| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / பஞ்சபகரண-அனுடீகா • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
9. த⁴ம்மயமகங்
9. Dhammayamakaṃ
1. பண்ணத்திவாரோ
1. Paṇṇattivāro
உத்³தே³ஸவாரவண்ணனா
Uddesavāravaṇṇanā
1-16. யதா² மூலயமகே குஸலாதி³த⁴ம்மா தே³ஸிதாதி குஸலாகுஸலாப்³யாகதா த⁴ம்மா குஸலகுஸலமூலாதி³விபா⁴க³தோ மூலயமகே யமகவஸேன யதா² தே³ஸிதா. அஞ்ஞதா²தி குஸலகுஸலமூலாதி³விபா⁴க³தோ அஞ்ஞதா², க²ந்தா⁴தி³வஸேனாதி அத்தோ².
1-16. Yathāmūlayamake kusalādidhammā desitāti kusalākusalābyākatā dhammā kusalakusalamūlādivibhāgato mūlayamake yamakavasena yathā desitā. Aññathāti kusalakusalamūlādivibhāgato aññathā, khandhādivasenāti attho.
உத்³தே³ஸவாரவண்ணனா நிட்டி²தா.
Uddesavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
2. பவத்திவாரவண்ணனா
2. Pavattivāravaṇṇanā
33-34. தங் பன கம்மஸமுட்டா²னாதி³ரூபங் அக்³க³ஹெத்வா. கேசீதி த⁴ம்மஸிரித்தே²ரங் ஸந்தா⁴யாஹ. ஸோ ஹி ‘‘சித்தஸமுட்டா²னரூபவஸேன வுத்த’’ந்தி அட்ட²கத²ங் ஆஹரித்வா ‘‘இமஸ்மிங் பஞ்ஹே கம்மஸமுட்டா²னாதி³ரூபஞ்ச லப்³ப⁴தீ’’தி அவோச. ததா² ச வத்வா படிலோமபாளிங் த³ஸ்ஸெத்வா ‘‘சித்தஸமுட்டா²னரூபமேவ இதா⁴தி⁴ப்பேதங். கம்மஸமுட்டா²னாதி³ரூபே ந விதா⁴னங், நாபி படிஸேதோ⁴’’தி ஆஹ. ததா²தி யதா² வுத்தப்பகாரே பாடே² சித்தஸமுட்டா²னரூபமேவ அதி⁴ப்பேதங், ததா² எத்தா²பீதி அத்தோ². நோதி வுத்தந்தி வத³ந்தீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. தங் பனேதந்தி யதா² உத்³த⁴டஸ்ஸ பாட²ஸ்ஸ அத்த²வசனங், ஏவங் ந ஸக்கா வத்துங். கஸ்மாதி ஆஹ ‘‘சித்தஸ்ஸ ப⁴ங்க³க்க²ணே…பே॰… படிஸேத⁴ஸித்³தி⁴தோ’’தி. ஸ்வாயங் படிஸேதோ⁴ ஹெட்டா² த³ஸ்ஸிதோயேவாதி அதி⁴ப்பாயோ.
33-34. Taṃ pana kammasamuṭṭhānādirūpaṃ aggahetvā. Kecīti dhammasirittheraṃ sandhāyāha. So hi ‘‘cittasamuṭṭhānarūpavasena vutta’’nti aṭṭhakathaṃ āharitvā ‘‘imasmiṃ pañhe kammasamuṭṭhānādirūpañca labbhatī’’ti avoca. Tathā ca vatvā paṭilomapāḷiṃ dassetvā ‘‘cittasamuṭṭhānarūpameva idhādhippetaṃ. Kammasamuṭṭhānādirūpe na vidhānaṃ, nāpi paṭisedho’’ti āha. Tathāti yathā vuttappakāre pāṭhe cittasamuṭṭhānarūpameva adhippetaṃ, tathā etthāpīti attho. Noti vuttanti vadantīti sambandho. Taṃ panetanti yathā uddhaṭassa pāṭhassa atthavacanaṃ, evaṃ na sakkā vattuṃ. Kasmāti āha ‘‘cittassa bhaṅgakkhaṇe…pe… paṭisedhasiddhito’’ti. Svāyaṃ paṭisedho heṭṭhā dassitoyevāti adhippāyo.
