| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / பஞ்சபகரண-அட்ட²கதா² • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
9. த⁴ம்மயமகங்
9. Dhammayamakaṃ
1. பண்ணத்திஉத்³தே³ஸவாரவண்ணனா
1. Paṇṇattiuddesavāravaṇṇanā
1-16. இதா³னி தேஸஞ்ஞேவ மூலயமகே தே³ஸிதானங் குஸலாதி³த⁴ம்மானங் மாதிகங் ட²பெத்வா சித்தயமகானந்தரங் தே³ஸிதஸ்ஸ த⁴ம்மயமகஸ்ஸ வண்ணனா ஹோதி. தத்த² க²ந்த⁴யமகே வுத்தனயேனேவ பாளிவவத்தா²னங் வேதி³தப்³ப³ங். யதா² ஹி தத்த² பண்ணத்திவாராத³யோ தயோ மஹாவாரா, அவஸேஸா அந்தரவாரா ச ஹொந்தி, ததா² இதா⁴பி. ‘‘யோ குஸலங் த⁴ம்மங் பா⁴வேதி, ஸோ அகுஸலங் த⁴ம்மங் பஜஹதீ’’தி ஆக³தத்தா பனெத்த² பரிஞ்ஞாவாரோ, பா⁴வனாவாரோ நாமாதி வேதி³தப்³போ³. தத்த² யஸ்மா அப்³யாகதோ த⁴ம்மோ நேவ பா⁴வேதப்³போ³, ந பஹாதப்³போ³, தஸ்மா தங் பத³மேவ ந உத்³த⁴டங். பண்ணத்திவாரே பனெத்த² திண்ணங் குஸலாதி³த⁴ம்மானங் வஸேன பத³ஸோத⁴னவாரோ, பத³ஸோத⁴னமூலசக்கவாரோ, ஸுத்³த⁴த⁴ம்மவாரோ, ஸுத்³த⁴த⁴ம்மமூலசக்கவாரோதி இமேஸு சதூஸு வாரேஸு யமகக³ணனா வேதி³தப்³பா³.
1-16. Idāni tesaññeva mūlayamake desitānaṃ kusalādidhammānaṃ mātikaṃ ṭhapetvā cittayamakānantaraṃ desitassa dhammayamakassa vaṇṇanā hoti. Tattha khandhayamake vuttanayeneva pāḷivavatthānaṃ veditabbaṃ. Yathā hi tattha paṇṇattivārādayo tayo mahāvārā, avasesā antaravārā ca honti, tathā idhāpi. ‘‘Yo kusalaṃ dhammaṃ bhāveti, so akusalaṃ dhammaṃ pajahatī’’ti āgatattā panettha pariññāvāro, bhāvanāvāro nāmāti veditabbo. Tattha yasmā abyākato dhammo neva bhāvetabbo, na pahātabbo, tasmā taṃ padameva na uddhaṭaṃ. Paṇṇattivāre panettha tiṇṇaṃ kusalādidhammānaṃ vasena padasodhanavāro, padasodhanamūlacakkavāro, suddhadhammavāro, suddhadhammamūlacakkavāroti imesu catūsu vāresu yamakagaṇanā veditabbā.
1. பண்ணத்தினித்³தே³ஸவாரவண்ணனா
1. Paṇṇattiniddesavāravaṇṇanā
17-32. பண்ணத்திவாரனித்³தே³ஸே பன குஸலா குஸலத⁴ம்மாதி குஸலானங் ஏகந்தேன குஸலத⁴ம்மத்தா ‘‘ஆமந்தா’’தி வுத்தங். ஸேஸவிஸ்ஸஜ்ஜனேஸுபி ஏஸேவ நயோ. அவஸேஸா த⁴ம்மா ந அகுஸலா த⁴ம்மாதி அவஸேஸா த⁴ம்மா அகுஸலா ந ஹொந்தி, த⁴ம்மா பன ஹொந்தீதி அத்தோ². இமினா நயேன ஸப்³ப³விஸ்ஸஜ்ஜனானி வேதி³தப்³பா³னி.
17-32. Paṇṇattivāraniddese pana kusalā kusaladhammāti kusalānaṃ ekantena kusaladhammattā ‘‘āmantā’’ti vuttaṃ. Sesavissajjanesupi eseva nayo. Avasesā dhammā na akusalā dhammāti avasesā dhammā akusalā na honti, dhammā pana hontīti attho. Iminā nayena sabbavissajjanāni veditabbāni.
பண்ணத்திவாரவண்ணனா.
Paṇṇattivāravaṇṇanā.
2. பவத்திவாரவண்ணனா
2. Pavattivāravaṇṇanā
33-34. பவத்திவாரே பனெத்த² பச்சுப்பன்னகாலே புக்³க³லவாரஸ்ஸ அனுலோமனயே ‘‘யஸ்ஸ குஸலா த⁴ம்மா உப்பஜ்ஜந்தி, தஸ்ஸ அகுஸலா த⁴ம்மா உப்பஜ்ஜந்தி; யஸ்ஸ வா பன அகுஸலா த⁴ம்மா உப்பஜ்ஜந்தி, தஸ்ஸ குஸலா த⁴ம்மா உப்பஜ்ஜந்தீ’’தி குஸலத⁴ம்மமூலகானி த்³வே யமகானி, அகுஸலத⁴ம்மமூலகங் ஏகந்தி தீணி யமகானி ஹொந்தி. தஸ்ஸ படிலோமனயேபி ஓகாஸவாராதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. ஏவமெத்த² ஸப்³ப³வாரேஸு திண்ணங் திண்ணங் யமகானங் வஸேன யமகக³ணனா வேதி³தப்³பா³. அத்த²வினிச்ச²யே பனெத்த² இத³ங் லக்க²ணங் – இமஸ்ஸ ஹி த⁴ம்மயமகஸ்ஸ பவத்திமஹாவாரே ‘‘உப்பஜ்ஜந்தி நிருஜ்ஜ²ந்தீ’’தி இமேஸு உப்பாத³னிரோதே⁴ஸு குஸலாகுஸலத⁴ம்மா தாவ ஏகந்தேன பவத்தியங்யேவ லப்³ப⁴ந்தி, ந சுதிபடிஸந்தீ⁴ஸு. அப்³யாகதத⁴ம்மா பன பவத்தே ச சுதிபடிஸந்தீ⁴ஸு சாதி தீஸுபி காலேஸு லப்³ப⁴ந்தி. ஏவமெத்த² யங் யத்த² யத்த² லப்³ப⁴தி, தஸ்ஸ வஸேன தத்த² தத்த² வினிச்ச²யோ வேதி³தப்³போ³.
33-34. Pavattivāre panettha paccuppannakāle puggalavārassa anulomanaye ‘‘yassa kusalā dhammā uppajjanti, tassa akusalā dhammā uppajjanti; yassa vā pana akusalā dhammā uppajjanti, tassa kusalā dhammā uppajjantī’’ti kusaladhammamūlakāni dve yamakāni, akusaladhammamūlakaṃ ekanti tīṇi yamakāni honti. Tassa paṭilomanayepi okāsavārādīsupi eseva nayo. Evamettha sabbavāresu tiṇṇaṃ tiṇṇaṃ yamakānaṃ vasena yamakagaṇanā veditabbā. Atthavinicchaye panettha idaṃ lakkhaṇaṃ – imassa hi dhammayamakassa pavattimahāvāre ‘‘uppajjanti nirujjhantī’’ti imesu uppādanirodhesu kusalākusaladhammā tāva ekantena pavattiyaṃyeva labbhanti, na cutipaṭisandhīsu. Abyākatadhammā pana pavatte ca cutipaṭisandhīsu cāti tīsupi kālesu labbhanti. Evamettha yaṃ yattha yattha labbhati, tassa vasena tattha tattha vinicchayo veditabbo.
தத்ரித³ங் நயமுக²ங் – குஸலாகுஸலானங் தாவ ஏகக்க²ணே அனுப்பஜ்ஜனதோ ‘‘நோ’’தி படிஸேதோ⁴ கதோ. அப்³யாகதா சாதி சித்தஸமுட்டா²னரூபவஸேன வுத்தங்.
Tatridaṃ nayamukhaṃ – kusalākusalānaṃ tāva ekakkhaṇe anuppajjanato ‘‘no’’ti paṭisedho kato. Abyākatā cāti cittasamuṭṭhānarūpavasena vuttaṃ.
35-36. யத்த² குஸலா த⁴ம்மா நுப்பஜ்ஜந்தீதி அஸஞ்ஞப⁴வங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். தேனேவெத்த² ‘‘ஆமந்தா’’தி விஸ்ஸஜ்ஜனங் கதங். உப்பஜ்ஜந்தீதி இத³ம்பி அஸஞ்ஞப⁴வங்யேவ ஸந்தா⁴ய வுத்தங். அப்³யாகதானங் பன அனுப்பத்திட்டா²னஸ்ஸ அபா⁴வா ‘‘நத்தீ²’’தி படிக்கே²போ கதோ.
35-36. Yattha kusalā dhammā nuppajjantīti asaññabhavaṃ sandhāya vuttaṃ. Tenevettha ‘‘āmantā’’ti vissajjanaṃ kataṃ. Uppajjantīti idampi asaññabhavaṃyeva sandhāya vuttaṃ. Abyākatānaṃ pana anuppattiṭṭhānassa abhāvā ‘‘natthī’’ti paṭikkhepo kato.
49. து³தியே அகுஸலேதி ப⁴வங் அஸ்ஸாதெ³த்வா உப்பன்னேஸு நிகந்திஜவனேஸு து³தியே ஜவனசித்தே. து³தியே சித்தே வத்தமானேதி படிஸந்தி⁴தோ து³தியே ப⁴வங்க³சித்தே வத்தமானே ஸஹ வா படிஸந்தி⁴யா ப⁴வங்க³ங் விபாகவஸேன ஏகமேவ கத்வா ப⁴வனிகந்தியா ஆவஜ்ஜனசித்தே. தஞ்ஹி கிரியசித்தத்தா அப்³யாகதஜாதியங் விபாகதோ து³தியங் நாம ஹோதி.
49. Dutiye akusaleti bhavaṃ assādetvā uppannesu nikantijavanesu dutiye javanacitte. Dutiye citte vattamāneti paṭisandhito dutiye bhavaṅgacitte vattamāne saha vā paṭisandhiyā bhavaṅgaṃ vipākavasena ekameva katvā bhavanikantiyā āvajjanacitte. Tañhi kiriyacittattā abyākatajātiyaṃ vipākato dutiyaṃ nāma hoti.
57. யஸ்ஸ சித்தஸ்ஸ அனந்தரா அக்³க³மக்³க³ந்தி கொ³த்ரபு⁴சித்தங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். குஸலா த⁴ம்மா உப்பஜ்ஜிஸ்ஸந்தீதி தே அக்³க³மக்³க³த⁴ம்மேயேவ ஸந்தா⁴ய வுத்தங்.
57. Yassa cittassa anantarāaggamagganti gotrabhucittaṃ sandhāya vuttaṃ. Kusalā dhammā uppajjissantīti te aggamaggadhammeyeva sandhāya vuttaṃ.
79. யஸ்ஸ சித்தஸ்ஸ அனந்தரா அக்³க³மக்³க³ங் படிலபி⁴ஸ்ஸந்தி, தஸ்ஸ சித்தஸ்ஸ உப்பாத³க்க²ணேதி இத³ங் சித்தஜாதிவஸேன வுத்தங். தஜ்ஜாதிகஸ்ஸ ஹி ஏகாவஜ்ஜனேன உப்பன்னஸ்ஸ ததோ ஓரிமசித்தஸ்ஸ உப்பாத³க்க²ணேபி ஏதங் லக்க²ணங் லப்³ப⁴தேவ.
79. Yassacittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti, tassa cittassa uppādakkhaṇeti idaṃ cittajātivasena vuttaṃ. Tajjātikassa hi ekāvajjanena uppannassa tato orimacittassa uppādakkhaṇepi etaṃ lakkhaṇaṃ labbhateva.
99. நிரோத⁴வாரேபி குஸலாகுஸலானங் ஏகதோ அனிருஜ்ஜ²னதோ ‘‘நோ’’தி வுத்தங். இமினா நயமுகே²ன ஸப்³ப³த்த² வினிச்ச²யோ வேதி³தப்³போ³தி.
99. Nirodhavārepi kusalākusalānaṃ ekato anirujjhanato ‘‘no’’ti vuttaṃ. Iminā nayamukhena sabbattha vinicchayo veditabboti.
த⁴ம்மயமகவண்ணனா நிட்டி²தா.
Dhammayamakavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / யமகபாளி • Yamakapāḷi / 9. த⁴ம்மயமகங் • 9. Dhammayamakaṃ
