Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မိလိန္ဒပဉ္ဟပာဠိ • Milindapañhapāḷi

    ၂. ဓမ္မဝိနယပဋိစ္ဆန္နာပဋိစ္ဆန္နပဉ္ဟော

    2. Dhammavinayapaṭicchannāpaṭicchannapañho

    . ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ဘာသိတမ္ပေတံ ဘဂဝတာ ‘တထာဂတပ္ပဝေဒိတော, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မဝိနယော ဝိဝဋော ဝိရောစတိ နော ပဋိစ္ဆန္နော’တိ။ ပုန စ ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသော ကေဝလဉ္စ ဝိနယပိဋကံ ပိဟိတံ ပဋိစ္ဆန္နံ။ ယဒိ, ဘန္တေ နာဂသေန, ဇိနသာသနေ ယုတ္တံ ဝာ ပတ္တံ ဝာ သမယံ လဘေထ, ဝိနယပဏ္ဏတ္တိ ဝိဝဋာ သောဘေယ္ယ။ ကေန ကာရဏေန? ကေဝလံ တတ္ထ သိက္ခာ သံယမော နိယမော သီလဂုဏအာစာရပဏ္ဏတ္တိ အတ္ထရသော ဓမ္မရသော ဝိမုတ္တိရသော။ ယဒိ, ဘန္တေ နာဂသေန, ဘဂဝတာ ဘဏိတံ ‘တထာဂတပ္ပဝေဒိတော, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မဝိနယော ဝိဝဋော ဝိရောစတိ နော ပဋိစ္ဆန္နော’တိ, တေန ဟိ ‘ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသော ကေဝလဉ္စ ဝိနယပိဋကံ ပိဟိတံ ပဋိစ္ဆန္န’န္တိ ယံ ဝစနံ, တံ မိစ္ဆာ။ ယဒိ ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသော ကေဝလဉ္စ ဝိနယပိဋကံ ပိဟိတံ ပဋိစ္ဆန္နံ, တေန ဟိ ‘တထာဂတပ္ပဝေဒိတော, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မဝိနယော ဝိဝဋော ဝိရောစတိ နော ပဋိစ္ဆန္နော’တိ တမ္ပိ ဝစနံ မိစ္ဆာ။ အယမ္ပိ ဥဘတော ကောဋိကော ပဉ္ဟော တဝာနုပ္ပတ္တော, သော တယာ နိဗ္ဗာဟိတဗ္ဗော’’တိ။

    2. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā ‘tathāgatappavedito, bhikkhave, dhammavinayo vivaṭo virocati no paṭicchanno’ti. Puna ca pātimokkhuddeso kevalañca vinayapiṭakaṃ pihitaṃ paṭicchannaṃ. Yadi, bhante nāgasena, jinasāsane yuttaṃ vā pattaṃ vā samayaṃ labhetha, vinayapaṇṇatti vivaṭā sobheyya. Kena kāraṇena? Kevalaṃ tattha sikkhā saṃyamo niyamo sīlaguṇaācārapaṇṇatti attharaso dhammaraso vimuttiraso. Yadi, bhante nāgasena, bhagavatā bhaṇitaṃ ‘tathāgatappavedito, bhikkhave, dhammavinayo vivaṭo virocati no paṭicchanno’ti, tena hi ‘pātimokkhuddeso kevalañca vinayapiṭakaṃ pihitaṃ paṭicchanna’nti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi pātimokkhuddeso kevalañca vinayapiṭakaṃ pihitaṃ paṭicchannaṃ, tena hi ‘tathāgatappavedito, bhikkhave, dhammavinayo vivaṭo virocati no paṭicchanno’ti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.

    ‘‘ဘာသိတမ္ပေတံ , မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ‘တထာဂတပ္ပဝေဒိတော, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မဝိနယော ဝိဝဋော ဝိရောစတိ နော ပဋိစ္ဆန္နော’တိ။ ပုန စ ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသော ကေဝလဉ္စ ဝိနယပိဋကံ ပိဟိတံ ပဋိစ္ဆန္နံ, တဉ္စ ပန န သဗ္ဗေသံ, သီမံ ကတ္ဝာ ပိဟိတံ။

    ‘‘Bhāsitampetaṃ , mahārāja, bhagavatā ‘tathāgatappavedito, bhikkhave, dhammavinayo vivaṭo virocati no paṭicchanno’ti. Puna ca pātimokkhuddeso kevalañca vinayapiṭakaṃ pihitaṃ paṭicchannaṃ, tañca pana na sabbesaṃ, sīmaṃ katvā pihitaṃ.

    ‘‘တိဝိဓေန, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသော သီမံ ကတ္ဝာ ပိဟိတော, ပုဗ္ဗကာနံ တထာဂတာနံ ဝံသဝသေန ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသော သီမံ ကတ္ဝာ ပိဟိတော, ဓမ္မသ္သ ဂရုကတ္တာ ပိဟိတော, ဘိက္ခုဘူမိယာ ဂရုကတ္တာ ပိဟိတော။

    ‘‘Tividhena, mahārāja, bhagavatā pātimokkhuddeso sīmaṃ katvā pihito, pubbakānaṃ tathāgatānaṃ vaṃsavasena pātimokkhuddeso sīmaṃ katvā pihito, dhammassa garukattā pihito, bhikkhubhūmiyā garukattā pihito.

    ‘‘ကထံ ပုဗ္ဗကာနံ တထာဂတာနံ ဝံသဝသေန ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသော သီမံ ကတ္ဝာ ပိဟိတော, ဧသော ဝံသော, မဟာရာဇ, သဗ္ဗေသံ ပုဗ္ဗကာနံ တထာဂတာနံ ယဒိဒံ ဘိက္ခုမဇ္ဈေ ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသော အဝသေသာနံ ပိဟိတော။ ယထာ, မဟာရာဇ, ခတ္တိယာနံ ခတ္တိယမာယာ ခတ္တိယေသု ယေဝ စရတိ, ဧဝမေတံ ခတ္တိယာနံ လောကသ္သ ပဝေဏီ အဝသေသာနံ ပိဟိတာ။ ဧဝမေဝ ခော, မဟာရာဇ, ဧသော ဝံသော သဗ္ဗေသံ ပုဗ္ဗကာနံ တထာဂတာနံ ယဒိဒံ ဘိက္ခုမဇ္ဈေ ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသော အဝသေသာနံ ပိဟိတော။

    ‘‘Kathaṃ pubbakānaṃ tathāgatānaṃ vaṃsavasena pātimokkhuddeso sīmaṃ katvā pihito, eso vaṃso, mahārāja, sabbesaṃ pubbakānaṃ tathāgatānaṃ yadidaṃ bhikkhumajjhe pātimokkhuddeso avasesānaṃ pihito. Yathā, mahārāja, khattiyānaṃ khattiyamāyā khattiyesu yeva carati, evametaṃ khattiyānaṃ lokassa paveṇī avasesānaṃ pihitā. Evameva kho, mahārāja, eso vaṃso sabbesaṃ pubbakānaṃ tathāgatānaṃ yadidaṃ bhikkhumajjhe pātimokkhuddeso avasesānaṃ pihito.

    ‘‘ယထာ ဝာ ပန, မဟာရာဇ, မဟိယာ ဂဏာ ဝတ္တန္တိ, သေယ္ယထိဒံ, မလ္လာ အတောဏာ ပဗ္ဗတာ ဓမ္မဂိရိယာ ဗ္ရဟ္မဂိရိယာ နဋကာ နစ္စကာ လင္ဃကာ ပိသာစာ မဏိဘဒ္ဒာ ပုဏ္ဏဗဒ္ဓာ စန္ဒိမသူရိယာ သိရိဒေဝတာ ကာလိဒေဝတာ, သိဝာ ဝသုဒေဝာ ဃနိကာ အသိပာသာ ဘဒ္ဒိပုတ္တာတိ, တေသံ တေသံ ရဟသ္သံ တေသု တေသု ဂဏေသု ယေဝ စရတိ, အဝသေသာနံ ပိဟိတံ။ ဧဝမေဝ ခော, မဟာရာဇ, ဧသော ဝံသော သဗ္ဗေသံ ပုဗ္ဗကာနံ တထာဂတာနံ ယဒိဒံ ဘိက္ခုမဇ္ဈေ ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသော အဝသေသာနံ ပိဟိတော။ ဧဝံ ပုဗ္ဗကာနံ တထာဂတာနံ ဝံသဝသေန ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသော သီမံ ကတ္ဝာ ပိဟိတော။

    ‘‘Yathā vā pana, mahārāja, mahiyā gaṇā vattanti, seyyathidaṃ, mallā atoṇā pabbatā dhammagiriyā brahmagiriyā naṭakā naccakā laṅghakā pisācā maṇibhaddā puṇṇabaddhā candimasūriyā siridevatā kālidevatā, sivā vasudevā ghanikā asipāsā bhaddiputtāti, tesaṃ tesaṃ rahassaṃ tesu tesu gaṇesu yeva carati, avasesānaṃ pihitaṃ. Evameva kho, mahārāja, eso vaṃso sabbesaṃ pubbakānaṃ tathāgatānaṃ yadidaṃ bhikkhumajjhe pātimokkhuddeso avasesānaṃ pihito. Evaṃ pubbakānaṃ tathāgatānaṃ vaṃsavasena pātimokkhuddeso sīmaṃ katvā pihito.

    ‘‘ကထံ ဓမ္မသ္သ ဂရုကတ္တာ ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသော သီမံ ကတ္ဝာ ပိဟိတော? ဓမ္မော, မဟာရာဇ, ဂရုကော ဘာရိယော, တတ္ထ သမ္မတ္တကာရီ အညံ အာရာဓေတိ, တံ တတ္ထ ပရမ္ပရာသမ္မတ္တကာရိတာယ ပာပုဏာတိ, န တံ တတ္ထ ပရမ္ပရာသမ္မတ္တကာရိတာယ ပာပုဏာတိ, မာ စာယံ သာရဓမ္မော ဝရဓမ္မော အသမ္မတ္တကာရီနံ ဟတ္ထဂတော ဩညာတော အဝညာတော ဟီဠိတော ခီဠိတော ဂရဟိတော ဘဝတု, မာ စာယံ သာရဓမ္မော ဝရဓမ္မော ဒုဇ္ဇနဂတော ဩညာတော အဝညာတော ဟီဠိတော ခီဠိတော ဂရဟိတော ဘဝတူတိ။ ဧဝံ ဓမ္မသ္သ ဂရုကတ္တာ ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသော သီမံ ကတ္ဝာ ပိဟိတော။

    ‘‘Kathaṃ dhammassa garukattā pātimokkhuddeso sīmaṃ katvā pihito? Dhammo, mahārāja, garuko bhāriyo, tattha sammattakārī aññaṃ ārādheti, taṃ tattha paramparāsammattakāritāya pāpuṇāti, na taṃ tattha paramparāsammattakāritāya pāpuṇāti, mā cāyaṃ sāradhammo varadhammo asammattakārīnaṃ hatthagato oññāto avaññāto hīḷito khīḷito garahito bhavatu, mā cāyaṃ sāradhammo varadhammo dujjanagato oññāto avaññāto hīḷito khīḷito garahito bhavatūti. Evaṃ dhammassa garukattā pātimokkhuddeso sīmaṃ katvā pihito.

    ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, သာရဝရပဝရအဘိဇာတဇာတိမန္တရတ္တလောဟိတစန္ဒနံ နာမ သဝရပုရမနုဂတံ ဩညာတံ အဝညာတံ ဟီဠိတံ ခီဠိတံ ဂရဟိတံ ဘဝတိ, ဧဝမေဝ ခော, မဟာရာဇ, မာ စာယံ သာရဓမ္မော ဝရဓမ္မော ပရမ္ပရာအသမ္မတ္တကာရီနံ ဟတ္ထဂတော ဩညာတော အဝညာတော ဟီဠိတော ခီဠိတော ဂရဟိတော ဘဝတု, မာ စာယံ သာရဓမ္မော ဝရဓမ္မော ဒုဇ္ဇနဂတော ဩညာတော အဝညာတော ဟီဠိတော ခီဠိတော ဂရဟိတော ဘဝတူတိ။ ဧဝံ ဓမ္မသ္သ ဂရုကတ္တာ ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသော သီမံ ကတ္ဝာ ပိဟိတော ။

    ‘‘Yathā, mahārāja, sāravarapavaraabhijātajātimantarattalohitacandanaṃ nāma savarapuramanugataṃ oññātaṃ avaññātaṃ hīḷitaṃ khīḷitaṃ garahitaṃ bhavati, evameva kho, mahārāja, mā cāyaṃ sāradhammo varadhammo paramparāasammattakārīnaṃ hatthagato oññāto avaññāto hīḷito khīḷito garahito bhavatu, mā cāyaṃ sāradhammo varadhammo dujjanagato oññāto avaññāto hīḷito khīḷito garahito bhavatūti. Evaṃ dhammassa garukattā pātimokkhuddeso sīmaṃ katvā pihito .

    ‘‘ကထံ ဘိက္ခုဘူမိယာ ဂရုကတ္တာ ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသော သီမံ ကတ္ဝာ ပိဟိတော, ဘိက္ခုဘာဝော ခော, မဟာရာဇ, လောကေ အတုလိယော အပ္ပမာဏော အနဂ္ဃိယော, န သက္ကာ ကေနစိ အဂ္ဃာပေတုံ တုလေတုံ ပရိမေတုံ, မာယံ ဧဝရူပေ ဘိက္ခုဘာဝေ ဌိတော လောကေန သမသမော ဘဝတူတိ ဘိက္ခူနံ ယေဝ အန္တရေ ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသော စရတိ။ ယထာ, မဟာရာဇ, လောကေ ဝရပဝရဘဏ္ဍံ ဝတ္ထံ ဝာ အတ္ထရဏံ ဝာ ဂဇတုရင္ဂရထသုဝဏ္ဏရဇတမဏိမုတ္တာဣတ္ထိရတနာဒီနိ ဝာ ဝိဇိတကမ္မသူရာ ဝာ 1 သဗ္ဗေ တေ ရာဇာနမုပဂစ္ဆန္တိ, ဧဝမေဝ ခော, မဟာရာဇ, ယာဝတာ လောကေ 2 သုဂတာဂမပရိယတ္တိအာစာရသံယမသီလသံဝရဂုဏာ, သဗ္ဗေ တေ ဘိက္ခုသင္ဃမုပဂတာ ဘဝန္တိ။ ဧဝံ ဘိက္ခုဘူမိယာ ဂရုကတ္တာ ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသော သီမံ ကတ္ဝာ ပိဟိတော’’တိ။ ‘‘သာဓု, ဘန္တေ နာဂသေန, ဧဝမေတံ တထာ သမ္ပိဋိစ္ဆာမီ’’တိ။

    ‘‘Kathaṃ bhikkhubhūmiyā garukattā pātimokkhuddeso sīmaṃ katvā pihito, bhikkhubhāvo kho, mahārāja, loke atuliyo appamāṇo anagghiyo, na sakkā kenaci agghāpetuṃ tuletuṃ parimetuṃ, māyaṃ evarūpe bhikkhubhāve ṭhito lokena samasamo bhavatūti bhikkhūnaṃ yeva antare pātimokkhuddeso carati. Yathā, mahārāja, loke varapavarabhaṇḍaṃ vatthaṃ vā attharaṇaṃ vā gajaturaṅgarathasuvaṇṇarajatamaṇimuttāitthiratanādīni vā vijitakammasūrā vā 3 sabbe te rājānamupagacchanti, evameva kho, mahārāja, yāvatā loke 4 sugatāgamapariyattiācārasaṃyamasīlasaṃvaraguṇā, sabbe te bhikkhusaṅghamupagatā bhavanti. Evaṃ bhikkhubhūmiyā garukattā pātimokkhuddeso sīmaṃ katvā pihito’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampiṭicchāmī’’ti.

    ဓမ္မဝိနယပဋိစ္ဆန္နာပဋိစ္ဆန္နပဉ္ဟော ဒုတိယော။

    Dhammavinayapaṭicchannāpaṭicchannapañho dutiyo.







    Footnotes:
    1. နိဇ္ဇိတကမ္မသူရာ ဝာ (သီ. ပီ.)
    2. လောကေ သိက္ခာ (သီ. ပီ.)
    3. nijjitakammasūrā vā (sī. pī.)
    4. loke sikkhā (sī. pī.)

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact