Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / థేరగాథా-అట్ఠకథా • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ౮. ధమ్మసవపితుత్థేరగాథావణ్ణనా

    8. Dhammasavapituttheragāthāvaṇṇanā

    స వీసవస్ససతికోతి ఆయస్మతో ధమ్మసవపితుత్థేరస్స గాథా. కా ఉప్పత్తి? అయమ్పి పురిమబుద్ధేసు కతాధికారో బుద్ధసుఞ్ఞే లోకే కులగేహే నిబ్బత్తిత్వా విఞ్ఞుతం పత్తో భూతగణే నామ పబ్బతే విహరన్తం పచ్చేకసమ్బుద్ధం దిస్వా పసన్నమానసో తిణసూలపుప్ఫేహి పూజం అకాసి. సో తేన పుఞ్ఞకమ్మేన దేవలోకే నిబ్బత్తిత్వా అపరాపరం సుగతీసుయేవ సంసరన్తో ఇమస్మిం బుద్ధుప్పాదే మగధరట్ఠే బ్రాహ్మణకులే నిబ్బత్తిత్వా విఞ్ఞుతం పత్తో దారపరిగ్గహం కత్వా ధమ్మసవం నామ పుత్తం లభిత్వా తస్మిం పబ్బజితే సయమ్పి వీసవస్ససతికో హుత్వా, ‘‘మమ పుత్తో తావ తరుణో పబ్బజి , అథ కస్మా నాహం పబ్బజిస్సామీ’’తి సఞ్జాతసంవేగో సత్థు సన్తికం గన్త్వా ధమ్మం సుత్వా పబ్బజిత్వా విపస్సనం పట్ఠపేత్వా నచిరస్సేవ అరహత్తం సచ్ఛాకాసి. తేన వుత్తం అపదానే (అప॰ థేర ౧.౧౬.౩౫-౩౮) –

    Sa vīsavassasatikoti āyasmato dhammasavapituttherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro buddhasuññe loke kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto bhūtagaṇe nāma pabbate viharantaṃ paccekasambuddhaṃ disvā pasannamānaso tiṇasūlapupphehi pūjaṃ akāsi. So tena puññakammena devaloke nibbattitvā aparāparaṃ sugatīsuyeva saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde magadharaṭṭhe brāhmaṇakule nibbattitvā viññutaṃ patto dārapariggahaṃ katvā dhammasavaṃ nāma puttaṃ labhitvā tasmiṃ pabbajite sayampi vīsavassasatiko hutvā, ‘‘mama putto tāva taruṇo pabbaji , atha kasmā nāhaṃ pabbajissāmī’’ti sañjātasaṃvego satthu santikaṃ gantvā dhammaṃ sutvā pabbajitvā vipassanaṃ paṭṭhapetvā nacirasseva arahattaṃ sacchākāsi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.16.35-38) –

    ‘‘హిమవన్తస్సావిదూరే, భూతగణో నామ పబ్బతో;

    ‘‘Himavantassāvidūre, bhūtagaṇo nāma pabbato;

    వసతేకో జినో తత్థ, సయమ్భూ లోకనిస్సటో.

    Vasateko jino tattha, sayambhū lokanissaṭo.

    ‘‘తిణసూలం గహేత్వాన, బుద్ధస్స అభిరోపయిం;

    ‘‘Tiṇasūlaṃ gahetvāna, buddhassa abhiropayiṃ;

    ఏకూనసతసహస్సం, కప్పం న వినిపాతికో.

    Ekūnasatasahassaṃ, kappaṃ na vinipātiko.

    ‘‘ఇతో ఏకాదసే కప్పే, ఏకోసిం ధరణీరుహో;

    ‘‘Ito ekādase kappe, ekosiṃ dharaṇīruho;

    సత్తరతనసమ్పన్నో, చక్కవత్తీ మహబ్బలో.

    Sattaratanasampanno, cakkavattī mahabbalo.

    ‘‘కిలేసా ఝాపితా మయ్హం…పే॰… కతం బుద్ధస్స సాసన’’న్తి.

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    అరహత్తం పన పత్వా అత్తనో పటిపత్తిం పచ్చవేక్ఖిత్వా సఞ్జాతసోమనస్సో ఉదానేన్తో –

    Arahattaṃ pana patvā attano paṭipattiṃ paccavekkhitvā sañjātasomanasso udānento –

    ౧౦౮.

    108.

    ‘‘స వీసవస్ససతికో, పబ్బజిం అనగారియం;

    ‘‘Sa vīsavassasatiko, pabbajiṃ anagāriyaṃ;

    తిస్సో విజ్జా అనుప్పత్తా, కతం బుద్ధస్స సాసన’’న్తి. – గాథం అభాసి;

    Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsana’’nti. – gāthaṃ abhāsi;

    తత్థ స వీసవస్ససతికోతి సో వీసంవస్ససతికో, సో అహం జాతియా వీసాధికవస్ససతికో సమానో. పబ్బజిన్తి పబ్బజ్జం ఉపగచ్ఛిం. సేసం వుత్తనయమేవ. ఇదమేవ చ ఇమస్స థేరస్స అఞ్ఞాబ్యాకరణం అహోసి.

    Tattha sa vīsavassasatikoti so vīsaṃvassasatiko, so ahaṃ jātiyā vīsādhikavassasatiko samāno. Pabbajinti pabbajjaṃ upagacchiṃ. Sesaṃ vuttanayameva. Idameva ca imassa therassa aññābyākaraṇaṃ ahosi.

    ధమ్మసవపితుత్థేరగాథావణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Dhammasavapituttheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / థేరగాథాపాళి • Theragāthāpāḷi / ౮. ధమ్మసవపితుత్థేరగాథా • 8. Dhammasavapituttheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact