Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation

    မဇ္ဈိမ နိကာယ ၁၄၀

    The Middle-Length Suttas Collection 140

    ဓာတုဝိဘင်္ဂသုတ္တ

    The Analysis of the Elements

    ဧဝံ မေ သုတံ—ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ မဂဓေသု စာရိကံ စရမာနော ယေန ရာဇဂဟံ တဒဝသရိ; ယေန ဘဂ္ဂဝေါ ကုမ္ဘကာရော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂ္ဂဝံ ကုမ္ဘကာရံ ဧတဒဝေါစ: “သစေ တေ, ဘဂ္ဂဝ, အဂရု ဝိဟရေမု အာဝေသနေ ဧကရတ္တန်”တိ၊

    So I have heard. At one time the Buddha was wandering in the Magadhan lands when he arrived at Rājagaha. He went to see Bhaggava the potter, and said, “Bhaggava, if it is no trouble, I’d like to spend a single night in your workshop.”

    “န ခေါ မေ, ဘန္တေ, ဂရု၊ အတ္ထိ စေတ္ထ ပဗ္ဗဇိတော ပဌမံ ဝါသူပဂတော၊ သစေ သော အနုဇာနာတိ, ဝိဟရထ, ဘန္တေ, ယထာသုခန်”တိ၊

    “It’s no trouble, sir. But there’s a renunciate already staying there. If he allows it, sir, you may stay as long as you like.”

    တေန ခေါ ပန သမယေန ပုက္ကုသာတိ နာမ ကုလပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဥဒ္ဒိဿ သဒ္ဓါယ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော၊ သော တသ္မိံ ကုမ္ဘကာရာဝေသနေ ပဌမံ ဝါသူပဂတော ဟောတိ၊ အထ ခေါ ဘဂဝါ ယေနာယသ္မာ ပုက္ကုသာတိ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ပုက္ကုသာတိံ ဧတဒဝေါစ: “သစေ တေ, ဘိက္ခု, အဂရု ဝိဟရေမု အာဝေသနေ ဧကရတ္တန်”တိ၊

    Now at that time a gentleman named Pukkusāti had gone forth from the lay life to homelessness out of faith in the Buddha. And it was he who had first taken up residence in the workshop. Then the Buddha approached Venerable Pukkusāti and said, “Bhikkhu, if it is no trouble, I’d like to spend a single night in the workshop.”

    “ဥရုန္ဒံ, အာဝုသော, ကုမ္ဘကာရာဝေသနံ၊ ဝိဟရတာယသ္မာ ယထာသုခန်”တိ၊

    “The potter’s workshop is spacious, friend. Please stay as long as you like.”

    အထ ခေါ ဘဂဝါ ကုမ္ဘကာရာဝေသနံ ပဝိသိတွာ ဧကမန္တံ တိဏသန္ထာရကံ ပညာပေတွာ နိသီဒိ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓာယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ၊ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဗဟုဒေဝ ရတ္တိံ နိသဇ္ဇာယ ဝီတိနာမေသိ၊ အာယသ္မာပိ ခေါ ပုက္ကုသာတိ ဗဟုဒေဝ ရတ္တိံ နိသဇ္ဇာယ ဝီတိနာမေသိ၊

    Then the Buddha entered the workshop and spread out a grass mat to one side. He sat down cross-legged, set his body straight, and established mindfulness in front of him. He spent much of the night sitting in meditation, and so did Pukkusāti.

    အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ: “ပါသာဒိကံ ခေါ အယံ ကုလပုတ္တော ဣရိယတိ၊ ယန္နူနာဟံ ပုစ္ဆေယျန်”တိ၊

    Then it occurred to the Buddha, “This gentleman’s conduct is impressive. Why don’t I question him?”

    အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ပုက္ကုသာတိံ ဧတဒဝေါစ: “ကံသိ တွံ, ဘိက္ခု, ဥဒ္ဒိဿ ပဗ္ဗဇိတော? ကော ဝါ တေ သတ္ထာ? ကဿ ဝါ တွံ ဓမ္မံ ရောစေသီ”တိ?

    So the Buddha said to Pukkusāti, “In whose name have you gone forth, friend? Who is your Teacher? Whose teaching do you believe in?”

    “အတ္ထာဝုသော, သမဏော ဂေါတမော သကျပုတ္တော သကျကုလာ ပဗ္ဗဇိတော၊ တံ ခေါ ပန ဘဂဝန္တံ ဂေါတမံ ဧဝံ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂတော: ‘ဣတိပိ သော ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနံ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ'တိ၊ တာဟံ ဘဂဝန္တံ ဥဒ္ဒိဿ ပဗ္ဗဇိတော၊ သော စ မေ ဘဂဝါ သတ္ထာ၊ တဿ စာဟံ ဘဂဝတော ဓမ္မံ ရောစေမီ”တိ၊

    “Friend, there is the ascetic Gotama—a Sakyan, gone forth from a Sakyan family. He has this good reputation: ‘That Blessed One is perfected, a fully awakened Buddha, accomplished in knowledge and conduct, holy, knower of the world, supreme guide for those who wish to train, teacher of gods and humans, awakened, blessed.’ I’ve gone forth in his name. That Blessed One is my Teacher, and I believe in his teaching.”

    “ကဟံ ပန, ဘိက္ခု, ဧတရဟိ သော ဘဂဝါ ဝိဟရတိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ”တိ၊

    “But bhikkhu, where is the Blessed One at present, the perfected one, the fully awakened Buddha?”

    “အတ္ထာဝုသော, ဥတ္တရေသု ဇနပဒေသု သာဝတ္ထိ နာမ နဂရံ၊ တတ္ထ သော ဘဂဝါ ဧတရဟိ ဝိဟရတိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ”တိ၊

    “In the northern lands there is a city called Sāvatthī. There the Blessed One is now staying, the perfected one, the fully awakened Buddha.”

    “ဒိဋ္ဌပုဗ္ဗော ပန တေ, ဘိက္ခု, သော ဘဂဝါ; ဒိသွာ စ ပန ဇာနေယျာသီ”တိ?

    “But have you ever seen that Buddha? Would you recognize him if you saw him?”

    “န ခေါ မေ, အာဝုသော, ဒိဋ္ဌပုဗ္ဗော သော ဘဂဝါ; ဒိသွာ စာဟံ န ဇာနေယျန်”တိ၊

    “No, I’ve never seen him, and I wouldn’t recognize him if I did.”

    အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ: “မမဉ္စ ခွါယံ ကုလပုတ္တော ဥဒ္ဒိဿ ပဗ္ဗဇိတော၊ ယန္နူနဿာဟံ ဓမ္မံ ဒေသေယျန်”တိ၊

    Then it occurred to the Buddha, “This gentleman has gone forth in my name. Why don’t I teach him the Dhamma?”

    အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ပုက္ကုသာတိံ အာမန္တေသိ: “ဓမ္မံ တေ, ဘိက္ခု, ဒေသေဿာမိ၊ တံ သုဏာဟိ, သာဓုကံ မနသိ ကရောဟိ; ဘာသိဿာမီ”တိ၊

    So the Buddha said to Pukkusāti, “Bhikkhu, I shall teach you the Dhamma. Listen and apply your mind well, I will speak.”

    “ဧဝမာဝုသော”တိ ခေါ အာယသ္မာ ပုက္ကုသာတိ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသိ၊ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ:

    “Yes, friend,” replied Pukkusāti. The Buddha said this:

    “‘ဆ ဓာတုရော အယံ, ဘိက္ခု, ပုရိသော ဆ ဖဿာယတနော အဋ္ဌာရသ မနောပဝိစာရော စတုရာဓိဋ္ဌာနော; ယတ္ထ ဌိတံ မညဿဝါ နပ္ပဝတ္တန္တိ, မညဿဝေ ခေါ ပန နပ္ပဝတ္တမာနေ မုနိ သန္တောတိ ဝုစ္စတိ၊ ပညံ နပ္ပမဇ္ဇေယျ, သစ္စမနုရက္ခေယျ, စာဂမနုဗြူဟေယျ, သန္တိမေဝ သော သိက္ခေယျာ'တိ—အယမုဒ္ဒေသော ဓာတုဝိဘင်္ဂဿ၊

    “‘This person has six elements, six fields of contact, eighteen mental preoccupations, and four foundations. Wherever they stand, the streams of conceiving do not flow. And when the streams of conceiving do not flow, they are called a sage at peace. Do not neglect wisdom; preserve truth; foster generosity; and train only for peace.’ This is the recitation passage for the analysis of the elements.

    ‘ဆ ဓာတုရော အယံ, ဘိက္ခု, ပုရိသော'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ဆယိမာ, ဘိက္ခု, ဓာတုယော—ပထဝီဓာတု, အာပေါဓာတု, တေဇောဓာတု, ဝါယောဓာတု, အာကာသဓာတု, ဝိညာဏဓာတု၊ ‘ဆ ဓာတုရော အယံ, ဘိက္ခု, ပုရိသော'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ, ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊

    ‘This person has six elements.’ That’s what I said, but why did I say it? There are these six elements: the elements of earth, water, fire, air, space, and consciousness. ‘This person has six elements.’ That’s what I said, and this is why I said it.

    ‘ဆ ဖဿာယတနော အယံ, ဘိက္ခု, ပုရိသော'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? စက္ခုသမ္ဖဿာယတနံ, သောတသမ္ဖဿာယတနံ, ဃာနသမ္ဖဿာယတနံ, ဇိဝှါသမ္ဖဿာယတနံ, ကာယသမ္ဖဿာယတနံ, မနောသမ္ဖဿာယတနံ၊ ‘ဆ ဖဿာယတနော အယံ, ဘိက္ခု, ပုရိသော'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ, ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊

    ‘This person has six fields of contact.’ That’s what I said, but why did I say it? The fields of contact of the eye, ear, nose, tongue, body, and mind. ‘This person has six fields of contact.’ That’s what I said, and this is why I said it.

    ‘အဋ္ဌာရသ မနောပဝိစာရော အယံ, ဘိက္ခု, ပုရိသော'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? စက္ခုနာ ရူပံ ဒိသွာ သောမနဿဋ္ဌာနိယံ ရူပံ ဥပဝိစရတိ, ဒေါမနဿဋ္ဌာနိယံ ရူပံ ဥပဝိစရတိ, ဥပေက္ခာဋ္ဌာနိယံ ရူပံ ဥပဝိစရတိ; သောတေန သဒ္ဒံ သုတွာ …ပေ… ဃာနေန ဂန္ဓံ ဃာယိတွာ … ဇိဝှါယ ရသံ သာယိတွာ …

    ‘This person has eighteen mental preoccupations.’ That’s what I said, but why did I say it? Seeing a sight with the eye, one is preoccupied with a sight that’s a basis for happiness or sadness or equanimity. Hearing a sound with the ear … Smelling an odor with the nose … Tasting a flavor with the tongue …

    ကာယေန ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ ဖုသိတွာ … မနသာ ဓမ္မံ ဝိညာယ သောမနဿဋ္ဌာနိယံ ဓမ္မံ ဥပဝိစရတိ, ဒေါမနဿဋ္ဌာနိယံ ဓမ္မံ ဥပဝိစရတိ, ဥပေက္ခာဋ္ဌာနိယံ ဓမ္မံ ဥပဝိစရတိ—ဣတိ ဆ သောမနဿုပဝိစာရာ, ဆ ဒေါမနဿုပဝိစာရာ, ဆ ဥပေက္ခုပဝိစာရာ၊ ‘အဋ္ဌာရသ မနောပဝိစာရော အယံ, ဘိက္ခု, ပုရိသော'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ, ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊

    Feeling a touch with the body … Becoming conscious of a thought with the mind, one is preoccupied with a thought that’s a basis for happiness or sadness or equanimity. So there are six preoccupations with happiness, six preoccupations with sadness, and six preoccupations with equanimity. ‘This person has eighteen mental preoccupations.’ That’s what I said, and this is why I said it.

    ‘စတုရာဓိဋ္ဌာနော အယံ, ဘိက္ခု, ပုရိသော'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ပညာဓိဋ္ဌာနော, သစ္စာဓိဋ္ဌာနော, စာဂါဓိဋ္ဌာနော, ဥပသမာဓိဋ္ဌာနော၊ ‘စတုရာဓိဋ္ဌာနော အယံ, ဘိက္ခု, ပုရိသော'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊

    ‘This person has four foundations.’ That’s what I said, but why did I say it? The foundations of wisdom, truth, generosity, and peace. ‘This person has four foundations.’ That’s what I said, and this is why I said it.

    ‘ပညံ နပ္ပမဇ္ဇေယျ, သစ္စမနုရက္ခေယျ, စာဂမနုဗြူဟေယျ, သန္တိမေဝ သော သိက္ခေယျာ'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ?

    ‘Do not neglect wisdom; preserve truth; foster generosity; and train only for peace.’ That’s what I said, but why did I say it?

    ကထဉ္စ, ဘိက္ခု, ပညံ နပ္ပမဇ္ဇတိ? ဆယိမာ, ဘိက္ခု, ဓာတုယော—ပထဝီဓာတု, အာပေါဓာတု, တေဇောဓာတု, ဝါယောဓာတု, အာကာသဓာတု, ဝိညာဏဓာတု၊

    And how does one not neglect wisdom? There are these six elements: the elements of earth, water, fire, air, space, and consciousness.

    ကတမာ စ, ဘိက္ခု, ပထဝီဓာတု? ပထဝီဓာတု သိယာ အဇ္ဈတ္တိကာ သိယာ ဗာဟိရာ၊ ကတမာ စ, ဘိက္ခု, အဇ္ဈတ္တိကာ ပထဝီဓာတု? ယံ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ ကက္ခဠံ ခရိဂတံ ဥပါဒိန္နံ, သေယျထိဒံ—ကေသာ လောမာ နခါ ဒန္တာ တစော မံသံ နှာရု အဋ္ဌိ အဋ္ဌိမိဉ္ဇံ ဝက္ကံ ဟဒယံ ယကနံ ကိလောမကံ ပိဟကံ ပပ္ဖါသံ အန္တံ အန္တဂုဏံ ဥဒရိယံ ကရီသံ, ယံ ဝါ ပနညမ္ပိ ကိဉ္စိ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ ကက္ခဠံ ခရိဂတံ ဥပါဒိန္နံ—အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခု, အဇ္ဈတ္တိကာ ပထဝီဓာတု၊ ယာ စေဝ ခေါ ပန အဇ္ဈတ္တိကာ ပထဝီဓာတု ယာ စ ဗာဟိရာ ပထဝီဓာတု ပထဝီဓာတုရေဝေသာ၊ ‘တံ နေတံ မမ နေသောဟမသ္မိ န မေသော အတ္တာ'တိ—ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒိသွာ ပထဝီဓာတုယာ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ပထဝီဓာတုယာ စိတ္တံ ဝိရာဇေတိ၊

    And what is the earth element? The earth element may be interior or exterior. And what is the interior earth element? Anything hard, solid, and appropriated that’s internal, pertaining to an individual. This includes head hair, body hair, nails, teeth, skin, flesh, sinews, bones, bone marrow, kidneys, heart, liver, diaphragm, spleen, lungs, intestines, mesentery, undigested food, feces, or anything else hard, solid, and appropriated that’s internal, pertaining to an individual. This is called the interior earth element. The interior earth element and the exterior earth element are just the earth element. This should be truly seen with right understanding like this: ‘This is not mine, I am not this, this is not my self.’ When you truly see with right understanding, you reject the earth element, detaching the mind from the earth element.

    ကတမာ စ, ဘိက္ခု, အာပေါဓာတု? အာပေါဓာတု သိယာ အဇ္ဈတ္တိကာ သိယာ ဗာဟိရာ၊ ကတမာ စ, ဘိက္ခု, အဇ္ဈတ္တိကာ အာပေါဓာတု? ယံ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ အာပေါ အာပေါဂတံ ဥပါဒိန္နံ သေယျထိဒံ—ပိတ္တံ သေမှံ ပုဗ္ဗော လောဟိတံ သေဒေါ မေဒေါ အဿု ဝသာ ခေဠော သိင်္ဃာဏိကာ လသိကာ မုတ္တံ, ယံ ဝါ ပနညမ္ပိ ကိဉ္စိ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ အာပေါ အာပေါဂတံ ဥပါဒိန္နံ—အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခု, အဇ္ဈတ္တိကာ အာပေါဓာတု၊ ယာ စေဝ ခေါ ပန အဇ္ဈတ္တိကာ အာပေါဓာတု ယာ စ ဗာဟိရာ အာပေါဓာတု အာပေါဓာတုရေဝေသာ၊ ‘တံ နေတံ မမ, နေသောဟမသ္မိ, န မေသော အတ္တာ'တိ—ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒိသွာ အာပေါဓာတုယာ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, အာပေါဓာတုယာ စိတ္တံ ဝိရာဇေတိ၊

    And what is the water element? The water element may be interior or exterior. And what is the interior water element? Anything that’s water, watery, and appropriated that’s internal, pertaining to an individual. This includes bile, phlegm, pus, blood, sweat, fat, tears, grease, saliva, snot, synovial fluid, urine, or anything else that’s water, watery, and appropriated that’s internal, pertaining to an individual. This is called the interior water element. The interior water element and the exterior water element are just the water element. This should be truly seen with right understanding like this: ‘This is not mine, I am not this, this is not my self.’ When you truly see with right understanding, you reject the water element, detaching the mind from the water element.

    ကတမာ စ, ဘိက္ခု, တေဇောဓာတု? တေဇောဓာတု သိယာ အဇ္ဈတ္တိကာ သိယာ ဗာဟိရာ၊ ကတမာ စ, ဘိက္ခု, အဇ္ဈတ္တိကာ တေဇောဓာတု? ယံ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ တေဇော တေဇောဂတံ ဥပါဒိန္နံ, သေယျထိဒံ—ယေန စ သန္တပ္ပတိ, ယေန စ ဇီရီယတိ, ယေန စ ပရိဍယှတိ, ယေန စ အသိတပီတခါယိတသာယိတံ သမ္မာ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆတိ, ယံ ဝါ ပနညမ္ပိ ကိဉ္စိ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ တေဇော တေဇောဂတံ ဥပါဒိန္နံ—အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခု, အဇ္ဈတ္တိကာ တေဇောဓာတု၊ ယာ စေဝ ခေါ ပန အဇ္ဈတ္တိကာ တေဇောဓာတု ယာ စ ဗာဟိရာ တေဇောဓာတု တေဇောဓာတုရေဝေသာ၊ ‘တံ နေတံ မမ, နေသောဟမသ္မိ, န မေသော အတ္တာ'တိ—ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒိသွာ တေဇောဓာတုယာ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, တေဇောဓာတုယာ စိတ္တံ ဝိရာဇေတိ၊

    And what is the fire element? The fire element may be interior or exterior. And what is the interior fire element? Anything that’s fire, fiery, and appropriated that’s internal, pertaining to an individual. This includes that which warms, that which ages, that which heats you up when feverish, that which properly digests food and drink, or anything else that’s fire, fiery, and appropriated that’s internal, pertaining to an individual. This is called the interior fire element. The interior fire element and the exterior fire element are just the fire element. This should be truly seen with right understanding like this: ‘This is not mine, I am not this, this is not my self.’ When you truly see with right understanding, you reject the fire element, detaching the mind from the fire element.

    ကတမာ စ, ဘိက္ခု, ဝါယောဓာတု? ဝါယောဓာတု သိယာ အဇ္ဈတ္တိကာ သိယာ ဗာဟိရာ၊ ကတမာ စ, ဘိက္ခု, အဇ္ဈတ္တိကာ ဝါယောဓာတု? ယံ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ ဝါယော ဝါယောဂတံ ဥပါဒိန္နံ, သေယျထိဒံ—ဥဒ္ဓင်္ဂမာ ဝါတာ အဓောဂမာ ဝါတာ ကုစ္ဆိသယာ ဝါတာ ကောဋ္ဌာသယာ ဝါတာ အင်္ဂမင်္ဂါနုသာရိနော ဝါတာ အဿာသော ပဿာသော ဣတိ, ယံ ဝါ ပနညမ္ပိ ကိဉ္စိ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ ဝါယော ဝါယောဂတံ ဥပါဒိန္နံ—အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခု, အဇ္ဈတ္တိကာ ဝါယောဓာတု၊ ယာ စေဝ ခေါ ပန အဇ္ဈတ္တိကာ ဝါယောဓာတု ယာ စ ဗာဟိရာ ဝါယောဓာတု ဝါယောဓာတုရေဝေသာ၊ ‘တံ နေတံ မမ, နေသောဟမသ္မိ, န မေသော အတ္တာ'တိ—ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒိသွာ ဝါယောဓာတုယာ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ဝါယောဓာတုယာ စိတ္တံ ဝိရာဇေတိ၊

    And what is the air element? The air element may be interior or exterior. And what is the interior air element? Anything that’s air, airy, and appropriated that’s internal, pertaining to an individual. This includes winds that go up or down, winds in the belly or the bowels, winds that flow through the limbs, in-breaths and out-breaths, or anything else that’s air, airy, and appropriated that’s internal, pertaining to an individual. This is called the interior air element. The interior air element and the exterior air element are just the air element. This should be truly seen with right understanding like this: ‘This is not mine, I am not this, this is not my self.’ When you truly see with right understanding, you reject the air element, detaching the mind from the air element.

    ကတမာ စ, ဘိက္ခု, အာကာသဓာတု? အာကာသဓာတု သိယာ အဇ္ဈတ္တိကာ သိယာ ဗာဟိရာ၊ ကတမာ စ, ဘိက္ခု, အဇ္ဈတ္တိကာ အာကာသဓာတု? ယံ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ အာကာသံ အာကာသဂတံ ဥပါဒိန္နံ, သေယျထိဒံ—ကဏ္ဏစ္ဆိဒ္ဒံ နာသစ္ဆိဒ္ဒံ မုခဒွါရံ ယေန စ အသိတပီတခါယိတသာယိတံ အဇ္ဈောဟရတိ, ယတ္ထ စ အသိတပီတခါယိတသာယိတံ သန္တိဋ္ဌတိ, ယေန စ အသိတပီတခါယိတသာယိတံ အဓောဘာဂံ နိက္ခမတိ, ယံ ဝါ ပနညမ္ပိ ကိဉ္စိ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ အာကာသံ အာကာသဂတံ အဃံ အဃဂတံ ဝိဝရံ ဝိဝရဂတံ အသမ္ဖုဋ္ဌံ မံသလောဟိတေဟိ ဥပါဒိန္နံ—အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခု, အဇ္ဈတ္တိကာ အာကာသဓာတု၊ ယာ စေဝ ခေါ ပန အဇ္ဈတ္တိကာ အာကာသဓာတု ယာ စ ဗာဟိရာ အာကာသဓာတု အာကာသဓာတုရေဝေသာ၊ ‘တံ နေတံ မမ, နေသောဟမသ္မိ, န မေသော အတ္တာ'တိ—ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒိသွာ အာကာသဓာတုယာ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, အာကာသဓာတုယာ စိတ္တံ ဝိရာဇေတိ၊

    And what is the space element? The space element may be interior or exterior. And what is the interior space element? Anything that’s space, spacious, and appropriated that’s internal, pertaining to an individual. This includes the ear canals, nostrils, and mouth; and the space for swallowing what is eaten and drunk, the space where it stays, and the space for excreting it from the nether regions. This is called the interior space element. The interior space element and the exterior space element are just the space element. This should be truly seen with right understanding like this: ‘This is not mine, I am not this, this is not my self.’ When you truly see with right understanding, you reject the space element, detaching the mind from the space element.

    အထာပရံ ဝိညာဏံယေဝ အဝသိဿတိ ပရိသုဒ္ဓံ ပရိယောဒါတံ၊ တေန စ ဝိညာဏေန ကိံ ဝိဇာနာတိ? ‘သုခန်'တိပိ ဝိဇာနာတိ, ‘ဒုက္ခန်'တိပိ ဝိဇာနာတိ, ‘အဒုက္ခမသုခန်'တိပိ ဝိဇာနာတိ၊ သုခဝေဒနိယံ, ဘိက္ခု, ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ သုခါ ဝေဒနာ၊ သော သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ'တိ ပဇာနာတိ၊ ‘တဿေဝ သုခဝေဒနိယဿ ဖဿဿ နိရောဓာ ယံ တဇ္ဇံ ဝေဒယိတံ သုခဝေဒနိယံ ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပန္နာ သုခါ ဝေဒနာ သာ နိရုဇ္ဈတိ, သာ ဝူပသမ္မတီ'တိ ပဇာနာတိ၊

    There remains only consciousness, pure and bright. And what does that consciousness know? It knows ‘pleasure’ and ‘pain’ and ‘neutral’. Pleasant feeling arises dependent on a contact to be experienced as pleasant. When they feel a pleasant feeling, they know: ‘I feel a pleasant feeling.’ They know: ‘With the cessation of that contact to be experienced as pleasant, the corresponding pleasant feeling ceases and stops.’

    ဒုက္ခဝေဒနိယံ, ဘိက္ခု, ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ၊ သော ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ'တိ ပဇာနာတိ၊ ‘တဿေဝ ဒုက္ခဝေဒနိယဿ ဖဿဿ နိရောဓာ ယံ တဇ္ဇံ ဝေဒယိတံ ဒုက္ခဝေဒနိယံ ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပန္နာ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ သာ နိရုဇ္ဈတိ, သာ ဝူပသမ္မတီ'တိ ပဇာနာတိ၊

    Painful feeling arises dependent on a contact to be experienced as painful. When they feel a painful feeling, they know: ‘I feel a painful feeling.’ They know: ‘With the cessation of that contact to be experienced as painful, the corresponding painful feeling ceases and stops.’

    အဒုက္ခမသုခဝေဒနိယံ, ဘိက္ခု, ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဒုက္ခမသုခါ ဝေဒနာ၊ သော အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ'တိ ပဇာနာတိ၊ ‘တဿေဝ အဒုက္ခမသုခဝေဒနိယဿ ဖဿဿ နိရောဓာ ယံ တဇ္ဇံ ဝေဒယိတံ အဒုက္ခမသုခဝေဒနိယံ ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပန္နာ အဒုက္ခမသုခါ ဝေဒနာ သာ နိရုဇ္ဈတိ, သာ ဝူပသမ္မတီ'တိ ပဇာနာတိ၊

    Neutral feeling arises dependent on a contact to be experienced as neutral. When they feel a neutral feeling, they know: ‘I feel a neutral feeling.’ They know: ‘With the cessation of that contact to be experienced as neutral, the corresponding neutral feeling ceases and stops.’

    သေယျထာပိ, ဘိက္ခု, ဒွိန္နံ ကဋ္ဌာနံ သင်္ဃဋ္ဋာ သမောဓာနာ ဥသ္မာ ဇာယတိ, တေဇော အဘိနိဗ္ဗတ္တတိ, တေသံယေဝ ဒွိန္နံ ကဋ္ဌာနံ နာနာဘာဝါ ဝိနိက္ခေပါ ယာ တဇ္ဇာ ဥသ္မာ သာ နိရုဇ္ဈတိ, သာ ဝူပသမ္မတိ; ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခု, သုခဝေဒနိယံ ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ သုခါ ဝေဒနာ၊ သော သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ'တိ ပဇာနာတိ၊ ‘တဿေဝ သုခဝေဒနိယဿ ဖဿဿ နိရောဓာ ယံ တဇ္ဇံ ဝေဒယိတံ သုခဝေဒနိယံ ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပန္နာ သုခါ ဝေဒနာ သာ နိရုဇ္ဈတိ, သာ ဝူပသမ္မတီ'တိ ပဇာနာတိ၊

    When you rub two sticks together, heat is generated and fire is produced. But when you part the sticks and lay them aside, any corresponding heat ceases and stops. In the same way, pleasant feeling arises dependent on a contact to be experienced as pleasant. …

    ဒုက္ခဝေဒနိယံ, ဘိက္ခု, ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ၊ သော ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ'တိ ပဇာနာတိ၊ ‘တဿေဝ ဒုက္ခဝေဒနိယဿ ဖဿဿ နိရောဓာ ယံ တဇ္ဇံ ဝေဒယိတံ ဒုက္ခဝေဒနိယံ ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပန္နာ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ သာ နိရုဇ္ဈတိ, သာ ဝူပသမ္မတီ'တိ ပဇာနာတိ၊

    အဒုက္ခမသုခဝေဒနိယံ, ဘိက္ခု, ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဒုက္ခမသုခါ ဝေဒနာ၊ သော အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ'တိ ပဇာနာတိ၊ ‘တဿေဝ အဒုက္ခမသုခဝေဒနိယဿ ဖဿဿ နိရောဓာ ယံ တဇ္ဇံ ဝေဒယိတံ အဒုက္ခမသုခဝေဒနိယံ ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပန္နာ အဒုက္ခမသုခါ ဝေဒနာ သာ နိရုဇ္ဈတိ, သာ ဝူပသမ္မတီ'တိ ပဇာနာတိ၊

    They know: ‘With the cessation of that contact to be experienced as neutral, the corresponding neutral feeling ceases and stops.’

    အထာပရံ ဥပေက္ခာယေဝ အဝသိဿတိ ပရိသုဒ္ဓါ ပရိယောဒါတာ မုဒု စ ကမ္မညာ စ ပဘဿရာ စ၊ သေယျထာပိ, ဘိက္ခု, ဒက္ခော သုဝဏ္ဏကာရော ဝါ သုဝဏ္ဏကာရန္တေဝါသီ ဝါ ဥက္ကံ ဗန္ဓေယျ, ဥက္ကံ ဗန္ဓိတွာ ဥက္ကာမုခံ အာလိမ္ပေယျ, ဥက္ကာမုခံ အာလိမ္ပေတွာ သဏ္ဍာသေန ဇာတရူပံ ဂဟေတွာ ဥက္ကာမုခေ ပက္ခိပေယျ, တမေနံ ကာလေန ကာလံ အဘိဓမေယျ, ကာလေန ကာလံ ဥဒကေန ပရိပ္ဖေါသေယျ, ကာလေန ကာလံ အဇ္ဈုပေက္ခေယျ, တံ ဟောတိ ဇာတရူပံ သုဓန္တံ နိဒ္ဓန္တံ နီဟဋံ နိန္နီတကသာဝံ မုဒု စ ကမ္မညဉ္စ ပဘဿရဉ္စ, ယဿာ ယဿာ စ ပိဠန္ဓနဝိကတိယာ အာကင်္ခတိ—ယဒိ ပဋ္ဋိကာယ ယဒိ ကုဏ္ဍလာယ ယဒိ ဂီဝေယျကာယ ယဒိ သုဝဏ္ဏမာလာယ တဉ္စဿ အတ္ထံ အနုဘောတိ; ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခု, အထာပရံ ဥပေက္ခာယေဝ အဝသိဿတိ ပရိသုဒ္ဓါ ပရိယောဒါတာ မုဒု စ ကမ္မညာ စ ပဘဿရာ စ၊

    There remains only equanimity, pure, bright, pliable, workable, and radiant. It’s like when a deft goldsmith or a goldsmith’s apprentice prepares a forge, fires the crucible, picks up some gold with tongs and puts it in the crucible. From time to time they fan it, from time to time they sprinkle water on it, and from time to time they just watch over it. That gold becomes pliable, workable, and radiant, not brittle, and is ready to be worked. Then the goldsmith can successfully create any kind of ornament they want, whether a bracelet, earrings, a necklace, or a golden garland. In the same way, there remains only equanimity, pure, bright, pliable, workable, and radiant.

    သော ဧဝံ ပဇာနာတိ: ‘ဣမဉ္စေ အဟံ ဥပေက္ခံ ဧဝံ ပရိသုဒ္ဓံ ဧဝံ ပရိယောဒါတံ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသံဟရေယျံ, တဒနုဓမ္မဉ္စ စိတ္တံ ဘာဝေယျံ၊ ဧဝံ မေ အယံ ဥပေက္ခာ တန္နိဿိတာ တဒုပါဒါနာ စိရံ ဒီဃမဒ္ဓါနံ တိဋ္ဌေယျ၊ ဣမဉ္စေ အဟံ ဥပေက္ခံ ဧဝံ ပရိသုဒ္ဓံ ဧဝံ ပရိယောဒါတံ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပသံဟရေယျံ, တဒနုဓမ္မဉ္စ စိတ္တံ ဘာဝေယျံ၊ ဧဝံ မေ အယံ ဥပေက္ခာ တန္နိဿိတာ တဒုပါဒါနာ စိရံ ဒီဃမဒ္ဓါနံ တိဋ္ဌေယျ၊ ဣမဉ္စေ အဟံ ဥပေက္ခံ ဧဝံ ပရိသုဒ္ဓံ ဧဝံ ပရိယောဒါတံ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသံဟရေယျံ, တဒနုဓမ္မဉ္စ စိတ္တံ ဘာဝေယျံ၊ ဧဝံ မေ အယံ ဥပေက္ခာ တန္နိဿိတာ တဒုပါဒါနာ စိရံ ဒီဃမဒ္ဓါနံ တိဋ္ဌေယျ၊ ဣမဉ္စေ အဟံ ဥပေက္ခံ ဧဝံ ပရိသုဒ္ဓံ ဧဝံ ပရိယောဒါတံ နေဝသညာနာသညာယတနံ ဥပသံဟရေယျံ, တဒနုဓမ္မဉ္စ စိတ္တံ ဘာဝေယျံ၊ ဧဝံ မေ အယံ ဥပေက္ခာ တန္နိဿိတာ တဒုပါဒါနာ စိရံ ဒီဃမဒ္ဓါနံ တိဋ္ဌေယျာ'တိ၊

    They understand: ‘If I were to apply this equanimity, so pure and bright, to the dimension of infinite space, my mind would develop accordingly. And this equanimity of mine, relying on that and grasping it, would remain for a very long time. If I were to apply this equanimity, so pure and bright, to the dimension of infinite consciousness, my mind would develop accordingly. And this equanimity of mine, relying on that and grasping it, would remain for a very long time. If I were to apply this equanimity, so pure and bright, to the dimension of nothingness, my mind would develop accordingly. And this equanimity of mine, relying on that and grasping it, would remain for a very long time. If I were to apply this equanimity, so pure and bright, to the dimension of neither perception nor non-perception, my mind would develop accordingly. And this equanimity of mine, relying on that and grasping it, would remain for a very long time.’

    သော ဧဝံ ပဇာနာတိ: ‘ဣမဉ္စေ အဟံ ဥပေက္ခံ ဧဝံ ပရိသုဒ္ဓံ ဧဝံ ပရိယောဒါတံ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသံဟရေယျံ, တဒနုဓမ္မဉ္စ စိတ္တံ ဘာဝေယျံ; သင်္ခတမေတံ၊ ဣမဉ္စေ အဟံ ဥပေက္ခံ ဧဝံ ပရိသုဒ္ဓံ ဧဝံ ပရိယောဒါတံ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပသံဟရေယျံ, တဒနုဓမ္မဉ္စ စိတ္တံ ဘာဝေယျံ; သင်္ခတမေတံ၊ ဣမဉ္စေ အဟံ ဥပေက္ခံ ဧဝံ ပရိသုဒ္ဓံ ဧဝံ ပရိယောဒါတံ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသံဟရေယျံ, တဒနုဓမ္မဉ္စ စိတ္တံ ဘာဝေယျံ; သင်္ခတမေတံ၊ ဣမဉ္စေ အဟံ ဥပေက္ခံ ဧဝံ ပရိသုဒ္ဓံ ဧဝံ ပရိယောဒါတံ နေဝသညာနာသညာယတနံ ဥပသံဟရေယျံ, တဒနုဓမ္မဉ္စ စိတ္တံ ဘာဝေယျံ; သင်္ခတမေတန်'တိ၊

    They understand: ‘If I were to apply this equanimity, so pure and bright, to the dimension of infinite space, my mind would develop accordingly. But that is conditioned. If I were to apply this equanimity, so pure and bright, to the dimension of infinite consciousness … nothingness … neither perception nor non-perception, my mind would develop accordingly. But that is conditioned.’

    သော နေဝ တံ အဘိသင်္ခရောတိ, န အဘိသဉ္စေတယတိ ဘဝါယ ဝါ ဝိဘဝါယ ဝါ၊ သော အနဘိသင်္ခရောန္တော အနဘိသဉ္စေတယန္တော ဘဝါယ ဝါ ဝိဘဝါယ ဝါ န ကိဉ္စိ လောကေ ဥပါဒိယတိ, အနုပါဒိယံ န ပရိတဿတိ, အပရိတဿံ ပစ္စတ္တံယေဝ ပရိနိဗ္ဗာယတိ၊

    They neither make a choice nor form an intention to continue existence or to end existence. Because of this, they don’t grasp at anything in the world. Not grasping, they’re not anxious. Not being anxious, they personally become extinguished.

    ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ'တိ ပဇာနာတိ၊

    They understand: ‘Rebirth is ended, the spiritual journey has been completed, what had to be done has been done, there is no return to any state of existence.’

    သော သုခဉ္စေ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ, ‘သာ အနိစ္စာ'တိ ပဇာနာတိ, ‘အနဇ္ဈောသိတာ'တိ ပဇာနာတိ, ‘အနဘိနန္ဒိတာ'တိ ပဇာနာတိ၊ ဒုက္ခဉ္စေ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ, ‘သာ အနိစ္စာ'တိ ပဇာနာတိ, ‘အနဇ္ဈောသိတာ'တိ ပဇာနာတိ, ‘အနဘိနန္ဒိတာ'တိ ပဇာနာတိ၊ အဒုက္ခမသုခဉ္စေ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ, ‘သာ အနိစ္စာ'တိ ပဇာနာတိ, ‘အနဇ္ဈောသိတာ'တိ ပဇာနာတိ, ‘အနဘိနန္ဒိတာ'တိ ပဇာနာတိ၊

    If they feel a pleasant feeling, they understand that it’s impermanent, that they’re not attached to it, and that they don’t take pleasure in it. If they feel a painful feeling, they understand that it’s impermanent, that they’re not attached to it, and that they don’t take pleasure in it. If they feel a neutral feeling, they understand that it’s impermanent, that they’re not attached to it, and that they don’t take pleasure in it.

    သော သုခဉ္စေ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ, ဝိသံယုတ္တော နံ ဝေဒေတိ; ဒုက္ခဉ္စေ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ, ဝိသံယုတ္တော နံ ဝေဒေတိ; အဒုက္ခမသုခဉ္စေ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ, ဝိသံယုတ္တော နံ ဝေဒေတိ၊ သော ကာယပရိယန္တိကံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘ကာယပရိယန္တိကံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ'တိ ပဇာနာတိ, ဇီဝိတပရိယန္တိကံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘ဇီဝိတပရိယန္တိကံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ'တိ ပဇာနာတိ, ‘ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ ဥဒ္ဓံ ဇီဝိတပရိယာဒါနာ ဣဓေဝ သဗ္ဗဝေဒယိတာနိ အနဘိနန္ဒိတာနိ သီတီဘဝိဿန္တီ'တိ ပဇာနာတိ၊

    If they feel a pleasant feeling, they feel it detached. If they feel a painful feeling, they feel it detached. If they feel a neutral feeling, they feel it detached. Feeling the end of the body approaching, they understand: ‘I feel the end of the body approaching.’ Feeling the end of life approaching, they understand: ‘I feel the end of life approaching.’ They understand: ‘When my body breaks up and my life has come to an end, everything that’s felt, since I no longer take pleasure in it, will become cool right here.’

    သေယျထာပိ, ဘိက္ခု, တေလဉ္စ ပဋိစ္စ ဝဋ္ဋိဉ္စ ပဋိစ္စ တေလပ္ပဒီပေါ ဈာယတိ; တဿေဝ တေလဿ စ ဝဋ္ဋိယာ စ ပရိယာဒါနာ အညဿ စ အနုပဟာရာ အနာဟာရော နိဗ္ဗာယတိ; ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခု, ကာယပရိယန္တိကံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘ကာယပရိယန္တိကံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ'တိ ပဇာနာတိ, ဇီဝိတပရိယန္တိကံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘ဇီဝိတပရိယန္တိကံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ'တိ ပဇာနာတိ, ‘ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ ဥဒ္ဓံ ဇီဝိတပရိယာဒါနာ ဣဓေဝ သဗ္ဗဝေဒယိတာနိ အနဘိနန္ဒိတာနိ သီတီဘဝိဿန္တီ'တိ ပဇာနာတိ၊

    Suppose an oil lamp depended on oil and a wick to burn. As the oil and the wick are used up, it would be extinguished due to lack of fuel. In the same way, feeling the end of the body approaching, they understand: ‘I feel the end of the body approaching.’ Feeling the end of life approaching, they understand: ‘I feel the end of life approaching.’ They understand: ‘When my body breaks up and my life has come to an end, everything that’s felt, since I no longer take pleasure in it, will become cool right here.’

