| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi |
๘๖. ทิสํคมิกาทิวตฺถุกถา
86. Disaṃgamikādivatthukathā
๑๖๓. สํคเหตโพฺพติอาทีนํ จตุนฺนํ กิริยาปทานํ วิเสสํ ทเสฺสโนฺต อาห ‘‘สํคเหตโพฺพ’’ติอาทิฯ สํคหสทฺทสฺส สเงฺขปคหเณสุปิ วตฺตนโต อิธ ‘‘อนุคฺคหเตฺถ’’ติ ทเสฺสตุํ ปาฬิยํ วุตฺตํ ‘‘อนุคฺคเหตโพฺพ’’ติฯ เตน วุตฺตํ ‘‘ตถากรณวเสนา’’ติฯ อุปลาเปตโพฺพติ สเงฺฆน พหุสฺสุโต ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ อุปคนฺตฺวา ลาเปตโพฺพ กถาเปตโพฺพฯ อุปฎฺฐาเปตโพฺพติ สเงฺฆน พหุสฺสุโต ภิกฺขุ ภิกฺขูหิ อุป อจฺจเนน ปูชเนน ฐาเปตโพฺพฯ ‘‘สเพฺพสํ ทุกฺกฎ’’นฺติ วตฺวา ตเทว สมเตฺถตุํ วุตฺตํ ‘‘อิธ เนว เถรา, น ทหรา มุจฺจนฺตี’’ติฯ เตนาติ พหุสฺสุเตน ภิกฺขุนาฯ เอวมฺปิ สตีติ เอวํ อสาทิยเนปิ สติฯ สายํ ปาตนฺติ สายญฺจ ปาโต จ สายํปาตํฯ อุปฎฺฐานนฺติ อุปฎฺฐานฎฺฐานํ, อุปฎฺฐานตฺถาย วาฯ เตนาติ พหุสฺสุเตน ภิกฺขุนาฯ เตสนฺติ มหาเถรานํฯ อสฺสาติ พหุสฺสุตสฺส ภิกฺขุโนฯ สทฺธิํจราติ อตฺตนา สทฺธิํ จรนฺตีติ สทฺธิํจราฯ อถาปีติ ยทิปิฯ เอโก วา วตฺตสมฺปโนฺน วทตีติ โยชนาฯ เอโส จ อหญฺจาติ มยํฯ นามตุมฺหอมฺหสเทฺทสุ หิ เอกเสเสน กตฺตเพฺพสุ ปโรว คเหตโพฺพฯ วิหรนฺตูติ วทนฺตีติ โยชนาฯ
163.Saṃgahetabbotiādīnaṃ catunnaṃ kiriyāpadānaṃ visesaṃ dassento āha ‘‘saṃgahetabbo’’tiādi. Saṃgahasaddassa saṅkhepagahaṇesupi vattanato idha ‘‘anuggahatthe’’ti dassetuṃ pāḷiyaṃ vuttaṃ ‘‘anuggahetabbo’’ti. Tena vuttaṃ ‘‘tathākaraṇavasenā’’ti. Upalāpetabboti saṅghena bahussuto bhikkhu bhikkhūhi upagantvā lāpetabbo kathāpetabbo. Upaṭṭhāpetabboti saṅghena bahussuto bhikkhu bhikkhūhi upa accanena pūjanena ṭhāpetabbo. ‘‘Sabbesaṃ dukkaṭa’’nti vatvā tadeva samatthetuṃ vuttaṃ ‘‘idha neva therā, na daharā muccantī’’ti. Tenāti bahussutena bhikkhunā. Evampi satīti evaṃ asādiyanepi sati. Sāyaṃ pātanti sāyañca pāto ca sāyaṃpātaṃ. Upaṭṭhānanti upaṭṭhānaṭṭhānaṃ, upaṭṭhānatthāya vā. Tenāti bahussutena bhikkhunā. Tesanti mahātherānaṃ. Assāti bahussutassa bhikkhuno. Saddhiṃcarāti attanā saddhiṃ carantīti saddhiṃcarā. Athāpīti yadipi. Eko vā vattasampanno vadatīti yojanā. Eso ca ahañcāti mayaṃ. Nāmatumhaamhasaddesu hi ekasesena kattabbesu parova gahetabbo. Viharantūti vadantīti yojanā.
โส อาวาโส คนฺตโพฺพติ เอตฺถ กิมตฺถาย คนฺตโพฺพ, กิํ อนุทิวสํ คนฺตโพฺพติ อาห ‘‘อุโปสถกรณตฺถาย อนฺวทฺธมาสํ คนฺตโพฺพ’’ติฯ โส จ โขติ อาวาโสฯ อุตุวเสฺสเยวาติ เหมนฺตคิเมฺหเยวฯ อุตุวเสฺสเยว คนฺตโพฺพติ อตฺถสฺส ญาตพฺพภาวํ ทเสฺสโนฺต อาห ‘‘วสฺสาเน ปนา’’ติอาทิฯ ยนฺติ กมฺมํฯ ตตฺถาติ ‘‘วสฺสํ วสนฺตี’’ติอาทิวจเนฯ โสติ ปาติโมกฺขุเทฺทสโก ภิกฺขุฯ อญฺญสฺมินฺติ อปรสฺมิํ ปาติโมกฺขุเทฺทสเกฯ มาสทฺวยนฺติ สาวณมาสปุณฺณมิโต ยาว อสฺสยุชปุณฺณมี, ตาว มาสทฺวยํ วสิตพฺพํฯ อิทํ ปุริมวสฺสํ อุปคนฺตฺวา ปจฺฉิมิกาย ปกฺกมนาทิํ สนฺธาย วุตฺตํฯ สเจ ปจฺฉิมิกํ อุปคนฺตฺวา อนนฺตรเมว ปกฺกมนาทิํ กโรติ, มาสตฺตยมฺปิ วสิตพฺพํฯ
So āvāso gantabboti ettha kimatthāya gantabbo, kiṃ anudivasaṃ gantabboti āha ‘‘uposathakaraṇatthāya anvaddhamāsaṃ gantabbo’’ti. So ca khoti āvāso. Utuvasseyevāti hemantagimheyeva. Utuvasseyeva gantabboti atthassa ñātabbabhāvaṃ dassento āha ‘‘vassāne panā’’tiādi. Yanti kammaṃ. Tatthāti ‘‘vassaṃ vasantī’’tiādivacane. Soti pātimokkhuddesako bhikkhu. Aññasminti aparasmiṃ pātimokkhuddesake. Māsadvayanti sāvaṇamāsapuṇṇamito yāva assayujapuṇṇamī, tāva māsadvayaṃ vasitabbaṃ. Idaṃ purimavassaṃ upagantvā pacchimikāya pakkamanādiṃ sandhāya vuttaṃ. Sace pacchimikaṃ upagantvā anantarameva pakkamanādiṃ karoti, māsattayampi vasitabbaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวคฺคปาฬิ • Mahāvaggapāḷi / ๘๖. ทิสํคมิกาทิวตฺถุ • 86. Disaṃgamikādivatthu
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวคฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ทิสํคมิกาทิวตฺถุกถา • Disaṃgamikādivatthukathā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ทิสํคมิกาทิวตฺถุกถาวณฺณนา • Disaṃgamikādivatthukathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / ทิสํคมิกาทิวตฺถุกถาวณฺณนา • Disaṃgamikādivatthukathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ปกฺขคณนาทิอุคฺคหณานุชานนกถาทิวณฺณนา • Pakkhagaṇanādiuggahaṇānujānanakathādivaṇṇanā
