| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
7. දිබ්‌බචක්‌ඛුකථාවණ්‌ණනා
7. Dibbacakkhukathāvaṇṇanā
373. ඉදානි දිබ්‌බචක්‌ඛුකථා නාම හොති. තත්‌ථ යෙසං චතුත්‌ථජ්‌ඣානධම්‌මූපත්‌ථද්‌ධං මංසචක්‌ඛුමෙව දිබ්‌බචක්‌ඛු නාම හොතීති ලද්‌ධි, සෙය්‍යථාපි එතරහි අන්‌ධකානඤ්‌චෙව සම්‌මිතියානඤ්‌ච; තෙ සන්‌ධාය මංසචක්‌ඛුන්‌ති පුච්‌ඡා සකවාදිස්‌ස, පටිඤ්‌ඤා ඉතරස්‌ස.
373. Idāni dibbacakkhukathā nāma hoti. Tattha yesaṃ catutthajjhānadhammūpatthaddhaṃ maṃsacakkhumeva dibbacakkhu nāma hotīti laddhi, seyyathāpi etarahi andhakānañceva sammitiyānañca; te sandhāya maṃsacakkhunti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa.
පුන ‘‘මංසචක්‌ඛු දිබ්‌බචක්‌ඛු, දිබ්‌බචක්‌ඛු මංසචක්‌ඛූ’’ති පුට්‌ඨො තං මත්‌තමෙව තං න හොතීති පටික්‌ඛිපති. යාදිසන්‌තිආදිපුච්‌ඡාසුපි උභින්‌නං එකසභාවාභාවෙනෙව පටික්‌ඛිපති.
Puna ‘‘maṃsacakkhu dibbacakkhu, dibbacakkhu maṃsacakkhū’’ti puṭṭho taṃ mattameva taṃ na hotīti paṭikkhipati. Yādisantiādipucchāsupi ubhinnaṃ ekasabhāvābhāveneva paṭikkhipati.
විසයොතිආදීසු උභින්‌නම්‌පි රූපායතනමෙව විසයො. මංසචක්‌ඛු පන ආපාථගතමෙව පස්‌සති. ඉතරං අනාපාථගතං තිරොපබ්‌බතාදිගතම්‌පි. දිබ්‌බචක්‌ඛුස්‌ස ච අතිසුඛුමම්‌පි රූපං ගොචරො, න තාදිසං ඉතරස්‌සාති එවමෙතෙසං ආනුභාවගොචරා අසදිසා.
Visayotiādīsu ubhinnampi rūpāyatanameva visayo. Maṃsacakkhu pana āpāthagatameva passati. Itaraṃ anāpāthagataṃ tiropabbatādigatampi. Dibbacakkhussa ca atisukhumampi rūpaṃ gocaro, na tādisaṃ itarassāti evametesaṃ ānubhāvagocarā asadisā.
උපාදිණ්‌ණං හුත්‌වා අනුපාදිණ්‌ණං හොතීති පුට්‌ඨො යස්‌මා මංසචක්‌ඛු උපාදිණ්‌ණං, දිබ්‌බචක්‌ඛු අනුපාදිණ්‌ණං, න ච මංසචක්‌ඛුමෙව දිබ්‌බචක්‌ඛූති ඉච්‌ඡති, තස්‌මා පටික්‌ඛිපති. දුතියං පුට්‌ඨො යස්‌මා ‘‘මංසචක්‌ඛුස්‌ස උප්‌පාදො, මග්‌ගො දිබ්‌බස්‌ස චක්‌ඛුනො’’ති වචනං නිස්‌සාය මංසචක්‌ඛුපච්‌චයා දිබ්‌බචක්‌ඛු උප්‌පජ්‌ජති, තඤ්‌ච රූපාවචරිකානං චතුන්‌නං මහාභූතානං පසාදොති ඉච්‌ඡති, තස්‌මා පටිජානාති. කාමාවචරං හුත්‌වාති පුට්‌ඨොපි යස්‌මා න මංසචක්‌ඛුමෙව දිබ්‌බචක්‌ඛූති ඉච්‌ඡති, තස්‌මා පටික්‌ඛිපති. දුතියං පුට්‌ඨො රූපාවචරජ්‌ඣානපච්‌චයෙන උප්‌පන්‌නත්‌තා රූපාවචරං නාම ජාතන්‌ති පටිජානාති.
Upādiṇṇaṃ hutvā anupādiṇṇaṃ hotīti puṭṭho yasmā maṃsacakkhu upādiṇṇaṃ, dibbacakkhu anupādiṇṇaṃ, na ca maṃsacakkhumeva dibbacakkhūti icchati, tasmā paṭikkhipati. Dutiyaṃ puṭṭho yasmā ‘‘maṃsacakkhussa uppādo, maggo dibbassa cakkhuno’’ti vacanaṃ nissāya maṃsacakkhupaccayā dibbacakkhu uppajjati, tañca rūpāvacarikānaṃ catunnaṃ mahābhūtānaṃ pasādoti icchati, tasmā paṭijānāti. Kāmāvacaraṃ hutvāti puṭṭhopi yasmā na maṃsacakkhumeva dibbacakkhūti icchati, tasmā paṭikkhipati. Dutiyaṃ puṭṭho rūpāvacarajjhānapaccayena uppannattā rūpāvacaraṃ nāma jātanti paṭijānāti.
රූපාවචරං හුත්‌වා අරූපාවචරන්‌ති පුට්‌ඨොපි තතො පරං භාවනාය අරූපාවචරක්‌ඛණෙ රූපාවචරචිත්‌තස්‌ස අභාවා පටික්‌ඛිපති. දුතියං පුට්‌ඨො අරූපාවචරිකානං චතුන්‌නං මහාභූතානං පසාදො හුත්‌වා උප්‌පජ්‌ජතීති ලද්‌ධියා පටිජානාති. අපරියාපන්‌නභාවං පනස්‌ස න ඉච්‌ඡති, තස්‌මා පටික්‌ඛිපතියෙව.
Rūpāvacaraṃ hutvā arūpāvacaranti puṭṭhopi tato paraṃ bhāvanāya arūpāvacarakkhaṇe rūpāvacaracittassa abhāvā paṭikkhipati. Dutiyaṃ puṭṭho arūpāvacarikānaṃ catunnaṃ mahābhūtānaṃ pasādo hutvā uppajjatīti laddhiyā paṭijānāti. Apariyāpannabhāvaṃ panassa na icchati, tasmā paṭikkhipatiyeva.
374. දිබ්‌බචක්‌ඛුං ධම්‌මුපත්‌ථද්‌ධන්‌ති කාමාවචරධම්‌මෙන උපත්‌ථම්‌භිතං හුත්‌වා. පුන ධම්‌මුපත්‌ථද්‌ධන්‌ති ලොකුත්‌තරධම්‌මෙන උපත්‌ථද්‌ධං. ද්‌වෙව චක්‌ඛූනීති පුට්‌ඨො කිඤ්‌චාපි දිබ්‌බචක්‌ඛුනො ධම්‌මුපත්‌ථද්‌ධස්‌ස පඤ්‌ඤාචක්‌ඛුභාවං න ඉච්‌ඡති, පඤ්‌ඤාචක්‌ඛුස්‌ස පන අත්‌ථිතාය පටික්‌ඛිපති. පුන පුට්‌ඨො මංසචක්‌ඛු ධම්‌මුපත්‌ථද්‌ධං දිබ්‌බචක්‌ඛු හොතීති ලද්‌ධිවසෙන පටිජානාති. සෙසමෙත්‌ථ උත්‌තානත්‌ථමෙවාති.
374. Dibbacakkhuṃ dhammupatthaddhanti kāmāvacaradhammena upatthambhitaṃ hutvā. Puna dhammupatthaddhanti lokuttaradhammena upatthaddhaṃ. Dveva cakkhūnīti puṭṭho kiñcāpi dibbacakkhuno dhammupatthaddhassa paññācakkhubhāvaṃ na icchati, paññācakkhussa pana atthitāya paṭikkhipati. Puna puṭṭho maṃsacakkhu dhammupatthaddhaṃ dibbacakkhu hotīti laddhivasena paṭijānāti. Sesamettha uttānatthamevāti.
දිබ්‌බචක්‌ඛුකථාවණ්‌ණනා.
Dibbacakkhukathāvaṇṇanā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (27) 7. දිබ්‌බචක්‌ඛුකථා • (27) 7. Dibbacakkhukathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 7. දිබ්‌බචක්‌ඛුකථාවණ්‌ණනා • 7. Dibbacakkhukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 7. දිබ්‌බචක්‌ඛුකථාවණ්‌ණනා • 7. Dibbacakkhukathāvaṇṇanā
