| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदानपाळि • Apadānapāḷi |
९. धम्मरुचियत्थेरअपदानं
9. Dhammaruciyattheraapadānaṃ
१६४.
164.
‘‘यदा दीपङ्करो बुद्धो, सुमेधं ब्याकरी जिनो।
‘‘Yadā dīpaṅkaro buddho, sumedhaṃ byākarī jino;
‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥
‘Aparimeyye ito kappe, ayaṃ buddho bhavissati.
१६५.
165.
‘‘‘इमस्स जनिका माता, माया नाम भविस्सति।
‘‘‘Imassa janikā mātā, māyā nāma bhavissati;
पिता सुद्धोदनो नाम, अयं हेस्सति गोतमो॥
Pitā suddhodano nāma, ayaṃ hessati gotamo.
१६६.
166.
‘‘‘पधानं पदहित्वान, कत्वा दुक्करकारिकं।
‘‘‘Padhānaṃ padahitvāna, katvā dukkarakārikaṃ;
अस्सत्थमूले सम्बुद्धो, बुज्झिस्सति महायसो॥
Assatthamūle sambuddho, bujjhissati mahāyaso.
१६७.
167.
‘‘‘उपतिस्सो कोलितो च, अग्गा हेस्सन्ति सावका।
‘‘‘Upatisso kolito ca, aggā hessanti sāvakā;
१६८.
168.
‘‘‘खेमा उप्पलवण्णा च, अग्गा हेस्सन्ति साविका।
‘‘‘Khemā uppalavaṇṇā ca, aggā hessanti sāvikā;
चित्तो आळवको चेव, अग्गा हेस्सन्तुपासका॥
Citto āḷavako ceva, aggā hessantupāsakā.
१६९.
169.
‘‘‘खुज्जुत्तरा नन्दमाता, अग्गा हेस्सन्तुपासिका।
‘‘‘Khujjuttarā nandamātā, aggā hessantupāsikā;
बोधि इमस्स वीरस्स, अस्सत्थोति पवुच्चति’॥
Bodhi imassa vīrassa, assatthoti pavuccati’.
१७०.
170.
‘‘इदं सुत्वान वचनं, असमस्स महेसिनो।
‘‘Idaṃ sutvāna vacanaṃ, asamassa mahesino;
आमोदिता नरमरू, नमस्सन्ति कतञ्जली॥
Āmoditā naramarū, namassanti katañjalī.
१७१.
171.
‘‘तदाहं माणवो आसिं, मेघो नाम सुसिक्खितो।
‘‘Tadāhaṃ māṇavo āsiṃ, megho nāma susikkhito;
सुत्वा ब्याकरणं सेट्ठं, सुमेधस्स महामुने॥
Sutvā byākaraṇaṃ seṭṭhaṃ, sumedhassa mahāmune.
१७२.
172.
पब्बजन्तञ्च तं वीरं, सहाव अनुपब्बजिं॥
Pabbajantañca taṃ vīraṃ, sahāva anupabbajiṃ.
१७३.
173.
‘‘संवुतो पातिमोक्खस्मिं, इन्द्रियेसु च पञ्चसु।
‘‘Saṃvuto pātimokkhasmiṃ, indriyesu ca pañcasu;
सुद्धाजीवो सतो वीरो, जिनसासनकारको॥
Suddhājīvo sato vīro, jinasāsanakārako.
१७४.
174.
‘‘एवं विहरमानोहं, पापमित्तेन केनचि।
‘‘Evaṃ viharamānohaṃ, pāpamittena kenaci;
नियोजितो अनाचारे, सुमग्गा परिधंसितो॥
Niyojito anācāre, sumaggā paridhaṃsito.
१७५.
175.
‘‘वितक्कवसिको हुत्वा, सासनतो अपक्कमिं।
‘‘Vitakkavasiko hutvā, sāsanato apakkamiṃ;
पच्छा तेन कुमित्तेन, पयुत्तो मातुघातनं॥
Pacchā tena kumittena, payutto mātughātanaṃ.
१७६.
176.
ततो चुतो महावीचिं, उपपन्नो सुदारुणं॥
Tato cuto mahāvīciṃ, upapanno sudāruṇaṃ.
१७७.
177.
‘‘विनिपातगतो सन्तो, संसरिं दुक्खितो चिरं।
‘‘Vinipātagato santo, saṃsariṃ dukkhito ciraṃ;
न पुनो अद्दसं वीरं, सुमेधं नरपुङ्गवं॥
Na puno addasaṃ vīraṃ, sumedhaṃ narapuṅgavaṃ.
१७८.
178.
‘‘अस्मिं कप्पे समुद्दम्हि, मच्छो आसिं तिमिङ्गलो।
‘‘Asmiṃ kappe samuddamhi, maccho āsiṃ timiṅgalo;
दिस्वाहं सागरे नावं, गोचरत्थमुपागमिं॥
Disvāhaṃ sāgare nāvaṃ, gocaratthamupāgamiṃ.
१७९.
179.
‘‘दिस्वा मं वाणिजा भीता, बुद्धसेट्ठमनुस्सरुं।
‘‘Disvā maṃ vāṇijā bhītā, buddhaseṭṭhamanussaruṃ;
गोतमोति महाघोसं, सुत्वा तेहि उदीरितं॥
Gotamoti mahāghosaṃ, sutvā tehi udīritaṃ.
१८०.
180.
‘‘पुब्बसञ्ञं सरित्वान, ततो कालङ्कतो अहं।
‘‘Pubbasaññaṃ saritvāna, tato kālaṅkato ahaṃ;
सावत्थियं कुले इद्धे, जातो ब्राह्मणजातियं॥
Sāvatthiyaṃ kule iddhe, jāto brāhmaṇajātiyaṃ.
१८१.
181.
‘‘आसिं धम्मरुचि नाम, सब्बपापजिगुच्छको।
‘‘Āsiṃ dhammaruci nāma, sabbapāpajigucchako;
दिस्वाहं लोकपज्जोतं, जातिया सत्तवस्सिको॥
Disvāhaṃ lokapajjotaṃ, jātiyā sattavassiko.
१८२.
182.
‘‘महाजेतवनं गन्त्वा, पब्बजिं अनगारियं।
‘‘Mahājetavanaṃ gantvā, pabbajiṃ anagāriyaṃ;
उपेमि बुद्धं तिक्खत्तुं, रत्तिया दिवसस्स च॥
Upemi buddhaṃ tikkhattuṃ, rattiyā divasassa ca.
१८३.
183.
‘‘तदा दिस्वा मुनि आह, चिरं धम्मरुचीति मं।
‘‘Tadā disvā muni āha, ciraṃ dhammarucīti maṃ;
ततोहं अवचं बुद्धं, पुब्बकम्मपभावितं॥
Tatohaṃ avacaṃ buddhaṃ, pubbakammapabhāvitaṃ.
१८४.
184.
‘‘सुचिरं सतपुञ्ञलक्खणं, पतिपुब्बेन विसुद्धपच्चयं।
‘‘Suciraṃ satapuññalakkhaṇaṃ, patipubbena visuddhapaccayaṃ;
अहमज्जसुपेक्खनं वत, तव पस्सामि निरुपमं विग्गहं 7॥
Ahamajjasupekkhanaṃ vata, tava passāmi nirupamaṃ viggahaṃ 8.
१८५.
185.
‘‘सुचिरं विहतत्तमो मया, सुचिरक्खेन नदी विसोसिता।
‘‘Suciraṃ vihatattamo mayā, sucirakkhena nadī visositā;
सुचिरं अमलं विसोधितं, नयनं ञाणमयं महामुने॥
Suciraṃ amalaṃ visodhitaṃ, nayanaṃ ñāṇamayaṃ mahāmune.
१८६.
186.
‘‘चिरकालसमङ्गितो 9 तया, अविनट्ठो पुनरन्तरं चिरं।
‘‘Cirakālasamaṅgito 10 tayā, avinaṭṭho punarantaraṃ ciraṃ;
पुनरज्जसमागतो तया, न हि नस्सन्ति कतानि गोतम॥
Punarajjasamāgato tayā, na hi nassanti katāni gotama.
१८७.
187.
‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
१८८.
188.
‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
१८९.
189.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
इत्थं सुदं आयस्मा धम्मरुचियो थेरो इमा गाथायो
Itthaṃ sudaṃ āyasmā dhammaruciyo thero imā gāthāyo
अभासित्थाति।
Abhāsitthāti.
धम्मरुचियत्थेरस्सापदानं नवमं।
Dhammaruciyattherassāpadānaṃ navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā / १-१०. पंसुकूलसञ्ञकत्थेरअपदानादिवण्णना • 1-10. Paṃsukūlasaññakattheraapadānādivaṇṇanā
