| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สุตฺตนิปาต-อฎฺฐกถา • Suttanipāta-aṭṭhakathā |
๕. โธตกสุตฺตวณฺณนา
5. Dhotakasuttavaṇṇanā
๑๐๖๘-๙. ปุจฺฉามิ ตนฺติ โธตกสุตฺตํฯ ตตฺถ วาจาภิกงฺขามีติ วาจํ อภิกงฺขามิฯ สิเกฺข นิพฺพานมตฺตโนติ อตฺตโน ราคาทีนํ นิพฺพานตฺถาย อธิสีลาทีนิ สิเกฺขยฺยฯ อิโตติ มม มุขโตฯ
1068-9.Pucchāmitanti dhotakasuttaṃ. Tattha vācābhikaṅkhāmīti vācaṃ abhikaṅkhāmi. Sikkhe nibbānamattanoti attano rāgādīnaṃ nibbānatthāya adhisīlādīni sikkheyya. Itoti mama mukhato.
๑๐๗๐. เอวํ วุเตฺต อตฺตมโน โธตโก ภควนฺตํ อภิตฺถวมาโน กถํกถาปโมกฺขํ ยาจโนฺต ‘‘ปสฺสามห’’นฺติ คาถมาหฯ ตตฺถ ปสฺสามหํ เทวมนุสฺสโลเกติ ปสฺสามิ อหํ เทวมนุสฺสโลเกฯ ตํ ตํ นมสฺสามีติ ตํ เอวรูปํ นมสฺสามิฯ ปมุญฺจาติ ปโมเจหิฯ
1070. Evaṃ vutte attamano dhotako bhagavantaṃ abhitthavamāno kathaṃkathāpamokkhaṃ yācanto ‘‘passāmaha’’nti gāthamāha. Tattha passāmahaṃ devamanussaloketi passāmi ahaṃ devamanussaloke. Taṃ taṃ namassāmīti taṃ evarūpaṃ namassāmi. Pamuñcāti pamocehi.
๑๐๗๑. อถสฺส ภควา อตฺตาธีนเมว กถํกถาปโมกฺขํ โอฆตรณมุเขน ทเสฺสโนฺต ‘‘นาห’’นฺติ คาถมาหฯ ตตฺถ นาหํ สหิสฺสามีติ อหํ น สหิสฺสามิ น สกฺขิสฺสามิ, น วายมิสฺสามีติ วุตฺตํ โหติฯ ปโมจนายาติ ปมาเจตุํฯ กถํกถินฺติ สกงฺขํฯ ตเรสีติ ตเรยฺยาสิฯ
1071. Athassa bhagavā attādhīnameva kathaṃkathāpamokkhaṃ oghataraṇamukhena dassento ‘‘nāha’’nti gāthamāha. Tattha nāhaṃ sahissāmīti ahaṃ na sahissāmi na sakkhissāmi, na vāyamissāmīti vuttaṃ hoti. Pamocanāyāti pamācetuṃ. Kathaṃkathinti sakaṅkhaṃ. Taresīti tareyyāsi.
๑๐๗๒-๕. เอวํ วุเตฺต อตฺตมนตโร โธตโก ภควนฺตํ อภิตฺถวมาโน อนุสาสนิํ ยาจโนฺต ‘‘อนุสาส พฺรเหฺม’’ติ คาถมาหฯ ตตฺถ พฺรหฺมาติ เสฎฺฐวจนเมตํฯ เตน ภควนฺตํ อามนฺตยมาโน อาห – ‘‘อนุสาส พฺรเหฺม’’ติ ฯ วิเวกธมฺมนฺติ สพฺพสงฺขารวิเวกนิพฺพานธมฺมํฯ อพฺยาปชฺชมาโนติ นานปฺปการตํ อนาปชฺชมาโนฯ อิเธว สโนฺตติ อิเธว สมาโนฯ อสิโตติ อนิสฺสิโตฯ อิโต ปรา เทฺว คาถา เมตฺตคุสุเตฺต วุตฺตนยา เอวฯ เกวลญฺหิ ตตฺถ ธมฺมํ, อิธ สนฺตินฺติ อยํ วิเสโสฯ ตติยคาถายปิ ปุพฺพฑฺฒํ ตตฺถ วุตนยเมว อปรเฑฺฒ สโงฺคติ สชฺชนฎฺฐานํ, ลคฺคนนฺติ วุตฺตํ โหติฯ เสสํ สพฺพตฺถ ปากฎเมวฯ
1072-5. Evaṃ vutte attamanataro dhotako bhagavantaṃ abhitthavamāno anusāsaniṃ yācanto ‘‘anusāsa brahme’’ti gāthamāha. Tattha brahmāti seṭṭhavacanametaṃ. Tena bhagavantaṃ āmantayamāno āha – ‘‘anusāsa brahme’’ti . Vivekadhammanti sabbasaṅkhāravivekanibbānadhammaṃ. Abyāpajjamānoti nānappakārataṃ anāpajjamāno. Idheva santoti idheva samāno. Asitoti anissito. Ito parā dve gāthā mettagusutte vuttanayā eva. Kevalañhi tattha dhammaṃ, idha santinti ayaṃ viseso. Tatiyagāthāyapi pubbaḍḍhaṃ tattha vutanayameva aparaḍḍhe saṅgoti sajjanaṭṭhānaṃ, laggananti vuttaṃ hoti. Sesaṃ sabbattha pākaṭameva.
เอวํ ภควา อิมมฺปิ สุตฺตํ อรหตฺตนิกูเฎเนว เทเสสิฯ เทสนาปริโยสาเน จ วุตฺตสทิโส เอว ธมฺมาภิสมโย อโหสีติฯ
Evaṃ bhagavā imampi suttaṃ arahattanikūṭeneva desesi. Desanāpariyosāne ca vuttasadiso eva dhammābhisamayo ahosīti.
ปรมตฺถโชติกาย ขุทฺทก-อฎฺฐกถาย
Paramatthajotikāya khuddaka-aṭṭhakathāya
สุตฺตนิปาต-อฎฺฐกถาย โธตกสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Suttanipāta-aṭṭhakathāya dhotakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / สุตฺตนิปาตปาฬิ • Suttanipātapāḷi / ๕. โธตกมาณวปุจฺฉา • 5. Dhotakamāṇavapucchā
