Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಥೇರಗಾಥಾ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ೮. ಧಮ್ಮಸವಪಿತುತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ

    8. Dhammasavapituttheragāthāvaṇṇanā

    ಸ ವೀಸವಸ್ಸಸತಿಕೋತಿ ಆಯಸ್ಮತೋ ಧಮ್ಮಸವಪಿತುತ್ಥೇರಸ್ಸ ಗಾಥಾ। ಕಾ ಉಪ್ಪತ್ತಿ? ಅಯಮ್ಪಿ ಪುರಿಮಬುದ್ಧೇಸು ಕತಾಧಿಕಾರೋ ಬುದ್ಧಸುಞ್ಞೇ ಲೋಕೇ ಕುಲಗೇಹೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತ್ವಾ ವಿಞ್ಞುತಂ ಪತ್ತೋ ಭೂತಗಣೇ ನಾಮ ಪಬ್ಬತೇ ವಿಹರನ್ತಂ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧಂ ದಿಸ್ವಾ ಪಸನ್ನಮಾನಸೋ ತಿಣಸೂಲಪುಪ್ಫೇಹಿ ಪೂಜಂ ಅಕಾಸಿ। ಸೋ ತೇನ ಪುಞ್ಞಕಮ್ಮೇನ ದೇವಲೋಕೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತ್ವಾ ಅಪರಾಪರಂ ಸುಗತೀಸುಯೇವ ಸಂಸರನ್ತೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಬುದ್ಧುಪ್ಪಾದೇ ಮಗಧರಟ್ಠೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕುಲೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತ್ವಾ ವಿಞ್ಞುತಂ ಪತ್ತೋ ದಾರಪರಿಗ್ಗಹಂ ಕತ್ವಾ ಧಮ್ಮಸವಂ ನಾಮ ಪುತ್ತಂ ಲಭಿತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ಪಬ್ಬಜಿತೇ ಸಯಮ್ಪಿ ವೀಸವಸ್ಸಸತಿಕೋ ಹುತ್ವಾ, ‘‘ಮಮ ಪುತ್ತೋ ತಾವ ತರುಣೋ ಪಬ್ಬಜಿ , ಅಥ ಕಸ್ಮಾ ನಾಹಂ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಸಞ್ಜಾತಸಂವೇಗೋ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಧಮ್ಮಂ ಸುತ್ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ವಿಪಸ್ಸನಂ ಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ನಚಿರಸ್ಸೇವ ಅರಹತ್ತಂ ಸಚ್ಛಾಕಾಸಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ಅಪದಾನೇ (ಅಪ॰ ಥೇರ ೧.೧೬.೩೫-೩೮) –

    Sa vīsavassasatikoti āyasmato dhammasavapituttherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro buddhasuññe loke kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto bhūtagaṇe nāma pabbate viharantaṃ paccekasambuddhaṃ disvā pasannamānaso tiṇasūlapupphehi pūjaṃ akāsi. So tena puññakammena devaloke nibbattitvā aparāparaṃ sugatīsuyeva saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde magadharaṭṭhe brāhmaṇakule nibbattitvā viññutaṃ patto dārapariggahaṃ katvā dhammasavaṃ nāma puttaṃ labhitvā tasmiṃ pabbajite sayampi vīsavassasatiko hutvā, ‘‘mama putto tāva taruṇo pabbaji , atha kasmā nāhaṃ pabbajissāmī’’ti sañjātasaṃvego satthu santikaṃ gantvā dhammaṃ sutvā pabbajitvā vipassanaṃ paṭṭhapetvā nacirasseva arahattaṃ sacchākāsi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.16.35-38) –

    ‘‘ಹಿಮವನ್ತಸ್ಸಾವಿದೂರೇ, ಭೂತಗಣೋ ನಾಮ ಪಬ್ಬತೋ।

    ‘‘Himavantassāvidūre, bhūtagaṇo nāma pabbato;

    ವಸತೇಕೋ ಜಿನೋ ತತ್ಥ, ಸಯಮ್ಭೂ ಲೋಕನಿಸ್ಸಟೋ॥

    Vasateko jino tattha, sayambhū lokanissaṭo.

    ‘‘ತಿಣಸೂಲಂ ಗಹೇತ್ವಾನ, ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಅಭಿರೋಪಯಿಂ।

    ‘‘Tiṇasūlaṃ gahetvāna, buddhassa abhiropayiṃ;

    ಏಕೂನಸತಸಹಸ್ಸಂ, ಕಪ್ಪಂ ನ ವಿನಿಪಾತಿಕೋ॥

    Ekūnasatasahassaṃ, kappaṃ na vinipātiko.

    ‘‘ಇತೋ ಏಕಾದಸೇ ಕಪ್ಪೇ, ಏಕೋಸಿಂ ಧರಣೀರುಹೋ।

    ‘‘Ito ekādase kappe, ekosiṃ dharaṇīruho;

    ಸತ್ತರತನಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಚಕ್ಕವತ್ತೀ ಮಹಬ್ಬಲೋ॥

    Sattaratanasampanno, cakkavattī mahabbalo.

    ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಝಾಪಿತಾ ಮಯ್ಹಂ…ಪೇ॰… ಕತಂ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾಸನ’’ನ್ತಿ॥

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    ಅರಹತ್ತಂ ಪನ ಪತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಪಟಿಪತ್ತಿಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ಸಞ್ಜಾತಸೋಮನಸ್ಸೋ ಉದಾನೇನ್ತೋ –

    Arahattaṃ pana patvā attano paṭipattiṃ paccavekkhitvā sañjātasomanasso udānento –

    ೧೦೮.

    108.

    ‘‘ಸ ವೀಸವಸ್ಸಸತಿಕೋ, ಪಬ್ಬಜಿಂ ಅನಗಾರಿಯಂ।

    ‘‘Sa vīsavassasatiko, pabbajiṃ anagāriyaṃ;

    ತಿಸ್ಸೋ ವಿಜ್ಜಾ ಅನುಪ್ಪತ್ತಾ, ಕತಂ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾಸನ’’ನ್ತಿ॥ – ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ।

    Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsana’’nti. – gāthaṃ abhāsi;

    ತತ್ಥ ಸ ವೀಸವಸ್ಸಸತಿಕೋತಿ ಸೋ ವೀಸಂವಸ್ಸಸತಿಕೋ, ಸೋ ಅಹಂ ಜಾತಿಯಾ ವೀಸಾಧಿಕವಸ್ಸಸತಿಕೋ ಸಮಾನೋ। ಪಬ್ಬಜಿನ್ತಿ ಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ಉಪಗಚ್ಛಿಂ। ಸೇಸಂ ವುತ್ತನಯಮೇವ। ಇದಮೇವ ಚ ಇಮಸ್ಸ ಥೇರಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾಬ್ಯಾಕರಣಂ ಅಹೋಸಿ।

    Tattha sa vīsavassasatikoti so vīsaṃvassasatiko, so ahaṃ jātiyā vīsādhikavassasatiko samāno. Pabbajinti pabbajjaṃ upagacchiṃ. Sesaṃ vuttanayameva. Idameva ca imassa therassa aññābyākaraṇaṃ ahosi.

    ಧಮ್ಮಸವಪಿತುತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Dhammasavapituttheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಥೇರಗಾಥಾಪಾಳಿ • Theragāthāpāḷi / ೮. ಧಮ್ಮಸವಪಿತುತ್ಥೇರಗಾಥಾ • 8. Dhammasavapituttheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact