| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationමජ්ඣිම නිකාය 97
The Middle-Length Suttas Collection 97
ධනඤ්ජානිසුත්ත
With Dhanañjāni
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං භගවා රාජගහේ විහරති වේළුවනේ කලන්දකනිවාපේ.
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Rājagaha, in the Bamboo Grove, the squirrels’ feeding ground.
තේන ඛෝ පන සමයේන ආයස්මා සාරිපුත්තෝ දක්ඛිණාගිරිස්මිං චාරිකං චරති මහතා භික්ඛුසඞ්ඝේන සද්ධිං. අථ ඛෝ අඤ්ඤතරෝ භික්ඛු රාජගහේ වස්සංවුට්ඨෝ යේන දක්ඛිණාගිරි යේනායස්මා සාරිපුත්තෝ තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මතා සාරිපුත්තේන සද්ධිං සම්මෝදි. සම්මෝදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නං ඛෝ තං භික්ඛුං ආයස්මා සාරිපුත්තෝ ඒතදවෝච: “කච්චාවුසෝ, භගවා අරෝගෝ ච බලවා චා”ති?
Now at that time Venerable Sāriputta was wandering in the Southern Hills together with a large Saṅgha of bhikkhus. Then a certain bhikkhu who had completed the rainy season residence in Rājagaha went to the Southern Hills, where he approached Venerable Sāriputta, and exchanged greetings with him. When the greetings and polite conversation were over, he sat down to one side. Sāriputta said to him, “Friend, I hope the Buddha is healthy and well?”
“අරෝගෝ චාවුසෝ, භගවා බලවා චා”ති.
“He is, friend.”
“කච්චි පනාවුසෝ, භික්ඛුසඞ්ඝෝ අරෝගෝ ච බලවා චා”ති?
“And I hope that the bhikkhu Saṅgha is healthy and well.”
“භික්ඛුසඞ්ඝෝපි ඛෝ, ආවුසෝ, අරෝගෝ ච බලවා චා”ති.
“It is.”
“ඒත්ථ, ආවුසෝ, තණ්ඩුලපාලිද්වාරාය ධනඤ්ජානි නාම බ්‍රාහ්මණෝ අත්ථි. කච්චාවුසෝ, ධනඤ්ජානි බ්‍රාහ්මණෝ අරෝගෝ ච බලවා චා”ති?
“Friend, at the rice checkpoint there is a brahmin named Dhanañjāni. I hope that he is healthy and well?”
“ධනඤ්ජානිපි ඛෝ, ආවුසෝ, බ්‍රාහ්මණෝ අරෝගෝ ච බලවා චා”ති.
“He too is well.”
“කච්චි පනාවුසෝ, ධනඤ්ජානි බ්‍රාහ්මණෝ අප්පමත්තෝ”ති?
“But is he diligent?”
“කුතෝ පනාවුසෝ, ධනඤ්ජානිස්ස බ්‍රාහ්මණස්ස අප්පමාදෝ? ධනඤ්ජානි, ආවුසෝ, බ්‍රාහ්මණෝ රාජානං නිස්සාය බ්‍රාහ්මණගහපතිකේ විලුම්පති, බ්‍රාහ්මණගහපතිකේ නිස්සාය රාජානං විලුම්පති. යාපිස්ස භරියා සද්ධා සද්ධකුලා ආනීතා සාපි කාලඞ්කතා; අඤ්ඤාස්ස භරියා අස්සද්ධා අස්සද්ධකුලා ආනීතා”ති.
“How could he possibly be diligent? Dhanañjāni robs the brahmins and householders in the name of the king, and he robs the king in the name of the brahmins and householders. His wife, a lady of faith who he married from a family of faith, has passed away. And he has taken a new wife who has no faith.”
“දුස්සුතං වතාවුසෝ, අස්සුම්හ, දුස්සුතං වතාවුසෝ, අස්සුම්හ; යේ මයං ධනඤ්ජානිං බ්‍රාහ්මණං පමත්තං අස්සුම්හ. අප්පේව ච නාම මයං කදාචි කරහචි ධනඤ්ජානිනා බ්‍රාහ්මණේන සද්ධිං සමාගච්ඡේය්‍යාම, අප්පේව නාම සියා කෝචිදේව කථාසල්ලාපෝ”ති?
“Oh, it’s bad news to hear that Dhanañjāni is negligent. Hopefully, some time or other I’ll get to meet him, and we can have a discussion.”
අථ ඛෝ ආයස්මා සාරිපුත්තෝ දක්ඛිණාගිරිස්මිං යථාභිරන්තං විහරිත්වා යේන රාජගහං තේන චාරිකං පක්කාමි. අනුපුබ්බේන චාරිකං චරමානෝ යේන රාජගහං තදවසරි. තත්‍ර සුදං ආයස්මා සාරිපුත්තෝ රාජගහේ විහරති වේළුවනේ කලන්දකනිවාපේ.
When Sāriputta had stayed in the Southern Hills as long as he pleased, he set out for Rājagaha. Traveling stage by stage, he arrived at Rājagaha, where he stayed in the Bamboo Grove, the squirrels’ feeding ground.
අථ ඛෝ ආයස්මා සාරිපුත්තෝ පුබ්බණ්හසමයං නිවාසේත්වා පත්තචීවරමාදාය රාජගහං පිණ්ඩාය පාවිසි. තේන ඛෝ පන සමයේන ධනඤ්ජානි බ්‍රාහ්මණෝ බහිනගරේ ගාවෝ ගෝට්ඨේ දුහාපේති. අථ ඛෝ ආයස්මා සාරිපුත්තෝ රාජගහේ පිණ්ඩාය චරිත්වා පච්ඡාභත්තං පිණ්ඩපාතපටික්කන්තෝ යේන ධනඤ්ජානි බ්‍රාහ්මණෝ තේනුපසඞ්කමි.
Then he robed up in the morning and, taking his bowl and robe, entered Rājagaha for alms. Now at that time Dhanañjāni was having his cows milked in a cow-shed outside the city. Then Sāriputta wandered for alms in Rājagaha. After the meal, on his return from almsround, he approached Dhanañjāni.
අද්දසා ඛෝ ධනඤ්ජානි බ්‍රාහ්මණෝ ආයස්මන්තං සාරිපුත්තං දූරතෝව ආගච්ඡන්තං. දිස්වාන යේනායස්මා සාරිපුත්තෝ තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං සාරිපුත්තං ඒතදවෝච: “ඉතෝ, භෝ සාරිපුත්ත, පයෝ, පීයතං තාව භත්තස්ස කාලෝ භවිස්සතී”ති.
Seeing Sāriputta coming off in the distance, Dhanañjāni went to him and said, “Here, Master Sāriputta, drink some fresh milk before the meal time.”
“අලං, බ්‍රාහ්මණ. කතං මේ අජ්ජ භත්තකිච්චං. අමුකස්මිං මේ රුක්ඛමූලේ දිවාවිහාරෝ භවිස්සති. තත්ථ ආගච්ඡේය්‍යාසී”ති.
“Enough, brahmin, I’ve finished eating for today. I shall be at the root of that tree for the day’s meditation. Come see me there.”
“ඒවං, භෝ”ති ඛෝ ධනඤ්ජානි බ්‍රාහ්මණෝ ආයස්මතෝ සාරිපුත්තස්ස පච්චස්සෝසි.
“Yes, sir,” replied Dhanañjāni.
අථ ඛෝ ධනඤ්ජානි බ්‍රාහ්මණෝ පච්ඡාභත්තං භුත්තපාතරාසෝ යේනායස්මා සාරිපුත්තෝ තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මතා සාරිපුත්තේන සද්ධිං සම්මෝදි. සම්මෝදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නං ඛෝ ධනඤ්ජානිං බ්‍රාහ්මණං ආයස්මා සාරිපුත්තෝ ඒතදවෝච: “කච්චාසි, ධනඤ්ජානි, අප්පමත්තෝ”ති?
When Dhanañjāni had finished breakfast he went to Sāriputta and exchanged greetings with him. When the greetings and polite conversation were over, he sat down to one side. Sāriputta said to him, “I hope you’re diligent, Dhanañjāni?”
“කුතෝ, භෝ සාරිපුත්ත, අම්හාකං අප්පමාදෝ යේසං නෝ මාතාපිතරෝ පෝසේතබ්බා, පුත්තදාරෝ පෝසේතබ්බෝ, දාසකම්මකරා පෝසේතබ්බා, මිත්තාමච්චානං මිත්තාමච්චකරණීයං කාතබ්බං, ඤාතිසාලෝහිතානං ඤාතිසාලෝහිතකරණීයං කාතබ්බං, අතිථීනං අතිථිකරණීයං කාතබ්බං, පුබ්බපේතානං පුබ්බපේතකරණීයං කාතබ්බං, දේවතානං දේවතාකරණීයං කාතබ්බං, රඤ්ඤෝ රාජකරණීයං කාතබ්බං, අයම්පි කායෝ පීණේතබ්බෝ බ්‍රූහේතබ්බෝ”ති?
“How can I possibly be diligent, Master Sāriputta? I have to provide for my mother and father, my wives and children, and my bondservants and workers. And I have to make the proper offerings to friends and colleagues, relatives and kin, guests, ancestors, deities, and king. And then this body must also be fattened and built up.”
“තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, ඉධේකච්චෝ මාතාපිතූනං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, තමේනං අධම්මචරියාවිසමචරියාහේතු නිරයං නිරයපාලා උපකඩ්ඪේය්‍යුං. ලභේය්‍ය නු ඛෝ සෝ ‘අහං ඛෝ මාතාපිතූනං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අහෝසිං, මා මං නිරයං නිරයපාලා(අ)ති, මාතාපිතරෝ වා පනස්ස ලභේය්‍යුං ‘ඒසෝ ඛෝ අම්හාකං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අහෝසි, මා නං නිරයං නිරයපාලා(අ)”ති?
“What do you think, Dhanañjāni? Suppose someone was to behave in an unprincipled and unjust way for the sake of their parents. Because of this the wardens of hell would drag them to hell. Could they get out of being dragged to hell by pleading that they had acted for the sake of their parents? Or could their parents save them by pleading that the acts had been done for their sake?”
“නෝ හිදං, භෝ සාරිපුත්ත. අථ ඛෝ නං වික්කන්දන්තංයේව නිරයේ නිරයපාලා පක්ඛිපේය්‍යුං”.
“No, Master Sāriputta. Rather, even as they were wailing the wardens of hell would cast them down into hell.”
“තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, ඉධේකච්චෝ පුත්තදාරස්ස හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, තමේනං අධම්මචරියාවිසමචරියාහේතු නිරයං නිරයපාලා උපකඩ්ඪේය්‍යුං. ලභේය්‍ය නු ඛෝ සෝ ‘අහං ඛෝ පුත්තදාරස්ස හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අහෝසිං, මා මං නිරයං නිරයපාලා(අ)ති, පුත්තදාරෝ වා පනස්ස ලභේය්‍ය ‘ඒසෝ ඛෝ අම්හාකං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අහෝසි මා නං නිරයං නිරයපාලා(අ)”ති? “නෝ හිදං, භෝ සාරිපුත්ත. අථ ඛෝ නං වික්කන්දන්තංයේව නිරයේ නිරයපාලා පක්ඛිපේය්‍යුං”. “තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, ඉධේකච්චෝ දාසකම්මකරපෝරිසස්ස හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, තමේනං අධම්මචරියාවිසමචරියාහේතු නිරයං නිරයපාලා උපකඩ්ඪේය්‍යුං. ලභේය්‍ය නු ඛෝ සෝ ‘අහං ඛෝ දාසකම්මකරපෝරිසස්ස හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අහෝසිං, මා මං නිරයං නිරයපාලා(අ)ති, දාසකම්මකරපෝරිසා වා පනස්ස ලභේය්‍යුං ‘ඒසෝ ඛෝ අම්හාකං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අහෝසි, මා නං නිරයං නිරයපාලා(අ)”ති? “නෝ හිදං, භෝ සාරිපුත්ත. අථ ඛෝ නං වික්කන්දන්තංයේව නිරයේ නිරයපාලා පක්ඛිපේය්‍යුං”. “තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, ඉධේකච්චෝ මිත්තාමච්චානං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, තමේනං අධම්මචරියාවිසමචරියාහේතු නිරයං නිරයපාලා උපකඩ්ඪේය්‍යුං. ලභේය්‍ය නු ඛෝ සෝ ‘අහං ඛෝ මිත්තාමච්චානං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අහෝසිං, මා මං නිරයං නිරයපාලා(අ)ති, මිත්තාමච්චා වා පනස්ස ලභේය්‍යුං ‘ඒසෝ ඛෝ අම්හාකං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අහෝසි, මා නං නිරයං නිරයපාලා(අ)”ති? “නෝ හිදං, භෝ සාරිපුත්ත. අථ ඛෝ නං වික්කන්දන්තංයේව නිරයේ නිරයපාලා පක්ඛිපේය්‍යුං”. “තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, ඉධේකච්චෝ ඤාතිසාලෝහිතානං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, තමේනං අධම්මචරියාවිසමචරියාහේතු නිරයං නිරයපාලා උපකඩ්ඪේය්‍යුං. ලභේය්‍ය නු ඛෝ සෝ ‘අහං ඛෝ ඤාතිසාලෝහිතානං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අහෝසිං, මා මං නිරයං නිරයපාලා(අ)ති, ඤාතිසාලෝහිතා වා පනස්ස ලභේය්‍යුං ‘ඒසෝ ඛෝ අම්හාකං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අහෝසි, මා නං නිරයං නිරයපාලා(අ)”ති? “නෝ හිදං, භෝ සාරිපුත්ත. අථ ඛෝ නං වික්කන්දන්තංයේව නිරයේ නිරයපාලා පක්ඛිපේය්‍යුං”. “තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, ඉධේකච්චෝ අතිථීනං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, තමේනං අධම්මචරියාවිසමචරියාහේතු නිරයං නිරයපාලා උපකඩ්ඪේය්‍යුං. ලභේය්‍ය නු ඛෝ සෝ ‘අහං ඛෝ අතිථීනං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අහෝසිං, මා මං නිරයං නිරයපාලා(අ)ති, අතිථී වා පනස්ස ලභේය්‍යුං ‘ඒසෝ ඛෝ අම්හාකං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අහෝසි, මා නං නිරයං නිරයපාලා(අ)”ති? “නෝ හිදං, භෝ සාරිපුත්ත. අථ ඛෝ නං වික්කන්දන්තංයේව නිරයේ නිරයපාලා පක්ඛිපේය්‍යුං”. “තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, ඉධේකච්චෝ පුබ්බපේතානං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, තමේනං අධම්මචරියාවිසමචරියාහේතු නිරයං නිරයපාලා උපකඩ්ඪේය්‍යුං. ලභේය්‍ය නු ඛෝ සෝ ‘අහං ඛෝ පුබ්බපේතානං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අහෝසිං, මා මං නිරයං නිරයපාලා(අ)ති, පුබ්බපේතා වා පනස්ස ලභේය්‍යුං ‘ඒසෝ ඛෝ අම්හාකං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අහෝසි, මා නං නිරයං නිරයපාලා(අ)”ති? “නෝ හිදං, භෝ සාරිපුත්ත. අථ ඛෝ නං වික්කන්දන්තංයේව නිරයේ නිරයපාලා පක්ඛිපේය්‍යුං”. “තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, ඉධේකච්චෝ දේවතානං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, තමේනං අධම්මචරියාවිසමචරියාහේතු නිරයං නිරයපාලා උපකඩ්ඪේය්‍යුං. ලභේය්‍ය නු ඛෝ සෝ ‘අහං ඛෝ දේවතානං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අහෝසිං, මා මං නිරයං නිරයපාලා(අ)ති, දේවතා වා පනස්ස ලභේය්‍යුං ‘ඒසෝ ඛෝ අම්හාකං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අහෝසි, මා නං නිරයං නිරයපාලා(අ)”ති? “නෝ හිදං, භෝ සාරිපුත්ත. අථ ඛෝ නං වික්කන්දන්තංයේව නිරයේ නිරයපාලා පක්ඛිපේය්‍යුං”. “තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, ඉධේකච්චෝ රඤ්ඤෝ හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, තමේනං අධම්මචරියාවිසමචරියාහේතු නිරයං නිරයපාලා උපකඩ්ඪේය්‍යුං. ලභේය්‍ය නු ඛෝ සෝ ‘අහං ඛෝ රඤ්ඤෝ හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අහෝසිං, මා මං නිරයං නිරයපාලා(අ)ති, රාජා වා පනස්ස ලභේය්‍ය ‘ඒසෝ ඛෝ අම්හාකං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අහෝසි, මා නං නිරයං නිරයපාලා(අ)”ති? “නෝ හිදං, භෝ සාරිපුත්ත. අථ ඛෝ නං වික්කන්දන්තංයේව නිරයේ නිරයපාලා පක්ඛිපේය්‍යුං”. “තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, ඉධේකච්චෝ කායස්ස පීණනාහේතු බ්‍රූහනාහේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, තමේනං අධම්මචරියාවිසමචරියාහේතු නිරයං නිරයපාලා උපකඩ්ඪේය්‍යුං. ලභේය්‍ය නු ඛෝ සෝ ‘අහං ඛෝ කායස්ස පීණනාහේතු බ්‍රූහනාහේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අහෝසිං, මා මං නිරයං නිරයපාලා(අ)ති, පරේ වා පනස්ස ලභේය්‍යුං ‘ඒසෝ ඛෝ කායස්ස පීණනාහේතු බ්‍රූහනාහේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අහෝසි, මා නං නිරයං නිරයපාලා(අ)”ති?
“What do you think, Dhanañjāni? Suppose someone was to behave in an unprincipled and unjust way for the sake of their wives and children … bondservants and workers … friends and colleagues … relatives and kin … guests … ancestors … deities … king … fattening and building up their body. Because of this the wardens of hell would drag them to hell. Could they get out of being dragged to hell by pleading that they had acted for the sake of fattening and building up their body? Or could anyone else save them by pleading that the acts had been done for that reason?”
“නෝ හිදං, භෝ සාරිපුත්ත. අථ ඛෝ නං වික්කන්දන්තංයේව නිරයේ නිරයපාලා පක්ඛිපේය්‍යුං”.
“No, Master Sāriputta. Rather, even as they were wailing the wardens of hell would cast them down into hell.”
“තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, යෝ වා මාතාපිතූනං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, යෝ වා මාතාපිතූනං හේතු ධම්මචාරී සමචාරී අස්ස; කතමං සේය්‍යෝ”ති?
“Who do you think is better, Dhanañjāni? Someone who, for the sake of their parents, behaves in an unprincipled and unjust manner, or someone who behaves in a principled and just manner?”
“යෝ හි, භෝ සාරිපුත්ත, මාතාපිතූනං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, න තං සේය්‍යෝ; යෝ ච ඛෝ, භෝ සාරිපුත්ත, මාතාපිතූනං හේතු ධම්මචාරී සමචාරී අස්ස, තදේවේත්ථ සේය්‍යෝ. අධම්මචරියාවිසමචරියාහි, භෝ සාරිපුත්ත, ධම්මචරියාසමචරියා සේය්‍යෝ”ති.
“Someone who behaves in a principled and just manner for the sake of their parents. For principled and moral conduct is better than unprincipled and immoral conduct.”
“අත්ථි ඛෝ, ධනඤ්ජානි, අඤ්ඤේසං හේතුකා ධම්මිකා කම්මන්තා, යේහි සක්කා මාතාපිතරෝ චේව පෝසේතුං, න ච පාපකම්මං කාතුං, පුඤ්ඤඤ්ච පටිපදං පටිපජ්ජිතුං.
“Dhanañjāni, there are other livelihoods that are both profitable and legitimate. By means of these it’s possible to provide for your parents, avoid bad deeds, and practice the path of goodness.
තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, යෝ වා පුත්තදාරස්ස හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, යෝ වා පුත්තදාරස්ස හේතු ධම්මචාරී සමචාරී අස්ස; කතමං සේය්‍යෝ”ති? “යෝ හි, භෝ සාරිපුත්ත, පුත්තදාරස්ස හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, න තං සේය්‍යෝ; යෝ ච ඛෝ, භෝ සාරිපුත්ත, පුත්තදාරස්ස හේතු ධම්මචාරී සමචාරී අස්ස, තදේවේත්ථ සේය්‍යෝ. අධම්මචරියාවිසමචරියාහි, භෝ සාරිපුත්ත, ධම්මචරියාසමචරියා සේය්‍යෝ”ති. “අත්ථි ඛෝ, ධනඤ්ජානි, අඤ්ඤේසං හේතුකා ධම්මිකා කම්මන්තා යේහි සක්කා පුත්තදාරඤ්චේව පෝසේතුං, න ච පාපකම්මං කාතුං, පුඤ්ඤඤ්ච පටිපදං පටිපජ්ජිතුං. තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, යෝ වා දාසකම්මකරපෝරිසස්ස හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, යෝ වා දාසකම්මකරපෝරිසස්ස හේතු ධම්මචාරී සමචාරී අස්ස; කතමං සේය්‍යෝ”ති? “යෝ හි, භෝ සාරිපුත්ත, දාසකම්මකරපෝරිසස්ස හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, න තං සේය්‍යෝ; යෝ ච ඛෝ, භෝ සාරිපුත්ත, දාසකම්මකරපෝරිසස්ස හේතු ධම්මචාරී සමචාරී අස්ස, තදේවේත්ථ සේය්‍යෝ. අධම්මචරියාවිසමචරියාහි, භෝ සාරිපුත්ත, ධම්මචරියාසමචරියා සේය්‍යෝ”ති. “අත්ථි ඛෝ, ධනඤ්ජානි, අඤ්ඤේසං හේතුකා ධම්මිකා කම්මන්තා, යේහි සක්කා දාසකම්මකරපෝරිසේ චේව පෝසේතුං, න ච පාපකම්මං කාතුං, පුඤ්ඤඤ්ච පටිපදං පටිපජ්ජිතුං. තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, යෝ වා මිත්තාමච්චානං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, යෝ වා මිත්තාමච්චානං හේතු ධම්මචාරී සමචාරී අස්ස; කතමං සේය්‍යෝ”ති? “යෝ හි, භෝ සාරිපුත්ත, මිත්තාමච්චානං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, න තං සේය්‍යෝ; යෝ ච ඛෝ, භෝ සාරිපුත්ත, මිත්තාමච්චානං හේතු ධම්මචාරී සමචාරී අස්ස, තදේවේත්ථ සේය්‍යෝ. අධම්මචරියාවිසමචරියාහි, භෝ සාරිපුත්ත, ධම්මචරියාසමචරියා සේය්‍යෝ”ති. “අත්ථි ඛෝ, ධනඤ්ජානි, අඤ්ඤේසං හේතුකා ධම්මිකා කම්මන්තා, යේහි සක්කා මිත්තාමච්චානඤ්චේව මිත්තාමච්චකරණීයං කාතුං, න ච පාපකම්මං කාතුං, පුඤ්ඤඤ්ච පටිපදං පටිපජ්ජිතුං. තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, යෝ වා ඤාතිසාලෝහිතානං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, යෝ වා ඤාතිසාලෝහිතානං හේතු ධම්මචාරී සමචාරී අස්ස; කතමං සේය්‍යෝ”ති? “යෝ හි, භෝ සාරිපුත්ත, ඤාතිසාලෝහිතානං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, න තං සේය්‍යෝ; යෝ ච ඛෝ, භෝ සාරිපුත්ත, ඤාතිසාලෝහිතානං හේතු ධම්මචාරී සමචාරී අස්ස, තදේවේත්ථ සේය්‍යෝ. අධම්මචරියාවිසමචරියාහි, භෝ සාරිපුත්ත, ධම්මචරියාසමචරියා සේය්‍යෝ”ති. “අත්ථි ඛෝ, ධනඤ්ජානි, අඤ්ඤේසං හේතුකා ධම්මිකා කම්මන්තා, යේහි සක්කා ඤාතිසාලෝහිතානඤ්චේව ඤාතිසාලෝහිතකරණීයං කාතුං, න ච පාපකම්මං කාතුං, පුඤ්ඤඤ්ච පටිපදං පටිපජ්ජිතුං. තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, යෝ වා අතිථීනං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, යෝ වා අතිථීනං හේතු ධම්මචාරී සමචාරී අස්ස; කතමං සේය්‍යෝ”ති? “යෝ හි, භෝ සාරිපුත්ත, අතිථීනං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, න තං සේය්‍යෝ; යෝ ච ඛෝ, භෝ සාරිපුත්ත, අතිථීනං හේතු ධම්මචාරී සමචාරී අස්ස, තදේවේත්ථ සේය්‍යෝ. අධම්මචරියාවිසමචරියාහි, භෝ සාරිපුත්ත, ධම්මචරියාසමචරියා සේය්‍යෝ”ති. “අත්ථි ඛෝ, ධනඤ්ජානි, අඤ්ඤේසං හේතුකා ධම්මිකා කම්මන්තා, යේහි සක්කා අතිථීනඤ්චේව අතිථිකරණීයං කාතුං, න ච පාපකම්මං කාතුං, පුඤ්ඤඤ්ච පටිපදං පටිපජ්ජිතුං. තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, යෝ වා පුබ්බපේතානං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, යෝ වා පුබ්බපේතානං හේතු ධම්මචාරී සමචාරී අස්ස; කතමං සේය්‍යෝ”ති? “යෝ හි, භෝ සාරිපුත්ත, පුබ්බපේතානං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, න තං සේය්‍යෝ; යෝ ච ඛෝ, භෝ සාරිපුත්ත, පුබ්බපේතානං හේතු ධම්මචාරී සමචාරී අස්ස, තදේවේත්ථ සේය්‍යෝ. අධම්මචරියාවිසමචරියාහි, භෝ සාරිපුත්ත, ධම්මචරියාසමචරියා සේය්‍යෝ”ති. “අත්ථි ඛෝ, ධනඤ්ජානි, අඤ්ඤේසං හේතුකා ධම්මිකා කම්මන්තා, යේහි සක්කා පුබ්බපේතානඤ්චේව පුබ්බපේතකරණීයං කාතුං, න ච පාපකම්මං කාතුං, පුඤ්ඤඤ්ච පටිපදං පටිපජ්ජිතුං. තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, යෝ වා දේවතානං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, යෝ වා දේවතානං හේතු ධම්මචාරී සමචාරී අස්ස; කතමං සේය්‍යෝ”ති? “යෝ හි, භෝ සාරිපුත්ත, දේවතානං හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, න තං සේය්‍යෝ; යෝ ච ඛෝ, භෝ සාරිපුත්ත, දේවතානං හේතු ධම්මචාරී සමචාරී අස්ස, තදේවේත්ථ සේය්‍යෝ. අධම්මචරියාවිසමචරියාහි, භෝ සාරිපුත්ත, ධම්මචරියාසමචරියා සේය්‍යෝ”ති. “අත්ථි ඛෝ, ධනඤ්ජානි, අඤ්ඤේසං හේතුකා ධම්මිකා කම්මන්තා, යේහි සක්කා දේවතානඤ්චේව දේවතාකරණීයං කාතුං, න ච පාපකම්මං කාතුං, පුඤ්ඤඤ්ච පටිපදං පටිපජ්ජිතුං. තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, යෝ වා රඤ්ඤෝ හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, යෝ වා රඤ්ඤෝ හේතු ධම්මචාරී සමචාරී අස්ස; කතමං සේය්‍යෝ”ති? “යෝ හි, භෝ සාරිපුත්ත, රඤ්ඤෝ හේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, න තං සේය්‍යෝ; යෝ ච ඛෝ, භෝ සාරිපුත්ත, රඤ්ඤෝ හේතු ධම්මචාරී සමචාරී අස්ස, තදේවේත්ථ සේය්‍යෝ. අධම්මචරියාවිසමචරියාහි, භෝ සාරිපුත්ත, ධම්මචරියාසමචරියා සේය්‍යෝ”ති. “අත්ථි ඛෝ, ධනඤ්ජානි, අඤ්ඤේසං හේතුකා ධම්මිකා කම්මන්තා, යේහි සක්කා රඤ්ඤෝ චේව රාජකරණීයං කාතුං, න ච පාපකම්මං කාතුං, පුඤ්ඤඤ්ච පටිපදං පටිපජ්ජිතුං. තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, යෝ වා කායස්ස පීණනාහේතු බ්‍රූහනාහේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, යෝ වා කායස්ස පීණනාහේතු බ්‍රූහනාහේතු ධම්මචාරී සමචාරී අස්ස; කතමං සේය්‍යෝ”ති?
Who do you think is better, Dhanañjāni? Someone who, for the sake of their wives and children … bondservants and workers … friends and colleagues … relatives and kin … guests … ancestors … deities … king … fattening and building up their body, behaves in an unprincipled and unjust manner, or someone who behaves in a principled and just manner?”
“යෝ හි, භෝ සාරිපුත්ත, කායස්ස පීණනාහේතු බ්‍රූහනාහේතු අධම්මචාරී විසමචාරී අස්ස, න තං සේය්‍යෝ; යෝ ච ඛෝ, භෝ සාරිපුත්ත, කායස්ස පීණනාහේතු බ්‍රූහනාහේතු ධම්මචාරී සමචාරී අස්ස, තදේවේත්ථ සේය්‍යෝ. අධම්මචරියාවිසමචරියාහි, භෝ සාරිපුත්ත, ධම්මචරියාසමචරියා සේය්‍යෝ”ති.
“Someone who behaves in a principled and just manner. For principled and moral conduct is better than unprincipled and immoral conduct.”
“අත්ථි ඛෝ, ධනඤ්ජානි, අඤ්ඤේසං හේතුකා ධම්මිකා කම්මන්තා, යේහි සක්කා කායඤ්චේව පීණේතුං බ්‍රූහේතුං, න ච පාපකම්මං කාතුං, පුඤ්ඤඤ්ච පටිපදං පටිපජ්ජිතුන්”ති.
“Dhanañjāni, there are other livelihoods that are both profitable and legitimate. By means of these it’s possible to fatten and build up your body, avoid bad deeds, and practice the path of goodness.”
අථ ඛෝ ධනඤ්ජානි බ්‍රාහ්මණෝ ආයස්මතෝ සාරිපුත්තස්ස භාසිතං අභිනන්දිත්වා අනුමෝදිත්වා උට්ඨායාසනා පක්කාමි.
Then Dhanañjāni the brahmin, having approved and agreed with what Venerable Sāriputta said, got up from his seat and left.
අථ ඛෝ ධනඤ්ජානි බ්‍රාහ්මණෝ අපරේන සමයේන ආබාධිකෝ අහෝසි දුක්ඛිතෝ බාළ්හගිලානෝ. අථ ඛෝ ධනඤ්ජානි බ්‍රාහ්මණෝ අඤ්ඤතරං පුරිසං ආමන්තේසි: “ඒහි ත්වං, අම්භෝ පුරිස, යේන භගවා තේනුපසඞ්කම; උපසඞ්කමිත්වා මම වචනේන භගවතෝ පාදේ සිරසා වන්දාහි: ‘ධනඤ්ජානි, භන්තේ, බ්‍රාහ්මණෝ ආබාධිකෝ දුක්ඛිතෝ බාළ්හගිලානෝ. සෝ භගවතෝ පාදේ සිරසා වන්දතී(අ)ති. යේන චායස්මා සාරිපුත්තෝ තේනුපසඞ්කම; උපසඞ්කමිත්වා මම වචනේන ආයස්මතෝ සාරිපුත්තස්ස පාදේ සිරසා වන්දාහි: ‘ධනඤ්ජානි, භන්තේ, බ්‍රාහ්මණෝ ආබාධිකෝ දුක්ඛිතෝ බාළ්හගිලානෝ. සෝ ආයස්මතෝ සාරිපුත්තස්ස පාදේ සිරසා වන්දතී(අ)ති. ඒවඤ්ච වදේහි: ‘සාධු කිර, භන්තේ, ආයස්මා සාරිපුත්තෝ යේන ධනඤ්ජානිස්ස බ්‍රාහ්මණස්ස නිවේසනං තේනුපසඞ්කමතු අනුකම්පං උපාදායා(අ)”ති.
Some time later Dhanañjāni became sick, suffering, gravely ill. Then he addressed a man, “Please, mister, go to the Buddha, and in my name bow with your head to his feet. Say to him: ‘Sir, the brahmin Dhanañjāni is sick, suffering, gravely ill. He bows with his head to your feet.’ Then go to Venerable Sāriputta, and in my name bow with your head to his feet. Say to him: ‘Sir, the brahmin Dhanañjāni is sick, suffering, gravely ill. He bows with his head to your feet.’ And then say: ‘Sir, please visit Dhanañjāni at his home out of compassion.’”
“ඒවං, භන්තේ”ති ඛෝ සෝ පුරිසෝ ධනඤ්ජානිස්ස බ්‍රාහ්මණස්ස පටිස්සුත්වා යේන භගවා තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ සෝ පුරිසෝ භගවන්තං ඒතදවෝච: “ධනඤ්ජානි, භන්තේ, බ්‍රාහ්මණෝ ආබාධිකෝ දුක්ඛිතෝ බාළ්හගිලානෝ. සෝ භගවතෝ පාදේ සිරසා වන්දතී”ති. යේන චායස්මා සාරිපුත්තෝ තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං සාරිපුත්තං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ සෝ පුරිසෝ ආයස්මන්තං සාරිපුත්තං ඒතදවෝච: “ධනඤ්ජානි, භන්තේ, බ්‍රාහ්මණෝ ආබාධිකෝ දුක්ඛිතෝ බාළ්හගිලානෝ. සෝ ආයස්මතෝ සාරිපුත්තස්ස පාදේ සිරසා වන්දති, ඒවඤ්ච වදේති: ‘සාධු කිර, භන්තේ, ආයස්මා සාරිපුත්තෝ යේන ධනඤ්ජානිස්ස බ්‍රාහ්මණස්ස නිවේසනං තේනුපසඞ්කමතු අනුකම්පං උපාදායා(අ)”ති. අධිවාසේසි ඛෝ ආයස්මා සාරිපුත්තෝ තුණ්හීභාවේන.
“Yes, sir,” that man replied. He did as Dhanañjāni asked. Sāriputta consented with silence.
අථ ඛෝ ආයස්මා සාරිපුත්තෝ නිවාසේත්වා පත්තචීවරමාදාය යේන ධනඤ්ජානිස්ස බ්‍රාහ්මණස්ස නිවේසනං තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා පඤ්ඤත්තේ ආසනේ නිසීදි. නිසජ්ජ ඛෝ ආයස්මා සාරිපුත්තෝ ධනඤ්ජානිං බ්‍රාහ්මණං ඒතදවෝච: “කච්චි තේ, ධනඤ්ජානි, ඛමනීයං, කච්චි යාපනීයං? කච්චි දුක්ඛා වේදනා පටික්කමන්ති, නෝ අභික්කමන්ති? පටික්කමෝසානං පඤ්ඤායති, නෝ අභික්කමෝ”ති?
He robed up, and, taking his bowl and robe, went to Dhanañjāni’s home, where he sat on the seat spread out and said to Dhanañjāni, “I hope you’re keeping well, Dhanañjāni; I hope you’re alright. And I hope the pain is fading, not growing, that its fading is evident, not its growing.”
“න මේ, භෝ සාරිපුත්ත, ඛමනීයං න යාපනීයං. බාළ්හා මේ දුක්ඛා වේදනා අභික්කමන්ති, නෝ පටික්කමන්ති. අභික්කමෝසානං පඤ්ඤායති, නෝ පටික්කමෝ. සේය්‍යථාපි, භෝ සාරිපුත්ත, බලවා පුරිසෝ තිණ්හේන සිඛරේන මුද්ධනි අභිමත්ථේය්‍ය; ඒවමේව ඛෝ, භෝ සාරිපුත්ත, අධිමත්තා වාතා මුද්ධනි ච ඌහනන්ති. න මේ, භෝ සාරිපුත්ත, ඛමනීයං, න යාපනීයං. බාළ්හා මේ දුක්ඛා වේදනා අභික්කමන්ති, නෝ පටික්කමන්ති. අභික්කමෝසානං පඤ්ඤායති, නෝ පටික්කමෝ. සේය්‍යථාපි, භෝ සාරිපුත්ත, බලවා පුරිසෝ දළ්හේන වරත්තක්ඛණ්ඩේන සීසේ සීසවේඨං දදේය්‍ය; ඒවමේව ඛෝ, භෝ සාරිපුත්ත, අධිමත්තා සීසේ සීසවේදනා. න මේ, භෝ සාරිපුත්ත, ඛමනීයං න යාපනීයං. බාළ්හා මේ දුක්ඛා වේදනා අභික්කමන්ති, නෝ පටික්කමන්ති. අභික්කමෝසානං පඤ්ඤායති, නෝ පටික්කමෝ. සේය්‍යථාපි, භෝ සාරිපුත්ත, දක්ඛෝ ගෝඝාතකෝ වා ගෝඝාතකන්තේවාසී වා තිණ්හේන ගෝවිකන්තනේන කුච්ඡිං පරිකන්තේය්‍ය; ඒවමේව ඛෝ, භෝ සාරිපුත්ත, අධිමත්තා වාතා කුච්ඡිං පරිකන්තන්ති. න මේ, භෝ සාරිපුත්ත, ඛමනීයං, න යාපනීයං. බාළ්හා මේ දුක්ඛා වේදනා අභික්කමන්ති, නෝ පටික්කමන්ති. අභික්කමෝසානං පඤ්ඤායති, නෝ පටික්කමෝ. සේය්‍යථාපි, භෝ සාරිපුත්ත, ද්වේ බලවන්තෝ පුරිසා දුබ්බලතරං පුරිසං නානාබාහාසු ගහේත්වා අඞ්ගාරකාසුයා සන්තාපේය්‍යුං සම්පරිතාපේය්‍යුං; ඒවමේව ඛෝ, භෝ සාරිපුත්ත, අධිමත්තෝ කායස්මිං ඩාහෝ. න මේ, භෝ සාරිපුත්ත, ඛමනීයං න යාපනීයං. බාළ්හා මේ දුක්ඛා වේදනා අභික්කමන්ති, නෝ පටික්කමන්ති. අභික්කමෝසානං පඤ්ඤායති, නෝ පටික්කමෝ”ති.
“I’m not keeping well, Master Sāriputta, I’m not alright. The pain is terrible and growing, not fading; its growing is evident, not its fading. The winds piercing my head are so severe, it feels like a strong man drilling into my head with a sharp point. I’m not keeping well. The pain in my head is so severe, it feels like a strong man tightening a tough leather strap around my head. I’m not keeping well. The winds slicing my belly are so severe, like a deft butcher or their apprentice were slicing open a cows’s belly with a meat cleaver. I’m not keeping well. The burning in my body is so severe, it feels like two strong men grabbing a weaker man by the arms to burn and scorch him on a pit of glowing coals. I’m not keeping well, Master Sāriputta, I’m not alright. The pain is terrible and growing, not fading; its growing is evident, not its fading.”
“තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, කතමං සේය්‍යෝ—නිරයෝ වා තිරච්ඡානයෝනි වා”ති?
“Dhanañjāni, which do you think is better: hell or the animal realm?”
“නිරයා, භෝ සාරිපුත්ත, තිරච්ඡානයෝනි සේය්‍යෝ”ති.
“The animal realm is better.”
“තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, කතමං සේය්‍යෝ—තිරච්ඡානයෝනි වා පේත්තිවිසයෝ වා”ති?
“Which do you think is better: the animal realm or the ghost realm?”
“තිරච්ඡානයෝනියා, භෝ සාරිපුත්ත, පේත්තිවිසයෝ සේය්‍යෝ”ති.
“The ghost realm is better.”
“තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, කතමං සේය්‍යෝ—පේත්තිවිසයෝ වා මනුස්සා වා”ති?
“Which do you think is better: the ghost realm or human life?”
“පේත්තිවිසයා, භෝ සාරිපුත්ත, මනුස්සා සේය්‍යෝ”ති.
“Human life is better.”
“තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, කතමං සේය්‍යෝ—මනුස්සා වා චාතුමහාරාජිකා වා දේවා”ති?
“Which do you think is better: human life or as one of the Gods of the Four Great Kings?”
“මනුස්සේහි, භෝ සාරිපුත්ත, චාතුමහාරාජිකා දේවා සේය්‍යෝ”ති.
“The Gods of the Four Great Kings.”
“තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, කතමං සේය්‍යෝ—චාතුමහාරාජිකා වා දේවා තාවතිංසා වා දේවා”ති?
“Which do you think is better: the Gods of the Four Great Kings or the Gods of the Thirty-Three?”
“චාතුමහාරාජිකේහි, භෝ සාරිපුත්ත, දේවේහි තාවතිංසා දේවා සේය්‍යෝ”ති.
“The Gods of the Thirty-Three.”
“තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, කතමං සේය්‍යෝ—තාවතිංසා වා දේවා යාමා වා දේවා”ති?
“Which do you think is better: the Gods of the Thirty-Three or the Gods of Yama?”
“තාවතිංසේහි, භෝ සාරිපුත්ත, දේවේහි යාමා දේවා සේය්‍යෝ”ති.
“The Gods of Yama.”
“තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, කතමං සේය්‍යෝ—යාමා වා දේවා තුසිතා වා දේවා”ති?
“Which do you think is better: the Gods of Yama or the Joyful Gods?”
“යාමේහි, භෝ සාරිපුත්ත, දේවේහි තුසිතා දේවා සේය්‍යෝ”ති.
“The Joyful Gods.”
“තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, කතමං සේය්‍යෝ—තුසිතා වා දේවා නිම්මානරතී වා දේවා”ති?
“Which do you think is better: the Joyful Gods or the Gods Who Love to Create?”
“තුසිතේහි, භෝ සාරිපුත්ත, දේවේහි නිම්මානරතී දේවා සේය්‍යෝ”ති.
“The Gods Who Love to Create.”
“තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, කතමං සේය්‍යෝ—නිම්මානරතී වා දේවා පරනිම්මිතවසවත්තී වා දේවා”ති?
“Which do you think is better: the Gods Who Love to Create or the Gods Who Control the Creations of Others?”
“නිම්මානරතීහි, භෝ සාරිපුත්ත, දේවේහි පරනිම්මිතවසවත්තී දේවා සේය්‍යෝ”ති.
“The Gods Who Control the Creations of Others.”
“තං කිං මඤ්ඤසි, ධනඤ්ජානි, කතමං සේය්‍යෝ පරනිම්මිතවසවත්තී වා දේවා බ්‍රහ්මලෝකෝ වා”ති?
“Which do you think is better: the Gods Who Control the Creations of Others or the Brahmā realm?”
“‘බ්‍රහ්මලෝකෝ(අ)ති—භවං සාරිපුත්තෝ ආහ; ‘බ්‍රහ්මලෝකෝ(අ)ති—භවං සාරිපුත්තෝ ආහා”ති.
“Master Sāriputta speaks of the Brahmā realm! Master Sāriputta speaks of the Brahmā realm!”
අථ ඛෝ ආයස්මතෝ සාරිපුත්තස්ස ඒතදහෝසි:
Then Sāriputta thought:
“ඉමේ ඛෝ බ්‍රාහ්මණා බ්‍රහ්මලෝකාධිමුත්තා. යන්නූනාහං ධනඤ්ජානිස්ස බ්‍රාහ්මණස්ස බ්‍රහ්මානං සහබ්‍යතාය මග්ගං දේසේය්‍යන්”ති.
“These brahmins are devoted to the Brahmā realm. Why don’t I teach him a path to the company of Brahmā?”
“බ්‍රහ්මානං තේ, ධනඤ්ජානි, සහබ්‍යතාය මග්ගං දේසේස්සාමි; තං සුණාහි, සාධුකං මනසි කරෝහි, භාසිස්සාමී”ති.
“Dhanañjāni, I shall teach you a path to the company of Brahmā. Listen and apply your mind well, I will speak.”
“ඒවං, භෝ”ති ඛෝ ධනඤ්ජානි බ්‍රාහ්මණෝ ආයස්මතෝ සාරිපුත්තස්ස පච්චස්සෝසි. ආයස්මා සාරිපුත්තෝ ඒතදවෝච:
“Yes, sir,” replied Dhanañjāni. Venerable Sāriputta said this:
“කතමෝ ච, ධනඤ්ජානි, බ්‍රහ්මානං සහබ්‍යතාය මග්ගෝ? ඉධ, ධනඤ්ජානි, භික්ඛු මේත්තාසහගතේන චේතසා ඒකං දිසං ඵරිත්වා විහරති, තථා දුතියං, තථා තතියං, තථා චතුත්ථං; ඉති උද්ධමධෝ තිරියං සබ්බධි සබ්බත්තතාය සබ්බාවන්තං ලෝකං මේත්තාසහගතේන චේතසා විපුලේන මහග්ගතේන අප්පමාණේන අවේරේන අබ්‍යාබජ්ඣේන ඵරිත්වා විහරති. අයං ඛෝ, ධනඤ්ජානි, බ්‍රහ්මානං සහබ්‍යතාය මග්ගෝ.
“And what is a path to company with Brahmā? Firstly, a bhikkhu meditates spreading a heart full of love to one direction, and to the second, and to the third, and to the fourth. In the same way above, below, across, everywhere, all around, they spread a heart full of love to the whole world—abundant, expansive, limitless, free of enmity and ill will. This is a path to company with Brahmā.
පුන චපරං, ධනඤ්ජානි, භික්ඛු කරුණාසහගතේන චේතසා …පේ…
Furthermore, a bhikkhu meditates spreading a heart full of compassion …
මුදිතාසහගතේන චේතසා …
They meditate spreading a heart full of rejoicing …
උපේක්ඛාසහගතේන චේතසා ඒකං දිසං ඵරිත්වා විහරති, තථා දුතියං, තථා තතියං, තථා චතුත්ථං; ඉති උද්ධමධෝ තිරියං සබ්බධි සබ්බත්තතාය සබ්බාවන්තං ලෝකං උපේක්ඛාසහගතේන චේතසා විපුලේන මහග්ගතේන අප්පමාණේන අවේරේන අබ්‍යාබජ්ඣේන ඵරිත්වා විහරති. අයං ඛෝ, ධනඤ්ජානි, බ්‍රහ්මානං සහබ්‍යතාය මග්ගෝ”ති.
They meditate spreading a heart full of equanimity to one direction, and to the second, and to the third, and to the fourth. In the same way above, below, across, everywhere, all around, they spread a heart full of equanimity to the whole world—abundant, expansive, limitless, free of enmity and ill will. This is a path to company with Brahmā.”
“තේන හි, භෝ සාරිපුත්ත, මම වචනේන භගවතෝ පාදේ සිරසා වන්දාහි: ‘ධනඤ්ජානි, භන්තේ, බ්‍රාහ්මණෝ ආබාධිකෝ දුක්ඛිතෝ බාළ්හගිලානෝ. සෝ භගවතෝ පාදේ සිරසා වන්දතී(අ)”ති. අථ ඛෝ ආයස්මා සාරිපුත්තෝ ධනඤ්ජානිං බ්‍රාහ්මණං සති උත්තරිකරණීයේ හීනේ බ්‍රහ්මලෝකේ පතිට්ඨාපේත්වා උට්ඨායාසනා පක්කාමි. අථ ඛෝ ධනඤ්ජානි බ්‍රාහ්මණෝ අචිරපක්කන්තේ ආයස්මන්තේ සාරිපුත්තේ කාලමකාසි, බ්‍රහ්මලෝකඤ්ච උපපජ්ජි.
“Well then, Master Sāriputta, in my name bow with your head at the Buddha’s feet. Say to him: ‘Sir, the brahmin Dhanañjāni is sick, suffering, gravely ill. He bows with his head to your feet.’” Then Sāriputta, after establishing Dhanañjāni in the inferior Brahmā realm, got up from his seat and left while there was still more left to do. Not long after Sāriputta had departed, Dhanañjāni passed away and was reborn in the Brahmā realm.
අථ ඛෝ භගවා භික්ඛූ ආමන්තේසි: “ඒසෝ, භික්ඛවේ, සාරිපුත්තෝ ධනඤ්ජානිං බ්‍රාහ්මණං සති උත්තරිකරණීයේ හීනේ බ්‍රහ්මලෝකේ පතිට්ඨාපේත්වා උට්ඨායාසනා පක්කන්තෝ”ති.
Then the Buddha said to the bhikkhus, “Bhikkhus, Sāriputta, after establishing Dhanañjāni in the inferior Brahmā realm, got up from his seat and left while there was still more left to do.”
අථ ඛෝ ආයස්මා සාරිපුත්තෝ යේන භගවා තේනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි, ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ ආයස්මා සාරිපුත්තෝ භගවන්තං ඒතදවෝච: “ධනඤ්ජානි, භන්තේ, බ්‍රාහ්මණෝ ආබාධිකෝ දුක්ඛිතෝ බාළ්හගිලානෝ, සෝ භගවතෝ පාදේ සිරසා වන්දතී”ති.
Then Sāriputta went to the Buddha, bowed, sat down to one side, and said, “Sir, the brahmin Dhanañjāni is sick, suffering, gravely ill. He bows with his head to your feet.”
“කිං පන ත්වං, සාරිපුත්ත, ධනඤ්ජානිං බ්‍රාහ්මණං සති උත්තරිකරණීයේ හීනේ බ්‍රහ්මලෝකේ පතිට්ඨාපේත්වා උට්ඨායාසනා පක්කන්තෝ”ති?
“But Sāriputta, after establishing Dhanañjāni in the inferior Brahmā realm, why did you get up from your seat and leave while there was still more left to do?”
“මය්හං ඛෝ, භන්තේ, ඒවං අහෝසි: ‘ඉමේ ඛෝ බ්‍රාහ්මණා බ්‍රහ්මලෝකාධිමුත්තා, යන්නූනාහං ධනඤ්ජානිස්ස බ්‍රාහ්මණස්ස බ්‍රහ්මානං සහබ්‍යතාය මග්ගං දේසේය්‍යන්(අ)”ති.
“Sir, I thought: ‘These brahmins are devoted to the Brahmā realm. Why don’t I teach him a path to the company of Brahmā?’”
“කාලඞ්කතෝ ච, සාරිපුත්ත, ධනඤ්ජානි බ්‍රාහ්මණෝ, බ්‍රහ්මලෝකඤ්ච උපපන්නෝ”ති.
“And Sāriputta, the brahmin Dhanañjāni has passed away and been reborn in the Brahmā realm.”
ධනඤ්ජානිසුත්තං නිට්ඨිතං සත්තමං.
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
