| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
4. ධාතුයමකං
4. Dhātuyamakaṃ
1-19. ඉදානි තෙයෙව මූලයමකෙ දෙසිතෙ කුසලාදිධම්‌මෙ ධාතුවසෙන සඞ්‌ගණ්‌හිත්‌වා ආයතනයමකානන්‌තරං දෙසිතස්‌ස ධාතුයමකස්‌ස වණ්‌ණනා හොති. තත්‌ථ ආයතනයමකෙ වුත්‌තනයෙනෙව පාළිවවත්‌ථානං වෙතිදබ්‌බං. ඉධාපි හි පණ්‌ණත්‌තිවාරාදයො තයො මහාවාරා, අවසෙසා අන්‌තරවාරා ච සද්‌ධිං කාලප්‌පභෙදාදීහි ආයතනයමකෙ ආගතසදිසායෙව. ඉධාපි ච යමකපුච්‌ඡාසුඛත්‌ථං පටිපාටියා අජ්‌ඣත්‌තිකබාහිරා රූපධාතුයොව වත්‌වා විඤ්‌ඤාණධාතුයො වුත්‌තා. ධාතූනං පන බහුත්‌තා ඉධ ආයතනයමකතො බහුතරානි යමකානි, යමකදිගුණා පුච්‌ඡා, පුච්‌ඡාදිගුණා ච අත්‌ථා හොන්‌ති. තත්‌ථ චක්‌ඛුධාතුමූලකාදීසු යමකෙසු ලබ්‌භමානානං යමකානං අත්‌ථවිනිච්‌ඡයො ආයතනයමකෙ වුත්‌තනයෙනෙව වෙදිතබ්‌බො. තංසදිසායෙව හෙත්‌ථ අත්‌ථගති, තෙනෙව ච කාරණෙන පාළිපි සඞ්‌ඛිත්‌තා. පරිඤ්‌ඤාවාරො පාකතිකොයෙවාති.
1-19. Idāni teyeva mūlayamake desite kusalādidhamme dhātuvasena saṅgaṇhitvā āyatanayamakānantaraṃ desitassa dhātuyamakassa vaṇṇanā hoti. Tattha āyatanayamake vuttanayeneva pāḷivavatthānaṃ vetidabbaṃ. Idhāpi hi paṇṇattivārādayo tayo mahāvārā, avasesā antaravārā ca saddhiṃ kālappabhedādīhi āyatanayamake āgatasadisāyeva. Idhāpi ca yamakapucchāsukhatthaṃ paṭipāṭiyā ajjhattikabāhirā rūpadhātuyova vatvā viññāṇadhātuyo vuttā. Dhātūnaṃ pana bahuttā idha āyatanayamakato bahutarāni yamakāni, yamakadiguṇā pucchā, pucchādiguṇā ca atthā honti. Tattha cakkhudhātumūlakādīsu yamakesu labbhamānānaṃ yamakānaṃ atthavinicchayo āyatanayamake vuttanayeneva veditabbo. Taṃsadisāyeva hettha atthagati, teneva ca kāraṇena pāḷipi saṅkhittā. Pariññāvāro pākatikoyevāti.
ධාතුයමකවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Dhātuyamakavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / යමකපාළි • Yamakapāḷi / 4. ධාතුයමකං • 4. Dhātuyamakaṃ
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 4. ධාතුයමකං • 4. Dhātuyamakaṃ
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 4. ධාතුයමකං • 4. Dhātuyamakaṃ
