Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
൬. ധമ്മകഥികസുത്തവണ്ണനാ
6. Dhammakathikasuttavaṇṇanā
൧൬. നിബ്ബിന്ദനത്ഥായാതി നിബ്ബിദാനുപസ്സനാപടിലാഭായ. സാ ഹി ജരാമരണസീസേന വുത്തേസു സങ്ഖതധമ്മേസു നിബ്ബിന്ദനാകാരേന പവത്തതി. വിരജ്ജനത്ഥായാതി വിരാഗാനുപസ്സനാപടിലാഭായ. സീലതോ പട്ഠായാതി വിവട്ടസന്നിസ്സിതസീലസമാദാനതോ പട്ഠായ. സോതാപത്തിയങ്ഗേഹി സമന്നാഗതോ വിവട്ടസന്നിസ്സിതസീലേ പതിട്ഠിതോ ഉപാസകോപി പഗേവ ചതുപാരിസുദ്ധിസീലേ പതിട്ഠിതോ ഭിക്ഖു സമ്മാപടിപന്നോ നാമ. തേനാഹ ‘‘യാവ അരഹത്തമഗ്ഗാ പടിപന്നോതി വേദിതബ്ബോ’’തി. നിബ്ബാനധമ്മസ്സാതി നിബ്ബാനാവഹസ്സ അരിയസ്സ മഗ്ഗസ്സ. അനുരൂപസഭാവഭൂതന്തി നിബ്ബാനാധിഗമസ്സ അനുച്ഛവികസഭാവഭൂതം. നിബ്ബിദാതി ഇമിനാ വുട്ഠാനഗാമിനിപരിയോസാനം വിപസ്സനം വദതി. വിരാഗാ നിരോധാതി പദദ്വയേന അരിയമഗ്ഗം, ഇതരേന ഫലം. ഏത്ഥാതി ഇമസ്മിം സുത്തേ. ഏകേന നയേനാതി പഠമേന നയേന. തത്ഥ ഹി ഭഗവാ തേന ഭിക്ഖുനാ ധമ്മകഥികലക്ഖണം പുച്ഛിതോ തം മത്ഥകം പാപേത്വാ വിസ്സജ്ജേസി. യോ ഹി വിപസ്സനം മഗ്ഗം അനുപാദാവിമുത്തിം പാപേത്വാ കഥേതും സക്കോതി, സോ ഏകന്തധമ്മകഥികോ. തേനാഹ ‘‘ധമ്മകഥികസ്സ പുച്ഛാ കഥിതാ’’തി. ദ്വീഹീതി ദുതിയതതിയനയേഹി. തന്തി പുച്ഛം. വിസേസേത്വാതി വിസിട്ഠം കത്വാ. യഥാപുച്ഛിതമത്തമേവ അകഥേത്വാ അപുച്ഛിതമ്പി അത്ഥം ദസ്സേന്തോ ധമ്മാനുധമ്മപടിപത്തിം അനുപാദായ വിമുത്തിസങ്ഖാതം വിസേസം പാപേത്വാ. ഭഗവാ ഹി അപ്പം യാചിതോ ബഹും ദേന്തോ ഉളാരപുരിസോ വിയ ധമ്മകഥികലക്ഖണം പുച്ഛിതോ പടിച്ചസമുപ്പാദമുഖേന തഞ്ചേവ തതോ ച ഉത്തരിം ധമ്മാനുധമ്മപടിപത്തിം അനുപാദാവിമുത്തഞ്ച വിസ്സജ്ജേസി. തത്ഥ ‘‘നിബ്ബിദായ…പേ॰… ധമ്മം ദേസേതീ’’തി ഇമിനാ ധമ്മദേസനം വാസനാഭാഗിയം കത്വാ ദസ്സേസി. ‘‘നിരോധായ പടിപന്നോ ഹോതീ’’തി ഇമിനാ നിബ്ബേധഭാഗിയം, ‘‘അനുപാദാവിമുത്തോ ഹോതീ’’തി ഇമിനാ ദേസനം അസേക്ഖഭാഗിയം കത്വാ ദസ്സേസി. തേനാഹ ‘‘സേക്ഖാസേക്ഖഭൂമിയോ നിദ്ദിട്ഠാ’’തി.
16.Nibbindanatthāyāti nibbidānupassanāpaṭilābhāya. Sā hi jarāmaraṇasīsena vuttesu saṅkhatadhammesu nibbindanākārena pavattati. Virajjanatthāyāti virāgānupassanāpaṭilābhāya. Sīlato paṭṭhāyāti vivaṭṭasannissitasīlasamādānato paṭṭhāya. Sotāpattiyaṅgehi samannāgato vivaṭṭasannissitasīle patiṭṭhito upāsakopi pageva catupārisuddhisīle patiṭṭhito bhikkhu sammāpaṭipanno nāma. Tenāha ‘‘yāva arahattamaggā paṭipannoti veditabbo’’ti. Nibbānadhammassāti nibbānāvahassa ariyassa maggassa. Anurūpasabhāvabhūtanti nibbānādhigamassa anucchavikasabhāvabhūtaṃ. Nibbidāti iminā vuṭṭhānagāminipariyosānaṃ vipassanaṃ vadati. Virāgā nirodhāti padadvayena ariyamaggaṃ, itarena phalaṃ. Etthāti imasmiṃ sutte. Ekena nayenāti paṭhamena nayena. Tattha hi bhagavā tena bhikkhunā dhammakathikalakkhaṇaṃ pucchito taṃ matthakaṃ pāpetvā vissajjesi. Yo hi vipassanaṃ maggaṃ anupādāvimuttiṃ pāpetvā kathetuṃ sakkoti, so ekantadhammakathiko. Tenāha ‘‘dhammakathikassa pucchā kathitā’’ti. Dvīhīti dutiyatatiyanayehi. Tanti pucchaṃ. Visesetvāti visiṭṭhaṃ katvā. Yathāpucchitamattameva akathetvā apucchitampi atthaṃ dassento dhammānudhammapaṭipattiṃ anupādāya vimuttisaṅkhātaṃ visesaṃ pāpetvā. Bhagavā hi appaṃ yācito bahuṃ dento uḷārapuriso viya dhammakathikalakkhaṇaṃ pucchito paṭiccasamuppādamukhena tañceva tato ca uttariṃ dhammānudhammapaṭipattiṃ anupādāvimuttañca vissajjesi. Tattha ‘‘nibbidāya…pe… dhammaṃ desetī’’ti iminā dhammadesanaṃ vāsanābhāgiyaṃ katvā dassesi. ‘‘Nirodhāya paṭipanno hotī’’ti iminā nibbedhabhāgiyaṃ, ‘‘anupādāvimutto hotī’’ti iminā desanaṃ asekkhabhāgiyaṃ katvā dassesi. Tenāha ‘‘sekkhāsekkhabhūmiyo niddiṭṭhā’’ti.
ധമ്മകഥികസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Dhammakathikasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൬. ധമ്മകഥികസുത്തം • 6. Dhammakathikasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൬. ധമ്മകഥികസുത്തവണ്ണനാ • 6. Dhammakathikasuttavaṇṇanā