| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya |
၄. ဒီဃနခသုတ္တံ
4. Dīghanakhasuttaṃ
၂၀၁. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဂိဇ္ဈကူဋေ ပဗ္ဗတေ သူကရခတာယံ။ အထ ခော ဒီဃနခော ပရိဗ္ဗာဇကော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတ္ဝာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခော ဒီဃနခော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဟဉ္ဟိ, ဘော ဂောတမ, ဧဝံဝာဒီ ဧဝံဒိဋ္ဌိ – ‘သဗ္ဗံ မေ နက္ခမတီ’’’တိ။ ‘‘ယာပိ ခော တေ ဧသာ, အဂ္ဂိဝေသ္သန, ဒိဋ္ဌိ – ‘သဗ္ဗံ မေ နက္ခမတီ’တိ, ဧသာပိ တေ ဒိဋ္ဌိ နက္ခမတီ’’တိ? ‘‘ဧသာ စေ 1 မေ, ဘော ဂောတမ, ဒိဋ္ဌိ ခမေယ္ယ, တံပသ္သ တာဒိသမေဝ, တံပသ္သ တာဒိသမေဝာ’’တိ။ ‘‘အတော ခော တေ, အဂ္ဂိဝေသ္သန, ဗဟူ ဟိ ဗဟုတရာ လောကသ္မိံ ယေ ဧဝမာဟံသု – ‘တံပသ္သ တာဒိသမေဝ, တံပသ္သ တာဒိသမေဝာ’တိ။ တေ တဉ္စေဝ ဒိဋ္ဌိံ နပ္ပဇဟန္တိ အညဉ္စ ဒိဋ္ဌိံ ဥပာဒိယန္တိ။ အတော ခော တေ, အဂ္ဂိဝေသ္သန, တနူ ဟိ တနုတရာ လောကသ္မိံ ယေ ဧဝမာဟံသု – ‘တံပသ္သ တာဒိသမေဝ, တံပသ္သ တာဒိသမေဝာ’တိ။ တေ တဉ္စေဝ ဒိဋ္ဌိံ ပဇဟန္တိ အညဉ္စ ဒိဋ္ဌိံ န ဥပာဒိယန္တိ။ သန္တဂ္ဂိဝေသ္သန, ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဧဝံဝာဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘သဗ္ဗံ မေ ခမတီ’တိ; သန္တဂ္ဂိဝေသ္သန, ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဧဝံဝာဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘သဗ္ဗံ မေ နက္ခမတီ’တိ; သန္တဂ္ဂိဝေသ္သန , ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဧဝံဝာဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘ဧကစ္စံ မေ ခမတိ, ဧကစ္စံ မေ နက္ခမတီ’တိ။ တတ္ရဂ္ဂိဝေသ္သန, ယေ တေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဧဝံဝာဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘သဗ္ဗံ မေ ခမတီ’တိ တေသမယံ ဒိဋ္ဌိ သာရာဂာယ သန္တိကေ, သညောဂာယ သန္တိကေ, အဘိနန္ဒနာယ သန္တိကေ အဇ္ဈောသာနာယ သန္တိကေ ဥပာဒာနာယ သန္တိကေ; တတ္ရဂ္ဂိဝေသ္သန ယေ တေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဧဝံဝာဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘သဗ္ဗံ မေ နက္ခမတီ’တိ တေသမယံ ဒိဋ္ဌိ အသာရာဂာယ သန္တိကေ, အသညောဂာယ သန္တိကေ, အနဘိနန္ဒနာယ သန္တိကေ, အနဇ္ဈောသာနာယ သန္တိကေ, အနုပာဒာနာယ သန္တိကေ’’တိ။
201. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati gijjhakūṭe pabbate sūkarakhatāyaṃ. Atha kho dīghanakho paribbājako yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho dīghanakho paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahañhi, bho gotama, evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – ‘sabbaṃ me nakkhamatī’’’ti. ‘‘Yāpi kho te esā, aggivessana, diṭṭhi – ‘sabbaṃ me nakkhamatī’ti, esāpi te diṭṭhi nakkhamatī’’ti? ‘‘Esā ce 2 me, bho gotama, diṭṭhi khameyya, taṃpassa tādisameva, taṃpassa tādisamevā’’ti. ‘‘Ato kho te, aggivessana, bahū hi bahutarā lokasmiṃ ye evamāhaṃsu – ‘taṃpassa tādisameva, taṃpassa tādisamevā’ti. Te tañceva diṭṭhiṃ nappajahanti aññañca diṭṭhiṃ upādiyanti. Ato kho te, aggivessana, tanū hi tanutarā lokasmiṃ ye evamāhaṃsu – ‘taṃpassa tādisameva, taṃpassa tādisamevā’ti. Te tañceva diṭṭhiṃ pajahanti aññañca diṭṭhiṃ na upādiyanti. Santaggivessana, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘sabbaṃ me khamatī’ti; santaggivessana, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘sabbaṃ me nakkhamatī’ti; santaggivessana , eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘ekaccaṃ me khamati, ekaccaṃ me nakkhamatī’ti. Tatraggivessana, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘sabbaṃ me khamatī’ti tesamayaṃ diṭṭhi sārāgāya santike, saññogāya santike, abhinandanāya santike ajjhosānāya santike upādānāya santike; tatraggivessana ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘sabbaṃ me nakkhamatī’ti tesamayaṃ diṭṭhi asārāgāya santike, asaññogāya santike, anabhinandanāya santike, anajjhosānāya santike, anupādānāya santike’’ti.
၂၀၂. ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဒီဃနခော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဥက္ကံသေတိ 3 မေ ဘဝံ ဂောတမော ဒိဋ္ဌိဂတံ, သမုက္ကံသေတိ 4 မေ ဘဝံ ဂောတမော ဒိဋ္ဌိဂတ’’န္တိ။ ‘‘တတ္ရဂ္ဂိဝေသ္သန, ယေ တေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဧဝံဝာဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘ဧကစ္စံ မေ ခမတိ, ဧကစ္စံ မေ နက္ခမတီ’တိ။ ယာ ဟိ တေသံ ခမတိ သာယံ ဒိဋ္ဌိ သာရာဂာယ သန္တိကေ, သညောဂာယ သန္တိကေ, အဘိနန္ဒနာယ သန္တိကေ, အဇ္ဈောသာနာယ သန္တိကေ, ဥပာဒာနာယ သန္တိကေ; ယာ ဟိ တေသံ နက္ခမတိ သာယံ ဒိဋ္ဌိ အသာရာဂာယ သန္တိကေ, အသညောဂာယ သန္တိကေ, အနဘိနန္ဒနာယ သန္တိကေ, အနဇ္ဈောသာနာယ သန္တိကေ, အနုပာဒာနာယ သန္တိကေ။ တတ္ရဂ္ဂိဝေသ္သန, ယေ တေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဧဝံဝာဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘သဗ္ဗံ မေ ခမတီ’တိ တတ္ထ ဝိညူ ပုရိသော ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘ယာ ခော မေ အယံ ဒိဋ္ဌိ – သဗ္ဗံ မေ ခမတီတိ, ဣမဉ္စေ အဟံ ဒိဋ္ဌိံ ထာမသာ ပရာမာသာ အဘိနိဝိသ္သ ဝောဟရေယ္ယံ – ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန္တိ; ဒ္ဝီဟိ မေ အသ္သ ဝိဂ္ဂဟော – ယော စာယံ သမဏော ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏော ဝာ ဧဝံဝာဒီ ဧဝံဒိဋ္ဌိ – သဗ္ဗံ မေ နက္ခမတီတိ, ယော စာယံ သမဏော ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏော ဝာ ဧဝံဝာဒီ ဧဝံဒိဋ္ဌိ – ဧကစ္စံ မေ ခမတိ, ဧကစ္စံ မေ နက္ခမတီတိ – ဣမေဟိ အသ္သ ဒ္ဝီဟိ ဝိဂ္ဂဟော။ ဣတိ ဝိဂ္ဂဟေ သတိ ဝိဝာဒော, ဝိဝာဒေ သတိ ဝိဃာတော, ဝိဃာတေ သတိ ဝိဟေသာ’။ ဣတိ သော ဝိဂ္ဂဟဉ္စ ဝိဝာဒဉ္စ ဝိဃာတဉ္စ ဝိဟေသဉ္စ အတ္တနိ သမ္ပသ္သမာနော တဉ္စေဝ ဒိဋ္ဌိံ ပဇဟတိ အညဉ္စ ဒိဋ္ဌိံ န ဥပာဒိယတိ။ ဧဝမေတာသံ ဒိဋ္ဌီနံ ပဟာနံ ဟောတိ, ဧဝမေတာသံ ဒိဋ္ဌီနံ ပဋိနိသ္သဂ္ဂော ဟောတိ။
202. Evaṃ vutte, dīghanakho paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ukkaṃseti 5 me bhavaṃ gotamo diṭṭhigataṃ, samukkaṃseti 6 me bhavaṃ gotamo diṭṭhigata’’nti. ‘‘Tatraggivessana, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘ekaccaṃ me khamati, ekaccaṃ me nakkhamatī’ti. Yā hi tesaṃ khamati sāyaṃ diṭṭhi sārāgāya santike, saññogāya santike, abhinandanāya santike, ajjhosānāya santike, upādānāya santike; yā hi tesaṃ nakkhamati sāyaṃ diṭṭhi asārāgāya santike, asaññogāya santike, anabhinandanāya santike, anajjhosānāya santike, anupādānāya santike. Tatraggivessana, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘sabbaṃ me khamatī’ti tattha viññū puriso iti paṭisañcikkhati – ‘yā kho me ayaṃ diṭṭhi – sabbaṃ me khamatīti, imañce ahaṃ diṭṭhiṃ thāmasā parāmāsā abhinivissa vohareyyaṃ – idameva saccaṃ moghamaññanti; dvīhi me assa viggaho – yo cāyaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – sabbaṃ me nakkhamatīti, yo cāyaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – ekaccaṃ me khamati, ekaccaṃ me nakkhamatīti – imehi assa dvīhi viggaho. Iti viggahe sati vivādo, vivāde sati vighāto, vighāte sati vihesā’. Iti so viggahañca vivādañca vighātañca vihesañca attani sampassamāno tañceva diṭṭhiṃ pajahati aññañca diṭṭhiṃ na upādiyati. Evametāsaṃ diṭṭhīnaṃ pahānaṃ hoti, evametāsaṃ diṭṭhīnaṃ paṭinissaggo hoti.
၂၀၃. ‘‘တတ္ရဂ္ဂိဝေသ္သန, ယေ တေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဧဝံဝာဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘သဗ္ဗံ မေ နက္ခမတီ’တိ တတ္ထ ဝိညူ ပုရိသော ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘ယာ ခော မေ အယံ ဒိဋ္ဌိ – သဗ္ဗံ မေ နက္ခမတီ’တိ, ဣမဉ္စေ အဟံ ဒိဋ္ဌိံ ထာမသာ ပရာမာသာ အဘိနိဝိသ္သ ဝောဟရေယ္ယံ – ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန္တိ; ဒ္ဝီဟိ မေ အသ္သ ဝိဂ္ဂဟော – ယော စာယံ သမဏော ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏော ဝာ ဧဝံဝာဒီ ဧဝံဒိဋ္ဌိ – သဗ္ဗံ မေ ခမတီတိ, ယော စာယံ သမဏော ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏော ဝာ ဧဝံဝာဒီ ဧဝံဒိဋ္ဌိ – ဧကစ္စံ မေ ခမတိ ဧကစ္စံ မေ နက္ခမတီတိ – ဣမေဟိ အသ္သ ဒ္ဝီဟိ ဝိဂ္ဂဟော။ ဣတိ ဝိဂ္ဂဟေ သတိ ဝိဝာဒော, ဝိဝာဒေ သတိ ဝိဃာတော, ဝိဃာတေ သတိ ဝိဟေသာ’။ ဣတိ သော ဝိဂ္ဂဟဉ္စ ဝိဝာဒဉ္စ ဝိဃာတဉ္စ ဝိဟေသဉ္စ အတ္တနိ သမ္ပသ္သမာနော တဉ္စေဝ ဒိဋ္ဌိံ ပဇဟတိ အညဉ္စ ဒိဋ္ဌိံ န ဥပာဒိယတိ။ ဧဝမေတာသံ ဒိဋ္ဌီနံ ပဟာနံ ဟောတိ, ဧဝမေတာသံ ဒိဋ္ဌီနံ ပဋိနိသ္သဂ္ဂော ဟောတိ။
203. ‘‘Tatraggivessana, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘sabbaṃ me nakkhamatī’ti tattha viññū puriso iti paṭisañcikkhati – ‘yā kho me ayaṃ diṭṭhi – sabbaṃ me nakkhamatī’ti, imañce ahaṃ diṭṭhiṃ thāmasā parāmāsā abhinivissa vohareyyaṃ – idameva saccaṃ moghamaññanti; dvīhi me assa viggaho – yo cāyaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – sabbaṃ me khamatīti, yo cāyaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – ekaccaṃ me khamati ekaccaṃ me nakkhamatīti – imehi assa dvīhi viggaho. Iti viggahe sati vivādo, vivāde sati vighāto, vighāte sati vihesā’. Iti so viggahañca vivādañca vighātañca vihesañca attani sampassamāno tañceva diṭṭhiṃ pajahati aññañca diṭṭhiṃ na upādiyati. Evametāsaṃ diṭṭhīnaṃ pahānaṃ hoti, evametāsaṃ diṭṭhīnaṃ paṭinissaggo hoti.
၂၀၄. ‘‘တတ္ရဂ္ဂိဝေသ္သန, ယေ တေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဧဝံဝာဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘ဧကစ္စံ မေ ခမတိ, ဧကစ္စံ မေ နက္ခမတီ’တိ တတ္ထ ဝိညူ ပုရိသော ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘ယာ ခော မေ အယံ ဒိဋ္ဌိ – ဧကစ္စံ မေ ခမတိ, ဧကစ္စံ မေ နက္ခမတီတိ, ဣမဉ္စေ အဟံ ဒိဋ္ဌိံ ထာမသာ ပရာမာသာ အဘိနိဝိသ္သ ဝောဟရေယ္ယံ – ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန္တိ; ဒ္ဝီဟိ မေ အသ္သ ဝိဂ္ဂဟော – ယော စာယံ သမဏော ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏော ဝာ ဧဝံဝာဒီ ဧဝံဒိဋ္ဌိ – သဗ္ဗံ မေ ခမတီတိ, ယော စာယံ သမဏော ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏော ဝာ ဧဝံဝာဒီ ဧဝံဒိဋ္ဌိ – သဗ္ဗံ မေ နက္ခမတီတိ – ဣမေဟိ အသ္သ ဒ္ဝီဟိ ဝိဂ္ဂဟော။ ဣတိ ဝိဂ္ဂဟေ သတိ ဝိဝာဒော, ဝိဝာဒေ သတိ ဝိဃာတော, ဝိဃာတေ သတိ ဝိဟေသာ’။ ဣတိ သော ဝိဂ္ဂဟဉ္စ ဝိဝာဒဉ္စ ဝိဃာတဉ္စ ဝိဟေသဉ္စ အတ္တနိ သမ္ပသ္သမာနော တဉ္စေဝ ဒိဋ္ဌိံ ပဇဟတိ အညဉ္စ ဒိဋ္ဌိံ န ဥပာဒိယတိ။ ဧဝမေတာသံ ဒိဋ္ဌီနံ ပဟာနံ ဟောတိ, ဧဝမေတာသံ ဒိဋ္ဌီနံ ပဋိနိသ္သဂ္ဂော ဟောတိ။
204. ‘‘Tatraggivessana, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘ekaccaṃ me khamati, ekaccaṃ me nakkhamatī’ti tattha viññū puriso iti paṭisañcikkhati – ‘yā kho me ayaṃ diṭṭhi – ekaccaṃ me khamati, ekaccaṃ me nakkhamatīti, imañce ahaṃ diṭṭhiṃ thāmasā parāmāsā abhinivissa vohareyyaṃ – idameva saccaṃ moghamaññanti; dvīhi me assa viggaho – yo cāyaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – sabbaṃ me khamatīti, yo cāyaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – sabbaṃ me nakkhamatīti – imehi assa dvīhi viggaho. Iti viggahe sati vivādo, vivāde sati vighāto, vighāte sati vihesā’. Iti so viggahañca vivādañca vighātañca vihesañca attani sampassamāno tañceva diṭṭhiṃ pajahati aññañca diṭṭhiṃ na upādiyati. Evametāsaṃ diṭṭhīnaṃ pahānaṃ hoti, evametāsaṃ diṭṭhīnaṃ paṭinissaggo hoti.
၂၀၅. ‘‘အယံ ခော ပနဂ္ဂိဝေသ္သန, ကာယော ရူပီ စာတုမဟာဘူတိကော 7 မာတာပေတ္တိကသမ္ဘဝော ဩဒနကုမ္မာသုပစယော အနိစ္စုစ္ဆာဒနပရိမဒ္ဒနဘေဒနဝိဒ္ဓံသနဓမ္မော, အနိစ္စတော ဒုက္ခတော ရောဂတော ဂဏ္ဍတော သလ္လတော အဃတော အာဗာဓတော ပရတော ပလောကတော သုညတော အနတ္တတော သမနုပသ္သိတဗ္ဗော ။ တသ္သိမံ ကာယံ အနိစ္စတော ဒုက္ခတော ရောဂတော ဂဏ္ဍတော သလ္လတော အဃတော အာဗာဓတော ပရတော ပလောကတော သုညတော အနတ္တတော သမနုပသ္သတော ယော ကာယသ္မိံ ကာယဆန္ဒော ကာယသ္နေဟော ကာယန္ဝယတာ သာ ပဟီယတိ။
205. ‘‘Ayaṃ kho panaggivessana, kāyo rūpī cātumahābhūtiko 8 mātāpettikasambhavo odanakummāsupacayo aniccucchādanaparimaddanabhedanaviddhaṃsanadhammo, aniccato dukkhato rogato gaṇḍato sallato aghato ābādhato parato palokato suññato anattato samanupassitabbo . Tassimaṃ kāyaṃ aniccato dukkhato rogato gaṇḍato sallato aghato ābādhato parato palokato suññato anattato samanupassato yo kāyasmiṃ kāyachando kāyasneho kāyanvayatā sā pahīyati.
