| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៦. ធម្មកថិកសុត្តវណ្ណនា
6. Dhammakathikasuttavaṇṇanā
១៦. និព្ពិន្ទនត្ថាយាតិ និព្ពិទានុបស្សនាបដិលាភាយ។ សា ហិ ជរាមរណសីសេន វុត្តេសុ សង្ខតធម្មេសុ និព្ពិន្ទនាការេន បវត្តតិ។ វិរជ្ជនត្ថាយាតិ វិរាគានុបស្សនាបដិលាភាយ។ សីលតោ បដ្ឋាយាតិ វិវដ្ដសន្និស្សិតសីលសមាទានតោ បដ្ឋាយ។ សោតាបត្តិយង្គេហិ សមន្នាគតោ វិវដ្ដសន្និស្សិតសីលេ បតិដ្ឋិតោ ឧបាសកោបិ បគេវ ចតុបារិសុទ្ធិសីលេ បតិដ្ឋិតោ ភិក្ខុ សម្មាបដិបន្នោ នាម។ តេនាហ ‘‘យាវ អរហត្តមគ្គា បដិបន្នោតិ វេទិតព្ពោ’’តិ។ និព្ពានធម្មស្សាតិ និព្ពានាវហស្ស អរិយស្ស មគ្គស្ស។ អនុរូបសភាវភូតន្តិ និព្ពានាធិគមស្ស អនុច្ឆវិកសភាវភូតំ។ និព្ពិទាតិ ឥមិនា វុដ្ឋានគាមិនិបរិយោសានំ វិបស្សនំ វទតិ។ វិរាគា និរោធាតិ បទទ្វយេន អរិយមគ្គំ, ឥតរេន ផលំ។ ឯត្ថាតិ ឥមស្មិំ សុត្តេ។ ឯកេន នយេនាតិ បឋមេន នយេន។ តត្ថ ហិ ភគវា តេន ភិក្ខុនា ធម្មកថិកលក្ខណំ បុច្ឆិតោ តំ មត្ថកំ បាបេត្វា វិស្សជ្ជេសិ។ យោ ហិ វិបស្សនំ មគ្គំ អនុបាទាវិមុត្តិំ បាបេត្វា កថេតុំ សក្កោតិ, សោ ឯកន្តធម្មកថិកោ។ តេនាហ ‘‘ធម្មកថិកស្ស បុច្ឆា កថិតា’’តិ។ ទ្វីហីតិ ទុតិយតតិយនយេហិ។ តន្តិ បុច្ឆំ។ វិសេសេត្វាតិ វិសិដ្ឋំ កត្វា។ យថាបុច្ឆិតមត្តមេវ អកថេត្វា អបុច្ឆិតម្បិ អត្ថំ ទស្សេន្តោ ធម្មានុធម្មបដិបត្តិំ អនុបាទាយ វិមុត្តិសង្ខាតំ វិសេសំ បាបេត្វា។ ភគវា ហិ អប្បំ យាចិតោ ពហុំ ទេន្តោ ឧឡារបុរិសោ វិយ ធម្មកថិកលក្ខណំ បុច្ឆិតោ បដិច្ចសមុប្បាទមុខេន តញ្ចេវ តតោ ច ឧត្តរិំ ធម្មានុធម្មបដិបត្តិំ អនុបាទាវិមុត្តញ្ច វិស្សជ្ជេសិ។ តត្ថ ‘‘និព្ពិទាយ…បេ.… ធម្មំ ទេសេតី’’តិ ឥមិនា ធម្មទេសនំ វាសនាភាគិយំ កត្វា ទស្សេសិ។ ‘‘និរោធាយ បដិបន្នោ ហោតី’’តិ ឥមិនា និព្ពេធភាគិយំ, ‘‘អនុបាទាវិមុត្តោ ហោតី’’តិ ឥមិនា ទេសនំ អសេក្ខភាគិយំ កត្វា ទស្សេសិ។ តេនាហ ‘‘សេក្ខាសេក្ខភូមិយោ និទ្ទិដ្ឋា’’តិ។
16.Nibbindanatthāyāti nibbidānupassanāpaṭilābhāya. Sā hi jarāmaraṇasīsena vuttesu saṅkhatadhammesu nibbindanākārena pavattati. Virajjanatthāyāti virāgānupassanāpaṭilābhāya. Sīlato paṭṭhāyāti vivaṭṭasannissitasīlasamādānato paṭṭhāya. Sotāpattiyaṅgehi samannāgato vivaṭṭasannissitasīle patiṭṭhito upāsakopi pageva catupārisuddhisīle patiṭṭhito bhikkhu sammāpaṭipanno nāma. Tenāha ‘‘yāva arahattamaggā paṭipannoti veditabbo’’ti. Nibbānadhammassāti nibbānāvahassa ariyassa maggassa. Anurūpasabhāvabhūtanti nibbānādhigamassa anucchavikasabhāvabhūtaṃ. Nibbidāti iminā vuṭṭhānagāminipariyosānaṃ vipassanaṃ vadati. Virāgā nirodhāti padadvayena ariyamaggaṃ, itarena phalaṃ. Etthāti imasmiṃ sutte. Ekena nayenāti paṭhamena nayena. Tattha hi bhagavā tena bhikkhunā dhammakathikalakkhaṇaṃ pucchito taṃ matthakaṃ pāpetvā vissajjesi. Yo hi vipassanaṃ maggaṃ anupādāvimuttiṃ pāpetvā kathetuṃ sakkoti, so ekantadhammakathiko. Tenāha ‘‘dhammakathikassa pucchā kathitā’’ti. Dvīhīti dutiyatatiyanayehi. Tanti pucchaṃ. Visesetvāti visiṭṭhaṃ katvā. Yathāpucchitamattameva akathetvā apucchitampi atthaṃ dassento dhammānudhammapaṭipattiṃ anupādāya vimuttisaṅkhātaṃ visesaṃ pāpetvā. Bhagavā hi appaṃ yācito bahuṃ dento uḷārapuriso viya dhammakathikalakkhaṇaṃ pucchito paṭiccasamuppādamukhena tañceva tato ca uttariṃ dhammānudhammapaṭipattiṃ anupādāvimuttañca vissajjesi. Tattha ‘‘nibbidāya…pe… dhammaṃ desetī’’ti iminā dhammadesanaṃ vāsanābhāgiyaṃ katvā dassesi. ‘‘Nirodhāya paṭipanno hotī’’ti iminā nibbedhabhāgiyaṃ, ‘‘anupādāvimutto hotī’’ti iminā desanaṃ asekkhabhāgiyaṃ katvā dassesi. Tenāha ‘‘sekkhāsekkhabhūmiyo niddiṭṭhā’’ti.
ធម្មកថិកសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Dhammakathikasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៦. ធម្មកថិកសុត្តំ • 6. Dhammakathikasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៦. ធម្មកថិកសុត្តវណ្ណនា • 6. Dhammakathikasuttavaṇṇanā
