| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
7. දිබ්‌බචක්‌ඛුකථාවණ්‌ණනා
7. Dibbacakkhukathāvaṇṇanā
373. උපත්‌ථද්‌ධන්‌ති යථා විසයානුභාවගොචරෙහි විසිට්‌ඨං හොති, තථා පච්‌චයභූතෙන කතබලාධානන්‌ති අත්‌ථො. තංමත්‌තමෙවාති පුරිමං මංසචක්‌ඛුමත්‌තමෙව ධම්‌මුපත්‌ථද්‌ධං න හොතීති අත්‌ථො. අනාපාථගතන්‌ති මංසචක්‌ඛුනා ගහෙතබ්‌බට්‌ඨානං ආපාථං නාගතං. එත්‌ථ ච විසයස්‌ස දීපකං ආනුභාවගොචරානමෙව අසදිසතං වදන්‌තො යාදිසො මංසචක්‌ඛුස්‌ස විසයොති විසයග්‌ගහණං න විසයවිසෙසදස්‌සනත්‌ථං, අථ ඛො යාදිසෙ විසයෙ ආනුභාවගොචරවිසෙසා හොන්‌ති, තාදිසස්‌ස රූපවිසයස්‌ස දස්‌සනත්‌ථන්‌ති දීපෙති, සදිසස්‌ස වා විසයස්‌ස ආනුභාවගොචරවිසෙසොව විසෙසං.
373. Upatthaddhanti yathā visayānubhāvagocarehi visiṭṭhaṃ hoti, tathā paccayabhūtena katabalādhānanti attho. Taṃmattamevāti purimaṃ maṃsacakkhumattameva dhammupatthaddhaṃ na hotīti attho. Anāpāthagatanti maṃsacakkhunā gahetabbaṭṭhānaṃ āpāthaṃ nāgataṃ. Ettha ca visayassa dīpakaṃ ānubhāvagocarānameva asadisataṃ vadanto yādiso maṃsacakkhussa visayoti visayaggahaṇaṃ na visayavisesadassanatthaṃ, atha kho yādise visaye ānubhāvagocaravisesā honti, tādisassa rūpavisayassa dassanatthanti dīpeti, sadisassa vā visayassa ānubhāvagocaravisesova visesaṃ.
න ච මංසචක්‌ඛුමෙව දිබ්‌බචක්‌ඛූති ඉච්‌ඡතීති ධම්‌මුපත්‌ථද්‌ධකාලෙ පුරිමං මංසචක්‌ඛුමෙවාති න ඉච්‌ඡතීති අධිප්‌පායො. මංසචක්‌ඛුස්‌ස උප්‌පාදො මග්‌ගොති මංසචක්‌ඛුපච්‌චයතාදස්‌සනත්‌ථමෙව වුත්‌තං, න තෙන අනුපාදින්‌නතාසාධනත්‌ථං. රූපාවචරිකානන්‌ති රූපාවචරජ්‌ඣානපච්‌චයෙන උප්‌පන්‌නානි මහාභූතානි රූපාවචරිකානීති සො ඉච්‌ඡතීති අධිප්‌පායො. එස නයො ‘‘අරූපාවචරිකාන’’න්‌ති එත්‌ථාපි. අරූපාවචරක්‌ඛණෙ රූපාවචරචිත්‌තස්‌ස අභාවා පටික්‌ඛිපතීති තස්‌මිංයෙව ඛණෙ රූපාවචරං හුත්‌වා අරූපාවචරං න ජාතන්‌ති පටික්‌ඛිපතීති අධිප්‌පායො.
Na ca maṃsacakkhumeva dibbacakkhūti icchatīti dhammupatthaddhakāle purimaṃ maṃsacakkhumevāti na icchatīti adhippāyo. Maṃsacakkhussa uppādo maggoti maṃsacakkhupaccayatādassanatthameva vuttaṃ, na tena anupādinnatāsādhanatthaṃ. Rūpāvacarikānanti rūpāvacarajjhānapaccayena uppannāni mahābhūtāni rūpāvacarikānīti so icchatīti adhippāyo. Esa nayo ‘‘arūpāvacarikāna’’nti etthāpi. Arūpāvacarakkhaṇe rūpāvacaracittassa abhāvā paṭikkhipatīti tasmiṃyeva khaṇe rūpāvacaraṃ hutvā arūpāvacaraṃ na jātanti paṭikkhipatīti adhippāyo.
374. කිඤ්‌චාපි දිබ්‌බචක්‌ඛුනො ධම්‌මුපත්‌ථද්‌ධස්‌ස පඤ්‌ඤාචක්‌ඛුභාවං න ඉච්‌ඡති, යෙන තීණි චක්‌ඛූනි ධම්‌මුපත්‌ථම්‌භෙන චක්‌ඛුන්‌තරභාවං වදතො භවෙය්‍යුන්‌ති අධිප්‌පායො.
374. Kiñcāpi dibbacakkhuno dhammupatthaddhassa paññācakkhubhāvaṃ na icchati, yena tīṇi cakkhūni dhammupatthambhena cakkhuntarabhāvaṃ vadato bhaveyyunti adhippāyo.
දිබ්‌බචක්‌ඛුකථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Dibbacakkhukathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (27) 7. දිබ්‌බචක්‌ඛුකථා • (27) 7. Dibbacakkhukathā
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්‌මපිටක (අට්‌ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 7. දිබ්‌බචක්‌ඛුකථාවණ්‌ණනා • 7. Dibbacakkhukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 7. දිබ්‌බචක්‌ඛුකථාවණ්‌ණනා • 7. Dibbacakkhukathāvaṇṇanā