‘‘တိသ္သော ခော ဣမာ, အဂ္ဂိဝေသ္သန, ဝေဒနာ – သုခာ ဝေဒနာ, ဒုက္ခာ ဝေဒနာ, အဒုက္ခမသုခာ ဝေဒနာ။ ယသ္မိံ, အဂ္ဂိဝေသ္သန, သမယေ သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ , နေဝ တသ္မိံ သမယေ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ, န အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ; သုခံယေဝ တသ္မိံ သမယေ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ။ ယသ္မိံ, အဂ္ဂိဝေသ္သန, သမယေ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ, နေဝ တသ္မိံ သမယေ သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ, န အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ; ဒုက္ခံယေဝ တသ္မိံ သမယေ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ။ ယသ္မိံ, အဂ္ဂိဝေသ္သန, သမယေ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ, နေဝ တသ္မိံ သမယေ သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ, န ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ; အဒုက္ခမသုခံယေဝ တသ္မိံ သမယေ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ။ သုခာပိ ခော, အဂ္ဂိဝေသ္သန, ဝေဒနာ အနိစ္စာ သင္ခတာ ပဋိစ္စသမုပ္ပန္နာ ခယဓမ္မာ ဝယဓမ္မာ ဝိရာဂဓမ္မာ နိရောဓဓမ္မာ; ဒုက္ခာပိ ခော, အဂ္ဂိဝေသ္သန, ဝေဒနာ အနိစ္စာ သင္ခတာ ပဋိစ္စသမုပ္ပန္နာ ခယဓမ္မာ ဝယဓမ္မာ ဝိရာဂဓမ္မာ နိရောဓဓမ္မာ; အဒုက္ခမသုခာပိ ခော, အဂ္ဂိဝေသ္သန, ဝေဒနာ အနိစ္စာ သင္ခတာ ပဋိစ္စသမုပ္ပန္နာ ခယဓမ္မာ ဝယဓမ္မာ ဝိရာဂဓမ္မာ နိရောဓဓမ္မာ။ ဧဝံ ပသ္သံ, အဂ္ဂိဝေသ္သန, သုတဝာ အရိယသာဝကော သုခာယပိ ဝေဒနာယ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ဒုက္ခာယပိ ဝေဒနာယ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, အဒုက္ခမသုခာယပိ ဝေဒနာယ နိဗ္ဗိန္ဒတိ ; နိဗ္ဗိန္ဒံ ဝိရဇ္ဇတိ, ဝိရာဂာ ဝိမုစ္စတိ။ ဝိမုတ္တသ္မိံ, ဝိမုတ္တမိတိ ဉာဏံ ဟောတိ။ ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ ပဇာနာတိ။ ဧံ ဝိမုတ္တစိတ္တော ခော, အဂ္ဂိဝေသ္သန, ဘိက္ခု န ကေနစိ သံဝဒတိ, န ကေနစိ ဝိဝဒတိ, ယဉ္စ လောကေ ဝုတ္တံ တေန ဝောဟရတိ, အပရာမသ’’န္တိ။
‘‘Tisso kho imā, aggivessana, vedanā – sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā. Yasmiṃ, aggivessana, samaye sukhaṃ vedanaṃ vedeti , neva tasmiṃ samaye dukkhaṃ vedanaṃ vedeti, na adukkhamasukhaṃ vedanaṃ vedeti; sukhaṃyeva tasmiṃ samaye vedanaṃ vedeti. Yasmiṃ, aggivessana, samaye dukkhaṃ vedanaṃ vedeti, neva tasmiṃ samaye sukhaṃ vedanaṃ vedeti, na adukkhamasukhaṃ vedanaṃ vedeti; dukkhaṃyeva tasmiṃ samaye vedanaṃ vedeti. Yasmiṃ, aggivessana, samaye adukkhamasukhaṃ vedanaṃ vedeti, neva tasmiṃ samaye sukhaṃ vedanaṃ vedeti, na dukkhaṃ vedanaṃ vedeti; adukkhamasukhaṃyeva tasmiṃ samaye vedanaṃ vedeti. Sukhāpi kho, aggivessana, vedanā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā khayadhammā vayadhammā virāgadhammā nirodhadhammā; dukkhāpi kho, aggivessana, vedanā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā khayadhammā vayadhammā virāgadhammā nirodhadhammā; adukkhamasukhāpi kho, aggivessana, vedanā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā khayadhammā vayadhammā virāgadhammā nirodhadhammā. Evaṃ passaṃ, aggivessana, sutavā ariyasāvako sukhāyapi vedanāya nibbindati, dukkhāyapi vedanāya nibbindati, adukkhamasukhāyapi vedanāya nibbindati ; nibbindaṃ virajjati, virāgā vimuccati. Vimuttasmiṃ, vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti. Eṃ vimuttacitto kho, aggivessana, bhikkhu na kenaci saṃvadati, na kenaci vivadati, yañca loke vuttaṃ tena voharati, aparāmasa’’nti.
၂၀၆. တေန ခော ပန သမယေန အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဘဂဝတော ပိဋ္ဌိတော ဌိတော ဟောတိ ဘဂဝန္တံ ဗီဇယမာနော 9။ အထ ခော အာယသ္မတော သာရိပုတ္တသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘တေသံ တေသံ ကိရ နော ဘဂဝာ ဓမ္မာနံ အဘိညာ ပဟာနမာဟ, တေသံ တေသံ ကိရ နော သုဂတော ဓမ္မာနံ အဘိညာ ပဋိနိသ္သဂ္ဂမာဟာ’’တိ။ ဣတိ ဟိဒံ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တသ္သ ပဋိသဉ္စိက္ခတော အနုပာဒာယ အာသဝေဟိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စိ။ ဒီဃနခသ္သ ပန ပရိဗ္ဗာဇကသ္သ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပာဒိ – ‘‘ယံ ကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မ’’န္တိ။ အထ ခော ဒီဃနခော ပရိဗ္ဗာဇကော ဒိဋ္ဌဓမ္မော ပတ္တဓမ္မော ဝိဒိတဓမ္မော ပရိယောဂာဠ္ဟဓမ္မော တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ဝိဂတကထံကထော ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တော အပရပ္ပစ္စယော သတ္ထုသာသနေ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂောတမ, အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂောတမ! သေယ္ယထာပိ, ဘော ဂောတမ, နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဝာ ဥက္ကုဇ္ဇေယ္ယ, ပဋိစ္ဆန္နံ ဝာ ဝိဝရေယ္ယ, မူဠ္ဟသ္သ ဝာ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယ္ယ, အန္ဓကာရေ ဝာ တေလပဇ္ဇောတံ ဓာရေယ္ယ – စက္ခုမန္တော ရူပာနိ ဒက္ခန္တီတိ – ဧဝမေဝ ခော ဘောတာ ဂောတမေန အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော။ ဧသာဟံ ဘဝန္တံ ဂောတမံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ ဓမ္မဉ္စ ဘိက္ခုသင္ဃဉ္စ။ ဥပာသကံ မံ ဘဝံ ဂောတမော ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပာဏုပေတံ သရဏံ ဂတ’’န္တိ။
206. Tena kho pana samayena āyasmā sāriputto bhagavato piṭṭhito ṭhito hoti bhagavantaṃ bījayamāno 10. Atha kho āyasmato sāriputtassa etadahosi – ‘‘tesaṃ tesaṃ kira no bhagavā dhammānaṃ abhiññā pahānamāha, tesaṃ tesaṃ kira no sugato dhammānaṃ abhiññā paṭinissaggamāhā’’ti. Iti hidaṃ āyasmato sāriputtassa paṭisañcikkhato anupādāya āsavehi cittaṃ vimucci. Dīghanakhassa pana paribbājakassa virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – ‘‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti. Atha kho dīghanakho paribbājako diṭṭhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogāḷhadhammo tiṇṇavicikiccho vigatakathaṃkatho vesārajjappatto aparappaccayo satthusāsane bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama! Seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – cakkhumanto rūpāni dakkhantīti – evameva kho bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.
ဒီဃနခသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ စတုတ္ထံ။
Dīghanakhasuttaṃ niṭṭhitaṃ catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၄. ဒီဃနခသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 4. Dīghanakhasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၄. ဒီဃနခသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 4. Dīghanakhasuttavaṇṇanā
