| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā |
๖. ธูปทายกเตฺถรอปทานวณฺณนา
6. Dhūpadāyakattheraapadānavaṇṇanā
สิทฺธตฺถสฺส ภควโตติอาทิกํ อายสฺมโต ธูปทายกเตฺถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุเทฺธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฎฺฎูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินโนฺต สิทฺธตฺถสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพโตฺต สิทฺธเตฺถ ภควติ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา ตสฺส ภควโต คนฺธกุฎิยํ จนฺทนาครุกาฬานุสาริอาทินา กเตหิ อเนเกหิ ธูเปหิ ธูปปูชํ อกาสิฯ โส เตน ปุเญฺญน เทเวสุ จ มนุเสฺสสุ จ อุภยสมฺปตฺติโย อนุภวโนฺต นิพฺพตฺตนิพฺพตฺตภเว ปูชนีโย หุตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท เอกสฺมิํ กุลเคเห นิพฺพโตฺต ปุญฺญสมฺภารานุภาเวน สาสเน ปพฺพชิตฺวา วิปสฺสนํ วเฑฺฒตฺวา อรหตฺตํ ปตฺวา กตธูปปูชาปุญฺญตฺตา นาเมน ธูปทายกเตฺถโรติ สพฺพตฺถ ปากโฎฯ โส ปตฺตอรหตฺตผโล อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ทเสฺสโนฺต สิทฺธตฺถสฺส ภควโตติอาทิมาหฯ สิโทฺธ ปริปุโณฺณ สพฺพญฺญุตญฺญาณาทิคุณสงฺขาโต อโตฺถ ปโยชนํ ยสฺส ภควโต โสยํ สิทฺธโตฺถ, ตสฺส สิทฺธตฺถสฺส ภควโต ภคฺยาทิคุณวนฺตสฺส โลกเชฎฺฐสฺส สกลโลกุตฺตมสฺส ตาทิโน อิฎฺฐานิเฎฺฐสุ ตาทิสสฺส อจลสภาวสฺสาติ อโตฺถฯ เสสํ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ
Siddhatthassa bhagavatotiādikaṃ āyasmato dhūpadāyakattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto siddhatthassa bhagavato kāle kulagehe nibbatto siddhatthe bhagavati cittaṃ pasādetvā tassa bhagavato gandhakuṭiyaṃ candanāgarukāḷānusāriādinā katehi anekehi dhūpehi dhūpapūjaṃ akāsi. So tena puññena devesu ca manussesu ca ubhayasampattiyo anubhavanto nibbattanibbattabhave pūjanīyo hutvā imasmiṃ buddhuppāde ekasmiṃ kulagehe nibbatto puññasambhārānubhāvena sāsane pabbajitvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ patvā katadhūpapūjāpuññattā nāmena dhūpadāyakattheroti sabbattha pākaṭo. So pattaarahattaphalo attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ dassento siddhatthassa bhagavatotiādimāha. Siddho paripuṇṇo sabbaññutaññāṇādiguṇasaṅkhāto attho payojanaṃ yassa bhagavato soyaṃ siddhattho, tassa siddhatthassa bhagavato bhagyādiguṇavantassa lokajeṭṭhassa sakalalokuttamassa tādino iṭṭhāniṭṭhesu tādisassa acalasabhāvassāti attho. Sesaṃ uttānatthamevāti.
ธูปทายกเตฺถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ
Dhūpadāyakattheraapadānavaṇṇanā samattā.
