Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
4. த⁴னியத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
4. Dhaniyattheragāthāvaṇṇanā
ஸுக²ஞ்சே ஜீவிதுங் இச்சே²தி ஆயஸ்மதோ த⁴னியத்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? அயம்பி புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ தத்த² தத்த² ப⁴வே புஞ்ஞானி உபசினந்தோ ஸிகி²ஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே குலகே³ஹே நிப்³ப³த்தித்வா விஞ்ஞுதங் பத்தோ ஏகதி³வஸங் ஸத்தா²ரங் தி³ஸ்வா பஸன்னமானஸோ நளமாலாய பூஜங் அகாஸி. ஸோ தேன புஞ்ஞகம்மேன தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தோ இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ ராஜக³ஹே கும்ப⁴காரகுலே நிப்³ப³த்தித்வா த⁴னியோதி லத்³த⁴னாமோ வயப்பத்தோ கும்ப⁴காரகம்மேன ஜீவதி. தேன ச ஸமயேன ஸத்தா² த⁴னியஸ்ஸ கும்ப⁴காரஸ்ஸ ஸாலாயங் நிஸீதி³த்வா புக்குஸாதிஸ்ஸ குலபுத்தஸ்ஸ ச²தா⁴துவிப⁴ங்க³ஸுத்தங் (ம॰ நி॰ 3.342 ஆத³யோ) தே³ஸேஸி. ஸோ தங் ஸுத்வா கதகிச்சோ அஹோஸி. த⁴னியோ தஸ்ஸ பரினிப்³பு³தபா⁴வங் ஸுத்வா ‘‘நிய்யானிகங் வத பு³த்³த⁴ஸாஸனங், யத்த² ஏகரத்திபரிசயேனாபி வட்டது³க்க²தோ முஞ்சிதுங் ஸக்கா’’தி படிலத்³த⁴ஸத்³தோ⁴ பப்³ப³ஜித்வா குடிமண்ட³னானுயுத்தோ விஹரந்தோ குடிகரணங் படிச்ச ப⁴க³வதா க³ரஹிதோ ஸங்கி⁴கே ஸேனாஸனே வஸந்தோ விபஸ்ஸனங் வட்³டெ⁴த்வா அரஹத்தங் பாபுணி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 2.48.1-7) –
Sukhañcejīvituṃ iccheti āyasmato dhaniyattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto sikhissa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto ekadivasaṃ satthāraṃ disvā pasannamānaso naḷamālāya pūjaṃ akāsi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde rājagahe kumbhakārakule nibbattitvā dhaniyoti laddhanāmo vayappatto kumbhakārakammena jīvati. Tena ca samayena satthā dhaniyassa kumbhakārassa sālāyaṃ nisīditvā pukkusātissa kulaputtassa chadhātuvibhaṅgasuttaṃ (ma. ni. 3.342 ādayo) desesi. So taṃ sutvā katakicco ahosi. Dhaniyo tassa parinibbutabhāvaṃ sutvā ‘‘niyyānikaṃ vata buddhasāsanaṃ, yattha ekarattiparicayenāpi vaṭṭadukkhato muñcituṃ sakkā’’ti paṭiladdhasaddho pabbajitvā kuṭimaṇḍanānuyutto viharanto kuṭikaraṇaṃ paṭicca bhagavatā garahito saṅghike senāsane vasanto vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.48.1-7) –
‘‘ஸுவண்ணவண்ணங் ஸம்பு³த்³த⁴ங், ஆஹுதீனங் படிக்³க³ஹங்;
‘‘Suvaṇṇavaṇṇaṃ sambuddhaṃ, āhutīnaṃ paṭiggahaṃ;
விபினக்³கே³ன க³ச்ச²ந்தங், அத்³த³ஸங் லோகனாயகங்.
Vipinaggena gacchantaṃ, addasaṃ lokanāyakaṃ.
‘‘நளமாலங் க³ஹெத்வான, நிக்க²மந்தோ ச தாவதே³;
‘‘Naḷamālaṃ gahetvāna, nikkhamanto ca tāvade;
தத்த²த்³த³ஸாஸிங் ஸம்பு³த்³த⁴ங், ஓக⁴திண்ணமனாஸவங்.
Tatthaddasāsiṃ sambuddhaṃ, oghatiṇṇamanāsavaṃ.
‘‘பஸன்னசித்தோ ஸுமனோ, நளமாலமபூஜயிங்;
‘‘Pasannacitto sumano, naḷamālamapūjayiṃ;
த³க்கி²ணெய்யங் மஹாவீரங், ஸப்³ப³லோகானுகம்பகங்.
Dakkhiṇeyyaṃ mahāvīraṃ, sabbalokānukampakaṃ.
‘‘ஏகதிங்ஸே இதோ கப்பே, யங் மாலமபி⁴ரோபயிங்;
‘‘Ekatiṃse ito kappe, yaṃ mālamabhiropayiṃ;
து³க்³க³திங் நாபி⁴ஜானாமி, பு³த்³த⁴பூஜாயித³ங் ப²லங்.
Duggatiṃ nābhijānāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
அரஹத்தங் பன பத்வா யே பி⁴க்கூ² து⁴தங்க³ஸமாதா⁴னேன அத்தானங் உக்கங்ஸெத்வா ஸங்க⁴ப⁴த்தாதி³ங் ஸாதி³யந்தே அஞ்ஞே பி⁴க்கூ² அவஜானந்தி, தேஸங் ஓவாத³தா³னமுகே²ன அஞ்ஞங் ப்³யாகரொந்தோ –
Arahattaṃ pana patvā ye bhikkhū dhutaṅgasamādhānena attānaṃ ukkaṃsetvā saṅghabhattādiṃ sādiyante aññe bhikkhū avajānanti, tesaṃ ovādadānamukhena aññaṃ byākaronto –
228.
228.
‘‘ஸுக²ஞ்சே ஜீவிதுங் இச்சே², ஸாமஞ்ஞஸ்மிங் அபெக்க²வா;
‘‘Sukhañce jīvituṃ icche, sāmaññasmiṃ apekkhavā;
ஸங்கி⁴கங் நாதிமஞ்ஞெய்ய, சீவரங் பானபோ⁴ஜனங்.
Saṅghikaṃ nātimaññeyya, cīvaraṃ pānabhojanaṃ.
229.
229.
ஸுக²ஞ்சே ஜீவிதுங் இச்சே², ஸாமஞ்ஞஸ்மிங் அபெக்க²வா;
Sukhañce jīvituṃ icche, sāmaññasmiṃ apekkhavā;
அஹி மூஸிகஸொப்³ப⁴ங்வ, ஸேவேத² ஸயனாஸனங்.
Ahi mūsikasobbhaṃva, sevetha sayanāsanaṃ.
230.
230.
ஸுக²ஞ்சே ஜீவிதுங் இச்சே², ஸாமஞ்ஞஸ்மிங் அபெக்க²வா;
Sukhañce jīvituṃ icche, sāmaññasmiṃ apekkhavā;
இதரீதரேன துஸ்ஸெய்ய, ஏகத⁴ம்மஞ்ச பா⁴வயே’’தி. – திஸ்ஸோ கா³தா² அபா⁴ஸி;
Itarītarena tusseyya, ekadhammañca bhāvaye’’ti. – tisso gāthā abhāsi;
தத்த² ஸுக²ஞ்சே ஜீவிதுங் இச்சே², ஸாமஞ்ஞஸ்மிங் அபெக்க²வாதி ஸாமஞ்ஞஸ்மிங் ஸமணபா⁴வே அபெக்க²வா ஸிக்கா²ய திப்³ப³கா³ரவோ ஹுத்வா ஸுக²ங் ஜீவிதுங் இச்செ²ய்ய சே, அனேஸனங் பஹாய ஸாமஞ்ஞஸுகே²ன ஸசே ஜீவிதுகாமோதி அத்தோ² . ஸங்கி⁴கங் நாதிமஞ்ஞெய்ய, சீவரங் பானபோ⁴ஜனந்தி ஸங்க⁴தோ ஆப⁴தங் சீவரங் ஆஹாரங் ந அவமஞ்ஞெய்ய, ஸங்க⁴ஸ்ஸ உப்பஜ்ஜனகலாபோ⁴ நாம பரிஸுத்³து⁴ப்பாதோ³ ஹோதீதி தங் பரிபு⁴ஞ்ஜந்தஸ்ஸ ஆஜீவபாரிஸுத்³தி⁴ஸம்ப⁴வேன ஸாமஞ்ஞஸுக²ங் ஹத்த²க³தமேவாதி அதி⁴ப்பாயோ. அஹி மூஸிகஸொப்³ப⁴ங்வாதி அஹி விய மூஸிகாய க²தபி³லங் ஸேவேத² ஸேவெய்ய ஸேனாஸனங். யதா² நாம ஸப்போ ஸயமத்தனோ ஆஸயங் அகத்வா மூஸிகாய அஞ்ஞேன வா கதே ஆஸயே வஸித்வா யேன காமங் பக்கமதி, ஏவமேவங் பி⁴க்கு² ஸயங் ஸேனாஸனகரணா ஸங்கிலேஸங் அனாபஜ்ஜித்வா யத்த² கத்த²சி வஸித்வா பக்கமெய்யாதி அத்தோ².
Tattha sukhañce jīvituṃ icche, sāmaññasmiṃ apekkhavāti sāmaññasmiṃ samaṇabhāve apekkhavā sikkhāya tibbagāravo hutvā sukhaṃ jīvituṃ iccheyya ce, anesanaṃ pahāya sāmaññasukhena sace jīvitukāmoti attho . Saṅghikaṃ nātimaññeyya, cīvaraṃ pānabhojananti saṅghato ābhataṃ cīvaraṃ āhāraṃ na avamaññeyya, saṅghassa uppajjanakalābho nāma parisuddhuppādo hotīti taṃ paribhuñjantassa ājīvapārisuddhisambhavena sāmaññasukhaṃ hatthagatamevāti adhippāyo. Ahi mūsikasobbhaṃvāti ahi viya mūsikāya khatabilaṃ sevetha seveyya senāsanaṃ. Yathā nāma sappo sayamattano āsayaṃ akatvā mūsikāya aññena vā kate āsaye vasitvā yena kāmaṃ pakkamati, evamevaṃ bhikkhu sayaṃ senāsanakaraṇā saṃkilesaṃ anāpajjitvā yattha katthaci vasitvā pakkameyyāti attho.
இதா³னி வுத்தே அவுத்தே ச பச்சயே யதா²லாப⁴ஸந்தோஸேனேவ ஸாமஞ்ஞஸுக²ங் ஹோதி, ந அஞ்ஞதா²தி த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘இதரீதரேன துஸ்ஸெய்யா’’தி, யேன கேனசி ஹீனேன வா பணீதேன வா யதா²லத்³தே⁴ன பச்சயேன ஸந்தோஸங் ஆபஜ்ஜெய்யாதி அத்தோ². ஏகத⁴ம்மந்தி அப்பமாத³பா⁴வங், தஞ்ஹி அனுயுஞ்ஜந்தஸ்ஸ அனவஜ்ஜங் ஸப்³ப³ங் லோகியஸுக²ங் லோகுத்தரஸுக²ஞ்ச ஹத்த²க³தமேவ ஹோதி. தேனாஹ ப⁴க³வா – ‘‘அப்பமத்தோ ஹி ஜா²யந்தோ, பப்போதி விபுலங் ஸுக²’’ந்தி (ம॰ நி॰ 2.352; த⁴॰ ப॰ 27).
Idāni vutte avutte ca paccaye yathālābhasantoseneva sāmaññasukhaṃ hoti, na aññathāti dassento āha ‘‘itarītarena tusseyyā’’ti, yena kenaci hīnena vā paṇītena vā yathāladdhena paccayena santosaṃ āpajjeyyāti attho. Ekadhammanti appamādabhāvaṃ, tañhi anuyuñjantassa anavajjaṃ sabbaṃ lokiyasukhaṃ lokuttarasukhañca hatthagatameva hoti. Tenāha bhagavā – ‘‘appamatto hi jhāyanto, pappoti vipulaṃ sukha’’nti (ma. ni. 2.352; dha. pa. 27).
த⁴னியத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Dhaniyattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 4. த⁴னியத்தே²ரகா³தா² • 4. Dhaniyattheragāthā