Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പഞ്ചപകരണ-അനുടീകാ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
൭. ധമ്മകഥാവണ്ണനാ
7. Dhammakathāvaṇṇanā
൮൮൭-൮൮൮. രൂപസഭാവോ രൂപട്ഠോതി ആഹ ‘‘രൂപട്ഠോ നാമ കോചി രൂപതോ അഞ്ഞോ നത്ഥീ’’തി. യം പന യതോ അഞ്ഞം, ന തം തംസഭാവന്തി ആഹ ‘‘രൂപട്ഠതോ അഞ്ഞം രൂപഞ്ച ന ഹോതീ’’തി, രൂപമേവ ന ഹോതീതി അത്ഥോ. ഏതേന ബ്യതിരേകതോ തമത്ഥം സാധേതി. തസ്മാതി യസ്മാ രൂപതോ അഞ്ഞോ രൂപട്ഠോ നത്ഥി, രൂപട്ഠതോ ച അഞ്ഞം രൂപം, തസ്മാ രൂപം രൂപമേവ രൂപസഭാവമേവാതി ഏവ-കാരേന നിവത്തിതം ദസ്സേതി ‘‘ന വേദനാദിസഭാവ’’ന്തി. അധിപ്പായേനാതി രൂപരൂപട്ഠാനം അനഞ്ഞത്താധിപ്പായേന. അഞ്ഞഥാതി തേസം അഞ്ഞത്തേ രൂപട്ഠേന നിയമേന രൂപം നിയതന്തി വത്തബ്ബന്തി യോജനാ. ദസ്സിതോയേവ ഹോതി അത്ഥതോ ആപന്നത്താ. ന ഹി അഭിന്നേ വത്ഥുസ്മിം പരിയായന്തരഭേദം കരോതി. അഞ്ഞത്തന്തി രൂപസഭാവാനം രൂപരൂപട്ഠാനഞ്ച. സസാമിനിദ്ദേസസിദ്ധാഭേദാ ‘‘സിലാപുത്തകസ്സ സരീര’’ന്തി വിയ, കപ്പനാമത്തതോ ചായം ഭേദോ, ന പരമത്ഥതോതി ആഹ ‘‘ഗഹേത്വാ വിയ പവത്തോ’’തി. വേദനാദീഹി നാനത്തമേവാതി വേദനാദീഹി അഞ്ഞത്തമേവ. സോ സഭാവോതി സോ രൂപസഭാവോ. നാനത്തസഞ്ഞാപനത്ഥന്തി രൂപസ്സ സഭാവോ, ന വേദനാദീനന്തി ഏവം ഭേദസ്സ ഞാപനത്ഥം. തഞ്ച വചനന്തി ‘‘രൂപം രൂപട്ഠേന ന നിയത’’ന്തി വചനം. വുത്തപ്പകാരേനാതി ‘‘രൂപട്ഠതോ അഞ്ഞസ്സ രൂപസ്സ അഭാവാ’’തിആദിനാ വുത്താകാരേന. യദി സദോസം, അഥ കസ്മാ പടിജാനാതീതി യോജനാ.
887-888. Rūpasabhāvo rūpaṭṭhoti āha ‘‘rūpaṭṭho nāma koci rūpato añño natthī’’ti. Yaṃ pana yato aññaṃ, na taṃ taṃsabhāvanti āha ‘‘rūpaṭṭhato aññaṃ rūpañca na hotī’’ti, rūpameva na hotīti attho. Etena byatirekato tamatthaṃ sādheti. Tasmāti yasmā rūpato añño rūpaṭṭho natthi, rūpaṭṭhato ca aññaṃ rūpaṃ, tasmā rūpaṃ rūpameva rūpasabhāvamevāti eva-kārena nivattitaṃ dasseti ‘‘na vedanādisabhāva’’nti. Adhippāyenāti rūparūpaṭṭhānaṃ anaññattādhippāyena. Aññathāti tesaṃ aññatte rūpaṭṭhena niyamena rūpaṃ niyatanti vattabbanti yojanā. Dassitoyeva hoti atthato āpannattā. Na hi abhinne vatthusmiṃ pariyāyantarabhedaṃ karoti. Aññattanti rūpasabhāvānaṃ rūparūpaṭṭhānañca. Sasāminiddesasiddhābhedā ‘‘silāputtakassa sarīra’’nti viya, kappanāmattato cāyaṃ bhedo, na paramatthatoti āha ‘‘gahetvā viya pavatto’’ti. Vedanādīhi nānattamevāti vedanādīhi aññattameva. So sabhāvoti so rūpasabhāvo. Nānattasaññāpanatthanti rūpassa sabhāvo, na vedanādīnanti evaṃ bhedassa ñāpanatthaṃ. Tañca vacananti ‘‘rūpaṃ rūpaṭṭhena na niyata’’nti vacanaṃ. Vuttappakārenāti ‘‘rūpaṭṭhato aññassa rūpassa abhāvā’’tiādinā vuttākārena. Yadi sadosaṃ, atha kasmā paṭijānātīti yojanā.
വുത്തമേവ കാരണന്തി ‘‘രൂപം രൂപമേവ, ന വേദനാദിസഭാവ’’ന്തി ഏവം വുത്തമേവ യുത്തിം. പരേന ചോദിതന്തി ‘‘ന വത്തബ്ബം രൂപം രൂപട്ഠേന നിയത’’ന്തിആദിനാ പരവാദിനോ ചോദനം സന്ധായാഹ. തമേവ കാരണം ദസ്സേത്വാതി തമേവ യഥാവുത്തം യുത്തിം ‘‘ഏത്ഥ ഹീ’’തിആദിനാ ദസ്സേത്വാ. ചോദനം നിവത്തേതീതി ‘‘അഥ കസ്മാ പടിജാനാതീ’’തി വുത്തം ചോദനം നിവത്തേതി. യമത്ഥം സന്ധായ ‘‘ഇതോ അഞ്ഞഥാ’’തി വുത്തം, തം ദസ്സേതും ‘‘രൂപാദീ’’തിആദി വുത്തം.
Vuttameva kāraṇanti ‘‘rūpaṃ rūpameva, na vedanādisabhāva’’nti evaṃ vuttameva yuttiṃ. Parena coditanti ‘‘na vattabbaṃ rūpaṃ rūpaṭṭhena niyata’’ntiādinā paravādino codanaṃ sandhāyāha. Tameva kāraṇaṃ dassetvāti tameva yathāvuttaṃ yuttiṃ ‘‘ettha hī’’tiādinā dassetvā. Codanaṃ nivattetīti ‘‘atha kasmā paṭijānātī’’ti vuttaṃ codanaṃ nivatteti. Yamatthaṃ sandhāya ‘‘ito aññathā’’ti vuttaṃ, taṃ dassetuṃ ‘‘rūpādī’’tiādi vuttaṃ.
ധമ്മകഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Dhammakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
ഏകവീസതിമവഗ്ഗവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Ekavīsatimavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / കഥാവത്ഥുപാളി • Kathāvatthupāḷi / (൨൦൬) ൭. ധമ്മകഥാ • (206) 7. Dhammakathā
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / അഭിധമ്മപിടക (അട്ഠകഥാ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / പഞ്ചപകരണ-അട്ഠകഥാ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ൭. ധമ്മകഥാവണ്ണനാ • 7. Dhammakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-മൂലടീകാ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ൭. ധമ്മകഥാവണ്ണനാ • 7. Dhammakathāvaṇṇanā