| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi |
೨೭೨. ದೀಘಾವುವತ್ಥು
272. Dīghāvuvatthu
೪೫೮. ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಭೂತಪುಬ್ಬಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬಾರಾಣಸಿಯಂ 1 ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ನಾಮ ಕಾಸಿರಾಜಾ ಅಹೋಸಿ ಅಡ್ಢೋ ಮಹದ್ಧನೋ ಮಹಾಭೋಗೋ ಮಹಬ್ಬಲೋ ಮಹಾವಾಹನೋ ಮಹಾವಿಜಿತೋ ಪರಿಪುಣ್ಣಕೋಸಕೋಟ್ಠಾಗಾರೋ। ದೀಘೀತಿ ನಾಮ ಕೋಸಲರಾಜಾ ಅಹೋಸಿ ದಲಿದ್ದೋ ಅಪ್ಪಧನೋ ಅಪ್ಪಭೋಗೋ ಅಪ್ಪಬಲೋ ಅಪ್ಪವಾಹನೋ ಅಪ್ಪವಿಜಿತೋ ಅಪರಿಪುಣ್ಣಕೋಸಕೋಟ್ಠಾಗಾರೋ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಂ ಸೇನಂ ಸನ್ನಯ್ಹಿತ್ವಾ ದೀಘೀತಿಂ ಕೋಸಲರಾಜಾನಂ ಅಬ್ಭುಯ್ಯಾಸಿ। ಅಸ್ಸೋಸಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘೀತಿ ಕೋಸಲರಾಜಾ – ‘‘ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಿರ ಕಾಸಿರಾಜಾ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಂ ಸೇನಂ ಸನ್ನಯ್ಹಿತ್ವಾ ಮಮಂ ಅಬ್ಭುಯ್ಯಾತೋ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘೀತಿಸ್ಸ ಕೋಸಲರಞ್ಞೋ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಖೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ಅಡ್ಢೋ ಮಹದ್ಧನೋ ಮಹಾಭೋಗೋ ಮಹಬ್ಬಲೋ ಮಹಾವಾಹನೋ ಮಹಾವಿಜಿತೋ ಪರಿಪುಣ್ಣಕೋಸಕೋಟ್ಠಾಗಾರೋ, ಅಹಂ ಪನಮ್ಹಿ ದಲಿದ್ದೋ ಅಪ್ಪಧನೋ ಅಪ್ಪಭೋಗೋ ಅಪ್ಪಬಲೋ ಅಪ್ಪವಾಹನೋ ಅಪ್ಪವಿಜಿತೋ ಅಪರಿಪುಣ್ಣಕೋಸಕೋಟ್ಠಾಗಾರೋ, ನಾಹಂ ಪಟಿಬಲೋ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೇನ ಕಾಸಿರಞ್ಞಾ ಏಕಸಙ್ಘಾತಮ್ಪಿ ಸಹಿತುಂ। ಯಂನೂನಾಹಂ ಪಟಿಕಚ್ಚೇವ ನಗರಮ್ಹಾ ನಿಪ್ಪತೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ।
458. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhūtapubbaṃ, bhikkhave, bārāṇasiyaṃ 2 brahmadatto nāma kāsirājā ahosi aḍḍho mahaddhano mahābhogo mahabbalo mahāvāhano mahāvijito paripuṇṇakosakoṭṭhāgāro. Dīghīti nāma kosalarājā ahosi daliddo appadhano appabhogo appabalo appavāhano appavijito aparipuṇṇakosakoṭṭhāgāro. Atha kho, bhikkhave, brahmadatto kāsirājā caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā dīghītiṃ kosalarājānaṃ abbhuyyāsi. Assosi kho, bhikkhave, dīghīti kosalarājā – ‘‘brahmadatto kira kāsirājā caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā mamaṃ abbhuyyāto’’ti. Atha kho, bhikkhave, dīghītissa kosalarañño etadahosi – ‘‘brahmadatto kho kāsirājā aḍḍho mahaddhano mahābhogo mahabbalo mahāvāhano mahāvijito paripuṇṇakosakoṭṭhāgāro, ahaṃ panamhi daliddo appadhano appabhogo appabalo appavāhano appavijito aparipuṇṇakosakoṭṭhāgāro, nāhaṃ paṭibalo brahmadattena kāsiraññā ekasaṅghātampi sahituṃ. Yaṃnūnāhaṃ paṭikacceva nagaramhā nippateyya’’nti.
ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘೀತಿ ಕೋಸಲರಾಜಾ ಮಹೇಸಿಂ ಆದಾಯ ಪಟಿಕಚ್ಚೇವ ನಗರಮ್ಹಾ ನಿಪ್ಪತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ದೀಘೀತಿಸ್ಸ ಕೋಸಲರಞ್ಞೋ ಬಲಞ್ಚ ವಾಹನಞ್ಚ ಜನಪದಞ್ಚ ಕೋಸಞ್ಚ ಕೋಟ್ಠಾಗಾರಞ್ಚ ಅಭಿವಿಜಿಯ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘೀತಿ ಕೋಸಲರಾಜಾ ಸಪಜಾಪತಿಕೋ ಯೇನ ವಾರಾಣಸೀ ತೇನ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಯೇನ ಬಾರಾಣಸೀ ತದವಸರಿ। ತತ್ರ ಸುದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘೀತಿ ಕೋಸಲರಾಜಾ ಸಪಜಾಪತಿಕೋ ಬಾರಾಣಸಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ಪಚ್ಚನ್ತಿಮೇ ಓಕಾಸೇ ಕುಮ್ಭಕಾರನಿವೇಸನೇ ಅಞ್ಞಾತಕವೇಸೇನ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಚ್ಛನ್ನೇನ ಪಟಿವಸತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘೀತಿಸ್ಸ ಕೋಸಲರಞ್ಞೋ ಮಹೇಸೀ ನಚಿರಸ್ಸೇವ ಗಬ್ಭಿನೀ ಅಹೋಸಿ। ತಸ್ಸಾ ಏವರೂಪೋ ದೋಹಳೋ ಉಪ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ – ‘‘ಇಚ್ಛತಿ ಸೂರಿಯಸ್ಸ ಉಗ್ಗಮನಕಾಲೇ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಂ ಸೇನಂ ಸನ್ನದ್ಧಂ ವಮ್ಮಿಕಂ ಸುಭೂಮೇ ಠಿತಂ ಪಸ್ಸಿತುಂ , ಖಗ್ಗಾನಞ್ಚ ಧೋವನಂ ಪಾತುಂ’’। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘೀತಿಸ್ಸ ಕೋಸಲರಞ್ಞೋ ಮಹೇಸೀ ದೀಘೀತಿಂ ಕೋಸಲರಾಜಾನಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಗಬ್ಭಿನೀಮ್ಹಿ, ದೇವ। ತಸ್ಸಾ ಮೇ ಏವರೂಪೋ ದೋಹಳೋ ಉಪ್ಪನ್ನೋ – ಇಚ್ಛಾಮಿ ಸೂರಿಯಸ್ಸ ಉಗ್ಗಮನಕಾಲೇ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಂ ಸೇನಂ ಸನ್ನದ್ಧಂ ವಮ್ಮಿಕಂ 3 ಸುಭೂಮೇ ಠಿತಂ ಪಸ್ಸಿತುಂ, ಖಗ್ಗಾನಞ್ಚ ಧೋವನಂ ಪಾತು’’ನ್ತಿ। ‘‘ಕುತೋ, ದೇವಿ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ದುಗ್ಗತಾನಂ ಚತುರಙ್ಗಿನೀ ಸೇನಾ ಸನ್ನದ್ಧಾ ವಮ್ಮಿಕಾ ಸುಭೂಮೇ ಠಿತಾ, ಖಗ್ಗಾನಞ್ಚ ಧೋವನಂ ಪಾತು’’ನ್ತಿ 4 ‘‘ಸಚಾಹಂ, ದೇವ, ನ ಲಭಿಸ್ಸಾಮಿ, ಮರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ।
Atha kho, bhikkhave, dīghīti kosalarājā mahesiṃ ādāya paṭikacceva nagaramhā nippati. Atha kho, bhikkhave, brahmadatto kāsirājā dīghītissa kosalarañño balañca vāhanañca janapadañca kosañca koṭṭhāgārañca abhivijiya ajjhāvasati. Atha kho, bhikkhave, dīghīti kosalarājā sapajāpatiko yena vārāṇasī tena pakkāmi. Anupubbena yena bārāṇasī tadavasari. Tatra sudaṃ, bhikkhave, dīghīti kosalarājā sapajāpatiko bārāṇasiyaṃ aññatarasmiṃ paccantime okāse kumbhakāranivesane aññātakavesena paribbājakacchannena paṭivasati. Atha kho, bhikkhave, dīghītissa kosalarañño mahesī nacirasseva gabbhinī ahosi. Tassā evarūpo dohaḷo uppanno hoti – ‘‘icchati sūriyassa uggamanakāle caturaṅginiṃ senaṃ sannaddhaṃ vammikaṃ subhūme ṭhitaṃ passituṃ , khaggānañca dhovanaṃ pātuṃ’’. Atha kho, bhikkhave, dīghītissa kosalarañño mahesī dīghītiṃ kosalarājānaṃ etadavoca – ‘‘gabbhinīmhi, deva. Tassā me evarūpo dohaḷo uppanno – icchāmi sūriyassa uggamanakāle caturaṅginiṃ senaṃ sannaddhaṃ vammikaṃ 5 subhūme ṭhitaṃ passituṃ, khaggānañca dhovanaṃ pātu’’nti. ‘‘Kuto, devi, amhākaṃ duggatānaṃ caturaṅginī senā sannaddhā vammikā subhūme ṭhitā, khaggānañca dhovanaṃ pātu’’nti 6 ‘‘sacāhaṃ, deva, na labhissāmi, marissāmī’’ti.
೪೫೯. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಸ ಕಾಸಿರಞ್ಞೋ ಪುರೋಹಿತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ದೀಘೀತಿಸ್ಸ ಕೋಸಲರಞ್ಞೋ ಸಹಾಯೋ ಹೋತಿ । ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘೀತಿ ಕೋಸಲರಾಜಾ ಯೇನ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಸ ಕಾಸಿರಞ್ಞೋ ಪುರೋಹಿತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಸ ಕಾಸಿರಞ್ಞೋ ಪುರೋಹಿತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸಖೀ ತೇ, ಸಮ್ಮ, ಗಬ್ಭಿನೀ। ತಸ್ಸಾ ಏವರೂಪೋ ದೋಹಳೋ ಉಪ್ಪನ್ನೋ – ಇಚ್ಛತಿ ಸೂರಿಯಸ್ಸ ಉಗ್ಗಮನಕಾಲೇ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಂ ಸೇನಂ ಸನ್ನದ್ಧಂ ವಮ್ಮಿಕಂ ಸುಭೂಮೇ ಠಿತಂ ಪಸ್ಸಿತುಂ, ಖಗ್ಗಾನಞ್ಚ ಧೋವನಂ ಪಾತು’’ನ್ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ದೇವ, ಮಯಮ್ಪಿ ದೇವಿಂ ಪಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘೀತಿಸ್ಸ ಕೋಸಲರಞ್ಞೋ ಮಹೇಸೀ ಯೇನ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಸ ಕಾಸಿರಞ್ಞೋ ಪುರೋಹಿತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಸ ಕಾಸಿರಞ್ಞೋ ಪುರೋಹಿತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ದೀಘೀತಿಸ್ಸ ಕೋಸಲರಞ್ಞೋ ಮಹೇಸಿಂ ದೂರತೋವ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿಂ, ದಿಸ್ವಾನ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಏಕಂಸಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಕರಿತ್ವಾ ಯೇನ ದೀಘೀತಿಸ್ಸ ಕೋಸಲರಞ್ಞೋ ಮಹೇಸೀ ತೇನಞ್ಜಲಿಂ ಪಣಾಮೇತ್ವಾ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ – ‘‘ಕೋಸಲರಾಜಾ ವತ ಭೋ ಕುಚ್ಛಿಗತೋ, ಕೋಸಲರಾಜಾ ವತ ಭೋ ಕುಚ್ಛಿಗತೋ’’ತಿ। ಅತ್ತಮನಾ 7, ದೇವಿ, ಹೋಹಿ। ಲಚ್ಛಸಿ ಸೂರಿಯಸ್ಸ ಉಗ್ಗಮನಕಾಲೇ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಂ ಸೇನಂ ಸನ್ನದ್ಧಂ ವಮ್ಮಿಕಂ ಸುಭೂಮೇ ಠಿತಂ ಪಸ್ಸಿತುಂ, ಖಗ್ಗಾನಞ್ಚ ಧೋವನಂ ಪಾತುನ್ತಿ।
459. Tena kho pana samayena, brahmadattassa kāsirañño purohito brāhmaṇo dīghītissa kosalarañño sahāyo hoti . Atha kho, bhikkhave, dīghīti kosalarājā yena brahmadattassa kāsirañño purohito brāhmaṇo tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā brahmadattassa kāsirañño purohitaṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘‘sakhī te, samma, gabbhinī. Tassā evarūpo dohaḷo uppanno – icchati sūriyassa uggamanakāle caturaṅginiṃ senaṃ sannaddhaṃ vammikaṃ subhūme ṭhitaṃ passituṃ, khaggānañca dhovanaṃ pātu’’nti. ‘‘Tena hi, deva, mayampi deviṃ passāmā’’ti. Atha kho, bhikkhave, dīghītissa kosalarañño mahesī yena brahmadattassa kāsirañño purohito brāhmaṇo tenupasaṅkami. Addasā kho, bhikkhave, brahmadattassa kāsirañño purohito brāhmaṇo dīghītissa kosalarañño mahesiṃ dūratova āgacchantiṃ, disvāna uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yena dīghītissa kosalarañño mahesī tenañjaliṃ paṇāmetvā tikkhattuṃ udānaṃ udānesi – ‘‘kosalarājā vata bho kucchigato, kosalarājā vata bho kucchigato’’ti. Attamanā 8, devi, hohi. Lacchasi sūriyassa uggamanakāle caturaṅginiṃ senaṃ sannaddhaṃ vammikaṃ subhūme ṭhitaṃ passituṃ, khaggānañca dhovanaṃ pātunti.
ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಸ ಕಾಸಿರಞ್ಞೋ ಪುರೋಹಿತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಯೇನ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಂ ಕಾಸಿರಾಜಾನಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ತಥಾ, ದೇವ, ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಸ್ವೇ ಸೂರಿಯುಗ್ಗಮನಕಾಲೇ ಚತುರಙ್ಗಿನೀ ಸೇನಾ ಸನ್ನದ್ಧಾ ವಮ್ಮಿಕಾ ಸುಭೂಮೇ ತಿಟ್ಠತು, ಖಗ್ಗಾ ಚ ಧೋವಿಯನ್ತೂ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ಮನುಸ್ಸೇ ಆಣಾಪೇಸಿ – ‘‘ಯಥಾ, ಭಣೇ, ಪುರೋಹಿತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಆಹ ತಥಾ ಕರೋಥಾ’’ತಿ। ಅಲಭಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘೀತಿಸ್ಸ ಕೋಸಲರಞ್ಞೋ ಮಹೇಸೀ ಸೂರಿಯಸ್ಸ ಉಗ್ಗಮನಕಾಲೇ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಂ ಸೇನಂ ಸನ್ನದ್ಧಂ ವಮ್ಮಿಕಂ ಸುಭೂಮೇ ಠಿತಂ ಪಸ್ಸಿತುಂ, ಖಗ್ಗಾನಞ್ಚ ಧೋವನಂ ಪಾತುಂ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘೀತಿಸ್ಸ ಕೋಸಲರಞ್ಞೋ ಮಹೇಸೀ ತಸ್ಸ ಗಬ್ಭಸ್ಸ ಪರಿಪಾಕಮನ್ವಾಯ ಪುತ್ತಂ ವಿಜಾಯಿ। ತಸ್ಸ ದೀಘಾವೂತಿ ನಾಮಂ ಅಕಂಸು। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘಾವು ಕುಮಾರೋ ನಚಿರಸ್ಸೇವ ವಿಞ್ಞುತಂ ಪಾಪುಣಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘೀತಿಸ್ಸ ಕೋಸಲರಞ್ಞೋ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಅಯಂ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ಬಹುನೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಅನತ್ಥಸ್ಸ ಕಾರಕೋ, ಇಮಿನಾ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಬಲಞ್ಚ ವಾಹನಞ್ಚ ಜನಪದೋ ಚ ಕೋಸೋ ಚ ಕೋಟ್ಠಾಗಾರಞ್ಚ ಅಚ್ಛಿನ್ನಂ, ಸಚಾಯಂ ಅಮ್ಹೇ ಜಾನಿಸ್ಸತಿ, ಸಬ್ಬೇವ ತಯೋ ಘಾತಾಪೇಸ್ಸತಿ, ಯಂನೂನಾಹಂ ದೀಘಾವುಂ ಕುಮಾರಂ ಬಹಿನಗರೇ ವಾಸೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಿಕ್ಖವೇ ದೀಘೀತಿ ಕೋಸಲರಾಜಾ ದೀಘಾವುಂ ಕುಮಾರಂ ಬಹಿನಗರೇ ವಾಸೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಿಕ್ಖವೇ ದೀಘಾವು ಕುಮಾರೋ ಬಹಿನಗರೇ ಪಟಿವಸನ್ತೋ ನಚಿರಸ್ಸೇವ ಸಬ್ಬಸಿಪ್ಪಾನಿ ಸಿಕ್ಖಿ।
Atha kho, bhikkhave, brahmadattassa kāsirañño purohito brāhmaṇo yena brahmadatto kāsirājā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā brahmadattaṃ kāsirājānaṃ etadavoca – ‘‘tathā, deva, nimittāni dissanti, sve sūriyuggamanakāle caturaṅginī senā sannaddhā vammikā subhūme tiṭṭhatu, khaggā ca dhoviyantū’’ti. Atha kho, bhikkhave, brahmadatto kāsirājā manusse āṇāpesi – ‘‘yathā, bhaṇe, purohito brāhmaṇo āha tathā karothā’’ti. Alabhi kho, bhikkhave, dīghītissa kosalarañño mahesī sūriyassa uggamanakāle caturaṅginiṃ senaṃ sannaddhaṃ vammikaṃ subhūme ṭhitaṃ passituṃ, khaggānañca dhovanaṃ pātuṃ. Atha kho, bhikkhave, dīghītissa kosalarañño mahesī tassa gabbhassa paripākamanvāya puttaṃ vijāyi. Tassa dīghāvūti nāmaṃ akaṃsu. Atha kho, bhikkhave, dīghāvu kumāro nacirasseva viññutaṃ pāpuṇi. Atha kho, bhikkhave, dīghītissa kosalarañño etadahosi – ‘‘ayaṃ kho brahmadatto kāsirājā bahuno amhākaṃ anatthassa kārako, iminā amhākaṃ balañca vāhanañca janapado ca koso ca koṭṭhāgārañca acchinnaṃ, sacāyaṃ amhe jānissati, sabbeva tayo ghātāpessati, yaṃnūnāhaṃ dīghāvuṃ kumāraṃ bahinagare vāseyya’’nti. Atha kho bhikkhave dīghīti kosalarājā dīghāvuṃ kumāraṃ bahinagare vāsesi. Atha kho bhikkhave dīghāvu kumāro bahinagare paṭivasanto nacirasseva sabbasippāni sikkhi.
೪೬೦. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ದೀಘೀತಿಸ್ಸ ಕೋಸಲರಞ್ಞೋ ಕಪ್ಪಕೋ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೇ ಕಾಸಿರಞ್ಞೇ ಪಟಿವಸತಿ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘೀತಿಸ್ಸ ಕೋಸಲರಞ್ಞೋ ಕಪ್ಪಕೋ ದೀಘೀತಿಂ ಕೋಸಲರಾಜಾನಂ ಸಪಜಾಪತಿಕಂ ಬಾರಾಣಸಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ಪಚ್ಚನ್ತಿಮೇ ಓಕಾಸೇ ಕುಮ್ಭಕಾರನಿವೇಸನೇ ಅಞ್ಞಾತಕವೇಸೇನ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಚ್ಛನ್ನೇನ ಪಟಿವಸನ್ತಂ, ದಿಸ್ವಾನ ಯೇನ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಂ ಕಾಸಿರಾಜಾನಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ದೀಘೀತಿ, ದೇವ, ಕೋಸಲರಾಜಾ ಸಪಜಾಪತಿಕೋ ಬಾರಾಣಸಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ಪಚ್ಚನ್ತಿಮೇ ಓಕಾಸೇ ಕುಮ್ಭಕಾರನಿವೇಸನೇ ಅಞ್ಞಾತಕವೇಸೇನ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಚ್ಛನ್ನೇನ ಪಟಿವಸತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ಮನುಸ್ಸೇ ಆಣಾಪೇಸಿ – ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭಣೇ, ದೀಘೀತಿಂ ಕೋಸಲರಾಜಾನಂ ಸಪಜಾಪತಿಕಂ ಆನೇಥಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ದೇವಾ’’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತೇ ಮನುಸ್ಸಾ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಸ ಕಾಸಿರಞ್ಞೋ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ದೀಘೀತಿಂ ಕೋಸಲರಾಜಾನಂ ಸಪಜಾಪತಿಕಂ ಆನೇಸುಂ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ಮನುಸ್ಸೇ ಆಣಾಪೇಸಿ – ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭಣೇ, ದೀಘೀತಿಂ ಕೋಸಲರಾಜಾನಂ ಸಪಜಾಪತಿಕಂ ದಳ್ಹಾಯ ರಜ್ಜುಯಾ ಪಚ್ಛಾಬಾಹಂ ಗಾಳ್ಹಬನ್ಧನಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಖುರಮುಣ್ಡಂ ಕರಿತ್ವಾ ಖರಸ್ಸರೇನ ಪಣವೇನ ರಥಿಕಾಯ ರಥಿಕಂ ಸಿಙ್ಘಾಟಕೇನ ಸಿಙ್ಘಾಟಕಂ ಪರಿನೇತ್ವಾ ದಕ್ಖಿಣೇನ ದ್ವಾರೇನ ನಿಕ್ಖಾಮೇತ್ವಾ ದಕ್ಖಿಣತೋ ನಗರಸ್ಸ ಚತುಧಾ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಚತುದ್ದಿಸಾ ಬಿಲಾನಿ ನಿಕ್ಖಿಪಥಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ದೇವಾ’’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತೇ ಮನುಸ್ಸಾ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಸ ಕಾಸಿರಞ್ಞೋ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ದೀಘೀತಿಂ ಕೋಸಲರಾಜಾನಂ ಸಪಜಾಪತಿಕಂ ದಳ್ಹಾಯ ರಜ್ಜುಯಾ ಪಚ್ಛಾಬಾಹಂ ಗಾಳ್ಹಬನ್ಧನಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಖುರಮುಣ್ಡಂ ಕರಿತ್ವಾ ಖರಸ್ಸರೇನ ಪಣವೇನ ರಥಿಕಾಯ ರಥಿಕಂ ಸಿಙ್ಘಾಟಕೇನ ಸಿಙ್ಘಾಟಕಂ ಪರಿನೇನ್ತಿ।
460. Tena kho pana samayena dīghītissa kosalarañño kappako brahmadatte kāsiraññe paṭivasati. Addasā kho, bhikkhave, dīghītissa kosalarañño kappako dīghītiṃ kosalarājānaṃ sapajāpatikaṃ bārāṇasiyaṃ aññatarasmiṃ paccantime okāse kumbhakāranivesane aññātakavesena paribbājakacchannena paṭivasantaṃ, disvāna yena brahmadatto kāsirājā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā brahmadattaṃ kāsirājānaṃ etadavoca – ‘‘dīghīti, deva, kosalarājā sapajāpatiko bārāṇasiyaṃ aññatarasmiṃ paccantime okāse kumbhakāranivesane aññātakavesena paribbājakacchannena paṭivasatī’’ti. Atha kho, bhikkhave, brahmadatto kāsirājā manusse āṇāpesi – ‘‘tena hi, bhaṇe, dīghītiṃ kosalarājānaṃ sapajāpatikaṃ ānethā’’ti. ‘‘Evaṃ, devā’’ti kho, bhikkhave, te manussā brahmadattassa kāsirañño paṭissutvā dīghītiṃ kosalarājānaṃ sapajāpatikaṃ ānesuṃ. Atha kho, bhikkhave, brahmadatto kāsirājā manusse āṇāpesi – ‘‘tena hi, bhaṇe, dīghītiṃ kosalarājānaṃ sapajāpatikaṃ daḷhāya rajjuyā pacchābāhaṃ gāḷhabandhanaṃ bandhitvā khuramuṇḍaṃ karitvā kharassarena paṇavena rathikāya rathikaṃ siṅghāṭakena siṅghāṭakaṃ parinetvā dakkhiṇena dvārena nikkhāmetvā dakkhiṇato nagarassa catudhā chinditvā catuddisā bilāni nikkhipathā’’ti. ‘‘Evaṃ, devā’’ti kho, bhikkhave, te manussā brahmadattassa kāsirañño paṭissutvā dīghītiṃ kosalarājānaṃ sapajāpatikaṃ daḷhāya rajjuyā pacchābāhaṃ gāḷhabandhanaṃ bandhitvā khuramuṇḍaṃ karitvā kharassarena paṇavena rathikāya rathikaṃ siṅghāṭakena siṅghāṭakaṃ parinenti.
ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘಾವುಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಚಿರಂದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಮೇ ಮಾತಾಪಿತರೋ। ಯಂನೂನಾಹಂ ಮಾತಾಪಿತರೋ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘಾವು ಕುಮಾರೋ ಬಾರಾಣಸಿಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಅದ್ದಸ ಮಾತಾಪಿತರೋ ದಳ್ಹಾಯ ರಜ್ಜುಯಾ ಪಚ್ಛಾಬಾಹಂ ಗಾಳ್ಹಬನ್ಧನಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಖುರಮುಣ್ಡಂ ಕರಿತ್ವಾ ಖರಸ್ಸರೇನ ಪಣವೇನ ರಥಿಕಾಯ ರಥಿಕಂ ಸಿಙ್ಘಾಟಕೇನ ಸಿಙ್ಘಾಟಕಂ ಪರಿನೇನ್ತೇ, ದಿಸ್ವಾನ ಯೇನ ಮಾತಾಪಿತರೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘೀತಿ ಕೋಸಲರಾಜಾ ದೀಘಾವುಂ ಕುಮಾರಂ ದೂರತೋವ ಆಗಚ್ಛನ್ತಂ; ದಿಸ್ವಾನ ದೀಘಾವುಂ ಕುಮಾರಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಮಾ ಖೋ ತ್ವಂ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ದೀಘಂ ಪಸ್ಸ, ಮಾ ರಸ್ಸಂ। ನ ಹಿ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ವೇರೇನ ವೇರಾ ಸಮ್ಮನ್ತಿ; ಅವೇರೇನ ಹಿ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ವೇರಾ ಸಮ್ಮನ್ತೀ’’ತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತೇ ಮನುಸ್ಸಾ ದೀಘೀತಿಂ ಕೋಸಲರಾಜಾನಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಉಮ್ಮತ್ತಕೋ ಅಯಂ ದೀಘೀತಿ ಕೋಸಲರಾಜಾ ವಿಪ್ಪಲಪತಿ। ಕೋ ಇಮಸ್ಸ ದೀಘಾವು? ಕಂ ಅಯಂ ಏವಮಾಹ – ‘ಮಾ ಖೋ ತ್ವಂ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ದೀಘಂ ಪಸ್ಸ, ಮಾ ರಸ್ಸಂ। ನ ಹಿ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ವೇರೇನ ವೇರಾ ಸಮ್ಮನ್ತಿ; ಅವೇರೇನ ಹಿ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ವೇರಾ ಸಮ್ಮನ್ತೀ’’ತಿ। ‘‘ನಾಹಂ, ಭಣೇ, ಉಮ್ಮತ್ತಕೋ ವಿಪ್ಪಲಪಾಮಿ, ಅಪಿ ಚ ಯೋ ವಿಞ್ಞೂ ಸೋ ವಿಭಾವೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ…ಪೇ॰… ತತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘೀತಿ ಕೋಸಲರಾಜಾ ದೀಘಾವುಂ ಕುಮಾರಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಮಾ ಖೋ ತ್ವಂ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ದೀಘಂ ಪಸ್ಸ, ಮಾ ರಸ್ಸಂ। ನ ಹಿ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ವೇರೇನ ವೇರಾ ಸಮ್ಮನ್ತಿ; ಅವೇರೇನ ಹಿ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ವೇರಾ ಸಮ್ಮನ್ತೀ’’ತಿ। ತತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತೇ ಮನುಸ್ಸಾ ದೀಘೀತಿಂ ಕೋಸಲರಾಜಾನಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಉಮ್ಮತ್ತಕೋ ಅಯಂ ದೀಘೀತಿ ಕೋಸಲರಾಜಾ ವಿಪ್ಪಲಪತಿ। ಕೋ ಇಮಸ್ಸ ದೀಘಾವು ? ಕಂ ಅಯಂ ಏವಮಾಹ – ಮಾ ಖೋ ತ್ವಂ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ದೀಘಂ ಪಸ್ಸ, ಮಾ ರಸ್ಸಂ। ನ ಹಿ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ವೇರೇನ ವೇರಾ ಸಮ್ಮನ್ತಿ; ಅವೇರೇನ ಹಿ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ವೇರಾ ಸಮ್ಮನ್ತೀ’’ತಿ। ‘‘ನಾಹಂ, ಭಣೇ, ಉಮ್ಮತ್ತಕೋ ವಿಪ್ಪಲಪಾಮಿ, ಅಪಿ ಚ ಯೋ ವಿಞ್ಞೂ ಸೋ ವಿಭಾವೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತೇ ಮನುಸ್ಸಾ ದೀಘೀತಿಂ ಕೋಸಲರಾಜಾನಂ ಸಪಜಾಪತಿಕಂ ರಥಿಕಾಯ ರಥಿಕಂ ಸಿಙ್ಘಾಟಕೇನ ಸಿಙ್ಘಾಟಕಂ ಪರಿನೇತ್ವಾ ದಕ್ಖಿಣೇನ ದ್ವಾರೇನ ನಿಕ್ಖಾಮೇತ್ವಾ ದಕ್ಖಿಣತೋ ನಗರಸ್ಸ ಚತುಧಾ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಚತುದ್ದಿಸಾ ಬಿಲಾನಿ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಗುಮ್ಬಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮಿಂಸು। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘಾವು ಕುಮಾರೋ ಬಾರಾಣಸಿಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಸುರಂ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಗುಮ್ಬಿಯೇ ಪಾಯೇಸಿ। ಯದಾ ತೇ ಮತ್ತಾ ಅಹೇಸುಂ ಪತಿತಾ, ಅಥ ಕಟ್ಠಾನಿ ಸಂಕಡ್ಢಿತ್ವಾ ಚಿತಕಂ ಕರಿತ್ವಾ ಮಾತಾಪಿತೂನಂ ಸರೀರಂ ಚಿತಕಂ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಅಗ್ಗಿಂ ದತ್ವಾ ಪಞ್ಜಲಿಕೋ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಚಿತಕಂ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಅಕಾಸಿ।
Atha kho, bhikkhave, dīghāvussa kumārassa etadahosi – ‘‘ciraṃdiṭṭhā kho me mātāpitaro. Yaṃnūnāhaṃ mātāpitaro passeyya’’nti. Atha kho, bhikkhave, dīghāvu kumāro bārāṇasiṃ pavisitvā addasa mātāpitaro daḷhāya rajjuyā pacchābāhaṃ gāḷhabandhanaṃ bandhitvā khuramuṇḍaṃ karitvā kharassarena paṇavena rathikāya rathikaṃ siṅghāṭakena siṅghāṭakaṃ parinente, disvāna yena mātāpitaro tenupasaṅkami. Addasā kho, bhikkhave, dīghīti kosalarājā dīghāvuṃ kumāraṃ dūratova āgacchantaṃ; disvāna dīghāvuṃ kumāraṃ etadavoca – ‘‘mā kho tvaṃ, tāta dīghāvu, dīghaṃ passa, mā rassaṃ. Na hi, tāta dīghāvu, verena verā sammanti; averena hi, tāta dīghāvu, verā sammantī’’ti. Evaṃ vutte, bhikkhave, te manussā dīghītiṃ kosalarājānaṃ etadavocuṃ – ‘‘ummattako ayaṃ dīghīti kosalarājā vippalapati. Ko imassa dīghāvu? Kaṃ ayaṃ evamāha – ‘mā kho tvaṃ, tāta dīghāvu, dīghaṃ passa, mā rassaṃ. Na hi, tāta dīghāvu, verena verā sammanti; averena hi, tāta dīghāvu, verā sammantī’’ti. ‘‘Nāhaṃ, bhaṇe, ummattako vippalapāmi, api ca yo viññū so vibhāvessatī’’ti. Dutiyampi kho, bhikkhave…pe… tatiyampi kho, bhikkhave, dīghīti kosalarājā dīghāvuṃ kumāraṃ etadavoca – ‘‘mā kho tvaṃ, tāta dīghāvu, dīghaṃ passa, mā rassaṃ. Na hi, tāta dīghāvu, verena verā sammanti; averena hi, tāta dīghāvu, verā sammantī’’ti. Tatiyampi kho, bhikkhave, te manussā dīghītiṃ kosalarājānaṃ etadavocuṃ – ‘‘ummattako ayaṃ dīghīti kosalarājā vippalapati. Ko imassa dīghāvu ? Kaṃ ayaṃ evamāha – mā kho tvaṃ, tāta dīghāvu, dīghaṃ passa, mā rassaṃ. Na hi, tāta dīghāvu, verena verā sammanti; averena hi, tāta dīghāvu, verā sammantī’’ti. ‘‘Nāhaṃ, bhaṇe, ummattako vippalapāmi, api ca yo viññū so vibhāvessatī’’ti. Atha kho, bhikkhave, te manussā dīghītiṃ kosalarājānaṃ sapajāpatikaṃ rathikāya rathikaṃ siṅghāṭakena siṅghāṭakaṃ parinetvā dakkhiṇena dvārena nikkhāmetvā dakkhiṇato nagarassa catudhā chinditvā catuddisā bilāni nikkhipitvā gumbaṃ ṭhapetvā pakkamiṃsu. Atha kho, bhikkhave, dīghāvu kumāro bārāṇasiṃ pavisitvā suraṃ nīharitvā gumbiye pāyesi. Yadā te mattā ahesuṃ patitā, atha kaṭṭhāni saṃkaḍḍhitvā citakaṃ karitvā mātāpitūnaṃ sarīraṃ citakaṃ āropetvā aggiṃ datvā pañjaliko tikkhattuṃ citakaṃ padakkhiṇaṃ akāsi.
೪೬೧. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ಉಪರಿಪಾಸಾದವರಗತೋ ಹೋತಿ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ದೀಘಾವುಂ ಕುಮಾರಂ ಪಞ್ಜಲಿಕಂ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಚಿತಕಂ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕರೋನ್ತಂ, ದಿಸ್ವಾನಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ನಿಸ್ಸಂಸಯಂ ಖೋ ಸೋ ಮನುಸ್ಸೋ ದೀಘೀತಿಸ್ಸ ಕೋಸಲರಞ್ಞೋ ಞಾತಿ ವಾ ಸಾಲೋಹಿತೋ ವಾ, ಅಹೋ ಮೇ ಅನತ್ಥತೋ, ನ ಹಿ ನಾಮ ಮೇ ಕೋಚಿ ಆರೋಚೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘಾವು ಕುಮಾರೋ ಅರಞ್ಞಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಯಾವದತ್ಥಂ ಕನ್ದಿತ್ವಾ ರೋದಿತ್ವಾ ಖಪ್ಪಂ 9 ಪುಞ್ಛಿತ್ವಾ ಬಾರಾಣಸಿಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಅನ್ತೇಪುರಸ್ಸ ಸಾಮನ್ತಾ ಹತ್ಥಿಸಾಲಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಹತ್ಥಾಚರಿಯಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಇಚ್ಛಾಮಹಂ, ಆಚರಿಯ, ಸಿಪ್ಪಂ ಸಿಕ್ಖಿತು’’ನ್ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭಣೇ ಮಾಣವಕ, ಸಿಕ್ಖಸ್ಸೂ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘಾವು ಕುಮಾರೋ ರತ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಚೂಸಸಮಯಂ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾಯ ಹತ್ಥಿಸಾಲಾಯಂ ಮಞ್ಜುನಾ ಸರೇನ ಗಾಯಿ, ವೀಣಞ್ಚ ವಾದೇಸಿ। ಅಸ್ಸೋಸಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ರತ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಚೂಸಸಮಯಂ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾಯ ಹತ್ಥಿಸಾಲಾಯಂ ಮಞ್ಜುನಾ ಸರೇನ ಗೀತಂ ವೀಣಞ್ಚ ವಾದಿತಂ, ಸುತ್ವಾನ ಮನುಸ್ಸೇ ಪುಚ್ಛಿ – ‘‘ಕೋ, ಭಣೇ, ರತ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಚೂಸಸಮಯಂ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾಯ ಹತ್ಥಿಸಾಲಾಯಂ ಮಞ್ಜುನಾ ಸರೇನ ಗಾಯಿ, ವೀಣಞ್ಚ ವಾದೇಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಅಮುಕಸ್ಸ, ದೇವ, ಹತ್ಥಾಚರಿಯಸ್ಸ ಅನ್ತೇವಾಸೀ ಮಾಣವಕೋ ರತ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಚೂಸಸಮಯಂ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾಯ ಹತ್ಥಿಸಾಲಾಯಂ ಮಞ್ಜುನಾ ಸರೇನ ಗಾಯಿ, ವೀಣಞ್ಚ ವಾದೇಸೀ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭಣೇ, ತಂ ಮಾಣವಕಂ ಆನೇಥಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ದೇವಾ’’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತೇ ಮನುಸ್ಸಾ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಸ ಕಾಸಿರಞ್ಞೋ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ದೀಘಾವುಂ ಕುಮಾರಂ ಆನೇಸುಂ। ‘‘ತ್ವಂ ಭಣೇ ಮಾಣವಕ, ರತ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಚೂಸಸಮಯಂ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾಯ ಹತ್ಥಿಸಾಲಾಯಂ ಮಞ್ಜುನಾ ಸರೇನ ಗಾಯಿ, ವೀಣಞ್ಚ ವಾದೇಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ದೇವಾ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ ತ್ವಂ, ಭಣೇ ಮಾಣವಕ, ಗಾಯಸ್ಸು, ವೀಣಞ್ಚ ವಾದೇಹೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ದೇವಾ’’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘಾವು ಕುಮಾರೋ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಸ ಕಾಸಿರಞ್ಞೋ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಆರಾಧಾಪೇಕ್ಖೋ ಮಞ್ಜುನಾ ಸರೇನ ಗಾಯಿ , ವೀಣಞ್ಚ ವಾದೇಸಿ। ‘‘ತ್ವಂ, ಭಣೇ ಮಾಣವಕ, ಮಂ ಉಪಟ್ಠಹಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ದೇವಾ’’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘಾವು ಕುಮಾರೋ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಸ ಕಾಸಿರಞ್ಞೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘಾವು ಕುಮಾರೋ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಸ ಕಾಸಿರಞ್ಞೋ ಪುಬ್ಬುಟ್ಠಾಯೀ ಅಹೋಸಿ ಪಚ್ಛಾನಿಪಾತೀ ಕಿಙ್ಕಾರಪಟಿಸ್ಸಾವೀ ಮನಾಪಚಾರೀ ಪಿಯವಾದೀ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ದೀಘಾವುಂ ಕುಮಾರಂ ನಚಿರಸ್ಸೇವ ಅಬ್ಭನ್ತರಿಮೇ ವಿಸ್ಸಾಸಿಕಟ್ಠಾನೇ ಠಪೇಸಿ।
461. Tena kho pana samayena brahmadatto kāsirājā uparipāsādavaragato hoti. Addasā kho, bhikkhave, brahmadatto kāsirājā dīghāvuṃ kumāraṃ pañjalikaṃ tikkhattuṃ citakaṃ padakkhiṇaṃ karontaṃ, disvānassa etadahosi – ‘‘nissaṃsayaṃ kho so manusso dīghītissa kosalarañño ñāti vā sālohito vā, aho me anatthato, na hi nāma me koci ārocessatī’’ti. Atha kho, bhikkhave, dīghāvu kumāro araññaṃ gantvā yāvadatthaṃ kanditvā roditvā khappaṃ 10 puñchitvā bārāṇasiṃ pavisitvā antepurassa sāmantā hatthisālaṃ gantvā hatthācariyaṃ etadavoca – ‘‘icchāmahaṃ, ācariya, sippaṃ sikkhitu’’nti. ‘‘Tena hi, bhaṇe māṇavaka, sikkhassū’’ti. Atha kho, bhikkhave, dīghāvu kumāro rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya hatthisālāyaṃ mañjunā sarena gāyi, vīṇañca vādesi. Assosi kho, bhikkhave, brahmadatto kāsirājā rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya hatthisālāyaṃ mañjunā sarena gītaṃ vīṇañca vāditaṃ, sutvāna manusse pucchi – ‘‘ko, bhaṇe, rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya hatthisālāyaṃ mañjunā sarena gāyi, vīṇañca vādesī’’ti? ‘‘Amukassa, deva, hatthācariyassa antevāsī māṇavako rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya hatthisālāyaṃ mañjunā sarena gāyi, vīṇañca vādesī’’ti. ‘‘Tena hi, bhaṇe, taṃ māṇavakaṃ ānethā’’ti. ‘‘Evaṃ, devā’’ti kho, bhikkhave, te manussā brahmadattassa kāsirañño paṭissutvā dīghāvuṃ kumāraṃ ānesuṃ. ‘‘Tvaṃ bhaṇe māṇavaka, rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya hatthisālāyaṃ mañjunā sarena gāyi, vīṇañca vādesī’’ti? ‘‘Evaṃ, devā’’ti. ‘‘Tena hi tvaṃ, bhaṇe māṇavaka, gāyassu, vīṇañca vādehī’’ti. ‘‘Evaṃ, devā’’ti kho, bhikkhave, dīghāvu kumāro brahmadattassa kāsirañño paṭissutvā ārādhāpekkho mañjunā sarena gāyi , vīṇañca vādesi. ‘‘Tvaṃ, bhaṇe māṇavaka, maṃ upaṭṭhahā’’ti. ‘‘Evaṃ, devā’’ti kho, bhikkhave, dīghāvu kumāro brahmadattassa kāsirañño paccassosi. Atha kho, bhikkhave, dīghāvu kumāro brahmadattassa kāsirañño pubbuṭṭhāyī ahosi pacchānipātī kiṅkārapaṭissāvī manāpacārī piyavādī. Atha kho, bhikkhave, brahmadatto kāsirājā dīghāvuṃ kumāraṃ nacirasseva abbhantarime vissāsikaṭṭhāne ṭhapesi.
೪೬೨. ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ದೀಘಾವುಂ ಕುಮಾರಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭಣೇ ಮಾಣವಕ, ರಥಂ ಯೋಜೇಹಿ, ಮಿಗವಂ ಗಮಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ದೇವಾ’’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘಾವು ಕುಮಾರೋ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಸ ಕಾಸಿರಞ್ಞೋ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ರಥಂ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಂ ಕಾಸಿರಾಜಾನಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಯುತ್ತೋ ಖೋ ತೇ, ದೇವ, ರಥೋ, ಯಸ್ಸ ದಾನಿ ಕಾಲಂ ಮಞ್ಞಸೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ರಥಂ ಅಭಿರುಹಿ। ದೀಘಾವು ಕುಮಾರೋ ರಥಂ ಪೇಸೇಸಿ। ತಥಾ ತಥಾ ರಥಂ ಪೇಸೇಸಿ ಯಥಾ ಯಥಾ ಅಞ್ಞೇನೇವ ಸೇನಾ ಅಗಮಾಸಿ ಅಞ್ಞೇನೇವ ರಥೋ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ದೂರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ದೀಘಾವುಂ ಕುಮಾರಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭಣೇ ಮಾಣವಕ, ರಥಂ ಮುಞ್ಚಸ್ಸು, ಕಿಲನ್ತೋಮ್ಹಿ, ನಿಪಜ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ದೇವಾ’’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘಾವು ಕುಮಾರೋ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಸ ಕಾಸಿರಞ್ಞೋ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ರಥಂ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಪಥವಿಯಂ ಪಲ್ಲಙ್ಕೇನ ನಿಸೀದಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ದೀಘಾವುಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಉಚ್ಛಙ್ಗೇ ಸೀಸಂ ಕತ್ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಸಿ। ತಸ್ಸ ಕಿಲನ್ತಸ್ಸ ಮುಹುತ್ತಕೇನೇವ ನಿದ್ದಾ ಓಕ್ಕಮಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘಾವುಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಅಯಂ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ಬಹುನೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಅನತ್ಥಸ್ಸ ಕಾರಕೋ। ಇಮಿನಾ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಬಲಞ್ಚ ವಾಹನಞ್ಚ ಜನಪದೋ ಚ ಕೋಸೋ ಚ ಕೋಟ್ಠಾಗಾರಞ್ಚ ಅಚ್ಛಿನ್ನಂ। ಇಮಿನಾ ಚ ಮೇ ಮಾತಾಪಿತರೋ ಹತಾ। ಅಯಂ ಖ್ವಸ್ಸ ಕಾಲೋ ಯೋಹಂ ವೇರಂ ಅಪ್ಪೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ಕೋಸಿಯಾ ಖಗ್ಗಂ ನಿಬ್ಬಾಹಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘಾವುಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಪಿತಾ ಖೋ ಮಂ ಮರಣಕಾಲೇ ಅವಚ ‘ಮಾ ಖೋ ತ್ವಂ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ದೀಘಂ ಪಸ್ಸ, ಮಾ ರಸ್ಸಂ। ನ ಹಿ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ವೇರೇನ ವೇರಾ ಸಮ್ಮನ್ತಿ; ಅವೇರೇನ ಹಿ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ವೇರಾ ಸಮ್ಮನ್ತೀ’ತಿ। ನ ಖೋ ಮೇತಂ ಪತಿರೂಪಂ , ಯ್ವಾಹಂ ಪಿತುವಚನಂ ಅತಿಕ್ಕಮೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ಕೋಸಿಯಾ ಖಗ್ಗಂ ಪವೇಸೇಸಿ। ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘಾವುಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಅಯಂ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ಬಹುನೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಅನತ್ಥಸ್ಸ ಕಾರಕೋ, ಇಮಿನೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಬಲಞ್ಚ ವಾಹನಞ್ಚ ಜನಪದೋ ಚ ಕೋಸೋ ಚ ಕೋಟ್ಠಾಗಾರಞ್ಚ ಅಚ್ಛಿನ್ನಂ, ಇಮಿನಾ ಚ ಮೇ ಮಾತಾಪಿತರೋ ಹತಾ, ಅಯಂ ಖ್ವಸ್ಸ ಕಾಲೋ ಯೋಹಂ ವೇರಂ ಅಪ್ಪೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ಕೋಸಿಯಾ ಖಗ್ಗಂ ನಿಬ್ಬಾಹಿ। ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘಾವುಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಪಿತಾ ಖೋ ಮಂ ಮರಣಕಾಲೇ ಅವಚ ‘ಮಾ ಖೋ ತ್ವಂ ತಾತ ದೀಘಾವು, ದೀಘಂ ಪಸ್ಸ, ಮಾ ರಸ್ಸಂ, ನ ಹಿ ತಾತ ದೀಘಾವು ವೇರೇನ ವೇರಾ ಸಮ್ಮನ್ತಿ; ಅವೇರೇನ ಹಿ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ವೇರಾ ಸಮ್ಮನ್ತೀ’ತಿ। ನ ಖೋ ಮೇತಂ ಪತಿರೂಪಂ, ಯ್ವಾಹಂ ಪಿತುವಚನಂ ಅತಿಕ್ಕಮೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ಪುನದೇವ ಕೋಸಿಯಾ ಖಗ್ಗಂ ಪವೇಸೇಸಿ। ತತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘಾವುಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಅಯಂ ಖೋ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ಬಹುನೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಅನತ್ಥಸ್ಸ ಕಾರಕೋ। ಇಮಿನಾ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಬಲಞ್ಚ ವಾಹನಞ್ಚ ಜನಪದೋ ಚ ಕೋಸೋ ಚ ಕೋಟ್ಠಾಗಾರಞ್ಚ ಅಚ್ಛಿನ್ನಂ। ಇಮಿನಾ ಚ ಮೇ ಮಾತಾಪಿತರೋ ಹತಾ। ಅಯಂ ಖ್ವಸ್ಸ ಕಾಲೋ ಯೋಹಂ ವೇರಂ ಅಪ್ಪೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ಕೋಸಿಯಾ ಖಗ್ಗಂ ನಿಬ್ಬಾಹಿ। ತತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘಾವುಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಪಿತಾ ಖೋ ಮಂ ಮರಣಕಾಲೇ ಅವಚ ‘ಮಾ ಖೋ ತ್ವಂ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ದೀಘಂ ಪಸ್ಸ, ಮಾ ರಸ್ಸಂ। ನ ಹಿ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ವೇರೇನ ವೇರಾ ಸಮ್ಮನ್ತಿ; ಅವೇರೇನ ಹಿ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ವೇರಾ ಸಮ್ಮನ್ತೀ’ತಿ। ನ ಖೋ ಮೇತಂ ಪತಿರೂಪಂ, ಯ್ವಾಹಂ ಪಿತುವಚನಂ ಅತಿಕ್ಕಮೇಯ್ಯ’’’ನ್ತಿ ಪುನದೇವ ಕೋಸಿಯಾ ಖಗ್ಗಂ ಪವೇಸೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ಭೀತೋ ಉಬ್ಬಿಗ್ಗೋ ಉಸ್ಸಙ್ಕೀ ಉತ್ರಸ್ತೋ ಸಹಸಾ ವುಟ್ಠಾಸಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘಾವು ಕುಮಾರೋ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಂ ಕಾಸಿರಾಜಾನಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಿಸ್ಸ ತ್ವಂ , ದೇವ, ಭೀತೋ ಉಬ್ಬಿಗ್ಗೋ ಉಸ್ಸಙ್ಕೀ ಉತ್ರಸ್ತೋ ಸಹಸಾ ವುಟ್ಠಾಸೀ’’ತಿ? ಇಧ ಮಂ, ಭಣೇ ಮಾಣವಕ, ದೀಘೀತಿಸ್ಸ ಕೋಸಲರಞ್ಞೋ ಪುತ್ತೋ ದೀಘಾವು ಕುಮಾರೋ ಸುಪಿನನ್ತೇನ ಖಗ್ಗೇನ ಪರಿಪಾತೇಸಿ। ತೇನಾಹಂ ಭೀತೋ ಉಬ್ಬಿಗ್ಗೋ ಉಸ್ಸಙ್ಕೀ ಉತ್ರಸ್ತೋ ಸಹಸಾ ವುಟ್ಠಾಸಿನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘಾವು ಕುಮಾರೋ ವಾಮೇನ ಹತ್ಥೇನ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಸ ಕಾಸಿರಞ್ಞೋ ಸೀಸಂ ಪರಾಮಸಿತ್ವಾ ದಕ್ಖಿಣೇನ ಹತ್ಥೇನ ಖಗ್ಗಂ ನಿಬ್ಬಾಹೇತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಂ ಕಾಸಿರಾಜಾನಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಹಂ ಖೋ ಸೋ, ದೇವ, ದೀಘೀತಿಸ್ಸ ಕೋಸಲರಞ್ಞೋ ಪುತ್ತೋ ದೀಘಾವು ಕುಮಾರೋ। ಬಹುನೋ ತ್ವಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಅನತ್ಥಸ್ಸ ಕಾರಕೋ। ತಯಾ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಬಲಞ್ಚ ವಾಹನಞ್ಚ ಜನಪದೋ ಚ ಕೋಸೋ ಚ ಕೋಟ್ಠಾಗಾರಞ್ಚ ಅಚ್ಛಿನ್ನಂ। ತಯಾ ಚ ಮೇ ಮಾತಾಪಿತರೋ ಹತಾ। ಅಯಂ ಖ್ವಸ್ಸ ಕಾಲೋ ಯ್ವಾಹಂ ವೇರಂ ಅಪ್ಪೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ದೀಘಾವುಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಪಾದೇಸು ಸಿರಸಾ ನಿಪತಿತ್ವಾ ದೀಘಾವುಂ ಕುಮಾರಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಜೀವಿತಂ ಮೇ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ದೇಹಿ। ಜೀವಿತಂ ಮೇ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ದೇಹೀ’’ತಿ। ‘‘ಕ್ಯಾಹಂ ಉಸ್ಸಹಾಮಿ ದೇವಸ್ಸ ಜೀವಿತಂ ದಾತುಂ ? ದೇವೋ ಖೋ ಮೇ ಜೀವಿತಂ ದದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ತ್ವಞ್ಚೇವ ಮೇ ಜೀವಿತಂ ದೇಹಿ, ಅಹಞ್ಚ ತೇ ಜೀವಿತಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಚ ಕಾಸಿರಾಜಾ ದೀಘಾವು ಚ ಕುಮಾರೋ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಜೀವಿತಂ ಅದಂಸು, ಪಾಣಿಞ್ಚ ಅಗ್ಗಹೇಸುಂ, ಸಪಥಞ್ಚ ಅಕಂಸು ಅದ್ದೂಭಾಯ 11।
462. Atha kho, bhikkhave, brahmadatto kāsirājā dīghāvuṃ kumāraṃ etadavoca – ‘‘tena hi, bhaṇe māṇavaka, rathaṃ yojehi, migavaṃ gamissāmā’’ti. ‘‘Evaṃ, devā’’ti kho, bhikkhave, dīghāvu kumāro brahmadattassa kāsirañño paṭissutvā rathaṃ yojetvā brahmadattaṃ kāsirājānaṃ etadavoca – ‘‘yutto kho te, deva, ratho, yassa dāni kālaṃ maññasī’’ti. Atha kho, bhikkhave, brahmadatto kāsirājā rathaṃ abhiruhi. Dīghāvu kumāro rathaṃ pesesi. Tathā tathā rathaṃ pesesi yathā yathā aññeneva senā agamāsi aññeneva ratho. Atha kho, bhikkhave, brahmadatto kāsirājā dūraṃ gantvā dīghāvuṃ kumāraṃ etadavoca – ‘‘tena hi, bhaṇe māṇavaka, rathaṃ muñcassu, kilantomhi, nipajjissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, devā’’ti kho, bhikkhave, dīghāvu kumāro brahmadattassa kāsirañño paṭissutvā rathaṃ muñcitvā pathaviyaṃ pallaṅkena nisīdi. Atha kho, bhikkhave, brahmadatto kāsirājā dīghāvussa kumārassa ucchaṅge sīsaṃ katvā seyyaṃ kappesi. Tassa kilantassa muhuttakeneva niddā okkami. Atha kho, bhikkhave, dīghāvussa kumārassa etadahosi – ‘‘ayaṃ kho brahmadatto kāsirājā bahuno amhākaṃ anatthassa kārako. Iminā amhākaṃ balañca vāhanañca janapado ca koso ca koṭṭhāgārañca acchinnaṃ. Iminā ca me mātāpitaro hatā. Ayaṃ khvassa kālo yohaṃ veraṃ appeyya’’nti kosiyā khaggaṃ nibbāhi. Atha kho, bhikkhave, dīghāvussa kumārassa etadahosi – ‘‘pitā kho maṃ maraṇakāle avaca ‘mā kho tvaṃ, tāta dīghāvu, dīghaṃ passa, mā rassaṃ. Na hi, tāta dīghāvu, verena verā sammanti; averena hi, tāta dīghāvu, verā sammantī’ti. Na kho metaṃ patirūpaṃ , yvāhaṃ pituvacanaṃ atikkameyya’’nti kosiyā khaggaṃ pavesesi. Dutiyampi kho, bhikkhave, dīghāvussa kumārassa etadahosi – ‘‘ayaṃ kho brahmadatto kāsirājā bahuno amhākaṃ anatthassa kārako, imino amhākaṃ balañca vāhanañca janapado ca koso ca koṭṭhāgārañca acchinnaṃ, iminā ca me mātāpitaro hatā, ayaṃ khvassa kālo yohaṃ veraṃ appeyya’’nti kosiyā khaggaṃ nibbāhi. Dutiyampi kho, bhikkhave, dīghāvussa kumārassa etadahosi – ‘‘pitā kho maṃ maraṇakāle avaca ‘mā kho tvaṃ tāta dīghāvu, dīghaṃ passa, mā rassaṃ, na hi tāta dīghāvu verena verā sammanti; averena hi, tāta dīghāvu, verā sammantī’ti. Na kho metaṃ patirūpaṃ, yvāhaṃ pituvacanaṃ atikkameyya’’nti. Punadeva kosiyā khaggaṃ pavesesi. Tatiyampi kho, bhikkhave, dīghāvussa kumārassa etadahosi – ‘‘ayaṃ kho brahmadatto kāsirājā bahuno amhākaṃ anatthassa kārako. Iminā amhākaṃ balañca vāhanañca janapado ca koso ca koṭṭhāgārañca acchinnaṃ. Iminā ca me mātāpitaro hatā. Ayaṃ khvassa kālo yohaṃ veraṃ appeyya’’nti kosiyā khaggaṃ nibbāhi. Tatiyampi kho, bhikkhave, dīghāvussa kumārassa etadahosi – ‘‘pitā kho maṃ maraṇakāle avaca ‘mā kho tvaṃ, tāta dīghāvu, dīghaṃ passa, mā rassaṃ. Na hi, tāta dīghāvu, verena verā sammanti; averena hi, tāta dīghāvu, verā sammantī’ti. Na kho metaṃ patirūpaṃ, yvāhaṃ pituvacanaṃ atikkameyya’’’nti punadeva kosiyā khaggaṃ pavesesi. Atha kho, bhikkhave, brahmadatto kāsirājā bhīto ubbiggo ussaṅkī utrasto sahasā vuṭṭhāsi. Atha kho, bhikkhave, dīghāvu kumāro brahmadattaṃ kāsirājānaṃ etadavoca – ‘‘kissa tvaṃ , deva, bhīto ubbiggo ussaṅkī utrasto sahasā vuṭṭhāsī’’ti? Idha maṃ, bhaṇe māṇavaka, dīghītissa kosalarañño putto dīghāvu kumāro supinantena khaggena paripātesi. Tenāhaṃ bhīto ubbiggo ussaṅkī utrasto sahasā vuṭṭhāsinti. Atha kho, bhikkhave, dīghāvu kumāro vāmena hatthena brahmadattassa kāsirañño sīsaṃ parāmasitvā dakkhiṇena hatthena khaggaṃ nibbāhetvā brahmadattaṃ kāsirājānaṃ etadavoca – ‘‘ahaṃ kho so, deva, dīghītissa kosalarañño putto dīghāvu kumāro. Bahuno tvaṃ amhākaṃ anatthassa kārako. Tayā amhākaṃ balañca vāhanañca janapado ca koso ca koṭṭhāgārañca acchinnaṃ. Tayā ca me mātāpitaro hatā. Ayaṃ khvassa kālo yvāhaṃ veraṃ appeyya’’nti. Atha kho, bhikkhave, brahmadatto kāsirājā dīghāvussa kumārassa pādesu sirasā nipatitvā dīghāvuṃ kumāraṃ etadavoca – ‘‘jīvitaṃ me, tāta dīghāvu, dehi. Jīvitaṃ me, tāta dīghāvu, dehī’’ti. ‘‘Kyāhaṃ ussahāmi devassa jīvitaṃ dātuṃ ? Devo kho me jīvitaṃ dadeyyā’’ti. ‘‘Tena hi, tāta dīghāvu, tvañceva me jīvitaṃ dehi, ahañca te jīvitaṃ dammī’’ti. Atha kho, bhikkhave, brahmadatto ca kāsirājā dīghāvu ca kumāro aññamaññassa jīvitaṃ adaṃsu, pāṇiñca aggahesuṃ, sapathañca akaṃsu addūbhāya 12.
ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ದೀಘಾವುಂ ಕುಮಾರಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ತೇನ ಹಿ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ರಥಂ ಯೋಜೇಹಿ , ಗಮಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ದೇವಾ’’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೀಘಾವು ಕುಮಾರೋ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಸ ಕಾಸಿರಞ್ಞೋ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ರಥಂ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಂ ಕಾಸಿರಾಜಾನಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಯುತ್ತೋ ಖೋ ತೇ, ದೇವ, ರಥೋ, ಯಸ್ಸ ದಾನಿ ಕಾಲಂ ಮಞ್ಞಸೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ರಥಂ ಅಭಿರುಹಿ। ದೀಘಾವು ಕುಮಾರೋ ರಥಂ ಪೇಸೇಸಿ। ತಥಾ ತಥಾ ರಥಂ ಪೇಸೇಸಿ ಯಥಾ ಯಥಾ ನಚಿರಸ್ಸೇವ ಸೇನಾಯ ಸಮಾಗಞ್ಛಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ಬಾರಾಣಸಿಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಅಮಚ್ಚೇ ಪಾರಿಸಜ್ಜೇ ಸನ್ನಿಪಾತಾಪೇತ್ವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸಚೇ, ಭಣೇ, ದೀಘೀತಿಸ್ಸ ಕೋಸಲರಞ್ಞೋ ಪುತ್ತಂ ದೀಘಾವುಂ ಕುಮಾರಂ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯಾಥ, ಕಿನ್ತಿ ನಂ ಕರೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ? ಏಕಚ್ಚೇ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಮಯಂ, ದೇವ, ಹತ್ಥೇ ಛಿನ್ದೇಯ್ಯಾಮ। ಮಯಂ, ದೇವ, ಪಾದೇ ಛಿನ್ದೇಯ್ಯಾಮ। ಮಯಂ, ದೇವ, ಹತ್ಥಪಾದೇ ಛಿನ್ದೇಯ್ಯಾಮ। ಮಯಂ, ದೇವ, ಕಣ್ಣೇ ಛಿನ್ದೇಯ್ಯಾಮ। ಮಯಂ, ದೇವ, ನಾಸಂ ಛಿನ್ದೇಯ್ಯಾಮ। ಮಯಂ, ದೇವ, ಕಣ್ಣನಾಸಂ ಛಿನ್ದೇಯ್ಯಾಮ। ಮಯಂ, ದೇವ, ಸೀಸಂ ಛಿನ್ದೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಅಯಂ ಖೋ, ಭಣೇ, ದೀಘೀತಿಸ್ಸ ಕೋಸಲರಞ್ಞೋ ಪುತ್ತೋ ದೀಘಾವು ಕುಮಾರೋ। ನಾಯಂ ಲಬ್ಭಾ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಾತುಂ। ಇಮಿನಾ ಚ ಮೇ ಜೀವಿತಂ ದಿನ್ನಂ, ಮಯಾ ಚ ಇಮಸ್ಸ ಜೀವಿತಂ ದಿನ್ನ’’ನ್ತಿ।
Atha kho, bhikkhave, brahmadatto kāsirājā dīghāvuṃ kumāraṃ etadavoca – ‘‘tena hi, tāta dīghāvu, rathaṃ yojehi , gamissāmā’’ti. ‘‘Evaṃ, devā’’ti kho, bhikkhave, dīghāvu kumāro brahmadattassa kāsirañño paṭissutvā rathaṃ yojetvā brahmadattaṃ kāsirājānaṃ etadavoca – ‘‘yutto kho te, deva, ratho, yassa dāni kālaṃ maññasī’’ti. Atha kho, bhikkhave, brahmadatto kāsirājā rathaṃ abhiruhi. Dīghāvu kumāro rathaṃ pesesi. Tathā tathā rathaṃ pesesi yathā yathā nacirasseva senāya samāgañchi. Atha kho, bhikkhave, brahmadatto kāsirājā bārāṇasiṃ pavisitvā amacce pārisajje sannipātāpetvā etadavoca – ‘‘sace, bhaṇe, dīghītissa kosalarañño puttaṃ dīghāvuṃ kumāraṃ passeyyātha, kinti naṃ kareyyāthā’’ti? Ekacce evamāhaṃsu – ‘‘mayaṃ, deva, hatthe chindeyyāma. Mayaṃ, deva, pāde chindeyyāma. Mayaṃ, deva, hatthapāde chindeyyāma. Mayaṃ, deva, kaṇṇe chindeyyāma. Mayaṃ, deva, nāsaṃ chindeyyāma. Mayaṃ, deva, kaṇṇanāsaṃ chindeyyāma. Mayaṃ, deva, sīsaṃ chindeyyāmā’’ti. ‘‘Ayaṃ kho, bhaṇe, dīghītissa kosalarañño putto dīghāvu kumāro. Nāyaṃ labbhā kiñci kātuṃ. Iminā ca me jīvitaṃ dinnaṃ, mayā ca imassa jīvitaṃ dinna’’nti.
೪೬೩. ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ ದೀಘಾವುಂ ಕುಮಾರಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಯಂ ಖೋ ತೇ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ಪಿತಾ ಮರಣಕಾಲೇ ಅವಚ ‘ಮಾ ಖೋ ತ್ವಂ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ದೀಘಂ ಪಸ್ಸ, ಮಾ ರಸ್ಸಂ। ನ ಹಿ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ವೇರೇನ ವೇರಾ ಸಮ್ಮನ್ತಿ; ಅವೇರೇನ ಹಿ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ವೇರಾ ಸಮ್ಮನ್ತೀ’ತಿ, ಕಿಂ ತೇ ಪಿತಾ ಸನ್ಧಾಯ ಅವಚಾ’’ತಿ? ‘‘ಯಂ ಖೋ ಮೇ , ದೇವ, ಪಿತಾ ಮರಣಕಾಲೇ ಅವಚ ‘ಮಾ ದೀಘ’ನ್ತಿ ಮಾ ಚಿರಂ ವೇರಂ ಅಕಾಸೀತಿ। ಇಮಂ ಖೋ ಮೇ, ದೇವ, ಪಿತಾ ಮರಣಕಾಲೇ ಅವಚ ಮಾ ದೀಘನ್ತಿ। ಯಂ ಖೋ ಮೇ, ದೇವ, ಪಿತಾ ಮರಣಕಾಲೇ ಅವಚ ‘ಮಾ ರಸ್ಸ’ನ್ತಿ ಮಾ ಖಿಪ್ಪಂ ಮಿತ್ತೇಹಿ ಭಿಜ್ಜಿತ್ಥಾ’’ತಿ। ಇಮಂ ಖೋ ಮೇ, ದೇವ, ಪಿತಾ ಮರಣಕಾಲೇ ಅವಚ ಮಾ ರಸ್ಸನ್ತಿ। ಯಂ ಖೋ ಮೇ, ದೇವ, ಪಿತಾ ಮರಣಕಾಲೇ ಅವಚ ‘‘ನ ಹಿ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ವೇರೇನ ವೇರಾ ಸಮ್ಮನ್ತಿ, ಅವೇರೇನ ಹಿ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ವೇರಾ ಸಮ್ಮನ್ತೀ’’ತಿ ದೇವೇನ ಮೇ ಮಾತಾಪಿತರೋ ಹತಾತಿ। ಸಚಾಹಂ ದೇವಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯಂ, ಯೇ ದೇವಸ್ಸ ಅತ್ಥಕಾಮಾ ತೇ ಮಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯುಂ, ಯೇ ಮೇ ಅತ್ಥಕಾಮಾ ತೇ ತೇ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯುಂ – ಏವಂ ತಂ ವೇರಂ ವೇರೇನ ನ ವೂಪಸಮೇಯ್ಯ। ಇದಾನಿ ಚ ಪನ ಮೇ ದೇವೇನ ಜೀವಿತಂ ದಿನ್ನಂ, ಮಯಾ ಚ ದೇವಸ್ಸ ಜೀವಿತಂ ದಿನ್ನಂ। ಏವಂ ತಂ ವೇರಂ ಅವೇರೇನ ವೂಪಸನ್ತಂ। ಇಮಂ ಖೋ ಮೇ, ದೇವ, ಪಿತಾ ಮರಣಕಾಲೇ ಅವಚ – ನ ಹಿ, ತಾತ ದೀಘಾವು, ವೇರೇನ ವೇರಾ ಸಮ್ಮನ್ತಿ; ಅವೇರೇನ ಹಿ , ತಾತ ದೀಘಾವು, ವೇರಾ ಸಮ್ಮನ್ತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ಕಾಸಿರಾಜಾ – ‘‘ಅಚ್ಛರಿಯಂ ವತ ಭೋ! ಅಬ್ಭುತಂ ವತ ಭೋ! ಯಾವ ಪಣ್ಡಿತೋ ಅಯಂ ದೀಘಾವು ಕುಮಾರೋ, ಯತ್ರ ಹಿ ನಾಮ ಪಿತುನೋ ಸಂಖಿತ್ತೇನ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಅತ್ಥಂ ಆಜಾನಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಪೇತ್ತಿಕಂ ಬಲಞ್ಚ ವಾಹನಞ್ಚ ಜನಪದಞ್ಚ ಕೋಸಞ್ಚ ಕೋಟ್ಠಾಗಾರಞ್ಚ ಪಟಿಪಾದೇಸಿ, ಧೀತರಞ್ಚ ಅದಾಸಿ। ತೇಸಞ್ಹಿ ನಾಮ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜೂನಂ ಆದಿನ್ನದಣ್ಡಾನಂ ಆದಿನ್ನಸತ್ಥಾನಂ ಏವರೂಪಂ ಖನ್ತಿಸೋರಚ್ಚಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ। ಇಧ ಖೋ ಪನ ತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ , ಸೋಭೇಥ ಯಂ ತುಮ್ಹೇ ಏವಂ ಸ್ವಾಕ್ಖಾತೇ ಧಮ್ಮವಿನಯೇ ಪಬ್ಬಜಿತಾ ಸಮಾನಾ ಖಮಾ ಚ ಭವೇಯ್ಯಾಥ ಸೋರತಾ ಚಾತಿ? ತತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಭಗವಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಲಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಾ ಭಣ್ಡನಂ ಮಾ ಕಲಹಂ ಮಾ ವಿಗ್ಗಹಂ ಮಾ ವಿವಾದ’’ನ್ತಿ। ತತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಸೋ ಅಧಮ್ಮವಾದೀ ಭಿಕ್ಖು ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಆಗಮೇತು, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಧಮ್ಮಸ್ಸಾಮೀ; ಅಪ್ಪೋಸ್ಸುಕ್ಕೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಮನುಯುತ್ತೋ ವಿಹರತು। ಮಯಮೇತೇನ ಭಣ್ಡನೇನ ಕಲಹೇನ ವಿಗ್ಗಹೇನ ವಿವಾದೇನ ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ – ಪರಿಯಾದಿನ್ನರೂಪಾ ಖೋ ಇಮೇ ಮೋಘಪುರಿಸಾ, ನಯಿಮೇ ಸುಕರಾ ಸಞ್ಞಾಪೇತುನ್ತಿ – ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ।
463. Atha kho, bhikkhave, brahmadatto kāsirājā dīghāvuṃ kumāraṃ etadavoca – ‘‘yaṃ kho te, tāta dīghāvu, pitā maraṇakāle avaca ‘mā kho tvaṃ, tāta dīghāvu, dīghaṃ passa, mā rassaṃ. Na hi, tāta dīghāvu, verena verā sammanti; averena hi, tāta dīghāvu, verā sammantī’ti, kiṃ te pitā sandhāya avacā’’ti? ‘‘Yaṃ kho me , deva, pitā maraṇakāle avaca ‘mā dīgha’nti mā ciraṃ veraṃ akāsīti. Imaṃ kho me, deva, pitā maraṇakāle avaca mā dīghanti. Yaṃ kho me, deva, pitā maraṇakāle avaca ‘mā rassa’nti mā khippaṃ mittehi bhijjitthā’’ti. Imaṃ kho me, deva, pitā maraṇakāle avaca mā rassanti. Yaṃ kho me, deva, pitā maraṇakāle avaca ‘‘na hi, tāta dīghāvu, verena verā sammanti, averena hi, tāta dīghāvu, verā sammantī’’ti devena me mātāpitaro hatāti. Sacāhaṃ devaṃ jīvitā voropeyyaṃ, ye devassa atthakāmā te maṃ jīvitā voropeyyuṃ, ye me atthakāmā te te jīvitā voropeyyuṃ – evaṃ taṃ veraṃ verena na vūpasameyya. Idāni ca pana me devena jīvitaṃ dinnaṃ, mayā ca devassa jīvitaṃ dinnaṃ. Evaṃ taṃ veraṃ averena vūpasantaṃ. Imaṃ kho me, deva, pitā maraṇakāle avaca – na hi, tāta dīghāvu, verena verā sammanti; averena hi , tāta dīghāvu, verā sammantī’’ti. Atha kho, bhikkhave, brahmadatto kāsirājā – ‘‘acchariyaṃ vata bho! Abbhutaṃ vata bho! Yāva paṇḍito ayaṃ dīghāvu kumāro, yatra hi nāma pituno saṃkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ ājānissatī’’ti pettikaṃ balañca vāhanañca janapadañca kosañca koṭṭhāgārañca paṭipādesi, dhītarañca adāsi. Tesañhi nāma, bhikkhave, rājūnaṃ ādinnadaṇḍānaṃ ādinnasatthānaṃ evarūpaṃ khantisoraccaṃ bhavissati. Idha kho pana taṃ, bhikkhave , sobhetha yaṃ tumhe evaṃ svākkhāte dhammavinaye pabbajitā samānā khamā ca bhaveyyātha soratā cāti? Tatiyampi kho bhagavā te bhikkhū etadavoca – ‘‘alaṃ, bhikkhave, mā bhaṇḍanaṃ mā kalahaṃ mā viggahaṃ mā vivāda’’nti. Tatiyampi kho so adhammavādī bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āgametu, bhante, bhagavā dhammassāmī; appossukko, bhante, bhagavā diṭṭhadhammasukhavihāramanuyutto viharatu. Mayametena bhaṇḍanena kalahena viggahena vivādena paññāyissāmā’’ti. Atha kho bhagavā – pariyādinnarūpā kho ime moghapurisā, nayime sukarā saññāpetunti – uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
ದೀಘಾವುಭಾಣವಾರೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ ಪಠಮೋ।
Dīghāvubhāṇavāro niṭṭhito paṭhamo.
೪೬೪. 13 ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಕೋಸಮ್ಬಿಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪಾವಿಸಿ। ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಪಟಿಕ್ಕನ್ತೋ ಸೇನಾಸನಂ ಸಂಸಾಮೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಠಿತಕೋವ ಇಮಾ ಗಾಥಾಯೋ ಅಭಾಸಿ –
464.14 Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya kosambiṃ piṇḍāya pāvisi. Kosambiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya saṅghamajjhe ṭhitakova imā gāthāyo abhāsi –
ಸಙ್ಘಸ್ಮಿಂ ಭಿಜ್ಜಮಾನಸ್ಮಿಂ, ನಾಞ್ಞಂ ಭಿಯ್ಯೋ ಅಮಞ್ಞರುಂ॥
Saṅghasmiṃ bhijjamānasmiṃ, nāññaṃ bhiyyo amaññaruṃ.
ಯಾವಿಚ್ಛನ್ತಿ ಮುಖಾಯಾಮಂ, ಯೇನ ನೀತಾ ನ ತಂ ವಿದೂ॥
Yāvicchanti mukhāyāmaṃ, yena nītā na taṃ vidū.
ಯೇ ಚ ತಂ ಉಪನಯ್ಹನ್ತಿ, ವೇರಂ ತೇಸಂ ನ ಸಮ್ಮತಿ॥
Ye ca taṃ upanayhanti, veraṃ tesaṃ na sammati.
ಯೇ ಚ ತಂ ನುಪನಯ್ಹನ್ತಿ, ವೇರಂ ತೇಸೂಪಸಮ್ಮತಿ॥
Ye ca taṃ nupanayhanti, veraṃ tesūpasammati.
ಅವೇರೇನ ಚ ಸಮ್ಮನ್ತಿ, ಏಸಧಮ್ಮೋ ಸನನ್ತನೋ॥
Averena ca sammanti, esadhammo sanantano.
ಯೇ ಚ ತತ್ಥ ವಿಜಾನನ್ತಿ, ತತೋ ಸಮ್ಮನ್ತಿ ಮೇಧಗಾ॥
Ye ca tattha vijānanti, tato sammanti medhagā.
ರಟ್ಠಂ ವಿಲುಮ್ಪಮಾನಾನಂ, ತೇಸಮ್ಪಿ ಹೋತಿ ಸಙ್ಗತಿ॥
Raṭṭhaṃ vilumpamānānaṃ, tesampi hoti saṅgati.
‘‘ಕಸ್ಮಾ ತುಮ್ಹಾಕ ನೋ ಸಿಯಾ।
‘‘Kasmā tumhāka no siyā;
ಸದ್ಧಿಂಚರಂ ಸಾಧುವಿಹಾರಿ ಧೀರಂ।
Saddhiṃcaraṃ sādhuvihāri dhīraṃ;
ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಸಬ್ಬಾನಿ ಪರಿಸ್ಸಯಾನಿ।
Abhibhuyya sabbāni parissayāni;
ಚರೇಯ್ಯ ತೇನತ್ತಮನೋ ಸತೀಮಾ॥
Careyya tenattamano satīmā.
ಸದ್ಧಿಂ ಚರಂ ಸಾಧುವಿಹಾರಿ ಧೀರಂ।
Saddhiṃ caraṃ sādhuvihāri dhīraṃ;
ರಾಜಾವ ರಟ್ಠಂ ವಿಜಿತಂ ಪಹಾಯ।
Rājāva raṭṭhaṃ vijitaṃ pahāya;
ಏಕೋ ಚರೇ ಮಾತಙ್ಗರಞ್ಞೇವ ನಾಗೋ॥
Eko care mātaṅgaraññeva nāgo.
ನತ್ಥಿ ಬಾಲೇ ಸಹಾಯತಾ।
Natthi bāle sahāyatā;
ಏಕೋ ಚರೇ ನ ಚ ಪಾಪಾನಿ ಕಯಿರಾ।
Eko care na ca pāpāni kayirā;
ಅಪ್ಪೋಸ್ಸುಕ್ಕೋ ಮಾತಙ್ಗರಞ್ಞೇವ ನಾಗೋ’’ತಿ॥
Appossukko mātaṅgaraññeva nāgo’’ti.
ದೀಘಾವುವತ್ಥು ನಿಟ್ಠಿತಂ।
Dīghāvuvatthu niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಕೋಸಮ್ಬಕವಿವಾದಕಥಾ • Kosambakavivādakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ದೀಘಾವುವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Dīghāvuvatthukathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ದೀಘಾವುವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Dīghāvuvatthukathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಕೋಸಮ್ಬಕವಿವಾದಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Kosambakavivādakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೨೭೧. ಕೋಸಮ್ಬಕವಿವಾದಕಥಾ • 271. Kosambakavivādakathā
