| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
೭. ಧನಞ್ಜಾನಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
7. Dhanañjānisuttavaṇṇanā
೪೪೫. ಏವಂ ಮೇ ಸುತನ್ತಿ ಧನಞ್ಜಾನಿಸುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ದಕ್ಖಿಣಾಗಿರಿಸ್ಮಿನ್ತಿ ಗಿರೀತಿ ಪಬ್ಬತೋ, ರಾಜಗಹಂ ಪರಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಠಿತಪಬ್ಬತಸ್ಸ ದಕ್ಖಿಣದಿಸಾಭಾಗೇ ಜನಪದಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ। ತಣ್ಡುಲಪಾಲಿದ್ವಾರಾಯಾತಿ ರಾಜಗಹಸ್ಸ ಕಿರ ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾದ್ವಾರಾನಿ ಚತುಸಟ್ಠಿಖುದ್ದಕದ್ವಾರಾನಿ, ತೇಸು ಏಕಂ ತಣ್ಡುಲಪಾಲಿದ್ವಾರಂ ನಾಮ, ತಂ ಸನ್ಧಾಯೇವಮಾಹ। ರಾಜಾನಂ ನಿಸ್ಸಾಯಾತಿ ‘‘ಗಚ್ಛ ಮನುಸ್ಸೇ ಅಪೀಳೇತ್ವಾ ಸಸ್ಸಭಾಗಂ ಗಣ್ಹಾಹೀ’’ತಿ ರಞ್ಞಾ ಪೇಸಿತೋ ಗನ್ತ್ವಾ ಸಬ್ಬಮೇವ ಸಸ್ಸಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ‘‘ಮಾ ನೋ, ಭನ್ತೇ, ನಾಸೇಹೀ’’ತಿ ಚ ವುತ್ತೇ – ‘‘ರಾಜಕುಲೇ ವುತ್ತಂ ಮನ್ದಂ, ಅಹಂ ರಞ್ಞಾ ಆಗಮನಕಾಲೇಯೇವ ಏವಂ ಆಣತ್ತೋ, ಮಾ ಕನ್ದಿತ್ಥಾ’’ತಿ ಏವಂ ರಾಜಾನಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕೇ ವಿಲುಮ್ಪತಿ। ಧಞ್ಞಂ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಅತ್ತನೋ ಘರಂ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಅಪ್ಪಕಂ ರಾಜಕುಲೇ ಪವೇಸೇತಿ। ಕಿಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾನಂ ನ ಪೀಳಂ ಅಕಾಸೀತಿ ಚ ವುತ್ತೋ – ‘‘ಆಮ, ಮಹಾರಾಜ, ಇಮಸ್ಮಿಂ ವಾರೇ ಖೇತ್ತಾನಿ ಮನ್ದಸಸ್ಸಾನಿ ಅಹೇಸುಂ, ತಸ್ಮಾ ಅಪೀಳೇನ್ತಸ್ಸ ಮೇ ಗಣ್ಹತೋ ನ ಬಹುಂ ಜಾತ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕೇ ನಿಸ್ಸಾಯ ರಾಜಾನಂ ವಿಲುಮ್ಪತಿ।
445.Evaṃme sutanti dhanañjānisuttaṃ. Tattha dakkhiṇāgirisminti girīti pabbato, rājagahaṃ parikkhipitvā ṭhitapabbatassa dakkhiṇadisābhāge janapadassetaṃ nāmaṃ. Taṇḍulapālidvārāyāti rājagahassa kira dvattiṃsamahādvārāni catusaṭṭhikhuddakadvārāni, tesu ekaṃ taṇḍulapālidvāraṃ nāma, taṃ sandhāyevamāha. Rājānaṃ nissāyāti ‘‘gaccha manusse apīḷetvā sassabhāgaṃ gaṇhāhī’’ti raññā pesito gantvā sabbameva sassaṃ gaṇhāti, ‘‘mā no, bhante, nāsehī’’ti ca vutte – ‘‘rājakule vuttaṃ mandaṃ, ahaṃ raññā āgamanakāleyeva evaṃ āṇatto, mā kanditthā’’ti evaṃ rājānaṃ nissāya brāhmaṇagahapatike vilumpati. Dhaññaṃ yebhuyyena attano gharaṃ pavesetvā appakaṃ rājakule paveseti. Kiṃ brāhmaṇagahapatikānaṃ na pīḷaṃ akāsīti ca vutto – ‘‘āma, mahārāja, imasmiṃ vāre khettāni mandasassāni ahesuṃ, tasmā apīḷentassa me gaṇhato na bahuṃ jāta’’nti evaṃ brāhmaṇagahapatike nissāya rājānaṃ vilumpati.
೪೪೬. ಪಯೋ ಪೀಯತನ್ತಿ ತರುಣಖೀರಂ ಪಿವತು। ತಾವ ಭತ್ತಸ್ಸಾತಿ ಯಾವ ಖೀರಂ ಪಿವಿತ್ವಾ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಥ, ತಾವದೇವ ಭತ್ತಸ್ಸ ಕಾಲೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ। ಇಧೇವ ಹಿ ನೋ ಪಾತರಾಸಭತ್ತಂ ಆಹರಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಮಾತಾಪಿತರೋತಿಆದೀಸು ಮಹಲ್ಲಕಾ ಮಾತಾಪಿತರೋ ಮುದುಕಾನಿ ಅತ್ಥರಣಪಾವುರಣಾನಿ ಸುಖುಮಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಮಧುರಭೋಜನಂ ಸುಗನ್ಧಗನ್ಧಮಾಲಾದೀನಿ ಚ ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ಪೋಸೇತಬ್ಬಾ। ಪುತ್ತಧೀತಾನಂ ನಾಮಕರಣಮಙ್ಗಲಾದೀನಿ ಸಬ್ಬಕಿಚ್ಚಾನಿ ಕರೋನ್ತೇನ ಪುತ್ತದಾರೋ ಪೋಸೇತಬ್ಬೋ। ಏವಞ್ಹಿ ಅಕರಿಯಮಾನೇ ಗರಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
446.Payo pīyatanti taruṇakhīraṃ pivatu. Tāva bhattassāti yāva khīraṃ pivitvā nisīdissatha, tāvadeva bhattassa kālo bhavissati. Idheva hi no pātarāsabhattaṃ āharissantīti dasseti. Mātāpitarotiādīsu mahallakā mātāpitaro mudukāni attharaṇapāvuraṇāni sukhumāni vatthāni madhurabhojanaṃ sugandhagandhamālādīni ca pariyesitvā posetabbā. Puttadhītānaṃ nāmakaraṇamaṅgalādīni sabbakiccāni karontena puttadāro posetabbo. Evañhi akariyamāne garahā uppajjatīti iminā nayena attho veditabbo.
೪೪೭. ಅಧಮ್ಮಚಾರೀತಿ ಪಞ್ಚ ದುಸ್ಸೀಲ್ಯಕಮ್ಮಾನಿ ವಾ ದಸ ದುಸ್ಸೀಲ್ಯಕಮ್ಮಾನಿ ವಾ ಇಧ ಅಧಮ್ಮೋ ನಾಮ। ಉಪಕಡ್ಢೇಯ್ಯುನ್ತಿ ಪಞ್ಚವಿಧಬನ್ಧನಾದಿಕಮ್ಮಕರಣತ್ಥಂ ತಂ ತಂ ನಿರಯಂ ಕಡ್ಢೇಯ್ಯುಂ।
447.Adhammacārīti pañca dussīlyakammāni vā dasa dussīlyakammāni vā idha adhammo nāma. Upakaḍḍheyyunti pañcavidhabandhanādikammakaraṇatthaṃ taṃ taṃ nirayaṃ kaḍḍheyyuṃ.
೪೪೮. ಧಮ್ಮಚಾರೀತಿ ಧಮ್ಮಿಕಸಿವವಿಜ್ಜಾದಿಕಮ್ಮಕಾರೀ। ಪಟಿಕ್ಕಮನ್ತೀತಿ ಓಸರನ್ತಿ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ। ಅಭಿಕ್ಕಮನ್ತೀತಿ ಅಭಿಸರನ್ತಿ ವಡ್ಢನ್ತಿ। ಸೇಯ್ಯೋತಿ ವರತರಂ। ಹೀನೇತಿ ನಿಹೀನೇ ಲಾಮಕೇ। ಕಾಲಙ್ಕತೋ ಚ ಸಾರಿಪುತ್ತಾತಿ ಇದಂ ಭಗವಾ ‘‘ತತ್ರಸ್ಸ ಗನ್ತ್ವಾ ದೇಸೇಹೀ’’ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಥೇರಮಾಹ। ಥೇರೋಪಿ ತಂಖಣಂಯೇವ ಗನ್ತ್ವಾ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮುನೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ, ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಚಾತುಪ್ಪದಿಕಂ ಗಾಥಂ ಕಥೇನ್ತೋಪಿ ಚತುಸಚ್ಚವಿಮುತ್ತಂ ನಾಮ ನ ಕಥೇಸೀತಿ।
448.Dhammacārīti dhammikasivavijjādikammakārī. Paṭikkamantīti osaranti parihāyanti. Abhikkamantīti abhisaranti vaḍḍhanti. Seyyoti varataraṃ. Hīneti nihīne lāmake. Kālaṅkato ca sāriputtāti idaṃ bhagavā ‘‘tatrassa gantvā desehī’’ti adhippāyena theramāha. Theropi taṃkhaṇaṃyeva gantvā mahābrahmuno dhammaṃ desesi, tato paṭṭhāya cātuppadikaṃ gāthaṃ kathentopi catusaccavimuttaṃ nāma na kathesīti.
ಪಪಞ್ಚಸೂದನಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯಟ್ಠಕಥಾಯ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ಧನಞ್ಜಾನಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Dhanañjānisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೭. ಧನಞ್ಜಾನಿಸುತ್ತಂ • 7. Dhanañjānisuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೭. ಧನಞ್ಜಾನಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Dhanañjānisuttavaṇṇanā