யே ச வத³ந்தீதி எத்த² யே சாதி வஜிரபு³த்³தி⁴த்தே²ரங் ஸந்தா⁴யாஹ. ஸோ ஹி ‘‘ஸோதாபத்திமக்³க³க்க²ணே’’திஆதி³னா படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³பாளிங் ஆஹரித்வா ‘‘யதா² தத்த² ஸதிபி கம்மஜாதி³ரூபே ட²பெத்வா சித்தஸமுட்டா²னரூபந்தி சித்தபடிப³த்³த⁴த்தா சித்தஜரூபமேவ ட²பேதப்³ப³பா⁴வேன உத்³த⁴டங், ஏவமிதா⁴பி சித்தஜரூபமேவ கதி²த’’ந்தி வத³தி. தஞ்ச நேஸங் வசனங் ததா² ந ஹோதி, யதா² தேஹி உதா³ஹடங், விஸமோயங் உபஞ்ஞாஸோதி அத்தோ². யதா² ச தங் ததா² ந ஹோதி, தங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘யேஸஞ்ஹீ’’திஆதி³ வுத்தங். தேஸந்தி கம்மஜாதீ³னங். தஸ்ஸாதி மக்³க³ஸ்ஸ. தேதி அப்³யாகதா, யே உப்பாத³னிரோத⁴வந்தோ. அவிஜ்ஜமானேஸு ச உப்பாத³னிரோதே⁴ஸு நிப்³பா³னஸ்ஸ விய.
Ye ca vadantīti ettha ye cāti vajirabuddhittheraṃ sandhāyāha. So hi ‘‘sotāpattimaggakkhaṇe’’tiādinā paṭisambhidāmaggapāḷiṃ āharitvā ‘‘yathā tattha satipi kammajādirūpe ṭhapetvā cittasamuṭṭhānarūpanti cittapaṭibaddhattā cittajarūpameva ṭhapetabbabhāvena uddhaṭaṃ, evamidhāpi cittajarūpameva kathita’’nti vadati. Tañca nesaṃ vacanaṃ tathā na hoti, yathā tehi udāhaṭaṃ, visamoyaṃ upaññāsoti attho. Yathā ca taṃ tathā na hoti, taṃ dassetuṃ ‘‘yesañhī’’tiādi vuttaṃ. Tesanti kammajādīnaṃ. Tassāti maggassa. Teti abyākatā, ye uppādanirodhavanto. Avijjamānesu ca uppādanirodhesu nibbānassa viya.
ஸன்னிட்டா²னேன க³ஹிதேஸு புக்³க³லேஸு. தேஸு ஹி கேசி அகுஸலாப்³யாகதசித்தானங் உப்பாத³க்க²ணஸமங்கி³னோ, கேசி அப்³யாகதசித்தஸ்ஸ, கேசி குஸலாப்³யாகதசித்தஸ்ஸ, தேஸு புரிமா த்³வே பட²மகொட்டா²ஸேன ஸங்க³ஹிதா தஸ்ஸ குஸலுப்பத்திபடிஸேத⁴பரத்தா, தே பன ப⁴வவஸேன விப⁴ஜித்வா வத்தப்³பா³தி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘பஞ்சவோகாரே’’திஆதி³மாஹ. ஏவந்தி யதா²வுத்தனயேன. ஸப்³ப³த்தா²தி ஸப்³ப³பஞ்ஹேஸு.
Sanniṭṭhānenagahitesu puggalesu. Tesu hi keci akusalābyākatacittānaṃ uppādakkhaṇasamaṅgino, keci abyākatacittassa, keci kusalābyākatacittassa, tesu purimā dve paṭhamakoṭṭhāsena saṅgahitā tassa kusaluppattipaṭisedhaparattā, te pana bhavavasena vibhajitvā vattabbāti dassento ‘‘pañcavokāre’’tiādimāha. Evanti yathāvuttanayena. Sabbatthāti sabbapañhesu.
79. ததோதி ஏகாவஜ்ஜனவீதி²தோ. புரிமதரஜவனவீதி² யாய வுட்டா²னகா³மினீ ஸங்க³ஹிதா, தத்த² உப்பன்னஸ்ஸபி சித்தஸ்ஸ. குஸலானாக³தபா⁴வபரியோஸானேனாதி குஸலத⁴ம்மானங் அனாக³தபா⁴வஸ்ஸ பரியோஸானபூ⁴தேன அக்³க³மக்³கா³னந்தரபச்சயத்தேன தீ³பிதங் ஹோதி ஸமானலக்க²ணங் ஸப்³ப³ங். கேன? தாய ஏவ ஸமானலக்க²ணதாய. ஏஸ நயோதி யதா² குஸலானுப்பாதோ³ குஸலானாக³தபா⁴வஸ்ஸ பரியோஸானபூ⁴ததோ வுத்தபரிச்சே²த³தோ ஓரம்பி லப்³ப⁴தீதி ஸோ யதா²வுத்தபரிச்சே²தோ³ லக்க²ணமத்தந்தி ஸ்வாயங் நயோ த³ஸ்ஸிதோ. ஏஸ நயோ அகுஸலாதீதபா⁴வஸ்ஸ ஆதி³ம்ஹி ‘‘து³தியே அகுஸலே’’தி வுத்தட்டா²னே, அப்³யாகதாதீதபா⁴வஸ்ஸ ஆதி³ம்ஹி ‘‘து³தியே சித்தே’’தி வுத்தட்டா²னேபீதி யோஜனா. இதா³னி ‘‘ஏஸ நயோ’’தி யதா²வுத்தமதிதே³ஸங் ‘‘யதா² ஹீ’’திஆதி³னா பாகடதரங் கரோதி. பா⁴வனாபஹானானி த³ஸ்ஸிதானி ஹொந்தி ‘‘அக்³க³மக்³க³ஸமங்கீ³ குஸலஞ்ச த⁴ம்மங் பா⁴வேதி, அகுஸலஞ்ச பஜஹதீ’’தி. இதா⁴தி இமஸ்மிங் பவத்திவாரே. தங் தந்தி அகுஸலாதீததாதி³ குஸலானாக³ததாதி³ ச. தேன தேனாதி ‘‘து³தியே அகுஸலே அக்³க³மக்³க³ஸமங்கீ³’’தி ஏவமாதி³னா அந்தேன ச.
