| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
३. धातुसंयुत्तं
3. Dhātusaṃyuttaṃ
१. नानत्तवग्गो
1. Nānattavaggo
१. धातुनानत्तसुत्तवण्णना
1. Dhātunānattasuttavaṇṇanā
८५. पठमन्ति इमस्मिं निदानवग्गे संयुत्तानं पठमं संगीतत्ता। निस्सत्तट्ठसुञ्ञतट्ठसङ्खातेनाति धम्ममत्तताय निस्सत्ततासङ्खातेन निच्चसुभसुखअत्तसुञ्ञतत्थसङ्खातेन। सभावट्ठेनाति यथाभूतसभावट्ठेन। ततो एव सभावस्स धारणट्ठेन धातूति लद्धनामानं। नानासभावो अञ्ञमञ्ञविसदिसता धातुनानत्तं। चक्खुसङ्खातो पसादो चक्खुपसादो। सो एव चक्खनट्ठेन चक्खु, निस्सत्तसुञ्ञतट्ठेन धातु चाति चक्खुधातु। चक्खुपसादवत्थुं अधिट्ठानं कत्वा पवत्तं चक्खुपसादवत्थुकं। सेसपदेसुपि एसेव नयो। द्वे सम्पटिच्छनमनोधातुयो, एका किरिया मनोधातूति तिस्सो मनोधातुयो मनोधातु ‘‘मननमत्ता धातू’’ति कत्वा। वेदनादयो…पे॰… निब्बानञ्च धम्मधातु विसेससञ्ञापरिहारेन सामञ्ञसञ्ञाय पवत्तनतो। तथा हेते धम्मा आयतनदेसनाय ‘‘धम्मायतन’’न्तेव देसिता। न हि नेसं रूपायतनादीनं विय विञ्ञाणेहि अञ्ञविञ्ञाणेन गहेतब्बताकारो अत्थि। सब्बम्पीति छसत्ततिविधं मनोविञ्ञाणं। कामावचरा कामधातुपरियापन्नत्ता। अवसाने द्वेति धम्मधातुमनोविञ्ञाणधातुयो। अयमेत्थ सङ्खेपो, वित्थारो पन विसुद्धिमग्गे तंसंवण्णनासु दट्ठब्बो।
85.Paṭhamanti imasmiṃ nidānavagge saṃyuttānaṃ paṭhamaṃ saṃgītattā. Nissattaṭṭhasuññataṭṭhasaṅkhātenāti dhammamattatāya nissattatāsaṅkhātena niccasubhasukhaattasuññatatthasaṅkhātena. Sabhāvaṭṭhenāti yathābhūtasabhāvaṭṭhena. Tato eva sabhāvassa dhāraṇaṭṭhena dhātūti laddhanāmānaṃ. Nānāsabhāvo aññamaññavisadisatā dhātunānattaṃ. Cakkhusaṅkhāto pasādo cakkhupasādo. So eva cakkhanaṭṭhena cakkhu, nissattasuññataṭṭhena dhātu cāti cakkhudhātu. Cakkhupasādavatthuṃ adhiṭṭhānaṃ katvā pavattaṃ cakkhupasādavatthukaṃ. Sesapadesupi eseva nayo. Dve sampaṭicchanamanodhātuyo, ekā kiriyā manodhātūti tisso manodhātuyo manodhātu ‘‘mananamattā dhātū’’ti katvā. Vedanādayo…pe… nibbānañca dhammadhātu visesasaññāparihārena sāmaññasaññāya pavattanato. Tathā hete dhammā āyatanadesanāya ‘‘dhammāyatana’’nteva desitā. Na hi nesaṃ rūpāyatanādīnaṃ viya viññāṇehi aññaviññāṇena gahetabbatākāro atthi. Sabbampīti chasattatividhaṃ manoviññāṇaṃ. Kāmāvacarā kāmadhātupariyāpannattā. Avasāne dveti dhammadhātumanoviññāṇadhātuyo. Ayamettha saṅkhepo, vitthāro pana visuddhimagge taṃsaṃvaṇṇanāsu daṭṭhabbo.
धातुनानत्तसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Dhātunānattasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / १. धातुनानत्तसुत्तं • 1. Dhātunānattasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / १.धातुनानत्तसुत्तवण्णना • 1. Dhātunānattasuttavaṇṇanā