    တသ္မာ ဧဝံ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဣမိနာ ပရမေန ပညာဓိဋ္ဌာနေန သမန္နာဂတော ဟောတိ၊ ဧသာ ဟိ, ဘိက္ခု, ပရမာ အရိယာ ပညာ ယဒိဒံ—သဗ္ဗဒုက္ခက္ခယေ ဉာဏံ၊

    Therefore a bhikkhu thus endowed is endowed with the ultimate foundation of wisdom. For this is the ultimate noble wisdom, namely, the knowledge of the ending of suffering.

    တဿ သာ ဝိမုတ္တိ သစ္စေ ဌိတာ အကုပ္ပါ ဟောတိ၊ တဉှိ, ဘိက္ခု, မုသာ ယံ မောသဓမ္မံ, တံ သစ္စံ ယံ အမောသဓမ္မံ နိဗ္ဗာနံ၊ တသ္မာ ဧဝံ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဣမိနာ ပရမေန သစ္စာဓိဋ္ဌာနေန သမန္နာဂတော ဟောတိ၊ ဧတဉှိ, ဘိက္ခု, ပရမံ အရိယသစ္စံ ယဒိဒံ—အမောသဓမ္မံ နိဗ္ဗာနံ၊

    Their freedom, being founded on truth, is unshakable. For that which is false has a deceptive nature, while that which is true has an undeceptive nature—Nibbana. Therefore a bhikkhu thus endowed is endowed with the ultimate resolve of truth. For this is the ultimate noble truth, namely, that which has an undeceptive nature—Nibbana.

    တဿေဝ ခေါ ပန ပုဗ္ဗေ အဝိဒ္ဒသုနော ဥပဓီ ဟောန္တိ သမတ္တာ သမာဒိန္နာ၊ တျာဿ ပဟီနာ ဟောန္တိ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝင်္ကတာ အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မာ၊ တသ္မာ ဧဝံ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဣမိနာ ပရမေန စာဂါဓိဋ္ဌာနေန သမန္နာဂတော ဟောတိ၊ ဧသော ဟိ, ဘိက္ခု, ပရမော အရိယော စာဂေါ ယဒိဒံ—သဗ္ဗူပဓိပဋိနိဿဂ္ဂေါ၊

    In their ignorance, they used to acquire attachments. Those have been cut off at the root, made like a palm stump, obliterated so they are unable to arise in the future. Therefore a bhikkhu thus endowed is endowed with the ultimate foundation of generosity. For this is the ultimate noble generosity, namely, letting go of all attachments.

    တဿေဝ ခေါ ပန ပုဗ္ဗေ အဝိဒ္ဒသုနော အဘိဇ္ဈာ ဟောတိ ဆန္ဒော သာရာဂေါ၊ သွာဿ ပဟီနော ဟောတိ ဥစ္ဆိန္နမူလော တာလာဝတ္ထုကတော အနဘာဝင်္ကတော အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မော၊ တဿေဝ ခေါ ပန ပုဗ္ဗေ အဝိဒ္ဒသုနော အာဃာတော ဟောတိ ဗျာပါဒေါ သမ္ပဒေါသော၊ သွာဿ ပဟီနော ဟောတိ ဥစ္ဆိန္နမူလော တာလာဝတ္ထုကတော အနဘာဝင်္ကတော အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မော၊ တဿေဝ ခေါ ပန ပုဗ္ဗေ အဝိဒ္ဒသုနော အဝိဇ္ဇာ ဟောတိ သမ္မောဟော၊ သွာဿ ပဟီနော ဟောတိ ဥစ္ဆိန္နမူလော တာလာဝတ္ထုကတော အနဘာဝင်္ကတော အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မော၊ တသ္မာ ဧဝံ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဣမိနာ ပရမေန ဥပသမာဓိဋ္ဌာနေန သမန္နာဂတော ဟောတိ၊ ဧသော ဟိ, ဘိက္ခု, ပရမော အရိယော ဥပသမော ယဒိဒံ—ရာဂဒေါသမောဟာနံ ဥပသမော၊

    In their ignorance, they used to be covetous, full of desire and lust. That has been cut off at the root, made like a palm stump, obliterated so it’s unable to arise in the future. In their ignorance, they used to be contemptuous, full of ill will and malevolence. That has been cut off at the root, made like a palm stump, obliterated so it’s unable to arise in the future. In their ignorance, they used to be ignorant, full of delusion. That has been cut off at the root, made like a palm stump, obliterated so it’s unable to arise in the future. Therefore a bhikkhu thus endowed is endowed with the ultimate foundation of peace. For this is the ultimate noble peace, namely, the pacification of greed, hate, and delusion.

    ‘ပညံ နပ္ပမဇ္ဇေယျ, သစ္စမနုရက္ခေယျ, စာဂမနုဗြူဟေယျ, သန္တိမေဝ သော သိက္ခေယျာ'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ, ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊

    ‘Do not neglect wisdom; preserve truth; foster generosity; and train only for peace.’ That’s what I said, and this is why I said it.

    ‘ယတ္ထ ဌိတံ မညဿဝါ နပ္ပဝတ္တန္တိ, မညဿဝေ ခေါ ပန နပ္ပဝတ္တမာနေ မုနိ သန္တောတိ ဝုစ္စတီ'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ?

    ‘Wherever they stand, the streams of conceiving do not flow. And when the streams of conceiving do not flow, they are called a sage at peace.’ That’s what I said, but why did I say it?

    ‘အသ္မီ'တိ, ဘိက္ခု, မညိတမေတံ, ‘အယမဟမသ္မီ'တိ မညိတမေတံ, ‘ဘဝိဿန်'တိ မညိတမေတံ, ‘န ဘဝိဿန်'တိ မညိတမေတံ, ‘ရူပီ ဘဝိဿန်'တိ မညိတမေတံ, ‘အရူပီ ဘဝိဿန်'တိ မညိတမေတံ, ‘သညီ ဘဝိဿန်'တိ မညိတမေတံ, ‘အသညီ ဘဝိဿန်'တိ မညိတမေတံ, ‘နေဝသညီနာသညီ ဘဝိဿန်'တိ မညိတမေတံ၊ မညိတံ, ဘိက္ခု, ရောဂေါ မညိတံ ဂဏ္ဍော မညိတံ သလ္လံ၊ သဗ္ဗမညိတာနံ တွေဝ, ဘိက္ခု, သမတိက္ကမာ မုနိ သန္တောတိ ဝုစ္စတိ၊ မုနိ ခေါ ပန, ဘိက္ခု, သန္တော န ဇာယတိ, န ဇီယတိ, န မီယတိ, န ကုပ္ပတိ, န ပိဟေတိ၊ တဉှိဿ, ဘိက္ခု, နတ္ထိ ယေန ဇာယေထ, အဇာယမာနော ကိံ ဇီယိဿတိ, အဇီယမာနော ကိံ မီယိဿတိ, အမီယမာနော ကိံ ကုပ္ပိဿတိ, အကုပ္ပမာနော ကိဿ ပိဟေဿတိ?

    These are all forms of conceiving: ‘I am’, ‘I am this’, ‘I will be’, ‘I will not be’, ‘I will have form’, ‘I will be formless’, ‘I will be percipient’, ‘I will be non-percipient’, ‘I will be neither percipient nor non-percipient.’ Conceiving is a disease, a boil, a dart. Having gone beyond all conceiving, one is called a sage at peace. The sage at peace is not reborn, does not grow old, and does not die. They are not shaken, and do not yearn. For they have nothing which would cause them to be reborn. Not being reborn, how could they grow old? Not growing old, how could they die? Not dying, how could they be shaken? Not shaking, for what could they yearn?

    ‘ယတ္ထ ဌိတံ မညဿဝါ နပ္ပဝတ္တန္တိ, မညဿဝေ ခေါ ပန နပ္ပဝတ္တမာနေ မုနိ သန္တောတိ ဝုစ္စတီ'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ, ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊ ဣမံ ခေါ မေ တွံ, ဘိက္ခု, သင်္ခိတ္တေန ဆဓာတုဝိဘင်္ဂံ ဓာရေဟီ”တိ၊

    ‘Wherever they stand, the streams of conceiving do not flow. And when the streams of conceiving do not flow, they are called a sage at peace.’ That’s what I said, and this is why I said it. Bhikkhu, you should remember this brief analysis of the six elements.”

    အထ ခေါ အာယသ္မာ ပုက္ကုသာတိ: “သတ္ထာ ကိရ မေ အနုပ္ပတ္တော, သုဂတော ကိရ မေ အနုပ္ပတ္တော, သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ကိရ မေ အနုပ္ပတ္တော”တိ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဧကံသံ စီဝရံ ကတွာ ဘဂဝတော ပါဒေသု သိရသာ နိပတိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ: “အစ္စယော မံ, ဘန္တေ, အစ္စဂမာ ယထာဗာလံ ယထာမူဠှံ ယထာအကုသလံ, ယောဟံ ဘဂဝန္တံ အာဝုသောဝါဒေန သမုဒါစရိတဗ္ဗံ အမညိဿံ၊ တဿ မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ အစ္စယံ အစ္စယတော ပဋိဂ္ဂဏှာတု အာယတိံ သံဝရာယာ”တိ၊

    Then Venerable Pukkusāti thought, “It seems the Teacher has come to me! The Holy One has come to me! The fully awakened Buddha has come to me!” He got up from his seat, arranged his robe over one shoulder, bowed with his head at the Buddha’s feet, and said, “I have made a mistake, sir. It was foolish, stupid, and unskillful of me to presume to address the Buddha as ‘friend’. Please, sir, accept my mistake for what it is, so I will restrain myself in future.”

    “တဂ္ဃ တွံ, ဘိက္ခု, အစ္စယော အစ္စဂမာ ယထာဗာလံ ယထာမူဠှံ ယထာအကုသလံ, ယံ မံ တွံ အာဝုသောဝါဒေန သမုဒါစရိတဗ္ဗံ အမညိတ္ထ၊ ယတော စ ခေါ တွံ, ဘိက္ခု, အစ္စယံ အစ္စယတော ဒိသွာ ယထာဓမ္မံ ပဋိကရောသိ, တံ တေ မယံ ပဋိဂ္ဂဏှာမ၊ ဝုဒ္ဓိဟေသာ, ဘိက္ခု, အရိယဿ ဝိနယေ ယော အစ္စယံ အစ္စယတော ဒိသွာ ယထာဓမ္မံ ပဋိကရောတိ, အာယတိံ သံဝရံ အာပဇ္ဇတီ”တိ၊

    “Indeed, bhikkhu, you made a mistake. It was foolish, stupid, and unskillful of you to act in that way. But since you have recognized your mistake for what it is, and have dealt with it properly, I accept it. For it is growth in the training of the Noble One to recognize a mistake for what it is, deal with it properly, and commit to restraint in the future.”

    “လဘေယျာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော သန္တိကေ ဥပသမ္ပဒန်”တိ၊

    “Sir, may I receive the going forth, the ordination in the Buddha’s presence?”

    “ပရိပုဏ္ဏံ ပန တေ, ဘိက္ခု, ပတ္တစီဝရန်”တိ?

    “But bhikkhu, are your bowl and robes complete?”

    “န ခေါ မေ, ဘန္တေ, ပရိပုဏ္ဏံ ပတ္တစီဝရန်”တိ၊

    “No, sir, they are not.”

    “န ခေါ, ဘိက္ခု, တထာဂတာ အပရိပုဏ္ဏပတ္တစီဝရံ ဥပသမ္ပာဒေန္တီ”တိ၊

    “The Realized Ones do not ordain those whose bowl and robes are incomplete.”

    အထ ခေါ အာယသ္မာ ပုက္ကုသာတိ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပတ္တစီဝရပရိယေသနံ ပက္ကာမိ၊

    And then Venerable Pukkusāti approved and agreed with what the Buddha said. He got up from his seat, bowed, and respectfully circled the Buddha, keeping him on his right, before leaving.

    အထ ခေါ အာယသ္မန္တံ ပုက္ကုသာတိံ ပတ္တစီဝရပရိယေသနံ စရန္တံ ဝိဗ္ဘန္တာ ဂါဝီ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ၊

    But while he was wandering in search of a bowl and robes, a stray cow took his life.

    အထ ခေါ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု၊ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ: “ယော သော, ဘန္တေ, ပုက္ကုသာတိ နာမ ကုလပုတ္တော ဘဂဝတာ သင်္ခိတ္တေန ဩဝါဒေန ဩဝဒိတော သော ကာလင်္ကတော၊ တဿ ကာ ဂတိ, ကော အဘိသမ္ပရာယော”တိ?

    Then several bhikkhus went up to the Buddha, bowed, sat down to one side, and said to him, “Sir, the gentleman named Pukkusāti, who was advised in brief by the Buddha, has passed away. Where has he been reborn in his next life?”

    “ပဏ္ဍိတော, ဘိက္ခဝေ, ပုက္ကုသာတိ ကုလပုတ္တော ပစ္စပါဒိ ဓမ္မဿာနုဓမ္မံ, န စ မံ ဓမ္မာဓိကရဏံ ဝိဟေသေသိ၊ ပုက္ကုသာတိ, ဘိက္ခဝေ, ကုလပုတ္တော ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဩပပါတိကော တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယီ အနာဝတ္တိဓမ္မော တသ္မာ လောကာ”တိ၊

    “Bhikkhus, Pukkusāti was astute. He practiced in line with the teachings, and did not trouble me about the teachings. With the ending of the five lower fetters, he’s been reborn spontaneously and will become extinguished there, not liable to return from that world.”

    ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ၊ အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ၊

    That is what the Buddha said. Satisfied, the bhikkhus approved what the Buddha said.

    ဓာတုဝိဘင်္ဂသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဒသမံ၊





    The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]


    © 1991-2024 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact