| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi |
๙. ธมฺมรุจิยเตฺถรอปทานํ
9. Dhammaruciyattheraapadānaṃ
๑๖๔.
164.
‘‘ยทา ทีปงฺกโร พุโทฺธ, สุเมธํ พฺยากรี ชิโน;
‘‘Yadā dīpaṅkaro buddho, sumedhaṃ byākarī jino;
‘อปริเมเยฺย อิโต กเปฺป, อยํ พุโทฺธ ภวิสฺสติฯ
‘Aparimeyye ito kappe, ayaṃ buddho bhavissati.
๑๖๕.
165.
‘‘‘อิมสฺส ชนิกา มาตา, มายา นาม ภวิสฺสติ;
‘‘‘Imassa janikā mātā, māyā nāma bhavissati;
ปิตา สุโทฺธทโน นาม, อยํ เหสฺสติ โคตโมฯ
Pitā suddhodano nāma, ayaṃ hessati gotamo.
๑๖๖.
166.
‘‘‘ปธานํ ปทหิตฺวาน, กตฺวา ทุกฺกรการิกํ;
‘‘‘Padhānaṃ padahitvāna, katvā dukkarakārikaṃ;
อสฺสตฺถมูเล สมฺพุโทฺธ, พุชฺฌิสฺสติ มหายโสฯ
Assatthamūle sambuddho, bujjhissati mahāyaso.
๑๖๗.
167.
‘‘‘อุปติโสฺส โกลิโต จ, อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา;
‘‘‘Upatisso kolito ca, aggā hessanti sāvakā;
๑๖๘.
168.
‘‘‘เขมา อุปฺปลวณฺณา จ, อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา;
‘‘‘Khemā uppalavaṇṇā ca, aggā hessanti sāvikā;
จิโตฺต อาฬวโก เจว, อคฺคา เหสฺสนฺตุปาสกาฯ
Citto āḷavako ceva, aggā hessantupāsakā.
๑๖๙.
169.
‘‘‘ขุชฺชุตฺตรา นนฺทมาตา, อคฺคา เหสฺสนฺตุปาสิกา;
‘‘‘Khujjuttarā nandamātā, aggā hessantupāsikā;
โพธิ อิมสฺส วีรสฺส, อสฺสโตฺถติ ปวุจฺจติ’ฯ
Bodhi imassa vīrassa, assatthoti pavuccati’.
๑๗๐.
170.
‘‘อิทํ สุตฺวาน วจนํ, อสมสฺส มเหสิโน;
‘‘Idaṃ sutvāna vacanaṃ, asamassa mahesino;
อาโมทิตา นรมรู, นมสฺสนฺติ กตญฺชลีฯ
Āmoditā naramarū, namassanti katañjalī.
๑๗๑.
171.
‘‘ตทาหํ มาณโว อาสิํ, เมโฆ นาม สุสิกฺขิโต;
‘‘Tadāhaṃ māṇavo āsiṃ, megho nāma susikkhito;
สุตฺวา พฺยากรณํ เสฎฺฐํ, สุเมธสฺส มหามุเนฯ
Sutvā byākaraṇaṃ seṭṭhaṃ, sumedhassa mahāmune.
๑๗๒.
172.
ปพฺพชนฺตญฺจ ตํ วีรํ, สหาว อนุปพฺพชิํฯ
Pabbajantañca taṃ vīraṃ, sahāva anupabbajiṃ.
๑๗๓.
173.
‘‘สํวุโต ปาติโมกฺขสฺมิํ, อินฺทฺริเยสุ จ ปญฺจสุ;
‘‘Saṃvuto pātimokkhasmiṃ, indriyesu ca pañcasu;
สุทฺธาชีโว สโต วีโร, ชินสาสนการโกฯ
Suddhājīvo sato vīro, jinasāsanakārako.
๑๗๔.
174.
‘‘เอวํ วิหรมาโนหํ, ปาปมิเตฺตน เกนจิ;
‘‘Evaṃ viharamānohaṃ, pāpamittena kenaci;
นิโยชิโต อนาจาเร, สุมคฺคา ปริธํสิโตฯ
Niyojito anācāre, sumaggā paridhaṃsito.
๑๗๕.
175.
‘‘วิตกฺกวสิโก หุตฺวา, สาสนโต อปกฺกมิํ;
‘‘Vitakkavasiko hutvā, sāsanato apakkamiṃ;
ปจฺฉา เตน กุมิเตฺตน, ปยุโตฺต มาตุฆาตนํฯ
Pacchā tena kumittena, payutto mātughātanaṃ.
๑๗๖.
176.
ตโต จุโต มหาวีจิํ, อุปปโนฺน สุทารุณํฯ
Tato cuto mahāvīciṃ, upapanno sudāruṇaṃ.
๑๗๗.
177.
‘‘วินิปาตคโต สโนฺต, สํสริํ ทุกฺขิโต จิรํ;
‘‘Vinipātagato santo, saṃsariṃ dukkhito ciraṃ;
น ปุโน อทฺทสํ วีรํ, สุเมธํ นรปุงฺควํฯ
Na puno addasaṃ vīraṃ, sumedhaṃ narapuṅgavaṃ.
