| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
៤. ធម្មញ្ញូសុត្តវណ្ណនា
4. Dhammaññūsuttavaṇṇanā
៦៨. ចតុត្ថេ សុត្តគេយ្យាទិធម្មំ ជានាតីតិ ធម្មញ្ញូ។ តស្ស តស្សេវ សុត្តគេយ្យាទិនា ភាសិតស្ស តទញ្ញស្ស សុត្តបទត្ថស្ស ពោធកស្ស សទ្ទស្ស អត្ថកុសលតាវសេន អត្ថំ ជានាតីតិ អត្ថញ្ញូ។ ‘‘ឯត្តកោម្ហិ សីលេន សមាធិនា បញ្ញាយា’’តិ ឯវំ យថា អត្តនោ បមាណជាននវសេន អត្តានំ ជានាតីតិ អត្តញ្ញូ។ បដិគ្គហណបរិភោគបរិយេសនវិស្សជ្ជនេសុ មត្តំ ជានាតីតិ មត្តញ្ញូ។ និទ្ទេសេ បន បដិគ្គហណមត្តញ្ញុតាយ ឯវ បរិភោគាទិមត្តញ្ញុតា បពោធិតា ហោតីតិ បដិគ្គហណមត្តញ្ញុតាវ ទស្សិតា។ ‘‘អយំ កាលោ ឧទ្ទេសស្ស, អយំ កាលោ បរិបុច្ឆាយ, អយំ កាលោ យោគស្ស អធិគមាយា’’តិ ឯវំ កាលំ ជានាតីតិ កាលញ្ញូ។ តត្ថ បញ្ច វស្សានិ ឧទ្ទេសស្ស កាលោ, ទស បរិបុច្ឆាយ, ឥទំ អតិសម្ពាធំ, អតិក្ខបញ្ញស្ស តាវតា កាលេន តីរេតុំ អសក្កុណេយ្យត្តា ទស វស្សានិ ឧទ្ទេសស្ស កាលោ, វីសតិ បរិបុច្ឆាយ, តតោ បរំ យោគេ កម្មំ កាតព្ពំ។ ខត្តិយបរិសាទិកំ អដ្ឋវិធំ បរិសំ ជានាតីតិ បរិសញ្ញូ។ ភិក្ខុបរិសាទិកំ ចតុព្ពិធំ, ខត្តិយបរិសាទិកំ មនុស្សបរិសំយេវ បុន ចតុព្ពិធំ គហេត្វា អដ្ឋវិធំ វទន្តិ អបរេ។ និទ្ទេសេ បនស្ស ខត្តិយបរិសាទិចតុព្ពិធបរិសគ្គហណំ និទស្សនមត្តំ ទដ្ឋព្ពំ។ ‘‘ឥមំ មេ សេវន្តស្ស អកុសលា ធម្មា បរិហាយន្តិ, កុសលា ធម្មា អភិវឌ្ឍន្តិ, តស្មា អយំ បុគ្គលោ សេវិតព្ពោ, វិបរិយាយតោ អញ្ញោ អសេវិតព្ពោ’’តិ សេវិតព្ពាសេវិតព្ពបុគ្គលំ ជានាតីតិ បុគ្គលបរោបរញ្ញូ។ ឯវញ្ហិ តេសំ បុគ្គលានំ បរោបរំ ឧក្កដ្ឋនិហីនតំ ជានាតិ នាម។ និទ្ទេសេបិស្ស សេវិតព្ពាសេវិតព្ពបុគ្គលេ វិភាវនមេវ សមណកថាកតន្តិ ទដ្ឋព្ពំ។
68. Catutthe suttageyyādidhammaṃ jānātīti dhammaññū. Tassa tasseva suttageyyādinā bhāsitassa tadaññassa suttapadatthassa bodhakassa saddassa atthakusalatāvasena atthaṃ jānātīti atthaññū. ‘‘Ettakomhi sīlena samādhinā paññāyā’’ti evaṃ yathā attano pamāṇajānanavasena attānaṃ jānātīti attaññū. Paṭiggahaṇaparibhogapariyesanavissajjanesu mattaṃ jānātīti mattaññū. Niddese pana paṭiggahaṇamattaññutāya eva paribhogādimattaññutā pabodhitā hotīti paṭiggahaṇamattaññutāva dassitā. ‘‘Ayaṃ kālo uddesassa, ayaṃ kālo paripucchāya, ayaṃ kālo yogassa adhigamāyā’’ti evaṃ kālaṃ jānātīti kālaññū. Tattha pañca vassāni uddesassa kālo, dasa paripucchāya, idaṃ atisambādhaṃ, atikkhapaññassa tāvatā kālena tīretuṃ asakkuṇeyyattā dasa vassāni uddesassa kālo, vīsati paripucchāya, tato paraṃ yoge kammaṃ kātabbaṃ. Khattiyaparisādikaṃ aṭṭhavidhaṃ parisaṃ jānātīti parisaññū. Bhikkhuparisādikaṃ catubbidhaṃ, khattiyaparisādikaṃ manussaparisaṃyeva puna catubbidhaṃ gahetvā aṭṭhavidhaṃ vadanti apare. Niddese panassa khattiyaparisādicatubbidhaparisaggahaṇaṃ nidassanamattaṃ daṭṭhabbaṃ. ‘‘Imaṃ me sevantassa akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti, tasmā ayaṃ puggalo sevitabbo, vipariyāyato añño asevitabbo’’ti sevitabbāsevitabbapuggalaṃ jānātīti puggalaparoparaññū. Evañhi tesaṃ puggalānaṃ paroparaṃ ukkaṭṭhanihīnataṃ jānāti nāma. Niddesepissa sevitabbāsevitabbapuggale vibhāvanameva samaṇakathākatanti daṭṭhabbaṃ.
ធម្មញ្ញូសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Dhammaññūsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៤. ធម្មញ្ញូសុត្តំ • 4. Dhammaññūsuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៤. ធម្មញ្ញូសុត្តវណ្ណនា • 4. Dhammaññūsuttavaṇṇanā
