Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పటిసమ్భిదామగ్గపాళి • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
౪. ధమ్మట్ఠితిఞాణనిద్దేసో
4. Dhammaṭṭhitiñāṇaniddeso
౪౫. కథం పచ్చయపరిగ్గహే పఞ్ఞా ధమ్మట్ఠితిఞాణం? అవిజ్జా సఙ్ఖారానం ఉప్పాదట్ఠితి చ పవత్తట్ఠితి చ నిమిత్తట్ఠితి చ ఆయూహనట్ఠితి చ సఞ్ఞోగట్ఠితి చ పలిబోధట్ఠితి చ సముదయట్ఠితి చ హేతుట్ఠితి చ పచ్చయట్ఠితి చ. ఇమేహి నవహాకారేహి అవిజ్జా పచ్చయో, సఙ్ఖారా పచ్చయసముప్పన్నా. ఉభోపేతే ధమ్మా పచ్చయసముప్పన్నాతి – పచ్చయపరిగ్గహే పఞ్ఞా ధమ్మట్ఠితిఞాణం. అతీతమ్పి అద్ధానం… అనాగతమ్పి అద్ధానం అవిజ్జా సఙ్ఖారానం ఉప్పాదట్ఠితి చ పవత్తట్ఠితి చ నిమిత్తట్ఠితి చ ఆయూహనట్ఠితి చ సఞ్ఞోగట్ఠితి చ పలిబోధట్ఠితి చ సముదయట్ఠితి చ హేతుట్ఠితి చ పచ్చయట్ఠితి చ. ఇమేహి నవహాకారేహి అవిజ్జా పచ్చయో, సఙ్ఖారా పచ్చయసముప్పన్నా. ఉభోపేతే ధమ్మా పచ్చయసముప్పన్నాతి – పచ్చయపరిగ్గహే పఞ్ఞా ధమ్మట్ఠితిఞాణం.
45. Kathaṃ paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ? Avijjā saṅkhārānaṃ uppādaṭṭhiti ca pavattaṭṭhiti ca nimittaṭṭhiti ca āyūhanaṭṭhiti ca saññogaṭṭhiti ca palibodhaṭṭhiti ca samudayaṭṭhiti ca hetuṭṭhiti ca paccayaṭṭhiti ca. Imehi navahākārehi avijjā paccayo, saṅkhārā paccayasamuppannā. Ubhopete dhammā paccayasamuppannāti – paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ. Atītampi addhānaṃ… anāgatampi addhānaṃ avijjā saṅkhārānaṃ uppādaṭṭhiti ca pavattaṭṭhiti ca nimittaṭṭhiti ca āyūhanaṭṭhiti ca saññogaṭṭhiti ca palibodhaṭṭhiti ca samudayaṭṭhiti ca hetuṭṭhiti ca paccayaṭṭhiti ca. Imehi navahākārehi avijjā paccayo, saṅkhārā paccayasamuppannā. Ubhopete dhammā paccayasamuppannāti – paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ.
సఙ్ఖారా విఞ్ఞాణస్స…పే॰… విఞ్ఞాణం నామరూపస్స… నామరూపం సళాయతనస్స… సళాయతనం ఫస్సస్స… ఫస్సో వేదనాయ… వేదనా తణ్హాయ… తణ్హా ఉపాదానస్స… ఉపాదానం భవస్స… భవో జాతియా… జాతి జరామరణస్స ఉప్పాదట్ఠితి చ పవత్తట్ఠితి చ నిమిత్తట్ఠితి చ ఆయూహనట్ఠితి చ సఞ్ఞోగట్ఠితి చ పలిబోధట్ఠితి చ సముదయట్ఠితి చ హేతుట్ఠితి చ పచ్చయట్ఠితి చ. ఇమేహి నవహాకారేహి జాతి పచ్చయో, జరామరణం పచ్చయసముప్పన్నం. ఉభోపేతే ధమ్మా పచ్చయసముప్పన్నాతి – పచ్చయపరిగ్గహే పఞ్ఞా ధమ్మట్ఠితిఞాణం. అతీతమ్పి అద్ధానం… అనాగతమ్పి అద్ధానం జాతి జరామరణస్స ఉప్పాదట్ఠితి చ పవత్తట్ఠితి చ నిమిత్తట్ఠితి చ ఆయూహనట్ఠితి చ సఞ్ఞోగట్ఠితి చ పలిబోధట్ఠితి చ సముదయట్ఠితి చ హేతుట్ఠితి చ పచ్చయట్ఠితి చ. ఇమేహి నవహాకారేహి జాతి పచ్చయో, జరామరణం పచ్చయసముప్పన్నం. ఉభోపేతే ధమ్మా పచ్చయసముప్పన్నాతి – పచ్చయపరిగ్గహే పఞ్ఞా ధమ్మట్ఠితిఞాణం.
Saṅkhārā viññāṇassa…pe… viññāṇaṃ nāmarūpassa… nāmarūpaṃ saḷāyatanassa… saḷāyatanaṃ phassassa… phasso vedanāya… vedanā taṇhāya… taṇhā upādānassa… upādānaṃ bhavassa… bhavo jātiyā… jāti jarāmaraṇassa uppādaṭṭhiti ca pavattaṭṭhiti ca nimittaṭṭhiti ca āyūhanaṭṭhiti ca saññogaṭṭhiti ca palibodhaṭṭhiti ca samudayaṭṭhiti ca hetuṭṭhiti ca paccayaṭṭhiti ca. Imehi navahākārehi jāti paccayo, jarāmaraṇaṃ paccayasamuppannaṃ. Ubhopete dhammā paccayasamuppannāti – paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ. Atītampi addhānaṃ… anāgatampi addhānaṃ jāti jarāmaraṇassa uppādaṭṭhiti ca pavattaṭṭhiti ca nimittaṭṭhiti ca āyūhanaṭṭhiti ca saññogaṭṭhiti ca palibodhaṭṭhiti ca samudayaṭṭhiti ca hetuṭṭhiti ca paccayaṭṭhiti ca. Imehi navahākārehi jāti paccayo, jarāmaraṇaṃ paccayasamuppannaṃ. Ubhopete dhammā paccayasamuppannāti – paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ.
౪౬. అవిజ్జా హేతు, సఙ్ఖారా హేతుసముప్పన్నా. ఉభోపేతే ధమ్మా హేతుసముప్పన్నాతి – పచ్చయపరిగ్గహే పఞ్ఞా ధమ్మట్ఠితిఞాణం. అతీతమ్పి అద్ధానం… అనాగతమ్పి అద్ధానం అవిజ్జా హేతు, సఙ్ఖారా హేతుసముప్పన్నా. ఉభోపేతే ధమ్మా హేతుసముప్పన్నాతి – పచ్చయపరిగ్గహే పఞ్ఞా ధమ్మట్ఠితిఞాణం.
46. Avijjā hetu, saṅkhārā hetusamuppannā. Ubhopete dhammā hetusamuppannāti – paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ. Atītampi addhānaṃ… anāgatampi addhānaṃ avijjā hetu, saṅkhārā hetusamuppannā. Ubhopete dhammā hetusamuppannāti – paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ.
సఙ్ఖారా హేతు, విఞ్ఞాణం హేతుసముప్పన్నం…పే॰… విఞ్ఞాణం హేతు, నామరూపం హేతుసముప్పన్నం… నామరూపం హేతు, సళాయతనం హేతుసముప్పన్నం… సళాయతనం హేతు, ఫస్సో హేతుసముప్పన్నో… ఫస్సో హేతు, వేదనా హేతుసముప్పన్నా… వేదనా హేతు, తణ్హా హేతుసముప్పన్నా… తణ్హా హేతు, ఉపాదానం హేతుసముప్పన్నం… ఉపాదానం హేతు, భవో హేతుసముప్పన్నో… భవో హేతు, జాతి హేతుసముప్పన్నా… జాతి హేతు, జరామరణం హేతుసముప్పన్నం. ఉభోపేతే ధమ్మా హేతుసముప్పన్నాతి – పచ్చయపరిగ్గహే పఞ్ఞా ధమ్మట్ఠితిఞాణం. అతీతమ్పి అద్ధానం… అనాగతమ్పి అద్ధానం జాతి హేతు, జరామరణం హేతుసముప్పన్నం. ఉభోపేతే ధమ్మా హేతుసముప్పన్నాతి – పచ్చయపరిగ్గహే పఞ్ఞా ధమ్మట్ఠితిఞాణం.
Saṅkhārā hetu, viññāṇaṃ hetusamuppannaṃ…pe… viññāṇaṃ hetu, nāmarūpaṃ hetusamuppannaṃ… nāmarūpaṃ hetu, saḷāyatanaṃ hetusamuppannaṃ… saḷāyatanaṃ hetu, phasso hetusamuppanno… phasso hetu, vedanā hetusamuppannā… vedanā hetu, taṇhā hetusamuppannā… taṇhā hetu, upādānaṃ hetusamuppannaṃ… upādānaṃ hetu, bhavo hetusamuppanno… bhavo hetu, jāti hetusamuppannā… jāti hetu, jarāmaraṇaṃ hetusamuppannaṃ. Ubhopete dhammā hetusamuppannāti – paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ. Atītampi addhānaṃ… anāgatampi addhānaṃ jāti hetu, jarāmaraṇaṃ hetusamuppannaṃ. Ubhopete dhammā hetusamuppannāti – paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ.
అవిజ్జా పటిచ్చా, సఙ్ఖారా పటిచ్చసముప్పన్నా. ఉభోపేతే ధమ్మా పటిచ్చసముప్పన్నాతి – పచ్చయపరిగ్గహే పఞ్ఞా ధమ్మట్ఠితిఞాణం. అతీతమ్పి అద్ధానం… అనాగతమ్పి అద్ధానం అవిజ్జా పటిచ్చా, సఙ్ఖారా పటిచ్చసముప్పన్నా. ఉభోపేతే ధమ్మా పటిచ్చసముప్పన్నాతి – పచ్చయపరిగ్గహే పఞ్ఞా ధమ్మట్ఠితిఞాణం.
Avijjā paṭiccā, saṅkhārā paṭiccasamuppannā. Ubhopete dhammā paṭiccasamuppannāti – paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ. Atītampi addhānaṃ… anāgatampi addhānaṃ avijjā paṭiccā, saṅkhārā paṭiccasamuppannā. Ubhopete dhammā paṭiccasamuppannāti – paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ.
సఙ్ఖారా పటిచ్చా, విఞ్ఞాణం పటిచ్చసముప్పన్నం…పే॰… విఞ్ఞాణం పటిచ్చా, నామరూపం పటిచ్చసముప్పన్నం… నామరూపం పటిచ్చా, సళాయతనం పటిచ్చసముప్పన్నం… సళాయతనం పటిచ్చా, ఫస్సో పటిచ్చసముప్పన్నో… ఫస్సో పటిచ్చా, వేదనా పటిచ్చసముప్పన్నా… వేదనా పటిచ్చా, తణ్హా పటిచ్చసముప్పన్నా… తణ్హా పటిచ్చా, ఉపాదానం పటిచ్చసముప్పన్నం… ఉపాదానం పటిచ్చా, భవో పటిచ్చసముప్పన్నో… భవో పటిచ్చా, జాతి పటిచ్చసముప్పన్నా… జాతి పటిచ్చా, జరామరణం పటిచ్చసముప్పన్నం. ఉభోపేతే ధమ్మా పటిచ్చసముప్పన్నాతి – పచ్చయపరిగ్గహే పఞ్ఞా ధమ్మట్ఠితిఞాణం. అతీతమ్పి అద్ధానం… అనాగతమ్పి అద్ధానం జాతి పటిచ్చా, జరామరణం పటిచ్చసముప్పన్నం. ఉభోపేతే ధమ్మా పటిచ్చసముప్పన్నాతి – పచ్చయపరిగ్గహే పఞ్ఞా ధమ్మట్ఠితిఞాణం.
Saṅkhārā paṭiccā, viññāṇaṃ paṭiccasamuppannaṃ…pe… viññāṇaṃ paṭiccā, nāmarūpaṃ paṭiccasamuppannaṃ… nāmarūpaṃ paṭiccā, saḷāyatanaṃ paṭiccasamuppannaṃ… saḷāyatanaṃ paṭiccā, phasso paṭiccasamuppanno… phasso paṭiccā, vedanā paṭiccasamuppannā… vedanā paṭiccā, taṇhā paṭiccasamuppannā… taṇhā paṭiccā, upādānaṃ paṭiccasamuppannaṃ… upādānaṃ paṭiccā, bhavo paṭiccasamuppanno… bhavo paṭiccā, jāti paṭiccasamuppannā… jāti paṭiccā, jarāmaraṇaṃ paṭiccasamuppannaṃ. Ubhopete dhammā paṭiccasamuppannāti – paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ. Atītampi addhānaṃ… anāgatampi addhānaṃ jāti paṭiccā, jarāmaraṇaṃ paṭiccasamuppannaṃ. Ubhopete dhammā paṭiccasamuppannāti – paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ.
అవిజ్జా పచ్చయో, సఙ్ఖారా పచ్చయసముప్పన్నా. ఉభోపేతే ధమ్మా పచ్చయసముప్పన్నాతి – పచ్చయపరిగ్గహే పఞ్ఞా ధమ్మట్ఠితిఞాణం . అతీతమ్పి అద్ధానం… అనాగతమ్పి అద్ధానం అవిజ్జా పచ్చయో, సఙ్ఖారా పచ్చయసముప్పన్నా. ఉభోపేతే ధమ్మా పచ్చయసముప్పన్నాతి – పచ్చయపరిగ్గహే పఞ్ఞా ధమ్మట్ఠితిఞాణం.
Avijjā paccayo, saṅkhārā paccayasamuppannā. Ubhopete dhammā paccayasamuppannāti – paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ . Atītampi addhānaṃ… anāgatampi addhānaṃ avijjā paccayo, saṅkhārā paccayasamuppannā. Ubhopete dhammā paccayasamuppannāti – paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ.
సఙ్ఖారా పచ్చయా, విఞ్ఞాణం పచ్చయసముప్పన్నం…పే॰… విఞ్ఞాణం పచ్చయో, నామరూపం పచ్చయసముప్పన్నం… నామరూపం పచ్చయో, సళాయతనం పచ్చయసముప్పన్నం… సళాయతనం పచ్చయో, ఫస్సో పచ్చయసముప్పన్నో… ఫస్సో పచ్చయో, వేదనా పచ్చయసముప్పన్నా… వేదనా పచ్చయో, తణ్హా పచ్చయసముప్పన్నా… తణ్హా పచ్చయో, ఉపాదానం పచ్చయసముప్పన్నం… ఉపాదానం పచ్చయో, భవో పచ్చయసముప్పన్నో… భవో పచ్చయో, జాతి పచ్చయసముప్పన్నా… జాతి పచ్చయో, జరామరణం పచ్చయసముప్పన్నం. ఉభోపేతే ధమ్మా పచ్చయసముప్పన్నాతి – పచ్చయపరిగ్గహే పఞ్ఞా ధమ్మట్ఠితిఞాణం. అతీతమ్పి అద్ధానం… అనాగతమ్పి అద్ధానం జాతి పచ్చయో, జరామరణం పచ్చయసముప్పన్నం. ఉభోపేతే ధమ్మా పచ్చయసముప్పన్నాతి – పచ్చయపరిగ్గహే పఞ్ఞా ధమ్మట్ఠితిఞాణం.
Saṅkhārā paccayā, viññāṇaṃ paccayasamuppannaṃ…pe… viññāṇaṃ paccayo, nāmarūpaṃ paccayasamuppannaṃ… nāmarūpaṃ paccayo, saḷāyatanaṃ paccayasamuppannaṃ… saḷāyatanaṃ paccayo, phasso paccayasamuppanno… phasso paccayo, vedanā paccayasamuppannā… vedanā paccayo, taṇhā paccayasamuppannā… taṇhā paccayo, upādānaṃ paccayasamuppannaṃ… upādānaṃ paccayo, bhavo paccayasamuppanno… bhavo paccayo, jāti paccayasamuppannā… jāti paccayo, jarāmaraṇaṃ paccayasamuppannaṃ. Ubhopete dhammā paccayasamuppannāti – paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ. Atītampi addhānaṃ… anāgatampi addhānaṃ jāti paccayo, jarāmaraṇaṃ paccayasamuppannaṃ. Ubhopete dhammā paccayasamuppannāti – paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ.
౪౭. పురిమకమ్మభవస్మిం మోహో అవిజ్జా, ఆయూహనా సఙ్ఖారా, నికన్తి తణ్హా, ఉపగమనం ఉపాదానం, చేతనా భవో. ఇమే పఞ్చ ధమ్మా పురిమకమ్మభవస్మిం ఇధ పటిసన్ధియా పచ్చయా. ఇధ పటిసన్ధి విఞ్ఞాణం, ఓక్కన్తి నామరూపం, పసాదో ఆయతనం, ఫుట్ఠో ఫస్సో, వేదయితం వేదనా. ఇమే పఞ్చ ధమ్మా ఇధుపపత్తిభవస్మిం పురేకతస్స కమ్మస్స పచ్చయా. ఇధ పరిపక్కత్తా ఆయతనానం మోహో అవిజ్జా, ఆయూహనా సఙ్ఖారా, నికన్తి తణ్హా ఉపగమనం ఉపాదానం, చేతనా భవో. ఇమే పఞ్చ ధమ్మా ఇధ కమ్మభవస్మిం ఆయతిం పటిసన్ధియా పచ్చయా. ఆయతిం పటిసన్ధి విఞ్ఞాణం, ఓక్కన్తి నామరూపం, పసాదో ఆయతనం, ఫుట్ఠో ఫస్సో, వేదయితం వేదనా. ఇమే పఞ్చ ధమ్మా ఆయతిం ఉపపత్తిభవస్మిం ఇధ కతస్స కమ్మస్స పచ్చయా. ఇతిమే చతుసఙ్ఖేపే తయో అద్ధే తిసన్ధిం వీసతియా ఆకారేహి పటిచ్చసముప్పాదం జానాతి పస్సతి అఞ్ఞాతి పటివిజ్ఝతి. తం ఞాతట్ఠేన ఞాణం, పజాననట్ఠేన పఞ్ఞా. తేన వుచ్చతి – ‘‘పచ్చయపరిగ్గహే పఞ్ఞా ధమ్మట్ఠితిఞాణం’’.
47. Purimakammabhavasmiṃ moho avijjā, āyūhanā saṅkhārā, nikanti taṇhā, upagamanaṃ upādānaṃ, cetanā bhavo. Ime pañca dhammā purimakammabhavasmiṃ idha paṭisandhiyā paccayā. Idha paṭisandhi viññāṇaṃ, okkanti nāmarūpaṃ, pasādo āyatanaṃ, phuṭṭho phasso, vedayitaṃ vedanā. Ime pañca dhammā idhupapattibhavasmiṃ purekatassa kammassa paccayā. Idha paripakkattā āyatanānaṃ moho avijjā, āyūhanā saṅkhārā, nikanti taṇhā upagamanaṃ upādānaṃ, cetanā bhavo. Ime pañca dhammā idha kammabhavasmiṃ āyatiṃ paṭisandhiyā paccayā. Āyatiṃ paṭisandhi viññāṇaṃ, okkanti nāmarūpaṃ, pasādo āyatanaṃ, phuṭṭho phasso, vedayitaṃ vedanā. Ime pañca dhammā āyatiṃ upapattibhavasmiṃ idha katassa kammassa paccayā. Itime catusaṅkhepe tayo addhe tisandhiṃ vīsatiyā ākārehi paṭiccasamuppādaṃ jānāti passati aññāti paṭivijjhati. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ’’.
ధమ్మట్ఠితిఞాణనిద్దేసో చతుత్థో.
Dhammaṭṭhitiñāṇaniddeso catuttho.
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / పటిసమ్భిదామగ్గ-అట్ఠకథా • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ౪. ధమ్మట్ఠితిఞాణనిద్దేసవణ్ణనా • 4. Dhammaṭṭhitiñāṇaniddesavaṇṇanā