Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / စူဠနိဒ္ဒေသ-အဋ္ဌကထာ • Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā |
၅. ဓောတကမာဏဝသုတ္တနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ
5. Dhotakamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā
၃၀. ပဉ္စမေ ဓောတကသုတ္တေ – ဝာစာဘိကင္ခာမီတိ ဝာစံ အဘိကင္ခာမိ။ သိက္ခေ နိဗ္ဗာနမတ္တနောတိ အတ္တနော ရာဂာဒီနံ နိဗ္ဗာနတ္ထာယ အဓိသီလာဒီနိ သိက္ခေယ္ယ။ နိဒ္ဒေသေ အပုဗ္ဗံ နတ္ထိ။
30. Pañcame dhotakasutte – vācābhikaṅkhāmīti vācaṃ abhikaṅkhāmi. Sikkhe nibbānamattanoti attano rāgādīnaṃ nibbānatthāya adhisīlādīni sikkheyya. Niddese apubbaṃ natthi.
၃၁.
31.
ဣတောတိ မမ မုခတော။
Itoti mama mukhato.
နိဒ္ဒေသေ အာတပ္ပန္တိ ကိလေသတာပနံ။ ဥသ္သာဟန္တိ အသင္ကောစံ။ ဥသ္သောဠ္ဟီန္တိ ဗလဝဝီရိယံ။ ထာမန္တိ အသိထိလံ။ ဓိတိန္တိ ဓာရဏံ။ ဝီရိယံ ကရောဟီတိ ပရက္ကမံ ကရောဟိ။ ဆန္ဒံ ဇနေဟီတိ ရုစိံ ဥပ္ပာဒေဟိ။
Niddese ātappanti kilesatāpanaṃ. Ussāhanti asaṅkocaṃ. Ussoḷhīnti balavavīriyaṃ. Thāmanti asithilaṃ. Dhitinti dhāraṇaṃ. Vīriyaṃ karohīti parakkamaṃ karohi. Chandaṃ janehīti ruciṃ uppādehi.
၃၂. ဧဝံ ဝုတ္တေ အတ္တမနော ဓောတကော ဘဂဝန္တံ အဘိတ္ထဝမာနော ကထံကထာပမောက္ခံ ယာစန္တော ‘‘ပသ္သာမဟ’’န္တိ ဂာထမာဟ။ တတ္ထ ပသ္သာမဟံ ဒေဝမနုသ္သလောကေတိ ပသ္သာမိ အဟံ ဒေဝမနုသ္သလောကေ။ တံ တံ နမသ္သာမီတိ တံ ဧဝရူပံ တံ နမသ္သာမိ။ ပမုဉ္စာတိ ပမောစေဟိ။
32. Evaṃ vutte attamano dhotako bhagavantaṃ abhitthavamāno kathaṃkathāpamokkhaṃ yācanto ‘‘passāmaha’’nti gāthamāha. Tattha passāmahaṃ devamanussaloketi passāmi ahaṃ devamanussaloke. Taṃ taṃ namassāmīti taṃ evarūpaṃ taṃ namassāmi. Pamuñcāti pamocehi.
နိဒ္ဒေသေ ပစ္စေကဗုဒ္ဓာတိ တံ တံ အာရမ္မဏံ ပာဋိယေက္ကံ စတုသစ္စံ သယမေဝ ဗုဒ္ဓာ ပဋိဝေဓပ္ပတ္တာတိ ပစ္စေကဗုဒ္ဓာ။ သီဟသီဟောတိ အဆမ္ဘိတဋ္ဌေန သီဟာနံ အတိသီဟော။ နာဂနာဂောတိ နိက္ကိလေသဋ္ဌေန, မဟန္တဋ္ဌေန ဝာ နာဂာနံ အတိနာဂော။ ဂဏိဂဏီတိ ဂဏဝန္တာနံ အတီဝ ဂဏဝာ။ မုနိမုနီတိ ဉာဏဝန္တာနံ အတီဝ ဉာဏဝာ။ ရာဇရာဇာတိ ဥတ္တမရာဇာ။ မုဉ္စ မန္တိ မောစေဟိ မံ။ ပမုဉ္စ မန္တိ နာနာဝိဓေန မုဉ္စေဟိ မံ။ မောစေဟိ မန္တိ သိထိလံ ကရောဟိ မံ။ ပမောစေဟိ မန္တိ အတီဝ သိထိလံ ကရောဟိ မံ။ ဥဒ္ဓရ မန္တိ မံ သံသာရပင္ကာ ဥဒ္ဓရိတ္ဝာ ထလေ ပတိဋ္ဌာပေဟိ။ သမုဒ္ဓရ မန္တိ သမ္မာ ဥဒ္ဓရိတ္ဝာ ထလေ ပတိဋ္ဌာပေဟိ မံ။ ဝုဋ္ဌာပေဟီတိ ဝိစိကိစ္ဆာသလ္လတော အပနေတ္ဝာ ဝိသုံ ကရဏဝသေန ဥဋ္ဌာပေဟိ။
Niddese paccekabuddhāti taṃ taṃ ārammaṇaṃ pāṭiyekkaṃ catusaccaṃ sayameva buddhā paṭivedhappattāti paccekabuddhā. Sīhasīhoti achambhitaṭṭhena sīhānaṃ atisīho. Nāganāgoti nikkilesaṭṭhena, mahantaṭṭhena vā nāgānaṃ atināgo. Gaṇigaṇīti gaṇavantānaṃ atīva gaṇavā. Munimunīti ñāṇavantānaṃ atīva ñāṇavā. Rājarājāti uttamarājā. Muñca manti mocehi maṃ. Pamuñca manti nānāvidhena muñcehi maṃ. Mocehi manti sithilaṃ karohi maṃ. Pamocehi manti atīva sithilaṃ karohi maṃ. Uddhara manti maṃ saṃsārapaṅkā uddharitvā thale patiṭṭhāpehi. Samuddhara manti sammā uddharitvā thale patiṭṭhāpehi maṃ. Vuṭṭhāpehīti vicikicchāsallato apanetvā visuṃ karaṇavasena uṭṭhāpehi.
၃၃. အထသ္သ ဘဂဝာ အတ္တာဓီနမေဝ ကထံကထာပမောက္ခံ ဩဃတရဏမုခေန ဒသ္သေန္တော ‘‘နာဟ’’န္တိ ဂာထမာဟ။ တတ္ထ နာဟံ သဟိသ္သာမီတိ အဟံ န သဟိသ္သာမိ န သက္ကောမိ။ န ဝာယမိသ္သာမီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ပမောစနာယာတိ ပမောစေတုံ။ ကထံကထိန္တိ သကင္ခံ။ တရေသီတိ တရေယ္ယာသိ။
33. Athassa bhagavā attādhīnameva kathaṃkathāpamokkhaṃ oghataraṇamukhena dassento ‘‘nāha’’nti gāthamāha. Tattha nāhaṃ sahissāmīti ahaṃ na sahissāmi na sakkomi. Na vāyamissāmīti vuttaṃ hoti. Pamocanāyāti pamocetuṃ. Kathaṃkathinti sakaṅkhaṃ. Taresīti tareyyāsi.
နိဒ္ဒေသေ န ဤဟာမီတိ ပယောဂံ န ကရောမိ။ န သမီဟာမီတိ အတီဝ ပယောဂံ န ကရောမိ။ အသ္သဒ္ဓေ ပုဂ္ဂလေတိ ရတနတ္တယေ သဒ္ဓာဝိရဟိတေ ပုဂ္ဂလေ။ အစ္ဆန္ဒိကေတိ မဂ္ဂဖလတ္ထံ ရုစိဝိရဟိတေ။ ကုသီတေတိ သမာဓိဝိရဟိတေ။ ဟီနဝီရိယေတိ နိဗ္ဗီရိယေ။ အပ္ပဋိပဇ္ဇမာနေတိ ပဋိပတ္တိယာ န ပဋိပဇ္ဇမာနေ။
Niddese na īhāmīti payogaṃ na karomi. Na samīhāmīti atīva payogaṃ na karomi. Assaddhe puggaleti ratanattaye saddhāvirahite puggale. Acchandiketi maggaphalatthaṃ rucivirahite. Kusīteti samādhivirahite. Hīnavīriyeti nibbīriye. Appaṭipajjamāneti paṭipattiyā na paṭipajjamāne.
၃၄. ဧဝံ ဝုတ္တေ အတ္တမနတရော ဓောတကော ဘဂဝန္တံ အဘိတ္ထဝမာနော အနုသာသနိံ ယာစန္တော ‘‘အနုသာသ ဗ္ရဟ္မေ’’တိ ဂာထမာဟ။ တတ္ထ ဗ္ရဟ္မေတိ သေဋ္ဌဝစနမေတံ။ တေန ဘဂဝန္တံ အာမန္တယမာနော အာဟ ‘‘အနုသာသ ဗ္ရဟ္မေ’’တိ။ ဝိဝေကဓမ္မန္တိ သဗ္ဗသင္ခာရဝိဝေကံ နိဗ္ဗာနဓမ္မံ။ အဗ္ယာပဇ္ဇမာနောတိ နာနပ္ပကာရကံ အနာပဇ္ဇမာနော။ ဣဓေဝ သန္တောတိ ဣဓေဝ သမာနော။ အသိတောတိ အနိသ္သိတော။
34. Evaṃ vutte attamanataro dhotako bhagavantaṃ abhitthavamāno anusāsaniṃ yācanto ‘‘anusāsa brahme’’ti gāthamāha. Tattha brahmeti seṭṭhavacanametaṃ. Tena bhagavantaṃ āmantayamāno āha ‘‘anusāsa brahme’’ti. Vivekadhammanti sabbasaṅkhāravivekaṃ nibbānadhammaṃ. Abyāpajjamānoti nānappakārakaṃ anāpajjamāno. Idheva santoti idheva samāno. Asitoti anissito.
၃၅-၇. ဣတော ပရာ ဒ္ဝေ ဂာထာ မေတ္တဂူသုတ္တေ ဝုတ္တနယာ ဧဝ။ ကေဝလဉ္ဟိ တတ္ထ ဓမ္မံ, ဣဓ သန္တိန္တိ အယံ ဝိသေသော။ တတိယဂာထာယပိ ပုဗ္ဗဍ္ဎံ တတ္ထ ဝုတ္တနယမေဝ။ အပရဍ္ဎေ သင္ဂောတိ သဇ္ဇနဋ္ဌာနံ, လဂ္ဂနန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ပာကဋမေဝ။
35-7. Ito parā dve gāthā mettagūsutte vuttanayā eva. Kevalañhi tattha dhammaṃ, idha santinti ayaṃ viseso. Tatiyagāthāyapi pubbaḍḍhaṃ tattha vuttanayameva. Aparaḍḍhe saṅgoti sajjanaṭṭhānaṃ, laggananti vuttaṃ hoti. Sesaṃ sabbattha pākaṭameva.
ဧဝံ ဘဂဝာ ဣဒမ္ပိ သုတ္တံ အရဟတ္တနိကူဋေနေဝ ဒေသေသိ, ဒေသနာပရိယောသာနေ စ ဝုတ္တသဒိသော ဧဝ ဓမ္မာဘိသမယော အဟောသီတိ။
Evaṃ bhagavā idampi suttaṃ arahattanikūṭeneva desesi, desanāpariyosāne ca vuttasadiso eva dhammābhisamayo ahosīti.
သဒ္ဓမ္မပ္ပဇ္ဇောတိကာယ စူဠနိဒ္ဒေသ-အဋ္ဌကထာယ
Saddhammappajjotikāya cūḷaniddesa-aṭṭhakathāya
ဓောတကမာဏဝသုတ္တနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Dhotakamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / စူဠနိဒ္ဒေသပာဠိ • Cūḷaniddesapāḷi
၅. ဓောတကမာဏဝပုစ္ဆာ • 5. Dhotakamāṇavapucchā
၅. ဓောတကမာဏဝပုစ္ဆာနိဒ္ဒေသော • 5. Dhotakamāṇavapucchāniddeso