Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သုတ္တနိပာတပာဠိ • Suttanipātapāḷi |
၂. ဓနိယသုတ္တံ
2. Dhaniyasuttaṃ
၁၈.
18.
‘‘ပက္ကောဒနော ဒုဒ္ဓခီရောဟမသ္မိ၊ (ဣတိ ဓနိယော ဂောပော)
‘‘Pakkodano duddhakhīrohamasmi, (iti dhaniyo gopo)
အနုတီရေ မဟိယာ သမာနဝာသော။
Anutīre mahiyā samānavāso;
ဆန္နာ ကုဋိ အာဟိတော ဂိနိ၊ အထ စေ ပတ္ထယသီ ပဝသ္သ ဒေဝ’’။
Channā kuṭi āhito gini, atha ce patthayasī pavassa deva’’.
၁၉.
19.
အနုတီရေ မဟိယေကရတ္တိဝာသော။
Anutīre mahiyekarattivāso;
ဝိဝဋာ ကုဋိ နိဗ္ဗုတော ဂိနိ၊ အထ စေ ပတ္ထယသီ ပဝသ္သ ဒေဝ’’။
Vivaṭā kuṭi nibbuto gini, atha ce patthayasī pavassa deva’’.
၂၀.
20.
‘‘အန္ဓကမကသာ န ဝိဇ္ဇရေ၊ (ဣတိ ဓနိယော ဂောပော)
‘‘Andhakamakasā na vijjare, (iti dhaniyo gopo)
ကစ္ဆေ ရူဠ္ဟတိဏေ စရန္တိ ဂာဝော။
Kacche rūḷhatiṇe caranti gāvo;
ဝုဋ္ဌိမ္ပိ သဟေယ္ယုမာဂတံ၊ အထ စေ ပတ္ထယသီ ပဝသ္သ ဒေဝ’’။
Vuṭṭhimpi saheyyumāgataṃ, atha ce patthayasī pavassa deva’’.
၂၁.
21.
‘‘ဗဒ္ဓာသိ ဘိသီ သုသင္ခတာ၊ (ဣတိ ဘဂဝာ)
‘‘Baddhāsi bhisī susaṅkhatā, (iti bhagavā)
တိဏ္ဏော ပာရဂတော ဝိနေယ္ယ ဩဃံ။
Tiṇṇo pāragato vineyya oghaṃ;
အတ္ထော ဘိသိယာ န ဝိဇ္ဇတိ၊ အထ စေ ပတ္ထယသီ ပဝသ္သ ဒေဝ’’။
Attho bhisiyā na vijjati, atha ce patthayasī pavassa deva’’.
၂၂.
22.
‘‘ဂောပီ မမ အသ္သဝာ အလောလာ၊ (ဣတိ ဓနိယော ဂောပော)
‘‘Gopī mama assavā alolā, (iti dhaniyo gopo)
တသ္သာ န သုဏာမိ ကိဉ္စိ ပာပံ၊ အထ စေ ပတ္ထယသီ ပဝသ္သ ဒေဝ’’။
Tassā na suṇāmi kiñci pāpaṃ, atha ce patthayasī pavassa deva’’.
၂၃.
23.
‘‘စိတ္တံ မမ အသ္သဝံ ဝိမုတ္တံ၊ (ဣတိ ဘဂဝာ)
‘‘Cittaṃ mama assavaṃ vimuttaṃ, (iti bhagavā)
ဒီဃရတ္တံ ပရိဘာဝိတံ သုဒန္တံ။
Dīgharattaṃ paribhāvitaṃ sudantaṃ;
ပာပံ ပန မေ န ဝိဇ္ဇတိ၊ အထ စေ ပတ္ထယသီ ပဝသ္သ ဒေဝ’’။
Pāpaṃ pana me na vijjati, atha ce patthayasī pavassa deva’’.
၂၄.
24.
‘‘အတ္တဝေတနဘတောဟမသ္မိ ၊ (ဣတိ ဓနိယော ဂောပော)
‘‘Attavetanabhatohamasmi , (iti dhaniyo gopo)
ပုတ္တာ စ မေ သမာနိယာ အရောဂာ။
Puttā ca me samāniyā arogā;
တေသံ န သုဏာမိ ကိဉ္စိ ပာပံ၊ အထ စေ ပတ္ထယသီ ပဝသ္သ ဒေဝ’’။
Tesaṃ na suṇāmi kiñci pāpaṃ, atha ce patthayasī pavassa deva’’.
၂၅.
25.
‘‘နာဟံ ဘတကောသ္မိ ကသ္သစိ၊ (ဣတိ ဘဂဝာ)
‘‘Nāhaṃ bhatakosmi kassaci, (iti bhagavā)
နိဗ္ဗိဋ္ဌေန စရာမိ သဗ္ဗလောကေ။
Nibbiṭṭhena carāmi sabbaloke;
အတ္ထော ဘတိယာ န ဝိဇ္ဇတိ၊ အထ စေ ပတ္ထယသီ ပဝသ္သ ဒေဝ’’။
Attho bhatiyā na vijjati, atha ce patthayasī pavassa deva’’.
၂၆.
26.
‘‘အတ္ထိ ဝသာ အတ္ထိ ဓေနုပာ၊ (ဣတိ ဓနိယော ဂောပော)
‘‘Atthi vasā atthi dhenupā, (iti dhaniyo gopo)
ဂောဓရဏိယော ပဝေဏိယောပိ အတ္ထိ။
Godharaṇiyo paveṇiyopi atthi;
ဥသဘောပိ ဂဝမ္ပတီဓ အတ္ထိ၊ အထ စေ ပတ္ထယသီ ပဝသ္သ ဒေဝ’’။
Usabhopi gavampatīdha atthi, atha ce patthayasī pavassa deva’’.
၂၇.
27.
‘‘နတ္ထိ ဝသာ နတ္ထိ ဓေနုပာ၊ (ဣတိ ဘဂဝာ)
‘‘Natthi vasā natthi dhenupā, (iti bhagavā)
ဂောဓရဏိယော ပဝေဏိယောပိ နတ္ထိ။
Godharaṇiyo paveṇiyopi natthi;
ဥသဘောပိ ဂဝမ္ပတီဓ နတ္ထိ၊ အထ စေ ပတ္ထယသီ ပဝသ္သ ဒေဝ’’။
Usabhopi gavampatīdha natthi, atha ce patthayasī pavassa deva’’.
၂၈.
28.
‘‘ခိလာ နိခာတာ အသမ္ပဝေဓီ၊ (ဣတိ ဓနိယော ဂောပော)
‘‘Khilā nikhātā asampavedhī, (iti dhaniyo gopo)
ဒာမာ မုဉ္ဇမယာ နဝာ သုသဏ္ဌာနာ။
Dāmā muñjamayā navā susaṇṭhānā;
န ဟိ သက္ခိန္တိ ဓေနုပာပိ ဆေတ္တုံ 5၊ အထ စေ ပတ္ထယသီ ပဝသ္သ ဒေဝ’’။
Na hi sakkhinti dhenupāpi chettuṃ 6, atha ce patthayasī pavassa deva’’.
၂၉.
29.
နာဟံ ပုနုပေသ္သံ 11 ဂဗ္ဘသေယ္ယံ၊ အထ စေ ပတ္ထယသီ ပဝသ္သ ဒေဝ’’။
Nāhaṃ punupessaṃ 12 gabbhaseyyaṃ, atha ce patthayasī pavassa deva’’.
၃၀.
30.
‘‘နိန္နဉ္စ ထလဉ္စ ပူရယန္တော၊ မဟာမေဃော ပဝသ္သိ တာဝဒေဝ။
‘‘Ninnañca thalañca pūrayanto, mahāmegho pavassi tāvadeva;
သုတ္ဝာ ဒေဝသ္သ ဝသ္သတော၊ ဣမမတ္ထံ ဓနိယော အဘာသထ။
Sutvā devassa vassato, imamatthaṃ dhaniyo abhāsatha.
၃၁.
31.
‘‘လာဘာ ဝတ နော အနပ္ပကာ၊ ယေ မယံ ဘဂဝန္တံ အဒ္ဒသာမ။
‘‘Lābhā vata no anappakā, ye mayaṃ bhagavantaṃ addasāma;
သရဏံ တံ ဥပေမ စက္ခုမ၊ သတ္ထာ နော ဟောဟိ တုဝံ မဟာမုနိ။
Saraṇaṃ taṃ upema cakkhuma, satthā no hohi tuvaṃ mahāmuni.
၃၂.
32.
‘‘ဂောပီ စ အဟဉ္စ အသ္သဝာ၊ ဗ္ရဟ္မစရိယံ 13 သုဂတေ စရာမသေ။
‘‘Gopī ca ahañca assavā, brahmacariyaṃ 14 sugate carāmase;
ဇာတိမရဏသ္သ ပာရဂူ 15၊ ဒုက္ခသ္သန္တကရာ ဘဝာမသေ’’။
Jātimaraṇassa pāragū 16, dukkhassantakarā bhavāmase’’.
၃၃.
33.
‘‘နန္ဒတိ ပုတ္တေဟိ ပုတ္တိမာ၊ (ဣတိ မာရော ပာပိမာ)
‘‘Nandati puttehi puttimā, (iti māro pāpimā)
ဥပဓီ ဟိ နရသ္သ နန္ဒနာ၊ န ဟိ သော နန္ဒတိ ယော နိရူပဓိ’’။
Upadhī hi narassa nandanā, na hi so nandati yo nirūpadhi’’.
၃၄.
34.
‘‘သောစတိ ပုတ္တေဟိ ပုတ္တိမာ၊ (ဣတိ ဘဂဝာ)
‘‘Socati puttehi puttimā, (iti bhagavā)
ဂောပိယော ဂောဟိ တထေဝ သောစတိ။
Gopiyo gohi tatheva socati;
ဥပဓီ ဟိ နရသ္သ သောစနာ၊ န ဟိ သော သောစတိ ယော နိရူပဓီ’’တိ။
Upadhī hi narassa socanā, na hi so socati yo nirūpadhī’’ti.
ဓနိယသုတ္တံ ဒုတိယံ နိဋ္ဌိတံ။
Dhaniyasuttaṃ dutiyaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / သုတ္တနိပာတ-အဋ္ဌကထာ • Suttanipāta-aṭṭhakathā / ၂. ဓနိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 2. Dhaniyasuttavaṇṇanā