| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೬. ಧಮ್ಮಕಥಿಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
6. Dhammakathikasuttavaṇṇanā
೧೬. ನಿಬ್ಬಿನ್ದನತ್ಥಾಯಾತಿ ನಿಬ್ಬಿದಾನುಪಸ್ಸನಾಪಟಿಲಾಭಾಯ। ಸಾ ಹಿ ಜರಾಮರಣಸೀಸೇನ ವುತ್ತೇಸು ಸಙ್ಖತಧಮ್ಮೇಸು ನಿಬ್ಬಿನ್ದನಾಕಾರೇನ ಪವತ್ತತಿ। ವಿರಜ್ಜನತ್ಥಾಯಾತಿ ವಿರಾಗಾನುಪಸ್ಸನಾಪಟಿಲಾಭಾಯ। ಸೀಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯಾತಿ ವಿವಟ್ಟಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಸೀಲಸಮಾದಾನತೋ ಪಟ್ಠಾಯ। ಸೋತಾಪತ್ತಿಯಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ವಿವಟ್ಟಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಸೀಲೇ ಪತಿಟ್ಠಿತೋ ಉಪಾಸಕೋಪಿ ಪಗೇವ ಚತುಪಾರಿಸುದ್ಧಿಸೀಲೇ ಪತಿಟ್ಠಿತೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನೋ ನಾಮ। ತೇನಾಹ ‘‘ಯಾವ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗಾ ಪಟಿಪನ್ನೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ। ನಿಬ್ಬಾನಧಮ್ಮಸ್ಸಾತಿ ನಿಬ್ಬಾನಾವಹಸ್ಸ ಅರಿಯಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ। ಅನುರೂಪಸಭಾವಭೂತನ್ತಿ ನಿಬ್ಬಾನಾಧಿಗಮಸ್ಸ ಅನುಚ್ಛವಿಕಸಭಾವಭೂತಂ। ನಿಬ್ಬಿದಾತಿ ಇಮಿನಾ ವುಟ್ಠಾನಗಾಮಿನಿಪರಿಯೋಸಾನಂ ವಿಪಸ್ಸನಂ ವದತಿ। ವಿರಾಗಾ ನಿರೋಧಾತಿ ಪದದ್ವಯೇನ ಅರಿಯಮಗ್ಗಂ, ಇತರೇನ ಫಲಂ। ಏತ್ಥಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸುತ್ತೇ। ಏಕೇನ ನಯೇನಾತಿ ಪಠಮೇನ ನಯೇನ। ತತ್ಥ ಹಿ ಭಗವಾ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಧಮ್ಮಕಥಿಕಲಕ್ಖಣಂ ಪುಚ್ಛಿತೋ ತಂ ಮತ್ಥಕಂ ಪಾಪೇತ್ವಾ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇಸಿ। ಯೋ ಹಿ ವಿಪಸ್ಸನಂ ಮಗ್ಗಂ ಅನುಪಾದಾವಿಮುತ್ತಿಂ ಪಾಪೇತ್ವಾ ಕಥೇತುಂ ಸಕ್ಕೋತಿ, ಸೋ ಏಕನ್ತಧಮ್ಮಕಥಿಕೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಧಮ್ಮಕಥಿಕಸ್ಸ ಪುಚ್ಛಾ ಕಥಿತಾ’’ತಿ। ದ್ವೀಹೀತಿ ದುತಿಯತತಿಯನಯೇಹಿ। ತನ್ತಿ ಪುಚ್ಛಂ। ವಿಸೇಸೇತ್ವಾತಿ ವಿಸಿಟ್ಠಂ ಕತ್ವಾ। ಯಥಾಪುಚ್ಛಿತಮತ್ತಮೇವ ಅಕಥೇತ್ವಾ ಅಪುಚ್ಛಿತಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಧಮ್ಮಾನುಧಮ್ಮಪಟಿಪತ್ತಿಂ ಅನುಪಾದಾಯ ವಿಮುತ್ತಿಸಙ್ಖಾತಂ ವಿಸೇಸಂ ಪಾಪೇತ್ವಾ। ಭಗವಾ ಹಿ ಅಪ್ಪಂ ಯಾಚಿತೋ ಬಹುಂ ದೇನ್ತೋ ಉಳಾರಪುರಿಸೋ ವಿಯ ಧಮ್ಮಕಥಿಕಲಕ್ಖಣಂ ಪುಚ್ಛಿತೋ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪಾದಮುಖೇನ ತಞ್ಚೇವ ತತೋ ಚ ಉತ್ತರಿಂ ಧಮ್ಮಾನುಧಮ್ಮಪಟಿಪತ್ತಿಂ ಅನುಪಾದಾವಿಮುತ್ತಞ್ಚ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇಸಿ। ತತ್ಥ ‘‘ನಿಬ್ಬಿದಾಯ…ಪೇ॰… ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಧಮ್ಮದೇಸನಂ ವಾಸನಾಭಾಗಿಯಂ ಕತ್ವಾ ದಸ್ಸೇಸಿ। ‘‘ನಿರೋಧಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿಯಂ, ‘‘ಅನುಪಾದಾವಿಮುತ್ತೋ ಹೋತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ದೇಸನಂ ಅಸೇಕ್ಖಭಾಗಿಯಂ ಕತ್ವಾ ದಸ್ಸೇಸಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಸೇಕ್ಖಾಸೇಕ್ಖಭೂಮಿಯೋ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಾ’’ತಿ।
16.Nibbindanatthāyāti nibbidānupassanāpaṭilābhāya. Sā hi jarāmaraṇasīsena vuttesu saṅkhatadhammesu nibbindanākārena pavattati. Virajjanatthāyāti virāgānupassanāpaṭilābhāya. Sīlato paṭṭhāyāti vivaṭṭasannissitasīlasamādānato paṭṭhāya. Sotāpattiyaṅgehi samannāgato vivaṭṭasannissitasīle patiṭṭhito upāsakopi pageva catupārisuddhisīle patiṭṭhito bhikkhu sammāpaṭipanno nāma. Tenāha ‘‘yāva arahattamaggā paṭipannoti veditabbo’’ti. Nibbānadhammassāti nibbānāvahassa ariyassa maggassa. Anurūpasabhāvabhūtanti nibbānādhigamassa anucchavikasabhāvabhūtaṃ. Nibbidāti iminā vuṭṭhānagāminipariyosānaṃ vipassanaṃ vadati. Virāgā nirodhāti padadvayena ariyamaggaṃ, itarena phalaṃ. Etthāti imasmiṃ sutte. Ekena nayenāti paṭhamena nayena. Tattha hi bhagavā tena bhikkhunā dhammakathikalakkhaṇaṃ pucchito taṃ matthakaṃ pāpetvā vissajjesi. Yo hi vipassanaṃ maggaṃ anupādāvimuttiṃ pāpetvā kathetuṃ sakkoti, so ekantadhammakathiko. Tenāha ‘‘dhammakathikassa pucchā kathitā’’ti. Dvīhīti dutiyatatiyanayehi. Tanti pucchaṃ. Visesetvāti visiṭṭhaṃ katvā. Yathāpucchitamattameva akathetvā apucchitampi atthaṃ dassento dhammānudhammapaṭipattiṃ anupādāya vimuttisaṅkhātaṃ visesaṃ pāpetvā. Bhagavā hi appaṃ yācito bahuṃ dento uḷārapuriso viya dhammakathikalakkhaṇaṃ pucchito paṭiccasamuppādamukhena tañceva tato ca uttariṃ dhammānudhammapaṭipattiṃ anupādāvimuttañca vissajjesi. Tattha ‘‘nibbidāya…pe… dhammaṃ desetī’’ti iminā dhammadesanaṃ vāsanābhāgiyaṃ katvā dassesi. ‘‘Nirodhāya paṭipanno hotī’’ti iminā nibbedhabhāgiyaṃ, ‘‘anupādāvimutto hotī’’ti iminā desanaṃ asekkhabhāgiyaṃ katvā dassesi. Tenāha ‘‘sekkhāsekkhabhūmiyo niddiṭṭhā’’ti.
ಧಮ್ಮಕಥಿಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Dhammakathikasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೬. ಧಮ್ಮಕಥಿಕಸುತ್ತಂ • 6. Dhammakathikasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೬. ಧಮ್ಮಕಥಿಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 6. Dhammakathikasuttavaṇṇanā