79. Tatoti ekāvajjanavīthito. Purimatarajavanavīthi yāya vuṭṭhānagāminī saṅgahitā, tattha uppannassapi cittassa. Kusalānāgatabhāvapariyosānenāti kusaladhammānaṃ anāgatabhāvassa pariyosānabhūtena aggamaggānantarapaccayattena dīpitaṃ hoti samānalakkhaṇaṃ sabbaṃ. Kena? Tāya eva samānalakkhaṇatāya. Esa nayoti yathā kusalānuppādo kusalānāgatabhāvassa pariyosānabhūtato vuttaparicchedato orampi labbhatīti so yathāvuttaparicchedo lakkhaṇamattanti svāyaṃ nayo dassito. Esa nayo akusalātītabhāvassa ādimhi ‘‘dutiye akusale’’ti vuttaṭṭhāne, abyākatātītabhāvassa ādimhi ‘‘dutiye citte’’ti vuttaṭṭhānepīti yojanā. Idāni ‘‘esa nayo’’ti yathāvuttamatidesaṃ ‘‘yathā hī’’tiādinā pākaṭataraṃ karoti. Bhāvanāpahānāni dassitāni honti ‘‘aggamaggasamaṅgī kusalañca dhammaṃ bhāveti, akusalañca pajahatī’’ti. Idhāti imasmiṃ pavattivāre. Taṃ tanti akusalātītatādi kusalānāgatatādi ca. Tena tenāti ‘‘dutiye akusale aggamaggasamaṅgī’’ti evamādinā antena ca.
100. படிஸந்தி⁴சித்ததோதி இத³ங் மரியாத³க்³க³ஹணங், ந அபி⁴விதி⁴க்³க³ஹணங், யதோ ‘‘ஸோளஸம’’ந்தி ஆஹ. அபி⁴விதி⁴க்³க³ஹணமேவ வா ஸோளஸசித்தக்க²ணாயுகமேவ ரூபந்தி இமஸ்மிங் பக்கே² அதி⁴ப்பேதே படிக்கி²த்தோவாயங் வாதோ³தி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ததோ பரம்பி வா’’தி ஆஹ. அயஞ்ச விசாரோ ஹெட்டா² த³ஸ்ஸிதோ ஏவ. ந ததோ ஓரந்தி விஞ்ஞாயதி ததோ ஓரங் அகுஸலனிரோத⁴ஸமகாலங் அப்³யாகதனிரோத⁴ஸ்ஸ அஸம்ப⁴வதோ.
100. Paṭisandhicittatoti idaṃ mariyādaggahaṇaṃ, na abhividhiggahaṇaṃ, yato ‘‘soḷasama’’nti āha. Abhividhiggahaṇameva vā soḷasacittakkhaṇāyukameva rūpanti imasmiṃ pakkhe adhippete paṭikkhittovāyaṃ vādoti dassento ‘‘tato parampi vā’’ti āha. Ayañca vicāro heṭṭhā dassito eva. Na tato oranti viññāyati tato oraṃ akusalanirodhasamakālaṃ abyākatanirodhassa asambhavato.
பவத்திவாரவண்ணனா நிட்டி²தா.
Pavattivāravaṇṇanā niṭṭhitā.
த⁴ம்மயமகவண்ணனா நிட்டி²தா.
Dhammayamakavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / யமகபாளி • Yamakapāḷi / 7. அனுஸயயமகங் • 7. Anusayayamakaṃ
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-மூலடீகா • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 9. த⁴ம்மயமகங் • 9. Dhammayamakaṃ
