Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹਪਾਲ਼ਿ • Milindapañhapāḷi |
੨. ਧੁਤਙ੍ਗਪਞ੍ਹੋ
2. Dhutaṅgapañho
‘‘ਪਸ੍ਸਤਾਰਞ੍ਞਕੇ ਭਿਕ੍ਖੂ, ਅਜ੍ਝੋਗਾਲ਼੍ਹੇ ਧੁਤੇ ਗੁਣੇ।
‘‘Passatāraññake bhikkhū, ajjhogāḷhe dhute guṇe;
ਪੁਨ ਪਸ੍ਸਤਿ ਗਿਹੀ ਰਾਜਾ, ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ ਠਿਤੇ॥
Puna passati gihī rājā, anāgāmiphale ṭhite.
‘‘ਉਭੋਪਿ ਤੇ વਿਲੋਕੇਤ੍વਾ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ ਸਂਸਯੋ ਮਹਾ।
‘‘Ubhopi te viloketvā, uppajji saṃsayo mahā;
ਬੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯ ਚੇ ਗਿਹੀ ਧਮ੍ਮੇ, ਧੁਤਙ੍ਗਂ ਨਿਪ੍ਫਲਂ ਸਿਯਾ॥
Bujjheyya ce gihī dhamme, dhutaṅgaṃ nipphalaṃ siyā.
‘‘ਪਰવਾਦਿવਾਦਮਥਨਂ, ਨਿਪੁਣਂ ਪਿਟਕਤ੍ਤਯੇ।
‘‘Paravādivādamathanaṃ, nipuṇaṃ piṭakattaye;
ਹਨ੍ਦ ਪੁਚ੍ਛੇ ਕਥਿਸੇਟ੍ਠਂ, ਸੋ ਮੇ ਕਙ੍ਖਂ વਿਨੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ॥
Handa pucche kathiseṭṭhaṃ, so me kaṅkhaṃ vinessatī’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਮਿਲਿਨ੍ਦੋ ਰਾਜਾ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਨਾਗਸੇਨੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਨਾਗਸੇਨਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ, ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਮਿਲਿਨ੍ਦੋ ਰਾਜਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਨਾਗਸੇਨਂ ਏਤਦવੋਚ ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਅਤ੍ਥਿ ਕੋਚਿ ਗਿਹੀ ਅਗਾਰਿਕੋ ਕਾਮਭੋਗੀ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਸਮ੍ਬਾਧਸਯਨਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਨ੍ਤੋ ਕਾਸਿਕਚਨ੍ਦਨਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਨ੍ਤੋ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧવਿਲੇਪਨਂ ਧਾਰਯਨ੍ਤੋ ਜਾਤਰੂਪਰਜਤਂ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤੋ ਮਣਿਮੁਤ੍ਤਾਕਞ੍ਚਨવਿਚਿਤ੍ਤਮੋਲ਼ਿਬਦ੍ਧੋ ਯੇਨ ਸਨ੍ਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਤ’’ਨ੍ਤਿ?
Atha kho milindo rājā yenāyasmā nāgaseno tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ nāgasenaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi, ekamantaṃ nisinno kho milindo rājā āyasmantaṃ nāgasenaṃ etadavoca ‘‘bhante nāgasena, atthi koci gihī agāriko kāmabhogī puttadārasambādhasayanaṃ ajjhāvasanto kāsikacandanaṃ paccanubhonto mālāgandhavilepanaṃ dhārayanto jātarūparajataṃ sādiyanto maṇimuttākañcanavicittamoḷibaddho yena santaṃ paramatthaṃ nibbānaṃ sacchikata’’nti?
‘‘ਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਏਕਞ੍ਞੇવ ਸਤਂ ਨ ਦ੍વੇ ਸਤਾਨਿ ਨ ਤੀਣਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਞ੍ਚ ਸਤਾਨਿ ਨ ਸਹਸ੍ਸਂ ਨ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਨ ਕੋਟਿਸਤਂ ਨ ਕੋਟਿਸਹਸ੍ਸਂ ਨ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਂ, ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਮਹਾਰਾਜ ਦਸਨ੍ਨਂ વੀਸਤਿਯਾ ਸਤਸ੍ਸ ਸਹਸ੍ਸਸ੍ਸ ਅਭਿਸਮਯੋ, ਕਤਮੇਨ ਤੇ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਨੁਯੋਗਂ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ।
‘‘Na, mahārāja, ekaññeva sataṃ na dve satāni na tīṇi cattāri pañca satāni na sahassaṃ na satasahassaṃ na koṭisataṃ na koṭisahassaṃ na koṭisatasahassaṃ, tiṭṭhatu mahārāja dasannaṃ vīsatiyā satassa sahassassa abhisamayo, katamena te pariyāyena anuyogaṃ dammī’’ti.
‘‘ਤ੍વਮੇવੇਤਂ ਬ੍ਰੂਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਤੇਨਹਿ ਤੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਥਯਿਸ੍ਸਾਮਿ ਸਤੇਨ વਾ ਸਹਸ੍ਸੇਨ વਾ ਸਤਸਹਸ੍ਸੇਨ વਾ ਕੋਟਿਯਾ વਾ ਕੋਟਿਸਤੇਨ વਾ ਕੋਟਿਸਹਸ੍ਸੇਨ વਾ ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸੇਨ વਾ, ਯਾ ਕਾਚਿ ਨવਙ੍ਗੇ ਬੁਦ੍ਧવਚਨੇ ਸਲ੍ਲੇਖਿਤਾਚਾਰਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਧੁਤવਰਙ੍ਗਗੁਣਨਿਸ੍ਸਿਤਾ 1 ਥਾ, ਤਾ ਸਬ੍ਬਾ ਇਧ ਸਮੋਸਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਨਿਨ੍ਨੁਨ੍ਨਤਸਮવਿਸਮਥਲਾਥਲਦੇਸਭਾਗੇ ਅਭਿવੁਟ੍ਠਂ ਉਦਕਂ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤਤੋ વਿਨਿਗਲ਼ਿਤ੍વਾ ਮਹੋਦਧਿਂ ਸਾਗਰਂ ਸਮੋਸਰਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਮ੍ਪਾਦਕੇ ਸਤਿ ਯਾ ਕਾਚਿ ਨવਙ੍ਗੇ ਬੁਦ੍ਧવਚਨੇ ਸਲ੍ਲੇਖਿਤਾਚਾਰਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਧੁਤਙ੍ਗਗੁਣਧਰਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਕਥਾ, ਤਾ ਸਬ੍ਬਾ ਇਧ ਸਮੋਸਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ।
‘‘Tvamevetaṃ brūhī’’ti. ‘‘Tenahi te, mahārāja, kathayissāmi satena vā sahassena vā satasahassena vā koṭiyā vā koṭisatena vā koṭisahassena vā koṭisatasahassena vā, yā kāci navaṅge buddhavacane sallekhitācārappaṭipattidhutavaraṅgaguṇanissitā 2 thā, tā sabbā idha samosarissanti. Yathā, mahārāja, ninnunnatasamavisamathalāthaladesabhāge abhivuṭṭhaṃ udakaṃ, sabbaṃ taṃ tato vinigaḷitvā mahodadhiṃ sāgaraṃ samosarati, evameva kho, mahārāja, sampādake sati yā kāci navaṅge buddhavacane sallekhitācārappaṭipattidhutaṅgaguṇadharanissitā kathā, tā sabbā idha samosarissanti.
‘‘ਮਯ੍ਹਮ੍ਪੇਤ੍ਥ , ਮਹਾਰਾਜ, ਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਕਾਰਣਪਰਿਦੀਪਨਂ ਸਮੋਸਰਿਸ੍ਸਤਿ, ਤੇਨੇਸੋ ਅਤ੍ਥੋ ਸੁવਿਭਤ੍ਤੋ વਿਚਿਤ੍ਤੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣੋ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਸਮਾਨੀਤੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕੁਸਲੋ ਲੇਖਾਚਰਿਯੋ ਅਨੁਸਿਟ੍ਠੋ ਲੇਖਂ ਓਸਾਰੇਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬ੍ਯਤ੍ਤਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਕਾਰਣਪਰਿਦੀਪਨੇਨ ਲੇਖਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ, ਏવਂ ਸਾ ਲੇਖਾ ਸਮਤ੍ਤਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾ ਅਨੂਨਿਕਾ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਏવਮੇવ ਮਯ੍ਹਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਤਾਯ ਬੁਦ੍ਧਿਯਾ ਕਾਰਣਪਰਿਦੀਪਨਂ ਸਮੋਸਰਿਸ੍ਸਤਿ, ਤੇਨੇਸੋ ਅਤ੍ਥੋ ਸੁવਿਭਤ੍ਤੋ વਿਚਿਤ੍ਤੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣੋ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਸਮਾਨੀਤੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ।
‘‘Mayhampettha , mahārāja, paribyattatāya buddhiyā kāraṇaparidīpanaṃ samosarissati, teneso attho suvibhatto vicitto paripuṇṇo parisuddho samānīto bhavissati. Yathā, mahārāja, kusalo lekhācariyo anusiṭṭho lekhaṃ osārento attano byattatāya buddhiyā kāraṇaparidīpanena lekhaṃ paripūreti, evaṃ sā lekhā samattā paripuṇṇā anūnikā bhavissati. Evameva mayhampettha paribyattatāya buddhiyā kāraṇaparidīpanaṃ samosarissati, teneso attho suvibhatto vicitto paripuṇṇo parisuddho samānīto bhavissati.
‘‘ਨਗਰੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਾવਤ੍ਥਿਯਾ ਪਞ੍ਚਕੋਟਿਮਤ੍ਤਾ ਅਰਿਯਸਾવਕਾ ਭਗવਤੋ ਉਪਾਸਕਉਪਾਸਿਕਾਯੋ ਸਤ੍ਤਪਣ੍ਣਾਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਤੀਣਿ ਚ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ, ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਗਿਹੀ ਯੇવ, ਨ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ। ਪੁਨ ਤਤ੍ਥੇવ ਕਣ੍ਡਮ੍ਬਮੂਲੇ ਯਮਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯੇ વੀਸਤਿ ਪਾਣਕੋਟਿਯੋ ਅਭਿਸਮਿਂਸੁ, ਪੁਨ ਚੂਲ਼ਰਾਹੁਲੋવਾਦੇ 3, ਮਹਾਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ, ਸਮਚਿਤ੍ਤਪਰਿਯਾਯੇ, ਪਰਾਭવਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ, ਪੁਰਾਭੇਦਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ, ਕਲਹવਿવਾਦਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ, ਚੂਲ਼ਬ੍ਯੂਹਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ, ਮਹਾਬ੍ਯੂਹਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ, ਤੁવਟਕਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਗਣਨਪਥਮਤੀਤਾਨਂ ਦੇવਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ।
‘‘Nagare, mahārāja, sāvatthiyā pañcakoṭimattā ariyasāvakā bhagavato upāsakaupāsikāyo sattapaṇṇāsasahassāni tīṇi ca satasahassāni anāgāmiphale patiṭṭhitā, te sabbepi gihī yeva, na pabbajitā. Puna tattheva kaṇḍambamūle yamakapāṭihāriye vīsati pāṇakoṭiyo abhisamiṃsu, puna cūḷarāhulovāde 4, mahāmaṅgalasuttante, samacittapariyāye, parābhavasuttante, purābhedasuttante, kalahavivādasuttante, cūḷabyūhasuttante, mahābyūhasuttante, tuvaṭakasuttante, sāriputtasuttante gaṇanapathamatītānaṃ devatānaṃ dhammābhisamayo ahosi.
‘‘ਨਗਰੇ ਰਾਜਗਹੇ ਪਞ੍ਞਾਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਤੀਣਿ ਚ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਰਿਯਸਾવਕਾ ਭਗવਤੋ ਉਪਾਸਕਉਪਾਸਿਕਾਯੋ, ਪੁਨ ਤਤ੍ਥੇવ ਧਨਪਾਲਹਤ੍ਥਿਨਾਗਦਮਨੇ ਨવੁਤਿ ਪਾਣਕੋਟਿਯੋ, ਪਾਰਾਯਨਸਮਾਗਮੇ ਪਾਸਾਣਕਚੇਤਿਯੇ ਚੁਦ੍ਦਸ ਪਾਣਕੋਟਿਯੋ, ਪੁਨ ਇਨ੍ਦਸਾਲਗੁਹਾਯਂ ਅਸੀਤਿ ਦੇવਤਾਕੋਟਿਯੋ, ਪੁਨ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਇਸਿਪਤਨੇ ਮਿਗਦਾਯੇ ਪਠਮੇ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨੇ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕੋਟਿਯੋ ਅਪਰਿਮਾਣਾ ਚ ਦੇવਤਾਯੋ, ਪੁਨ ਤਾવਤਿਂਸਭવਨੇ ਪਣ੍ਡੁਕਮ੍ਬਲਸਿਲਾਯਂ ਅਭਿਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਅਸੀਤਿ ਦੇવਤਾਕੋਟਿਯੋ, ਦੇવੋਰੋਹਣੇ ਸਙ੍ਕਸ੍ਸਨਗਰਦ੍વਾਰੇ ਲੋਕવਿવਰਣਪਾਟਿਹਾਰਿਯੇ ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ ਨਰਮਰੂਨਂ ਤਿਂਸ ਕੋਟਿਯੋ ਅਭਿਸਮਿਂਸੁ।
‘‘Nagare rājagahe paññāsasahassāni tīṇi ca satasahassāni ariyasāvakā bhagavato upāsakaupāsikāyo, puna tattheva dhanapālahatthināgadamane navuti pāṇakoṭiyo, pārāyanasamāgame pāsāṇakacetiye cuddasa pāṇakoṭiyo, puna indasālaguhāyaṃ asīti devatākoṭiyo, puna bārāṇasiyaṃ isipatane migadāye paṭhame dhammadesane aṭṭhārasa brahmakoṭiyo aparimāṇā ca devatāyo, puna tāvatiṃsabhavane paṇḍukambalasilāyaṃ abhidhammadesanāya asīti devatākoṭiyo, devorohaṇe saṅkassanagaradvāre lokavivaraṇapāṭihāriye pasannānaṃ naramarūnaṃ tiṃsa koṭiyo abhisamiṃsu.
ਪੁਨ ਸਕ੍ਕੇਸੁ ਕਪਿਲવਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਨਿਗ੍ਰੋਧਾਰਾਮੇ ਬੁਦ੍ਧવਂਸਦੇਸਨਾਯ ਮਹਾਸਮਯਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਦੇਸਨਾਯ ਚ ਗਣਨਪਥਮਤੀਤਾਨਂ ਦੇવਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ । ਪੁਨ ਸੁਮਨਮਾਲਾਕਾਰਸਮਾਗਮੇ, ਗਰਹਦਿਨ੍ਨਸਮਾਗਮੇ, ਆਨਨ੍ਦਸੇਟ੍ਠਿਸਮਾਗਮੇ, ਜਮ੍ਬੁਕਾਜੀવਕਸਮਾਗਮੇ, ਮਣ੍ਡੁਕਦੇવਪੁਤ੍ਤਸਮਾਗਮੇ, ਮਟ੍ਠਕੁਣ੍ਡਲਿਦੇવਪੁਤ੍ਤਸਮਾਗਮੇ, ਸੁਲਸਾਨਗਰਸੋਭਿਨਿਸਮਾਗਮੇ, ਸਿਰਿਮਾਨਗਰਸੋਭਿਨਿਸਮਾਗਮੇ, ਪੇਸਕਾਰਧੀਤੁਸਮਾਗਮੇ, ਚੂਲ਼ਸੁਭਦ੍ਦਾਸਮਾਗਮੇ, ਸਾਕੇਤਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਆਲ਼ਾਹਨਦਸ੍ਸਨਸਮਾਗਮੇ, ਸੂਨਾਪਰਨ੍ਤਕਸਮਾਗਮੇ, ਸਕ੍ਕਪਞ੍ਹਸਮਾਗਮੇ, ਤਿਰੋਕੁਟ੍ਟਸਮਾਗਮੇ 5, ਰਤਨਸੁਤ੍ਤਸਮਾਗਮੇ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਪਾਣਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਅਹੋਸਿ, ਯਾવਤਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਾ ਲੋਕੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ, ਤਾવ ਤੀਸੁ ਮਣ੍ਡਲੇਸੁ ਸੋਲ਼ਸਸੁ ਮਹਾਜਨਪਦੇਸੁ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਭਗવਾ વਿਹਾਸਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਦ੍વੇ ਤਯੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਞ੍ਚ ਸਤਂ ਸਹਸ੍ਸਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਦੇવਾ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ ਸਨ੍ਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰਿਂਸੁ। ਯੇ ਤੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦੇવਾ ਗਿਹੀ ਯੇવ, ਨ ਤੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ, ਏਤਾਨਿ ਚੇવ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਚ ਅਨੇਕਾਨਿ ਦੇવਤਾਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਗਿਹੀ ਅਗਾਰਿਕਾ ਕਾਮਭੋਗਿਨੋ ਸਨ੍ਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰਿਂਸੂ’’ਤਿ।
Puna sakkesu kapilavatthusmiṃ nigrodhārāme buddhavaṃsadesanāya mahāsamayasuttantadesanāya ca gaṇanapathamatītānaṃ devatānaṃ dhammābhisamayo ahosi . Puna sumanamālākārasamāgame, garahadinnasamāgame, ānandaseṭṭhisamāgame, jambukājīvakasamāgame, maṇḍukadevaputtasamāgame, maṭṭhakuṇḍalidevaputtasamāgame, sulasānagarasobhinisamāgame, sirimānagarasobhinisamāgame, pesakāradhītusamāgame, cūḷasubhaddāsamāgame, sāketabrāhmaṇassa āḷāhanadassanasamāgame, sūnāparantakasamāgame, sakkapañhasamāgame, tirokuṭṭasamāgame 6, ratanasuttasamāgame paccekaṃ caturāsītiyā pāṇasahassānaṃ dhammābhisamayo ahosi, yāvatā, mahārāja, bhagavā loke aṭṭhāsi, tāva tīsu maṇḍalesu soḷasasu mahājanapadesu yattha yattha bhagavā vihāsi, tattha tattha yebhuyyena dve tayo cattāro pañca sataṃ sahassaṃ satasahassaṃ devā ca manussā ca santaṃ paramatthaṃ nibbānaṃ sacchikariṃsu. Ye te, mahārāja, devā gihī yeva, na te pabbajitā, etāni ceva, mahārāja, aññāni ca anekāni devatākoṭisatasahassāni gihī agārikā kāmabhogino santaṃ paramatthaṃ nibbānaṃ sacchikariṃsū’’ti.
‘‘ਯਦਿ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਗਿਹੀ ਅਗਾਰਿਕਾ ਕਾਮਭੋਗਿਨੋ ਸਨ੍ਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਇਮਾਨਿ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਕਿਮਤ੍ਥਂ ਸਾਧੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਅਕਿਚ੍ਚਕਰਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਯਦਿ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, વਿਨਾ ਮਨ੍ਤੋਸਧੇਹਿ ਬ੍ਯਾਧਯੋ વੂਪਸਮਨ੍ਤਿ, ਕਿਂ વਮਨવਿਰੇਚਨਾਦਿਨਾ ਸਰੀਰਦੁਬ੍ਬਲਕਰਣੇਨ? ਯਦਿ ਮੁਟ੍ਠੀਹਿ ਪਟਿਸਤ੍ਤੁਨਿਗ੍ਗਹੋ ਭવਤਿ, ਕਿਂ ਅਸਿਸਤ੍ਤਿਸਰਧਨੁਕੋਦਣ੍ਡਲਗੁਲ਼ਮੁਗ੍ਗਰੇਹਿ? ਯਦਿ ਗਣ੍ਠਿਕੁਟਿਲਸੁਸਿਰਕਣ੍ਟਲਤਾਸਾਖਾ ਆਲਮ੍ਬਿਤ੍વਾ ਰੁਕ੍ਖਮਭਿਰੂਹਨਂ ਭવਤਿ, ਕਿਂ ਦੀਘਦਲ਼੍ਹਨਿਸ੍ਸੇਣਿਪਰਿਯੇਸਨੇਨ? ਯਦਿ ਥਣ੍ਡਿਲਸੇਯ੍ਯਾਯ ਧਾਤੁਸਮਤਾ ਭવਤਿ, ਕਿਂ ਸੁਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸਮਹਤਿਮਹਾਸਿਰਿਸਯਨਪਰਿਯੇਸਨੇਨ? ਯਦਿ ਏਕਕੋ ਸਾਸਙ੍ਕਸਪ੍ਪਟਿਭਯવਿਸਮਕਨ੍ਤਾਰਤਰਣਸਮਤ੍ਥੋ ਭવਤਿ, ਕਿਂ ਸਨ੍ਨਦ੍ਧਸਜ੍ਜਮਹਤਿਮਹਾਸਤ੍ਥਪਰਿਯੇਸਨੇਨ? ਯਦਿ ਨਦਿਸਰਂ ਬਾਹੁਨਾ ਤਰਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਭવਤਿ, ਕਿਂ ਧੁવਸੇਤੁਨਾવਾਪਰਿਯੇਸਨੇਨ? ਯਦਿ ਸਕਸਨ੍ਤਕੇਨ ਘਾਸਚ੍ਛਾਦਨਂ ਕਾਤੁਂ ਪਹੋਤਿ, ਕਿਂ ਪਰੂਪਸੇવਨਪਿਯਸਮੁਲ੍ਲਾਪਪਚ੍ਛਾਪੁਰੇਧਾવਨੇਨ? ਯਦਿ ਅਖਾਤਤਲ਼ਾਕੇ ਉਦਕਂ ਲਭਤਿ, ਕਿਂ ਉਦਪਾਨਤਲ਼ਾਕਪੋਕ੍ਖਰਣਿਖਣਨੇਨ? ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਯਦਿ ਗਿਹੀ ਅਗਾਰਿਕਾ ਕਾਮਭੋਗਿਨੋ ਸਨ੍ਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਕਿਂ ਧੁਤਗੁਣવਰਸਮਾਦਿਯਨੇਨਾ’’ਤਿ?
‘‘Yadi, bhante nāgasena, gihī agārikā kāmabhogino santaṃ paramatthaṃ nibbānaṃ sacchikaronti, atha imāni dhutaṅgāni kimatthaṃ sādhenti, tena kāraṇena dhutaṅgāni akiccakarāni honti. Yadi, bhante nāgasena, vinā mantosadhehi byādhayo vūpasamanti, kiṃ vamanavirecanādinā sarīradubbalakaraṇena? Yadi muṭṭhīhi paṭisattuniggaho bhavati, kiṃ asisattisaradhanukodaṇḍalaguḷamuggarehi? Yadi gaṇṭhikuṭilasusirakaṇṭalatāsākhā ālambitvā rukkhamabhirūhanaṃ bhavati, kiṃ dīghadaḷhanisseṇipariyesanena? Yadi thaṇḍilaseyyāya dhātusamatā bhavati, kiṃ sukhasamphassamahatimahāsirisayanapariyesanena? Yadi ekako sāsaṅkasappaṭibhayavisamakantārataraṇasamattho bhavati, kiṃ sannaddhasajjamahatimahāsatthapariyesanena? Yadi nadisaraṃ bāhunā tarituṃ samattho bhavati, kiṃ dhuvasetunāvāpariyesanena? Yadi sakasantakena ghāsacchādanaṃ kātuṃ pahoti, kiṃ parūpasevanapiyasamullāpapacchāpuredhāvanena? Yadi akhātataḷāke udakaṃ labhati, kiṃ udapānataḷākapokkharaṇikhaṇanena? Evameva kho, bhante nāgasena, yadi gihī agārikā kāmabhogino santaṃ paramatthaṃ nibbānaṃ sacchikaronti, kiṃ dhutaguṇavarasamādiyanenā’’ti?
‘‘ਅਟ੍ਠવੀਸਤਿ ਖੋ ਪਨਿਮੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਙ੍ਗਗੁਣਾ ਯਥਾਭੁਚ੍ਚਗੁਣਾ, ਯੇਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਿਹਯਿਤਾਨਿ ਪਤ੍ਥਿਤਾਨਿ। ਕਤਮੇ ਅਟ੍ਠવੀਸਤਿ? ਇਧ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਙ੍ਗਂ ਸੁਦ੍ਧਾਜੀવਂ ਸੁਖਫਲਂ ਅਨવਜ੍ਜਂ ਨ ਪਰਦੁਕ੍ਖਾਪਨਂ ਅਭਯਂ ਅਸਮ੍ਪੀਲ਼ਨਂ ਏਕਨ੍ਤવਡ੍ਢਿਕਂ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯਂ ਅਮਾਯਂ ਆਰਕ੍ਖਾ ਪਤ੍ਥਿਤਦਦਂ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਦਮਨਂ ਸਂવਰਹਿਤਂ ਪਤਿਰੂਪਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤਂ વਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਂ ਰਾਗਕ੍ਖਯਂ ਦੋਸਕ੍ਖਯਂ ਮੋਹਕ੍ਖਯਂ ਮਾਨਪ੍ਪਹਾਨਂ ਕੁવਿਤਕ੍ਕਚ੍ਛੇਦਨਂ ਕਙ੍ਖਾવਿਤਰਣਂ ਕੋਸਜ੍ਜવਿਦ੍ਧਂਸਨਂ ਅਰਤਿਪ੍ਪਹਾਨਂ ਖਮਨਂ ਅਤੁਲਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਗਮਨਂ, ਇਮੇ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਟ੍ਠવੀਸਤਿ ਧੁਤਙ੍ਗਗੁਣਾ ਯਥਾਭੁਚ੍ਚਗੁਣਾ ਯੇਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਿਹਯਿਤਾਨਿ ਪਤ੍ਥਿਤਾਨਿ।
‘‘Aṭṭhavīsati kho panime, mahārāja, dhutaṅgaguṇā yathābhuccaguṇā, yehi guṇehi dhutaṅgāni sabbabuddhānaṃ pihayitāni patthitāni. Katame aṭṭhavīsati? Idha, mahārāja, dhutaṅgaṃ suddhājīvaṃ sukhaphalaṃ anavajjaṃ na paradukkhāpanaṃ abhayaṃ asampīḷanaṃ ekantavaḍḍhikaṃ aparihāniyaṃ amāyaṃ ārakkhā patthitadadaṃ sabbasattadamanaṃ saṃvarahitaṃ patirūpaṃ anissitaṃ vippamuttaṃ rāgakkhayaṃ dosakkhayaṃ mohakkhayaṃ mānappahānaṃ kuvitakkacchedanaṃ kaṅkhāvitaraṇaṃ kosajjaviddhaṃsanaṃ aratippahānaṃ khamanaṃ atulaṃ appamāṇaṃ sabbadukkhakkhayagamanaṃ, ime kho, mahārāja, aṭṭhavīsati dhutaṅgaguṇā yathābhuccaguṇā yehi guṇehi dhutaṅgāni sabbabuddhānaṃ pihayitāni patthitāni.
‘‘ਯੇ ਖੋ ਤੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣੇ ਸਮ੍ਮਾ ਉਪਸੇવਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਅਟ੍ਠਾਰਸਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਸਮੁਪੇਤਾ ਭવਨ੍ਤਿ। ਕਤਮੇਹਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸਹਿ? ਆਚਾਰੋ ਤੇਸਂ ਸੁવਿਸੁਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ, ਪਟਿਪਦਾ ਸੁਪੂਰਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਕਾਯਿਕਂ વਾਚਸਿਕਂ ਸੁਰਕ੍ਖਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਮਨੋਸਮਾਚਾਰੋ ਸੁવਿਸੁਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ, વੀਰਿਯਂ ਸੁਪਗ੍ਗਹਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਭਯਂ વੂਪਸਮ੍ਮਤਿ, ਅਤ੍ਤਾਨੁਦਿਟ੍ਠਿਬ੍ਯਪਗਤਾ ਹੋਤਿ, ਆਘਾਤੋ ਉਪਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਮੇਤ੍ਤਾ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਆਹਾਰੋ ਪਰਿਞ੍ਞਾਤੋ ਹੋਤਿ, ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਗਰੁਕਤੋ ਹੋਤਿ, ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂ ਹੋਤਿ, ਜਾਗਰਿਯਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਨਿਕੇਤੋ ਹੋਤਿ, ਯਤ੍ਥ ਫਾਸੁ ਤਤ੍ਥ વਿਹਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਪਾਪਜੇਗੁਚ੍ਛੀ ਹੋਤਿ, વਿવੇਕਾਰਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਸਤਤਂ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਯੇ ਤੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣੇ ਸਮ੍ਮਾ ਉਪਸੇવਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਇਮੇਹਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸਹਿ ਗੁਣੇਹਿ ਸਮੁਪੇਤਾ ਭવਨ੍ਤਿ।
‘‘Ye kho te, mahārāja, dhutaguṇe sammā upasevanti, te aṭṭhārasahi guṇehi samupetā bhavanti. Katamehi aṭṭhārasahi? Ācāro tesaṃ suvisuddho hoti, paṭipadā supūritā hoti, kāyikaṃ vācasikaṃ surakkhitaṃ hoti, manosamācāro suvisuddho hoti, vīriyaṃ supaggahitaṃ hoti, bhayaṃ vūpasammati, attānudiṭṭhibyapagatā hoti, āghāto uparato hoti, mettā upaṭṭhitā hoti, āhāro pariññāto hoti, sabbasattānaṃ garukato hoti, bhojane mattaññū hoti, jāgariyamanuyutto hoti, aniketo hoti, yattha phāsu tattha vihārī hoti, pāpajegucchī hoti, vivekārāmo hoti, satataṃ appamatto hoti, ye te, mahārāja, dhutaguṇe sammā upasevanti, te imehi aṭṭhārasahi guṇehi samupetā bhavanti.
‘‘ਦਸ ਇਮੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਧੁਤਗੁਣਾਰਹਾ। ਕਤਮੇ ਦਸ? ਸਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ ਹਿਰਿਮਾ ਧਿਤਿਮਾ ਅਕੁਹੋ ਅਤ੍ਥવਸੀ ਅਲੋਲੋ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮੋ ਦਲ਼੍ਹਸਮਾਦਾਨੋ ਅਨੁਜ੍ਝਾਨਬਹੁਲੋ ਮੇਤ੍ਤਾવਿਹਾਰੀ, ਇਮੇ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦਸ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਧੁਤਗੁਣਾਰਹਾ।
‘‘Dasa ime, mahārāja, puggalā dhutaguṇārahā. Katame dasa? Saddho hoti hirimā dhitimā akuho atthavasī alolo sikkhākāmo daḷhasamādāno anujjhānabahulo mettāvihārī, ime kho, mahārāja, dasa puggalā dhutaguṇārahā.
‘‘ਯੇ ਤੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਗਿਹੀ ਅਗਾਰਿਕਾ ਕਾਮਭੋਗਿਨੋ ਸਨ੍ਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਪੁਰਿਮਾਸੁ ਜਾਤੀਸੁ ਤੇਰਸਸੁ ਧੁਤਗੁਣੇਸੁ ਕਤੂਪਾਸਨਾ ਕਤਭੂਮਿਕਮ੍ਮਾ, ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਚਾਰਞ੍ਚ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਸੋਧਯਿਤ੍વਾ ਅਜ੍ਜੇਤਰਹਿ ਗਿਹੀ ਯੇવ ਸਨ੍ਤਾ ਸਨ੍ਤਂ ਪਰਮਤ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤਿ।
‘‘Ye te, mahārāja, gihī agārikā kāmabhogino santaṃ paramatthaṃ nibbānaṃ sacchikaronti, sabbe te purimāsu jātīsu terasasu dhutaguṇesu katūpāsanā katabhūmikammā, te tattha cārañca paṭipattiñca sodhayitvā ajjetarahi gihī yeva santā santaṃ paramattaṃ nibbānaṃ sacchikaronti.
‘‘ਯਥਾ , ਮਹਾਰਾਜ, ਕੁਸਲੋ ਇਸ੍ਸਾਸੋ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕੇ ਪਠਮਂ ਤਾવ ਉਪਾਸਨਸਾਲਾਯਂ ਚਾਪਭੇਦਚਾਪਾਰੋਪਨਗ੍ਗਹਣਮੁਟ੍ਠਿਪ੍ਪਟਿਪੀਲ਼ਨਅਙ੍ਗੁਲਿવਿਨਾਮਨਪਾਦਠਪਨਸਰਗ੍ਗਹਣਸਨ੍ਨਹਨਆਕਡ੍ਢਨ ਸਦ੍ਧਾਰਣਲਕ੍ਖਨਿਯਮਨਖਿਪਨੇ ਤਿਣਪੁਰਿਸਕਛਕਣ 7 ਤਿਣਪਲਾਲਮਤ੍ਤਿਕਾਪੁਞ੍ਜਫਲਕਲਕ੍ਖવੇਧੇ ਅਨੁਸਿਕ੍ਖਾਪੇਤ੍વਾ ਰਞ੍ਞੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਪਾਸਨਂ ਆਰਾਧਯਿਤ੍વਾ ਆਜਞ੍ਞਰਥਗਜਤੁਰਙ੍ਗਧਨਧਞ੍ਞਹਿਰਞ੍ਞਸੁવਣ੍ਣਦਾਸਿਦਾਸਭਰਿਯਗਾਮવਰਂ ਲਭਤਿ , ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੇ ਤੇ ਗਿਹੀ ਅਗਾਰਿਕਾ ਕਾਮਭੋਗਿਨੋ ਸਨ੍ਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਪੁਰਿਮਾਸੁ ਜਾਤੀਸੁ ਤੇਰਸਸੁ ਧੁਤਗੁਣੇਸੁ ਕਤੂਪਾਸਨਾ ਕਤਭੂਮਿਕਮ੍ਮਾ, ਤੇ ਤਤ੍ਥੇવ ਚਾਰਞ੍ਚ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਸੋਧਯਿਤ੍વਾ ਅਜ੍ਜੇਤਰਹਿ ਗਿਹੀ ਯੇવ ਸਨ੍ਤਾ ਸਨ੍ਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤਿ। ਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣੇਸੁ ਪੁਬ੍ਬਾਸੇવਨਂ વਿਨਾ ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਯੇવ ਜਾਤਿਯਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾ ਹੋਤਿ, ਉਤ੍ਤਮੇਨ ਪਨ વੀਰਿਯੇਨ ਉਤ੍ਤਮਾਯ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਤਥਾਰੂਪੇਨ ਆਚਰਿਯੇਨ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾ ਹੋਤਿ।
‘‘Yathā , mahārāja, kusalo issāso antevāsike paṭhamaṃ tāva upāsanasālāyaṃ cāpabhedacāpāropanaggahaṇamuṭṭhippaṭipīḷanaaṅgulivināmanapādaṭhapanasaraggahaṇasannahanaākaḍḍhana saddhāraṇalakkhaniyamanakhipane tiṇapurisakachakaṇa 8 tiṇapalālamattikāpuñjaphalakalakkhavedhe anusikkhāpetvā rañño santike upāsanaṃ ārādhayitvā ājaññarathagajaturaṅgadhanadhaññahiraññasuvaṇṇadāsidāsabhariyagāmavaraṃ labhati , evameva kho, mahārāja, ye te gihī agārikā kāmabhogino santaṃ paramatthaṃ nibbānaṃ sacchikaronti, te sabbe purimāsu jātīsu terasasu dhutaguṇesu katūpāsanā katabhūmikammā, te tattheva cārañca paṭipattiñca sodhayitvā ajjetarahi gihī yeva santā santaṃ paramatthaṃ nibbānaṃ sacchikaronti. Na, mahārāja, dhutaguṇesu pubbāsevanaṃ vinā ekissā yeva jātiyā arahattaṃ sacchikiriyā hoti, uttamena pana vīriyena uttamāya paṭipattiyā tathārūpena ācariyena kalyāṇamittena arahattaṃ sacchikiriyā hoti.
‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਸਕ੍ਕੋ ਸਲ੍ਲਕਤ੍ਤੋ ਆਚਰਿਯਂ ਧਨੇਨ વਾ વਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ ਆਰਾਧੇਤ੍વਾ ਸਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਛੇਦਨਲੇਖਨવੇਧਨਸਲ੍ਲੁਦ੍ਧਰਣવਣਧੋવਨਸੋਸਨਭੇਸਜ੍ਜਾਨੁਲਿਮ੍ਪਨવਮਨ વਿਰੇਚਨਾਨੁવਾਸਨਕਿਰਿਯਮਨੁਸਿਕ੍ਖਿਤ੍વਾ વਿਜ੍ਜਾਸੁ ਕਤਸਿਕ੍ਖੋ ਕਤੂਪਾਸਨੋ ਕਤਹਤ੍ਥੋ ਆਤੁਰੇ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ ਤਿਕਿਚ੍ਛਾਯ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੇ ਤੇ ਗਿਹੀ ਅਗਾਰਿਕਾ ਕਾਮਭੋਗਿਨੋ ਸਨ੍ਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਪੁਰਿਮਾਸੁ ਜਾਤੀਸੁ ਤੇਰਸਸੁ ਧੁਤਗੁਣੇਸੁ ਕਤੂਪਾਸਨਾ ਕਤਭੂਮਿਕਮ੍ਮਾ, ਤੇ ਤਤ੍ਥੇવ ਚਾਰਞ੍ਚ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਸੋਧਯਿਤ੍વਾ ਅਜ੍ਜੇਤਰਹਿ ਗਿਹੀ ਯੇવ ਸਨ੍ਤਾ ਸਨ੍ਤਂ ਪਰਮਤ੍ਥਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣੇਹਿ ਅવਿਸੁਦ੍ਧਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਹੋਤਿ।
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, bhisakko sallakatto ācariyaṃ dhanena vā vattappaṭipattiyā vā ārādhetvā sattaggahaṇachedanalekhanavedhanasalluddharaṇavaṇadhovanasosanabhesajjānulimpanavamana virecanānuvāsanakiriyamanusikkhitvā vijjāsu katasikkho katūpāsano katahattho āture upasaṅkamati tikicchāya, evameva kho, mahārāja, ye te gihī agārikā kāmabhogino santaṃ paramatthaṃ nibbānaṃ sacchikaronti, te sabbe purimāsu jātīsu terasasu dhutaguṇesu katūpāsanā katabhūmikammā, te tattheva cārañca paṭipattiñca sodhayitvā ajjetarahi gihī yeva santā santaṃ paramatthaṃ nibbānaṃ sacchikaronti, na, mahārāja, dhutaguṇehi avisuddhānaṃ dhammābhisamayo hoti.
‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਉਦਕਸ੍ਸ ਅਸੇਚਨੇਨ ਬੀਜਾਨਂ ਅવਿਰੂਹਨਂ ਹੋਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣੇਹਿ ਅવਿਸੁਦ੍ਧਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਨ ਹੋਤਿ।
‘‘Yathā, mahārāja, udakassa asecanena bījānaṃ avirūhanaṃ hoti, evameva kho, mahārāja, dhutaguṇehi avisuddhānaṃ dhammābhisamayo na hoti.
‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਕਤਕੁਸਲਾਨਂ ਅਕਤਕਲ੍ਯਾਣਾਨਂ ਸੁਗਤਿਗਮਨਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣੇਹਿ ਅવਿਸੁਦ੍ਧਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਨ ਹੋਤਿ।
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, akatakusalānaṃ akatakalyāṇānaṃ sugatigamanaṃ na hoti, evameva kho, mahārāja, dhutaguṇehi avisuddhānaṃ dhammābhisamayo na hoti.
‘‘ਪਥવਿਸਮਂ , ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨ। ਆਪੋਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਮਲਧੋવਨਟ੍ਠੇਨ। ਤੇਜੋਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸવਨਜ੍ਝਾਪਨਟ੍ਠੇਨ । વਾਯੋਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਮਲਰਜੋਪવਾਹਨਟ੍ਠੇਨ। ਅਗਦਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਬ੍ਯਾਧਿવੂਪਸਮਨਟ੍ਠੇਨ। ਅਮਤਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸવਿਸਨਾਸਨਟ੍ਠੇਨ। ਖੇਤ੍ਤਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਸਬ੍ਬਸਾਮਞ੍ਞਗੁਣਸਸ੍ਸવਿਰੂਹਨਟ੍ਠੇਨ। ਮਨੋਹਰਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਪਤ੍ਥਿਤਿਚ੍ਛਿਤਸਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿવਰਦਦਟ੍ਠੇਨ। ਨਾવਾਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਸਂਸਾਰਮਹਣ੍ਣવਪਾਰਗਮਨਟ੍ਠੇਨ। ਭੀਰੁਤ੍ਤਾਣਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਜਰਾਮਰਣਭੀਤਾਨਂ ਅਸ੍ਸਾਸਕਰਣਟ੍ਠੇਨ। ਮਾਤੁਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਕਿਲੇਸਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਟਿਪੀਲ਼ਿਤਾਨਂ ਅਨੁਗ੍ਗਾਹਕਟ੍ਠੇਨ। ਪਿਤੁਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਕੁਸਲવਡ੍ਢਿਕਾਮਾਨਂ ਸਬ੍ਬਸਾਮਞ੍ਞਗੁਣਜਨਕਟ੍ਠੇਨ। ਮਿਤ੍ਤਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਸਬ੍ਬਸਾਮਞ੍ਞਗੁਣਪਰਿਯੇਸਨਅવਿਸਂવਾਦਕਟ੍ਠੇਨ। ਪਦੁਮਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਮਲੇਹਿ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤਟ੍ਠੇਨ। ਚਤੁਜ੍ਜਾਤਿਯવਰਗਨ੍ਧਸਮਂ , ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਕਿਲੇਸਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਪਟਿવਿਨੋਦਨਟ੍ਠੇਨ। ਗਿਰਿਰਾਜવਰਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਅਟ੍ਠਲੋਕਧਮ੍ਮવਾਤੇਹਿ ਅਕਮ੍ਪਿਯਟ੍ਠੇਨ। ਆਕਾਸਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਗਹਣਾਪਗਤਉਰੁવਿਸਟવਿਤ੍ਥਤਮਹਨ੍ਤਟ੍ਠੇਨ। ਨਦੀਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਕਿਲੇਸਮਲਪવਾਹਨਟ੍ਠੇਨ। ਸੁਦੇਸਕਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਜਾਤਿਕਨ੍ਤਾਰਕਿਲੇਸવਨਗਹਨਨਿਤ੍ਥਰਣਟ੍ਠੇਨ। ਮਹਾਸਤ੍ਥવਾਹਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਸਬ੍ਬਭਯਸੁਞ੍ਞਖੇਮਅਭਯવਰਪવਰਨਿਬ੍ਬਾਨਨਗਰਸਮ੍ਪਾਪਨਟ੍ਠੇਨ । ਸੁਮਜ੍ਜਿਤવਿਮਲਾਦਾਸਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਸਭਾવਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠੇਨ। ਫਲਕਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਕਿਲੇਸਲਗੁਲ਼ਸਰਸਤ੍ਤਿਪਟਿਬਾਹਨਟ੍ਠੇਨ। ਛਤ੍ਤਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਕਿਲੇਸવਸ੍ਸਤਿવਿਧਗ੍ਗਿਸਨ੍ਤਾਪਾਤਪਪਟਿਬਾਹਨਟ੍ਠੇਨ। ਚਨ੍ਦਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਪਿਹਯਿਤਪਤ੍ਥਿਤਟ੍ਠੇਨ। ਸੂਰਿਯਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਮੋਹਤਮਤਿਮਿਰਨਾਸਨਟ੍ਠੇਨ। ਸਾਗਰਸਮਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਅਨੇਕવਿਧਸਾਮਞ੍ਞਗੁਣવਰਰਤਨੁਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨ, ਅਪਰਿਮਿਤਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਟ੍ਠੇਨ ਚ। ਏવਂ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਾਮਾਨਂ ਬਹੂਪਕਾਰਂ ਸਬ੍ਬਦਰਥਪਰਿਲ਼ਾਹਨੁਦਂ ਅਰਤਿਨੁਦਂ ਭਯਨੁਦਂ ਭવਨੁਦਂ ਖੀਲਨੁਦਂ ਮਲਨੁਦਂ ਸੋਕਨੁਦਂ ਦੁਕ੍ਖਨੁਦਂ ਰਾਗਨੁਦਂ ਦੋਸਨੁਦਂ ਮੋਹਨੁਦਂ ਮਾਨਨੁਦਂ ਦਿਟ੍ਠਿਨੁਦਂ ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਧਮ੍ਮਨੁਦਂ ਯਸਾવਹਂ ਹਿਤਾવਹਂ ਸੁਖਾવਹਂ ਫਾਸੁਕਰਂ ਪੀਤਿਕਰਂ ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਕਰਂ ਅਨવਜ੍ਜਂ ਇਟ੍ਠਸੁਖવਿਪਾਕਂ ਗੁਣਰਾਸਿਗੁਣਪੁਞ੍ਜਂ ਅਪਰਿਮਿਤਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯ ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਗੁਣਂ વਰਂ ਪવਰਂ ਅਗ੍ਗਂ।
‘‘Pathavisamaṃ , mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ patiṭṭhānaṭṭhena. Āposamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ sabbakilesamaladhovanaṭṭhena. Tejosamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ sabbakilesavanajjhāpanaṭṭhena . Vāyosamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ sabbakilesamalarajopavāhanaṭṭhena. Agadasamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ sabbakilesabyādhivūpasamanaṭṭhena. Amatasamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ sabbakilesavisanāsanaṭṭhena. Khettasamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ sabbasāmaññaguṇasassavirūhanaṭṭhena. Manoharasamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ patthiticchitasabbasampattivaradadaṭṭhena. Nāvāsamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ saṃsāramahaṇṇavapāragamanaṭṭhena. Bhīruttāṇasamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ jarāmaraṇabhītānaṃ assāsakaraṇaṭṭhena. Mātusamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ kilesadukkhappaṭipīḷitānaṃ anuggāhakaṭṭhena. Pitusamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ kusalavaḍḍhikāmānaṃ sabbasāmaññaguṇajanakaṭṭhena. Mittasamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ sabbasāmaññaguṇapariyesanaavisaṃvādakaṭṭhena. Padumasamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ sabbakilesamalehi anupalittaṭṭhena. Catujjātiyavaragandhasamaṃ , mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ kilesaduggandhapaṭivinodanaṭṭhena. Girirājavarasamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ aṭṭhalokadhammavātehi akampiyaṭṭhena. Ākāsasamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ sabbattha gahaṇāpagatauruvisaṭavitthatamahantaṭṭhena. Nadīsamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ kilesamalapavāhanaṭṭhena. Sudesakasamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ jātikantārakilesavanagahananittharaṇaṭṭhena. Mahāsatthavāhasamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ sabbabhayasuññakhemaabhayavarapavaranibbānanagarasampāpanaṭṭhena . Sumajjitavimalādāsasamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ saṅkhārānaṃ sabhāvadassanaṭṭhena. Phalakasamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ kilesalaguḷasarasattipaṭibāhanaṭṭhena. Chattasamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ kilesavassatividhaggisantāpātapapaṭibāhanaṭṭhena. Candasamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ pihayitapatthitaṭṭhena. Sūriyasamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ mohatamatimiranāsanaṭṭhena. Sāgarasamaṃ, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ anekavidhasāmaññaguṇavararatanuṭṭhānaṭṭhena, aparimitaasaṅkhyeyyaappameyyaṭṭhena ca. Evaṃ kho, mahārāja, dhutaguṇaṃ visuddhikāmānaṃ bahūpakāraṃ sabbadarathapariḷāhanudaṃ aratinudaṃ bhayanudaṃ bhavanudaṃ khīlanudaṃ malanudaṃ sokanudaṃ dukkhanudaṃ rāganudaṃ dosanudaṃ mohanudaṃ mānanudaṃ diṭṭhinudaṃ sabbākusaladhammanudaṃ yasāvahaṃ hitāvahaṃ sukhāvahaṃ phāsukaraṃ pītikaraṃ yogakkhemakaraṃ anavajjaṃ iṭṭhasukhavipākaṃ guṇarāsiguṇapuñjaṃ aparimitaasaṅkhyeyya appameyyaguṇaṃ varaṃ pavaraṃ aggaṃ.
‘‘ਯਥਾ , ਮਹਾਰਾਜ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭવਸੇਨ ਭੋਜਨਂ ਉਪਸੇવਨ੍ਤਿ, ਹਿਤવਸੇਨ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਉਪਸੇવਨ੍ਤਿ, ਉਪਕਾਰવਸੇਨ ਮਿਤ੍ਤਂ ਉਪਸੇવਨ੍ਤਿ, ਤਾਰਣવਸੇਨ ਨਾવਂ ਉਪਸੇવਨ੍ਤਿ, ਸੁਗਨ੍ਧવਸੇਨ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧਂ ਉਪਸੇવਨ੍ਤਿ, ਅਭਯવਸੇਨ ਭੀਰੁਤ੍ਤਾਣਂ ਉਪਸੇવਨ੍ਤਿ, ਪਤਿਟ੍ਠਾવਸੇਨ 9 ਪਥવਿਂ ਉਪਸੇવਨ੍ਤਿ, ਸਿਪ੍ਪવਸੇਨ ਆਚਰਿਯਂ ਉਪਸੇવਨ੍ਤਿ, ਯਸવਸੇਨ ਰਾਜਾਨਂ ਉਪਸੇવਨ੍ਤਿ, ਕਾਮਦਦવਸੇਨ ਮਣਿਰਤਨਂ ਉਪਸੇવਨ੍ਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਬ੍ਬਸਾਮਞ੍ਞਗੁਣਦਦવਸੇਨ ਅਰਿਯਾ ਧੁਤਗੁਣਂ ਉਪਸੇવਨ੍ਤਿ।
‘‘Yathā , mahārāja, manussā upatthambhavasena bhojanaṃ upasevanti, hitavasena bhesajjaṃ upasevanti, upakāravasena mittaṃ upasevanti, tāraṇavasena nāvaṃ upasevanti, sugandhavasena mālāgandhaṃ upasevanti, abhayavasena bhīruttāṇaṃ upasevanti, patiṭṭhāvasena 10 pathaviṃ upasevanti, sippavasena ācariyaṃ upasevanti, yasavasena rājānaṃ upasevanti, kāmadadavasena maṇiratanaṃ upasevanti, evameva kho, mahārāja, sabbasāmaññaguṇadadavasena ariyā dhutaguṇaṃ upasevanti.
‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਉਦਕਂ ਬੀਜવਿਰੂਹਨਾਯ, ਅਗ੍ਗਿ ਝਾਪਨਾਯ, ਆਹਾਰੋ ਬਲਾਹਰਣਾਯ, ਲਤਾ ਬਨ੍ਧਨਾਯ, ਸਤ੍ਥਂ ਛੇਦਨਾਯ, ਪਾਨੀਯਂ ਪਿਪਾਸਾવਿਨਯਨਾਯ, ਨਿਧਿ ਅਸ੍ਸਾਸਕਰਣਾਯ, ਨਾવਾ ਤੀਰਸਮ੍ਪਾਪਨਾਯ, ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਬ੍ਯਾਧਿવੂਪਸਮਨਾਯ, ਯਾਨਂ ਸੁਖਗਮਨਾਯ, ਭੀਰੁਤ੍ਤਾਣਂ ਭਯવਿਨੋਦਨਾਯ, ਰਾਜਾ ਆਰਕ੍ਖਤ੍ਥਾਯ, ਫਲਕਂ ਦਣ੍ਡਲੇਡ੍ਡੁਲਗੁਲ਼ਸਰਸਤ੍ਤਿਪਟਿਬਾਹਨਾਯ, ਆਚਰਿਯੋ ਅਨੁਸਾਸਨਾਯ, ਮਾਤਾ ਪੋਸਨਾਯ, ਆਦਾਸੋ ਓਲੋਕਨਾਯ, ਅਲਙ੍ਕਾਰੋ ਸੋਭਨਾਯ, વਤ੍ਥਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਾਯ, ਨਿਸ੍ਸੇਣੀ ਆਰੋਹਨਾਯ, ਤੁਲਾ વਿਸਮવਿਕ੍ਖੇਪਨਾਯ 11, ਮਨ੍ਤਂ ਪਰਿਜਪ੍ਪਨਾਯ, ਆવੁਧਂ ਤਜ੍ਜਨੀਯਪਟਿਬਾਹਨਾਯ , ਪਦੀਪੋ ਅਨ੍ਧਕਾਰવਿਧਮਨਾਯ, વਾਤੋ ਪਰਿਲ਼ਾਹਨਿਬ੍ਬਾਪਨਾਯ, ਸਿਪ੍ਪਂ વੁਤ੍ਤਿਨਿਪ੍ਫਾਦਨਾਯ, ਅਗਦਂ ਜੀવਿਤਰਕ੍ਖਣਾਯ, ਆਕਰੋ ਰਤਨੁਪ੍ਪਾਦਨਾਯ, ਰਤਨਂ ਅਲਙ੍ਕਰਾਯ, ਆਣਾ ਅਨਤਿਕ੍ਕਮਨਾਯ, ਇਸ੍ਸਰਿਯਂ વਸવਤ੍ਤਨਾਯ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣਂ ਸਾਮਞ੍ਞਬੀਜવਿਰੂਹਨਾਯ, ਕਿਲੇਸਮਲਝਾਪਨਾਯ, ਇਦ੍ਧਿਬਲਾਹਰਣਾਯ, ਸਤਿਸਂવਰਨਿਬਨ੍ਧਨਾਯ, વਿਮਤਿવਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਸਮੁਚ੍ਛੇਦਨਾਯ, ਤਣ੍ਹਾਪਿਪਾਸਾવਿਨਯਨਾਯ, ਅਭਿਸਮਯਅਸ੍ਸਾਸਕਰਣਾਯ, ਚਤੁਰੋਘਨਿਤ੍ਥਰਣਾਯ, ਕਿਲੇਸਬ੍ਯਾਧਿવੂਪਸਮਾਯ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਸੁਖਪ੍ਪਟਿਲਾਭਾਯ, ਜਾਤਿਜਰਾਬ੍ਯਾਧਿਮਰਣਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਭਯવਿਨੋਦਨਾਯ, ਸਾਮਞ੍ਞਗੁਣਪਰਿਰਕ੍ਖਣਾਯ, ਅਰਤਿਕੁવਿਤਕ੍ਕਪਟਿਬਾਹਨਾਯ, ਸਕਲਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥਾਨੁਸਾਸਨਾਯ, ਸਬ੍ਬਸਾਮਞ੍ਞਗੁਣਪੋਸਨਾਯ, ਸਮਥવਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨਦਸ੍ਸਨਾਯ, ਸਕਲਲੋਕਥੁਤਥੋਮਿਤਮਹਤਿਮਹਾਸੋਭਨਕਰਣਾਯ, ਸਬ੍ਬਾਪਾਯਪਿਦਹਨਾਯ, ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥਸੇਲਸਿਖਰਮੁਦ੍ਧਨਿ ਅਭਿਰੂਹਨਾਯ, વਙ੍ਕਕੁਟਿਲવਿਸਮਚਿਤ੍ਤવਿਕ੍ਖੇਪਨਾਯ 12, ਸੇવਿਤਬ੍ਬਾਸੇવਿਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ ਸਾਧੁਸਜ੍ਝਾਯਕਰਣਾਯ, ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਪਟਿਸਤ੍ਤੁਤਜ੍ਜਨਾਯ , ਅવਿਜ੍ਜਨ੍ਧਕਾਰવਿਧਮਨਾਯ, ਤਿવਿਧਗ੍ਗਿਸਨ੍ਤਾਪਪਰਿਲ਼ਾਹਨਿਬ੍ਬਾਪਨਾਯ, ਸਣ੍ਹਸੁਖੁਮਸਨ੍ਤਸਮਾਪਤ੍ਤਿਨਿਪ੍ਫਾਦਨਾਯ, ਸਕਲਸਾਮਞ੍ਞਗੁਣਪਰਿਰਕ੍ਖਣਾਯ, ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗવਰਰਤਨੁਪ੍ਪਾਦਨਾਯ, ਯੋਗਿਜਨਾਲਙ੍ਕਰਣਾਯ, ਅਨવਜ੍ਜਨਿਪੁਣਸੁਖੁਮਸਨ੍ਤਿਸੁਖਮਨਤਿਕ੍ਕਮਨਾਯ , ਸਕਲਸਾਮਞ੍ਞਅਰਿਯਧਮ੍ਮવਸવਤ੍ਤਨਾਯ। ਇਤਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਇਮੇਸਂ ਗੁਣਾਨਂ ਅਧਿਗਮਾਯ ਯਦਿਦਂ ਏਕਮੇਕਂ ਧੁਤਗੁਣਂ, ਏવਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਤੁਲਿਯਂ ਧੁਤਗੁਣਂ ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਂ ਅਸਮਂ ਅਪ੍ਪਟਿਸਮਂ ਅਪ੍ਪਟਿਭਾਗਂ ਅਪ੍ਪਟਿਸੇਟ੍ਠਂ ਉਤ੍ਤਰਂ ਸੇਟ੍ਠਂ વਿਸਿਟ੍ਠਂ ਅਧਿਕਂ ਆਯਤਂ ਪੁਥੁਲਂ વਿਸਟਂ વਿਤ੍ਥਤਂ ਗਰੁਕਂ ਭਾਰਿਯਂ ਮਹਨ੍ਤਂ।
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, udakaṃ bījavirūhanāya, aggi jhāpanāya, āhāro balāharaṇāya, latā bandhanāya, satthaṃ chedanāya, pānīyaṃ pipāsāvinayanāya, nidhi assāsakaraṇāya, nāvā tīrasampāpanāya, bhesajjaṃ byādhivūpasamanāya, yānaṃ sukhagamanāya, bhīruttāṇaṃ bhayavinodanāya, rājā ārakkhatthāya, phalakaṃ daṇḍaleḍḍulaguḷasarasattipaṭibāhanāya, ācariyo anusāsanāya, mātā posanāya, ādāso olokanāya, alaṅkāro sobhanāya, vatthaṃ paṭicchādanāya, nisseṇī ārohanāya, tulā visamavikkhepanāya 13, mantaṃ parijappanāya, āvudhaṃ tajjanīyapaṭibāhanāya , padīpo andhakāravidhamanāya, vāto pariḷāhanibbāpanāya, sippaṃ vuttinipphādanāya, agadaṃ jīvitarakkhaṇāya, ākaro ratanuppādanāya, ratanaṃ alaṅkarāya, āṇā anatikkamanāya, issariyaṃ vasavattanāya, evameva kho, mahārāja, dhutaguṇaṃ sāmaññabījavirūhanāya, kilesamalajhāpanāya, iddhibalāharaṇāya, satisaṃvaranibandhanāya, vimativicikicchāsamucchedanāya, taṇhāpipāsāvinayanāya, abhisamayaassāsakaraṇāya, caturoghanittharaṇāya, kilesabyādhivūpasamāya, nibbānasukhappaṭilābhāya, jātijarābyādhimaraṇasokaparidevadukkhadomanassupāyāsabhayavinodanāya, sāmaññaguṇaparirakkhaṇāya, aratikuvitakkapaṭibāhanāya, sakalasāmaññatthānusāsanāya, sabbasāmaññaguṇaposanāya, samathavipassanāmaggaphalanibbānadassanāya, sakalalokathutathomitamahatimahāsobhanakaraṇāya, sabbāpāyapidahanāya, sāmaññatthaselasikharamuddhani abhirūhanāya, vaṅkakuṭilavisamacittavikkhepanāya 14, sevitabbāsevitabbadhamme sādhusajjhāyakaraṇāya, sabbakilesapaṭisattutajjanāya , avijjandhakāravidhamanāya, tividhaggisantāpapariḷāhanibbāpanāya, saṇhasukhumasantasamāpattinipphādanāya, sakalasāmaññaguṇaparirakkhaṇāya, bojjhaṅgavararatanuppādanāya, yogijanālaṅkaraṇāya, anavajjanipuṇasukhumasantisukhamanatikkamanāya , sakalasāmaññaariyadhammavasavattanāya. Iti, mahārāja, imesaṃ guṇānaṃ adhigamāya yadidaṃ ekamekaṃ dhutaguṇaṃ, evaṃ, mahārāja, atuliyaṃ dhutaguṇaṃ appameyyaṃ asamaṃ appaṭisamaṃ appaṭibhāgaṃ appaṭiseṭṭhaṃ uttaraṃ seṭṭhaṃ visiṭṭhaṃ adhikaṃ āyataṃ puthulaṃ visaṭaṃ vitthataṃ garukaṃ bhāriyaṃ mahantaṃ.
‘‘ਯੋ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਾਪਿਚ੍ਛੋ ਇਚ੍ਛਾਪਕਤੋ ਕੁਹਕੋ ਲੁਦ੍ਧੋ ਓਦਰਿਕੋ ਲਾਭਕਾਮੋ ਯਸਕਾਮੋ ਕਿਤ੍ਤਿਕਾਮੋ ਅਯੁਤ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਨਨੁਚ੍ਛવਿਕੋ ਅਨਰਹੋ ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪੋ ਧੁਤਙ੍ਗਂ 15 ਸਮਾਦਿਯਤਿ, ਸੋ ਦਿਗੁਣਂ ਦਣ੍ਡਮਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਸਬ੍ਬਗੁਣਘਾਤਮਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਂ ਹੀਲ਼ਨਂ ਖੀਲ਼ਨਂ ਗਰਹਨਂ ਉਪ੍ਪਣ੍ਡਨਂ ਖਿਪਨਂ ਅਸਮ੍ਭੋਗਂ ਨਿਸ੍ਸਾਰਣਂ ਨਿਚ੍ਛੁਭਨਂ ਪવਾਹਨਂ ਪਬ੍ਬਾਜਨਂ ਪਟਿਲਭਤਿ, ਸਮ੍ਪਰਾਯੇਪਿ ਸਤਯੋਜਨਿਕੇ ਅવੀਚਿਮਹਾਨਿਰਯੇ ਉਣ੍ਹਕਠਿਤਤਤ੍ਤਸਨ੍ਤਤ੍ਤਅਚ੍ਚਿਜਾਲਾਮਾਲਕੇ ਅਨੇਕવਸ੍ਸਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਉਦ੍ਧਮਧੋ ਤਿਰਿਯਂ ਫੇਣੁਦ੍ਦੇਹਕਂ ਸਮ੍ਪਰਿવਤ੍ਤਕਂ ਪਚ੍ਚਤਿ, ਤਤੋ ਮੁਚ੍ਚਿਤ੍વਾ 16 ਕਿਸਫਰੁਸਕਾਲ਼ਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗੋ ਸੂਨੁਦ੍ਧੁਮਾਤਸੁਸਿਰੁਤ੍ਤਮਙ੍ਗੋ 17 ਛਾਤੋ ਪਿਪਾਸਿਤੋ વਿਸਮਭੀਮਰੂਪવਣ੍ਣੋ ਭਗ੍ਗਕਣ੍ਣਸੋਤੋ ਉਮ੍ਮੀਲਿਤਨਿਮੀਲਿਤਨੇਤ੍ਤਨਯਨੋ ਅਰੁਗਤ੍ਤਪਕ੍ਕਗਤ੍ਤੋ ਪੁਲ਼વਾਕਿਣ੍ਣਸਬ੍ਬਕਾਯੋ વਾਤਮੁਖੇ ਜਲਮਾਨੋ વਿਯ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਅਨ੍ਤੋ ਜਲਮਾਨੋ ਪਜ੍ਜਲਮਾਨੋ ਅਤਾਣੋ ਅਸਰਣੋ ਆਰੁਣ੍ਣਰੁਣ੍ਣਕਾਰੁਞ੍ਞਰવਂ ਪਰਿਦੇવਮਾਨੋ ਨਿਜ੍ਝਾਮਤਣ੍ਹਿਕੋ ਸਮਣਮਹਾਪੇਤੋ ਹੁਤ੍વਾ ਆਹਿਣ੍ਡਮਾਨੋ ਮਹਿਯਾ ਅਟ੍ਟਸ੍ਸਰਂ ਕਰੋਤਿ।
‘‘Yo kho, mahārāja, puggalo pāpiccho icchāpakato kuhako luddho odariko lābhakāmo yasakāmo kittikāmo ayutto appatto ananucchaviko anaraho appatirūpo dhutaṅgaṃ 18 samādiyati, so diguṇaṃ daṇḍamāpajjati, sabbaguṇaghātamāpajjati, diṭṭhadhammikaṃ hīḷanaṃ khīḷanaṃ garahanaṃ uppaṇḍanaṃ khipanaṃ asambhogaṃ nissāraṇaṃ nicchubhanaṃ pavāhanaṃ pabbājanaṃ paṭilabhati, samparāyepi satayojanike avīcimahāniraye uṇhakaṭhitatattasantattaaccijālāmālake anekavassakoṭisatasahassāni uddhamadho tiriyaṃ pheṇuddehakaṃ samparivattakaṃ paccati, tato muccitvā 19 kisapharusakāḷaṅgapaccaṅgo sūnuddhumātasusiruttamaṅgo 20 chāto pipāsito visamabhīmarūpavaṇṇo bhaggakaṇṇasoto ummīlitanimīlitanettanayano arugattapakkagatto puḷavākiṇṇasabbakāyo vātamukhe jalamāno viya aggikkhandho anto jalamāno pajjalamāno atāṇo asaraṇo āruṇṇaruṇṇakāruññaravaṃ paridevamāno nijjhāmataṇhiko samaṇamahāpeto hutvā āhiṇḍamāno mahiyā aṭṭassaraṃ karoti.
‘‘ਯਥਾ , ਮਹਾਰਾਜ, ਕੋਚਿ ਅਯੁਤ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਨਨੁਚ੍ਛવਿਕੋ ਅਨਰਹੋ ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪੋ ਹੀਨੋ ਕੁਜਾਤਿਕੋ ਖਤ੍ਤਿਯਾਭਿਸੇਕੇਨ ਅਭਿਸਿਞ੍ਚਤਿ, ਸੋ ਲਭਤਿ ਹਤ੍ਥਚ੍ਛੇਦਂ ਪਾਦਚ੍ਛੇਦਂ ਹਤ੍ਥਪਾਦਚ੍ਛੇਦਂ ਕਣ੍ਣਚ੍ਛੇਦਂ ਨਾਸਚ੍ਛੇਦਂ ਕਣ੍ਣਨਾਸਚ੍ਛੇਦਂ ਬਿਲਙ੍ਗਥਾਲਿਕਂ ਸਙ੍ਖਮੁਣ੍ਡਿਕਂ ਰਾਹੁਮੁਖਂ ਜੋਤਿਮਾਲਿਕਂ ਹਤ੍ਥਪਜ੍ਜੋਤਿਕਂ ਏਰਕવਤ੍ਤਿਕਂ ਚੀਰਕવਾਸਿਕਂ ਏਣੇਯ੍ਯਕਂ ਬਲ਼ਿਸਮਂਸਿਕਂ ਕਹਾਪਣਕਂ ਖਾਰਾਪਤਚ੍ਛਿਕਂ ਪਲਿਘਪਰਿવਤ੍ਤਿਕਂ ਪਲਾਲਪੀਠਕਂ ਤਤ੍ਤੇਨ ਤੇਲੇਨ ਓਸਿਞ੍ਚਨਂ ਸੁਨਖੇਹਿ ਖਾਦਾਪਨਂ ਜੀવਸੂਲਾਰੋਪਨਂ ਅਸਿਨਾ ਸੀਸਚ੍ਛੇਦਂ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਮ੍ਪਿ ਕਮ੍ਮਕਾਰਣਂ ਅਨੁਭવਤਿ। ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ? ਅਯੁਤ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਨਨੁਚ੍ਛવਿਕੋ ਅਨਰਹੋ ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪੋ ਹੀਨੋ ਕੁਜਾਤਿਕੋ ਮਹਨ੍ਤੇ ਇਸ੍ਸਰਿਯੇ ਠਾਨੇ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਠਪੇਸਿ, વੇਲਂ ਘਾਤੇਸਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੋ ਕੋਚਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਾਪਿਚ੍ਛੋ…ਪੇ॰… ਮਹਿਯਾ ਅਟ੍ਟਸ੍ਸਰਂ ਕਰੋਤਿ।
‘‘Yathā , mahārāja, koci ayutto appatto ananucchaviko anaraho appatirūpo hīno kujātiko khattiyābhisekena abhisiñcati, so labhati hatthacchedaṃ pādacchedaṃ hatthapādacchedaṃ kaṇṇacchedaṃ nāsacchedaṃ kaṇṇanāsacchedaṃ bilaṅgathālikaṃ saṅkhamuṇḍikaṃ rāhumukhaṃ jotimālikaṃ hatthapajjotikaṃ erakavattikaṃ cīrakavāsikaṃ eṇeyyakaṃ baḷisamaṃsikaṃ kahāpaṇakaṃ khārāpatacchikaṃ palighaparivattikaṃ palālapīṭhakaṃ tattena telena osiñcanaṃ sunakhehi khādāpanaṃ jīvasūlāropanaṃ asinā sīsacchedaṃ anekavihitampi kammakāraṇaṃ anubhavati. Kiṃ kāraṇā? Ayutto appatto ananucchaviko anaraho appatirūpo hīno kujātiko mahante issariye ṭhāne attānaṃ ṭhapesi, velaṃ ghātesi, evameva kho, mahārāja, yo koci puggalo pāpiccho…pe… mahiyā aṭṭassaraṃ karoti.
‘‘ਯੋ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਯੁਤ੍ਤੋ ਪਤ੍ਤੋ ਅਨੁਚ੍ਛવਿਕੋ ਅਰਹੋ ਪਤਿਰੂਪੋ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਪવਿવਿਤ੍ਤੋ ਅਸਂਸਟ੍ਠੋ ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੋ ਪਹਿਤਤ੍ਤੋ ਅਸਠੋ ਅਮਾਯੋ ਅਨੋਦਰਿਕੋ ਅਲਾਭਕਾਮੋ ਅਯਸਕਾਮੋ ਅਕਿਤ੍ਤਿਕਾਮੋ ਸਦ੍ਧੋ ਸਦ੍ਧਾਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਜਰਾਮਰਣਾ ਮੁਚ੍ਚਿਤੁਕਾਮੋ ‘ਸਾਸਨਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਧੁਤਙ੍ਗਂ ਸਮਾਦਿਯਤਿ, ਸੋ ਦਿਗੁਣਂ ਪੂਜਂ ਅਰਹਤਿ ਦੇવਾਨਞ੍ਚ ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ ਮਨਾਪੋ ਪਿਹਯਿਤੋ ਪਤ੍ਥਿਤੋ, ਜਾਤਿਸੁਮਨਮਲ੍ਲਿਕਾਦੀਨਂ વਿਯ ਪੁਪ੍ਫਂ ਨਹਾਤਾਨੁਲਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਜਿਘਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸ વਿਯ ਪਣੀਤਭੋਜਨਂ, ਪਿਪਾਸਿਤਸ੍ਸ વਿਯ ਸੀਤਲવਿਮਲਸੁਰਭਿਪਾਨੀਯਂ, વਿਸਗਤਸ੍ਸ વਿਯ ਓਸਧવਰਂ, ਸੀਘਗਮਨਕਾਮਸ੍ਸ વਿਯ ਆਜਞ੍ਞਰਥવਰੁਤ੍ਤਮਂ, ਅਤ੍ਥਕਾਮਸ੍ਸ વਿਯ ਮਨੋਹਰਮਣਿਰਤਨਂ, ਅਭਿਸਿਞ੍ਚਿਤੁਕਾਮਸ੍ਸ વਿਯ ਪਣ੍ਡਰવਿਮਲਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਂ, ਧਮ੍ਮਕਾਮਸ੍ਸ વਿਯ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਾਧਿਗਮਮਨੁਤ੍ਤਰਂ। ਤਸ੍ਸ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਭਾવਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਭਾવਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸਮਥવਿਪਸ੍ਸਨਾ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਧਿਗਮਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਪਰਿਣਮਤਿ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਾਨਿ ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ ਤਿਸ੍ਸੋ વਿਜ੍ਜਾ ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞਾ ਕੇવਲੋ ਚ ਸਮਣਧਮ੍ਮੋ ਸਬ੍ਬੇ ਤਸ੍ਸਾਧੇਯ੍ਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, વਿਮੁਤ੍ਤਿਪਣ੍ਡਰવਿਮਲਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤੇਨ ਅਭਿਸਿਞ੍ਚਤਿ।
‘‘Yo pana, mahārāja, puggalo yutto patto anucchaviko araho patirūpo appiccho santuṭṭho pavivitto asaṃsaṭṭho āraddhavīriyo pahitatto asaṭho amāyo anodariko alābhakāmo ayasakāmo akittikāmo saddho saddhāpabbajito jarāmaraṇā muccitukāmo ‘sāsanaṃ paggaṇhissāmī’ti dhutaṅgaṃ samādiyati, so diguṇaṃ pūjaṃ arahati devānañca piyo hoti manāpo pihayito patthito, jātisumanamallikādīnaṃ viya pupphaṃ nahātānulittassa, jighacchitassa viya paṇītabhojanaṃ, pipāsitassa viya sītalavimalasurabhipānīyaṃ, visagatassa viya osadhavaraṃ, sīghagamanakāmassa viya ājaññarathavaruttamaṃ, atthakāmassa viya manoharamaṇiratanaṃ, abhisiñcitukāmassa viya paṇḍaravimalasetacchattaṃ, dhammakāmassa viya arahattaphalādhigamamanuttaraṃ. Tassa cattāro satipaṭṭhānā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti, cattāro sammappadhānā cattāro iddhipādā pañcindriyāni pañca balāni satta bojjhaṅgā ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvanāpāripūriṃ gacchati, samathavipassanā adhigacchati, adhigamappaṭipatti pariṇamati, cattāri sāmaññaphalāni catasso paṭisambhidā tisso vijjā chaḷabhiññā kevalo ca samaṇadhammo sabbe tassādheyyā honti, vimuttipaṇḍaravimalasetacchattena abhisiñcati.
‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਰਞ੍ਞੋ ਖਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ ਅਭਿਜਾਤਕੁਲਕੁਲੀਨਸ੍ਸ ਖਤ੍ਤਿਯਾਭਿਸੇਕੇਨ ਅਭਿਸਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਚਰਨ੍ਤਿ ਸਰਟ੍ਠਨੇਗਮਜਾਨਪਦਭਟਬਲਾ 21 ਅਟ੍ਠਤ੍ਤਿਂਸਾ ਚ ਰਾਜਪਰਿਸਾ ਨਟਨਚ੍ਚਕਾ ਮੁਖਮਙ੍ਗਲਿਕਾ ਸੋਤ੍ਥਿવਾਚਕਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਬ੍ਬਪਾਸਣ੍ਡਗਣਾ ਅਭਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਥવਿਯਾ ਪਟ੍ਟਨਰਤਨਾਕਰਨਗਰਸੁਙ੍ਕਟ੍ਠਾਨવੇਰਜ੍ਜਕਛੇਜ੍ਜਭੇਜ੍ਜਜਨਮਨੁਸਾਸਨਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਸਾਮਿਕੋ ਭવਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ , ਮਹਾਰਾਜ, ਯੋ ਕੋਚਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਯੁਤ੍ਤੋ ਪਤ੍ਤੋ…ਪੇ॰… વਿਮੁਤ੍ਤਿਪਣ੍ਡਰવਿਮਲਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤੇਨ ਅਭਿਸਿਞ੍ਚਤਿ।
‘‘Yathā, mahārāja, rañño khattiyassa abhijātakulakulīnassa khattiyābhisekena abhisittassa paricaranti saraṭṭhanegamajānapadabhaṭabalā 22 aṭṭhattiṃsā ca rājaparisā naṭanaccakā mukhamaṅgalikā sotthivācakā samaṇabrāhmaṇasabbapāsaṇḍagaṇā abhigacchanti, yaṃ kiñci pathaviyā paṭṭanaratanākaranagarasuṅkaṭṭhānaverajjakachejjabhejjajanamanusāsanaṃ sabbattha sāmiko bhavati, evameva kho , mahārāja, yo koci puggalo yutto patto…pe… vimuttipaṇḍaravimalasetacchattena abhisiñcati.
‘‘ਤੇਰਸਿਮਾਨਿ , ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਙ੍ਗਾਨਿ, ਯੇਹਿ ਸੁਦ੍ਧਿਕਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਬਹੁવਿਧਂ ਧਮ੍ਮਕੀਲ਼ਮਭਿਕੀਲ਼ਤਿ, ਰੂਪਾਰੂਪਅਟ੍ਠਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ વਲ਼ਞ੍ਜੇਤਿ, ਇਦ੍ਧਿવਿਧਂ ਦਿਬ੍ਬਸੋਤਧਾਤੁਂ ਪਰਚਿਤ੍ਤવਿਜਾਨਨਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਸਬ੍ਬਾਸવਕ੍ਖਯਞ੍ਚ ਪਾਪੁਣਾਤਿ। ਕਤਮੇ ਤੇਰਸ? ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਙ੍ਗਂ ਤੇਚੀવਰਿਕਙ੍ਗਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਙ੍ਗਂ ਸਪਦਾਨਚਾਰਿਕਙ੍ਗਂ ਏਕਾਸਨਿਕਙ੍ਗਂ ਪਤ੍ਤਪਿਣ੍ਡਿਕਙ੍ਗਂ ਖਲੁਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਿਕਙ੍ਗਂ ਆਰਞ੍ਞਿਕਙ੍ਗਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕਙ੍ਗਂ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਿਕਙ੍ਗਂ ਸੋਸਾਨਿਕਙ੍ਗਂ ਯਥਾਸਨ੍ਥਤਿਕਙ੍ਗਂ ਨੇਸਜ੍ਜਿਕਙ੍ਗਂ, ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤੇਰਸਹਿ ਧੁਤਗੁਣੇਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਆਸੇવਿਤੇਹਿ ਨਿਸੇવਿਤੇਹਿ ਚਿਣ੍ਣੇਹਿ ਪਰਿਚਿਣ੍ਣੇਹਿ ਚਰਿਤੇਹਿ ਉਪਚਰਿਤੇਹਿ ਪਰਿਪੂਰਿਤੇਹਿ ਕੇવਲਂ ਸਾਮਞ੍ਞਂ ਪਟਿਲਭਤਿ, ਤਸ੍ਸਾਧੇਯ੍ਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕੇવਲਾ ਸਨ੍ਤਾ ਸੁਖਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ।
‘‘Terasimāni , mahārāja, dhutaṅgāni, yehi suddhikato nibbānamahāsamuddaṃ pavisitvā bahuvidhaṃ dhammakīḷamabhikīḷati, rūpārūpaaṭṭhasamāpattiyo vaḷañjeti, iddhividhaṃ dibbasotadhātuṃ paracittavijānanaṃ pubbenivāsānussatiṃ dibbacakkhuṃ sabbāsavakkhayañca pāpuṇāti. Katame terasa? Paṃsukūlikaṅgaṃ tecīvarikaṅgaṃ piṇḍapātikaṅgaṃ sapadānacārikaṅgaṃ ekāsanikaṅgaṃ pattapiṇḍikaṅgaṃ khalupacchābhattikaṅgaṃ āraññikaṅgaṃ rukkhamūlikaṅgaṃ abbhokāsikaṅgaṃ sosānikaṅgaṃ yathāsanthatikaṅgaṃ nesajjikaṅgaṃ, imehi kho, mahārāja, terasahi dhutaguṇehi pubbe āsevitehi nisevitehi ciṇṇehi pariciṇṇehi caritehi upacaritehi paripūritehi kevalaṃ sāmaññaṃ paṭilabhati, tassādheyyā honti kevalā santā sukhā samāpattiyo.
‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਧਨੋ ਨਾવਿਕੋ ਪਟ੍ਟਨੇ ਸੁਟ੍ਠੁ ਕਤਸੁਙ੍ਕੋ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ વਙ੍ਗਂ ਤਕ੍ਕੋਲਂ ਚੀਨਂ ਸੋવੀਰਂ ਸੁਰਟ੍ਠਂ ਅਲਸਨ੍ਦਂ ਕੋਲਪਟ੍ਟਨਂ ਸੁવਣ੍ਣਭੂਮਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਾવਾਸਞ੍ਚਰਣਂ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਇਮੇਹਿ ਤੇਰਸਹਿ ਧੁਤਗੁਣੇਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਆਸੇવਿਤੇਹਿ ਨਿਸੇવਿਤੇਹਿ ਚਿਣ੍ਣੇਹਿ ਪਰਿਚਿਣ੍ਣੇਹਿ ਚਰਿਤੇਹਿ ਉਪਚਰਿਤੇਹਿ ਪਰਿਪੂਰਿਤੇਹਿ ਕੇવਲਂ ਸਾਮਞ੍ਞਂ ਪਟਿਲਭਤਿ, ਤਸ੍ਸਾਧੇਯ੍ਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕੇવਲਾ ਸਨ੍ਤਾ ਸੁਖਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ।
‘‘Yathā, mahārāja, sadhano nāviko paṭṭane suṭṭhu katasuṅko mahāsamuddaṃ pavisitvā vaṅgaṃ takkolaṃ cīnaṃ sovīraṃ suraṭṭhaṃ alasandaṃ kolapaṭṭanaṃ suvaṇṇabhūmiṃ gacchati aññampi yaṃ kiñci nāvāsañcaraṇaṃ, evameva kho, mahārāja, imehi terasahi dhutaguṇehi pubbe āsevitehi nisevitehi ciṇṇehi pariciṇṇehi caritehi upacaritehi paripūritehi kevalaṃ sāmaññaṃ paṭilabhati, tassādheyyā honti kevalā santā sukhā samāpattiyo.
‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਸ੍ਸਕੋ ਪਠਮਂ ਖੇਤ੍ਤਦੋਸਂ ਤਿਣਕਟ੍ਠਪਾਸਾਣਂ ਅਪਨੇਤ੍વਾ ਕਸਿਤ੍વਾ વਪਿਤ੍વਾ ਸਮ੍ਮਾ ਉਦਕਂ ਪવੇਸੇਤ੍વਾ ਰਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਗੋਪੇਤ੍વਾ ਲવਨਮਦ੍ਦਨੇਨ ਬਹੁਧਞ੍ਞਕੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸਾਧੇਯ੍ਯਾ ਭવਨ੍ਤਿ ਯੇ ਕੇਚਿ ਅਧਨਾ ਕਪਣਾ ਦਲਿਦ੍ਦਾ ਦੁਗ੍ਗਤਜਨਾ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਇਮੇਹਿ ਤੇਰਸਹਿ ਧੁਤਗੁਣੇਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਆਸੇવਿਤੇਹਿ…ਪੇ॰… ਕੇવਲਾ ਸਨ੍ਤਾ ਸੁਖਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ।
‘‘Yathā, mahārāja, kassako paṭhamaṃ khettadosaṃ tiṇakaṭṭhapāsāṇaṃ apanetvā kasitvā vapitvā sammā udakaṃ pavesetvā rakkhitvā gopetvā lavanamaddanena bahudhaññako hoti, tassādheyyā bhavanti ye keci adhanā kapaṇā daliddā duggatajanā, evameva kho, mahārāja, imehi terasahi dhutaguṇehi pubbe āsevitehi…pe… kevalā santā sukhā samāpattiyo.
‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਮੁਦ੍ਧਾવਸਿਤ੍ਤੋ ਅਭਿਜਾਤਕੁਲੀਨੋ ਛੇਜ੍ਜਭੇਜ੍ਜਜਨਮਨੁਸਾਸਨੇ ਇਸ੍ਸਰੋ ਹੋਤਿ વਸવਤ੍ਤੀ ਸਾਮਿਕੋ ਇਚ੍ਛਾਕਰਣੋ, ਕੇવਲਾ ਚ ਮਹਾਪਥવੀ ਤਸ੍ਸਾਧੇਯ੍ਯਾ ਹੋਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਇਮੇਹਿ ਤੇਰਸਹਿ ਧੁਤਗੁਣੇਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਆਸੇવਿਤੇਹਿ ਨਿਸੇવਿਤੇਹਿ ਚਿਣ੍ਣੇਹਿ ਪਰਿਚਿਣ੍ਣੇਹਿ ਚਰਿਤੇਹਿ ਉਪਚਰਿਤੇਹਿ ਪਰਿਪੂਰਿਤੇਹਿ ਜਿਨਸਾਸਨવਰੇ ਇਸ੍ਸਰੋ ਹੋਤਿ વਸવਤ੍ਤੀ ਸਾਮਿਕੋ ਇਚ੍ਛਾਕਰਣੋ, ਕੇવਲਾ ਚ ਸਮਣਗੁਣਾ ਤਸ੍ਸਾਧੇਯ੍ਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ।
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, khattiyo muddhāvasitto abhijātakulīno chejjabhejjajanamanusāsane issaro hoti vasavattī sāmiko icchākaraṇo, kevalā ca mahāpathavī tassādheyyā hoti, evameva kho, mahārāja, imehi terasahi dhutaguṇehi pubbe āsevitehi nisevitehi ciṇṇehi pariciṇṇehi caritehi upacaritehi paripūritehi jinasāsanavare issaro hoti vasavattī sāmiko icchākaraṇo, kevalā ca samaṇaguṇā tassādheyyā honti.
‘‘ਨਨੁ , ਮਹਾਰਾਜ, ਥੇਰੋ ਉਪਸੇਨੋ વਙ੍ਗਨ੍ਤਪੁਤ੍ਤੋ ਸਲ੍ਲੇਖਧੁਤਗੁਣੇ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਤਾਯ ਅਨਾਦਿਯਿਤ੍વਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਕਤਿਕਂ ਸਪਰਿਸੋ ਨਰਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਗਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇ ਸਿਰਸਾ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ, ਭਗવਾ ਚ ਤਂ ਸੁવਿਨੀਤਂ ਪਰਿਸਂ ਓਲੋਕੇਤ੍વਾ ਹਟ੍ਠਤੁਟ੍ਠੋ ਪਮੁਦਿਤੋ ਉਦਗ੍ਗੋ ਪਰਿਸਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਲ੍ਲਾਪਂ ਸਲ੍ਲਪਿਤ੍વਾ ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸਰੇਨ ਏਤਦવੋਚ ‘ਪਾਸਾਦਿਕਾ ਖੋ ਪਨ ਤ੍ਯਾਯਂ ਉਪਸੇਨ ਪਰਿਸਾ, ਕਤਂ ਤ੍વਂ ਉਪਸੇਨ ਪਰਿਸਂ વਿਨੇਸੀ’ਤਿ। ਸੋਪਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਨਾ ਦਸਬਲੇਨ ਦੇવਾਤਿਦੇવੇਨ ਪੁਟ੍ਠੋ ਯਥਾਭੂਤਸਭਾવਗੁਣવਸੇਨ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ –
‘‘Nanu , mahārāja, thero upaseno vaṅgantaputto sallekhadhutaguṇe paripūrakāritāya anādiyitvā sāvatthiyā saṅghassa katikaṃ sapariso naradammasārathiṃ paṭisallānagataṃ upasaṅkamitvā bhagavato pāde sirasā vanditvā ekamantaṃ nisīdi, bhagavā ca taṃ suvinītaṃ parisaṃ oloketvā haṭṭhatuṭṭho pamudito udaggo parisāya saddhiṃ sallāpaṃ sallapitvā asambhinnena brahmassarena etadavoca ‘pāsādikā kho pana tyāyaṃ upasena parisā, kataṃ tvaṃ upasena parisaṃ vinesī’ti. Sopi sabbaññunā dasabalena devātidevena puṭṭho yathābhūtasabhāvaguṇavasena bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ਯੋ ਕੋਚਿ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ વਾ ਨਿਸ੍ਸਯਂ વਾ ਯਾਚਤਿ, ਤਮਹਂ ਏવਂ વਦਾਮਿ ‘‘ਅਹਂ ਖੋ ਆવੁਸੋ ਆਰਞ੍ਞਿਕੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੋ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋ ਤੇਚੀવਰਿਕੋ। ਸਚੇ ਤ੍વਮ੍ਪਿ ਆਰਞ੍ਞਿਕੋ ਭવਿਸ੍ਸਸਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੋ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋ ਤੇਚੀવਰਿਕੋ, ਏવਾਹਂ ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸ੍ਸਾਮਿ ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ, ਸਚੇ ਸੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍વਾ ਨਨ੍ਦਤਿ ਓਰਮਤਿ, ਏવਾਹਂ ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਮਿ ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਦੇਮਿ, ਸਚੇ ਨ ਨਨ੍ਦਤਿ ਨ ਓਰਮਤਿ, ਨ ਤਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਮਿ, ਨ ਨਿਸ੍ਸਯਂ ਦੇਮਿ, ਏવਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਰਿਸਂ વਿਨੇਮੀ’’ਤਿ। ਏવਂ ਖੋ 23, ਮਹਾਰਾਜ, ਧੁਤਗੁਣવਰਸਮਾਦਿਣ੍ਣੋ ਜਿਨਸਾਸਨવਰੇ ਇਸ੍ਸਰੋ ਹੋਤਿ। વਸવਤ੍ਤੀ ਸਾਮਿਕੋ ਇਚ੍ਛਾਕਰਣੋ, ਤਸ੍ਸਾਧੇਯ੍ਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕੇવਲਾ ਸਨ੍ਤਾ ਸੁਖਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ।
‘‘Yo koci maṃ, bhante, upasaṅkamitvā pabbajjaṃ vā nissayaṃ vā yācati, tamahaṃ evaṃ vadāmi ‘‘ahaṃ kho āvuso āraññiko piṇḍapātiko paṃsukūliko tecīvariko. Sace tvampi āraññiko bhavissasi piṇḍapātiko paṃsukūliko tecīvariko, evāhaṃ taṃ pabbājessāmi nissayaṃ dassāmī’’ti, sace so me, bhante, paṭissuṇitvā nandati oramati, evāhaṃ taṃ pabbājemi nissayaṃ demi, sace na nandati na oramati, na taṃ pabbājemi, na nissayaṃ demi, evāhaṃ, bhante, parisaṃ vinemī’’ti. Evaṃ kho 24, mahārāja, dhutaguṇavarasamādiṇṇo jinasāsanavare issaro hoti. Vasavattī sāmiko icchākaraṇo, tassādheyyā honti kevalā santā sukhā samāpattiyo.
‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਦੁਮਂ ਅਭਿવੁਦ੍ਧਪਰਿਸੁਦ੍ਧਉਦਿਚ੍ਚਜਾਤਿਪ੍ਪਭવਂ ਸਿਨਿਦ੍ਧਂ ਮੁਦੁ ਲੋਭਨੀਯਂ ਸੁਗਨ੍ਧਂ ਪਿਯਂ ਪਤ੍ਥਿਤਂ ਪਸਤ੍ਥਂ ਜਲਕਦ੍ਦਮਮਨੁਪਲਿਤ੍ਤਂ ਅਣੁਪਤ੍ਤਕੇਸਰਕਣ੍ਣਿਕਾਭਿਮਣ੍ਡਿਤਂ ਭਮਰਗਣਸੇવਿਤਂ ਸੀਤਲਸਲਿਲਸਂવਦ੍ਧਂ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਇਮੇਹਿ ਤੇਰਸਹਿ ਧੁਤਗੁਣੇਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਆਸੇવਿਤੇਹਿ ਨਿਸੇવਿਤੇਹਿ ਚਿਣ੍ਣੇਹਿ ਪਰਿਚਿਣ੍ਣੇਹਿ ਚਰਿਤੇਹਿ ਉਪਚਰਿਤੇਹਿ ਪਰਿਪੂਰਿਤੇਹਿ ਅਰਿਯਸਾવਕੋ ਤਿਂਸਗੁਣવਰੇਹਿ ਸਮੁਪੇਤੋ ਹੋਤਿ।
‘‘Yathā, mahārāja, padumaṃ abhivuddhaparisuddhaudiccajātippabhavaṃ siniddhaṃ mudu lobhanīyaṃ sugandhaṃ piyaṃ patthitaṃ pasatthaṃ jalakaddamamanupalittaṃ aṇupattakesarakaṇṇikābhimaṇḍitaṃ bhamaragaṇasevitaṃ sītalasalilasaṃvaddhaṃ, evameva kho, mahārāja, imehi terasahi dhutaguṇehi pubbe āsevitehi nisevitehi ciṇṇehi pariciṇṇehi caritehi upacaritehi paripūritehi ariyasāvako tiṃsaguṇavarehi samupeto hoti.
‘‘ਕਤਮੇਹਿ ਤਿਂਸਗੁਣવਰੇਹਿ? ਸਿਨਿਦ੍ਧਮੁਦੁਮਦ੍ਦવਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਘਾਤਿਤਹਤવਿਹਤਕਿਲੇਸੋ ਹੋਤਿ, ਹਤਨਿਹਤਮਾਨਦਬ੍ਬੋ ਹੋਤਿ, ਅਚਲਦਲ਼੍ਹਨਿવਿਟ੍ਠਨਿਬ੍ਬੇਮਤਿਕਸਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਪੀਣਿਤਪਹਟ੍ਠਲੋਭਨੀਯਸਨ੍ਤਸੁਖਸਮਾਪਤ੍ਤਿਲਾਭੀ ਹੋਤਿ, ਸੀਲવਰਪવਰਅਸਮਸੁਚਿਗਨ੍ਧਪਰਿਭਾવਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ ਮਨਾਪੋ, ਖੀਣਾਸવਅਰਿਯવਰਪੁਗ੍ਗਲਪਤ੍ਥਿਤੋ, ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ વਨ੍ਦਿਤਪੂਜਿਤੋ, ਬੁਧવਿਬੁਧਪਣ੍ਡਿਤਜਨਾਨਂ ਥੁਤਥવਿਤਥੋਮਿਤਪਸਤ੍ਥੋ , ਇਧ વਾ ਹੁਰਂ વਾ ਲੋਕੇਨ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੋ, ਅਪ੍ਪਥੋਕવਜ੍ਜੇਪਿ 25 ਭਯਦਸ੍ਸਾવੀ, વਿਪੁਲવਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਮਾਨਂ ਮਗ੍ਗਫਲવਰਤ੍ਥਸਾਧਨੋ, ਆਯਾਚਿਤવਿਪੁਲਪਣੀਤਪਚ੍ਚਯਭਾਗੀ, ਅਨਿਕੇਤਸਯਨੋ, ਝਾਨਜ੍ਝੋਸਿਤਤਪ੍ਪવਰવਿਹਾਰੀ , વਿਜਟਿਤਕਿਲੇਸਜਾਲવਤ੍ਥੁ, ਭਿਨ੍ਨਭਗ੍ਗਸਙ੍ਕੁਟਿਤਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨਗਤਿਨੀવਰਣੋ, ਅਕੁਪ੍ਪਧਮ੍ਮੋ, ਅਭਿਨੀਤવਾਸੋ, ਅਨવਜ੍ਜਭੋਗੀ , ਗਤਿવਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਉਤ੍ਤਿਣ੍ਣਸਬ੍ਬવਿਚਿਕਿਚ੍ਛੋ, વਿਮੁਤ੍ਤਿਜ੍ਝੋਸਿਤਤ੍ਥੋ 26, ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮੋ, ਅਚਲਦਲ਼੍ਹਭੀਰੁਤ੍ਤਾਣਮੁਪਗਤੋ, ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨੁਸਯੋ, ਸਬ੍ਬਾਸવਕ੍ਖਯਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਸਨ੍ਤਸੁਖਸਮਾਪਤ੍ਤਿવਿਹਾਰਬਹੁਲੋ, ਸਬ੍ਬਸਮਣਗੁਣਸਮੁਪੇਤੋ, ਇਮੇਹਿ ਤਿਂਸਗੁਣવਰੇਹਿ ਸਮੁਪੇਤੋ ਹੋਤਿ।
‘‘Katamehi tiṃsaguṇavarehi? Siniddhamudumaddavamettacitto hoti, ghātitahatavihatakileso hoti, hatanihatamānadabbo hoti, acaladaḷhaniviṭṭhanibbematikasaddho hoti, paripuṇṇapīṇitapahaṭṭhalobhanīyasantasukhasamāpattilābhī hoti, sīlavarapavaraasamasucigandhaparibhāvito hoti, devamanussānaṃ piyo hoti manāpo, khīṇāsavaariyavarapuggalapatthito, devamanussānaṃ vanditapūjito, budhavibudhapaṇḍitajanānaṃ thutathavitathomitapasattho , idha vā huraṃ vā lokena anupalitto, appathokavajjepi 27 bhayadassāvī, vipulavarasampattikāmānaṃ maggaphalavaratthasādhano, āyācitavipulapaṇītapaccayabhāgī, aniketasayano, jhānajjhositatappavaravihārī , vijaṭitakilesajālavatthu, bhinnabhaggasaṅkuṭitasañchinnagatinīvaraṇo, akuppadhammo, abhinītavāso, anavajjabhogī , gativimutto, uttiṇṇasabbavicikiccho, vimuttijjhositattho 28, diṭṭhadhammo, acaladaḷhabhīruttāṇamupagato, samucchinnānusayo, sabbāsavakkhayaṃ patto, santasukhasamāpattivihārabahulo, sabbasamaṇaguṇasamupeto, imehi tiṃsaguṇavarehi samupeto hoti.
‘‘ਨਨੁ, ਮਹਾਰਾਜ, ਥੇਰੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਯਾ ਅਗ੍ਗਪੁਰਿਸੋ ਠਪੇਤ੍વਾ ਦਸਬਲਂ ਲੋਕਾਚਰਿਯਂ, ਸੋਪਿ ਅਪਰਿਮਿਤਮਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਕਪ੍ਪੇ ਸਮਾਚਿਤਕੁਸਲਮੂਲੋ 29 ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲਕੁਲੀਨੋ ਮਨਾਪਿਕਂ ਕਾਮਰਤਿਂ ਅਨੇਕਸਤਸਙ੍ਖਂ ਧਨવਰਞ੍ਚ ਓਹਾਯ ਜਿਨਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਇਮੇਹਿ ਤੇਰਸਹਿ ਧੁਤਗੁਣੇਹਿ ਕਾਯવਚੀਚਿਤ੍ਤਂ ਦਮਯਿਤ੍વਾ ਅਜ੍ਜੇਤਰਹਿ ਅਨਨ੍ਤਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਸਾਸਨવਰੇ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਮਨੁਪ੍ਪવਤ੍ਤਕੋ ਜਾਤੋ। ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਤਾ ਦੇવਾਤਿਦੇવੇਨ ਏਕਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯવਰਲਞ੍ਛਕੇ –
‘‘Nanu, mahārāja, thero sāriputto dasasahassilokadhātuyā aggapuriso ṭhapetvā dasabalaṃ lokācariyaṃ, sopi aparimitamasaṅkhyeyyakappe samācitakusalamūlo 30 brāhmaṇakulakulīno manāpikaṃ kāmaratiṃ anekasatasaṅkhaṃ dhanavarañca ohāya jinasāsane pabbajitvā imehi terasahi dhutaguṇehi kāyavacīcittaṃ damayitvā ajjetarahi anantaguṇasamannāgato gotamassa bhagavato sāsanavare dhammacakkamanuppavattako jāto. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena ekaṅguttaranikāyavaralañchake –
‘‘ਨਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਞ੍ਞਂ ਏਕਪੁਗ੍ਗਲਮ੍ਪਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਯੋ ਏવਂ ਤਥਾਗਤੇਨ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪવਤ੍ਤਿਤਂ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਅਨੁਪ੍ਪવਤ੍ਤੇਤਿ, ਯਥਯਿਦਂ ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ। ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਥਾਗਤੇਨ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪવਤ੍ਤਿਤਂ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਅਨੁਪ੍ਪવਤ੍ਤੇਤੀ’’’ਤਿ।
‘‘Nāhaṃ, bhikkhave, aññaṃ ekapuggalampi samanupassāmi, yo evaṃ tathāgatena anuttaraṃ dhammacakkaṃ pavattitaṃ sammadeva anuppavatteti, yathayidaṃ bhikkhave, sāriputto, sāriputto. Bhikkhave, tathāgatena anuttaraṃ dhammacakkaṃ pavattitaṃ sammadeva anuppavattetī’’’ti.
‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨવਙ੍ਗਂ ਬੁਦ੍ਧવਚਨਂ, ਯਾ ਚ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾ ਕਿਰਿਯਾ, ਯਾ ਚ ਲੋਕੇ ਅਧਿਗਮવਿਪੁਲવਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਤੇਰਸਸੁ ਧੁਤਗੁਣੇਸੁ ਸਮੋਧਾਨੋਪਗਤ’’ 31 ਨ੍ਤਿ।
‘‘Sādhu, bhante nāgasena, yaṃ kiñci navaṅgaṃ buddhavacanaṃ, yā ca lokuttarā kiriyā, yā ca loke adhigamavipulavarasampattiyo, sabbaṃ taṃ terasasu dhutaguṇesu samodhānopagata’’ 32 nti.
ਧੁਤਙ੍ਗਪਞ੍ਹੋ ਦੁਤਿਯੋ।
Dhutaṅgapañho dutiyo.
ਅਨੁਮਾਨવਗ੍ਗੋ ਚਤੁਤ੍ਥੋ।
Anumānavaggo catuttho.
Footnotes: