Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పఞ్చపకరణ-అట్ఠకథా • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
౭. దిబ్బచక్ఖుకథావణ్ణనా
7. Dibbacakkhukathāvaṇṇanā
౩౭౩. ఇదాని దిబ్బచక్ఖుకథా నామ హోతి. తత్థ యేసం చతుత్థజ్ఝానధమ్మూపత్థద్ధం మంసచక్ఖుమేవ దిబ్బచక్ఖు నామ హోతీతి లద్ధి, సేయ్యథాపి ఏతరహి అన్ధకానఞ్చేవ సమ్మితియానఞ్చ; తే సన్ధాయ మంసచక్ఖున్తి పుచ్ఛా సకవాదిస్స, పటిఞ్ఞా ఇతరస్స.
373. Idāni dibbacakkhukathā nāma hoti. Tattha yesaṃ catutthajjhānadhammūpatthaddhaṃ maṃsacakkhumeva dibbacakkhu nāma hotīti laddhi, seyyathāpi etarahi andhakānañceva sammitiyānañca; te sandhāya maṃsacakkhunti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa.
పున ‘‘మంసచక్ఖు దిబ్బచక్ఖు, దిబ్బచక్ఖు మంసచక్ఖూ’’తి పుట్ఠో తం మత్తమేవ తం న హోతీతి పటిక్ఖిపతి. యాదిసన్తిఆదిపుచ్ఛాసుపి ఉభిన్నం ఏకసభావాభావేనేవ పటిక్ఖిపతి.
Puna ‘‘maṃsacakkhu dibbacakkhu, dibbacakkhu maṃsacakkhū’’ti puṭṭho taṃ mattameva taṃ na hotīti paṭikkhipati. Yādisantiādipucchāsupi ubhinnaṃ ekasabhāvābhāveneva paṭikkhipati.
విసయోతిఆదీసు ఉభిన్నమ్పి రూపాయతనమేవ విసయో. మంసచక్ఖు పన ఆపాథగతమేవ పస్సతి. ఇతరం అనాపాథగతం తిరోపబ్బతాదిగతమ్పి. దిబ్బచక్ఖుస్స చ అతిసుఖుమమ్పి రూపం గోచరో, న తాదిసం ఇతరస్సాతి ఏవమేతేసం ఆనుభావగోచరా అసదిసా.
Visayotiādīsu ubhinnampi rūpāyatanameva visayo. Maṃsacakkhu pana āpāthagatameva passati. Itaraṃ anāpāthagataṃ tiropabbatādigatampi. Dibbacakkhussa ca atisukhumampi rūpaṃ gocaro, na tādisaṃ itarassāti evametesaṃ ānubhāvagocarā asadisā.
ఉపాదిణ్ణం హుత్వా అనుపాదిణ్ణం హోతీతి పుట్ఠో యస్మా మంసచక్ఖు ఉపాదిణ్ణం, దిబ్బచక్ఖు అనుపాదిణ్ణం, న చ మంసచక్ఖుమేవ దిబ్బచక్ఖూతి ఇచ్ఛతి, తస్మా పటిక్ఖిపతి. దుతియం పుట్ఠో యస్మా ‘‘మంసచక్ఖుస్స ఉప్పాదో, మగ్గో దిబ్బస్స చక్ఖునో’’తి వచనం నిస్సాయ మంసచక్ఖుపచ్చయా దిబ్బచక్ఖు ఉప్పజ్జతి, తఞ్చ రూపావచరికానం చతున్నం మహాభూతానం పసాదోతి ఇచ్ఛతి, తస్మా పటిజానాతి. కామావచరం హుత్వాతి పుట్ఠోపి యస్మా న మంసచక్ఖుమేవ దిబ్బచక్ఖూతి ఇచ్ఛతి, తస్మా పటిక్ఖిపతి. దుతియం పుట్ఠో రూపావచరజ్ఝానపచ్చయేన ఉప్పన్నత్తా రూపావచరం నామ జాతన్తి పటిజానాతి.
Upādiṇṇaṃ hutvā anupādiṇṇaṃ hotīti puṭṭho yasmā maṃsacakkhu upādiṇṇaṃ, dibbacakkhu anupādiṇṇaṃ, na ca maṃsacakkhumeva dibbacakkhūti icchati, tasmā paṭikkhipati. Dutiyaṃ puṭṭho yasmā ‘‘maṃsacakkhussa uppādo, maggo dibbassa cakkhuno’’ti vacanaṃ nissāya maṃsacakkhupaccayā dibbacakkhu uppajjati, tañca rūpāvacarikānaṃ catunnaṃ mahābhūtānaṃ pasādoti icchati, tasmā paṭijānāti. Kāmāvacaraṃ hutvāti puṭṭhopi yasmā na maṃsacakkhumeva dibbacakkhūti icchati, tasmā paṭikkhipati. Dutiyaṃ puṭṭho rūpāvacarajjhānapaccayena uppannattā rūpāvacaraṃ nāma jātanti paṭijānāti.
రూపావచరం హుత్వా అరూపావచరన్తి పుట్ఠోపి తతో పరం భావనాయ అరూపావచరక్ఖణే రూపావచరచిత్తస్స అభావా పటిక్ఖిపతి. దుతియం పుట్ఠో అరూపావచరికానం చతున్నం మహాభూతానం పసాదో హుత్వా ఉప్పజ్జతీతి లద్ధియా పటిజానాతి. అపరియాపన్నభావం పనస్స న ఇచ్ఛతి, తస్మా పటిక్ఖిపతియేవ.
Rūpāvacaraṃ hutvā arūpāvacaranti puṭṭhopi tato paraṃ bhāvanāya arūpāvacarakkhaṇe rūpāvacaracittassa abhāvā paṭikkhipati. Dutiyaṃ puṭṭho arūpāvacarikānaṃ catunnaṃ mahābhūtānaṃ pasādo hutvā uppajjatīti laddhiyā paṭijānāti. Apariyāpannabhāvaṃ panassa na icchati, tasmā paṭikkhipatiyeva.
౩౭౪. దిబ్బచక్ఖుం ధమ్ముపత్థద్ధన్తి కామావచరధమ్మేన ఉపత్థమ్భితం హుత్వా. పున ధమ్ముపత్థద్ధన్తి లోకుత్తరధమ్మేన ఉపత్థద్ధం. ద్వేవ చక్ఖూనీతి పుట్ఠో కిఞ్చాపి దిబ్బచక్ఖునో ధమ్ముపత్థద్ధస్స పఞ్ఞాచక్ఖుభావం న ఇచ్ఛతి, పఞ్ఞాచక్ఖుస్స పన అత్థితాయ పటిక్ఖిపతి. పున పుట్ఠో మంసచక్ఖు ధమ్ముపత్థద్ధం దిబ్బచక్ఖు హోతీతి లద్ధివసేన పటిజానాతి. సేసమేత్థ ఉత్తానత్థమేవాతి.
374. Dibbacakkhuṃ dhammupatthaddhanti kāmāvacaradhammena upatthambhitaṃ hutvā. Puna dhammupatthaddhanti lokuttaradhammena upatthaddhaṃ. Dveva cakkhūnīti puṭṭho kiñcāpi dibbacakkhuno dhammupatthaddhassa paññācakkhubhāvaṃ na icchati, paññācakkhussa pana atthitāya paṭikkhipati. Puna puṭṭho maṃsacakkhu dhammupatthaddhaṃ dibbacakkhu hotīti laddhivasena paṭijānāti. Sesamettha uttānatthamevāti.
దిబ్బచక్ఖుకథావణ్ణనా.
Dibbacakkhukathāvaṇṇanā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / అభిధమ్మపిటక • Abhidhammapiṭaka / కథావత్థుపాళి • Kathāvatthupāḷi / (౨౭) ౭. దిబ్బచక్ఖుకథా • (27) 7. Dibbacakkhukathā
టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / పఞ్చపకరణ-మూలటీకా • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ౭. దిబ్బచక్ఖుకథావణ్ణనా • 7. Dibbacakkhukathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / పఞ్చపకరణ-అనుటీకా • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ౭. దిబ్బచక్ఖుకథావణ్ణనా • 7. Dibbacakkhukathāvaṇṇanā