Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਪਦਾਨਪਾਲ਼ਿ • Apadānapāḷi |
੯. ਧਮ੍ਮਰੁਚਿਯਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨਂ
9. Dhammaruciyattheraapadānaṃ
੧੬੪.
164.
‘‘ਯਦਾ ਦੀਪਙ੍ਕਰੋ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਸੁਮੇਧਂ ਬ੍ਯਾਕਰੀ ਜਿਨੋ।
‘‘Yadā dīpaṅkaro buddho, sumedhaṃ byākarī jino;
‘ਅਪਰਿਮੇਯ੍ਯੇ ਇਤੋ ਕਪ੍ਪੇ, ਅਯਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ॥
‘Aparimeyye ito kappe, ayaṃ buddho bhavissati.
੧੬੫.
165.
‘‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਜਨਿਕਾ ਮਾਤਾ, ਮਾਯਾ ਨਾਮ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ।
‘‘‘Imassa janikā mātā, māyā nāma bhavissati;
ਪਿਤਾ ਸੁਦ੍ਧੋਦਨੋ ਨਾਮ, ਅਯਂ ਹੇਸ੍ਸਤਿ ਗੋਤਮੋ॥
Pitā suddhodano nāma, ayaṃ hessati gotamo.
੧੬੬.
166.
‘‘‘ਪਧਾਨਂ ਪਦਹਿਤ੍વਾਨ, ਕਤ੍વਾ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਂ।
‘‘‘Padhānaṃ padahitvāna, katvā dukkarakārikaṃ;
ਅਸ੍ਸਤ੍ਥਮੂਲੇ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ, ਬੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤਿ ਮਹਾਯਸੋ॥
Assatthamūle sambuddho, bujjhissati mahāyaso.
੧੬੭.
167.
‘‘‘ਉਪਤਿਸ੍ਸੋ ਕੋਲਿਤੋ ਚ, ਅਗ੍ਗਾ ਹੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸਾવਕਾ।
‘‘‘Upatisso kolito ca, aggā hessanti sāvakā;
੧੬੮.
168.
‘‘‘ਖੇਮਾ ਉਪ੍ਪਲવਣ੍ਣਾ ਚ, ਅਗ੍ਗਾ ਹੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸਾવਿਕਾ।
‘‘‘Khemā uppalavaṇṇā ca, aggā hessanti sāvikā;
ਚਿਤ੍ਤੋ ਆਲ਼વਕੋ ਚੇવ, ਅਗ੍ਗਾ ਹੇਸ੍ਸਨ੍ਤੁਪਾਸਕਾ॥
Citto āḷavako ceva, aggā hessantupāsakā.
੧੬੯.
169.
‘‘‘ਖੁਜ੍ਜੁਤ੍ਤਰਾ ਨਨ੍ਦਮਾਤਾ, ਅਗ੍ਗਾ ਹੇਸ੍ਸਨ੍ਤੁਪਾਸਿਕਾ।
‘‘‘Khujjuttarā nandamātā, aggā hessantupāsikā;
ਬੋਧਿ ਇਮਸ੍ਸ વੀਰਸ੍ਸ, ਅਸ੍ਸਤ੍ਥੋਤਿ ਪવੁਚ੍ਚਤਿ’॥
Bodhi imassa vīrassa, assatthoti pavuccati’.
੧੭੦.
170.
‘‘ਇਦਂ ਸੁਤ੍વਾਨ વਚਨਂ, ਅਸਮਸ੍ਸ ਮਹੇਸਿਨੋ।
‘‘Idaṃ sutvāna vacanaṃ, asamassa mahesino;
ਆਮੋਦਿਤਾ ਨਰਮਰੂ, ਨਮਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਕਤਞ੍ਜਲੀ॥
Āmoditā naramarū, namassanti katañjalī.
੧੭੧.
171.
‘‘ਤਦਾਹਂ ਮਾਣવੋ ਆਸਿਂ, ਮੇਘੋ ਨਾਮ ਸੁਸਿਕ੍ਖਿਤੋ।
‘‘Tadāhaṃ māṇavo āsiṃ, megho nāma susikkhito;
ਸੁਤ੍વਾ ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ ਸੇਟ੍ਠਂ, ਸੁਮੇਧਸ੍ਸ ਮਹਾਮੁਨੇ॥
Sutvā byākaraṇaṃ seṭṭhaṃ, sumedhassa mahāmune.
੧੭੨.
172.
ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤਞ੍ਚ ਤਂ વੀਰਂ, ਸਹਾવ ਅਨੁਪਬ੍ਬਜਿਂ॥
Pabbajantañca taṃ vīraṃ, sahāva anupabbajiṃ.
੧੭੩.
173.
‘‘ਸਂવੁਤੋ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸ੍ਮਿਂ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਚ ਪਞ੍ਚਸੁ।
‘‘Saṃvuto pātimokkhasmiṃ, indriyesu ca pañcasu;
ਸੁਦ੍ਧਾਜੀવੋ ਸਤੋ વੀਰੋ, ਜਿਨਸਾਸਨਕਾਰਕੋ॥
Suddhājīvo sato vīro, jinasāsanakārako.
੧੭੪.
174.
‘‘ਏવਂ વਿਹਰਮਾਨੋਹਂ, ਪਾਪਮਿਤ੍ਤੇਨ ਕੇਨਚਿ।
‘‘Evaṃ viharamānohaṃ, pāpamittena kenaci;
ਨਿਯੋਜਿਤੋ ਅਨਾਚਾਰੇ, ਸੁਮਗ੍ਗਾ ਪਰਿਧਂਸਿਤੋ॥
Niyojito anācāre, sumaggā paridhaṃsito.
੧੭੫.
175.
‘‘વਿਤਕ੍ਕવਸਿਕੋ ਹੁਤ੍વਾ, ਸਾਸਨਤੋ ਅਪਕ੍ਕਮਿਂ।
‘‘Vitakkavasiko hutvā, sāsanato apakkamiṃ;
ਪਚ੍ਛਾ ਤੇਨ ਕੁਮਿਤ੍ਤੇਨ, ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਮਾਤੁਘਾਤਨਂ॥
Pacchā tena kumittena, payutto mātughātanaṃ.
੧੭੬.
176.
ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਮਹਾવੀਚਿਂ, ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਸੁਦਾਰੁਣਂ॥
Tato cuto mahāvīciṃ, upapanno sudāruṇaṃ.
੧੭੭.
177.
‘‘વਿਨਿਪਾਤਗਤੋ ਸਨ੍ਤੋ, ਸਂਸਰਿਂ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋ ਚਿਰਂ।
‘‘Vinipātagato santo, saṃsariṃ dukkhito ciraṃ;
ਨ ਪੁਨੋ ਅਦ੍ਦਸਂ વੀਰਂ, ਸੁਮੇਧਂ ਨਰਪੁਙ੍ਗવਂ॥
Na puno addasaṃ vīraṃ, sumedhaṃ narapuṅgavaṃ.
੧੭੮.
178.
‘‘ਅਸ੍ਮਿਂ ਕਪ੍ਪੇ ਸਮੁਦ੍ਦਮ੍ਹਿ, ਮਚ੍ਛੋ ਆਸਿਂ ਤਿਮਿਙ੍ਗਲੋ।
‘‘Asmiṃ kappe samuddamhi, maccho āsiṃ timiṅgalo;
ਦਿਸ੍વਾਹਂ ਸਾਗਰੇ ਨਾવਂ, ਗੋਚਰਤ੍ਥਮੁਪਾਗਮਿਂ॥
Disvāhaṃ sāgare nāvaṃ, gocaratthamupāgamiṃ.
੧੭੯.
179.
‘‘ਦਿਸ੍વਾ ਮਂ વਾਣਿਜਾ ਭੀਤਾ, ਬੁਦ੍ਧਸੇਟ੍ਠਮਨੁਸ੍ਸਰੁਂ।
‘‘Disvā maṃ vāṇijā bhītā, buddhaseṭṭhamanussaruṃ;
ਗੋਤਮੋਤਿ ਮਹਾਘੋਸਂ, ਸੁਤ੍વਾ ਤੇਹਿ ਉਦੀਰਿਤਂ॥
Gotamoti mahāghosaṃ, sutvā tehi udīritaṃ.
੧੮੦.
180.
‘‘ਪੁਬ੍ਬਸਞ੍ਞਂ ਸਰਿਤ੍વਾਨ, ਤਤੋ ਕਾਲਙ੍ਕਤੋ ਅਹਂ।
‘‘Pubbasaññaṃ saritvāna, tato kālaṅkato ahaṃ;
ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ ਕੁਲੇ ਇਦ੍ਧੇ, ਜਾਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਜਾਤਿਯਂ॥
Sāvatthiyaṃ kule iddhe, jāto brāhmaṇajātiyaṃ.
੧੮੧.
181.
‘‘ਆਸਿਂ ਧਮ੍ਮਰੁਚਿ ਨਾਮ, ਸਬ੍ਬਪਾਪਜਿਗੁਚ੍ਛਕੋ।
‘‘Āsiṃ dhammaruci nāma, sabbapāpajigucchako;
ਦਿਸ੍વਾਹਂ ਲੋਕਪਜ੍ਜੋਤਂ, ਜਾਤਿਯਾ ਸਤ੍ਤવਸ੍ਸਿਕੋ॥
Disvāhaṃ lokapajjotaṃ, jātiyā sattavassiko.
੧੮੨.
182.
‘‘ਮਹਾਜੇਤવਨਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ, ਪਬ੍ਬਜਿਂ ਅਨਗਾਰਿਯਂ।
‘‘Mahājetavanaṃ gantvā, pabbajiṃ anagāriyaṃ;
ਉਪੇਮਿ ਬੁਦ੍ਧਂ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ, ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਦਿવਸਸ੍ਸ ਚ॥
Upemi buddhaṃ tikkhattuṃ, rattiyā divasassa ca.
੧੮੩.
183.
‘‘ਤਦਾ ਦਿਸ੍વਾ ਮੁਨਿ ਆਹ, ਚਿਰਂ ਧਮ੍ਮਰੁਚੀਤਿ ਮਂ।
‘‘Tadā disvā muni āha, ciraṃ dhammarucīti maṃ;
ਤਤੋਹਂ ਅવਚਂ ਬੁਦ੍ਧਂ, ਪੁਬ੍ਬਕਮ੍ਮਪਭਾવਿਤਂ॥
Tatohaṃ avacaṃ buddhaṃ, pubbakammapabhāvitaṃ.
੧੮੪.
184.
‘‘ਸੁਚਿਰਂ ਸਤਪੁਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਂ, ਪਤਿਪੁਬ੍ਬੇਨ વਿਸੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚਯਂ।
‘‘Suciraṃ satapuññalakkhaṇaṃ, patipubbena visuddhapaccayaṃ;
ਅਹਮਜ੍ਜਸੁਪੇਕ੍ਖਨਂ વਤ, ਤવ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਨਿਰੁਪਮਂ વਿਗ੍ਗਹਂ 7॥
Ahamajjasupekkhanaṃ vata, tava passāmi nirupamaṃ viggahaṃ 8.
੧੮੫.
185.
‘‘ਸੁਚਿਰਂ વਿਹਤਤ੍ਤਮੋ ਮਯਾ, ਸੁਚਿਰਕ੍ਖੇਨ ਨਦੀ વਿਸੋਸਿਤਾ।
‘‘Suciraṃ vihatattamo mayā, sucirakkhena nadī visositā;
ਸੁਚਿਰਂ ਅਮਲਂ વਿਸੋਧਿਤਂ, ਨਯਨਂ ਞਾਣਮਯਂ ਮਹਾਮੁਨੇ॥
Suciraṃ amalaṃ visodhitaṃ, nayanaṃ ñāṇamayaṃ mahāmune.
੧੮੬.
186.
‘‘ਚਿਰਕਾਲਸਮਙ੍ਗਿਤੋ 9 ਤਯਾ, ਅવਿਨਟ੍ਠੋ ਪੁਨਰਨ੍ਤਰਂ ਚਿਰਂ।
‘‘Cirakālasamaṅgito 10 tayā, avinaṭṭho punarantaraṃ ciraṃ;
ਪੁਨਰਜ੍ਜਸਮਾਗਤੋ ਤਯਾ, ਨ ਹਿ ਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਕਤਾਨਿ ਗੋਤਮ॥
Punarajjasamāgato tayā, na hi nassanti katāni gotama.
੧੮੭.
187.
‘‘ਕਿਲੇਸਾ ਝਾਪਿਤਾ ਮਯ੍ਹਂ…ਪੇ॰… વਿਹਰਾਮਿ ਅਨਾਸવੋ॥
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
੧੮੮.
188.
‘‘ਸ੍વਾਗਤਂ વਤ ਮੇ ਆਸਿ…ਪੇ॰… ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ॥
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
੧੮੯.
189.
‘‘ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ ਚਤਸ੍ਸੋ…ਪੇ॰… ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ’’॥
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਰੁਚਿਯੋ ਥੇਰੋ ਇਮਾ ਗਾਥਾਯੋ
Itthaṃ sudaṃ āyasmā dhammaruciyo thero imā gāthāyo
ਅਭਾਸਿਤ੍ਥਾਤਿ।
Abhāsitthāti.
ਧਮ੍ਮਰੁਚਿਯਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸਾਪਦਾਨਂ ਨવਮਂ।
Dhammaruciyattherassāpadānaṃ navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਅਪਦਾਨ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Apadāna-aṭṭhakathā / ੧-੧੦. ਪਂਸੁਕੂਲਸਞ੍ਞਕਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 1-10. Paṃsukūlasaññakattheraapadānādivaṇṇanā