๑๗๘.
178.
‘‘อสฺมิํ กเปฺป สมุทฺทมฺหิ, มโจฺฉ อาสิํ ติมิงฺคโล;
‘‘Asmiṃ kappe samuddamhi, maccho āsiṃ timiṅgalo;
ทิสฺวาหํ สาคเร นาวํ, โคจรตฺถมุปาคมิํฯ
Disvāhaṃ sāgare nāvaṃ, gocaratthamupāgamiṃ.
๑๗๙.
179.
‘‘ทิสฺวา มํ วาณิชา ภีตา, พุทฺธเสฎฺฐมนุสฺสรุํ;
‘‘Disvā maṃ vāṇijā bhītā, buddhaseṭṭhamanussaruṃ;
โคตโมติ มหาโฆสํ, สุตฺวา เตหิ อุทีริตํฯ
Gotamoti mahāghosaṃ, sutvā tehi udīritaṃ.
๑๘๐.
180.
‘‘ปุพฺพสญฺญํ สริตฺวาน, ตโต กาลงฺกโต อหํ;
‘‘Pubbasaññaṃ saritvāna, tato kālaṅkato ahaṃ;
สาวตฺถิยํ กุเล อิเทฺธ, ชาโต พฺราหฺมณชาติยํฯ
Sāvatthiyaṃ kule iddhe, jāto brāhmaṇajātiyaṃ.
๑๘๑.
181.
‘‘อาสิํ ธมฺมรุจิ นาม, สพฺพปาปชิคุจฺฉโก;
‘‘Āsiṃ dhammaruci nāma, sabbapāpajigucchako;
ทิสฺวาหํ โลกปโชฺชตํ, ชาติยา สตฺตวสฺสิโกฯ
Disvāhaṃ lokapajjotaṃ, jātiyā sattavassiko.
๑๘๒.
182.
‘‘มหาเชตวนํ คนฺตฺวา, ปพฺพชิํ อนคาริยํ;
‘‘Mahājetavanaṃ gantvā, pabbajiṃ anagāriyaṃ;
อุเปมิ พุทฺธํ ติกฺขตฺตุํ, รตฺติยา ทิวสสฺส จฯ
Upemi buddhaṃ tikkhattuṃ, rattiyā divasassa ca.
๑๘๓.
183.
‘‘ตทา ทิสฺวา มุนิ อาห, จิรํ ธมฺมรุจีติ มํ;
‘‘Tadā disvā muni āha, ciraṃ dhammarucīti maṃ;
ตโตหํ อวจํ พุทฺธํ, ปุพฺพกมฺมปภาวิตํฯ
Tatohaṃ avacaṃ buddhaṃ, pubbakammapabhāvitaṃ.
๑๘๔.
184.
‘‘สุจิรํ สตปุญฺญลกฺขณํ, ปติปุเพฺพน วิสุทฺธปจฺจยํ;
‘‘Suciraṃ satapuññalakkhaṇaṃ, patipubbena visuddhapaccayaṃ;
อหมชฺชสุเปกฺขนํ วต, ตว ปสฺสามิ นิรุปมํ วิคฺคหํ 7ฯ
Ahamajjasupekkhanaṃ vata, tava passāmi nirupamaṃ viggahaṃ 8.
๑๘๕.
185.
‘‘สุจิรํ วิหตตฺตโม มยา, สุจิรเกฺขน นที วิโสสิตา;
‘‘Suciraṃ vihatattamo mayā, sucirakkhena nadī visositā;
สุจิรํ อมลํ วิโสธิตํ, นยนํ ญาณมยํ มหามุเนฯ
Suciraṃ amalaṃ visodhitaṃ, nayanaṃ ñāṇamayaṃ mahāmune.
๑๘๖.
186.
‘‘จิรกาลสมงฺคิโต 9 ตยา, อวินโฎฺฐ ปุนรนฺตรํ จิรํ;
‘‘Cirakālasamaṅgito 10 tayā, avinaṭṭho punarantaraṃ ciraṃ;
ปุนรชฺชสมาคโต ตยา, น หิ นสฺสนฺติ กตานิ โคตมฯ
Punarajjasamāgato tayā, na hi nassanti katāni gotama.
๑๘๗.
187.
‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสโวฯ
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
๑๘๘.
188.
‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
๑๘๙.
189.
‘‘ปฎิสมฺภิทา จตโสฺส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ธมฺมรุจิโย เถโร อิมา คาถาโย
Itthaṃ sudaṃ āyasmā dhammaruciyo thero imā gāthāyo
อภาสิตฺถาติฯ
Abhāsitthāti.
ธมฺมรุจิยเตฺถรสฺสาปทานํ นวมํฯ
Dhammaruciyattherassāpadānaṃ navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā / ๑-๑๐. ปํสุกูลสญฺญกเตฺถรอปทานาทิวณฺณนา • 1-10. Paṃsukūlasaññakattheraapadānādivaṇṇanā
