| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पञ्चपकरण-अट्ठकथा • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
४. धातुयमकं
4. Dhātuyamakaṃ
१-१९. इदानि तेयेव मूलयमके देसिते कुसलादिधम्मे धातुवसेन सङ्गण्हित्वा आयतनयमकानन्तरं देसितस्स धातुयमकस्स वण्णना होति। तत्थ आयतनयमके वुत्तनयेनेव पाळिववत्थानं वेतिदब्बं। इधापि हि पण्णत्तिवारादयो तयो महावारा, अवसेसा अन्तरवारा च सद्धिं कालप्पभेदादीहि आयतनयमके आगतसदिसायेव। इधापि च यमकपुच्छासुखत्थं पटिपाटिया अज्झत्तिकबाहिरा रूपधातुयोव वत्वा विञ्ञाणधातुयो वुत्ता। धातूनं पन बहुत्ता इध आयतनयमकतो बहुतरानि यमकानि, यमकदिगुणा पुच्छा, पुच्छादिगुणा च अत्था होन्ति। तत्थ चक्खुधातुमूलकादीसु यमकेसु लब्भमानानं यमकानं अत्थविनिच्छयो आयतनयमके वुत्तनयेनेव वेदितब्बो। तंसदिसायेव हेत्थ अत्थगति, तेनेव च कारणेन पाळिपि सङ्खित्ता। परिञ्ञावारो पाकतिकोयेवाति।
1-19. Idāni teyeva mūlayamake desite kusalādidhamme dhātuvasena saṅgaṇhitvā āyatanayamakānantaraṃ desitassa dhātuyamakassa vaṇṇanā hoti. Tattha āyatanayamake vuttanayeneva pāḷivavatthānaṃ vetidabbaṃ. Idhāpi hi paṇṇattivārādayo tayo mahāvārā, avasesā antaravārā ca saddhiṃ kālappabhedādīhi āyatanayamake āgatasadisāyeva. Idhāpi ca yamakapucchāsukhatthaṃ paṭipāṭiyā ajjhattikabāhirā rūpadhātuyova vatvā viññāṇadhātuyo vuttā. Dhātūnaṃ pana bahuttā idha āyatanayamakato bahutarāni yamakāni, yamakadiguṇā pucchā, pucchādiguṇā ca atthā honti. Tattha cakkhudhātumūlakādīsu yamakesu labbhamānānaṃ yamakānaṃ atthavinicchayo āyatanayamake vuttanayeneva veditabbo. Taṃsadisāyeva hettha atthagati, teneva ca kāraṇena pāḷipi saṅkhittā. Pariññāvāro pākatikoyevāti.
धातुयमकवण्णना निट्ठिता।
Dhātuyamakavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / अभिधम्मपिटक • Abhidhammapiṭaka / यमकपाळि • Yamakapāḷi / ४. धातुयमकं • 4. Dhātuyamakaṃ
टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / पञ्चपकरण-मूलटीका • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ४. धातुयमकं • 4. Dhātuyamakaṃ
टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / पञ्चपकरण-अनुटीका • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ४. धातुयमकं • 4. Dhātuyamakaṃ
