Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཙཱུལ༹ནིདྡེས-ཨཊྛཀཐཱ • Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā |
༥. དྷོཏཀམཱཎཝསུཏྟནིདྡེསཝཎྞནཱ
5. Dhotakamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā
༣༠. པཉྩམེ དྷོཏཀསུཏྟེ – ཝཱཙཱབྷིཀངྑཱམཱིཏི ཝཱཙཾ ཨབྷིཀངྑཱམི། སིཀྑེ ནིབྦཱནམཏྟནོཏི ཨཏྟནོ རཱགཱདཱིནཾ ནིབྦཱནཏྠཱཡ ཨདྷིསཱིལཱདཱིནི སིཀྑེཡྻ། ནིདྡེསེ ཨཔུབྦཾ ནཏྠི།
30. Pañcame dhotakasutte – vācābhikaṅkhāmīti vācaṃ abhikaṅkhāmi. Sikkhe nibbānamattanoti attano rāgādīnaṃ nibbānatthāya adhisīlādīni sikkheyya. Niddese apubbaṃ natthi.
༣༡.
31.
ཨིཏོཏི མམ མུཁཏོ།
Itoti mama mukhato.
ནིདྡེསེ ཨཱཏཔྤནྟི ཀིལེསཏཱཔནཾ། ཨུསྶཱཧནྟི ཨསངྐོཙཾ། ཨུསྶོལ༹ྷཱིནྟི བལཝཝཱིརིཡཾ། ཐཱམནྟི ཨསིཐིལཾ། དྷིཏིནྟི དྷཱརཎཾ། ཝཱིརིཡཾ ཀརོཧཱིཏི པརཀྐམཾ ཀརོཧི། ཚནྡཾ ཛནེཧཱིཏི རུཙིཾ ཨུཔྤཱདེཧི།
Niddese ātappanti kilesatāpanaṃ. Ussāhanti asaṅkocaṃ. Ussoḷhīnti balavavīriyaṃ. Thāmanti asithilaṃ. Dhitinti dhāraṇaṃ. Vīriyaṃ karohīti parakkamaṃ karohi. Chandaṃ janehīti ruciṃ uppādehi.
༣༢. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཨཏྟམནོ དྷོཏཀོ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཏྠཝམཱནོ ཀཐཾཀཐཱཔམོཀྑཾ ཡཱཙནྟོ ‘‘པསྶཱམཧ’’ནྟི གཱཐམཱཧ། ཏཏྠ པསྶཱམཧཾ དེཝམནུསྶལོཀེཏི པསྶཱམི ཨཧཾ དེཝམནུསྶལོཀེ། ཏཾ ཏཾ ནམསྶཱམཱིཏི ཏཾ ཨེཝརཱུཔཾ ཏཾ ནམསྶཱམི། པམུཉྩཱཏི པམོཙེཧི།
32. Evaṃ vutte attamano dhotako bhagavantaṃ abhitthavamāno kathaṃkathāpamokkhaṃ yācanto ‘‘passāmaha’’nti gāthamāha. Tattha passāmahaṃ devamanussaloketi passāmi ahaṃ devamanussaloke. Taṃ taṃ namassāmīti taṃ evarūpaṃ taṃ namassāmi. Pamuñcāti pamocehi.
ནིདྡེསེ པཙྩེཀབུདྡྷཱཏི ཏཾ ཏཾ ཨཱརམྨཎཾ པཱཊིཡེཀྐཾ ཙཏུསཙྩཾ སཡམེཝ བུདྡྷཱ པཊིཝེདྷཔྤཏྟཱཏི པཙྩེཀབུདྡྷཱ། སཱིཧསཱིཧོཏི ཨཚམྦྷིཏཊྛེན སཱིཧཱནཾ ཨཏིསཱིཧོ། ནཱགནཱགོཏི ནིཀྐིལེསཊྛེན, མཧནྟཊྛེན ཝཱ ནཱགཱནཾ ཨཏིནཱགོ། གཎིགཎཱིཏི གཎཝནྟཱནཾ ཨཏཱིཝ གཎཝཱ། མུནིམུནཱིཏི ཉཱཎཝནྟཱནཾ ཨཏཱིཝ ཉཱཎཝཱ། རཱཛརཱཛཱཏི ཨུཏྟམརཱཛཱ། མུཉྩ མནྟི མོཙེཧི མཾ། པམུཉྩ མནྟི ནཱནཱཝིདྷེན མུཉྩེཧི མཾ། མོཙེཧི མནྟི སིཐིལཾ ཀརོཧི མཾ། པམོཙེཧི མནྟི ཨཏཱིཝ སིཐིལཾ ཀརོཧི མཾ། ཨུདྡྷར མནྟི མཾ སཾསཱརཔངྐཱ ཨུདྡྷརིཏྭཱ ཐལེ པཏིཊྛཱཔེཧི། སམུདྡྷར མནྟི སམྨཱ ཨུདྡྷརིཏྭཱ ཐལེ པཏིཊྛཱཔེཧི མཾ། ཝུཊྛཱཔེཧཱིཏི ཝིཙིཀིཙྪཱསལླཏོ ཨཔནེཏྭཱ ཝིསུཾ ཀརཎཝསེན ཨུཊྛཱཔེཧི།
Niddese paccekabuddhāti taṃ taṃ ārammaṇaṃ pāṭiyekkaṃ catusaccaṃ sayameva buddhā paṭivedhappattāti paccekabuddhā. Sīhasīhoti achambhitaṭṭhena sīhānaṃ atisīho. Nāganāgoti nikkilesaṭṭhena, mahantaṭṭhena vā nāgānaṃ atināgo. Gaṇigaṇīti gaṇavantānaṃ atīva gaṇavā. Munimunīti ñāṇavantānaṃ atīva ñāṇavā. Rājarājāti uttamarājā. Muñca manti mocehi maṃ. Pamuñca manti nānāvidhena muñcehi maṃ. Mocehi manti sithilaṃ karohi maṃ. Pamocehi manti atīva sithilaṃ karohi maṃ. Uddhara manti maṃ saṃsārapaṅkā uddharitvā thale patiṭṭhāpehi. Samuddhara manti sammā uddharitvā thale patiṭṭhāpehi maṃ. Vuṭṭhāpehīti vicikicchāsallato apanetvā visuṃ karaṇavasena uṭṭhāpehi.
༣༣. ཨཐསྶ བྷགཝཱ ཨཏྟཱདྷཱིནམེཝ ཀཐཾཀཐཱཔམོཀྑཾ ཨོགྷཏརཎམུཁེན དསྶེནྟོ ‘‘ནཱཧ’’ནྟི གཱཐམཱཧ། ཏཏྠ ནཱཧཾ སཧིསྶཱམཱིཏི ཨཧཾ ན སཧིསྶཱམི ན སཀྐོམི། ན ཝཱཡམིསྶཱམཱིཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི། པམོཙནཱཡཱཏི པམོཙེཏུཾ། ཀཐཾཀཐིནྟི སཀངྑཾ། ཏརེསཱིཏི ཏརེཡྻཱསི།
33. Athassa bhagavā attādhīnameva kathaṃkathāpamokkhaṃ oghataraṇamukhena dassento ‘‘nāha’’nti gāthamāha. Tattha nāhaṃ sahissāmīti ahaṃ na sahissāmi na sakkomi. Na vāyamissāmīti vuttaṃ hoti. Pamocanāyāti pamocetuṃ. Kathaṃkathinti sakaṅkhaṃ. Taresīti tareyyāsi.
ནིདྡེསེ ན ཨཱིཧཱམཱིཏི པཡོགཾ ན ཀརོམི། ན སམཱིཧཱམཱིཏི ཨཏཱིཝ པཡོགཾ ན ཀརོམི། ཨསྶདྡྷེ པུགྒལེཏི རཏནཏྟཡེ སདྡྷཱཝིརཧིཏེ པུགྒལེ། ཨཙྪནྡིཀེཏི མགྒཕལཏྠཾ རུཙིཝིརཧིཏེ། ཀུསཱིཏེཏི སམཱདྷིཝིརཧིཏེ། ཧཱིནཝཱིརིཡེཏི ནིབྦཱིརིཡེ། ཨཔྤཊིཔཛྫམཱནེཏི པཊིཔཏྟིཡཱ ན པཊིཔཛྫམཱནེ།
Niddese na īhāmīti payogaṃ na karomi. Na samīhāmīti atīva payogaṃ na karomi. Assaddhe puggaleti ratanattaye saddhāvirahite puggale. Acchandiketi maggaphalatthaṃ rucivirahite. Kusīteti samādhivirahite. Hīnavīriyeti nibbīriye. Appaṭipajjamāneti paṭipattiyā na paṭipajjamāne.
༣༤. ཨེཝཾ ཝུཏྟེ ཨཏྟམནཏརོ དྷོཏཀོ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཏྠཝམཱནོ ཨནུསཱསནིཾ ཡཱཙནྟོ ‘‘ཨནུསཱས བྲཧྨེ’’ཏི གཱཐམཱཧ། ཏཏྠ བྲཧྨེཏི སེཊྛཝཙནམེཏཾ། ཏེན བྷགཝནྟཾ ཨཱམནྟཡམཱནོ ཨཱཧ ‘‘ཨནུསཱས བྲཧྨེ’’ཏི། ཝིཝེཀདྷམྨནྟི སབྦསངྑཱརཝིཝེཀཾ ནིབྦཱནདྷམྨཾ། ཨབྱཱཔཛྫམཱནོཏི ནཱནཔྤཀཱརཀཾ ཨནཱཔཛྫམཱནོ། ཨིདྷེཝ སནྟོཏི ཨིདྷེཝ སམཱནོ། ཨསིཏོཏི ཨནིསྶིཏོ།
34. Evaṃ vutte attamanataro dhotako bhagavantaṃ abhitthavamāno anusāsaniṃ yācanto ‘‘anusāsa brahme’’ti gāthamāha. Tattha brahmeti seṭṭhavacanametaṃ. Tena bhagavantaṃ āmantayamāno āha ‘‘anusāsa brahme’’ti. Vivekadhammanti sabbasaṅkhāravivekaṃ nibbānadhammaṃ. Abyāpajjamānoti nānappakārakaṃ anāpajjamāno. Idheva santoti idheva samāno. Asitoti anissito.
༣༥-༧. ཨིཏོ པརཱ དྭེ གཱཐཱ མེཏྟགཱུསུཏྟེ ཝུཏྟནཡཱ ཨེཝ། ཀེཝལཉྷི ཏཏྠ དྷམྨཾ, ཨིདྷ སནྟིནྟི ཨཡཾ ཝིསེསོ། ཏཏིཡགཱཐཱཡཔི པུབྦཌྜྷཾ ཏཏྠ ཝུཏྟནཡམེཝ། ཨཔརཌྜྷེ སངྒོཏི སཛྫནཊྛཱནཾ, ལགྒནནྟི ཝུཏྟཾ ཧོཏི། སེསཾ སབྦཏྠ པཱཀཊམེཝ།
35-7. Ito parā dve gāthā mettagūsutte vuttanayā eva. Kevalañhi tattha dhammaṃ, idha santinti ayaṃ viseso. Tatiyagāthāyapi pubbaḍḍhaṃ tattha vuttanayameva. Aparaḍḍhe saṅgoti sajjanaṭṭhānaṃ, laggananti vuttaṃ hoti. Sesaṃ sabbattha pākaṭameva.
ཨེཝཾ བྷགཝཱ ཨིདམྤི སུཏྟཾ ཨརཧཏྟནིཀཱུཊེནེཝ དེསེསི, དེསནཱཔརིཡོསཱནེ ཙ ཝུཏྟསདིསོ ཨེཝ དྷམྨཱབྷིསམཡོ ཨཧོསཱིཏི།
Evaṃ bhagavā idampi suttaṃ arahattanikūṭeneva desesi, desanāpariyosāne ca vuttasadiso eva dhammābhisamayo ahosīti.
སདྡྷམྨཔྤཛྫོཏིཀཱཡ ཙཱུལ༹ནིདྡེས-ཨཊྛཀཐཱཡ
Saddhammappajjotikāya cūḷaniddesa-aṭṭhakathāya
དྷོཏཀམཱཎཝསུཏྟནིདྡེསཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Dhotakamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / སུཏྟཔིཊཀ • Suttapiṭaka / ཁུདྡཀནིཀཱཡ • Khuddakanikāya / ཙཱུལ༹ནིདྡེསཔཱལི༹ • Cūḷaniddesapāḷi
༥. དྷོཏཀམཱཎཝཔུཙྪཱ • 5. Dhotakamāṇavapucchā
༥. དྷོཏཀམཱཎཝཔུཙྪཱནིདྡེསོ • 5. Dhotakamāṇavapucchāniddeso