Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පටිසම්‌භිදාමග්‌ගපාළි • Paṭisambhidāmaggapāḷi

    54. දිබ්‌බචක්‌ඛුඤාණනිද්‌දෙසො

    54. Dibbacakkhuñāṇaniddeso

    106. කථං ඔභාසවසෙන නානත්‌තෙකත්‌තරූපනිමිත්‌තානං දස්‌සනට්‌ඨෙ පඤ්‌ඤා දිබ්‌බචක්‌ඛුඤාණං? ඉධ භික්‌ඛු ඡන්‌දසමාධිපධානසඞ්‌ඛාරසමන්‌නාගතං ඉද්‌ධිපාදං භාවෙති, වීරියසමාධි…පෙ.… චිත්‌තසමාධි…පෙ.… වීමංසාසමාධිපධානසඞ්‌ඛාරසමන්‌නාගතං ඉද්‌ධිපාදං භාවෙති. සො ඉමෙසු චතූසු ඉද්‌ධිපාදෙසු චිත්‌තං පරිභාවෙති පරිදමෙති, මුදුං කරොති කම්‌මනියං. සො ඉමෙසු චතූසු ඉද්‌ධිපාදෙසු චිත්‌තං පරිභාවෙත්‌වා පරිදමෙත්‌වා, මුදුං කරිත්‌වා කම්‌මනියං ආලොකසඤ්‌ඤං මනසි කරොති, දිවාසඤ්‌ඤං අධිට්‌ඨාති – ‘‘යථා දිවා තථා රත්‌තිං, යථා රත්‌තිං තථා දිවා’’. ඉති විවටෙන චෙතසා අපරියොනද්‌ධෙන සප්‌පභාසං චිත්‌තං භාවෙති. සො තථාභාවිතෙන චිත්‌තෙන පරිසුද්‌ධෙන පරියොදාතෙන සත්‌තානං චුතූපපාතඤාණාය චිත්‌තං අභිනීහරති අභිනින්‌නාමෙති. සො දිබ්‌බෙන චක්‌ඛුනා විසුද්‌ධෙන අතික්‌කන්‌තමානුසකෙන, සත්‌තෙ පස්‌සති චවමානෙ උපපජ්‌ජමානෙ හීනෙ පණීතෙ සුවණ්‌ණෙ දුබ්‌බණ්‌ණෙ සුගතෙ දුග්‌ගතෙ යථාකම්‌මූපගෙ සත්‌තෙ පජානාති – ‘‘ඉමෙ වත භොන්‌තො සත්‌තා කායදුච්‌චරිතෙන සමන්‌නාගතා, වචීදුච්‌චරිතෙන සමන්‌නාගතා, මනොදුච්‌චරිතෙන සමන්‌නාගතා, අරියානං උපවාදකා, මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිකා, මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිකම්‌මසමාදානා; තෙ කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපන්‌නා. ඉමෙ වා පන භොන්‌තො සත්‌තා කායසුචරිතෙන සමන්‌නාගතා, වචීසුචරිතෙන සමන්‌නාගතා, මනොසුචරිතෙන සමන්‌නාගතා අරියානං අනුපවාදකා, සම්‌මාදිට්‌ඨිකා සම්‌මාදිට්‌ඨිකම්‌මසමාදානා; තෙ කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපන්‌නා’’ති. ඉති දිබ්‌බෙන චක්‌ඛුනා විසුද්‌ධෙන අතික්‌කන්‌තමානුසකෙන සත්‌තෙ පස්‌සති චවමානෙ උපපජ්‌ජමානෙ හීනෙ පණීතෙ සුවණ්‌ණෙ දුබ්‌බණ්‌ණෙ, සුගතෙ දුග්‌ගතෙ යථාකම්‌මූපගෙ සත්‌තෙ පජානාති. තං ඤාතට්‌ඨෙන ඤාණං, පජානනට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤා. තෙන වුච්‌චති – ‘‘ඔභාසවසෙන නානත්‌තෙකත්‌තරූපනිමිත්‌තානං දස්‌සනට්‌ඨෙ පඤ්‌ඤා දිබ්‌බචක්‌ඛුඤාණං’’.

    106. Kathaṃ obhāsavasena nānattekattarūpanimittānaṃ dassanaṭṭhe paññā dibbacakkhuñāṇaṃ? Idha bhikkhu chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti, vīriyasamādhi…pe… cittasamādhi…pe… vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti. So imesu catūsu iddhipādesu cittaṃ paribhāveti paridameti, muduṃ karoti kammaniyaṃ. So imesu catūsu iddhipādesu cittaṃ paribhāvetvā paridametvā, muduṃ karitvā kammaniyaṃ ālokasaññaṃ manasi karoti, divāsaññaṃ adhiṭṭhāti – ‘‘yathā divā tathā rattiṃ, yathā rattiṃ tathā divā’’. Iti vivaṭena cetasā apariyonaddhena sappabhāsaṃ cittaṃ bhāveti. So tathābhāvitena cittena parisuddhena pariyodātena sattānaṃ cutūpapātañāṇāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti. So dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena, satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti – ‘‘ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā, vacīduccaritena samannāgatā, manoduccaritena samannāgatā, ariyānaṃ upavādakā, micchādiṭṭhikā, micchādiṭṭhikammasamādānā; te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā. Ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā, vacīsucaritena samannāgatā, manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā, sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā; te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā’’ti. Iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe, sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘obhāsavasena nānattekattarūpanimittānaṃ dassanaṭṭhe paññā dibbacakkhuñāṇaṃ’’.

    දිබ්‌බචක්‌ඛුඤාණනිද්‌දෙසො චතුපඤ්‌ඤාසමො.

    Dibbacakkhuñāṇaniddeso catupaññāsamo.







    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්‌දකනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / පටිසම්‌භිදාමග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / 54. දිබ්‌බචක්‌ඛුඤාණනිද්‌දෙසවණ්‌ණනා • 54. Dibbacakkhuñāṇaniddesavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact