Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / பு³த்³த⁴வங்ஸ-அட்ட²கதா² • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā |
3. தீ³பங்கரபு³த்³த⁴வங்ஸவண்ணனா
3. Dīpaṅkarabuddhavaṃsavaṇṇanā
ரம்மனக³ரவாஸினோபி தே உபாஸகா பு³த்³த⁴ப்பமுக²ஸ்ஸ பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஸ்ஸ மஹாதா³னங் த³த்வா புன ப⁴க³வந்தங் பு⁴த்தாவிங் ஓனீதபத்தபாணிங் மாலாக³ந்தா⁴தீ³ஹி பூஜெத்வா வந்தி³த்வா தா³னானுமோத³னங் ஸோதுகாமா உபனிஸீதி³ங்ஸு. அத² ஸத்தா² தேஸங் பரமமது⁴ரங் ஹத³யங்க³மங் தா³னானுமோத³னமகாஸி –
Rammanagaravāsinopi te upāsakā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa mahādānaṃ datvā puna bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ mālāgandhādīhi pūjetvā vanditvā dānānumodanaṃ sotukāmā upanisīdiṃsu. Atha satthā tesaṃ paramamadhuraṃ hadayaṅgamaṃ dānānumodanamakāsi –
‘‘தா³னங் நாம ஸுகா²தீ³னங், நிதா³னங் பரமங் மதங்;
‘‘Dānaṃ nāma sukhādīnaṃ, nidānaṃ paramaṃ mataṃ;
நிப்³பா³னங் பன ஸோபானங், பதிட்டா²தி பவுச்சதி.
Nibbānaṃ pana sopānaṃ, patiṭṭhāti pavuccati.
‘‘தா³னங் தாணங் மனுஸ்ஸானங், தா³னங் ப³ந்து⁴ பராயனங்;
‘‘Dānaṃ tāṇaṃ manussānaṃ, dānaṃ bandhu parāyanaṃ;
தா³னங் து³க்கா²தி⁴பன்னானங், ஸத்தானங் பரமா க³தி.
Dānaṃ dukkhādhipannānaṃ, sattānaṃ paramā gati.
‘‘து³க்க²னித்த²ரணட்டே²ன , தா³னங் நாவாதி தீ³பிதங்;
‘‘Dukkhanittharaṇaṭṭhena , dānaṃ nāvāti dīpitaṃ;
ப⁴யரக்க²ணதோ தா³னங், நக³ரந்தி ச வண்ணிதங்.
Bhayarakkhaṇato dānaṃ, nagaranti ca vaṇṇitaṃ.
‘‘தா³னங் து³ராஸத³ட்டே²ன, வுத்தமாஸிவிஸோதி ச;
‘‘Dānaṃ durāsadaṭṭhena, vuttamāsivisoti ca;
தா³னங் லோப⁴மலாதீ³ஹி, பது³மங் அனுபலித்ததோ.
Dānaṃ lobhamalādīhi, padumaṃ anupalittato.
‘‘நத்தி² தா³னஸமோ லோகே, புரிஸஸ்ஸ அவஸ்ஸயோ;
‘‘Natthi dānasamo loke, purisassa avassayo;
படிபஜ்ஜத² தஸ்மா தங், கிரியாஜ்ஜா²ஸயேன ச.
Paṭipajjatha tasmā taṃ, kiriyājjhāsayena ca.
‘‘ஸக்³க³லோகனிதா³னானி, தா³னானி மதிமா இத⁴;
‘‘Saggalokanidānāni, dānāni matimā idha;
கோ ஹி நாம நரோ லோகே, ந த³தெ³ய்ய ஹிதே ரதோ.
Ko hi nāma naro loke, na dadeyya hite rato.
‘‘ஸுத்வா தே³வேஸு ஸம்பத்திங், கோ நரோ தா³னஸம்ப⁴வங்;
‘‘Sutvā devesu sampattiṃ, ko naro dānasambhavaṃ;
ந த³ஜ்ஜா ஸுக²ப்பத³ங் தா³னங், தா³னங் சித்தப்பமோத³னங்.
Na dajjā sukhappadaṃ dānaṃ, dānaṃ cittappamodanaṃ.
‘‘தா³னேன படிபன்னேன, அச்ச²ராபரிவாரிதோ;
‘‘Dānena paṭipannena, accharāparivārito;
ரமதே ஸுசிரங் காலங், நந்த³னே ஸுரனந்த³னே.
Ramate suciraṃ kālaṃ, nandane suranandane.
‘‘பீதிமுளாரங் விந்த³தி தா³தா, கா³ரவமஸ்மிங் க³ச்ச²தி லோகே;
‘‘Pītimuḷāraṃ vindati dātā, gāravamasmiṃ gacchati loke;
கித்திமனந்தங் யாதி ச தா³தா, விஸ்ஸஸனீயோ ஹோதி ச தா³தா.
Kittimanantaṃ yāti ca dātā, vissasanīyo hoti ca dātā.
‘‘த³த்வா தா³னங் யாதி நரோ ஸோ, போ⁴க³ஸமித்³தி⁴ங் தீ³க⁴ஞ்சாயு;
‘‘Datvā dānaṃ yāti naro so, bhogasamiddhiṃ dīghañcāyu;
ஸுஸ்ஸரதம்பி ச விந்த³தி ரூபங், ஸக்³கே³ ஸத்³தி⁴ங் கீளதி தே³வேஹி;
Sussaratampi ca vindati rūpaṃ, sagge saddhiṃ kīḷati devehi;
விமானேஸு ட²த்வா நானா, மத்தமயூராபி⁴ருதேஸு.
Vimānesu ṭhatvā nānā, mattamayūrābhirutesu.
‘‘சோராரிராஜோத³கபாவகானங், த⁴னங் அஸாதா⁴ரணமேவ தா³னங்;
‘‘Corārirājodakapāvakānaṃ, dhanaṃ asādhāraṇameva dānaṃ;
த³தா³தி தங் ஸாவகஞாணபூ⁴மிங், பச்சேகபூ⁴மிங் பன பு³த்³த⁴பூ⁴மி’’ந்தி. –
Dadāti taṃ sāvakañāṇabhūmiṃ, paccekabhūmiṃ pana buddhabhūmi’’nti. –
ஏவமாதி³னா நயேன தா³னானுமோத³னங் கத்வா தா³னானிஸங்ஸங் பகாஸெத்வா தத³னந்தரங் ஸீலகத²ங் கதே²ஸி. ஸீலங் நாமேதங் இத⁴லோகபரலோகஸம்பத்தீனங் மூலங்.
Evamādinā nayena dānānumodanaṃ katvā dānānisaṃsaṃ pakāsetvā tadanantaraṃ sīlakathaṃ kathesi. Sīlaṃ nāmetaṃ idhalokaparalokasampattīnaṃ mūlaṃ.
‘‘ஸீலங் ஸுகா²னங் பரமங் நிதா³னங், ஸீலேன ஸீலீ திதி³வங் பயாதி;
‘‘Sīlaṃ sukhānaṃ paramaṃ nidānaṃ, sīlena sīlī tidivaṃ payāti;
ஸீலஞ்ஹி ஸங்ஸாரமுபாக³தஸ்ஸ, தாணஞ்ச லேணஞ்ச பராயனஞ்ச.
Sīlañhi saṃsāramupāgatassa, tāṇañca leṇañca parāyanañca.
‘‘அவஸ்ஸயோ ஸீலஸமோ ஜனானங், குதோ பனஞ்ஞோ இத⁴ வா பரத்த²;
‘‘Avassayo sīlasamo janānaṃ, kuto panañño idha vā parattha;
ஸீலங் கு³ணானங் பரமா பதிட்டா², யதா² த⁴ரா தா²வரஜங்க³மானங்.
Sīlaṃ guṇānaṃ paramā patiṭṭhā, yathā dharā thāvarajaṅgamānaṃ.
‘‘ஸீலங் கிரேவ கல்யாணங், ஸீலங் லோகே அனுத்தரங்;
‘‘Sīlaṃ kireva kalyāṇaṃ, sīlaṃ loke anuttaraṃ;
அரியவுத்திஸமாசாரோ, யேன வுச்சதி ஸீலவா’’. (ஜா॰ 1.3.118);
Ariyavuttisamācāro, yena vuccati sīlavā’’. (jā. 1.3.118);
ஸீலாலங்காரஸமோ அலங்காரோ நத்தி², ஸீலக³ந்த⁴ஸமோ க³ந்தோ⁴ நத்தி², ஸீலஸமங் கிலேஸமலவிஸோத⁴னங் நத்தி², ஸீலஸமங் பரிளாஹூபஸமங் நத்தி², ஸீலஸமங் கித்திஜனநங் நத்தி², ஸீலஸமங் ஸக்³கா³ரோஹணஸோபானங் நத்தி², நிப்³பா³னநக³ரப்பவேஸனே ச ஸீலஸமங் த்³வாரங் நத்தி². யதா²ஹ –
Sīlālaṅkārasamo alaṅkāro natthi, sīlagandhasamo gandho natthi, sīlasamaṃ kilesamalavisodhanaṃ natthi, sīlasamaṃ pariḷāhūpasamaṃ natthi, sīlasamaṃ kittijananaṃ natthi, sīlasamaṃ saggārohaṇasopānaṃ natthi, nibbānanagarappavesane ca sīlasamaṃ dvāraṃ natthi. Yathāha –
‘‘ஸோப⁴ந்தேவங் ந ராஜானோ, முத்தாமணிவிபூ⁴ஸிதா;
‘‘Sobhantevaṃ na rājāno, muttāmaṇivibhūsitā;
யதா² ஸோப⁴ந்தி யதினோ, ஸீலபூ⁴ஸனபூ⁴ஸிதா.
Yathā sobhanti yatino, sīlabhūsanabhūsitā.
‘‘ஸீலக³ந்த⁴ஸமோ க³ந்தோ⁴, குதோ நாம ப⁴விஸ்ஸதி;
‘‘Sīlagandhasamo gandho, kuto nāma bhavissati;
யோ ஸமங் அனுவாதே ச, படிவாதே ச வாயதி. (விஸுத்³தி⁴॰ 1.9);
Yo samaṃ anuvāte ca, paṭivāte ca vāyati. (visuddhi. 1.9);
‘‘ந புப்ப²க³ந்தோ⁴ படிவாதமேதி, ந சந்த³னங் தக்³க³ரமல்லிகா வா;
‘‘Na pupphagandho paṭivātameti, na candanaṃ taggaramallikā vā;
ஸதஞ்ச க³ந்தோ⁴ படிவாதமேதி, ஸப்³பா³ தி³ஸா ஸப்புரிஸோ பவாயதி.
Satañca gandho paṭivātameti, sabbā disā sappuriso pavāyati.
‘‘சந்த³னங் தக³ரங் வாபி, உப்பலங் அத² வஸ்ஸிகீ;
‘‘Candanaṃ tagaraṃ vāpi, uppalaṃ atha vassikī;
ஏதேஸங் க³ந்த⁴ஜாதானங், ஸீலக³ந்தோ⁴ அனுத்தரோ. (த⁴॰ ப॰ 54-55; மி॰ ப॰ 5.4.1);
Etesaṃ gandhajātānaṃ, sīlagandho anuttaro. (dha. pa. 54-55; mi. pa. 5.4.1);
‘‘ந க³ங்கா³ யமுனா சாபி, ஸரபூ⁴ வா ஸரஸ்வதீ;
‘‘Na gaṅgā yamunā cāpi, sarabhū vā sarasvatī;
நின்னகா³ வாசிரவதீ, மஹீ வாபி மஹானதீ³.
Ninnagā vāciravatī, mahī vāpi mahānadī.
‘‘ஸக்குணந்தி விஸோதே⁴துங், தங் மலங் இத⁴ பாணினங்;
‘‘Sakkuṇanti visodhetuṃ, taṃ malaṃ idha pāṇinaṃ;
விஸோத⁴யதி ஸத்தானங், யங் வே ஸீலஜலங் மலங்.
Visodhayati sattānaṃ, yaṃ ve sīlajalaṃ malaṃ.
‘‘ந தங் ஸஜலதா³ வாதா, ந சாபி ஹரிசந்த³னங்;
‘‘Na taṃ sajaladā vātā, na cāpi haricandanaṃ;
நேவ ஹாரா ந மணயோ, ந சந்த³கிரணங்குரா.
Neva hārā na maṇayo, na candakiraṇaṅkurā.
‘‘ஸமயந்தீத⁴ ஸத்தானங், பரிளாஹங் ஸுரக்கி²தங்;
‘‘Samayantīdha sattānaṃ, pariḷāhaṃ surakkhitaṃ;
யங் ஸமேதி இத³ங் அரியங், ஸீலங் அச்சந்தஸீதலங்.
Yaṃ sameti idaṃ ariyaṃ, sīlaṃ accantasītalaṃ.
‘‘அத்தானுவாதா³தி³ப⁴யங், வித்³த⁴ங்ஸயதி ஸப்³ப³தா³;
‘‘Attānuvādādibhayaṃ, viddhaṃsayati sabbadā;
ஜனேதி கித்திஹாஸஞ்ச, ஸீலங் ஸீலவதோ ஸதா³.
Janeti kittihāsañca, sīlaṃ sīlavato sadā.
‘‘ஸக்³கா³ரோஹணஸோபானங், அஞ்ஞங் ஸீலஸமங் குதோ;
‘‘Saggārohaṇasopānaṃ, aññaṃ sīlasamaṃ kuto;
த்³வாரங் வா பன நிப்³பா³ன, நக³ரஸ்ஸ பவேஸனே.
Dvāraṃ vā pana nibbāna, nagarassa pavesane.
‘‘கு³ணானங் மூலபூ⁴தஸ்ஸ, தோ³ஸானங் ப³லகா⁴தினோ;
‘‘Guṇānaṃ mūlabhūtassa, dosānaṃ balaghātino;
இதி ஸீலஸ்ஸ ஜானாத², ஆனிஸங்ஸமனுத்தர’’ந்தி. (விஸுத்³தி⁴॰ 1.9);
Iti sīlassa jānātha, ānisaṃsamanuttara’’nti. (visuddhi. 1.9);
ஏவங் ப⁴க³வா ஸீலானிஸங்ஸங் த³ஸ்ஸெத்வா – ‘‘இத³ங் பன ஸீலங் நிஸ்ஸாய அயங் ஸக்³கோ³ லப⁴தீ’’தி த³ஸ்ஸனத்த²ங் தத³னந்தரங் ஸக்³க³கத²ங் கதே²ஸி. அயங் ஸக்³கோ³ நாம இட்டோ² கந்தோ மனாபோ ஏகந்தஸுகோ² நிச்சமெத்த² கீளா நிச்சங் ஸம்பத்தியோ லப⁴ந்தி. சாதுமஹாராஜிகா தே³வா நவுதிவஸ்ஸஸதஸஹஸ்ஸானி தி³ப்³ப³ஸுக²ங் தி³ப்³ப³ஸம்பத்திங் படிலப⁴ந்தி. தாவதிங்ஸா திஸ்ஸோ வஸ்ஸகோடியோ ஸட்டி² ச வஸ்ஸஸதஸஹஸ்ஸானீதி ஏவமாதி³ஸக்³க³கு³ணபடிஸங்யுத்தகத²ங் கதே²ஸி. ஏவங் ஸக்³க³கதா²ய பலோபெ⁴த்வா புன – ‘‘அயம்பி ஸக்³கோ³ அனிச்சோ அது⁴வோ ந தத்த² ச²ந்த³ராகோ³ காதப்³போ³’’தி காமானங் ஆதீ³னவங் ஓகாரங் ஸங்கிலேஸங் நெக்க²ம்மே ஆனிஸங்ஸஞ்ச பகாஸெத்வா அமதபரியோஸானங் த⁴ம்மகத²ங் கதே²ஸி. ஏவங் தஸ்ஸ மஹாஜனஸ்ஸ த⁴ம்மங் தே³ஸெத்வா ஏகச்சே ஸரணேஸு ச ஏகச்சே பஞ்சஸீலேஸு ச ஏகச்சே ஸோதாபத்திப²லே ச ஏகச்சே ஸகதா³கா³மிப²லே ஏகச்சே அனாகா³மிப²லே ஏகச்சே சதூஸுபி ப²லேஸு ஏகச்சே தீஸு விஜ்ஜாஸு ஏகச்சே ச²ஸு அபி⁴ஞ்ஞாஸு ஏகச்சே அட்ட²ஸு ஸமாபத்தீஸு பதிட்டா²பெத்வா உட்டா²யாஸனா ரம்மனக³ரதோ நிக்க²மித்வா ஸுத³ஸ்ஸனமஹாவிஹாரமேவ பாவிஸி. தேன வுத்தங் –
Evaṃ bhagavā sīlānisaṃsaṃ dassetvā – ‘‘idaṃ pana sīlaṃ nissāya ayaṃ saggo labhatī’’ti dassanatthaṃ tadanantaraṃ saggakathaṃ kathesi. Ayaṃ saggo nāma iṭṭho kanto manāpo ekantasukho niccamettha kīḷā niccaṃ sampattiyo labhanti. Cātumahārājikā devā navutivassasatasahassāni dibbasukhaṃ dibbasampattiṃ paṭilabhanti. Tāvatiṃsā tisso vassakoṭiyo saṭṭhi ca vassasatasahassānīti evamādisaggaguṇapaṭisaṃyuttakathaṃ kathesi. Evaṃ saggakathāya palobhetvā puna – ‘‘ayampi saggo anicco adhuvo na tattha chandarāgo kātabbo’’ti kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ nekkhamme ānisaṃsañca pakāsetvā amatapariyosānaṃ dhammakathaṃ kathesi. Evaṃ tassa mahājanassa dhammaṃ desetvā ekacce saraṇesu ca ekacce pañcasīlesu ca ekacce sotāpattiphale ca ekacce sakadāgāmiphale ekacce anāgāmiphale ekacce catūsupi phalesu ekacce tīsu vijjāsu ekacce chasu abhiññāsu ekacce aṭṭhasu samāpattīsu patiṭṭhāpetvā uṭṭhāyāsanā rammanagarato nikkhamitvā sudassanamahāvihārameva pāvisi. Tena vuttaṃ –
1.
1.
‘‘ததா³ தே போ⁴ஜயித்வான, ஸஸங்க⁴ங் லோகனாயகங்;
‘‘Tadā te bhojayitvāna, sasaṅghaṃ lokanāyakaṃ;
உபக³ச்சு²ங் ஸரணங் தஸ்ஸ, தீ³பங்கரஸ்ஸ ஸத்து²னோ.
Upagacchuṃ saraṇaṃ tassa, dīpaṅkarassa satthuno.
2.
2.
‘‘ஸரணாக³மனே கஞ்சி, நிவேஸேதி ததா²க³தோ;
‘‘Saraṇāgamane kañci, niveseti tathāgato;
கஞ்சி பஞ்சஸு ஸீலேஸு, ஸீலே த³ஸவிதே⁴ பரங்.
Kañci pañcasu sīlesu, sīle dasavidhe paraṃ.
3.
3.
‘‘கஸ்ஸசி தே³தி ஸாமஞ்ஞங், சதுரோ ப²லமுத்தமே;
‘‘Kassaci deti sāmaññaṃ, caturo phalamuttame;
கஸ்ஸசி அஸமே த⁴ம்மே, தே³தி ஸோ படிஸம்பி⁴தா³.
Kassaci asame dhamme, deti so paṭisambhidā.
4.
4.
‘‘கஸ்ஸசி வரஸமாபத்தியோ, அட்ட² தே³தி நராஸபோ⁴;
‘‘Kassaci varasamāpattiyo, aṭṭha deti narāsabho;
திஸ்ஸோ கஸ்ஸசி விஜ்ஜாயோ, ச²ளபி⁴ஞ்ஞா பவெச்ச²தி.
Tisso kassaci vijjāyo, chaḷabhiññā pavecchati.
5.
5.
‘‘தேன யோகே³ன ஜனகாயங், ஓவத³தி மஹாமுனி;
‘‘Tena yogena janakāyaṃ, ovadati mahāmuni;
தேன வித்தா²ரிகங் ஆஸி, லோகனாத²ஸ்ஸ ஸாஸனங்.
Tena vitthārikaṃ āsi, lokanāthassa sāsanaṃ.
6.
6.
‘‘மஹாஹனுஸப⁴க்க²ந்தோ⁴ , தீ³பங்கரஸனாமகோ;
‘‘Mahāhanusabhakkhandho , dīpaṅkarasanāmako;
ப³ஹூ ஜனே தாரயதி, பரிமோசேதி து³க்³க³திங்.
Bahū jane tārayati, parimoceti duggatiṃ.
7.
7.
‘‘போ³த⁴னெய்யங் ஜனங் தி³ஸ்வா, ஸதஸஹஸ்ஸேபி யோஜனே;
‘‘Bodhaneyyaṃ janaṃ disvā, satasahassepi yojane;
க²ணேன உபக³ந்த்வான, போ³தே⁴தி தங் மஹாமுனீ’’தி.
Khaṇena upagantvāna, bodheti taṃ mahāmunī’’ti.
தத்த² தேதி ரம்மனக³ரவாஸினோ உபாஸகா. ஸரணந்தி எத்த² ஸரணங் ஸரணக³மனங் ஸரணஸ்ஸ க³ந்தா ச வேதி³தப்³பா³. ஸரதி ஹிங்ஸதி வினாஸேதீதி ஸரணங், கிங் தங்? ரதனத்தயங். தங் பன ஸரணக³தானங் தேனேவ ஸரணக³மனேன ப⁴யங் ஸந்தாஸங் து³க்க²ங் து³க்³க³திங் பரிக்கிலேஸங் ஹனதி ஹிங்ஸதி வினாஸேதீதி ஸரணந்தி வுச்சதீதி. வுத்தஞ்ஹேதங் –
Tattha teti rammanagaravāsino upāsakā. Saraṇanti ettha saraṇaṃ saraṇagamanaṃ saraṇassa gantā ca veditabbā. Sarati hiṃsati vināsetīti saraṇaṃ, kiṃ taṃ? Ratanattayaṃ. Taṃ pana saraṇagatānaṃ teneva saraṇagamanena bhayaṃ santāsaṃ dukkhaṃ duggatiṃ parikkilesaṃ hanati hiṃsati vināsetīti saraṇanti vuccatīti. Vuttañhetaṃ –
‘‘யே கேசி பு³த்³த⁴ங் ஸரணங் க³தாஸே, ந தே க³மிஸ்ஸந்தி அபாயபூ⁴மிங்;
‘‘Ye keci buddhaṃ saraṇaṃ gatāse, na te gamissanti apāyabhūmiṃ;
பஹாய மானுஸங் தே³ஹங், தே³வகாயங் பரிபூரெஸ்ஸந்தி. (தீ³॰ நி॰ 2.332; ஸங்॰ நி॰ 1.37);
Pahāya mānusaṃ dehaṃ, devakāyaṃ paripūressanti. (dī. ni. 2.332; saṃ. ni. 1.37);
‘‘யே கேசி த⁴ம்மங் ஸரணங் க³தாஸே, ந தே க³மிஸ்ஸந்தி அபாயபூ⁴மிங்;
‘‘Ye keci dhammaṃ saraṇaṃ gatāse, na te gamissanti apāyabhūmiṃ;
பஹாய மானுஸங் தே³ஹங், தே³வகாயங் பரிபூரெஸ்ஸந்தி. (தீ³॰ நி॰ 2.332; ஸங்॰ நி॰ 1.37);
Pahāya mānusaṃ dehaṃ, devakāyaṃ paripūressanti. (dī. ni. 2.332; saṃ. ni. 1.37);
‘‘யே கேசி ஸங்க⁴ங் ஸரணங் க³தாஸே, ந தே க³மிஸ்ஸந்தி அபாயபூ⁴மிங்;
‘‘Ye keci saṅghaṃ saraṇaṃ gatāse, na te gamissanti apāyabhūmiṃ;
பஹாய மானுஸங் தே³ஹங், தே³வகாயங் பரிபூரெஸ்ஸந்தீ’’தி. (தீ³॰ நி॰ 2.332; ஸங்॰ நி॰ 1.37);
Pahāya mānusaṃ dehaṃ, devakāyaṃ paripūressantī’’ti. (dī. ni. 2.332; saṃ. ni. 1.37);
ஸரணக³மனங் நாம ரதனத்தயபராயனாகாரப்பவத்தோ சித்துப்பாதோ³. ஸரணஸ்ஸ க³ந்தா நாம தங்ஸமங்கீ³புக்³க³லோ. ஏவங் தாவ ஸரணங் ஸரணக³மனங் ஸரணஸ்ஸ க³ந்தா சாதி இத³ங் தயங் வேதி³தப்³ப³ங்.
Saraṇagamanaṃ nāma ratanattayaparāyanākārappavatto cittuppādo. Saraṇassa gantā nāma taṃsamaṅgīpuggalo. Evaṃ tāva saraṇaṃ saraṇagamanaṃ saraṇassa gantā cāti idaṃ tayaṃ veditabbaṃ.
தஸ்ஸாதி தங் தீ³பங்கரங், உபயோக³த்தே² ஸாமிவசனங் த³ட்ட²ப்³ப³ங். ‘‘உபக³ச்சு²ங் ஸரணங் தத்தா²’’திபி பாடோ². ஸத்து²னோதி ஸத்தா²ரங். ஸரணாக³மனே கஞ்சீதி கஞ்சி புக்³க³லங் ஸரணக³மனே நிவேஸேதீதி அத்தோ². கிஞ்சாபி பச்சுப்பன்னவஸேன வுத்தங், அதீதகாலவஸேன பன அத்தோ² க³ஹேதப்³போ³. ஏஸ நயோ ஸேஸேஸுபி. ‘‘கஸ்ஸசி ஸரணாக³மனே’’திபி பாடோ², தஸ்ஸபி ஸோயேவத்தோ². கஞ்சி பஞ்சஸு ஸீலேஸூதி கஞ்சி புக்³க³லங் பஞ்சஸு விரதிஸீலேஸு நிவேஸேஸீதி அத்தோ². ‘‘கஸ்ஸசி பஞ்சஸு ஸீலேஸூ’’திபி பாடோ², ஸோயேவத்தோ². ஸீலே த³ஸவிதே⁴ பரந்தி அபரங் புக்³க³லங் த³ஸவிதே⁴ ஸீலே நிவேஸேஸீதி அத்தோ². ‘‘கஸ்ஸசி குஸலே த³ஸா’’திபி பாடோ², தஸ்ஸ கஞ்சி புக்³க³லங் த³ஸ குஸலத⁴ம்மே ஸமாத³பேஸீதி அத்தோ². கஸ்ஸசி தே³தி ஸாமஞ்ஞந்தி எத்த² பரமத்த²தோ ஸாமஞ்ஞந்தி மக்³கோ³ வுச்சதி. யதா²ஹ –
Tassāti taṃ dīpaṅkaraṃ, upayogatthe sāmivacanaṃ daṭṭhabbaṃ. ‘‘Upagacchuṃ saraṇaṃ tatthā’’tipi pāṭho. Satthunoti satthāraṃ. Saraṇāgamane kañcīti kañci puggalaṃ saraṇagamane nivesetīti attho. Kiñcāpi paccuppannavasena vuttaṃ, atītakālavasena pana attho gahetabbo. Esa nayo sesesupi. ‘‘Kassaci saraṇāgamane’’tipi pāṭho, tassapi soyevattho. Kañci pañcasu sīlesūti kañci puggalaṃ pañcasu viratisīlesu nivesesīti attho. ‘‘Kassaci pañcasu sīlesū’’tipi pāṭho, soyevattho. Sīle dasavidhe paranti aparaṃ puggalaṃ dasavidhe sīle nivesesīti attho. ‘‘Kassaci kusale dasā’’tipi pāṭho, tassa kañci puggalaṃ dasa kusaladhamme samādapesīti attho. Kassaci deti sāmaññanti ettha paramatthato sāmaññanti maggo vuccati. Yathāha –
‘‘கதமஞ்ச, பி⁴க்க²வே, ஸாமஞ்ஞங்? அயமேவ அரியோ அட்ட²ங்கி³கோ மக்³கோ³, ஸெய்யதி²த³ங் – ஸம்மாதி³ட்டி²…பே॰… ஸம்மாஸமாதி⁴. இத³ங் வுச்சதி, பி⁴க்க²வே, ஸாமஞ்ஞ’’ந்தி (ஸங்॰ நி॰ 5.36).
‘‘Katamañca, bhikkhave, sāmaññaṃ? Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi. Idaṃ vuccati, bhikkhave, sāmañña’’nti (saṃ. ni. 5.36).
சதுரோ ப²லமுத்தமேதி சத்தாரி உத்தமானி ப²லானீதி அத்தோ². ம-காரோ பத³ஸந்தி⁴கரோ. லிங்க³விபரியாஸேன வுத்தங். யதோ²பனிஸ்ஸயங் சத்தாரோ மக்³கே³ சத்தாரி ச ஸாமஞ்ஞப²லானி கஸ்ஸசி அதா³ஸீதி அத்தோ². கஸ்ஸசி அஸமே த⁴ம்மேதி கஸ்ஸசி அஸதி³ஸே சத்தாரோ படிஸம்பி⁴தா³த⁴ம்மே அதா³ஸி.
Caturo phalamuttameti cattāri uttamāni phalānīti attho. Ma-kāro padasandhikaro. Liṅgavipariyāsena vuttaṃ. Yathopanissayaṃ cattāro magge cattāri ca sāmaññaphalāni kassaci adāsīti attho. Kassaci asame dhammeti kassaci asadise cattāro paṭisambhidādhamme adāsi.
கஸ்ஸசி வரஸமாபத்தியோதி கஸ்ஸசி பன நீவரணவிக³மேன பதா⁴னபூ⁴தா அட்ட² ஸமாபத்தியோ அதா³ஸி. திஸ்ஸோ கஸ்ஸசி விஜ்ஜாயோதி கஸ்ஸசி புக்³க³லஸ்ஸ உபனிஸ்ஸயவஸேன தி³ப்³ப³சக்கு²ஞாணபுப்³பே³னிவாஸானுஸ்ஸதிஞாணஆஸவக்க²யஞாணானங் வஸேன திஸ்ஸோ விஜ்ஜாயோ. ச²ளபி⁴ஞ்ஞா பவெச்ச²தீதி ச² அபி⁴ஞ்ஞாயோ கஸ்ஸசி அதா³ஸி.
Kassaci varasamāpattiyoti kassaci pana nīvaraṇavigamena padhānabhūtā aṭṭha samāpattiyo adāsi. Tisso kassaci vijjāyoti kassaci puggalassa upanissayavasena dibbacakkhuñāṇapubbenivāsānussatiñāṇaāsavakkhayañāṇānaṃ vasena tisso vijjāyo. Chaḷabhiññā pavecchatīti cha abhiññāyo kassaci adāsi.
தேன யோகே³னாதி தேன நயேன தேனானுக்கமேன ச. ஜனகாயந்தி ஜனஸமூஹங். ஓவத³தீதி ஓவதி³. காலவிபரியாஸேன வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங். இதோ உபரிபி ஈதி³ஸேஸு வசனேஸு அதீதகாலவஸேனேவ அத்தோ² க³ஹேதப்³போ³ . தேன வித்தா²ரிகங் ஆஸீதி தேன தீ³பங்கரஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஓவாதே³ன அனுஸாஸனியா வித்தா²ரிகங் வித்த²தங் விஸாலீபூ⁴தங் ஸாஸனங் அஹோஸி.
Tena yogenāti tena nayena tenānukkamena ca. Janakāyanti janasamūhaṃ. Ovadatīti ovadi. Kālavipariyāsena vuttanti veditabbaṃ. Ito uparipi īdisesu vacanesu atītakālavaseneva attho gahetabbo . Tena vitthārikaṃ āsīti tena dīpaṅkarassa bhagavato ovādena anusāsaniyā vitthārikaṃ vitthataṃ visālībhūtaṃ sāsanaṃ ahosi.
மஹாஹனூதி மஹாபுரிஸானங் கிர த்³வேபி ஹனூனி பரிபுண்ணானி த்³வாத³ஸியா பக்க²ஸ்ஸ சந்த³ஸதி³ஸாகாரானி ஹொந்தீதி மஹந்தானி ஹனூனி யஸ்ஸ ஸோ மஹாஹனு, ஸீஹஹனூதி வுத்தங் ஹோதி. உஸப⁴க்க²ந்தோ⁴தி உஸப⁴ஸ்ஸேவ க²ந்தோ⁴ யஸ்ஸ ப⁴வதி, ஸோ உஸப⁴க்க²ந்தோ⁴. ஸுவட்டிதஸுவண்ணாலிங்க³ஸதி³ஸருசிரக்க²ந்தோ⁴ ஸமவட்டசாருக்க²ந்தோ⁴தி அத்தோ². தீ³பங்கரஸனாமகோதி தீ³பங்கரஸனாமோ . ப³ஹூ ஜனே தாரயதீதி ப³ஹூ பு³த்³த⁴வேனெய்யே ஜனே தாரேஸி. பரிமோசேதீதி பரிமோசேஸி. து³க்³க³திந்தி து³க்³க³திதோ. நிஸ்ஸக்கத்தே² உபயோக³வசனங்.
Mahāhanūti mahāpurisānaṃ kira dvepi hanūni paripuṇṇāni dvādasiyā pakkhassa candasadisākārāni hontīti mahantāni hanūni yassa so mahāhanu, sīhahanūti vuttaṃ hoti. Usabhakkhandhoti usabhasseva khandho yassa bhavati, so usabhakkhandho. Suvaṭṭitasuvaṇṇāliṅgasadisarucirakkhandho samavaṭṭacārukkhandhoti attho. Dīpaṅkarasanāmakoti dīpaṅkarasanāmo . Bahū jane tārayatīti bahū buddhaveneyye jane tāresi. Parimocetīti parimocesi. Duggatinti duggatito. Nissakkatthe upayogavacanaṃ.
இதா³னி தாரணபரிமோசனகரணாகாரத³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘போ³த⁴னெய்யங் ஜன’’ந்தி கா³தா² வுத்தா. தத்த² போ³த⁴னெய்யங் ஜனந்தி போ³த⁴னெய்யங் பஜங், அயமேவ வா பாடோ². தி³ஸ்வாதி பு³த்³த⁴சக்கு²னா வா ஸமந்தசக்கு²னா வா தி³ஸ்வா. ஸதஸஹஸ்ஸேபி யோஜனேதி அனேகஸதஸஹஸ்ஸேபி யோஜனே டி²தங். இத³ங் பன த³ஸஸஹஸ்ஸியங்யேவ ஸந்தா⁴ய வுத்தந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
Idāni tāraṇaparimocanakaraṇākāradassanatthaṃ ‘‘bodhaneyyaṃ jana’’nti gāthā vuttā. Tattha bodhaneyyaṃ jananti bodhaneyyaṃ pajaṃ, ayameva vā pāṭho. Disvāti buddhacakkhunā vā samantacakkhunā vā disvā. Satasahassepi yojaneti anekasatasahassepi yojane ṭhitaṃ. Idaṃ pana dasasahassiyaṃyeva sandhāya vuttanti daṭṭhabbaṃ.
தீ³பங்கரோ கிர ஸத்தா² பு³த்³த⁴த்தங் பத்வா போ³தி⁴மூலே ஸத்தஸத்தாஹங் வீதினாமெத்வா அட்ட²மே ஸத்தாஹே மஹாப்³ரஹ்முனோ த⁴ம்மஜ்ஜே²ஸனங் படிஞ்ஞாய ஸுனந்தா³ராமே த⁴ம்மசக்கங் பவத்தெத்வா கோடிஸதங் தே³வமனுஸ்ஸானங் த⁴ம்மாமதங் பாயேஸி. அயங் பட²மோ அபி⁴ஸமயோ அஹோஸி.
Dīpaṅkaro kira satthā buddhattaṃ patvā bodhimūle sattasattāhaṃ vītināmetvā aṭṭhame sattāhe mahābrahmuno dhammajjhesanaṃ paṭiññāya sunandārāme dhammacakkaṃ pavattetvā koṭisataṃ devamanussānaṃ dhammāmataṃ pāyesi. Ayaṃ paṭhamo abhisamayo ahosi.
அத² ஸத்தா² அத்தனோ புத்தஸ்ஸ ஸமவட்டக்க²ந்த⁴ஸ்ஸ உஸப⁴க்க²ந்த⁴ஸ்ஸ நாம ஞாணபரிபாகங் ஞத்வா தங் அத்ரஜங் பமுக²ங் கத்வா ராஹுலோவாத³ஸதி³ஸங் த⁴ம்மங் தே³ஸெத்வா தே³வமனுஸ்ஸானங் நவுதிகோடியோ த⁴ம்மாமதங் பாயேஸி. அயங் து³தியோ அபி⁴ஸமயோ அஹோஸி.
Atha satthā attano puttassa samavaṭṭakkhandhassa usabhakkhandhassa nāma ñāṇaparipākaṃ ñatvā taṃ atrajaṃ pamukhaṃ katvā rāhulovādasadisaṃ dhammaṃ desetvā devamanussānaṃ navutikoṭiyo dhammāmataṃ pāyesi. Ayaṃ dutiyo abhisamayo ahosi.
புன ப⁴க³வா அமரவதீனக³ரத்³வாரே மஹாஸிரீஸருக்க²மூலே யமகபாடிஹாரியங் கத்வா மஹாஜனஸ்ஸ ப³ந்த⁴னாமொக்க²ங் கத்வா தே³வக³ணபரிவுதோ தி³வஸகராதிரேகஜுதிவிஸரப⁴வனே தாவதிங்ஸப⁴வனே பாரிச்ச²த்தகமூலே பரமஸீதலே பண்டு³கம்ப³லஸிலாதலே நிஸீதி³த்வா ஸப்³ப³தே³வக³ணபீதிஸஞ்ஜனநிங் அத்தனோ ஜனநிங் ஸுமேதா⁴தே³விங் பமுக²ங் கத்வா ஸப்³ப³லோகவிதி³தவிஸுத்³தி⁴தே³வோ தே³வதே³வோ தீ³பங்கரோ ப⁴க³வா ஸப்³ப³ஸத்தஹிதகரங் பரமாதிரேகக³ம்பீ⁴ரஸுகு²மங் பு³த்³தி⁴விஸத³கரங் ஸத்தப்பகரணங் அபி⁴த⁴ம்மபிடகங் தே³ஸெத்வா நவுதிதே³வகோடிஸஹஸ்ஸானங் த⁴ம்மாமதங் பாயேஸி. அயங் ததியோ அபி⁴ஸமயோ அஹோஸி. தேன வுத்தங் –
Puna bhagavā amaravatīnagaradvāre mahāsirīsarukkhamūle yamakapāṭihāriyaṃ katvā mahājanassa bandhanāmokkhaṃ katvā devagaṇaparivuto divasakarātirekajutivisarabhavane tāvatiṃsabhavane pāricchattakamūle paramasītale paṇḍukambalasilātale nisīditvā sabbadevagaṇapītisañjananiṃ attano jananiṃ sumedhādeviṃ pamukhaṃ katvā sabbalokaviditavisuddhidevo devadevo dīpaṅkaro bhagavā sabbasattahitakaraṃ paramātirekagambhīrasukhumaṃ buddhivisadakaraṃ sattappakaraṇaṃ abhidhammapiṭakaṃ desetvā navutidevakoṭisahassānaṃ dhammāmataṃ pāyesi. Ayaṃ tatiyo abhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –
8.
8.
‘‘பட²மாபி⁴ஸமயே பு³த்³தோ⁴, கோடிஸதமபோ³த⁴யி;
‘‘Paṭhamābhisamaye buddho, koṭisatamabodhayi;
து³தியாபி⁴ஸமயே நாதோ², நவுதிகோடிமபோ³த⁴யி.
Dutiyābhisamaye nātho, navutikoṭimabodhayi.
9.
9.
‘‘யதா³ ச தே³வப⁴வனம்ஹி, பு³த்³தோ⁴ த⁴ம்மமதே³ஸயி;
‘‘Yadā ca devabhavanamhi, buddho dhammamadesayi;
நவுதிகோடிஸஹஸ்ஸானங், ததியாபி⁴ஸமயோ அஹூ’’தி.
Navutikoṭisahassānaṃ, tatiyābhisamayo ahū’’ti.
தீ³பங்கரஸ்ஸ பன ப⁴க³வதோ தயோ ஸாவகஸன்னிபாதா அஹேஸுங். தத்த² ஸுனந்தா³ராமே கோடிஸதஸஹஸ்ஸானங் பட²மோ ஸன்னிபாதோ அஹோஸி. தேன வுத்தங் –
Dīpaṅkarassa pana bhagavato tayo sāvakasannipātā ahesuṃ. Tattha sunandārāme koṭisatasahassānaṃ paṭhamo sannipāto ahosi. Tena vuttaṃ –
10.
10.
‘‘ஸன்னிபாதா தயோ ஆஸுங், தீ³பங்கரஸ்ஸ ஸத்து²னோ;
‘‘Sannipātā tayo āsuṃ, dīpaṅkarassa satthuno;
கோடிஸதஸஹஸ்ஸானங், பட²மோ ஆஸி ஸமாக³மோ’’தி.
Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamo āsi samāgamo’’ti.
அதா²பரேன ஸமயேன த³ஸப³லோ சதூஹி பி⁴க்கு²ஸதஸஹஸ்ஸேஹி பரிவுதோ கா³மனிக³மனக³ரபடிபாடியா மஹாஜனானுக்³க³ஹங் கரொந்தோ சாரிகங் சரமானோ அனுக்கமேன ஏகஸ்மிங் பதே³ஸே மஹாஜனகதஸக்காரங் ஸப்³ப³லோகவிஸ்ஸுதங் அமனுஸ்ஸபரிக்³க³ஹிதங் அதிப⁴யானகங் ஓலம்பா³ம்பு³த⁴ரபரிசும்பி³தகூடங் விவித⁴ஸுரபி⁴தருகுஸுமவாஸிதகூடங் நானாமிக³க³ணவிசரிதகூடங் நாரத³கூடங் நாம பரமரமணீயங் பப்³ப³தங் ஸம்பாபுணி. ஸோ கிர பப்³ப³தோ நாரதே³ன நாம யக்கே²ன பரிக்³க³ஹிதோ அஹோஸி. தத்த² பன தஸ்ஸ யக்க²ஸ்ஸ அனுஸங்வச்ச²ரங் மஹாஜனோ மனுஸ்ஸப³லிங் உபஸங்ஹரதி.
Athāparena samayena dasabalo catūhi bhikkhusatasahassehi parivuto gāmanigamanagarapaṭipāṭiyā mahājanānuggahaṃ karonto cārikaṃ caramāno anukkamena ekasmiṃ padese mahājanakatasakkāraṃ sabbalokavissutaṃ amanussapariggahitaṃ atibhayānakaṃ olambāmbudharaparicumbitakūṭaṃ vividhasurabhitarukusumavāsitakūṭaṃ nānāmigagaṇavicaritakūṭaṃ nāradakūṭaṃ nāma paramaramaṇīyaṃ pabbataṃ sampāpuṇi. So kira pabbato nāradena nāma yakkhena pariggahito ahosi. Tattha pana tassa yakkhassa anusaṃvaccharaṃ mahājano manussabaliṃ upasaṃharati.
அத² தீ³பங்கரோ கிர ப⁴க³வா தஸ்ஸ மஹாஜனஸ்ஸ உபனிஸ்ஸயஸம்பத்திங் தி³ஸ்வா ததோ பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ங் சாதுத்³தி³ஸங் பேஸெத்வா அது³தியோ அஸஹாயோ மஹாகருணாப³லவஸங்க³தஹத³யோ தஞ்ச யக்க²ங் வினேதுங் தங் நாரத³பப்³ப³தங் அபி⁴ருஹி. அத² ஸோ மனுஸ்ஸப⁴க்கோ² ஸகஹிதனிரபெக்கோ² பரவத⁴த³க்கோ² யக்கோ² மக்க²ங் அஸஹமானோ கோத⁴பரேதமானஸோ த³ஸப³லங் பி⁴ங்ஸாபெத்வா பலாபேதுகாமோ தங் பப்³ப³தங் சாலேஸி. ஸோ கிர பப்³ப³தோ தேன சாலியமானோ ப⁴க³வதோ ஆனுபா⁴வேன தஸ்ஸேவ மத்த²கே பதமானோ விய அஹோஸி.
Atha dīpaṅkaro kira bhagavā tassa mahājanassa upanissayasampattiṃ disvā tato bhikkhusaṅghaṃ cātuddisaṃ pesetvā adutiyo asahāyo mahākaruṇābalavasaṅgatahadayo tañca yakkhaṃ vinetuṃ taṃ nāradapabbataṃ abhiruhi. Atha so manussabhakkho sakahitanirapekkho paravadhadakkho yakkho makkhaṃ asahamāno kodhaparetamānaso dasabalaṃ bhiṃsāpetvā palāpetukāmo taṃ pabbataṃ cālesi. So kira pabbato tena cāliyamāno bhagavato ānubhāvena tasseva matthake patamāno viya ahosi.
ததோ ஸோ பீ⁴தோ – ‘‘ஹந்த³ நங் அக்³கி³னா ஜா²பெஸ்ஸாமீ’’தி மஹந்தங் அதிபீ⁴மத³ஸ்ஸனங் அக்³கி³க்க²ந்த⁴ங் நிப்³ப³த்தேஸி. ஸோ அக்³கி³க்க²ந்தோ⁴ படிவாதே கி²த்தோ விய அத்தனோவ து³க்க²ங் ஜனேஸி, ந பன ப⁴க³வதோ சீவரே அங்ஸுமத்தம்பி த³ட்³டு⁴ங் ஸமத்தோ² அஹோஸி. யக்கோ² பன ‘‘ஸமணோ த³ட்³டோ⁴, ந த³ட்³டோ⁴’’தி ஓலோகெந்தோ த³ஸப³லங் ஸரத³ஸமயவிமலகரனிகரங் ஸப்³ப³ஜனரதிகரங் ரஜனிகரமிவ ஸீதலஜலதலக³தகமலகண்ணிகாய நிஸின்னங் விய ப⁴க³வந்தங் தி³ஸ்வா சிந்தேஸி – ‘‘அஹோ அயங் ஸமணோ மஹானுபா⁴வோ, யங் யங் இமஸ்ஸாஹங் அனத்த²ங் கரோமி, ஸோ ஸோ மமூபரியேவ பததி, இமங் பன ஸமணங் முஞ்சித்வா அஞ்ஞங் மே படிஸரணங் பராயனங் நத்தி², பத²வியங் உபக்க²லிதா பத²விங்யேவ நிஸ்ஸாய உட்ட²ஹந்தி, ஹந்தா³ஹங் இமங்யேவ ஸமணங் ஸரணங் க³மிஸ்ஸாமீ’’தி.
Tato so bhīto – ‘‘handa naṃ agginā jhāpessāmī’’ti mahantaṃ atibhīmadassanaṃ aggikkhandhaṃ nibbattesi. So aggikkhandho paṭivāte khitto viya attanova dukkhaṃ janesi, na pana bhagavato cīvare aṃsumattampi daḍḍhuṃ samattho ahosi. Yakkho pana ‘‘samaṇo daḍḍho, na daḍḍho’’ti olokento dasabalaṃ saradasamayavimalakaranikaraṃ sabbajanaratikaraṃ rajanikaramiva sītalajalatalagatakamalakaṇṇikāya nisinnaṃ viya bhagavantaṃ disvā cintesi – ‘‘aho ayaṃ samaṇo mahānubhāvo, yaṃ yaṃ imassāhaṃ anatthaṃ karomi, so so mamūpariyeva patati, imaṃ pana samaṇaṃ muñcitvā aññaṃ me paṭisaraṇaṃ parāyanaṃ natthi, pathaviyaṃ upakkhalitā pathaviṃyeva nissāya uṭṭhahanti, handāhaṃ imaṃyeva samaṇaṃ saraṇaṃ gamissāmī’’ti.
அதே²வங் பன ஸோ சிந்தெத்வா ப⁴க³வதோ சக்காலங்கததலேஸு பாதே³ஸு ஸிரஸா நிபதித்வா – ‘‘அச்சயோ மங், ப⁴ந்தே, அச்சக³மா’’தி வத்வா ப⁴க³வந்தங் ஸரணமக³மாஸி. அத²ஸ்ஸ ப⁴க³வா அனுபுப்³பி³கத²ங் கதே²ஸி. ஸோ தே³ஸனாபரியோஸானே த³ஸஹி யக்க²ஸஹஸ்ஸேஹி ஸத்³தி⁴ங் ஸோதாபத்திப²லே பதிட்ட²ஹி. தஸ்மிங் கிர தி³வஸே ஸகலஜம்பு³தீ³பதலவாஸினோ மனுஸ்ஸா தஸ்ஸ ப³லிகம்மத்த²ங் ஏகேககா³மதோ ஏகேகங் புரிஸங் ஆஹரிங்ஸு. அஞ்ஞஞ்ச ப³ஹுதிலதண்டு³லகுலத்த²முக்³க³மாஸாதி³ங் ஸப்பினவனீததேலமது⁴பா²ணிதாதி³ஞ்ச ஆஹரிங்ஸு. அத² ஸோ யக்கோ² தங் தி³வஸங் ஆப⁴ததண்டு³லாதி³கங் ஸப்³ப³ங் தேஸங்யேவ த³த்வா தே ப³லிகம்மத்தா²ய ஆனீதமனுஸ்ஸே த³ஸப³லஸ்ஸ நிய்யாதேஸி.
Athevaṃ pana so cintetvā bhagavato cakkālaṅkatatalesu pādesu sirasā nipatitvā – ‘‘accayo maṃ, bhante, accagamā’’ti vatvā bhagavantaṃ saraṇamagamāsi. Athassa bhagavā anupubbikathaṃ kathesi. So desanāpariyosāne dasahi yakkhasahassehi saddhiṃ sotāpattiphale patiṭṭhahi. Tasmiṃ kira divase sakalajambudīpatalavāsino manussā tassa balikammatthaṃ ekekagāmato ekekaṃ purisaṃ āhariṃsu. Aññañca bahutilataṇḍulakulatthamuggamāsādiṃ sappinavanītatelamadhuphāṇitādiñca āhariṃsu. Atha so yakkho taṃ divasaṃ ābhatataṇḍulādikaṃ sabbaṃ tesaṃyeva datvā te balikammatthāya ānītamanusse dasabalassa niyyātesi.
அத² ஸத்தா² தே மனுஸ்ஸே ஏஹிபி⁴க்கு²பப்³ப³ஜ்ஜாய பப்³பா³ஜெத்வா அந்தோஸத்தாஹேயேவ ஸப்³பே³ அரஹத்தே பதிட்டா²பெத்வா மாக⁴புண்ணமாய கோடிஸதபி⁴க்கு²மஜ்ஜ²க³தோ சதுரங்க³ஸமன்னாக³தே ஸன்னிபாதே பாதிமொக்க²முத்³தி³ஸி. சதுரங்கா³னி நாம ஸப்³பே³வ ஏஹிபி⁴க்கூ² ஹொந்தி, ஸப்³பே³ ச²ளபி⁴ஞ்ஞா ஹொந்தி, ஸப்³பே³ அனாமந்திதாவ ஆக³தா, பன்னரஸூபோஸத²தி³வஸோ சாதி இமானி சத்தாரி அங்கா³னி நாம. அயங் து³தியோ ஸன்னிபாதோ அஹோஸி. தேன வுத்தங் –
Atha satthā te manusse ehibhikkhupabbajjāya pabbājetvā antosattāheyeva sabbe arahatte patiṭṭhāpetvā māghapuṇṇamāya koṭisatabhikkhumajjhagato caturaṅgasamannāgate sannipāte pātimokkhamuddisi. Caturaṅgāni nāma sabbeva ehibhikkhū honti, sabbe chaḷabhiññā honti, sabbe anāmantitāva āgatā, pannarasūposathadivaso cāti imāni cattāri aṅgāni nāma. Ayaṃ dutiyo sannipāto ahosi. Tena vuttaṃ –
11.
11.
‘‘புன நாரத³கூடம்ஹி, பவிவேகக³தே ஜினே;
‘‘Puna nāradakūṭamhi, pavivekagate jine;
கீ²ணாஸவா வீதமலா, ஸமிங்ஸு ஸதகோடியோ’’தி.
Khīṇāsavā vītamalā, samiṃsu satakoṭiyo’’ti.
தத்த² பவிவேகக³தேதி க³ணங் பஹாய க³தே. ஸமிங்ஸூதி ஸன்னிபதிங்ஸு.
Tattha pavivekagateti gaṇaṃ pahāya gate. Samiṃsūti sannipatiṃsu.
யதா³ பன தீ³பங்கரோ லோகனாயகோ ஸுத³ஸ்ஸனநாமகே பப்³ப³தே வஸ்ஸாவாஸமுபக³ஞ்சி², ததா³ கிர ஜம்பு³தீ³பவாஸினோ மனுஸ்ஸா அனுஸங்வச்ச²ரங் கி³ரக்³க³ஸமஜ்ஜங் கரொந்தி. தஸ்மிங் கிர ஸமஜ்ஜே ஸன்னிபதிதா மனுஸ்ஸா த³ஸப³லங் தி³ஸ்வா த⁴ம்மகத²ங் ஸுத்வா தத்ர பஸீதி³த்வா பப்³ப³ஜிங்ஸு. மஹாபவாரணதி³வஸே ஸத்தா² தேஸங் அஜ்ஜா²ஸயானுகூலங் விபஸ்ஸனாகத²ங் கதே²ஸி. தங் ஸுத்வா தே ஸப்³பே³ ஸங்கா²ரே ஸம்மஸித்வா விபஸ்ஸனானுபுப்³பே³ன மக்³கா³னுபுப்³பே³ன ச அரஹத்தங் பாபுணிங்ஸு. அத² ஸத்தா² நவுதிகோடிஸஹஸ்ஸேஹி ஸத்³தி⁴ங் பவாரேஸி. அயங் ததியோ ஸன்னிபாதோ அஹோஸி. தேன வுத்தங் –
Yadā pana dīpaṅkaro lokanāyako sudassananāmake pabbate vassāvāsamupagañchi, tadā kira jambudīpavāsino manussā anusaṃvaccharaṃ giraggasamajjaṃ karonti. Tasmiṃ kira samajje sannipatitā manussā dasabalaṃ disvā dhammakathaṃ sutvā tatra pasīditvā pabbajiṃsu. Mahāpavāraṇadivase satthā tesaṃ ajjhāsayānukūlaṃ vipassanākathaṃ kathesi. Taṃ sutvā te sabbe saṅkhāre sammasitvā vipassanānupubbena maggānupubbena ca arahattaṃ pāpuṇiṃsu. Atha satthā navutikoṭisahassehi saddhiṃ pavāresi. Ayaṃ tatiyo sannipāto ahosi. Tena vuttaṃ –
12.
12.
‘‘யம்ஹி காலே மஹாவீரோ, ஸுத³ஸ்ஸனஸிலுச்சயே;
‘‘Yamhi kāle mahāvīro, sudassanasiluccaye;
நவுதிகோடிஸஹஸ்ஸேஹி, பவாரேஸி மஹாமுனி.
Navutikoṭisahassehi, pavāresi mahāmuni.
‘‘அஹங் தேன ஸமயேன, ஜடிலோ உக்³க³தாபனோ;
‘‘Ahaṃ tena samayena, jaṭilo uggatāpano;
அந்தலிக்க²ம்ஹி சரணோ, பஞ்சாபி⁴ஞ்ஞாஸு பாரகூ³’’தி. (த⁴॰ ஸ॰ அட்ட²॰ நிதா³னகதா²);
Antalikkhamhi caraṇo, pañcābhiññāsu pāragū’’ti. (dha. sa. aṭṭha. nidānakathā);
அயங் கா³தா² அட்ட²ஸாலினியா த⁴ம்மஸங்க³ஹட்ட²கதா²ய நிதா³னவண்ணனாய தீ³பங்கரபு³த்³த⁴வங்ஸே லிகி²தா. இமஸ்மிங் பன பு³த்³த⁴வங்ஸே நத்தி². நத்தி²பா⁴வோயேவ பனஸ்ஸா யுத்ததரோ. கஸ்மாதி சே? ஹெட்டா² ஸுமேத⁴கதா²ஸு கதி²தத்தாதி.
Ayaṃ gāthā aṭṭhasāliniyā dhammasaṅgahaṭṭhakathāya nidānavaṇṇanāya dīpaṅkarabuddhavaṃse likhitā. Imasmiṃ pana buddhavaṃse natthi. Natthibhāvoyeva panassā yuttataro. Kasmāti ce? Heṭṭhā sumedhakathāsu kathitattāti.
தீ³பங்கரே கிர ப⁴க³வதி த⁴ம்மங் தே³ஸெந்தே த³ஸஸஹஸ்ஸானஞ்ச வீஸதிஸஹஸ்ஸானஞ்ச த⁴ம்மாபி⁴ஸமயோ அஹோஸியேவ. ஏகஸ்ஸ பன த்³வின்னங் திண்ணங் சதுன்னந்தி ச ஆதி³வஸேன அபி⁴ஸமயானங் அந்தோ நத்தி². தஸ்மா தீ³பங்கரஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஸாஸனங் வித்தா²ரிகங் பா³ஹுஜஞ்ஞங் அஹோஸி. தேன வுத்தங் –
Dīpaṅkare kira bhagavati dhammaṃ desente dasasahassānañca vīsatisahassānañca dhammābhisamayo ahosiyeva. Ekassa pana dvinnaṃ tiṇṇaṃ catunnanti ca ādivasena abhisamayānaṃ anto natthi. Tasmā dīpaṅkarassa bhagavato sāsanaṃ vitthārikaṃ bāhujaññaṃ ahosi. Tena vuttaṃ –
13.
13.
‘‘த³ஸவீஸஸஹஸ்ஸானங் , த⁴ம்மாபி⁴ஸமயோ அஹு;
‘‘Dasavīsasahassānaṃ , dhammābhisamayo ahu;
ஏகத்³வின்னங் அபி⁴ஸமயா, க³ணனாதோ அஸங்கி²யா’’தி.
Ekadvinnaṃ abhisamayā, gaṇanāto asaṅkhiyā’’ti.
தத்த² த³ஸவீஸஸஹஸ்ஸானந்தி த³ஸஸஹஸ்ஸானங் வீஸதிஸஹஸ்ஸானஞ்ச. த⁴ம்மாபி⁴ஸமயோதி சதுஸச்சத⁴ம்மப்படிவேதோ⁴. ஏகத்³வின்னந்தி ஏகஸ்ஸ சேவ த்³வின்னஞ்ச , திண்ணங் சதுன்னங்…பே॰… த³ஸன்னந்திஆதி³னா நயேன அஸங்க்²யெய்யாதி அத்தோ². ஏவங் அஸங்க்²யெய்யாபி⁴ஸமயத்தா ச வித்தா²ரிகங் மஹந்தப்பத்தங் ப³ஹூஹி பண்டி³தேஹி தே³வமனுஸ்ஸேஹி நிய்யானிகந்தி ஜஞ்ஞங் ஜானிதப்³ப³ங் அதி⁴ஸீலஸிக்கா²தீ³ஹி இத்³த⁴ஞ்ச ஸமாதி⁴ஆதீ³ஹி பீ²தஞ்ச அஹோஸி. தேன வுத்தங் –
Tattha dasavīsasahassānanti dasasahassānaṃ vīsatisahassānañca. Dhammābhisamayoti catusaccadhammappaṭivedho. Ekadvinnanti ekassa ceva dvinnañca , tiṇṇaṃ catunnaṃ…pe… dasannantiādinā nayena asaṅkhyeyyāti attho. Evaṃ asaṅkhyeyyābhisamayattā ca vitthārikaṃ mahantappattaṃ bahūhi paṇḍitehi devamanussehi niyyānikanti jaññaṃ jānitabbaṃ adhisīlasikkhādīhi iddhañca samādhiādīhi phītañca ahosi. Tena vuttaṃ –
14.
14.
‘‘வித்தா²ரிகங் பா³ஹுஜஞ்ஞங், இத்³த⁴ங் பீ²தங் அஹூ ததா³;
‘‘Vitthārikaṃ bāhujaññaṃ, iddhaṃ phītaṃ ahū tadā;
தீ³பங்கரஸ்ஸ ப⁴க³வதோ, ஸாஸனங் ஸுவிஸோதி⁴த’’ந்தி.
Dīpaṅkarassa bhagavato, sāsanaṃ suvisodhita’’nti.
தத்த² ஸுவிஸோதி⁴தந்தி ஸுட்டு² ப⁴க³வதா ஸோதி⁴தங் விஸுத்³த⁴ங் கதங். தீ³பங்கரங் கிர ஸத்தா²ரங் ஸப்³ப³காலங் ச²ளபி⁴ஞ்ஞானங் மஹித்³தி⁴கானங் பி⁴க்கூ²னங் சத்தாரி ஸதஸஹஸ்ஸானி பரிவாரெந்தி. தேன ச ஸமயேன யே ஸெக்கா² காலகிரியங் கரொந்தி, தே க³ரஹிதா ப⁴வந்தி, ஸப்³பே³ கீ²ணாஸவா ஹுத்வாவ பரினிப்³பா³யந்தீதி அதி⁴ப்பாயோ. தஸ்மா ஹி தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஸாஸனங் ஸுபுப்பி²தங் ஸுஸமித்³த⁴ங் கீ²ணாஸவேஹி பி⁴க்கூ²ஹி அதிவிய ஸோபி⁴த்த². தேன வுத்தங் –
Tattha suvisodhitanti suṭṭhu bhagavatā sodhitaṃ visuddhaṃ kataṃ. Dīpaṅkaraṃ kira satthāraṃ sabbakālaṃ chaḷabhiññānaṃ mahiddhikānaṃ bhikkhūnaṃ cattāri satasahassāni parivārenti. Tena ca samayena ye sekkhā kālakiriyaṃ karonti, te garahitā bhavanti, sabbe khīṇāsavā hutvāva parinibbāyantīti adhippāyo. Tasmā hi tassa bhagavato sāsanaṃ supupphitaṃ susamiddhaṃ khīṇāsavehi bhikkhūhi ativiya sobhittha. Tena vuttaṃ –
15.
15.
‘‘சத்தாரி ஸதஸஹஸ்ஸானி, ச²ளபி⁴ஞ்ஞா மஹித்³தி⁴கா;
‘‘Cattāri satasahassāni, chaḷabhiññā mahiddhikā;
தீ³பங்கரங் லோகவிது³ங், பரிவாரெந்தி ஸப்³ப³தா³.
Dīpaṅkaraṃ lokaviduṃ, parivārenti sabbadā.
16.
16.
‘‘யே கேசி தேன ஸமயேன, ஜஹந்தி மானுஸங் ப⁴வங்;
‘‘Ye keci tena samayena, jahanti mānusaṃ bhavaṃ;
அப்பத்தமானஸா ஸேகா², க³ரஹிதா ப⁴வந்தி தே.
Appattamānasā sekhā, garahitā bhavanti te.
17.
17.
‘‘ஸுபுப்பி²தங் பாவசனங், அரஹந்தேஹி தாதி³ஹி;
‘‘Supupphitaṃ pāvacanaṃ, arahantehi tādihi;
கீ²ணாஸவேஹி விமலேஹி, உபஸோப⁴தி ஸப்³ப³தா³’’தி.
Khīṇāsavehi vimalehi, upasobhati sabbadā’’ti.
தத்த² சத்தாரி ஸதஸஹஸ்ஸானீதி க³ணனாய த³ஸ்ஸிதா ஏவங் த³ஸ்ஸிதக³ணனா இமே பி⁴க்கூ²தி த³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘ச²ளபி⁴ஞ்ஞா மஹித்³தி⁴கா’’தி வுத்தந்தி ஏவமத்தோ² க³ஹேதப்³போ³. அத² வா ச²ளபி⁴ஞ்ஞா மஹித்³தி⁴காதி ச²ளபி⁴ஞ்ஞானங் மஹித்³தி⁴கானந்தி ஸாமிஅத்தே² பச்சத்தவசனங் த³ட்ட²ப்³ப³ங். பரிவாரெந்தி ஸப்³ப³தா³தி நிச்சகாலங் த³ஸப³லங் பரிவாரெந்தி, ப⁴க³வந்தங் முஞ்சித்வா கத்த²சி ந க³ச்ச²ந்தீதி அதி⁴ப்பாயோ. தேன ஸமயேனாதி தஸ்மிங் ஸமயே. அயங் பன ஸமய-ஸத்³தோ³ ஸமவாயாதீ³ஸு நவஸு அத்தே²ஸு தி³ஸ்ஸதி. யதா²ஹ –
Tattha cattāri satasahassānīti gaṇanāya dassitā evaṃ dassitagaṇanā ime bhikkhūti dassanatthaṃ ‘‘chaḷabhiññā mahiddhikā’’ti vuttanti evamattho gahetabbo. Atha vā chaḷabhiññā mahiddhikāti chaḷabhiññānaṃ mahiddhikānanti sāmiatthe paccattavacanaṃ daṭṭhabbaṃ. Parivārenti sabbadāti niccakālaṃ dasabalaṃ parivārenti, bhagavantaṃ muñcitvā katthaci na gacchantīti adhippāyo. Tena samayenāti tasmiṃ samaye. Ayaṃ pana samaya-saddo samavāyādīsu navasu atthesu dissati. Yathāha –
‘‘ஸமவாயே க²ணே காலே, ஸமூஹே ஹேதுதி³ட்டி²ஸு;
‘‘Samavāye khaṇe kāle, samūhe hetudiṭṭhisu;
படிலாபே⁴ பஹானே ச, படிவேதே⁴ ச தி³ஸ்ஸதீ’’தி. (தீ³॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.1; ம॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.மூலபரியாயஸுத்தவண்ணனா; ஸங்॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.1.1; அ॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.1.1; த⁴॰ ஸ॰ அட்ட²॰ 1 காமாவசரகுஸலபத³பா⁴ஜனீய; கு²॰ பா॰ அட்ட²॰ மங்க³லஸுத்தவண்ணனா, ஏவமிச்சாதி³பாட²வண்ணனா; படி॰ ம॰ அட்ட²॰ 2.1.184);
Paṭilābhe pahāne ca, paṭivedhe ca dissatī’’ti. (dī. ni. aṭṭha. 1.1; ma. ni. aṭṭha. 1.mūlapariyāyasuttavaṇṇanā; saṃ. ni. aṭṭha. 1.1.1; a. ni. aṭṭha. 1.1.1; dha. sa. aṭṭha. 1 kāmāvacarakusalapadabhājanīya; khu. pā. aṭṭha. maṃgalasuttavaṇṇanā, evamiccādipāṭhavaṇṇanā; paṭi. ma. aṭṭha. 2.1.184);
இத⁴ ஸோ காலே த³ட்ட²ப்³போ³; தஸ்மிங் காலேதி அத்தோ². மானுஸங் ப⁴வந்தி மனுஸ்ஸபா⁴வங். அப்பத்தமானஸாதி அப்பத்தங் அனதி⁴க³தங் மானஸங் யேஹி தே அப்பத்தமானஸா. மானஸந்தி ராக³ஸ்ஸ ச சித்தஸ்ஸ ச அரஹத்தஸ்ஸ ச அதி⁴வசனங். ‘‘அந்தலிக்க²சரோ பாஸோ, ய்வாயங் சரதி மானஸோ’’தி (ஸங்॰ நி॰ 1.151; மஹாவ॰ 33) ஹி எத்த² பன ராகோ³ ‘‘மானஸோ’’தி வுத்தோ. ‘‘சித்தங் மனோ மானஸங் ஹத³யங் பண்ட³ர’’ந்தி (த⁴॰ ஸ॰ 6; விப⁴॰ 184; மஹானி॰ 1; சூளனி॰ பாராயனானுகீ³திகா³தா²னித்³தே³ஸ 114) எத்த² சித்தங். ‘‘அப்பத்தமானஸோ ஸேகோ², காலங் கயிரா ஜனேஸுதா’’தி (ஸங்॰ நி॰ 1.159) எத்த² அரஹத்தங். இதா⁴பி அரஹத்தமேவ அதி⁴ப்பேதங் (த⁴॰ ஸ॰ அட்ட²॰ 5 காமாவசரகுஸலனித்³தே³ஸவாரகதா²; மஹானி॰ அட்ட²॰ 1). தஸ்மா அப்பத்தஅரஹத்தப²லாதி அத்தோ². ஸேகா²தி கேனட்டே²ன ஸேகா²? ஸேக²த⁴ம்மபடிலாப⁴ட்டே²ன ஸேகா². வுத்தஞ்ஹேதங் – ‘‘கித்தாவதா நு கோ², ப⁴ந்தே, ஸேகோ² ஹோதீதி? இத⁴, பி⁴க்க²வே, பி⁴க்கு² ஸேகா²ய ஸம்மாதி³ட்டி²யா ஸமன்னாக³தோ ஹோதி…பே॰… ஸேகே²ன ஸம்மாஸமாதி⁴னா ஸமன்னாக³தோ ஹோதி. எத்தாவதா கோ², பி⁴க்க²வே, பி⁴க்கு² ஸேகோ² ஹோதீ’’தி (ஸங்॰ நி॰ 5.13). அபி ச ஸிக்க²ந்தீதி ஸேகா². வுத்தஞ்ஹேதங் – ‘‘ஸிக்க²தி, ஸிக்க²தீதி கோ², பி⁴க்கு², தஸ்மா ஸேகோ²தி வுச்சதி. கிஞ்ச ஸிக்க²தி? அதி⁴ஸீலம்பி ஸிக்க²தி அதி⁴சித்தம்பி அதி⁴பஞ்ஞம்பி ஸிக்க²தீதி கோ², பி⁴க்கு², தஸ்மா ஸேகோ²தி வுச்சதீ’’தி (அ॰ நி॰ 3.86).
Idha so kāle daṭṭhabbo; tasmiṃ kāleti attho. Mānusaṃ bhavanti manussabhāvaṃ. Appattamānasāti appattaṃ anadhigataṃ mānasaṃ yehi te appattamānasā. Mānasanti rāgassa ca cittassa ca arahattassa ca adhivacanaṃ. ‘‘Antalikkhacaro pāso, yvāyaṃ carati mānaso’’ti (saṃ. ni. 1.151; mahāva. 33) hi ettha pana rāgo ‘‘mānaso’’ti vutto. ‘‘Cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍara’’nti (dha. sa. 6; vibha. 184; mahāni. 1; cūḷani. pārāyanānugītigāthāniddesa 114) ettha cittaṃ. ‘‘Appattamānaso sekho, kālaṃ kayirā janesutā’’ti (saṃ. ni. 1.159) ettha arahattaṃ. Idhāpi arahattameva adhippetaṃ (dha. sa. aṭṭha. 5 kāmāvacarakusalaniddesavārakathā; mahāni. aṭṭha. 1). Tasmā appattaarahattaphalāti attho. Sekhāti kenaṭṭhena sekhā? Sekhadhammapaṭilābhaṭṭhena sekhā. Vuttañhetaṃ – ‘‘kittāvatā nu kho, bhante, sekho hotīti? Idha, bhikkhave, bhikkhu sekhāya sammādiṭṭhiyā samannāgato hoti…pe… sekhena sammāsamādhinā samannāgato hoti. Ettāvatā kho, bhikkhave, bhikkhu sekho hotī’’ti (saṃ. ni. 5.13). Api ca sikkhantīti sekhā. Vuttañhetaṃ – ‘‘sikkhati, sikkhatīti kho, bhikkhu, tasmā sekhoti vuccati. Kiñca sikkhati? Adhisīlampi sikkhati adhicittampi adhipaññampi sikkhatīti kho, bhikkhu, tasmā sekhoti vuccatī’’ti (a. ni. 3.86).
ஸுபுப்பி²தந்தி ஸுட்டு² விகஸிதங். பாவசனந்தி பஸத்த²ங் வசனங், வுத்³தி⁴ப்பத்தங் வா வசனங் பவசனங், பவசனமேவ பாவசனங், ஸாஸனந்தி அத்தோ². உபஸோப⁴தீதி அபி⁴ராஜதி அதிவிரோசதி. ஸப்³ப³தா³தி ஸப்³ப³காலங். ‘‘உபஸோப⁴தி ஸதே³வகே’’திபி பாடோ².
Supupphitanti suṭṭhu vikasitaṃ. Pāvacananti pasatthaṃ vacanaṃ, vuddhippattaṃ vā vacanaṃ pavacanaṃ, pavacanameva pāvacanaṃ, sāsananti attho. Upasobhatīti abhirājati ativirocati. Sabbadāti sabbakālaṃ. ‘‘Upasobhati sadevake’’tipi pāṭho.
தஸ்ஸ தீ³பங்கரஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ரம்மவதீ நாம நக³ரங் அஹோஸி, ஸுதே³வோ நாம க²த்தியோ பிதா, ஸுமேதா⁴ நாம தே³வீ மாதா, ஸுமங்க³லோ ச திஸ்ஸோ சாதி த்³வே அக்³க³ஸாவகா, ஸாக³தோ நாம உபட்டா²கோ, நந்தா³ ச ஸுனந்தா³ சாதி த்³வே அக்³க³ஸாவிகா, போ³தி⁴ தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ பிப்ப²லிருக்கோ² அஹோஸி, அஸீதிஹத்து²ப்³பே³தோ⁴, ஸதஸஹஸ்ஸவஸ்ஸானி ஆயூதி. கிங் பனிமேஸங் ஜாதனக³ராதீ³னங் த³ஸ்ஸனே பயோஜனந்தி சே? வுச்சதே – யஸ்ஸ யதி³ நேவ ஜாதனக³ரங் ந பிதா ந மாதா பஞ்ஞாயெய்ய, இமஸ்ஸ பன நேவ ஜாதனக³ரங் ந பிதா ந மாதா பஞ்ஞாயதி, தே³வோ வா ஸக்கோ வா யக்கோ² வா மாரோ வா ப்³ரஹ்மா வா ஏஸ மஞ்ஞே, தே³வானம்பி ஈதி³ஸங் பாடிஹாரியங் அனச்ச²ரியந்தி மஞ்ஞமானா ந ஸோதப்³ப³ங் ந ஸத்³த³ஹிதப்³ப³ங் மஞ்ஞெய்யுங், ததோ அபி⁴ஸமயோ ந ப⁴வெய்ய, அஸதி அபி⁴ஸமயே நிரத்த²கோ பு³த்³து⁴ப்பாதோ³ ப⁴வெய்ய, அனிய்யானிகங் ஸாஸனங். தஸ்மா ஸப்³ப³பு³த்³தா⁴னங் ஜாதனக³ராதி³கோ பரிச்சே²தோ³ த³ஸ்ஸேதப்³போ³. தேன வுத்தங் –
Tassa dīpaṅkarassa bhagavato rammavatī nāma nagaraṃ ahosi, sudevo nāma khattiyo pitā, sumedhā nāma devī mātā, sumaṅgalo ca tisso cāti dve aggasāvakā, sāgato nāma upaṭṭhāko, nandā ca sunandā cāti dve aggasāvikā, bodhi tassa bhagavato pipphalirukkho ahosi, asītihatthubbedho, satasahassavassāni āyūti. Kiṃ panimesaṃ jātanagarādīnaṃ dassane payojananti ce? Vuccate – yassa yadi neva jātanagaraṃ na pitā na mātā paññāyeyya, imassa pana neva jātanagaraṃ na pitā na mātā paññāyati, devo vā sakko vā yakkho vā māro vā brahmā vā esa maññe, devānampi īdisaṃ pāṭihāriyaṃ anacchariyanti maññamānā na sotabbaṃ na saddahitabbaṃ maññeyyuṃ, tato abhisamayo na bhaveyya, asati abhisamaye niratthako buddhuppādo bhaveyya, aniyyānikaṃ sāsanaṃ. Tasmā sabbabuddhānaṃ jātanagarādiko paricchedo dassetabbo. Tena vuttaṃ –
18.
18.
‘‘நக³ரங் ரம்மவதீ நாம, ஸுதே³வோ நாம க²த்தியோ;
‘‘Nagaraṃ rammavatī nāma, sudevo nāma khattiyo;
ஸுமேதா⁴ நாம ஜனிகா, தீ³பங்கரஸ்ஸ ஸத்து²னோ.
Sumedhā nāma janikā, dīpaṅkarassa satthuno.
24.
24.
‘‘ஸுமங்க³லோ ச திஸ்ஸோ ச, அஹேஸுங் அக்³க³ஸாவகா;
‘‘Sumaṅgalo ca tisso ca, ahesuṃ aggasāvakā;
ஸாக³தோ நாமுபட்டா²கோ, தீ³பங்கரஸ்ஸ ஸத்து²னோ.
Sāgato nāmupaṭṭhāko, dīpaṅkarassa satthuno.
25.
25.
‘‘நந்தா³ சேவ ஸுனந்தா³ ச, அஹேஸுங் அக்³க³ஸாவிகா;
‘‘Nandā ceva sunandā ca, ahesuṃ aggasāvikā;
போ³தி⁴ தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ, பிப்ப²லீதி பவுச்சதி.
Bodhi tassa bhagavato, pipphalīti pavuccati.
27.
27.
‘‘அஸீதிஹத்த²முப்³பே³தோ⁴, தீ³பங்கரோ மஹாமுனி;
‘‘Asītihatthamubbedho, dīpaṅkaro mahāmuni;
ஸோப⁴தி தீ³பருக்கோ²வ, ஸாலராஜாவ பு²ல்லிதோ.
Sobhati dīparukkhova, sālarājāva phullito.
28.
28.
‘‘ஸதஸஹஸ்ஸவஸ்ஸானி, ஆயு தஸ்ஸ மஹேஸினோ;
‘‘Satasahassavassāni, āyu tassa mahesino;
தாவதா திட்ட²மானோ ஸோ, தாரேஸி ஜனதங் ப³ஹுங்.
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
29.
29.
‘‘ஜோதயித்வான ஸத்³த⁴ம்மங், ஸந்தாரெத்வா மஹாஜனங்;
‘‘Jotayitvāna saddhammaṃ, santāretvā mahājanaṃ;
ஜலித்வா அக்³கி³க்க²ந்தோ⁴வ, நிப்³பு³தோ ஸோ ஸஸாவகோ.
Jalitvā aggikkhandhova, nibbuto so sasāvako.
30.
30.
‘‘ஸா ச இத்³தி⁴ ஸோ ச யஸோ, தானி ச பாதே³ஸு சக்கரதனானி;
‘‘Sā ca iddhi so ca yaso, tāni ca pādesu cakkaratanāni;
ஸப்³ப³ங் தமந்தரஹிதங், நனு ரித்தா ஸப்³ப³ஸங்கா²ரா’’தி.
Sabbaṃ tamantarahitaṃ, nanu rittā sabbasaṅkhārā’’ti.
தத்த² ஸுதே³வோ நாம க²த்தியோதி ஸுதே³வோ நாமஸ்ஸ க²த்தியோ பிதா அஹோஸீதி அத்தோ². ஜனிகாதி ஜனெத்தி. பிப்ப²லீதி பிலக்க²கபீதனருக்கோ² போ³தி⁴. அஸீதிஹத்த²முப்³பே³தோ⁴தி அஸீதிஹத்த²ங் உச்சக்³க³தோ. தீ³பருக்கோ² வாதி ஸம்பஜ்ஜலிததீ³பமாலாகுலோ தீ³பருக்கோ² விய ஆரோஹபரிணாஹஸண்டா²னபாரிபூரிஸம்பன்னோ த்³வத்திங்ஸவரலக்க²ணானுப்³யஞ்ஜனஸமலங்கதஸரீரோ விப்பு²ரிதரங்ஸிஜாலாவிஸரதாராக³ணஸமுஜ்ஜலமிவ க³க³னதலங் ப⁴க³வா த⁴ரமானகாலே ஸோப⁴தீதி ஸோபி⁴த்த². ஸாலராஜாவ பு²ல்லிதோதி புப்பி²தோ ஸப்³ப³பா²லிபு²ல்லோ ஸாலராஜருக்கோ² விய ச ஸப்³ப³பா²லிபு²ல்லோ யோஜனஸதுப்³பே³தோ⁴ பாரிச்ச²த்தோ விய ச அஸீதிஹத்து²ப்³பே³தோ⁴ ப⁴க³வா அதிவிய ஸோப⁴தி.
Tattha sudevo nāma khattiyoti sudevo nāmassa khattiyo pitā ahosīti attho. Janikāti janetti. Pipphalīti pilakkhakapītanarukkho bodhi. Asītihatthamubbedhoti asītihatthaṃ uccaggato. Dīparukkho vāti sampajjalitadīpamālākulo dīparukkho viya ārohapariṇāhasaṇṭhānapāripūrisampanno dvattiṃsavaralakkhaṇānubyañjanasamalaṅkatasarīro vipphuritaraṃsijālāvisaratārāgaṇasamujjalamiva gaganatalaṃ bhagavā dharamānakāle sobhatīti sobhittha. Sālarājāva phullitoti pupphito sabbaphāliphullo sālarājarukkho viya ca sabbaphāliphullo yojanasatubbedho pāricchatto viya ca asītihatthubbedho bhagavā ativiya sobhati.
ஸதஸஹஸ்ஸவஸ்ஸானீதி வஸ்ஸஸதஸஹஸ்ஸானி தஸ்ஸ ஆயூதி அத்தோ². தாவதா திட்ட²மானோதி தாவதகங் காலங் திட்ட²மானோ. ஜனதந்தி ஜனஸமூஹங். ஸந்தாரெத்வா மஹாஜனந்தி தாரயித்வா மஹாஜனங். ‘‘ஸந்தாரெத்வா ஸதே³வக’’ந்திபி பாடோ², தஸ்ஸ ஸதே³வகங் லோகந்தி அத்தோ². ஸா ச இத்³தீ⁴தி ஸா ச ஸம்பத்தி ஆனுபா⁴வோ. ஸோ ச யஸோதி ஸோ ச பரிவாரோ. ஸப்³ப³ங் தமந்தரஹிதந்தி தங் ஸப்³ப³ங் வுத்தப்பகாரங் ஸம்பத்திஜாதங் அந்தரஹிதங் அபக³தந்தி அத்தோ². நனு ரித்தா ஸப்³ப³ஸங்கா²ராதி ஸப்³பே³ பன ஸங்க²தத⁴ம்மா நனு ரித்தா துச்சா², நிச்சஸாராதி³ரஹிதாதி அத்தோ².
Satasahassavassānīti vassasatasahassāni tassa āyūti attho. Tāvatā tiṭṭhamānoti tāvatakaṃ kālaṃ tiṭṭhamāno. Janatanti janasamūhaṃ. Santāretvā mahājananti tārayitvā mahājanaṃ. ‘‘Santāretvā sadevaka’’ntipi pāṭho, tassa sadevakaṃ lokanti attho. Sā ca iddhīti sā ca sampatti ānubhāvo. So ca yasoti so ca parivāro. Sabbaṃ tamantarahitanti taṃ sabbaṃ vuttappakāraṃ sampattijātaṃ antarahitaṃ apagatanti attho. Nanu rittā sabbasaṅkhārāti sabbe pana saṅkhatadhammā nanu rittā tucchā, niccasārādirahitāti attho.
எத்த² பன நக³ராதி³பரிச்சே²தோ³ பாளியமாக³தோவ. ஸம்ப³ஹுலவாரோ பன நாக³தோ, ஸோ ஆனெத்வா தீ³பேதப்³போ³. ஸெய்யதி²த³ங் – புத்தபரிச்சே²தோ³, ப⁴ரியாபரிச்சே²தோ³, பாஸாத³பரிச்சே²தோ³, அகா³ரவாஸபரிச்சே²தோ³, நாடகித்தி²பரிச்சே²தோ³, அபி⁴னிக்க²மனபரிச்சே²தோ³, பதா⁴னபரிச்சே²தோ³, விஹாரபரிச்சே²தோ³, உபட்டா²கபரிச்சே²தோ³தி. ஏதேஸம்பி தீ³பனே காரணங் ஹெட்டா² வுத்தமேவ. தஸ்ஸ பன தீ³பங்கரஸ்ஸ ப⁴ரியானங் திஸதஸஹஸ்ஸங் அஹோஸி. தஸ்ஸ அக்³க³மஹேஸீ பது³மா நாம, தஸ்ஸ பன புத்தோ உஸப⁴க்க²ந்தோ⁴ நாம. தேன வுத்தங் –
Ettha pana nagarādiparicchedo pāḷiyamāgatova. Sambahulavāro pana nāgato, so ānetvā dīpetabbo. Seyyathidaṃ – puttaparicchedo, bhariyāparicchedo, pāsādaparicchedo, agāravāsaparicchedo, nāṭakitthiparicchedo, abhinikkhamanaparicchedo, padhānaparicchedo, vihāraparicchedo, upaṭṭhākaparicchedoti. Etesampi dīpane kāraṇaṃ heṭṭhā vuttameva. Tassa pana dīpaṅkarassa bhariyānaṃ tisatasahassaṃ ahosi. Tassa aggamahesī padumā nāma, tassa pana putto usabhakkhandho nāma. Tena vuttaṃ –
‘‘ப⁴ரியா பது³மா நாம, விபு³த்³த⁴பது³மானநா;
‘‘Bhariyā padumā nāma, vibuddhapadumānanā;
அத்ரஜோ உஸப⁴க்க²ந்தோ⁴, தீ³பங்கரஸ்ஸ ஸத்து²னோ.
Atrajo usabhakkhandho, dīpaṅkarassa satthuno.
‘‘ஹங்ஸா கோஞ்சா மயூராக்²யா, பாஸாதா³பி தயோ மதா;
‘‘Haṃsā koñcā mayūrākhyā, pāsādāpi tayo matā;
த³ஸவஸ்ஸஸஹஸ்ஸானி, அகா³ரங் அவஸீ கிர.
Dasavassasahassāni, agāraṃ avasī kira.
‘‘ஹத்தி²யானேன நிக்க²ந்தோ, நந்தா³ராமே ஜினோ வஸீ;
‘‘Hatthiyānena nikkhanto, nandārāme jino vasī;
நந்தோ³ நாமஸ்ஸுபட்டா²கோ, லோகானந்த³கரோ கிரா’’தி.
Nando nāmassupaṭṭhāko, lokānandakaro kirā’’ti.
ஸப்³ப³பு³த்³தா⁴னங் பன பஞ்ச வேமத்தானி ஹொந்தி ஆயுவேமத்தங் பமாணவேமத்தங் குலவேமத்தங் பதா⁴னவேமத்தங் ரஸ்மிவேமத்தந்தி. தத்த² ஆயுவேமத்தங் நாம கேசி தீ³கா⁴யுகா ஹொந்தி கேசி அப்பாயுகா. ததா² ஹி தீ³பங்கரஸ்ஸ பன ப⁴க³வதோ வஸ்ஸஸதஸஹஸ்ஸங் ஆயுப்பமாணங் அஹோஸி, அம்ஹாகங் ப⁴க³வதோ வஸ்ஸஸதங்.
Sabbabuddhānaṃ pana pañca vemattāni honti āyuvemattaṃ pamāṇavemattaṃ kulavemattaṃ padhānavemattaṃ rasmivemattanti. Tattha āyuvemattaṃ nāma keci dīghāyukā honti keci appāyukā. Tathā hi dīpaṅkarassa pana bhagavato vassasatasahassaṃ āyuppamāṇaṃ ahosi, amhākaṃ bhagavato vassasataṃ.
பமாணவேமத்தங் நாம கேசி தீ³கா⁴ ஹொந்தி கேசி ரஸ்ஸா. ததா² ஹி தீ³பங்கரோ அஸீதிஹத்த²ப்பமாணோ அஹோஸி, அம்ஹாகங் பன ப⁴க³வா அட்டா²ரஸஹத்த²ப்பமாணோ.
Pamāṇavemattaṃ nāma keci dīghā honti keci rassā. Tathā hi dīpaṅkaro asītihatthappamāṇo ahosi, amhākaṃ pana bhagavā aṭṭhārasahatthappamāṇo.
குலவேமத்தங் நாம கேசி க²த்தியகுலே நிப்³ப³த்தந்தி கேசி ப்³ராஹ்மணகுலே. ததா² ஹி தீ³பங்கராத³யோ க²த்தியகுலே நிப்³ப³த்திங்ஸு, ககுஸந்த⁴கோணாக³மனாத³யோ ப்³ராஹ்மணகுலே.
Kulavemattaṃ nāma keci khattiyakule nibbattanti keci brāhmaṇakule. Tathā hi dīpaṅkarādayo khattiyakule nibbattiṃsu, kakusandhakoṇāgamanādayo brāhmaṇakule.
பதா⁴னவேமத்தங் நாம கேஸஞ்சி பதா⁴னங் இத்தரமேவ ஹோதி யதா² கஸ்ஸபஸ்ஸ ப⁴க³வதோ , கேஸஞ்சி அத்³த⁴னியங் அம்ஹாகங் ப⁴க³வதோ விய.
Padhānavemattaṃ nāma kesañci padhānaṃ ittarameva hoti yathā kassapassa bhagavato , kesañci addhaniyaṃ amhākaṃ bhagavato viya.
ரஸ்மிவேமத்தங் நாம மங்க³லஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஸரீரஸ்மி த³ஸஸஹஸ்ஸிலோகதா⁴துங் ப²ரித்வா அட்டா²ஸி, அம்ஹாகங் ப⁴க³வதோ ப்³யாமமத்தங். தத்ர ரஸ்மிவேமத்தங் அஜ்ஜா²ஸயபடிப³த்³த⁴ங் ஹோதி. யோ யத்தகங் இச்ச²ஸி, தஸ்ஸ தத்தகங் ஸரீரப்பபா⁴ ப²ரதி. மங்க³லஸ்ஸ பன ‘‘த³ஸஸஹஸ்ஸிலோகதா⁴துங் ப²ரதூ’’தி அஜ்ஜா²ஸயோ அஹோஸி. படிவித்³த⁴கு³ணேஸு பன கஸ்ஸசி வேமத்தங் நாம நத்தி² (தீ³॰ நி॰ அட்ட²॰ 2.12 ஆத³யோ).
Rasmivemattaṃ nāma maṅgalassa bhagavato sarīrasmi dasasahassilokadhātuṃ pharitvā aṭṭhāsi, amhākaṃ bhagavato byāmamattaṃ. Tatra rasmivemattaṃ ajjhāsayapaṭibaddhaṃ hoti. Yo yattakaṃ icchasi, tassa tattakaṃ sarīrappabhā pharati. Maṅgalassa pana ‘‘dasasahassilokadhātuṃ pharatū’’ti ajjhāsayo ahosi. Paṭividdhaguṇesu pana kassaci vemattaṃ nāma natthi (dī. ni. aṭṭha. 2.12 ādayo).
ததா² ஸப்³ப³பு³த்³தா⁴னங் சத்தாரி அவிஜஹிதட்டா²னானி நாம ஹொந்தி. போ³தி⁴பல்லங்கோ அவிஜஹிதோ ஏகஸ்மிங்யேவ டா²னே ஹோதி. த⁴ம்மசக்கப்பவத்தனட்டா²னங் இஸிபதனே மிக³தா³யே அவிஜஹிதமேவ ஹோதி. தே³வோரோஹணகாலே ஸங்கஸ்ஸனக³ரத்³வாரே பட²மபாத³க்கமோ அவிஜஹிதோவ ஹோதி. ஜேதவனே க³ந்த⁴குடியா சத்தாரி மஞ்சபாத³ட்டா²னானி அவிஜஹிதானேவ ஹொந்தி. விஹாரோபி அவிஜஹிதோவ. ஸோ பன கு²த்³த³கோ வா மஹந்தோ வா ஹோதி.
Tathā sabbabuddhānaṃ cattāri avijahitaṭṭhānāni nāma honti. Bodhipallaṅko avijahito ekasmiṃyeva ṭhāne hoti. Dhammacakkappavattanaṭṭhānaṃ isipatane migadāye avijahitameva hoti. Devorohaṇakāle saṅkassanagaradvāre paṭhamapādakkamo avijahitova hoti. Jetavane gandhakuṭiyā cattāri mañcapādaṭṭhānāni avijahitāneva honti. Vihāropi avijahitova. So pana khuddako vā mahanto vā hoti.
அபரங் பன அம்ஹாகங்யேவ ப⁴க³வதோ ஸஹஜாதபரிச்சே²த³ஞ்ச நக்க²த்தபரிச்சே²த³ஞ்ச விஸேஸங். அம்ஹாகங் ஸப்³ப³ஞ்ஞுபோ³தி⁴ஸத்தேன கிர ஸத்³தி⁴ங் ராஹுலமாதா ஆனந்த³த்தே²ரோ ச²ன்னோ கண்ட³கோ அஸ்ஸராஜா நிதி⁴கும்பா⁴ மஹாபோ³தி⁴ருக்கோ² காளுதா³யீதி இமானி ஸத ஸஹஜாதானி. மஹாபுரிஸோ கிர உத்தராஸாள்ஹனக்க²த்தேனேவ மாதுகுச்சி²ங் ஓக்கமி, மஹாபி⁴னிக்க²மனங் நிக்க²மி , த⁴ம்மசக்கங் பவத்தேஸி, யமகபாடிஹாரியங் அகாஸி. விஸாக²னக்க²த்தேன ஜாதோ ச அபி⁴ஸம்பு³த்³தோ⁴ ச பரினிப்³பு³தோ ச, மாக⁴னக்க²த்தேன தஸ்ஸ ஸாவகஸன்னிபாதோ சேவ ஆயுஸங்கா²ரவோஸஜ்ஜனஞ்ச அஹோஸி, அஸ்ஸயுஜனக்க²த்தேன தே³வோரோஹணந்தி எத்தகங் ஆஹரித்வா தீ³பேதப்³ப³ங். அயங் ஸம்ப³ஹுலவாரபரிச்சே²தோ³. ஸேஸகா³தா² ஸஉத்தானா ஏவாதி.
Aparaṃ pana amhākaṃyeva bhagavato sahajātaparicchedañca nakkhattaparicchedañca visesaṃ. Amhākaṃ sabbaññubodhisattena kira saddhiṃ rāhulamātā ānandatthero channo kaṇḍako assarājā nidhikumbhā mahābodhirukkho kāḷudāyīti imāni sata sahajātāni. Mahāpuriso kira uttarāsāḷhanakkhatteneva mātukucchiṃ okkami, mahābhinikkhamanaṃ nikkhami , dhammacakkaṃ pavattesi, yamakapāṭihāriyaṃ akāsi. Visākhanakkhattena jāto ca abhisambuddho ca parinibbuto ca, māghanakkhattena tassa sāvakasannipāto ceva āyusaṅkhāravosajjanañca ahosi, assayujanakkhattena devorohaṇanti ettakaṃ āharitvā dīpetabbaṃ. Ayaṃ sambahulavāraparicchedo. Sesagāthā sauttānā evāti.
இதி ப⁴க³வா தீ³பங்கரோ யாவதாயுகங் ட²த்வா ஸப்³ப³பு³த்³த⁴கிச்சங் கத்வா அனுக்கமேன அனுபாதி³ஸேஸாய நிப்³பா³னதா⁴துயா பரினிப்³பா³யி.
Iti bhagavā dīpaṅkaro yāvatāyukaṃ ṭhatvā sabbabuddhakiccaṃ katvā anukkamena anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyi.
யஸ்மிங் கிர கப்பே தீ³பங்கரத³ஸப³லோ உத³பாதி³, தஸ்மிங் அஞ்ஞேபி தண்ஹங்கரோ, மேத⁴ங்கரோ, ஸரணங்கரோதி தயோ பு³த்³தா⁴ அஹேஸுங். தேஸங் ஸந்திகே போ³தி⁴ஸத்தஸ்ஸ ப்³யாகரணங் நத்தி². தஸ்மா தே இத⁴ ந த³ஸ்ஸிதா. அட்ட²கதா²யங் பன தம்ஹா கப்பா ஆதி³தோ பட்டா²யுப்பன்னுப்பன்னே ஸப்³ப³பு³த்³தே⁴ த³ஸ்ஸேதுங் இத³ங் வுத்தங் –
Yasmiṃ kira kappe dīpaṅkaradasabalo udapādi, tasmiṃ aññepi taṇhaṅkaro, medhaṅkaro, saraṇaṅkaroti tayo buddhā ahesuṃ. Tesaṃ santike bodhisattassa byākaraṇaṃ natthi. Tasmā te idha na dassitā. Aṭṭhakathāyaṃ pana tamhā kappā ādito paṭṭhāyuppannuppanne sabbabuddhe dassetuṃ idaṃ vuttaṃ –
‘‘தண்ஹங்கரோ மேத⁴ங்கரோ, அதோ²பி ஸரணங்கரோ;
‘‘Taṇhaṅkaro medhaṅkaro, athopi saraṇaṅkaro;
தீ³பங்கரோ ச ஸம்பு³த்³தோ⁴, கொண்ட³ஞ்ஞோ த்³விபது³த்தமோ.
Dīpaṅkaro ca sambuddho, koṇḍañño dvipaduttamo.
‘‘மங்க³லோ ச ஸுமனோ ச, ரேவதோ ஸோபி⁴தோ முனி;
‘‘Maṅgalo ca sumano ca, revato sobhito muni;
அனோமத³ஸ்ஸீ பது³மோ, நாரதோ³ பது³முத்தரோ.
Anomadassī padumo, nārado padumuttaro.
‘‘ஸுமேதோ⁴ ச ஸுஜாதோ ச, பியத³ஸ்ஸீ மஹாயஸோ;
‘‘Sumedho ca sujāto ca, piyadassī mahāyaso;
அத்த²த³ஸ்ஸீ த⁴ம்மத³ஸ்ஸீ, ஸித்³த⁴த்தோ² லோகனாயகோ.
Atthadassī dhammadassī, siddhattho lokanāyako.
‘‘திஸ்ஸோ பு²ஸ்ஸோ ச ஸம்பு³த்³தோ⁴, விபஸ்ஸீ ஸிகி² வெஸ்ஸபூ⁴;
‘‘Tisso phusso ca sambuddho, vipassī sikhi vessabhū;
ககுஸந்தோ⁴ கோணாக³மனோ, கஸ்ஸபோ சாபி நாயகோ.
Kakusandho koṇāgamano, kassapo cāpi nāyako.
‘‘ஏதே அஹேஸுங் ஸம்பு³த்³தா⁴, வீதராகா³ ஸமாஹிதா;
‘‘Ete ahesuṃ sambuddhā, vītarāgā samāhitā;
ஸதரங்ஸீவ உப்பன்னா, மஹாதமவினோத³னா;
Sataraṃsīva uppannā, mahātamavinodanā;
ஜலித்வா அக்³கி³க்க²ந்தா⁴வ, நிப்³பு³தா தே ஸஸாவகா’’தி. (அப॰ அட்ட²॰ 1.தூ³ரேனிதா³னகதா²; சரியா॰ அட்ட²॰ நிதா³னகதா²; ஜா॰ அட்ட²॰ 1.தூ³ரேனிதா³னகதா²);
Jalitvā aggikkhandhāva, nibbutā te sasāvakā’’ti. (apa. aṭṭha. 1.dūrenidānakathā; cariyā. aṭṭha. nidānakathā; jā. aṭṭha. 1.dūrenidānakathā);
எத்தாவதா நாதிஸங்கே²பவித்தா²ரவஸேன கதாய
Ettāvatā nātisaṅkhepavitthāravasena katāya
மது⁴ரத்த²விலாஸினியா பு³த்³த⁴வங்ஸ-அட்ட²கதா²ய
Madhuratthavilāsiniyā buddhavaṃsa-aṭṭhakathāya
தீ³பங்கரபு³த்³த⁴வங்ஸவண்ணனா நிட்டி²தா.
Dīpaṅkarabuddhavaṃsavaṇṇanā niṭṭhitā.
நிட்டி²தோ பட²மோ பு³த்³த⁴வங்ஸோ.
Niṭṭhito paṭhamo buddhavaṃso.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / பு³த்³த⁴வங்ஸபாளி • Buddhavaṃsapāḷi / 3. தீ³பங்கரபு³த்³த⁴வங்ஸோ • 3. Dīpaṅkarabuddhavaṃso