Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဣတိဝုတ္တက-အဋ္ဌကထာ • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ၉. ဓာတုသောသံသန္ဒနသုတ္တဝဏ္ဏနာ

    9. Dhātusosaṃsandanasuttavaṇṇanā

    ၇၈. နဝမေ ဓာတုသောတိ ဓာတုတော။ ဓာတူတိ စ အဇ္ဈာသယဓာတု အဇ္ဈာသယသဘာဝော အဓိပ္ပေတော, ယော အဓိမုတ္တီတိပိ ဝုစ္စတိ။ သံသန္ဒန္တီတိ တာယ ဓာတုသဘာဂတာယ ယထာဓာတု ယထာအဇ္ဈာသယံ အလ္လီယန္တိ ဧကတော ဟောန္တိ။ သမေန္တီတိ တာယ ဧဝ သမာနဇ္ဈာသယတာယ ဧကစိတ္တာ ဟုတ္ဝာ သမာဂစ္ဆန္တိ အညမညံ ဘဇန္တိ ဥပသင္ကမန္တိ, အတ္တနော ရုစိဘာဝခန္တိဒိဋ္ဌိယော ဝာ တတ္ထ တတ္ထ သမေ ကရောန္တာ ပဝတ္တန္တိ။ ဟီနာဓိမုတ္တိကာတိ ဟီနေ ကာမဂုဏာဒိကေ အဓိမုတ္တိ ဧတေသန္တိ ဟီနာဓိမုတ္တိကာ, ဟီနဇ္ဈာသယာ။ ကလ္ယာဏာဓိမုတ္တိကာတိ ကလ္ယာဏေ နေက္ခမ္မာဒိကေ အဓိမုတ္တိ ဧတေသန္တိ ကလ္ယာဏာဓိမုတ္တိကာ, ပဏီတဇ္ဈာသယာ။ သစေ ဟိ အာစရိယုပဇ္ဈာယာ န သီလဝန္တော , အန္တေဝာသိကသဒ္ဓိဝိဟာရိကာ စ သီလဝန္တော, တေ အာစရိယုပဇ္ဈာယေပိ န ဥပသင္ကမန္တိ, အတ္တနော သဒိသေ သာရုပ္ပဘိက္ခူယေဝ ဥပသင္ကမန္တိ။ သစေ ပန အာစရိယုပဇ္ဈာယာ သီလဝန္တော, ဣတရေ န သီလဝန္တော, တေပိ န အာစရိယုပဇ္ဈာယေ ဥပသင္ကမန္တိ, အတ္တနော သဒိသေ ဟီနာဓိမုတ္တိကေယေဝ ဥပသင္ကမန္တိ။ ဧဝံ ဥပသင္ကမနံ ပန န ကေဝလံ ဧတရဟိ ဧဝ, အထ ခော အတီတာနာဂတေပီတိ ဒသ္သေန္တော ‘‘အတီတမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ’’တိအာဒိမာဟ။ သင္ခေပတော သံကိလေသဓမ္မေသု အဘိနိဝိဋ္ဌာ ဟီနာဓိမုတ္တိကာ , ဝောဒာနဓမ္မေသု အဘိနိဝိဋ္ဌာ ကလ္ယာဏာဓိမုတ္တိကာ။

    78. Navame dhātusoti dhātuto. Dhātūti ca ajjhāsayadhātu ajjhāsayasabhāvo adhippeto, yo adhimuttītipi vuccati. Saṃsandantīti tāya dhātusabhāgatāya yathādhātu yathāajjhāsayaṃ allīyanti ekato honti. Samentīti tāya eva samānajjhāsayatāya ekacittā hutvā samāgacchanti aññamaññaṃ bhajanti upasaṅkamanti, attano rucibhāvakhantidiṭṭhiyo vā tattha tattha same karontā pavattanti. Hīnādhimuttikāti hīne kāmaguṇādike adhimutti etesanti hīnādhimuttikā, hīnajjhāsayā. Kalyāṇādhimuttikāti kalyāṇe nekkhammādike adhimutti etesanti kalyāṇādhimuttikā, paṇītajjhāsayā. Sace hi ācariyupajjhāyā na sīlavanto , antevāsikasaddhivihārikā ca sīlavanto, te ācariyupajjhāyepi na upasaṅkamanti, attano sadise sāruppabhikkhūyeva upasaṅkamanti. Sace pana ācariyupajjhāyā sīlavanto, itare na sīlavanto, tepi na ācariyupajjhāye upasaṅkamanti, attano sadise hīnādhimuttikeyeva upasaṅkamanti. Evaṃ upasaṅkamanaṃ pana na kevalaṃ etarahi eva, atha kho atītānāgatepīti dassento ‘‘atītampi, bhikkhave’’tiādimāha. Saṅkhepato saṃkilesadhammesu abhiniviṭṭhā hīnādhimuttikā , vodānadhammesu abhiniviṭṭhā kalyāṇādhimuttikā.

