੂਪਸ੍ਸ ਅਭਾવਾ। ਰੂਪਸਭਾવੋ ਹਿ ਰੂਪਟ੍ਠੋ, ਰੂਪਸਭਾવੋ ਚ ਰੂਪਮੇવ, ਨ ਰੂਪਤੋ ਅਞ੍ਞੋ। વੇਦਨਾਦੀਹਿ ਪਨਸ੍ਸ ਨਾਨਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾਪਨਤ੍ਥਂ ਏਸ વੋਹਾਰੋ ਹੋਤੀਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਰੂਪਂ ਰੂਪਟ੍ਠੇਨ ਨਿਯਤ’’ਨ੍ਤਿ વਦਨ੍ਤੇਨ ਰੂਪਂ ਨਿਯਤਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਨਿਯਤਞ੍ਚ ਨਾਮ ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਨਿਯਤਂ વਾ ਸਿਯਾ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਤਂ વਾ, ਇਤੋ ਅਞ੍ਞੋ ਨਿਯਾਮੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ। ਅਥ ਕਸ੍ਮਾ ਪਟਿਜਾਨਾਤੀਤਿ? ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰવਸੇਨ। ਰੂਪਂ ਰੂਪਟ੍ਠੇਨ ਨਿਯਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਰੂਪਂ ਰੂਪਮੇવ, ਨ વੇਦਨਾਦਿਸਭਾવਨ੍ਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ। ਤਸ੍ਮਾ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਇਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਪਨਸ੍ਸ ਨਿਯਤਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਪੁਨ ਤੇਨੇવ ਨਯੇਨ ਚੋਦੇਤੁਂ ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਨਿਯਤਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ । ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવ। ਤੇਨ ਹਿ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਿਪਿ ਅਯੋਨਿਸੋ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾવ ਹੋਤੀਤਿ।
887-888. Idāni dhammakathā nāma hoti. Tattha yasmā rūpādayo rūpādisabhāvena niyatā na taṃ sabhāvaṃ vijahanti, tasmā sabbadhammā niyatāti yesaṃ laddhi, seyyathāpi andhakānañceva ekaccānañca uttarāpathakānaṃ; te sandhāya sabbe dhammāti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘sace te niyatā, micchattaniyatā vā siyuṃ sammattaniyatā vā, ito añño niyāmo nāma natthī’’ti codetuṃ micchattaniyatātiādimāha. Tattha paṭikkhepo ca paṭiññā ca paravādissa. Rūpaṃ rūpaṭṭhenātiādi yenatthena niyatāti vadati, tassa vasena codetuṃ vuttaṃ. Tatrāyaṃ adhippāyo – rūpañhi rūpaṭṭhena niyatanti rūpaṃ rūpameva, na vedanādisabhāvanti adhippāyena vattabbaṃ, ito aññathā na vattabbaṃ. Kasmā? Rūpaṭṭhato aññassa rūpassa abhāvā. Rūpasabhāvo hi rūpaṭṭho, rūpasabhāvo ca rūpameva, na rūpato añño. Vedanādīhi panassa nānattapaññāpanatthaṃ esa vohāro hotīti. Tasmā ‘‘rūpaṃ rūpaṭṭhena niyata’’nti vadantena rūpaṃ niyatanti vuttaṃ hoti. Niyatañca nāma micchattaniyataṃ vā siyā sammattaniyataṃ vā, ito añño niyāmo nāma natthīti. Atha kasmā paṭijānātīti? Atthantaravasena. Rūpaṃ rūpaṭṭhena niyatanti ettha hi rūpaṃ rūpameva, na vedanādisabhāvanti ayamattho. Tasmā paṭijānāti. Ito aññathā panassa niyatattaṃ natthīti puna teneva nayena codetuṃ micchattaniyatantiādimāha . Taṃ sabbaṃ uttānatthameva. Tena hi rūpanti laddhipi ayoniso patiṭṭhāpitattā appatiṭṭhitāva hotīti.
ਧਮ੍ਮਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
Dhammakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / (੨੦੬) ੭. ਧਮ੍ਮਕਥਾ • (206) 7. Dhammakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੭. ਧਮ੍ਮਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 7. Dhammakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੭. ਧਮ੍ਮਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 7. Dhammakathāvaṇṇanā
