Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / மஜ்ஜி²மனிகாய (டீகா) • Majjhimanikāya (ṭīkā)

    10. தா⁴துவிப⁴ங்க³ஸுத்தவண்ணனா

    10. Dhātuvibhaṅgasuttavaṇṇanā

    342. அபரிக்கீ²ணாயுகங் புக்குஸாதிகுலபுத்தங் உத்³தி³ஸ்ஸ க³மனந்தி கத்வா வுத்தங் ‘‘துரிதக³மனசாரிக’’ந்தி. மம வாஸுபக³மனேன தவ சித்தஸ்ஸ அபா²ஸுகங் அனிட்ட²ங் ஸசே நத்தி². ஸோதி புப்³பு³பக³தோ. தி³ன்னங் தி³ன்னமேவ வட்டதீதி ஏகவாரங் தி³ன்னங் தி³ன்னமேவ யுத்தங், ந புன தா³தப்³ப³ந்தி அதி⁴ப்பாயோ. கதங் கதமேவாதி ஸங்க³ஹத்த²ங் கதங் அனுச்ச²விககம்மங் கதமேவ, ந தங் புன விபரிவத்தேதப்³ப³ந்தி அதி⁴ப்பாயோ.

    342. Aparikkhīṇāyukaṃ pukkusātikulaputtaṃ uddissa gamananti katvā vuttaṃ ‘‘turitagamanacārika’’nti. Mama vāsupagamanena tava cittassa aphāsukaṃ aniṭṭhaṃ sace natthi. Soti pubbupagato. Dinnaṃ dinnameva vaṭṭatīti ekavāraṃ dinnaṃ dinnameva yuttaṃ, na puna dātabbanti adhippāyo. Kataṃ katamevāti saṅgahatthaṃ kataṃ anucchavikakammaṃ katameva, na taṃ puna viparivattetabbanti adhippāyo.

    புக்குஸாதிம்ஹி உப⁴யதா²பி குலபுத்தபா⁴வோ பரிபுண்ணோ ஏவாதி ஆஹ – ‘‘ஜாதிகுலபுத்தோபி ஆசாரகுலபுத்தோபீ’’தி. தத்ராதி தஸ்மிங் தக்கஸீலதோ ஆக³மனே. அங்கே நிபன்னதா³ரகங் விய ஜனங் தோஸேதி துட்டி²ங் பாபேதி. ரதனானி உப்பஜ்ஜந்தி பப்³ப³தஸமுத்³தா³தி³ஸன்னிஸ்ஸிதத்தா பச்சந்ததே³ஸஸ்ஸ. த³ஸ்ஸனீயந்தி த³ஸ்ஸனேனேவ ஸுகா²வஹங். ஏவரூபந்தி த³ஸ்ஸனீயங் ஸவனீயஞ்ச.

    Pukkusātimhi ubhayathāpi kulaputtabhāvo paripuṇṇo evāti āha – ‘‘jātikulaputtopi ācārakulaputtopī’’ti. Tatrāti tasmiṃ takkasīlato āgamane. Aṅke nipannadārakaṃ viya janaṃ toseti tuṭṭhiṃ pāpeti. Ratanāni uppajjanti pabbatasamuddādisannissitattā paccantadesassa. Dassanīyanti dassaneneva sukhāvahaṃ. Evarūpanti dassanīyaṃ savanīyañca.

    அனக்³க⁴கம்ப³லே மஹக்³க⁴கம்ப³லே. ஸாரகரண்ட³கேதி சந்த³னஸாராதி³ஸாரமயகரண்ட³கே. லிகா²பெத்வா உக்கிராபெத்வா. லாகா²ய வட்டாபெத்வாதி முக²ங் பித³ஹித்வா லாகா²பரிகம்மங் காரெத்வா.

    Anagghakambale mahagghakambale. Sārakaraṇḍaketi candanasārādisāramayakaraṇḍake. Likhāpetvā ukkirāpetvā. Lākhāya vaṭṭāpetvāti mukhaṃ pidahitvā lākhāparikammaṃ kāretvā.

    அந்தோ து³ஸ்ஸப⁴ண்டி³கங் அத்தீ²தி அஞ்ஞாஸி நாதிக³ருகபா⁴வதோ. அனக்³கா⁴ அஹேஸுந்தி வண்ணஸம்பத்திப²ஸ்ஸஸம்பத்திபமாணமஹத்தது³ன்னிம்மாபியதாஹி மஹக்³கா⁴ அஹேஸுங், மஹாபுஞ்ஞோ ராஜா தஸ்ஸ அத்தே²வாதி அதி⁴ப்பாயோ.

    Anto dussabhaṇḍikaṃ atthīti aññāsi nātigarukabhāvato. Anagghā ahesunti vaṇṇasampattiphassasampattipamāṇamahattadunnimmāpiyatāhi mahagghā ahesuṃ, mahāpuñño rājā tassa atthevāti adhippāyo.

    யதி³ ஏவங், ‘‘கின்னு கோ² பேஸேமீ’’தி கஸ்மா வீமங்ஸங் ஆபஜ்ஜீதி ஆஹ – ‘‘அபிச கோ² பனா’’திஆதி³. ஸோதி பி³ம்பி³ஸாரோ ராஜா. விசினிதுங் ஆரத்³தோ⁴ ரதனஸ்ஸ அனேகவித⁴த்தா உத்தருத்தரிஞ்ச பணீததராதி³பா⁴வதோ. ஸுவண்ணரஜதாதீ³தி ஸுவண்ணரஜதபவாளமணிமுத்தாவேளுரியாதி³. இந்த்³ரியப³த்³த⁴ந்தி சக்கா²தி³இந்த்³ரியபடிப³த்³த⁴ங். பதே³ஸந்தி கு³ணவஸேன ஏகதே³ஸங் ந பாபுணாதி.

    Yadi evaṃ, ‘‘kinnu kho pesemī’’ti kasmā vīmaṃsaṃ āpajjīti āha – ‘‘apica kho panā’’tiādi. Soti bimbisāro rājā. Vicinituṃ āraddho ratanassa anekavidhattā uttaruttariñca paṇītatarādibhāvato. Suvaṇṇarajatādīti suvaṇṇarajatapavāḷamaṇimuttāveḷuriyādi. Indriyabaddhanti cakkhādiindriyapaṭibaddhaṃ. Padesanti guṇavasena ekadesaṃ na pāpuṇāti.

    ஸாமங் ஸச்சானங் அபி⁴ஸம்பு³த்³த⁴தாஸாமஞ்ஞேன, ‘‘பு³த்³த⁴ரதனம்பி து³வித⁴’’ந்தி வுத்தங். பு³த்³த⁴ரதனஸமங் ரதனங் நாம நத்தி², யஸ்மா பன இமஸ்மிங் லோகே பரஸ்மிங் வா பன பு³த்³தே⁴ன ஸதி³ஸோ ந விஜ்ஜதீதி. பட²மபோ³தி⁴யங்யேவ பவத்ததீதி கத்வா வுத்தங் ‘‘கோ⁴ஸோபீ’’திஆதி³.

    Sāmaṃ saccānaṃ abhisambuddhatāsāmaññena, ‘‘buddharatanampi duvidha’’nti vuttaṃ. Buddharatanasamaṃ ratanaṃ nāma natthi, yasmā pana imasmiṃ loke parasmiṃ vā pana buddhena sadiso na vijjatīti. Paṭhamabodhiyaṃyeva pavattatīti katvā vuttaṃ ‘‘ghosopī’’tiādi.

    ராஜா துட்டோ² சிந்தேஸி, ‘‘தத்த² அவிஜ்ஜமானங்யேவ பேஸேதுங் லத்³த⁴’’ந்தி. தஸ்மாதி யஸ்மா பரிபுண்ணங் ஏகதி³வஸம்பி தஸ்மிங் பதே³ஸே பு³த்³தா⁴னங் ஆவாஸபரிக்³க³ஹோ நத்தி², தஸ்மா. புப்³ப³தி³ஸாமுக²ந்தி புப்³ப³தி³ஸாபி⁴முக²ங் ஸீஹபஞ்ஜரங். தேனஸ்ஸ ஸுவிபூ⁴தாலோகதங் த³ஸ்ஸேதி.

    Rājātuṭṭho cintesi, ‘‘tattha avijjamānaṃyeva pesetuṃ laddha’’nti. Tasmāti yasmā paripuṇṇaṃ ekadivasampi tasmiṃ padese buddhānaṃ āvāsapariggaho natthi, tasmā. Pubbadisāmukhanti pubbadisābhimukhaṃ sīhapañjaraṃ. Tenassa suvibhūtālokataṃ dasseti.

    ஏவங் அனஞ்ஞஸாதா⁴ரணஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஈதி³ஸோ ஸமுதா³க³மோதி த³ஸ்ஸேதுங், ‘‘ஏவங் த³ஸ பாரமியோ பூரெத்வா’’திஆதி³ வுத்தங். ஏவங் ஸம்பன்னஸமுதா³க³மஸ்ஸ தத³னுரூபா அயங் ப²லஸம்பதா³தி த³ஸ்ஸேதுங், ‘‘துஸிதப⁴வனதோ’’திஆதி³ வுத்தங்.

    Evaṃ anaññasādhāraṇassa bhagavato īdiso samudāgamoti dassetuṃ, ‘‘evaṃ dasa pāramiyo pūretvā’’tiādi vuttaṃ. Evaṃ sampannasamudāgamassa tadanurūpā ayaṃ phalasampadāti dassetuṃ, ‘‘tusitabhavanato’’tiādi vuttaṃ.

    அரியத⁴ம்மோ நாம அரியமக்³க³ப்பதா⁴னோ, அரியமக்³கோ³ ச ஸத்ததிங்ஸபோ³தி⁴பக்கி²யஸங்க³ஹோ, தே ச உத்³தே³ஸமத்தேனேவ க³ஹிதாதி ஆஹ – ‘‘ஸத்ததிங்ஸபோ³தி⁴பக்கி²யே ஏகதே³ஸேன லிகி²த்வா’’தி. சூளஸீலாதீ³னி ப்³ரஹ்மஜாலே (தீ³॰ நி॰ 1.8-9) ஆக³தனயேன வேதி³தப்³பா³னி. ச²த்³வாரஸங்வரங் ஸதிஸம்பஜஞ்ஞந்தி மனச்ச²ட்டா²னங் த்³வாரானங் ஸங்வரணவஸேன ஸத்தட்டா²னிகங் ஸதிஸம்பஜஞ்ஞங். த்³வாத³ஸப்பபே⁴த³ங் சீவராதி³சதுப்பச்சயஸந்தோஸங். அரஞ்ஞருக்க²மூலாதீ³னஞ்ச விப⁴ங்க³ங் பா⁴வனானுகூலங் ஸேனாஸனங். ‘‘அபி⁴ஜ்ஜ²ங் லோகே பஹாயா’’திஆதி³னா வுத்தங் நீவரணப்பஹானங். பரிகம்மந்தி கஸிணாதி³பரிகம்மங். பாளியங் ஆக³தனயேன அட்ட²திங்ஸ கம்மட்டா²னானி. விஸுத்³தி⁴படிபாடியா யாவ ஆஸவக்க²யா இமங் படிபத்திங் ஏகதே³ஸேன லிகி². ஸோளஸவித⁴ந்தி ஸோளஸவித⁴பா⁴வனாய பயோக³ங்.

    Ariyadhammo nāma ariyamaggappadhāno, ariyamaggo ca sattatiṃsabodhipakkhiyasaṅgaho, te ca uddesamatteneva gahitāti āha – ‘‘sattatiṃsabodhipakkhiye ekadesena likhitvā’’ti. Cūḷasīlādīni brahmajāle (dī. ni. 1.8-9) āgatanayena veditabbāni. Chadvārasaṃvaraṃ satisampajaññanti manacchaṭṭhānaṃ dvārānaṃ saṃvaraṇavasena sattaṭṭhānikaṃ satisampajaññaṃ. Dvādasappabhedaṃ cīvarādicatuppaccayasantosaṃ. Araññarukkhamūlādīnañca vibhaṅgaṃ bhāvanānukūlaṃ senāsanaṃ. ‘‘Abhijjhaṃ loke pahāyā’’tiādinā vuttaṃ nīvaraṇappahānaṃ. Parikammanti kasiṇādiparikammaṃ. Pāḷiyaṃ āgatanayena aṭṭhatiṃsa kammaṭṭhānāni. Visuddhipaṭipāṭiyā yāva āsavakkhayā imaṃ paṭipattiṃ ekadesena likhi. Soḷasavidhanti soḷasavidhabhāvanāya payogaṃ.

