| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / චූළනිද්‌දෙස-අට්‌ඨකථා • Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā |
5. ධොතකමාණවසුත්‌තනිද්‌දෙසවණ්‌ණනා
5. Dhotakamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā
30. පඤ්‌චමෙ ධොතකසුත්‌තෙ – වාචාභිකඞ්‌ඛාමීති වාචං අභිකඞ්‌ඛාමි. සික්‌ඛෙ නිබ්‌බානමත්‌තනොති අත්‌තනො රාගාදීනං නිබ්‌බානත්‌ථාය අධිසීලාදීනි සික්‌ඛෙය්‍ය. නිද්‌දෙසෙ අපුබ්‌බං නත්‌ථි.
30. Pañcame dhotakasutte – vācābhikaṅkhāmīti vācaṃ abhikaṅkhāmi. Sikkhe nibbānamattanoti attano rāgādīnaṃ nibbānatthāya adhisīlādīni sikkheyya. Niddese apubbaṃ natthi.
31.
31.
ඉතොති මම මුඛතො.
Itoti mama mukhato.
නිද්‌දෙසෙ ආතප්‌පන්‌ති කිලෙසතාපනං. උස්‌සාහන්‌ති අසඞ්‌කොචං. උස්‌සොළ්‌හීන්‌ති බලවවීරියං. ථාමන්‌ති අසිථිලං. ධිතින්‌ති ධාරණං. වීරියං කරොහීති පරක්‌කමං කරොහි. ඡන්‌දං ජනෙහීති රුචිං උප්‌පාදෙහි.
Niddese ātappanti kilesatāpanaṃ. Ussāhanti asaṅkocaṃ. Ussoḷhīnti balavavīriyaṃ. Thāmanti asithilaṃ. Dhitinti dhāraṇaṃ. Vīriyaṃ karohīti parakkamaṃ karohi. Chandaṃ janehīti ruciṃ uppādehi.
32. එවං වුත්‌තෙ අත්‌තමනො ධොතකො භගවන්‌තං අභිත්‌ථවමානො කථංකථාපමොක්‌ඛං යාචන්‌තො ‘‘පස්‌සාමහ’’න්‌ති ගාථමාහ. තත්‌ථ පස්‌සාමහං දෙවමනුස්‌සලොකෙති පස්‌සාමි අහං දෙවමනුස්‌සලොකෙ. තං තං නමස්‌සාමීති තං එවරූපං තං නමස්‌සාමි. පමුඤ්‌චාති පමොචෙහි.
32. Evaṃ vutte attamano dhotako bhagavantaṃ abhitthavamāno kathaṃkathāpamokkhaṃ yācanto ‘‘passāmaha’’nti gāthamāha. Tattha passāmahaṃ devamanussaloketi passāmi ahaṃ devamanussaloke. Taṃ taṃ namassāmīti taṃ evarūpaṃ taṃ namassāmi. Pamuñcāti pamocehi.
නිද්‌දෙසෙ පච්‌චෙකබුද්‌ධාති තං තං ආරම්‌මණං පාටියෙක්‌කං චතුසච්‌චං සයමෙව බුද්‌ධා පටිවෙධප්‌පත්‌තාති පච්‌චෙකබුද්‌ධා. සීහසීහොති අඡම්‌භිතට්‌ඨෙන සීහානං අතිසීහො. නාගනාගොති නික්‌කිලෙසට්‌ඨෙන, මහන්‌තට්‌ඨෙන වා නාගානං අතිනාගො. ගණිගණීති ගණවන්‌තානං අතීව ගණවා. මුනිමුනීති ඤාණවන්‌තානං අතීව ඤාණවා. රාජරාජාති උත්‌තමරාජා. මුඤ්‌ච මන්‌ති මොචෙහි මං. පමුඤ්‌ච මන්‌ති නානාවිධෙන මුඤ්‌චෙහි මං. මොචෙහි මන්‌ති සිථිලං කරොහි මං. පමොචෙහි මන්‌ති අතීව සිථිලං කරොහි මං. උද්‌ධර මන්‌ති මං සංසාරපඞ්‌කා උද්‌ධරිත්‌වා ථලෙ පතිට්‌ඨාපෙහි. සමුද්‌ධර මන්‌ති සම්‌මා උද්‌ධරිත්‌වා ථලෙ පතිට්‌ඨාපෙහි මං. වුට්‌ඨාපෙහීති විචිකිච්‌ඡාසල්‌ලතො අපනෙත්‌වා විසුං කරණවසෙන උට්‌ඨාපෙහි.
Niddese paccekabuddhāti taṃ taṃ ārammaṇaṃ pāṭiyekkaṃ catusaccaṃ sayameva buddhā paṭivedhappattāti paccekabuddhā. Sīhasīhoti achambhitaṭṭhena sīhānaṃ atisīho. Nāganāgoti nikkilesaṭṭhena, mahantaṭṭhena vā nāgānaṃ atināgo. Gaṇigaṇīti gaṇavantānaṃ atīva gaṇavā. Munimunīti ñāṇavantānaṃ atīva ñāṇavā. Rājarājāti uttamarājā. Muñca manti mocehi maṃ. Pamuñca manti nānāvidhena muñcehi maṃ. Mocehi manti sithilaṃ karohi maṃ. Pamocehi manti atīva sithilaṃ karohi maṃ. Uddhara manti maṃ saṃsārapaṅkā uddharitvā thale patiṭṭhāpehi. Samuddhara manti sammā uddharitvā thale patiṭṭhāpehi maṃ. Vuṭṭhāpehīti vicikicchāsallato apanetvā visuṃ karaṇavasena uṭṭhāpehi.
33. අථස්‌ස භගවා අත්‌තාධීනමෙව කථංකථාපමොක්‌ඛං ඔඝතරණමුඛෙන දස්‌සෙන්‌තො ‘‘නාහ’’න්‌ති ගාථමාහ. තත්‌ථ නාහං සහිස්‌සාමීති අහං න සහිස්‌සාමි න සක්‌කොමි. න වායමිස්‌සාමීති වුත්‌තං හොති. පමොචනායාති පමොචෙතුං. කථංකථින්‌ති සකඞ්‌ඛං. තරෙසීති තරෙය්‍යාසි.
33. Athassa bhagavā attādhīnameva kathaṃkathāpamokkhaṃ oghataraṇamukhena dassento ‘‘nāha’’nti gāthamāha. Tattha nāhaṃ sahissāmīti ahaṃ na sahissāmi na sakkomi. Na vāyamissāmīti vuttaṃ hoti. Pamocanāyāti pamocetuṃ. Kathaṃkathinti sakaṅkhaṃ. Taresīti tareyyāsi.
නිද්‌දෙසෙ න ඊහාමීති පයොගං න කරොමි. න සමීහාමීති අතීව පයොගං න කරොමි. අස්‌සද්‌ධෙ පුග්‌ගලෙති රතනත්‌තයෙ සද්‌ධාවිරහිතෙ පුග්‌ගලෙ. අච්‌ඡන්‌දිකෙති මග්‌ගඵලත්‌ථං රුචිවිරහිතෙ. කුසීතෙති සමාධිවිරහිතෙ. හීනවීරියෙති නිබ්‌බීරියෙ. අප්‌පටිපජ්‌ජමානෙති පටිපත්‌තියා න පටිපජ්‌ජමානෙ.
Niddese na īhāmīti payogaṃ na karomi. Na samīhāmīti atīva payogaṃ na karomi. Assaddhe puggaleti ratanattaye saddhāvirahite puggale. Acchandiketi maggaphalatthaṃ rucivirahite. Kusīteti samādhivirahite. Hīnavīriyeti nibbīriye. Appaṭipajjamāneti paṭipattiyā na paṭipajjamāne.
34. එවං වුත්‌තෙ අත්‌තමනතරො ධොතකො භගවන්‌තං අභිත්‌ථවමානො අනුසාසනිං යාචන්‌තො ‘‘අනුසාස බ්‍රහ්‌මෙ’’ති ගාථමාහ. තත්‌ථ බ්‍රහ්‌මෙති සෙට්‌ඨවචනමෙතං. තෙන භගවන්‌තං ආමන්‌තයමානො ආහ ‘‘අනුසාස බ්‍රහ්‌මෙ’’ති. විවෙකධම්‌මන්‌ති සබ්‌බසඞ්‌ඛාරවිවෙකං නිබ්‌බානධම්‌මං. අබ්‍යාපජ්‌ජමානොති නානප්‌පකාරකං අනාපජ්‌ජමානො. ඉධෙව සන්‌තොති ඉධෙව සමානො. අසිතොති අනිස්‌සිතො.
34. Evaṃ vutte attamanataro dhotako bhagavantaṃ abhitthavamāno anusāsaniṃ yācanto ‘‘anusāsa brahme’’ti gāthamāha. Tattha brahmeti seṭṭhavacanametaṃ. Tena bhagavantaṃ āmantayamāno āha ‘‘anusāsa brahme’’ti. Vivekadhammanti sabbasaṅkhāravivekaṃ nibbānadhammaṃ. Abyāpajjamānoti nānappakārakaṃ anāpajjamāno. Idheva santoti idheva samāno. Asitoti anissito.
35-7. ඉතො පරා ද්‌වෙ ගාථා මෙත්‌තගූසුත්‌තෙ වුත්‌තනයා එව. කෙවලඤ්‌හි තත්‌ථ ධම්‌මං, ඉධ සන්‌තින්‌ති අයං විසෙසො. තතියගාථායපි පුබ්‌බඩ්‌ඪං තත්‌ථ වුත්‌තනයමෙව. අපරඩ්‌ඪෙ සඞ්‌ගොති සජ්‌ජනට්‌ඨානං, ලග්‌ගනන්‌ති වුත්‌තං හොති. සෙසං සබ්‌බත්‌ථ පාකටමෙව.
35-7. Ito parā dve gāthā mettagūsutte vuttanayā eva. Kevalañhi tattha dhammaṃ, idha santinti ayaṃ viseso. Tatiyagāthāyapi pubbaḍḍhaṃ tattha vuttanayameva. Aparaḍḍhe saṅgoti sajjanaṭṭhānaṃ, laggananti vuttaṃ hoti. Sesaṃ sabbattha pākaṭameva.
එවං භගවා ඉදම්‌පි සුත්‌තං අරහත්‌තනිකූටෙනෙව දෙසෙසි, දෙසනාපරියොසානෙ ච වුත්‌තසදිසො එව ධම්‌මාභිසමයො අහොසීති.
Evaṃ bhagavā idampi suttaṃ arahattanikūṭeneva desesi, desanāpariyosāne ca vuttasadiso eva dhammābhisamayo ahosīti.
සද්‌ධම්‌මප්‌පජ්‌ජොතිකාය චූළනිද්‌දෙස-අට්‌ඨකථාය
Saddhammappajjotikāya cūḷaniddesa-aṭṭhakathāya
ධොතකමාණවසුත්‌තනිද්‌දෙසවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Dhotakamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / චූළනිද්‌දෙසපාළි • Cūḷaniddesapāḷi
5. ධොතකමාණවපුච්‌ඡා • 5. Dhotakamāṇavapucchā
5. ධොතකමාණවපුච්‌ඡානිද්‌දෙසො • 5. Dhotakamāṇavapucchāniddeso
