| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
4. දීඝජාණුසුත්‌තවණ්‌ණනා
4. Dīghajāṇusuttavaṇṇanā
54. චතුත්‌ථෙ බ්‍යග්‌ඝපජ්‌ජාති ඉදමස්‌ස පවෙණි නාම වසෙන ආලපනං. තස්‌ස හි පුබ්‌බපුරිසා බ්‍යග්‌ඝපථෙ ජාතාති තස්‌මිං කුලෙ මනුස්‌සා බ්‍යග්‌ඝපජ්‌ජාති වුච්‌චන්‌ති. ඉස්‌සත්‌ථෙනාති ඉස්‌සාසකම්‌මෙන. තත්‍රුපායායාති ‘‘ඉමස්‌මිං කාලෙ ඉදං නාම කාතුං වට්‌ටතී’’ති ජානනෙ උපායභූතාය. වුද්‌ධසීලිනොති වඩ්‌ඪිතසීලා වුද්‌ධසමාචාරා. ආයන්‌ති ආගමනං. නාච්‌චොගාළ්‌හන්‌ති නාතිමහන්‌තං. නාතිහීනන්‌ති නාතිකසිරං. පරියාදායාති ගහෙත්‌වා ඛෙපෙත්‌වා. තත්‌ථ යස්‌ස වයතො දිගුණො ආයො, තස්‌ස වයො ආයං පරියාදාතුං න සක්‌කොති.
54. Catutthe byagghapajjāti idamassa paveṇi nāma vasena ālapanaṃ. Tassa hi pubbapurisā byagghapathe jātāti tasmiṃ kule manussā byagghapajjāti vuccanti. Issatthenāti issāsakammena. Tatrupāyāyāti ‘‘imasmiṃ kāle idaṃ nāma kātuṃ vaṭṭatī’’ti jānane upāyabhūtāya. Vuddhasīlinoti vaḍḍhitasīlā vuddhasamācārā. Āyanti āgamanaṃ. Nāccogāḷhanti nātimahantaṃ. Nātihīnanti nātikasiraṃ. Pariyādāyāti gahetvā khepetvā. Tattha yassa vayato diguṇo āyo, tassa vayo āyaṃ pariyādātuṃ na sakkoti.
‘‘චතුධා විභජෙ භොගෙ, පණ්‌ඩිතො ඝරමාවසං;
‘‘Catudhā vibhaje bhoge, paṇḍito gharamāvasaṃ;
එකෙන භොගෙ භුඤ්‌ජෙය්‍ය, ද්‌වීහි කම්‌මං පයොජයෙ;
Ekena bhoge bhuñjeyya, dvīhi kammaṃ payojaye;
චතුත්‌ථඤ්‌ච නිධාපෙය්‍ය, ආපදාසු භවිස්‌සතී’’ති. (දී. නි. 3.265) –
Catutthañca nidhāpeyya, āpadāsu bhavissatī’’ti. (dī. ni. 3.265) –
එවං පටිපජ්‌ජතො පන වයො ආයං පරියාදාතුං න සක්‌කොතියෙව.
Evaṃ paṭipajjato pana vayo āyaṃ pariyādātuṃ na sakkotiyeva.
උදුම්‌බරඛාදීවාති යථා උදුම්‌බරානි ඛාදිතුකාමෙන පක්‌කෙ උදුම්‌බරරුක්‌ඛෙ චාලිතෙ එකප්‌පහාරෙනෙව බහූනි ඵලානි පතන්‌ති, සො ඛාදිතබ්‌බයුත්‌තකානි ඛාදිත්‌වා ඉතරානි බහුතරානි පහාය ගච්‌ඡති, එවමෙවං යො ආයතො වයං බහුතරං කත්‌වා විප්‌පකිරන්‌තො භොගෙ පරිභුඤ්‌ජති, සො ‘‘උදුම්‌බරඛාදිකංවායං කුලපුත්‌තො භොගෙ ඛාදතී’’ති වුච්‌චති. අජෙට්‌ඨමරණන්‌ති අනායකමරණං . සමං ජීවිකං කප්‌පෙතීති සම්‌මා ජීවිකං කප්‌පෙති. සමජීවිතාති සමජීවිතාය ජීවිතා. අපායමුඛානීති විනාසස්‌ස ඨානානි.
Udumbarakhādīvāti yathā udumbarāni khāditukāmena pakke udumbararukkhe cālite ekappahāreneva bahūni phalāni patanti, so khāditabbayuttakāni khāditvā itarāni bahutarāni pahāya gacchati, evamevaṃ yo āyato vayaṃ bahutaraṃ katvā vippakiranto bhoge paribhuñjati, so ‘‘udumbarakhādikaṃvāyaṃ kulaputto bhoge khādatī’’ti vuccati. Ajeṭṭhamaraṇanti anāyakamaraṇaṃ . Samaṃ jīvikaṃ kappetīti sammā jīvikaṃ kappeti. Samajīvitāti samajīvitāya jīvitā. Apāyamukhānīti vināsassa ṭhānāni.
උට්‌ඨාතා කම්‌මධෙය්‍යෙසූති කම්‌මකරණට්‌ඨානෙසු උට්‌ඨානවීරියසම්‌පන්‌නො. විධානවාති විදහනසම්‌පන්‌නො. සොත්‌ථානං සම්‌පරායිකන්‌ති සොත්‌ථිභූතං සම්‌පරායිකං. සච්‌චනාමෙනාති බුද්‌ධත්‌තායෙව බුද්‌ධොති එවං අවිතථනාමෙන. චාගො පුඤ්‌ඤං පවඩ්‌ඪතීති චාගො ච සෙසපුඤ්‌ඤඤ්‌ච පවඩ්‌ඪති. ඉමස්‌මිං සුත්‌තෙ සද්‌ධාදයො මිස්‌සකා කථිතා. පඤ්‌චමං උත්‌තානමෙව.
Uṭṭhātā kammadheyyesūti kammakaraṇaṭṭhānesu uṭṭhānavīriyasampanno. Vidhānavāti vidahanasampanno. Sotthānaṃ samparāyikanti sotthibhūtaṃ samparāyikaṃ. Saccanāmenāti buddhattāyeva buddhoti evaṃ avitathanāmena. Cāgo puññaṃ pavaḍḍhatīti cāgo ca sesapuññañca pavaḍḍhati. Imasmiṃ sutte saddhādayo missakā kathitā. Pañcamaṃ uttānameva.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 4. දීඝජාණුසුත්‌තං • 4. Dīghajāṇusuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 4-5. දීඝජාණුසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 4-5. Dīghajāṇusuttādivaṇṇanā