    ဣဒံ ပန ဒုသ္သီလာနံ ဒုသ္သီလသေဝနမေဝ, သီလဝန္တာနံ သီလဝန္တသေဝနမေဝ, ဒုပ္ပညာနံ ဒုပ္ပညသေဝနမေဝ, ပညဝန္တာနံ ပညဝန္တသေဝနမေဝ ကော နိယာမေတီတိ? အဇ္ဈာသယဓာတု နိယာမေတိ။ သမ္ဗဟုလာ ကိရ ဘိက္ခူ ဧကသ္မိံ ဂာမေ ဘိက္ခာစာရံ စရန္တိ။ တေ မနုသ္သာ ဗဟုံ ဘတ္တံ အာဟရိတ္ဝာ ပတ္တာနိ ပူရေတ္ဝာ ‘‘ယထာသဘာဂံ ပရိဘုဉ္ဇထာ’’တိ ဝတ္ဝာ ဥယ္ယောဇေသုံ။ ဘိက္ခူ အာဟံသု ‘‘အာဝုသော, မနုသ္သာ ဓာတုသံယုတ္တကမ္မေ ပယောဇေန္တီ’’တိ။ ဧဝံ အဇ္ဈာသယဓာတု နိယာမေတီတိ။ ဓာတုသံယုတ္တေန အယမတ္ထော ဒီပေတဗ္ဗော – ဂိဇ္ဈကူဋပဗ္ဗတသ္မိဉ္ဟိ ဂိလာနသေယ္ယာယ နိပန္နော ဘဂဝာ အာရက္ခတ္ထာယ ပရိဝာရေတ္ဝာ ဝသန္တေသု သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာဒီသု ဧကမေကံ အတ္တနော ပရိသာယ သဒ္ဓိံ စင္ကမန္တံ ဩလောကေတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ ‘‘ပသ္သထ နော တုမ္ဟေ, ဘိက္ခဝေ, သာရိပုတ္တံ သမ္ဗဟုလေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ စင္ကမန္တန္တိ။ ဧဝံ, ဘန္တေ။ သဗ္ဗေ ခော ဧတေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ မဟာပညာ’’တိ (သံ. နိ. ၂.၉၉) သဗ္ဗံ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ။

    Idaṃ pana dussīlānaṃ dussīlasevanameva, sīlavantānaṃ sīlavantasevanameva, duppaññānaṃ duppaññasevanameva, paññavantānaṃ paññavantasevanameva ko niyāmetīti? Ajjhāsayadhātu niyāmeti. Sambahulā kira bhikkhū ekasmiṃ gāme bhikkhācāraṃ caranti. Te manussā bahuṃ bhattaṃ āharitvā pattāni pūretvā ‘‘yathāsabhāgaṃ paribhuñjathā’’ti vatvā uyyojesuṃ. Bhikkhū āhaṃsu ‘‘āvuso, manussā dhātusaṃyuttakamme payojentī’’ti. Evaṃ ajjhāsayadhātu niyāmetīti. Dhātusaṃyuttena ayamattho dīpetabbo – gijjhakūṭapabbatasmiñhi gilānaseyyāya nipanno bhagavā ārakkhatthāya parivāretvā vasantesu sāriputtamoggallānādīsu ekamekaṃ attano parisāya saddhiṃ caṅkamantaṃ oloketvā bhikkhū āmantesi ‘‘passatha no tumhe, bhikkhave, sāriputtaṃ sambahulehi bhikkhūhi saddhiṃ caṅkamantanti. Evaṃ, bhante. Sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū mahāpaññā’’ti (saṃ. ni. 2.99) sabbaṃ vitthāretabbaṃ.

    ဂာထာသု သံသဂ္ဂာတိ သံကိလေသတော သဟဝာသာဒိဝသေန သမာယောဂတော, အထ ဝာ ဒသ္သနသံသဂ္ဂော, သဝနသံသဂ္ဂော, သမုလ္လာပသံသဂ္ဂော, သမ္ဘောဂသံသဂ္ဂော, ကာယသံသဂ္ဂောတိ ဧဝံ ပဉ္စဝိဓေ သံသဂ္ဂေ ယတော ကုတောစိ သံသဂ္ဂတော။ ဝနထော ဇာတောတိ ကိလေသော ဥပ္ပန္နော မဂ္ဂေန အသမူဟတော။ အသံသဂ္ဂေန ဆိဇ္ဇတီတိ သံသဂ္ဂပဋိက္ခေပေန ကာယဝိဝေကာဒိနာ ပုဗ္ဗဘာဂေ ဆိဇ္ဇိတ္ဝာ ပုန အစ္စန္တာသံသဂ္ဂေန သမုစ္ဆေဒဝိဝေကေန ဆိဇ္ဇတိ ပဟီယတိ။ ဧတ္တာဝတာ သင္ခေပတော ဟီနာဓိမုတ္တိယာ သမုဒယော အတ္ထင္ဂမော စ ဒသ္သိတော ဟောတိ။

    Gāthāsu saṃsaggāti saṃkilesato sahavāsādivasena samāyogato, atha vā dassanasaṃsaggo, savanasaṃsaggo, samullāpasaṃsaggo, sambhogasaṃsaggo, kāyasaṃsaggoti evaṃ pañcavidhe saṃsagge yato kutoci saṃsaggato. Vanatho jātoti kileso uppanno maggena asamūhato. Asaṃsaggena chijjatīti saṃsaggapaṭikkhepena kāyavivekādinā pubbabhāge chijjitvā puna accantāsaṃsaggena samucchedavivekena chijjati pahīyati. Ettāvatā saṅkhepato hīnādhimuttiyā samudayo atthaṅgamo ca dassito hoti.

    ယသ္မာ ပန တေ သံသဂ္ဂာ တေ စ ကိလေသာ ကောသဇ္ဇဝသေန ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ စေဝ ဝဍ္ဎန္တိ စ, န ဝီရိယာရမ္ဘဝသေန, တသ္မာ ဟီနာဓိမုတ္တိကေ ကုသီတပုဂ္ဂလေ ဝဇ္ဇေတ္ဝာ ကလ္ယာဏာဓိမုတ္တိကေ အာရဒ္ဓဝီရိယေ သေဝန္တေန အသံသဂ္ဂေန သံသဂ္ဂဇော ဝနထော ဆိန္ဒိတဗ္ဗောတိ ယထာဝုတ္တမတ္ထံ ဝိတ္ထာရတော ဒသ္သေန္တော ကုသီတသေဝနာယ တာဝ အာဒီနဝံ ပကာသေတုံ ‘‘ပရိတ္တံ ဒာရု’’န္တိအာဒိမာဟ။

    Yasmā pana te saṃsaggā te ca kilesā kosajjavasena uppajjanti ceva vaḍḍhanti ca, na vīriyārambhavasena, tasmā hīnādhimuttike kusītapuggale vajjetvā kalyāṇādhimuttike āraddhavīriye sevantena asaṃsaggena saṃsaggajo vanatho chinditabboti yathāvuttamatthaṃ vitthārato dassento kusītasevanāya tāva ādīnavaṃ pakāsetuṃ ‘‘parittaṃ dāru’’ntiādimāha.

    တတ္ထ ပရိတ္တံ ဒာရုန္တိ ခုဒ္ဒကံ ကဋ္ဌမယံ ကုလ္လံ။ ယထာ သီဒေ မဟဏ္ဏဝေတိ ယထာ ခုဒ္ဒကံ ကုလ္လံ အာရုဟိတ္ဝာ မဟာသမုဒ္ဒံ တရိတုကာမော တီရံ အပ္ပတ္ဝာ သမုဒ္ဒမဇ္ဈေယေဝ သီဒေယ္ယ, ပတိတ္ဝာ မစ္ဆကစ္ဆပဘက္ခော ဘဝေယ္ယ။ ဧဝံ ကုသီတံ အာဂမ္မ, သာဓုဇီဝီပိ သီဒတီတိ ဧဝမေဝ ကုသီတံ ဝီရိယာရမ္ဘရဟိတံ ကိလေသဝသိကံ ပုဂ္ဂလံ နိသ္သာယ တေန ကတသံသဂ္ဂော သာဓုဇီဝီပိ ပရိသုဒ္ဓာဇီဝော ပရိသုဒ္ဓသီလောပိ သမာနော ဟီနသံသဂ္ဂတော ဥပ္ပန္နေဟိ ကာမဝိတက္ကာဒီဟိ ခဇ္ဇမာနော ပာရံ ဂန္တုံ အသမတ္ထော သံသာရဏ္ဏဝေယေဝ သီဒတိ။ တသ္မာတိ ယသ္မာ ဧဝံ အနတ္ထာဝဟော ကုသီတသံသဂ္ဂော, တသ္မာ တံ အာဂမ္မ အာလသိယာနုယောဂေန ကုစ္ဆိတံ သီဒတီတိ ကုသီတံ။ တတော ဧဝ ဟီနဝီရိယံ နိဗ္ဗီရိယံ အကလ္ယာဏမိတ္တံ ပရိဝဇ္ဇေယ္ယ။ ဧကန္တေနေဝ ပန ကာယဝိဝေကာဒီနဉ္စေဝ တဒင္ဂဝိဝေကာဒီနဉ္စ ဝသေန ပဝိဝိတ္တေဟိ, တတော ဧဝ ကိလေသေဟိ အာရကတ္တာ အရိယေဟိ ပရိသုဒ္ဓေဟိ နိဗ္ဗာနံ ပဋိပေသိတတ္တဘာဝတော ပဟိတတ္တေဟိ အာရမ္မဏလက္ခဏူပနိဇ္ဈာနာနံ ဝသေန ဈာယနတော ဈာယီဟိ သဗ္ဗကာလံ ပဂ္ဂဟိတဝီရိယတာယ အာရဒ္ဓဝီရိယေဟိ ပဏ္ဍိတေဟိ သပ္ပညေဟိယေဝ သဟ အာဝသေယ္ယ သံဝသေယ္ယာတိ။

    Tattha parittaṃ dārunti khuddakaṃ kaṭṭhamayaṃ kullaṃ. Yathā sīde mahaṇṇaveti yathā khuddakaṃ kullaṃ āruhitvā mahāsamuddaṃ taritukāmo tīraṃ appatvā samuddamajjheyeva sīdeyya, patitvā macchakacchapabhakkho bhaveyya. Evaṃ kusītaṃ āgamma, sādhujīvīpi sīdatīti evameva kusītaṃ vīriyārambharahitaṃ kilesavasikaṃ puggalaṃ nissāya tena katasaṃsaggo sādhujīvīpi parisuddhājīvo parisuddhasīlopi samāno hīnasaṃsaggato uppannehi kāmavitakkādīhi khajjamāno pāraṃ gantuṃ asamattho saṃsāraṇṇaveyeva sīdati. Tasmāti yasmā evaṃ anatthāvaho kusītasaṃsaggo, tasmā taṃ āgamma ālasiyānuyogena kucchitaṃ sīdatīti kusītaṃ. Tato eva hīnavīriyaṃ nibbīriyaṃ akalyāṇamittaṃ parivajjeyya. Ekanteneva pana kāyavivekādīnañceva tadaṅgavivekādīnañca vasena pavivittehi, tato eva kilesehi ārakattā ariyehi parisuddhehi nibbānaṃ paṭipesitattabhāvato pahitattehi ārammaṇalakkhaṇūpanijjhānānaṃ vasena jhāyanato jhāyīhi sabbakālaṃ paggahitavīriyatāya āraddhavīriyehi paṇḍitehi sappaññehiyeva saha āvaseyya saṃvaseyyāti.

    နဝမသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Navamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ဣတိဝုတ္တကပာဠိ • Itivuttakapāḷi / ၉. ဓာတုသောသံသန္ဒနသုတ္တံ • 9. Dhātusosaṃsandanasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact