| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi |
(੨੭) ੭. ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਥਾ
(27) 7. Dibbacakkhukathā
੩੭੩. ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਂ ਧਮ੍ਮੁਪਤ੍ਥਦ੍ਧਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ, ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਨ੍ਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
373. Maṃsacakkhuṃ dhammupatthaddhaṃ dibbacakkhuṃ hotīti? Āmantā. Maṃsacakkhuṃ dibbacakkhuṃ, dibbacakkhuṃ maṃsacakkhunti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਂ ਧਮ੍ਮੁਪਤ੍ਥਦ੍ਧਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਯਾਦਿਸਂ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਂ ਤਾਦਿਸਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ, ਯਾਦਿਸਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਤਾਦਿਸਂ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਨ੍ਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
Maṃsacakkhuṃ dhammupatthaddhaṃ dibbacakkhuṃ hotīti? Āmantā. Yādisaṃ maṃsacakkhuṃ tādisaṃ dibbacakkhuṃ, yādisaṃ dibbacakkhuṃ tādisaṃ maṃsacakkhunti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਂ ਧਮ੍ਮੁਪਤ੍ਥਦ੍ਧਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਤਞ੍ਞੇવ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਂ ਤਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ, ਤਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਤਂ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਨ੍ਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
Maṃsacakkhuṃ dhammupatthaddhaṃ dibbacakkhuṃ hotīti? Āmantā. Taññeva maṃsacakkhuṃ taṃ dibbacakkhuṃ, taṃ dibbacakkhuṃ taṃ maṃsacakkhunti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਂ ਧਮ੍ਮੁਪਤ੍ਥਦ੍ਧਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਯਾਦਿਸੋ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ વਿਸਯੋ ਆਨੁਭਾવੋ ਗੋਚਰੋ ਤਾਦਿਸੋ ਦਿਬ੍ਬਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ વਿਸਯੋ ਆਨੁਭਾવੋ ਗੋਚਰੋਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
Maṃsacakkhuṃ dhammupatthaddhaṃ dibbacakkhuṃ hotīti? Āmantā. Yādiso maṃsacakkhussa visayo ānubhāvo gocaro tādiso dibbassa cakkhussa visayo ānubhāvo gocaroti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਂ ਧਮ੍ਮੁਪਤ੍ਥਦ੍ਧਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਉਪਾਦਿਣ੍ਣਂ 1 ਹੁਤ੍વਾ ਅਨੁਪਾਦਿਣ੍ਣਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
Maṃsacakkhuṃ dhammupatthaddhaṃ dibbacakkhuṃ hotīti? Āmantā. Upādiṇṇaṃ 2 hutvā anupādiṇṇaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਉਪਾਦਿਣ੍ਣਂ ਹੁਤ੍વਾ ਅਨੁਪਾਦਿਣ੍ਣਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਕਾਮਾવਚਰਂ ਹੁਤ੍વਾ ਰੂਪਾવਚਰਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
Upādiṇṇaṃ hutvā anupādiṇṇaṃ hotīti? Āmantā. Kāmāvacaraṃ hutvā rūpāvacaraṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਕਾਮਾવਚਰਂ ਹੁਤ੍વਾ ਰੂਪਾવਚਰਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਰੂਪਾવਚਰਂ ਹੁਤ੍વਾ ਅਰੂਪਾવਚਰਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
Kāmāvacaraṃ hutvā rūpāvacaraṃ hotīti? Āmantā. Rūpāvacaraṃ hutvā arūpāvacaraṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਰੂਪਾવਚਰਂ ਹੁਤ੍વਾ ਅਰੂਪਾવਚਰਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ਹੁਤ੍વਾ ਅਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
Rūpāvacaraṃ hutvā arūpāvacaraṃ hotīti? Āmantā. Pariyāpannaṃ hutvā apariyāpannaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
੩੭੪. ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਂ ਧਮ੍ਮੁਪਤ੍ਥਦ੍ਧਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਧਮ੍ਮੁਪਤ੍ਥਦ੍ਧਂ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
374. Maṃsacakkhuṃ dhammupatthaddhaṃ dibbacakkhuṃ hotīti? Āmantā. Dibbacakkhuṃ dhammupatthaddhaṃ maṃsacakkhuṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਂ ਧਮ੍ਮੁਪਤ੍ਥਦ੍ਧਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਧਮ੍ਮੁਪਤ੍ਥਦ੍ਧਂ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
Maṃsacakkhuṃ dhammupatthaddhaṃ dibbacakkhuṃ hotīti? Āmantā. Dibbacakkhuṃ dhammupatthaddhaṃ paññācakkhuṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਂ ਧਮ੍ਮੁਪਤ੍ਥਦ੍ਧਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਧਮ੍ਮੁਪਤ੍ਥਦ੍ਧਂ ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
Maṃsacakkhuṃ dhammupatthaddhaṃ dibbacakkhuṃ hotīti? Āmantā. Dibbacakkhuṃ dhammupatthaddhaṃ maṃsacakkhuṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਂ ਧਮ੍ਮੁਪਤ੍ਥਦ੍ਧਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਹੋਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਦ੍વੇવ ਚਕ੍ਖੂਨੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਦ੍વੇવ ਚਕ੍ਖੂਨੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਨਨੁ ਤੀਣਿ ਚਕ੍ਖੂਨਿ વੁਤ੍ਤਾਨਿ ਭਗવਤਾ – ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਂ, ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ, ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨ੍ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਹਞ੍ਚਿ ਤੀਣਿ ਚਕ੍ਖੂਨਿ વੁਤ੍ਤਾਨਿ ਭਗવਤਾ – ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਂ, ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ, ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਂ, ਨੋ ਚ વਤ ਰੇ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ – ‘‘ਦ੍વੇવ ਚਕ੍ਖੂਨੀ’’ਤਿ।
Maṃsacakkhuṃ dhammupatthaddhaṃ dibbacakkhuṃ hotīti? Āmantā. Dveva cakkhūnīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… dveva cakkhūnīti? Āmantā. Nanu tīṇi cakkhūni vuttāni bhagavatā – maṃsacakkhuṃ, dibbacakkhuṃ, paññācakkhunti? Āmantā. Hañci tīṇi cakkhūni vuttāni bhagavatā – maṃsacakkhuṃ, dibbacakkhuṃ, paññācakkhuṃ, no ca vata re vattabbe – ‘‘dveva cakkhūnī’’ti.
ਦ੍વੇવ ਚਕ੍ਖੂਨੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਨਨੁ વੁਤ੍ਤਂ ਭਗવਤਾ – ‘‘ਤੀਣਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਕ੍ਖੂਨਿ! ਕਤਮਾਨਿ ਤੀਣਿ? ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਂ, ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ, ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨ੍ਤਿ – ਇਮਾਨਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤੀਣਿ ਚਕ੍ਖੂਨੀ’’ਤਿ।
Dveva cakkhūnīti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘tīṇimāni, bhikkhave, cakkhūni! Katamāni tīṇi? Maṃsacakkhuṃ, dibbacakkhuṃ, paññācakkhunti – imāni kho, bhikkhave, tīṇi cakkhūnī’’ti.
‘‘ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ, ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ।
‘‘Maṃsacakkhuṃ dibbacakkhuṃ, paññācakkhuṃ anuttaraṃ;
ਏਤਾਨਿ ਤੀਣਿ ਚਕ੍ਖੂਨਿ, ਅਕ੍ਖਾਸਿ ਪੁਰਿਸੁਤ੍ਤਮੋ॥
Etāni tīṇi cakkhūni, akkhāsi purisuttamo.
‘‘ਮਂਸਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੋ, ਮਗ੍ਗੋ ਦਿਬ੍ਬਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁਨੋ।
‘‘Maṃsacakkhussa uppādo, maggo dibbassa cakkhuno;
ਯਦਾ ਚ ਞਾਣਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ।
Yadā ca ñāṇaṃ udapādi, paññācakkhuṃ anuttaraṃ;
ਤਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਪਟਿਲਾਭਾ, ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਾ ਪਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ 3॥
Tassa cakkhussa paṭilābhā, sabbadukkhā pamuccatī’’ti 4.
ਅਤ੍ਥੇવ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਤੇਨ ਹਿ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ – ‘‘ਦ੍વੇવ ਚਕ੍ਖੂਨੀ’’ਤਿ।
Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘dveva cakkhūnī’’ti.
ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Dibbacakkhukathā niṭṭhitā.
੩. ਤਤਿਯવਗ੍ਗੋ
3. Tatiyavaggo
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ੭. ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 7. Dibbacakkhukathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੭. ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 7. Dibbacakkhukathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੭. ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 7. Dibbacakkhukathāvaṇṇanā