    கிலஞ்ஜமயேதி நானாவித⁴பி⁴த்திவிப⁴த்தே ஸண்ஹஸுகு²மரதனபரிஸிப்³பி³தே கிலஞ்ஜமயஸமுக்³கே³. ப³ஹி வத்தே²ன வேடெ²த்வாதி பட²மங் ஸுகு²மகம்ப³லேன வேடெ²த்வா படிபாடியா தெத்திங்ஸாய ஸமுக்³கே³ஸு பக்கி²பித்வா ததோ ப³ஹி ஸுகு²மவத்தே²ன வேடெ²த்வா சா²தெ³த்வா. திணக³ச்ச²பஹானஸம்மஜ்ஜனாதி³னா ஸோதி⁴தமத்தகமேவ ஹோது, கத³லிபுண்ணக⁴டட²பனத⁴ஜபடாகுஸ்ஸாபனாதி³அலங்கரணேன மா நிட்டா²பேதா²தி அத்தோ². ராஜானுபா⁴வேன படியாதே³தா²தி மம ராஜானுரூபங் ஸஜ்ஜேத², அலங்கரோதா²தி அத்தோ². அந்தரபோ⁴கி³கானந்தி அனுயுத்தராஜமஹாமத்தானங். ஜவனதூ³தேதி கி²ப்பங் க³ச்ச²ந்தகதூ³தபுரிஸே. தாளேஹி ஸஹ அவசரந்தீதி தாளாவசரா.

    Kilañjamayeti nānāvidhabhittivibhatte saṇhasukhumaratanaparisibbite kilañjamayasamugge. Bahi vatthena veṭhetvāti paṭhamaṃ sukhumakambalena veṭhetvā paṭipāṭiyā tettiṃsāya samuggesu pakkhipitvā tato bahi sukhumavatthena veṭhetvā chādetvā. Tiṇagacchapahānasammajjanādinā sodhitamattakameva hotu, kadalipuṇṇaghaṭaṭhapanadhajapaṭākussāpanādialaṅkaraṇena mā niṭṭhāpethāti attho. Rājānubhāvena paṭiyādethāti mama rājānurūpaṃ sajjetha, alaṅkarothāti attho. Antarabhogikānanti anuyuttarājamahāmattānaṃ. Javanadūteti khippaṃ gacchantakadūtapurise. Tāḷehi saha avacarantīti tāḷāvacarā.

    ரஞ்ஞா பண்ணாகாரங் உத்³தி³ஸ்ஸ கதபூஜாஸக்காரஸ்ஸ அமச்சதோ ஸுதத்தா பண்ணாகாரங் உச்சட்டா²னே ட²பெத்வா ஸயங் நீசாஸனே நிஸின்னோ. நாயங் அஞ்ஞஸ்ஸ ரதனஸ்ஸ ப⁴விஸ்ஸதீதி அயங் பரிஹாரோ அஞ்ஞஸ்ஸ மணிமுத்தாதி³பே⁴த³ஸ்ஸ ரதனஸ்ஸ ந ப⁴விஸ்ஸதி மணிமுத்தாதீ³ஹி அபி⁴ஸங்க²தத்தா. ப³லவஸோமனஸ்ஸங் உப்பஜ்ஜி சிரதனகாலங் பு³த்³த⁴ஸாஸனே பா⁴விதபா⁴வனதாய வாஸிதவாஸனதாய க⁴டே தீ³போ விய அப்³ப⁴ந்தரே ஏவ ஸமுஜ்ஜலமானபரிபக்கதிஹேதுகபா⁴வதோ.

    Raññā paṇṇākāraṃ uddissa katapūjāsakkārassa amaccato sutattā paṇṇākāraṃ uccaṭṭhāne ṭhapetvā sayaṃ nīcāsane nisinno. Nāyaṃ aññassa ratanassa bhavissatīti ayaṃ parihāro aññassa maṇimuttādibhedassa ratanassa na bhavissati maṇimuttādīhi abhisaṅkhatattā. Balavasomanassaṃuppajji ciratanakālaṃ buddhasāsane bhāvitabhāvanatāya vāsitavāsanatāya ghaṭe dīpo viya abbhantare eva samujjalamānaparipakkatihetukabhāvato.

    தா⁴ரேமீதி இச்சா²மி, க³ண்ஹாமீதி அத்தோ². த்³வெஜ்ஜ²வசனந்தி த்³வெள்ஹகபா⁴வோ. அந்தரங் கரோதீதி த்³வின்னங் பாதா³னங் அந்தரங் தங் லேக²ங் கரோதி, ஏகேன பாதே³ன அதிக்கமீதி அத்தோ². தஸ்ஸா க³தமக்³கே³னாதி தாய தே³வியா விவட்டமானாய நாஸிதாய க³தமக்³கே³ன. தங் பன லேக²ந்தி புக்குஸாதினா கதலேக²ங். பண்ணச்ச²த்தகந்தி தாலபத்தமுட்டி²ங்.

    Dhāremīti icchāmi, gaṇhāmīti attho. Dvejjhavacananti dveḷhakabhāvo. Antaraṃ karotīti dvinnaṃ pādānaṃ antaraṃ taṃ lekhaṃ karoti, ekena pādena atikkamīti attho. Tassā gatamaggenāti tāya deviyā vivaṭṭamānāya nāsitāya gatamaggena. Taṃ pana lekhanti pukkusātinā katalekhaṃ. Paṇṇacchattakanti tālapattamuṭṭhiṃ.

    ஸத்து²கா³ரவேனாதி ஸத்த²ரி உப்பன்னபஸாத³பேமப³ஹுமானஸம்ப⁴வேன. ததா³ ஸத்தா²ரங்யேவ மனஸி கத்வா தன்னின்னபா⁴வேன க³ச்ச²ந்தோ, ‘‘புச்சி²ஸ்ஸாமீ’’திபி சித்தங் ந உப்பாதே³ஸி, ‘‘எத்த² நு கோ² ஸத்தா² வஸதீ’’தி பரிவிதக்கஸ்ஸேவ அபா⁴வதோ; ராஜக³ஹங் பன பத்வா ரஞ்ஞோ பேஸிதஸாஸனவஸேன தத்த² ச விஹாரஸ்ஸ ப³ஹுபா⁴வதோ ஸத்தா² கஹங் வஸதீதி புச்சி². ஸத்து² ஏககஸ்ஸேவ நிக்க²மனங் பஞ்சசத்தாலீஸ யோஜனானி பத³ஸா க³மனஞ்ச த⁴ம்மபூஜாவஸேன கதந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங். த⁴ம்மபூஜாய ச பு³த்³தா⁴னங் ஆசிண்ணபா⁴வோ ஹெட்டா² வித்தா²ரிதோயேவ. பு³த்³த⁴ஸோப⁴ங் பன படிச்சா²தெ³த்வா அஞ்ஞாதகவேஸேன தத்த² க³மனங் தஸ்ஸ குலபுத்தஸ்ஸ விஸ்ஸத்த²வஸேன மக்³க³த³ரத²படிபஸ்ஸம்ப⁴னத்த²ங். அப்படிபஸ்ஸத்³த⁴மக்³க³த³ரதோ² ஹி த⁴ம்மதே³ஸனாய பா⁴ஜனங் ந ஹோதீதி. ததா²ஹி வக்க²தி, ‘‘நனு ச ப⁴க³வா’’திஆதி³.

    Satthugāravenāti satthari uppannapasādapemabahumānasambhavena. Tadā satthāraṃyeva manasi katvā tanninnabhāvena gacchanto, ‘‘pucchissāmī’’tipi cittaṃ na uppādesi, ‘‘ettha nu kho satthā vasatī’’ti parivitakkasseva abhāvato; rājagahaṃ pana patvā rañño pesitasāsanavasena tattha ca vihārassa bahubhāvato satthā kahaṃ vasatīti pucchi. Satthu ekakasseva nikkhamanaṃ pañcacattālīsa yojanāni padasā gamanañca dhammapūjāvasena katanti daṭṭhabbaṃ. Dhammapūjāya ca buddhānaṃ āciṇṇabhāvo heṭṭhā vitthāritoyeva. Buddhasobhaṃ pana paṭicchādetvā aññātakavesena tattha gamanaṃ tassa kulaputtassa vissatthavasena maggadarathapaṭipassambhanatthaṃ. Appaṭipassaddhamaggadaratho hi dhammadesanāya bhājanaṃ na hotīti. Tathāhi vakkhati, ‘‘nanu ca bhagavā’’tiādi.

    உருத்³த⁴ந்தி விஸாலந்தி கேசி. அதிரேகதியோஜனஸதந்திஆதி³னா அன்வயதோ ப்³யதிரேகதோ ச மச்சே²ரவினயனே ஸப்³ரஹ்மசாரீனங் ஓவாத³தா³னங். அச்சந்தஸுகு²மாலோதிஆதி³னா ஸத்து² த⁴ம்மகா³ரவேன ஸத்³தி⁴ங் குலபுத்தஸ்ஸபி த⁴ம்மகா³ரவங் ஸங்ஸந்த³தி ஸமேதீதி த³ஸ்ஸேதி. தேன ப⁴க³வதோ கதஸ்ஸ பச்சுக்³க³மனஸ்ஸ டா²னக³தபா⁴வங் விபா⁴வெந்தோ அஞ்ஞேஸம்பி ப⁴ப்³ப³ரூபானங் குலபுத்தானங் யதா²ரஹங் ஸங்க³ஹோ காதப்³போ³தி த³ஸ்ஸேதி.

    Uruddhanti visālanti keci. Atirekatiyojanasatantiādinā anvayato byatirekato ca maccheravinayane sabrahmacārīnaṃ ovādadānaṃ. Accantasukhumālotiādinā satthu dhammagāravena saddhiṃ kulaputtassapi dhammagāravaṃ saṃsandati sametīti dasseti. Tena bhagavato katassa paccuggamanassa ṭhānagatabhāvaṃ vibhāvento aññesampi bhabbarūpānaṃ kulaputtānaṃ yathārahaṃ saṅgaho kātabboti dasseti.

    ப்³ரஹ்மலோகப்பமாணந்தி உச்சபா⁴வேன. ஆனுபா⁴வேனாதி இத்³தா⁴னுபா⁴வேன யதா² ஸோ ஸோதபத²ங் ந உபக³ச்ச²தி, ஏவங் வூபஸமேதுங் ஸக்கோதி. அவிப்³ப⁴ந்தந்தி விப்³ப⁴மரஹிதங் நில்லோலுப்பங். ‘‘பா⁴வனபுங்ஸகங் பனேத’’ந்தி வத்வா தஸ்ஸ விவரணத்த²ங், ‘‘பாஸாதி³கேன இரியாபதே²னா’’தி வுத்தங். இத்த²ம்பூ⁴தலக்க²ணே ஏதங் கரணவசனங் த³ட்ட²ப்³ப³ங். தேனாஹ ‘‘யதா² இரியதோ’’திஆதி³. அமனாபோ ஹோதி பஸ்ஸந்தானங். ஸீஹஸெய்யாய நிபன்னஸ்ஸபி ஹி ஏகச்சே ஸரீராவயவா அதோ⁴கி²த்தவிக்கி²த்தா விய தி³ஸ்ஸந்தி. கடியங் த்³வின்னங் ஊருஸந்தீ⁴னங் த்³வின்னஞ்ச ஜாணுஸந்தீ⁴னங் வஸேன சதுஸந்தி⁴கபல்லங்கங். ந பதிட்டா²தீதி நப்பவத்ததி, ‘‘கங்ஸி த்வ’’ந்திஆதி³னா அபுச்சி²தே கதா²பவத்தி ஏவ ந ஹோதி. அப்பதிட்டி²தாய கதா²ய ந ஸஞ்ஜாயதீதி ததா² பன புச்சா²வஸேன கதா²ய அப்பவத்திதாய உபரி த⁴ம்மகதா² ந ஸஞ்ஜாயதி ந உப்பஜ்ஜதி. இதீதி தஸ்மா. கதா²பதிட்டா²பனத்த²ங் கதா²பவத்தனத்த²ங் கதா²ஸமுட்டா²பனத்த²ங் வா புச்சி².

    Brahmalokappamāṇanti uccabhāvena. Ānubhāvenāti iddhānubhāvena yathā so sotapathaṃ na upagacchati, evaṃ vūpasametuṃ sakkoti. Avibbhantanti vibbhamarahitaṃ nilloluppaṃ. ‘‘Bhāvanapuṃsakaṃ paneta’’nti vatvā tassa vivaraṇatthaṃ, ‘‘pāsādikena iriyāpathenā’’ti vuttaṃ. Itthambhūtalakkhaṇe etaṃ karaṇavacanaṃ daṭṭhabbaṃ. Tenāha ‘‘yathā iriyato’’tiādi. Amanāpohoti passantānaṃ. Sīhaseyyāya nipannassapi hi ekacce sarīrāvayavā adhokhittavikkhittā viya dissanti. Kaṭiyaṃ dvinnaṃ ūrusandhīnaṃ dvinnañca jāṇusandhīnaṃ vasena catusandhikapallaṅkaṃ. Na patiṭṭhātīti nappavattati, ‘‘kaṃsi tva’’ntiādinā apucchite kathāpavatti eva na hoti. Appatiṭṭhitāya kathāya na sañjāyatīti tathā pana pucchāvasena kathāya appavattitāya upari dhammakathā na sañjāyati na uppajjati. Itīti tasmā. Kathāpatiṭṭhāpanatthaṃ kathāpavattanatthaṃ kathāsamuṭṭhāpanatthaṃ vā pucchi.

    ஸபா⁴வமேவ கதே²தீதி அத்தனோ ப⁴க³வதோ அதி³ட்ட²புப்³ப³த்தா ‘‘அதி³ட்ட²புப்³ப³கங் கத²மஹங் ஜானெய்ய’’ந்தி ஸபா⁴வமேவ கேவலங் அத்தனோ அஜ்ஜா²ஸயமேவ கதே²தி; ந பன ஸதே³வகஸ்ஸ லோகஸ்ஸ ஸுபாகடங் ஸபா⁴வஸித்³த⁴ங் பு³த்³த⁴ரூபகாயஸபா⁴வங். அத² வா ஸபா⁴வமேவ கதே²தீதி ‘‘இத³மேவ’’ந்தி ஜானந்தோபி ததா³ ப⁴க³வதோ ருசியா ததா²பவத்தமானங் ரூபகாயஸபா⁴வமேவ கதே²தி அப்பவிக்க²ம்ப⁴ந்தி அதி⁴ப்பாயோ. தேனாஹ – ‘‘ததா² ஹி ந’’ந்திஆதி³, விபஸ்ஸனாலக்க²ணமேவ படிபத³ந்தி அதி⁴ப்பாயோ.

    Sabhāvamevakathetīti attano bhagavato adiṭṭhapubbattā ‘‘adiṭṭhapubbakaṃ kathamahaṃ jāneyya’’nti sabhāvameva kevalaṃ attano ajjhāsayameva katheti; na pana sadevakassa lokassa supākaṭaṃ sabhāvasiddhaṃ buddharūpakāyasabhāvaṃ. Atha vā sabhāvameva kathetīti ‘‘idameva’’nti jānantopi tadā bhagavato ruciyā tathāpavattamānaṃ rūpakāyasabhāvameva katheti appavikkhambhanti adhippāyo. Tenāha – ‘‘tathā hi na’’ntiādi, vipassanālakkhaṇameva paṭipadanti adhippāyo.

    343. ‘‘புப்³ப³பா⁴க³படிபத³ங் அகதெ²த்வா’’தி வத்வா புப்³ப³பா⁴க³படிபதா³ய அகத²னே காரணங் புப்³ப³பா⁴க³படிபத³ஞ்ச ஸரூபதோ த³ஸ்ஸேதுங், ‘‘யஸ்ஸ ஹீ’’திஆதி³ வுத்தங். அபரிஸுத்³தா⁴யபி புப்³ப³பா⁴க³படிபதா³ய விபஸ்ஸனா ததா² ந கிச்சகாரீ, பகே³வ அவிஜ்ஜமானாயாதி, ‘‘யஸ்ஸ ஹி…பே॰… அபரிஸுத்³தா⁴ ஹோதி’’ச்சேவ வுத்தங். புப்³ப³பா⁴க³படிபதா³ ச நாம ஸங்கே²பதோ பன்னரஸ சரணத⁴ம்மாதி ஆஹ – ‘‘ஸீலஸங்வரங்…பே॰… இமங் புப்³ப³பா⁴க³படிபத³ங் ஆசிக்க²தீ’’தி. யானகிச்சங் ஸாதே⁴தி மக்³க³க³மனேன அகிலந்தபா⁴வஸாத⁴னத்தா. சிரகாலங் பரிபா⁴விதாய பரிபக்கக³தாய ஹேதுஸம்பதா³ய உபட்டா²பிதங் ஸாமணேரஸீலம்பி பரிபுண்ணங் அக²ண்டா³தி³பா⁴வப்பத்தியா, யங் புப்³ப³ஹேதுத்தா ‘‘ஸீல’’ந்தி வுச்சதி.

    343.‘‘Pubbabhāgapaṭipadaṃ akathetvā’’ti vatvā pubbabhāgapaṭipadāya akathane kāraṇaṃ pubbabhāgapaṭipadañca sarūpato dassetuṃ, ‘‘yassa hī’’tiādi vuttaṃ. Aparisuddhāyapi pubbabhāgapaṭipadāya vipassanā tathā na kiccakārī, pageva avijjamānāyāti, ‘‘yassa hi…pe… aparisuddhā hoti’’cceva vuttaṃ. Pubbabhāgapaṭipadā ca nāma saṅkhepato pannarasa caraṇadhammāti āha – ‘‘sīlasaṃvaraṃ…pe… imaṃ pubbabhāgapaṭipadaṃ ācikkhatī’’ti. Yānakiccaṃ sādheti maggagamanena akilantabhāvasādhanattā. Cirakālaṃ paribhāvitāya paripakkagatāya hetusampadāya upaṭṭhāpitaṃ sāmaṇerasīlampi paripuṇṇaṃ akhaṇḍādibhāvappattiyā, yaṃ pubbahetuttā ‘‘sīla’’nti vuccati.

    தா⁴துயோ பரமத்த²தோ விஜ்ஜமானா, பஞ்ஞத்திமத்தோ² புரிஸோ அவிஜ்ஜமானோ. அத² கஸ்மா ப⁴க³வா அரஹத்தஸ்ஸ பத³ட்டா²னபூ⁴தங் விபஸ்ஸனங் கதெ²ந்தோ ‘‘ச²தா⁴துரோ’’தி அவிஜ்ஜமானப்பதா⁴னங் தே³ஸனங் ஆரபீ⁴தி ஆஹ – ‘‘ப⁴க³வா ஹீ’’திஆதி³. கத்த²சி ‘‘தேவிஜ்ஜோ ச²ளபி⁴ஞ்ஞோ’’திஆதீ³ஸு விஜ்ஜமானேன அவிஜ்ஜமானங் த³ஸ்ஸேதி. கத்த²சி – ‘‘இத்தி²ரூபங், பி⁴க்க²வே, புரிஸஸ்ஸ சித்தங் பரியாதா³ய திட்ட²தீ’’திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 1.1) அவிஜ்ஜமானேன விஜ்ஜமானங் த³ஸ்ஸேதி. கத்த²சி ‘‘சக்கு²விஞ்ஞாணங் ஸோதவிஞ்ஞாண’’ந்திஆதீ³ஸு (விப⁴॰ 121) விஜ்ஜமானேன விஜ்ஜமானங் த³ஸ்ஸேதி. கத்த²சி – ‘‘க²த்தியகுமாரோ ப்³ராஹ்மணகஞ்ஞாய ஸத்³தி⁴ங் ஸங்வாஸங் கப்பேதீ’’திஆதீ³ஸு (தீ³॰ நி॰ 1.275) அவிஜ்ஜமானேன அவிஜ்ஜமானங் த³ஸ்ஸேதி. இத⁴ பன விஜ்ஜமானேன அவிஜ்ஜமானங் த³ஸ்ஸேதி. ‘‘ச²தா⁴துரோ’’தி ஹி ஸமாஸத்தோ² அவிஜ்ஜமானோ புக்³க³லவிஸயத்தா, தஸ்ஸ பத³ஸ்ஸ அவயவத்தோ² பன அப்பதா⁴னத்தோ² விஜ்ஜமானோ, ஸோ ஸத்³த³க்கமேன அப்பதா⁴னோபி அத்த²க்கமேன பதா⁴னோதி ஆஹ – ‘‘விஜ்ஜமானேன அவிஜ்ஜமானங் த³ஸ்ஸெந்தோ’’தி. புக்³க³லாதி⁴ட்டா²னாயெத்த² தே³ஸனாய காரணங் த³ஸ்ஸேதுங், ‘‘ஸசே ஹீ’’திஆதி³ வுத்தங். உபட்டா²பெய்யாதி – ‘‘தா⁴துயோ’’இச்சேவ குலபுத்தஸ்ஸ சித்தங் நிவேஸெய்ய ததா² ஸஞ்ஜானெய்ய, ஏவங் த⁴ம்மங் தே³ஸெய்யாதி அத்தோ². ஸந்தே³ஹங் கரெய்யாதி அஸதி புரிஸே கோ கரோதி? கோ படிஸங்வேதே³தி, தா⁴துயோ ஏவாதி கிங் நு கோ² இத³ங், கத²ங் நு கோ² இத³ந்தி ஸங்ஸயங் உப்பாதெ³ய்ய? ஸம்மோஹங் ஆபஜ்ஜெய்யாதி சதுரங்க³ஸமன்னாக³தே அந்த⁴காரே வத்தமானங் விய தே³ஸியமானே அத்தே² ஸம்மோஹங் ஆபஜ்ஜெய்ய . ததா²பூ⁴தோ ச தே³ஸனாய அபா⁴ஜனபூ⁴தத்தா தே³ஸனங் ஸம்படிச்சி²துங் ந ஸக்குணெய்ய. ஏவமாஹாதி ஏவங் ‘‘ச²தா⁴துரோ’’தி ஆஹ.

    Dhātuyo paramatthato vijjamānā, paññattimattho puriso avijjamāno. Atha kasmā bhagavā arahattassa padaṭṭhānabhūtaṃ vipassanaṃ kathento ‘‘chadhāturo’’ti avijjamānappadhānaṃ desanaṃ ārabhīti āha – ‘‘bhagavā hī’’tiādi. Katthaci ‘‘tevijjo chaḷabhiñño’’tiādīsu vijjamānena avijjamānaṃ dasseti. Katthaci – ‘‘itthirūpaṃ, bhikkhave, purisassa cittaṃ pariyādāya tiṭṭhatī’’tiādīsu (a. ni. 1.1) avijjamānena vijjamānaṃ dasseti. Katthaci ‘‘cakkhuviññāṇaṃ sotaviññāṇa’’ntiādīsu (vibha. 121) vijjamānena vijjamānaṃ dasseti. Katthaci – ‘‘khattiyakumāro brāhmaṇakaññāya saddhiṃ saṃvāsaṃ kappetī’’tiādīsu (dī. ni. 1.275) avijjamānena avijjamānaṃ dasseti. Idha pana vijjamānena avijjamānaṃ dasseti. ‘‘Chadhāturo’’ti hi samāsattho avijjamāno puggalavisayattā, tassa padassa avayavattho pana appadhānattho vijjamāno, so saddakkamena appadhānopi atthakkamena padhānoti āha – ‘‘vijjamānena avijjamānaṃ dassento’’ti. Puggalādhiṭṭhānāyettha desanāya kāraṇaṃ dassetuṃ, ‘‘sace hī’’tiādi vuttaṃ. Upaṭṭhāpeyyāti – ‘‘dhātuyo’’icceva kulaputtassa cittaṃ niveseyya tathā sañjāneyya, evaṃ dhammaṃ deseyyāti attho. Sandehaṃ kareyyāti asati purise ko karoti? Ko paṭisaṃvedeti, dhātuyo evāti kiṃ nu kho idaṃ, kathaṃ nu kho idanti saṃsayaṃ uppādeyya? Sammohaṃ āpajjeyyāti caturaṅgasamannāgate andhakāre vattamānaṃ viya desiyamāne atthe sammohaṃ āpajjeyya . Tathābhūto ca desanāya abhājanabhūtattā desanaṃ sampaṭicchituṃ na sakkuṇeyya. Evamāhāti evaṃ ‘‘chadhāturo’’ti āha.

    யங் த்வங் புரிஸோதி ஸஞ்ஜானாஸீதி யங் ரூபாரூபத⁴ம்மஸமூஹங் பப³ந்த⁴வஸேன பவத்தமானங் அதி⁴ட்டா²னவிஸேஸவிஸிட்ட²ங் – ‘‘புரிஸோ ஸத்தோ இத்தீ²’’திஆதி³னா த்வங் ஸஞ்ஜானாஸி, ஸோ ச²தா⁴துரோ. ஸந்தேஸுபி ச²தா⁴துவினிமுத்தேஸு தா⁴த்வந்தரேஸு ஸுகா²வக்³க³ஹணத்த²ங் ததா² வுத்தங் தக்³க³ஹணேனேவ ச தேஸங் க³ஹேதப்³ப³தோ, ஸ்வாயமத்தோ² ஹெட்டா² த³ஸ்ஸிதோ ஏவ. ஸேஸபதே³ஸூதி ‘‘ச²ப²ஸ்ஸாயதனோ’’திஆதி³பதே³ஸுபி. சத்தாரி அதி⁴ட்டா²னானி சதஸ்ஸோ பதிட்டா² ஏதஸ்ஸாதி சதுராதி⁴ட்டா²னோ, அதி⁴திட்ட²தி பதிட்ட²ஹதி ஏதேனாதி அதி⁴ட்டா²னங், யேஸு பதிட்டா²ய உத்தமத்த²ங் அரஹத்தங் அதி⁴க³ச்ச²தி, தேஸங் பஞ்ஞாதீ³னங் ஏதங் அதி⁴வசனங். தேனாஹ ‘‘ஸ்வாயங் பி⁴க்கூ²’’திஆதி³. எத்தோதி வட்டதோ. விவட்டித்வாதி வினிவட்டித்வா அபஸக்கித்வா. எத்தோதி வா ஏதேஹி ச²தா⁴துஆதீ³ஹி. எத்த² ஹி நிவிட்ட²ஸ்ஸ ஆயத்தஸ்ஸ உத்தமாய ஸித்³தி⁴யா அஸம்ப⁴வோதி. பதிட்டி²தந்தி அரியமக்³கா³தி⁴க³மவஸேன ஸுப்பதிட்டி²தங். ஏவஞ்ஹி ஸப்³ப³ஸோ படிபக்க²ஸமுச்சி²ந்த³னேன தத்த² பதிட்டி²தோ ஹோதி. மஞ்ஞஸ்ஸவா நப்பவத்தந்தீதி ச²ஹிபி த்³வாரேஹி பவத்தமானஸோதாய மக்³கே³ன விஸோஸிதாய ஸப்³ப³ஸோ விக³தாய ஸப்³ப³ஸோ விச்சே²த³ப்பத்தியா ந ஸந்த³ந்தி. தேனாஹ ‘‘நப்பவத்தந்தீ’’தி. யஸ்மா மானே ஸப்³ப³ஸோ ஸமுச்சி²ன்னே அஸமுச்சி²ன்னோ அனுபஸந்தோ கிலேஸோ நாம நத்தி², தஸ்மா ஆஹ – ‘‘முனி ஸந்தோதி வுச்சதீ’’தி ராக³க்³கி³ஆதீ³னங் நிப்³பா³னேன நிப்³பு³தோ.

    Yaṃ tvaṃ purisoti sañjānāsīti yaṃ rūpārūpadhammasamūhaṃ pabandhavasena pavattamānaṃ adhiṭṭhānavisesavisiṭṭhaṃ – ‘‘puriso satto itthī’’tiādinā tvaṃ sañjānāsi, so chadhāturo. Santesupi chadhātuvinimuttesu dhātvantaresu sukhāvaggahaṇatthaṃ tathā vuttaṃ taggahaṇeneva ca tesaṃ gahetabbato, svāyamattho heṭṭhā dassito eva. Sesapadesūti ‘‘chaphassāyatano’’tiādipadesupi. Cattāri adhiṭṭhānāni catasso patiṭṭhā etassāti caturādhiṭṭhāno, adhitiṭṭhati patiṭṭhahati etenāti adhiṭṭhānaṃ, yesu patiṭṭhāya uttamatthaṃ arahattaṃ adhigacchati, tesaṃ paññādīnaṃ etaṃ adhivacanaṃ. Tenāha ‘‘svāyaṃ bhikkhū’’tiādi. Ettoti vaṭṭato. Vivaṭṭitvāti vinivaṭṭitvā apasakkitvā. Ettoti vā etehi chadhātuādīhi. Ettha hi niviṭṭhassa āyattassa uttamāya siddhiyā asambhavoti. Patiṭṭhitanti ariyamaggādhigamavasena suppatiṭṭhitaṃ. Evañhi sabbaso paṭipakkhasamucchindanena tattha patiṭṭhito hoti. Maññassavā nappavattantīti chahipi dvārehi pavattamānasotāya maggena visositāya sabbaso vigatāya sabbaso vicchedappattiyā na sandanti. Tenāha ‘‘nappavattantī’’ti. Yasmā māne sabbaso samucchinne asamucchinno anupasanto kileso nāma natthi, tasmā āha – ‘‘muni santoti vuccatī’’ti rāgaggiādīnaṃ nibbānena nibbuto.

    பஞ்ஞங் நப்பமஜ்ஜெய்யாதி, ‘‘தி³வஸங் சங்கமேன நிஸஜ்ஜாய ஆவரணீயேஹி த⁴ம்மேஹி சித்தங் பரிஸோதே⁴தீ’’திஆதி³னயப்பவத்தாய (ம॰ நி॰ 1.423; 2.24; 3.75; ஸங்॰ நி॰ 4.120; அ॰ நி॰ 3.15; விப⁴॰ 519; மஹானி॰ 161) அப்பமாத³ப்படிபத்தியா ஸமாதி⁴விபஸ்ஸனாபஞ்ஞங் நப்பமஜ்ஜெய்ய. ஏதேன புப்³ப³பா⁴கி³யங் ஸமத²விபஸ்ஸனாபா⁴வனமாஹ. ஸச்சமனுரக்கெ²ய்யாதி ஸச்சானுரக்க²னாபதே³ஸேன ஸீலவிஸோத⁴னமாஹ; ஸச்சே டி²தோ ஸமாதி³ன்னஸீலங் அவிகோபெத்வா பரிபூரெந்தோ ஸமாதி⁴ஸங்வத்தனியதங் கரோதி. தேனாஹ ‘‘வசீஸச்சங் ரக்கெ²ய்யா’’தி. கிலேஸபரிச்சாக³ங் ப்³ரூஹெய்யாதி தத³ங்கா³தி³வஸேன கிலேஸானங் பரிச்சஜனவிதி⁴ங் வட்³டெ⁴ய்ய. கிலேஸவூபஸமனங் ஸிக்கெ²ய்யாதி யதா² தே கிலேஸா தத³ங்கா³தி³வஸேன பரிச்சத்தா யதா²ஸமுதா³சாரப்பவத்தியா ஸந்தானே பரிளாஹங் ந ஜனெந்தி; ஏவங் கிலேஸானங் வூபஸமனவிதி⁴ங் ஸிக்கெ²ய்ய பஞ்ஞாதி⁴ட்டா²னாதீ³னந்தி லோகுத்தரானங் பஞ்ஞாதி⁴ட்டா²னாதீ³னங். அதி⁴க³மத்தா²யாதி படிலாப⁴த்தா²ய.

    Paññaṃ nappamajjeyyāti, ‘‘divasaṃ caṅkamena nisajjāya āvaraṇīyehi dhammehi cittaṃ parisodhetī’’tiādinayappavattāya (ma. ni. 1.423; 2.24; 3.75; saṃ. ni. 4.120; a. ni. 3.15; vibha. 519; mahāni. 161) appamādappaṭipattiyā samādhivipassanāpaññaṃ nappamajjeyya. Etena pubbabhāgiyaṃ samathavipassanābhāvanamāha. Saccamanurakkheyyāti saccānurakkhanāpadesena sīlavisodhanamāha; sacce ṭhito samādinnasīlaṃ avikopetvā paripūrento samādhisaṃvattaniyataṃ karoti. Tenāha ‘‘vacīsaccaṃ rakkheyyā’’ti. Kilesapariccāgaṃ brūheyyāti tadaṅgādivasena kilesānaṃ pariccajanavidhiṃ vaḍḍheyya. Kilesavūpasamanaṃ sikkheyyāti yathā te kilesā tadaṅgādivasena pariccattā yathāsamudācārappavattiyā santāne pariḷāhaṃ na janenti; evaṃ kilesānaṃ vūpasamanavidhiṃ sikkheyya paññādhiṭṭhānādīnanti lokuttarānaṃ paññādhiṭṭhānādīnaṃ. Adhigamatthāyāti paṭilābhatthāya.

    347. புப்³பே³ வுத்தானந்தி, ‘‘சதுராதி⁴ட்டா²னோ, யத்த² டி²தங் மஞ்ஞஸ்ஸவா நப்பவத்தந்தீ’’தி (ம॰ நி॰ 3.343) ஏவங் புப்³பே³ வுத்தானங்.

    347.Pubbevuttānanti, ‘‘caturādhiṭṭhāno, yattha ṭhitaṃ maññassavā nappavattantī’’ti (ma. ni. 3.343) evaṃ pubbe vuttānaṃ.

    348. வத்தப்³ப³ங் ப⁴வெய்யாதி நித்³தே³ஸவஸேன வத்தப்³ப³ங் ப⁴வெய்ய. ஆதீ³ஹீதி ஏவமாதீ³ஹி. கிச்சங் நத்தி² கிச்சாபா⁴வதோ. உப்படிபாடிதா⁴துகந்தி அயதா²னுபுப்³பி³கங். யதா²த⁴ம்மவஸேனேவாதி தே³ஸேதப்³ப³த⁴ம்மானங் யதா²ஸபா⁴வேனேவ. ஸப்பாயங் து⁴தங்க³ந்தி அத்தனோ கிலேஸனிக்³க³ண்ஹனயொக்³க³ங் து⁴தங்க³ங். சித்தருசிதந்தி அத்தனோ சித்தபகதியா ஆசரியேஹி விரோசேதப்³ப³ங், சரியானுகூலந்தி அத்தோ². ஹத்தி²பதோ³பமஸுத்தாதீ³ஸூதி ஆதி³-ஸத்³தே³ன விஸுத்³தி⁴மக்³க³தா⁴துவிப⁴ங்கா³தி³ங் ஸங்க³ண்ஹாதி.

    348.Vattabbaṃ bhaveyyāti niddesavasena vattabbaṃ bhaveyya. Ādīhīti evamādīhi. Kiccaṃ natthi kiccābhāvato. Uppaṭipāṭidhātukanti ayathānupubbikaṃ. Yathādhammavasenevāti desetabbadhammānaṃ yathāsabhāveneva. Sappāyaṃ dhutaṅganti attano kilesaniggaṇhanayoggaṃ dhutaṅgaṃ. Cittarucitanti attano cittapakatiyā ācariyehi virocetabbaṃ, cariyānukūlanti attho. Hatthipadopamasuttādīsūti ādi-saddena visuddhimaggadhātuvibhaṅgādiṃ saṅgaṇhāti.

    354. அயம்பெத்தா²தி பி-ஸத்³தோ³ ஸம்பிண்ட³னத்தோ². தேன ‘‘அதா²பரங் உபெக்கா²யேவ அவஸிஸ்ஸதீ’’தி உபரிதே³ஸனங் ஸம்பிண்டே³தி. ஸோபி ஹி பாடியேக்கோ அனுஸந்தீ⁴தி. நனு சாயங் யதா²உத்³தி³ட்டா²ய விஞ்ஞாணதா⁴துயா நித்³தே³ஸோபி ப⁴விஸ்ஸதீதி யதா²னுஸந்தி⁴னயோ விஜ்ஜதீதி? ந, விஞ்ஞாணதா⁴துனித்³தே³ஸனயேன தே³ஸனாய அப்பவத்தத்தா தேனாஹ ‘‘ஹெட்ட²தோ’’திஆதி³. யங் வா பனாதிஆதி³னா பன தே³ஸனாய ஸானுஸந்தி⁴தங் விபா⁴வேதி. ந ஹி பு³த்³தா⁴ ப⁴க³வந்தோ அனநுஸந்தி⁴கங் தே³ஸனங் தே³ஸெந்தி. ஆக³மனீயவிபஸ்ஸனாவஸேனாதி யஸ்ஸா புப்³பே³ பவத்தத்தா ஆக³மனீயட்டா²னே டி²தா விபஸ்ஸனா, தஸ்ஸா வஸேன. கம்மகாரகவிஞ்ஞாணந்தி ‘‘நேதங் மம நேஸோஹமஸ்மி, ந மேஸோ அத்தா’’தி ஏவங் விபஸ்ஸனாகிச்சகாரகங் விபஸ்ஸனாஸஹிதங் விஞ்ஞாணங். விஞ்ஞாணதா⁴துவஸேனாதி யதா²உத்³தி³ட்டா²ய விஞ்ஞாணதா⁴துயா பா⁴ஜனவஸேன. ஸத்து² கத²னத்தா²யாதி ஸத்தா²ரா உத்³தே³ஸமேவ கத்வா ட²பிதத்தா நித்³தே³ஸவஸேன கத²னத்தா²ய. அகதி²தபா⁴வோ ஏவ ஹிஸ்ஸ அவஸிட்ட²தா கத²னத்தா²ய படிவிஜ்ஜ²னத்தா²ய ச. படிபக்க²விக³மேன தஸ்ஸ சித்தஸ்ஸ பரிஸுத்³த⁴தாதி ஆஹ ‘‘நிருபக்கிலேஸ’’ந்தி. உபக்கிலேஸானங் பன பஹீனபா⁴வதோ பரியோதா³தங். ஸமுத³யவஸேன உத³யத³ஸ்ஸனத்த²ஞ்சேவ பச்சயனிரோத⁴வஸேன அத்த²ங்க³மத³ஸ்ஸனத்த²ஞ்ச. காரணபா⁴வேன ஸுகா²ய வேத³னாய ஹிதந்தி ஸுக²வேத³னியங். தேனாஹ ‘‘ஸுக²வேத³னாய பச்சயபூ⁴த’’ந்தி.

    354.Ayampetthāti pi-saddo sampiṇḍanattho. Tena ‘‘athāparaṃ upekkhāyeva avasissatī’’ti uparidesanaṃ sampiṇḍeti. Sopi hi pāṭiyekko anusandhīti. Nanu cāyaṃ yathāuddiṭṭhāya viññāṇadhātuyā niddesopi bhavissatīti yathānusandhinayo vijjatīti? Na, viññāṇadhātuniddesanayena desanāya appavattattā tenāha ‘‘heṭṭhato’’tiādi. Yaṃ vā panātiādinā pana desanāya sānusandhitaṃ vibhāveti. Na hi buddhā bhagavanto ananusandhikaṃ desanaṃ desenti. Āgamanīyavipassanāvasenāti yassā pubbe pavattattā āgamanīyaṭṭhāne ṭhitā vipassanā, tassā vasena. Kammakārakaviññāṇanti ‘‘netaṃ mama nesohamasmi, na meso attā’’ti evaṃ vipassanākiccakārakaṃ vipassanāsahitaṃ viññāṇaṃ. Viññāṇadhātuvasenāti yathāuddiṭṭhāya viññāṇadhātuyā bhājanavasena. Satthu kathanatthāyāti satthārā uddesameva katvā ṭhapitattā niddesavasena kathanatthāya. Akathitabhāvo eva hissa avasiṭṭhatā kathanatthāya paṭivijjhanatthāya ca. Paṭipakkhavigamena tassa cittassa parisuddhatāti āha ‘‘nirupakkilesa’’nti. Upakkilesānaṃ pana pahīnabhāvato pariyodātaṃ. Samudayavasena udayadassanatthañceva paccayanirodhavasena atthaṅgamadassanatthañca. Kāraṇabhāvena sukhāya vedanāya hitanti sukhavedaniyaṃ. Tenāha ‘‘sukhavedanāya paccayabhūta’’nti.

    360. ரூபகம்மட்டா²னம்பி சதுதா⁴துவவத்தா²னவஸேன, அரூபகம்மட்டா²னம்பி ஸுக²து³க்க²வேத³னாமுகே²ன பகு³ணங் ஜாதங்.

    360.Rūpakammaṭṭhānampi catudhātuvavatthānavasena, arūpakammaṭṭhānampi sukhadukkhavedanāmukhena paguṇaṃ jātaṃ.

    ஸத்து² கத²னத்த²ங்யேவ அவஸிஸ்ஸதீதி, ‘‘குலபுத்தஸ்ஸ படிவிஜ்ஜ²னத்த²’’ந்தி வுத்தமேவத்த²ங் நிஸேதே⁴தி, தஸ்மா வுத்தமேவத்த²ங் ஸமத்தே²துங், ‘‘இமஸ்மிங் ஹீ’’திஆதி³ வுத்தங். குலபுத்தஸ்ஸ ரூபாவசரஜ்ஜா²னேதி குலபுத்தேன அதி⁴க³தரூபாவசரஜ்ஜா²னே. தேனாஹ – ‘‘பி⁴க்கு² பகு³ணங் தவ இத³ங் ரூபாவசரசதுத்த²ஜ்ஜா²ன’’ந்தி. யங் கிஞ்சி ஸுவண்ணதாபனயொக்³யங் அங்கா³ரபா⁴ஜனங் இத⁴ ‘‘உக்கா’’தி அதி⁴ப்பேதந்தி ஆஹ ‘‘அங்கா³ரகபல்ல’’ந்தி. ஸஜ்ஜெய்யாதி யதா² தத்த² பக்கி²த்தஸுவண்ணஞ்ச தப்பதி, ஏவங் படியாதி³யெய்ய. நீஹடதோ³ஸந்தி விக³தீபூ⁴தகாளகங். அபனீதகஸாவந்தி அபக³தஸுகு²மகாளகங்.

    Satthu kathanatthaṃyeva avasissatīti, ‘‘kulaputtassa paṭivijjhanattha’’nti vuttamevatthaṃ nisedheti, tasmā vuttamevatthaṃ samatthetuṃ, ‘‘imasmiṃ hī’’tiādi vuttaṃ. Kulaputtassa rūpāvacarajjhāneti kulaputtena adhigatarūpāvacarajjhāne. Tenāha – ‘‘bhikkhu paguṇaṃ tava idaṃ rūpāvacaracatutthajjhāna’’nti. Yaṃ kiñci suvaṇṇatāpanayogyaṃ aṅgārabhājanaṃ idha ‘‘ukkā’’ti adhippetanti āha ‘‘aṅgārakapalla’’nti. Sajjeyyāti yathā tattha pakkhittasuvaṇṇañca tappati, evaṃ paṭiyādiyeyya. Nīhaṭadosanti vigatībhūtakāḷakaṃ. Apanītakasāvanti apagatasukhumakāḷakaṃ.

    அரியமக்³கே³ பதிட்டா²பேதுகாமேன நாம ஸப்³ப³ஸ்மிம்பி லோகியத⁴ம்மே விரஜ்ஜனத்தா²ய த⁴ம்மோ கதே²தப்³போ³தி அதி⁴ப்பாயேன, ‘‘கஸ்மா பனா’’திஆதி³னா சோத³னா கதா. வினெய்யத³மனகுஸலேன ப⁴க³வதா வேனெய்யஜ்ஜா²ஸயவஸேன தாவ சதுத்த²ஜ்ஜா²னுபெக்கா²ய வண்ணோ கதி²தோதி தஸ்ஸ பரிஹாரங் வத³ந்தோ, ‘‘குலபுத்தஸ்ஸா’’திஆதி³மாஹ.

    Ariyamagge patiṭṭhāpetukāmena nāma sabbasmimpi lokiyadhamme virajjanatthāya dhammo kathetabboti adhippāyena, ‘‘kasmā panā’’tiādinā codanā katā. Vineyyadamanakusalena bhagavatā veneyyajjhāsayavasena tāva catutthajjhānupekkhāya vaṇṇo kathitoti tassa parihāraṃ vadanto, ‘‘kulaputtassā’’tiādimāha.

    361. தத³னுத⁴ம்மந்தி தஸ்ஸ அரூபாவசரஸ்ஸ குஸலஸ்ஸ அனுரூபத⁴ம்மங், யாய படிபதா³ய தஸ்ஸ அதி⁴க³மோ ஹோதி, தஸ்ஸ புப்³ப³பா⁴க³படிபத³ந்தி அத்தோ². தேனாஹ ‘‘ரூபாவசரஜ்ஜா²ன’’ந்தி. தக்³க³ஹணாதி தஸ்ஸ க³ஹணேன தஸ்ஸா படிபத்தியா படிபஜ்ஜமானேன. இதோ உத்தரிந்தி ‘‘விஞ்ஞாணஞ்சாயதன’’ந்திஆதீ³ஸு.

    361.Tadanudhammanti tassa arūpāvacarassa kusalassa anurūpadhammaṃ, yāya paṭipadāya tassa adhigamo hoti, tassa pubbabhāgapaṭipadanti attho. Tenāha ‘‘rūpāvacarajjhāna’’nti. Taggahaṇāti tassa gahaṇena tassā paṭipattiyā paṭipajjamānena. Ito uttarinti ‘‘viññāṇañcāyatana’’ntiādīsu.

    362. தஸ்ஸேவாதி அரூபாவசரஜ்ஜா²னஸ்ஸ. ஏதங் பன ஸவிபாகங் அரூபாவசரஜ்ஜா²னங் ஸமேச்ச ஸம்பு⁴ய்ய பச்சயேஹி கதத்தா ஸங்க²தங். பகப்பிதந்தி பச்சயவஸேன ஸவிஹிதங். ஆயூஹிதந்தி ஸம்பிண்டி³தங். கரொந்தேன கரீயதீதி படிபஜ்ஜனகேன படிபஜ்ஜீயதி ஸங்க²ரீயதி. நிப்³பா³னங் விய ந நிச்சங் ந ஸஸ்ஸதங். அத² கோ² க²ணே க²ணே பி⁴ஜ்ஜனஸபா⁴வதாய தாவகாலிகங். ததோ ஏவ சவனாதி³ஸபா⁴வந்தி ஸப்³ப³மேதங் ரூபாவசரத⁴ம்மேஸு ஆதீ³னவவிபா⁴வனங். து³க்கே² பதிட்டி²தந்தி ஸங்கா²ரது³க்கே² பதிட்டி²தங். அதாணந்தி சவனஸபா⁴வாதி³தாய தாணரஹிதங். அலேணந்தி ததோ அரக்க²த்தா லீயனட்டா²னரஹிதங். அஸரணந்தி அப்படிஸரணங். அஸரணீபூ⁴தந்தி ஸப்³ப³காலம்பி அப்படிஸரணங்.

    362.Tassevāti arūpāvacarajjhānassa. Etaṃ pana savipākaṃ arūpāvacarajjhānaṃ samecca sambhuyya paccayehi katattā saṅkhataṃ. Pakappitanti paccayavasena savihitaṃ. Āyūhitanti sampiṇḍitaṃ. Karontena karīyatīti paṭipajjanakena paṭipajjīyati saṅkharīyati. Nibbānaṃ viya na niccaṃ na sassataṃ. Atha kho khaṇe khaṇe bhijjanasabhāvatāya tāvakālikaṃ. Tato eva cavanādisabhāvanti sabbametaṃ rūpāvacaradhammesu ādīnavavibhāvanaṃ. Dukkhe patiṭṭhitanti saṅkhāradukkhe patiṭṭhitaṃ. Atāṇanti cavanasabhāvāditāya tāṇarahitaṃ. Aleṇanti tato arakkhattā līyanaṭṭhānarahitaṃ. Asaraṇanti appaṭisaraṇaṃ. Asaraṇībhūtanti sabbakālampi appaṭisaraṇaṃ.

    ஸமத்தபத்தவிஸே க²ந்தா⁴தீ³ஸு க³ஹிதே து³த்திகிச்சா² ஸியாதி, ‘‘க²ந்த⁴ங் வா ஸீஸங் வா க³ஹேதுங் அத³த்வா’’தி வுத்தங். ஏவமேவாதி எத்தா²யங் உபமாஸங்ஸந்த³னா – சே²கோ பி⁴ஸக்கோ விய ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴. விஸவிகாரோ விய கிலேஸது³க்கா²னுப³ந்தோ⁴, பி⁴ஸக்கஸ்ஸ விஸங் டா²னதோ சாவெத்வா உபரி ஆரோபனங் விய ப⁴க³வதோ தே³ஸனானுபா⁴வேன குலபுத்தஸ்ஸ காமப⁴வே நிகந்திங் பரியாதா³ய அரூபஜ்ஜா²னே ப⁴வனங். பி⁴ஸக்கஸ்ஸ விஸங் ஓதாரெத்வா பத²வியங் பாதனங் விய குலபுத்தஸ்ஸ ஓரம்பா⁴கி³யகிலேஸது³க்கா²பனயனங்.

    Samattapattavise khandhādīsu gahite duttikicchā siyāti, ‘‘khandhaṃ vā sīsaṃ vā gahetuṃ adatvā’’ti vuttaṃ. Evamevāti etthāyaṃ upamāsaṃsandanā – cheko bhisakko viya sammāsambuddho. Visavikāro viya kilesadukkhānubandho, bhisakkassa visaṃ ṭhānato cāvetvā upari āropanaṃ viya bhagavato desanānubhāvena kulaputtassa kāmabhave nikantiṃ pariyādāya arūpajjhāne bhavanaṃ. Bhisakkassa visaṃ otāretvā pathaviyaṃ pātanaṃ viya kulaputtassa orambhāgiyakilesadukkhāpanayanaṃ.

    அஸம்பத்தஸ்ஸாதி அரூபாவசரஜ்ஜா²னங் அனதி⁴க³தஸ்ஸ. அப்படிலத்³த⁴ஸ்ஸேவாதி தஸ்ஸ வேவசனங். ஸப்³ப³மேதந்தி ‘‘அனிச்சங் அது⁴வ’’ந்திஆதி³னா வித்தா²ரதோ வுத்தங் ஸப்³ப³மேதங் ஆதீ³னவங். ஏகபதே³னேவ ‘‘ஸங்க²தமேத’’ந்தி கதே²ஸி ஸங்க²தபதே³னேவ தஸ்ஸ அத்த²ஸ்ஸ அனவஸேஸதோ பரியாதி³ன்னத்தா.

    Asampattassāti arūpāvacarajjhānaṃ anadhigatassa. Appaṭiladdhassevāti tassa vevacanaṃ. Sabbametanti ‘‘aniccaṃ adhuva’’ntiādinā vitthārato vuttaṃ sabbametaṃ ādīnavaṃ. Ekapadeneva ‘‘saṅkhatameta’’nti kathesi saṅkhatapadeneva tassa atthassa anavasesato pariyādinnattā.

    நாயூஹதீதி ப⁴வகாரணசேதனாவஸேன ப்³யாபாரங் ந ஸமூஹேதி ந ஸம்பிண்டே³தி. தேனாஹ – ‘‘ந ராஸிங் கரோதீ’’தி. அபி⁴ஸங்க²ரணங் நாம சேதனாப்³யாபாரோதி ஆஹ – ‘‘ந அபி⁴ஸஞ்சேதயதீ’’தி. தங் பன ப²லுப்பாத³னஸமத்த²தாய ப²லேன கப்பனந்தி ஆஹ ‘‘ந கப்பேதீ’’தி. ஸசே அபி⁴ஸங்கா²ரசேதனா உளாரா, ப²லமஹத்தஸங்கா²தாய வுட்³டி⁴யா ஹோதி, அனுளாரா ச அவுட்³டி⁴யாதி ஆஹ – ‘‘வுட்³டி⁴யா வா பரிஹானியா வா’’தி. பு³த்³த⁴விஸயே ட²த்வாதி ப⁴க³வா அத்தனோ பு³த்³த⁴ஸுபு³த்³த⁴தாய ஸீஹஸமானவுத்திதாய ச தே³ஸனங் உக்கங்ஸதோ ஸாவகேஹி பத்தப்³ப³ங் விஸேஸங் அனவஸேஸெந்தோ ததா² வத³தி, ந ஸாவகவிஸயங் அதிக்கமித்வா அத்தனோ பு³த்³த⁴விஸயமேவ தே³ஸெந்தோ. தேனாஹ – ‘‘அரஹத்தனிகூடங் க³ண்ஹீ’’தி. யதி³ குலபுத்தோ அத்தனோ…பே॰… படிவிஜ்ஜி², அத² கஸ்மா ப⁴க³வா தே³ஸனாய அரஹத்தனிகூடங் க³ண்ஹீதி ஆஹ ‘‘யதா² நாமா’’திஆதி³.

    Nāyūhatīti bhavakāraṇacetanāvasena byāpāraṃ na samūheti na sampiṇḍeti. Tenāha – ‘‘na rāsiṃ karotī’’ti. Abhisaṅkharaṇaṃ nāma cetanābyāpāroti āha – ‘‘na abhisañcetayatī’’ti. Taṃ pana phaluppādanasamatthatāya phalena kappananti āha ‘‘na kappetī’’ti. Sace abhisaṅkhāracetanā uḷārā, phalamahattasaṅkhātāya vuḍḍhiyā hoti, anuḷārā ca avuḍḍhiyāti āha – ‘‘vuḍḍhiyā vā parihāniyā vā’’ti. Buddhavisaye ṭhatvāti bhagavā attano buddhasubuddhatāya sīhasamānavuttitāya ca desanaṃ ukkaṃsato sāvakehi pattabbaṃ visesaṃ anavasesento tathā vadati, na sāvakavisayaṃ atikkamitvā attano buddhavisayameva desento. Tenāha – ‘‘arahattanikūṭaṃ gaṇhī’’ti. Yadi kulaputto attano…pe… paṭivijjhi, atha kasmā bhagavā desanāya arahattanikūṭaṃ gaṇhīti āha ‘‘yathā nāmā’’tiādi.

    இதோ புப்³பே³தி இதோ அனாகா³மிப²லாதி⁴க³மதோ உத்தரி உபரி. அஸ்ஸாதி குலபுத்தஸ்ஸ. கதெ²ந்தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ த⁴ம்மே நேவ கங்கா² ந விமதி பட²மமக்³கே³னேவ கங்கா²ய ஸமுச்சி²ன்னத்தா. ஏகச்சேஸு டா²னேஸூதி ததா² வினெய்யடா²னேஸு. ததா² ஹி அயம்பி குலபுத்தோ அனாகா³மிப²லங் பத்வா ப⁴க³வந்தங் ஸஞ்ஜானி. தேன வுத்தங் ‘‘யதோ அனேனா’’திஆதி³.

    Ito pubbeti ito anāgāmiphalādhigamato uttari upari. Assāti kulaputtassa. Kathentassa bhagavato dhamme neva kaṅkhā na vimati paṭhamamaggeneva kaṅkhāya samucchinnattā. Ekaccesu ṭhānesūti tathā vineyyaṭhānesu. Tathā hi ayampi kulaputto anāgāmiphalaṃ patvā bhagavantaṃ sañjāni. Tena vuttaṃ ‘‘yato anenā’’tiādi.

    363. அனஜ்ஜோ²ஸிதாதி அனஜ்ஜோ²ஸனீயாதி அயமத்தோ²தி ஆஹ – ‘‘கி³லித்வா பரினிட்டா²பெத்வா க³ஹேதுங் ந யுத்தா’’தி.

    363.Anajjhositāti anajjhosanīyāti ayamatthoti āha – ‘‘gilitvā pariniṭṭhāpetvā gahetuṃ na yuttā’’ti.

    364. ராகோ³வ அனுஸயோ ராகா³னுஸயோ, ஸோ ச பச்சயஸமவாயே உப்பஜ்ஜனாரஹோதி வத்தப்³ப³தங் லப⁴தீதி வுத்தங் – ‘‘ஸுக²வேத³னங் ஆரப்³ப⁴ ராகா³னுஸயோ உப்பஜ்ஜெய்யா’’தி. ந பன தஸ்ஸ உப்பாத³னங் அத்தி² க²ணத்தயஸமாயோகா³ஸம்ப⁴வதோ. ஏஸ நயோ ஸேஸேஸுபி. இதரந்தி அது³க்க²மஸுக²வேத³னங். விஸங்யுத்தோதி கேனசி ஸஞ்ஞோஜனேன அஸங்யுத்ததாய ஏவ நியதவிப்பயுத்தோ. காயஸ்ஸ கோடி பரமோ அந்தோ ஏதஸ்ஸாதி காயகோடிகங். து³தியபதே³தி ‘‘ஜீவிதபரியந்திக’’ந்தி இமஸ்மிங் பதே³. விஸேவனஸ்ஸாதி உபாதா³னஸ்ஸ. ஸீதீப⁴விஸ்ஸந்தீதி பத³ஸ்ஸ ‘‘நிருஜ்ஜி²ஸ்ஸந்தீ’’தி அத்தோ² வுத்தோ, கத²ங் பன வேத³யிதானங் த்³வாத³ஸஸு ஆயதனேஸு நிருஜ்ஜ²னங் ஸீதிபா⁴வப்பத்தீதி சோத³னங் ஸந்தா⁴யாஹ – ‘‘கிலேஸா ஹீ’’திஆதி³. ஸமுத³யபஞ்ஹேனாதி மஹாஸதிபட்டா²னே (தீ³॰ நி॰ 2.400; ம॰ நி॰ 1.133) ஸமுத³யஸச்சனிரோத⁴பஞ்ஹேன. நனு ஸப்³ப³ஸோ கிலேஸபரிளாஹவிக³மே ஸீதிபா⁴வோ நாம வேத³னானிரோத⁴மத்தேன அதி⁴ப்பேதோ; தேன இத⁴ வேத³யிதானி வுத்தானி, ந கிலேஸாதி வேத³யிதானங் அச்சந்தனிரோத⁴ஸங்கா²தோ ஸீதிபா⁴வோபி கிலேஸஸமுச்சே²தே³னேவாதி ஆஹ ‘‘வேத³யிதானிபீ’’திஆதி³.

    364. Rāgova anusayo rāgānusayo, so ca paccayasamavāye uppajjanārahoti vattabbataṃ labhatīti vuttaṃ – ‘‘sukhavedanaṃ ārabbha rāgānusayo uppajjeyyā’’ti. Na pana tassa uppādanaṃ atthi khaṇattayasamāyogāsambhavato. Esa nayo sesesupi. Itaranti adukkhamasukhavedanaṃ. Visaṃyuttoti kenaci saññojanena asaṃyuttatāya eva niyatavippayutto. Kāyassa koṭi paramo anto etassāti kāyakoṭikaṃ. Dutiyapadeti ‘‘jīvitapariyantika’’nti imasmiṃ pade. Visevanassāti upādānassa. Sītībhavissantīti padassa ‘‘nirujjhissantī’’ti attho vutto, kathaṃ pana vedayitānaṃ dvādasasu āyatanesu nirujjhanaṃ sītibhāvappattīti codanaṃ sandhāyāha – ‘‘kilesā hī’’tiādi. Samudayapañhenāti mahāsatipaṭṭhāne (dī. ni. 2.400; ma. ni. 1.133) samudayasaccanirodhapañhena. Nanu sabbaso kilesapariḷāhavigame sītibhāvo nāma vedanānirodhamattena adhippeto; tena idha vedayitāni vuttāni, na kilesāti vedayitānaṃ accantanirodhasaṅkhāto sītibhāvopi kilesasamucchedenevāti āha ‘‘vedayitānipī’’tiādi.

    365. இத³ங் ஓபம்மஸங்ஸந்த³னந்தி எத்த² ஸஞ்ஞோஜனா தீ³பஸிகா² விய, அதி⁴ட்டா²னகபல்லிகா விய வேத³னாய நிஸ்ஸயபூ⁴தா சத்தாரோ க²ந்தா⁴, தேலங் விய கிலேஸா, வட்டி விய கம்மவட்டங், உபஹரணகபுரிஸோ விய வட்டகா³மீ புது²ஜ்ஜனோ, தஸ்ஸ ஸீஸச்சே²த³கபுரிஸோ விய அரஹத்தமக்³கோ³ ஸந்தானஸ்ஸ ஸமுச்சே²த³கரணதோ, அனாஹாராய தீ³பஸிகா²ய நிப்³பா³யனங் விய கம்மகிலேஸானங் அனந்தரபச்சயதோ அனாஹாராய வேத³னாய அனுபாதி³ஸேஸவஸேன நிப்³பா³யனங்.

    365.Idaṃopammasaṃsandananti ettha saññojanā dīpasikhā viya, adhiṭṭhānakapallikā viya vedanāya nissayabhūtā cattāro khandhā, telaṃ viya kilesā, vaṭṭi viya kammavaṭṭaṃ, upaharaṇakapuriso viya vaṭṭagāmī puthujjano, tassa sīsacchedakapuriso viya arahattamaggo santānassa samucchedakaraṇato, anāhārāya dīpasikhāya nibbāyanaṃ viya kammakilesānaṃ anantarapaccayato anāhārāya vedanāya anupādisesavasena nibbāyanaṃ.

    ஆதி³ம்ஹி ஸமாதி⁴விபஸ்ஸனாபஞ்ஞாஹீதி புப்³ப³பா⁴க³படிபதா³பூ⁴தா தயா பகு³ணஸமாதி⁴தோ அரஹத்தஸ்ஸ பத³ட்டா²னபூ⁴தவிபஸ்ஸனாபஞ்ஞாதோ ச. உத்தரிதராதி விஸிட்ட²தரா. ஏவங் ஸமன்னாக³தோதி எத்த² ஏவங்-ஸத்³தோ³ இத³ங்ஸத்³த³த்த²வசனோதி ஆஹ – ‘‘இமினா உத்தமேன அரஹத்தப²லபஞ்ஞாதி⁴ட்டா²னேனா’’தி. ஸப்³ப³ங் வட்டது³க்க²ங் கே²பேதீதி ஸப்³ப³து³க்க²க்க²யோ, அக்³க³மக்³கோ³, தங்பரியாபன்னதாய தத்த² ஞாணந்தி ஆஹ – ‘‘ஸப்³ப³து³க்க²க்க²யே ஞாணங் நாம அரஹத்தமக்³கே³ ஞாண’’ந்தி. அரஹத்தப²லே ஞாணங் அதி⁴ப்பேதங் வுத்தனயேன ஸப்³ப³து³க்க²க்க²யே ஸந்தே தன்னிமித்தங் வா உப்பன்னஞாணந்தி கத்வா. தஸ்ஸாதி, ‘‘ஏவங் ஸமன்னாக³தோ பி⁴க்கு² இமினா பரமேன பஞ்ஞாதி⁴ட்டா²னேன ஸமன்னாக³தோ ஹோதீ’’தி வுத்தபி⁴க்கு²னோ.

    Ādimhi samādhivipassanāpaññāhīti pubbabhāgapaṭipadābhūtā tayā paguṇasamādhito arahattassa padaṭṭhānabhūtavipassanāpaññāto ca. Uttaritarāti visiṭṭhatarā. Evaṃ samannāgatoti ettha evaṃ-saddo idaṃsaddatthavacanoti āha – ‘‘iminā uttamena arahattaphalapaññādhiṭṭhānenā’’ti. Sabbaṃ vaṭṭadukkhaṃ khepetīti sabbadukkhakkhayo, aggamaggo, taṃpariyāpannatāya tattha ñāṇanti āha – ‘‘sabbadukkhakkhaye ñāṇaṃ nāma arahattamagge ñāṇa’’nti. Arahattaphale ñāṇaṃ adhippetaṃ vuttanayena sabbadukkhakkhaye sante tannimittaṃ vā uppannañāṇanti katvā. Tassāti, ‘‘evaṃ samannāgato bhikkhu iminā paramena paññādhiṭṭhānena samannāgato hotī’’ti vuttabhikkhuno.

    366. ஹீதி யஸ்மா. விமுத்தீதி அரஹத்தப²லவிமுத்தி, தஸ்மா ஸப்³ப³து³க்க²க்க²யே ஞாணந்தி அரஹத்தப²லஞாணங் அதி⁴ப்பேதங். ஸச்சந்தி பரமத்த²ஸச்சங் நிப்³பா³னங், ந மக்³க³ஸச்சங். காமங் அரஹத்தப²லவிமுத்தி படிபக்கே²ஹி அகோபனீயதாய அகுப்பா, ‘‘ஸச்சே டி²தா’’தி பன வசனதோ, ‘‘அகுப்பாரம்மணகரணேன அகுப்பாதி வுத்தா’’தி ஆஹ. விதத²ந்தி நட்ட²ங், ஜராய மரணேன ச விபரிணாமேதப்³ப³தாய யாதி³ஸங் உப்பாதா³வத்தா²ய ஜாதங், ததோ அஞ்ஞாதி³ஸந்தி அத்தோ². ததா² ஹி தங் ஜராமரணேஹி பரிமுஸிதப்³ப³ரூபதாய ‘‘முஸா’’தி வுத்தங். தேனாஹ – ‘‘மோஸத⁴ம்மந்தி நஸ்ஸனஸபா⁴வ’’ந்தி. தங் அவிதத²ந்தி தங் வுத்தனயேன அவிதத²ங் நாம, தங் ஸபா⁴வோ ஸப்³ப³காலங் தேனேவ லப்³ப⁴னதோ. ஸமத²விபஸ்ஸனாவஸேன வசீஸச்சதோதி ஸமத²விபஸ்ஸனாவஸேன யங் விஸுத்³தி⁴மத்தங் வசீஸச்சங், ததோ. து³க்க²ஸச்சஸமுத³யஸச்சேஹி தச்ச²விபல்லாஸபூ⁴தஸபா⁴வேஹி. இதி நேஸங் யதா²ஸகங் ஸபா⁴வேன அவிதத²பா⁴வே அமோஸத⁴ம்மதாய தேஹிபி அவிதத²பா⁴வா பரமத்த²ஸச்சங் நிப்³பா³னமேவ உத்தரிதரங். தஸ்மாதி நிப்³பா³னஸ்ஸேவ உத்தரிதரபா⁴வதோ.

    366.ti yasmā. Vimuttīti arahattaphalavimutti, tasmā sabbadukkhakkhaye ñāṇanti arahattaphalañāṇaṃ adhippetaṃ. Saccanti paramatthasaccaṃ nibbānaṃ, na maggasaccaṃ. Kāmaṃ arahattaphalavimutti paṭipakkhehi akopanīyatāya akuppā, ‘‘sacce ṭhitā’’ti pana vacanato, ‘‘akuppārammaṇakaraṇena akuppāti vuttā’’ti āha. Vitathanti naṭṭhaṃ, jarāya maraṇena ca vipariṇāmetabbatāya yādisaṃ uppādāvatthāya jātaṃ, tato aññādisanti attho. Tathā hi taṃ jarāmaraṇehi parimusitabbarūpatāya ‘‘musā’’ti vuttaṃ. Tenāha – ‘‘mosadhammanti nassanasabhāva’’nti. Taṃ avitathanti taṃ vuttanayena avitathaṃ nāma, taṃ sabhāvo sabbakālaṃ teneva labbhanato. Samathavipassanāvasena vacīsaccatoti samathavipassanāvasena yaṃ visuddhimattaṃ vacīsaccaṃ, tato. Dukkhasaccasamudayasaccehi tacchavipallāsabhūtasabhāvehi. Iti nesaṃ yathāsakaṃ sabhāvena avitathabhāve amosadhammatāya tehipi avitathabhāvā paramatthasaccaṃ nibbānameva uttaritaraṃ. Tasmāti nibbānasseva uttaritarabhāvato.

    367. உபதீ⁴யதி எத்த² து³க்க²ந்தி உபதீ⁴, க²ந்தா⁴ காமகு³ணா ச. உபத³ஹந்தி து³க்க²ந்தி உபதீ⁴, கிலேஸாபி⁴ஸங்கா²ரா. பரிபூரா க³ஹிதா பராமட்டா²தி பரியத்தபா⁴வேன தண்ஹாய க³ஹிதா தி³ட்டி²யா பராமட்டா². ஸமத²விபஸ்ஸனாவஸேன கிலேஸபரிச்சாக³தோதி விக்க²ம்ப⁴னவஸேன தத³ங்க³ப்பஹானவஸேன ச கிலேஸானங் பரிச்சஜனதோ. உத்தரிதரோ விஸிட்ட²தரஸ்ஸ பஹானப்பகாரஸ்ஸ அபா⁴வதோ.

    367. Upadhīyati ettha dukkhanti upadhī, khandhā kāmaguṇā ca. Upadahanti dukkhanti upadhī, kilesābhisaṅkhārā. Paripūrā gahitā parāmaṭṭhāti pariyattabhāvena taṇhāya gahitā diṭṭhiyā parāmaṭṭhā. Samathavipassanāvasena kilesapariccāgatoti vikkhambhanavasena tadaṅgappahānavasena ca kilesānaṃ pariccajanato. Uttaritaro visiṭṭhatarassa pahānappakārassa abhāvato.

    368. ஆகா⁴தகரணவஸேனாதி சேதஸிகாகா⁴தஸ்ஸ உப்பஜ்ஜனவஸேன. ப்³யாபஜ்ஜனவஸேனாதி சித்தஸ்ஸ விபத்திபா⁴வவஸேன. ஸம்பது³ஸ்ஸனவஸேனாதி ஸப்³ப³ஸோ து³ஸ்ஸனவஸேன. தீஹி பதே³ஹி யதி³ அரஹத்தமக்³கே³ன கிலேஸானங் பரிச்சாகோ³ சாகா³தி⁴ட்டா²னங், அரஹத்தமக்³கே³னேவ நேஸங் வூபஸமோ உபஸமாதி⁴ட்டா²னங் ஹோதீதி த³ஸ்ஸேதி. எத்த² விஸேஸேன பரிச்சாகோ³ ஸம்பஜஹனங் அனுப்பத்தித⁴ம்மதாபாத³னங் சாகோ³, ததா² பன பரிச்சாகே³ன யோ ஸோ நேஸங் ததா³ வூபஸந்ததாய அபா⁴வோ, அயங் உபஸமோதி அயமேதேஸங் விஸேஸோ.

    368.Āghātakaraṇavasenāti cetasikāghātassa uppajjanavasena. Byāpajjanavasenāti cittassa vipattibhāvavasena. Sampadussanavasenāti sabbaso dussanavasena. Tīhi padehi yadi arahattamaggena kilesānaṃ pariccāgo cāgādhiṭṭhānaṃ, arahattamaggeneva nesaṃ vūpasamo upasamādhiṭṭhānaṃ hotīti dasseti. Ettha visesena pariccāgo sampajahanaṃ anuppattidhammatāpādanaṃ cāgo, tathā pana pariccāgena yo so nesaṃ tadā vūpasantatāya abhāvo, ayaṃ upasamoti ayametesaṃ viseso.

    369. மஞ்ஞிதந்தி மஞ்ஞனா, ‘‘ஏதங் மமா’’திஆதி³னா கப்பனாதி அத்தோ². அவிஜ்ஜாவிப³ந்த⁴னதண்ஹாகா³ஹாதீ³னங் ஸாதா⁴ரணபா⁴வதோ அயமஹந்தி எத்த² அஹந்தி தி³ட்டி²மஞ்ஞனாத³ஸ்ஸனங், ஸா பன தி³ட்டி² மானமஞ்ஞனாய அத்தனியகா³ஹவஸேன ஹோதீதி ஸ்வேவ ‘‘அய’’ந்தி இமினா க³ஹிதோதி ஆஹ – ‘‘அயமஹந்தி ஏகங் தண்ஹாமஞ்ஞிதமேவ வட்டதீ’’தி. ஆபா³த⁴ட்டே²னாதி படிபீளனட்டே²ன. மஞ்ஞனாவஸேன ஹி ஸத்தானங் ததா² ஹோதி. அந்தோதோ³ஸட்டே²னாதி அப்³ப⁴ந்தரது³ட்ட²பா⁴வேன. மஞ்ஞனாதூ³ஸிதத்தா ஹி ஸத்தானங் அத்தபா⁴வோ து³க்க²தாமூலாயத்தோ, கிலேஸாஸுசிபக்³க⁴ரணதோ உப்பாத³னிரோத⁴ப⁴ங்கே³ஹி உத்³த⁴முத்³த⁴ங் பக்கபபி⁴ன்னோ ஹோதீதி ப²லூபசாரேன ‘‘மஞ்ஞிதங் க³ண்டோ³’’தி வுத்தோ. அனுபவிட்ட²ட்டே²னாதி அனுபவிஸித்வா ஹத³யமாஹச்ச அதி⁴ட்டா²னேன. மஞ்ஞிதஞ்ஹி பீளாஜனநதோ அந்தோதுத³னதோ து³ருத்³த⁴ரணதோ ஸல்லங். கீ²ணாஸவமுனி ஸப்³ப³ஸோ கிலேஸானங் ஸந்தத்தா, ததோ ஏவ பரிளாஹானங் பரினிப்³பு³தத்தா வூபஸந்தத்தா ஸந்தோ உபஸந்தோ நிப்³பு³தோதி வுச்சதி. யத்த² டி²தந்தி யஸ்மிங் அஸெக்க²பூ⁴மியங் டி²தங். யதி³ ப⁴க³வா அத்தனோ தே³ஸனாஞாணானுரூபங் தே³ஸனங் பவத்தாபெய்ய, மஹாபத²விங் பத்த²ரந்தஸ்ஸ விய, ஆகாஸங் பஸாரெந்தஸ்ஸ விய, அனந்தாபரிமெய்யலோகதா⁴துயோ படிச்ச தேஸங் டி²தாகாரங் அனுப்பூரங் விசினந்தஸ்ஸ விய தே³ஸனா பரியோஸானங் ந க³ச்செ²ய்ய. யஸ்மா பனஸ்ஸ வினெய்யஜ்ஜா²ஸயானுரூபமேவ தே³ஸனா பவத்தி, ந ததோ பரங் அணுமத்தம்பி வட்³ட⁴தி. தஸ்மா வுத்தங் – ‘‘ஸப்³பா³பி த⁴ம்மதே³ஸனா ஸங்கி²த்தாவ, வித்தா²ரதே³ஸனா நாம நத்தீ²’’தி. நனு ஸத்தபகரணதே³ஸனா வித்தா²ரகதா²தி? ந ஸாபி வித்தா²ரகதா²தி ஆஹ – ‘‘ஸமந்தபட்டா²னகதா²பி ஸங்கி²த்தாயேவா’’தி. ஸன்னிபதிததே³வபரிஸாய அஜ்ஜா²ஸயானுரூபமேவ ஹி தஸ்ஸாபி பவத்தி, ந ஸத்து²தே³ஸனாஞாணானுரூபந்தி. யதா²னுஸந்தி⁴ங் பாபேஸி யதா²உத்³தி³ட்டே² அனுபுப்³பே³ன அனவஸேஸதோ விப⁴ஜனவஸேன தே³ஸனாய நிட்டா²பிதத்தா. விபஞ்சிதஞ்ஞூ…பே॰… கதே²ஸி நாதிஸங்கே²பவித்தா²ரவஸேன தே³ஸிதத்தா.

    369.Maññitanti maññanā, ‘‘etaṃ mamā’’tiādinā kappanāti attho. Avijjāvibandhanataṇhāgāhādīnaṃ sādhāraṇabhāvato ayamahanti ettha ahanti diṭṭhimaññanādassanaṃ, sā pana diṭṭhi mānamaññanāya attaniyagāhavasena hotīti sveva ‘‘aya’’nti iminā gahitoti āha – ‘‘ayamahanti ekaṃ taṇhāmaññitameva vaṭṭatī’’ti. Ābādhaṭṭhenāti paṭipīḷanaṭṭhena. Maññanāvasena hi sattānaṃ tathā hoti. Antodosaṭṭhenāti abbhantaraduṭṭhabhāvena. Maññanādūsitattā hi sattānaṃ attabhāvo dukkhatāmūlāyatto, kilesāsucipaggharaṇato uppādanirodhabhaṅgehi uddhamuddhaṃ pakkapabhinno hotīti phalūpacārena ‘‘maññitaṃ gaṇḍo’’ti vutto. Anupaviṭṭhaṭṭhenāti anupavisitvā hadayamāhacca adhiṭṭhānena. Maññitañhi pīḷājananato antotudanato duruddharaṇato sallaṃ. Khīṇāsavamuni sabbaso kilesānaṃ santattā, tato eva pariḷāhānaṃ parinibbutattā vūpasantattā santo upasanto nibbutoti vuccati. Yattha ṭhitanti yasmiṃ asekkhabhūmiyaṃ ṭhitaṃ. Yadi bhagavā attano desanāñāṇānurūpaṃ desanaṃ pavattāpeyya, mahāpathaviṃ pattharantassa viya, ākāsaṃ pasārentassa viya, anantāparimeyyalokadhātuyo paṭicca tesaṃ ṭhitākāraṃ anuppūraṃ vicinantassa viya desanā pariyosānaṃ na gaccheyya. Yasmā panassa vineyyajjhāsayānurūpameva desanā pavatti, na tato paraṃ aṇumattampi vaḍḍhati. Tasmā vuttaṃ – ‘‘sabbāpi dhammadesanā saṃkhittāva, vitthāradesanā nāma natthī’’ti. Nanu sattapakaraṇadesanā vitthārakathāti? Na sāpi vitthārakathāti āha – ‘‘samantapaṭṭhānakathāpi saṃkhittāyevā’’ti. Sannipatitadevaparisāya ajjhāsayānurūpameva hi tassāpi pavatti, na satthudesanāñāṇānurūpanti. Yathānusandhiṃpāpesi yathāuddiṭṭhe anupubbena anavasesato vibhajanavasena desanāya niṭṭhāpitattā. Vipañcitaññū…pe… kathesi nātisaṅkhepavitthāravasena desitattā.

    370. அட்ட²ன்னங் பரிக்கா²ரானந்தி நயித³மனவஸேஸபரியாதா³னங், லக்க²ணவசனங் பனேதங், அஞ்ஞதரஸ்ஸாதி வசனஸேஸோ. ததா² ஹி, ‘‘மய்ஹங் இத்³தி⁴மயபரிக்கா²ரலாபா⁴ய பச்சயோ ஹோதூ’’தி பத்த²னங் பட்ட²பெத்வா பத்தசீவரங், பத்தங், சீவரமேவ வா தி³ன்னே சரிமப⁴வே இத்³தி⁴மயபரிக்கா²ரோ நிப்³ப³த்ததீதி வத³ந்தி. அதி³ன்னத்தாதி கேசிவாதோ³, தேனாஹ ‘‘குலபுத்தோ’’திஆதி³. ஓகாஸாபா⁴வதோதி உபஸம்பதா³லக்க²ணஸ்ஸ அஸம்ப⁴வதோ. தேனாஹ – ‘‘குலபுத்தஸ்ஸ ஆயுபரிக்கீ²ண’’ந்தி. உத³கதித்த²…பே॰… ஆரத்³தோ⁴ பரமப்பிச்ச²பா⁴வதோ.

    370.Aṭṭhannaṃ parikkhārānanti nayidamanavasesapariyādānaṃ, lakkhaṇavacanaṃ panetaṃ, aññatarassāti vacanaseso. Tathā hi, ‘‘mayhaṃ iddhimayaparikkhāralābhāya paccayo hotū’’ti patthanaṃ paṭṭhapetvā pattacīvaraṃ, pattaṃ, cīvarameva vā dinne carimabhave iddhimayaparikkhāro nibbattatīti vadanti. Adinnattāti kecivādo, tenāha ‘‘kulaputto’’tiādi. Okāsābhāvatoti upasampadālakkhaṇassa asambhavato. Tenāha – ‘‘kulaputtassa āyuparikkhīṇa’’nti. Udakatittha…pe… āraddho paramappicchabhāvato.

    விப்³ப⁴ந்தாதி ப⁴ந்தசித்தா. ஸிங்கே³ன விஜ்ஜி²த்வா கா⁴தேஸி புரிமஜாதிப³த்³தா⁴கா⁴ததாயாதி வத³ந்தி.

    Vibbhantāti bhantacittā. Siṅgena vijjhitvā ghātesi purimajātibaddhāghātatāyāti vadanti.

    மானுஸங் யோக³ந்தி மனுஸ்ஸத்தபா⁴வங். அத்தபா⁴வோ ஹி யுஜ்ஜதி கம்மகிலேஸேஹீதி ‘‘யோகோ³’’தி வுச்சதி. உபச்சகு³ந்தி உபக³ச்சி²ங்ஸு. உபகோதிஆதி³ தேஸங் நாமானி.

    Mānusaṃ yoganti manussattabhāvaṃ. Attabhāvo hi yujjati kammakilesehīti ‘‘yogo’’ti vuccati. Upaccagunti upagacchiṃsu. Upakotiādi tesaṃ nāmāni.

    க³ந்த⁴கட்டே²ஹீதி சந்த³னாக³ருஸளலதே³வதா³ருஆதீ³ஹி க³ந்த⁴தா³ரூஹி. ஸேஸங் ஸுவிஞ்ஞெய்யமேவ.

    Gandhakaṭṭhehīti candanāgarusaḷaladevadāruādīhi gandhadārūhi. Sesaṃ suviññeyyameva.

    தா⁴துவிப⁴ங்க³ஸுத்தவண்ணனாய லீனத்த²ப்பகாஸனா ஸமத்தா.

    Dhātuvibhaṅgasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.







    Related texts:



    திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / மஜ்ஜி²மனிகாய • Majjhimanikāya / 10. தா⁴துவிப⁴ங்க³ஸுத்தங் • 10. Dhātuvibhaṅgasuttaṃ

    அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஜ்ஜி²மனிகாய (அட்ட²கதா²) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 10. தா⁴துவிப⁴ங்க³ஸுத்தவண்ணனா • 10. Dhātuvibhaṅgasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact